Dam olish kunlari vaqt bo’lib quyidagi videoni ko’rdim.
Unda Amerikadagi yahudiylarning qanday qilib yoshlikdan Isroil propogandasi ta’siriga tushishi haqida aytilgan. Qisqacha aytganda, Amerikadagi yahudiy bog’cha-maktablarida yoshlikdan Isroilga muhabbat uyg’otiladi. Yozgi ta’til paytlarida Isroilga sayohatlar uyushtiriladi. O’smirlik paytida esa hatto harbiylikka qiziqtiradigan oromgohlar tashkil etiladi. Natijada ko’pchilik Isroilda yashashga haqqim bor, bu mening tarixiy vatanim deb o’sadi.
Lekin videoning nomida aytilganiday, ba’zi yoshlar reallikka duch kelganidan keyin (armiyada xizmat qilib yoki Falastinliklarning holatini ko’rib) Isroil haqidagi fikrlari o’zgarmoqda. Va natijada bu mamlakatning siyosatiga qarshi siyosiy va ma’rifiy tashabbuslarni olg’a surishmoqda. Amerika xalqi va yahudiylarining Isroil haqidagi puch tasavvurlarini chil-parchin qilishga intilishmoqda.
Videoni ko’rib, ijtimoiy tadqiqotchilarimiz uchun o’zimizdagi yahudiylarning Isroil va hozirgi genotsid haqidagi fikrlari qiziq bo'lsa kerak. Bizning yahudiylar qanchalik Isroil propogandasi ta’siri ostida? O’zlarini u mamlakat yerlarida haqqi bor deb biladimi? Hozirgi genotsid paytida necha foizi adolat tomonida? So'nggi 2 yil davomida fikrlari qanday o'zgardi? Isroil armiyasida xizmat qilish huquqi bormi biznikilarda? (Agar armiyada xizmat qilib qaytib kelganlari bo’lsa, ularni javobgarlikka tortamizmi?)
https://www.youtube.com/watch?v=qQHUro6u6Kc
Unda Amerikadagi yahudiylarning qanday qilib yoshlikdan Isroil propogandasi ta’siriga tushishi haqida aytilgan. Qisqacha aytganda, Amerikadagi yahudiy bog’cha-maktablarida yoshlikdan Isroilga muhabbat uyg’otiladi. Yozgi ta’til paytlarida Isroilga sayohatlar uyushtiriladi. O’smirlik paytida esa hatto harbiylikka qiziqtiradigan oromgohlar tashkil etiladi. Natijada ko’pchilik Isroilda yashashga haqqim bor, bu mening tarixiy vatanim deb o’sadi.
Lekin videoning nomida aytilganiday, ba’zi yoshlar reallikka duch kelganidan keyin (armiyada xizmat qilib yoki Falastinliklarning holatini ko’rib) Isroil haqidagi fikrlari o’zgarmoqda. Va natijada bu mamlakatning siyosatiga qarshi siyosiy va ma’rifiy tashabbuslarni olg’a surishmoqda. Amerika xalqi va yahudiylarining Isroil haqidagi puch tasavvurlarini chil-parchin qilishga intilishmoqda.
Videoni ko’rib, ijtimoiy tadqiqotchilarimiz uchun o’zimizdagi yahudiylarning Isroil va hozirgi genotsid haqidagi fikrlari qiziq bo'lsa kerak. Bizning yahudiylar qanchalik Isroil propogandasi ta’siri ostida? O’zlarini u mamlakat yerlarida haqqi bor deb biladimi? Hozirgi genotsid paytida necha foizi adolat tomonida? So'nggi 2 yil davomida fikrlari qanday o'zgardi? Isroil armiyasida xizmat qilish huquqi bormi biznikilarda? (Agar armiyada xizmat qilib qaytib kelganlari bo’lsa, ularni javobgarlikka tortamizmi?)
https://www.youtube.com/watch?v=qQHUro6u6Kc
YouTube
Israelism: How Young American Jews’ Views of Israel Are Shifting | Films on VICE
The critically acclaimed feature-length documentary ‘Israelism’ investigates a movement of young American Jews who are campaigning to redefine Judaism’s relationship with Israel.
At the heart of the documentary are Simone Zimmerman, who grew up in Los Angeles…
At the heart of the documentary are Simone Zimmerman, who grew up in Los Angeles…
Sobiq deputat va blogger Qobil Do’sov 5 yilga qamalibdi. To’liqroq shu linkda.
Haqorat va tuhmat kabi ishlarni yoqlamayman. Lekin bu yerda ba’zi fikrlarni aytib o’tish joiz:
“Ta’lim bizning kelajagimiz”, “hamma muammolarning sababi ta’limda” deb hamma gapiradi.
Lekin eng ko’p muammo, tengsizlik, va PR aynan shu kelajagimizni, taraqqiyotimizni belgilaydigan sohada bo’lsa kerak. Ta’lim fidoiylari shuncha muammolarni ta’kidlab kelishlariga qaramay, teatr ko’rishda davom etyapmiz. Bunday vaziyatda har qanday fidoiy odamning radikallashuvini tabiiy deb bilaman.
Qancha ko'p odam shunday ko'proq qayg'ursa, balki yetib borar.
Keyingi masala adolat masalasi. Qancha amaldorlar haqorat, yolg'on, jinoyatchilik bilan suvdan quruq chiqayotgan paytda xalq vakillari uchun qonunlarning me'yordan ortiq ishlab ketishi "islohotlarga bo'lgan ishonch"ni yanada tushuradi.
Alloh Do'sovni bu sinovdan tezroq chiqarsin.
Haqorat va tuhmat kabi ishlarni yoqlamayman. Lekin bu yerda ba’zi fikrlarni aytib o’tish joiz:
“Ta’lim bizning kelajagimiz”, “hamma muammolarning sababi ta’limda” deb hamma gapiradi.
Lekin eng ko’p muammo, tengsizlik, va PR aynan shu kelajagimizni, taraqqiyotimizni belgilaydigan sohada bo’lsa kerak. Ta’lim fidoiylari shuncha muammolarni ta’kidlab kelishlariga qaramay, teatr ko’rishda davom etyapmiz. Bunday vaziyatda har qanday fidoiy odamning radikallashuvini tabiiy deb bilaman.
Qancha ko'p odam shunday ko'proq qayg'ursa, balki yetib borar.
Keyingi masala adolat masalasi. Qancha amaldorlar haqorat, yolg'on, jinoyatchilik bilan suvdan quruq chiqayotgan paytda xalq vakillari uchun qonunlarning me'yordan ortiq ishlab ketishi "islohotlarga bo'lgan ishonch"ni yanada tushuradi.
Alloh Do'sovni bu sinovdan tezroq chiqarsin.
👍3
Jalilov. Qaydlar
Umumiy o'rta ta'limdagi tobora kengayib borayotgan tengsizlik, tabaqalashtirish siyosatidagi navbatdagi qadam - o'quvchilarni dunyodagi top universitetlarga maqsadli tayyorlashi aytilayotgan Al-Beruniy xalqaro maktab-internatiga "oddiy maktab" o'quvchisi kira oladimi?
Bir kitobni o’qib, yuqoridagi tengsizlik muammosiga yechim fikri keldi.
Unda aytilishicha, AQSHdagi bir universitet joylashgan tumanda yoshlar o’rtasida bezorilik va jinoyatchilik ko’payib ketadi. Bunga yechim sifatida, universitet avvalo o’sha hududda yashaydigan yoshlar uchun stipendiyalar joriy qiladi. Lekin bu stipendiyalarni olish uchun avvalo universitetga kira olish (kirish imkoniga ega bo’lish) kerak edi.
Shu maqsadda universitet hokimiyat va homiylar ko’magida universitetga tayyorlaydigan dastur tashkil etadi. Dastur bir necha yillik bo’lib, hokimiyat tomonidan ajratilgan maktablardan birida amalga oshiriladi. Universitet o’z tomonidan o’qituvchilar va magistratura talabalarini jalb qiladi. Shuningdek, o’quvchilarga universitet kampusiga va ba’zi darslariga kirishga imkon beradi (talaba bo’lishga qiziqishni oshirish uchun).
Qiziq tomoni ushbu dastur tekin amalga oshiriladi. Unga qo’shilishni istovchilar kvotadan ko’pligi sababli o’quvchilar lotoreya asosida tanlab olinadi. Ya’ni ushbu tekin universitetga tayyorlov dasturiga nazariy jihatdan o’sha tumandagi har bir yoshi to’g’ri keladigan o’quvchida imkoniyat bo’ladi degani. Hech qanday imtihonlarsiz.
Natijada dasturga turli millat va ijtimoiy vaziyatlardan kelgan o’quvchilar yig’iladi. Barchada umid paydo bo’ladi. O’qituvchilar nafaqat yoshlarning bilimi, balki ruhiyati, ijtimoiy muammolari bilan ham shug’ullanadi.
Vaqt o’tib, bularning barchasi o’sha hududda yoshlar o’rtasida jinoyachilikning ham tushishiga olib keladi.
---
Bizdagi davlat tomonidan tashkil etilgan maxsus maktablarda oyliklar, sharoitlar zo’r. Lekin ushbu imkoniyatlar faqat testlarda zo’r natijalarni ko’rsatganlar uchun xizmat qilmoqda (qiziq tomoni ba'zi xususiy maktablar ham bundan o'rnak olmoqda). Aytilganiday testlarda yaxshi natija ko’rsata olish uchun maxsus kurslarga, repititorlarga borish kerak. Bunday kurslar/o’qituvchilar ham byudjetingizga qarab farqlanadi.
Imkoniyati yo’qlar esa teshik tog’ora bilan qolaveradi.
Yechim sifatida yuqoridagi misoldagi kabi barchaga teng imkoniyat bo’lishi uchun lotoreya qilish kerakdir balki. Yana ham ijtimoiyroq yo’l esa bu lotoreyada faqat bolalar uylari hamda maxsus riestrlarga kirganlar (ayollar daftaridagilarni farzandlari, yoshlar daftari, vhkz) qatnasha olishi bo’lsa kerak. Natijada eng yaxshi resusrlar, eng kerakli odamlar uchun sarflanadi.
Unda aytilishicha, AQSHdagi bir universitet joylashgan tumanda yoshlar o’rtasida bezorilik va jinoyatchilik ko’payib ketadi. Bunga yechim sifatida, universitet avvalo o’sha hududda yashaydigan yoshlar uchun stipendiyalar joriy qiladi. Lekin bu stipendiyalarni olish uchun avvalo universitetga kira olish (kirish imkoniga ega bo’lish) kerak edi.
Shu maqsadda universitet hokimiyat va homiylar ko’magida universitetga tayyorlaydigan dastur tashkil etadi. Dastur bir necha yillik bo’lib, hokimiyat tomonidan ajratilgan maktablardan birida amalga oshiriladi. Universitet o’z tomonidan o’qituvchilar va magistratura talabalarini jalb qiladi. Shuningdek, o’quvchilarga universitet kampusiga va ba’zi darslariga kirishga imkon beradi (talaba bo’lishga qiziqishni oshirish uchun).
Qiziq tomoni ushbu dastur tekin amalga oshiriladi. Unga qo’shilishni istovchilar kvotadan ko’pligi sababli o’quvchilar lotoreya asosida tanlab olinadi. Ya’ni ushbu tekin universitetga tayyorlov dasturiga nazariy jihatdan o’sha tumandagi har bir yoshi to’g’ri keladigan o’quvchida imkoniyat bo’ladi degani. Hech qanday imtihonlarsiz.
Natijada dasturga turli millat va ijtimoiy vaziyatlardan kelgan o’quvchilar yig’iladi. Barchada umid paydo bo’ladi. O’qituvchilar nafaqat yoshlarning bilimi, balki ruhiyati, ijtimoiy muammolari bilan ham shug’ullanadi.
Vaqt o’tib, bularning barchasi o’sha hududda yoshlar o’rtasida jinoyachilikning ham tushishiga olib keladi.
---
Bizdagi davlat tomonidan tashkil etilgan maxsus maktablarda oyliklar, sharoitlar zo’r. Lekin ushbu imkoniyatlar faqat testlarda zo’r natijalarni ko’rsatganlar uchun xizmat qilmoqda (qiziq tomoni ba'zi xususiy maktablar ham bundan o'rnak olmoqda). Aytilganiday testlarda yaxshi natija ko’rsata olish uchun maxsus kurslarga, repititorlarga borish kerak. Bunday kurslar/o’qituvchilar ham byudjetingizga qarab farqlanadi.
Imkoniyati yo’qlar esa teshik tog’ora bilan qolaveradi.
Yechim sifatida yuqoridagi misoldagi kabi barchaga teng imkoniyat bo’lishi uchun lotoreya qilish kerakdir balki. Yana ham ijtimoiyroq yo’l esa bu lotoreyada faqat bolalar uylari hamda maxsus riestrlarga kirganlar (ayollar daftaridagilarni farzandlari, yoshlar daftari, vhkz) qatnasha olishi bo’lsa kerak. Natijada eng yaxshi resusrlar, eng kerakli odamlar uchun sarflanadi.
👍2
A: "Men endi maqola yozmayman. Shunchaki ChatGPTga qisqa gaplar beraman va shulardan maqola yozib berishini so‘rayman."
B: "Men endi maqola o‘qimayman. Shunchaki ChatGPTdan maqoladagi asosiy fikrlarni umumlashtirib (qisqa gaplar ko’rinishida xulosa qilib) berishini so‘rayman."
C: “Men endi maqolalarni birma-bir o’qib, tekshirib, taqriz yozib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni tekshirib, xulosa, tanqidiy fikrlar yozib berishini so’rayman”.
D: “Men endi uyga vazifalarni qiynalib qilib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni o’rnimga yozib berishini so’rayman”.
E: “Men endi uyga vazifalarni tekshirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni tekshirib berishini so’rayman”.
F: “Men endi qiynalib kompaniya hisobotini yozib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan yozib berishini so’rayman”.
G: “Men esa hamkasbim yozgan hisobotni o’qib keyin qiynalib taqdimot (PPT) tayyorlab o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan taqdimot qilib berishini so’rayman”.
H: “menga kelsak, hamkabslarim qilgan hisobot va taqdimotni birma-bir o’qib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni tekshirib, xulosa va savollar tuzib berishini so’rayman”.
I: “Men endi qiynalib kitob-asar yozmayman. Shunchaki ChatGPTdan…
J: “Men endi qiynalib kitob tarjima qilib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan…
K: “Men endi qiynalib kitobni o’qimayman. Shunchaki ChatGPTdan…
.
.
.
X: “Men esa foydani o’ylagan kapitalist sifatida o’qituvchilar/xodimlarning asosiy qismini ishdan bo’shatib yubordim. Axir ularning o’rniga AI hamma ishni qilishi mumkinku?!
Y: “Qaysidir texnofeodalistlarni gapiga kirib ishchilarimni ko’pchiligini bo’shatgan edim. Lekin qarasam pulim endi ularga ketyapti. Ishda esa unumdorlik yo’q, mijozlar/o’quvchilar hafa. Vada berilganiday AI hamma narsani hal qilib yuboradigan sehrli dori emas ekan. Baribir o’z ishini chin ko’ngildan qilgan odamning o’rnini AI hali beri bosa olmasa kerak”.
B: "Men endi maqola o‘qimayman. Shunchaki ChatGPTdan maqoladagi asosiy fikrlarni umumlashtirib (qisqa gaplar ko’rinishida xulosa qilib) berishini so‘rayman."
C: “Men endi maqolalarni birma-bir o’qib, tekshirib, taqriz yozib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni tekshirib, xulosa, tanqidiy fikrlar yozib berishini so’rayman”.
D: “Men endi uyga vazifalarni qiynalib qilib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni o’rnimga yozib berishini so’rayman”.
E: “Men endi uyga vazifalarni tekshirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni tekshirib berishini so’rayman”.
F: “Men endi qiynalib kompaniya hisobotini yozib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan yozib berishini so’rayman”.
G: “Men esa hamkasbim yozgan hisobotni o’qib keyin qiynalib taqdimot (PPT) tayyorlab o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan taqdimot qilib berishini so’rayman”.
H: “menga kelsak, hamkabslarim qilgan hisobot va taqdimotni birma-bir o’qib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan ularni tekshirib, xulosa va savollar tuzib berishini so’rayman”.
I: “Men endi qiynalib kitob-asar yozmayman. Shunchaki ChatGPTdan…
J: “Men endi qiynalib kitob tarjima qilib o’tirmayman. Shunchaki ChatGPTdan…
K: “Men endi qiynalib kitobni o’qimayman. Shunchaki ChatGPTdan…
.
.
.
X: “Men esa foydani o’ylagan kapitalist sifatida o’qituvchilar/xodimlarning asosiy qismini ishdan bo’shatib yubordim. Axir ularning o’rniga AI hamma ishni qilishi mumkinku?!
Y: “Qaysidir texnofeodalistlarni gapiga kirib ishchilarimni ko’pchiligini bo’shatgan edim. Lekin qarasam pulim endi ularga ketyapti. Ishda esa unumdorlik yo’q, mijozlar/o’quvchilar hafa. Vada berilganiday AI hamma narsani hal qilib yuboradigan sehrli dori emas ekan. Baribir o’z ishini chin ko’ngildan qilgan odamning o’rnini AI hali beri bosa olmasa kerak”.
👍6
Muratov universiteti
Menga qolsa Isroil Tillaboev aka kabi fidoiy o’qituvchilarni boshqaruvga jalb qilish kerak. Boshqaruv malakalarini bemalol kurslarda o’rgansa bo’ladi. Lekin oddiy maktablarda bir yil bo’lsa ham dars berib ko’rmagan rahbarlardan ko’ra ancha ko’proq foydalari tegishiga ishonaman.
Maktablarimizni o'z egalari - o'qituvchilarga qaytarish payti keldi.
👍8
Maktab ta’limidagi muammolarning eng katta sabablaridan biri bu byudjet taqchilligi bo’lsa kerak. Shu oz byudjetga kimlar ko’z tikmadi.
2-3 oy avval bir nomi ulug’ universitetning faoliyati bo’yicha yangi qaror chiqdi. Unda universitet salohiyatini oshirish bo’yicha yaxshi gaplar ketgan. Shu jumladan ilmiy-tadqiqot ishlari haqida ham.
Lekin bir qiziq joyi bor ekan:
“Ilmiy-tadqiqot loyihalarini moliyalashtirish maqsadida Universitetda yuridik shaxs bo‘lmagan Ilmiy tadqiqot infratuzilmasini rivojlantirish jamg‘armasi (keyingi o‘rinlarda — Jamg‘arma) tashkil etilsin va uning mablag‘larini shakllantirish manbalari etib quyidagilar belgilansin:
…
Bunda joriy yil uchun, istisno tariqasida, dastlabki loyihalarni amalga oshirishni jadallashtirish maqsadida Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligiga ajratilgan mablag‘lar doirasida Jamg‘armaga 20 mlrd so‘mgacha mablag‘ ajratiladi.”
Nega maktabga ajratiladigan pul universitetga berilishi kerak?
Shu pulni kamida 100 ta maktabga foydasi tegishi mumkin ediku (xojatxona qurish, ta’mirlash, texnika olish, oyliklar…)?!
2-3 oy avval bir nomi ulug’ universitetning faoliyati bo’yicha yangi qaror chiqdi. Unda universitet salohiyatini oshirish bo’yicha yaxshi gaplar ketgan. Shu jumladan ilmiy-tadqiqot ishlari haqida ham.
Lekin bir qiziq joyi bor ekan:
“Ilmiy-tadqiqot loyihalarini moliyalashtirish maqsadida Universitetda yuridik shaxs bo‘lmagan Ilmiy tadqiqot infratuzilmasini rivojlantirish jamg‘armasi (keyingi o‘rinlarda — Jamg‘arma) tashkil etilsin va uning mablag‘larini shakllantirish manbalari etib quyidagilar belgilansin:
…
Bunda joriy yil uchun, istisno tariqasida, dastlabki loyihalarni amalga oshirishni jadallashtirish maqsadida Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligiga ajratilgan mablag‘lar doirasida Jamg‘armaga 20 mlrd so‘mgacha mablag‘ ajratiladi.”
Nega maktabga ajratiladigan pul universitetga berilishi kerak?
Shu pulni kamida 100 ta maktabga foydasi tegishi mumkin ediku (xojatxona qurish, ta’mirlash, texnika olish, oyliklar…)?!
👍3
Yoshlar universitetda o’qishni istamashmayaptimi?
Bu yilgi qabulga o’tgan yilga nisbatan kamroq odam hujjat topshirgani haqidagi fikrlarga avvalroq ko’zim tushgan edi va shu haqida yozishni o’ylayotgan edim. Kechagi BBCning biroz yuzaki tahliliy videosi sabab yozishga qaror qildim.
Avvalo so’nggi yillardagi qabul (hujjat topshirishlar) statistikasiga e’tibor bersak:
2021 – 948 211
2022 - 1 072 118
2023 - 948 491
2024 - 894 279
2025 - 732 411
Rostan ham yildan-yilga hujjat topshirishlar soni kamayib bormoqda.
Endi esa qabul qilinganlar – talabalar soniga e’tibor bersak:
2024/25 o’quv yilida
1-kurs: 363 009
2-kurs: 355 882
3-kurs: 378 656
4-kurs: 184 862
Bu yerda 4-kurslar 2021-yilda o’qishga kirganlar.
Kichik kurslarda talabalar soni 2 barobar oshganini ko’rish mumkin.
Ya’ni 2022-2024-yillarda har yili 2021-yilga nisbatan 2 barobar ko’proq abiturient talaba bo’lgan.
Balki bu yillarda 2 barobar ko’proq maktab bitiruvchisi bo’lgandir?
Yo’q, biturvchilar soni buni ko’rsatmaydi:
2021 - 442 893
2022 - 388 762
2023 - 387 001
2024 - 414 600
2025 - 455 200
Ko’rib turganimizday bitiruvchilar sonida keskin o’sish bo’lmagan.
Shuningdek, e’tibor bersak maktab bitiruvchilari soni hali hamon abiturientlar soniga yetib olgani yo’q.
Ushbu raqamlardan quyidagilarni xulosa qilish mumkin:
Avvalgi yillarda taklif (kvota) kamligi uchun ko’pchilik abiturientlar o’qishga kira olmagan. Tabiiyki, ko’pchilik keyingi yilga ham harakat qilgan. Bu abiturientlar sonining oshib borishiga sabab bo’lgan. Maktab biturvchilari soni esa umumiy abiturientlar sonidan kamida 2 barobar kamligi bunga dalildir.
Nodavlat universitetlarning ko’payishi, ko’pchiligining sirtqi ta’limga e’tibor qaratishi, shuningdek davlat universitetlarida ham kvotalarning mustaqil belgilanishi ayniqsa 2022-yildan boshlab yaqqol natijasini ko’rsatishni boshladi.
O’qishga kiraman degan odam shartnoma pulini to’lay olsa o’qishga kira oldi.
Natijada avvalgi yillarda kira olmaganlar soni minimumga yaqinlashdi.
Shuningdek, bu yerda xorijiy filiallarning hamda xorijda o’qishga intilishning kuchayishi ham ro’yhatdan o’tgan abiturientlar soni kamayishiga hissa qo’shgan bo’lishi mumkin (ya’ni ular davlat universitetlariga hujjat topshirmagan). Lekin bular juda ham kichik raqamlar. Masalan, yurtimizdagi xorij dasturlarida o’tgan yili 14 mingdan ziyod talabalar 1-kursda o’qishgan. Xorijga o’qish borish bo’yicha esa bizda eng so’nggi yillarning statistikasi yo’q. Videoda aytilgan UNESCO statsitikasi esa, 2022-yilga tegishli va u jami chetdagi talabalarni hisobga olgan, 1-kursga ketganlarni emas.
Bu yilgi qabulga o’tgan yilga nisbatan kamroq odam hujjat topshirgani haqidagi fikrlarga avvalroq ko’zim tushgan edi va shu haqida yozishni o’ylayotgan edim. Kechagi BBCning biroz yuzaki tahliliy videosi sabab yozishga qaror qildim.
Avvalo so’nggi yillardagi qabul (hujjat topshirishlar) statistikasiga e’tibor bersak:
2021 – 948 211
2022 - 1 072 118
2023 - 948 491
2024 - 894 279
2025 - 732 411
Rostan ham yildan-yilga hujjat topshirishlar soni kamayib bormoqda.
Endi esa qabul qilinganlar – talabalar soniga e’tibor bersak:
2024/25 o’quv yilida
1-kurs: 363 009
2-kurs: 355 882
3-kurs: 378 656
4-kurs: 184 862
Bu yerda 4-kurslar 2021-yilda o’qishga kirganlar.
Kichik kurslarda talabalar soni 2 barobar oshganini ko’rish mumkin.
Ya’ni 2022-2024-yillarda har yili 2021-yilga nisbatan 2 barobar ko’proq abiturient talaba bo’lgan.
Balki bu yillarda 2 barobar ko’proq maktab bitiruvchisi bo’lgandir?
Yo’q, biturvchilar soni buni ko’rsatmaydi:
2021 - 442 893
2022 - 388 762
2023 - 387 001
2024 - 414 600
2025 - 455 200
Ko’rib turganimizday bitiruvchilar sonida keskin o’sish bo’lmagan.
Shuningdek, e’tibor bersak maktab bitiruvchilari soni hali hamon abiturientlar soniga yetib olgani yo’q.
Ushbu raqamlardan quyidagilarni xulosa qilish mumkin:
Avvalgi yillarda taklif (kvota) kamligi uchun ko’pchilik abiturientlar o’qishga kira olmagan. Tabiiyki, ko’pchilik keyingi yilga ham harakat qilgan. Bu abiturientlar sonining oshib borishiga sabab bo’lgan. Maktab biturvchilari soni esa umumiy abiturientlar sonidan kamida 2 barobar kamligi bunga dalildir.
Nodavlat universitetlarning ko’payishi, ko’pchiligining sirtqi ta’limga e’tibor qaratishi, shuningdek davlat universitetlarida ham kvotalarning mustaqil belgilanishi ayniqsa 2022-yildan boshlab yaqqol natijasini ko’rsatishni boshladi.
O’qishga kiraman degan odam shartnoma pulini to’lay olsa o’qishga kira oldi.
Natijada avvalgi yillarda kira olmaganlar soni minimumga yaqinlashdi.
Shuningdek, bu yerda xorijiy filiallarning hamda xorijda o’qishga intilishning kuchayishi ham ro’yhatdan o’tgan abiturientlar soni kamayishiga hissa qo’shgan bo’lishi mumkin (ya’ni ular davlat universitetlariga hujjat topshirmagan). Lekin bular juda ham kichik raqamlar. Masalan, yurtimizdagi xorij dasturlarida o’tgan yili 14 mingdan ziyod talabalar 1-kursda o’qishgan. Xorijga o’qish borish bo’yicha esa bizda eng so’nggi yillarning statistikasi yo’q. Videoda aytilgan UNESCO statsitikasi esa, 2022-yilga tegishli va u jami chetdagi talabalarni hisobga olgan, 1-kursga ketganlarni emas.
👍4
Isroilning 5 ta universitetlari rektorlari mamlakat bosh vazirga ochiq xat yozishibdi
Unda G’azodagi ochlik inqiroziga e’tibor qaratish so’ralgan.
Lekin izohlarda ko’pchilik “hayitdan keyin hinani…” qabilida javob qaytargan, hamda buni universitetlarning yo’q bo’lib borayotgan obro’sini tiklashga bo’lgan harakat deb atagan. Sababi ushbu universitetlar ham o’z harakatlari bilan genotsidga hissa qo’shishdi va natijada boykotga uchramoqda.
Bundan tashqari vaziyatni “ochlik inqirozi” deb atalishi genotsid so’zidan qochish deyish mumkin. Sababi inqirozda aybdor yo’qday tuyulishi mumkin. Lekin genotsid uchun javob berish berish kerak bo’ladi.
Unda G’azodagi ochlik inqiroziga e’tibor qaratish so’ralgan.
Lekin izohlarda ko’pchilik “hayitdan keyin hinani…” qabilida javob qaytargan, hamda buni universitetlarning yo’q bo’lib borayotgan obro’sini tiklashga bo’lgan harakat deb atagan. Sababi ushbu universitetlar ham o’z harakatlari bilan genotsidga hissa qo’shishdi va natijada boykotga uchramoqda.
Bundan tashqari vaziyatni “ochlik inqirozi” deb atalishi genotsid so’zidan qochish deyish mumkin. Sababi inqirozda aybdor yo’qday tuyulishi mumkin. Lekin genotsid uchun javob berish berish kerak bo’ladi.
👍3
Forwarded from Tarjima va Tanqid
Okkupatsion iqtisodiyotdan – genotsid iqtisodiyotigacha
2025 yil iyun oyida BMTning 1967 yildan buyon okkupatsiya qilingan Falastin hududlari bo‘yicha maxsus ma’ruzachisi Francesca Albanese «Okkupatsion iqtisodiyotidan — genotsid iqtisodiyotiga» nomli hisobotini taqdim etdi. Hujjatda qurol-aslaha, texnologiya, moliya, infratuzilma, qishloq xo‘jaligi, fan va turizmgacha bo‘lgan sohalardagi korporatib tuzilmalar falastin xalqini tizimli ravishda ezish, o’z hududlaridan siqib chiqarish va yo‘q qilish mexanizmlarida qanday faol ishtirok etayotgani batafsil ochib berilgan.
Biz, ushbu matn tarjimonlari, bu hisobotni o‘zbekzabon o‘quvchilarga yetkazish muhim, deb hisobladik.
Tarjimonlar: Manzura Xusnidinova, Nozima Olimova, Bobur Muratov, Javohir Nematov
Manba: United Nations Human Rights Office of the High Commissioner. A/HRC/59/23 — From economy of occupation to economy of genocide.
https://syg.ma/@TarjimavaTanqid/okkupatsion-iqtisodiyotdan---genotsid-iqtisodiyotigacha
2025 yil iyun oyida BMTning 1967 yildan buyon okkupatsiya qilingan Falastin hududlari bo‘yicha maxsus ma’ruzachisi Francesca Albanese «Okkupatsion iqtisodiyotidan — genotsid iqtisodiyotiga» nomli hisobotini taqdim etdi. Hujjatda qurol-aslaha, texnologiya, moliya, infratuzilma, qishloq xo‘jaligi, fan va turizmgacha bo‘lgan sohalardagi korporatib tuzilmalar falastin xalqini tizimli ravishda ezish, o’z hududlaridan siqib chiqarish va yo‘q qilish mexanizmlarida qanday faol ishtirok etayotgani batafsil ochib berilgan.
Biz, ushbu matn tarjimonlari, bu hisobotni o‘zbekzabon o‘quvchilarga yetkazish muhim, deb hisobladik.
Tarjimonlar: Manzura Xusnidinova, Nozima Olimova, Bobur Muratov, Javohir Nematov
Manba: United Nations Human Rights Office of the High Commissioner. A/HRC/59/23 — From economy of occupation to economy of genocide.
https://syg.ma/@TarjimavaTanqid/okkupatsion-iqtisodiyotdan---genotsid-iqtisodiyotigacha
👍2
Forwarded from Kun.uz | Расмий канал
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ТошМИ талабалари Россиядаги «хавфли ҳудудга жўнатмаслик»ни сўраб мурожаат қилди. Университет раддия берди
Тошкент давлат тиббиёт университетининг бир гуруҳ талабалари Россиянинг Нижний Новгород шаҳрига ўқишга юборилаётганидан норозилик билдириб, видеомурожаат қилишди. Улар буни мазкур ҳудуд айни пайтда Украина дронлари ҳужумига учраётгани билан изоҳлашган. Университет матбуот хизмати эса ўз баёнотида мурожаатчиларнинг сўзларини «асоссиз ва нотўғри» деб баҳолади ва бу талабалар билан тузилган шартнома асосида амалга оширилаётганини маълум қилди.
👉 https://kun.uz/kr/73672282
Kun.uz расмий канали
Тошкент давлат тиббиёт университетининг бир гуруҳ талабалари Россиянинг Нижний Новгород шаҳрига ўқишга юборилаётганидан норозилик билдириб, видеомурожаат қилишди. Улар буни мазкур ҳудуд айни пайтда Украина дронлари ҳужумига учраётгани билан изоҳлашган. Университет матбуот хизмати эса ўз баёнотида мурожаатчиларнинг сўзларини «асоссиз ва нотўғри» деб баҳолади ва бу талабалар билан тузилган шартнома асосида амалга оширилаётганини маълум қилди.
👉 https://kun.uz/kr/73672282
Kun.uz расмий канали
🤔2
Muratov universiteti
Photo
Kambag’allik tuzog’idan chiqish oson emas.
Sababi biz hayotimizda erishadigan ko’pgina natijalar ko’p hollarda bizning o’tmishimizga – qayerdan, qanday holatdan boshlayotganimizga ham bog’liq.
PISA tadqiqotlari asosida o’smirlarning bo’lajak mehnat faoliyatlari haqidagi hisobotga ko’zim tushdi.
Unda rasmlarda keltirilgan ba’zi joylarini bo’lishmoqchiman.
O’smirlar 2 guruxga bo’lingan. Iqtisodiy-ijtimoiy murakkab holatdan chiqqanlar (a.k.a temir daftar?) va yaxshi holatdan chiqqanlar.
Avvalo (1-rasm), har 2 gurux PISAda yuqori natijaga erishgan bo’lishiga qaramay, muammoli holatdan chiqqanlar muammosiz holatdan chiqqanlarga nisbatan universitetni bitirishga kamroq ishonadilar.
Bundan ham qiziq tomoni, (2-rasm) ko’pgina davlatlarda muammoli holatdan chiqqan yaxshi o’qiganlarning ishonch ko’rsatkichi muammosiz holatdan chiqqan yaxshi o’qimaganlardan ham pasroqdir. Ya’ni masalan, kambag’al bola zo’r o’qigan bo’lsa ham universitetni bitira olishiga boyroq yaxshi o’qimagan boladan kamroq ishonadi.
Hisobotda o’smirlik davrida karyera rivojlantirish tizimlari bilan bog’liq tadbirlar yoshlarning keyingi karyerasiga ijobiy ta’sir qilishi aytilgan. Masalan, katta sinflarda mehnat ko’rgazmalarida qatnashish, stajirovka, kasbga qiziqishni aniqlovchi testlar shular jumlasidandir. Lekin bunday tadbirlarga ham ko’proq muammosiz holatdan chiqqanlar qiziqishi aytilgan. Shulardan kelib chiqib, o’smirlar uchun bunday tadbirlar va tizimlarni rivojlantirish kerakligi tavsiya etilgan.
Sababi biz hayotimizda erishadigan ko’pgina natijalar ko’p hollarda bizning o’tmishimizga – qayerdan, qanday holatdan boshlayotganimizga ham bog’liq.
PISA tadqiqotlari asosida o’smirlarning bo’lajak mehnat faoliyatlari haqidagi hisobotga ko’zim tushdi.
Unda rasmlarda keltirilgan ba’zi joylarini bo’lishmoqchiman.
O’smirlar 2 guruxga bo’lingan. Iqtisodiy-ijtimoiy murakkab holatdan chiqqanlar (a.k.a temir daftar?) va yaxshi holatdan chiqqanlar.
Avvalo (1-rasm), har 2 gurux PISAda yuqori natijaga erishgan bo’lishiga qaramay, muammoli holatdan chiqqanlar muammosiz holatdan chiqqanlarga nisbatan universitetni bitirishga kamroq ishonadilar.
Bundan ham qiziq tomoni, (2-rasm) ko’pgina davlatlarda muammoli holatdan chiqqan yaxshi o’qiganlarning ishonch ko’rsatkichi muammosiz holatdan chiqqan yaxshi o’qimaganlardan ham pasroqdir. Ya’ni masalan, kambag’al bola zo’r o’qigan bo’lsa ham universitetni bitira olishiga boyroq yaxshi o’qimagan boladan kamroq ishonadi.
Hisobotda o’smirlik davrida karyera rivojlantirish tizimlari bilan bog’liq tadbirlar yoshlarning keyingi karyerasiga ijobiy ta’sir qilishi aytilgan. Masalan, katta sinflarda mehnat ko’rgazmalarida qatnashish, stajirovka, kasbga qiziqishni aniqlovchi testlar shular jumlasidandir. Lekin bunday tadbirlarga ham ko’proq muammosiz holatdan chiqqanlar qiziqishi aytilgan. Shulardan kelib chiqib, o’smirlar uchun bunday tadbirlar va tizimlarni rivojlantirish kerakligi tavsiya etilgan.
👍4
Ta’limni marketing qilish bo’yicha dunyoda Buyuk Britaniyaga teng keladigani bo’lmasa kerak.
Rasmda aytilishicha, Glasgov va Birminghem universitetlari birgalikda faqat Hindiston bozori uchungina ishga joylashtirish bo’yicha menejer lavozimini joriy etishibdi.
Maqsad, ushbu universitetlarni bitirgandan keyin Hindistonga qaytadigan yoshlarga ish topishga yordam berish, ish beruvchilar bilan aloqalarni rivojlantirish.
Bu bilan universitetlar nafaqat bugungi foyda uchun kun ko’rishini (m-n, Hindistonliklar o’qib ketsa, biz pul ishlasak bo’ldi), balki uzoq muddatga strategik maqsadi borligini ko’rsatmoqda.
Bizda ham universitetlar ko’payib, biturvchilar soni ham karrasiga ko’paygani sari, ish bilan ta’minlash ko’rsatkichi asosiy qaror qabul qilish omillaridan biriga aylansa kerak.
Rasmda aytilishicha, Glasgov va Birminghem universitetlari birgalikda faqat Hindiston bozori uchungina ishga joylashtirish bo’yicha menejer lavozimini joriy etishibdi.
Maqsad, ushbu universitetlarni bitirgandan keyin Hindistonga qaytadigan yoshlarga ish topishga yordam berish, ish beruvchilar bilan aloqalarni rivojlantirish.
Bu bilan universitetlar nafaqat bugungi foyda uchun kun ko’rishini (m-n, Hindistonliklar o’qib ketsa, biz pul ishlasak bo’ldi), balki uzoq muddatga strategik maqsadi borligini ko’rsatmoqda.
Bizda ham universitetlar ko’payib, biturvchilar soni ham karrasiga ko’paygani sari, ish bilan ta’minlash ko’rsatkichi asosiy qaror qabul qilish omillaridan biriga aylansa kerak.