МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ ТЫВА
1.95K subscribers
13.9K photos
2.39K videos
4 files
3.66K links
Новости, достижения и результаты
Download Telegram
Оваарымчалыг: сооктар! 2-ги кезээ

Бичии уругларга болгаш улуг улуска УДУРТУЛГА
Дыңзыг соокта канчаар камгаланырыл?

Езулуг кышкы үениң чаражы-биле чарашсынып магадаар дээр болза, элээн каш сүмелерни сактып алыры чугула, ол – соокта ботту база кышкы сооктарның уржуктарындан канчаар камгалаарыл.

ХЕП:

✔️ Эмин эрттир хөй хеп кетпес, чугула чүүл – шын хепти тарыштырып алыры. Кыжын бөрт чок кылаштаары кадыкка хоралыг, а дыңзыг соокта – үжүп-доңарының чылдагааны. Доңганының бир дугаар шынарларынга кулактар, думчук база хол-бут хамааржыр. Холдарны дыңзыг сооктарда эки материалдан кылган хол-хаптар камгалаар. А перчаткалардан ойталааны күзенчиг, ол холдарны соокта эки чылытпас. Ол ышкаш дыңзыг соокта ювелир каасталгалар кедерин шеглээр болза эки, чүге дизе ол металл болгаш соокта кешти доңурар.

✔️ Соокта дүктен кылган шык эрттирбес оттар салган идиктер кедери чугула. Идик ишти тар болбас ужурлуг, хостуг, кылын  дүктүг  уктар кедип алыр кылдыр. Дүк чүгле чылыгны салбас эвес, а харын-даа шык эрттирбес болгаш кижиниң буду кургаг болур.

✔️ Бөрттү кулактарны дуглай кедип алыр, тон моюндуруун көдүрүп алыр. Бөрт биле хол-хаптарны бажың иштинге кедип алыр, чүге дизе дыңзыг соокта бичии үениң иштинде доңуп болур, ылаңгыя хан-дамыр аарыгларлыг улуска айыылдыг.

✔️ Ыяап-ла моюн-ораар шарыттынып алыр. Боостаа эң-не кошкак кезек, каш минута дургузунда сооктадоңуптар болза, ангиналай берип болур.  Моюн-ораарны  карактарга чедир, думчук, аас, сегелди сооктан камгалаары-биле шарыттынып алыры чугула.

✔️ Езулуг шын материалдардан азы «хай-тек» деп адаары спортчуларга тускай кылган профессионал хеп кедер болза эки. Тар, кешке өй хеп болгаш идик кетпес, шак ындыг хеп-биле үжүп-доңарының айыылы улуг, чүге дизе тар идик-хеп хан-дамырны чыыра тыртып тудар.

✔️ Иштики хепти арыг дүктен кылган материалдан шилээни дээре, олар артык өл-шыкты сиңирип алыр. Арыг хөвеңден хепти шиливес болза эки, ол соок үеде өл-шыкты дүрген сиңирип алыр болгаш соодар. Ол ышкаш мага-ботта кеткен хептиң кылыны дески болур ужурлуг, чүге дизе мага-боттуң кайы-бир кезээ доңа бээрге, бүдүнү-биле доңар болур.

#Комплекснаябезопасностьдетей17 #ОсторожноМороз #РЦРДО #МинобрРТ
Оваарымчалыг: сооктар! 3-кү кезээ

Бичии уругларга болгаш улуг улуска УДУРТУЛГА

«Үжүп-доңары»

✔️ Чылыдар, чылыг черже апаар, идиктерин уштуптар. Хол-буттарны кыспаан болза, нүгүп-мажыыр. Хол-биле-даа болур азы дүк кезээ-биле, чок болза, тыныш-биле.
Чүгле ооң соонда доңган хол-бутту өрээл температуразы хире чылыг сугже суп болур.
✔️ Сугнуң температуразын чоорту мага-боттуң температуразынга чедир көдүрүп болур. Кургаглап шарааш, дуй ораап каар.
✔️ Бир эвес хол-бут баштары дээрге, билинмес болза, а ол ышкаш доңган чери адыш хемчээлинден улуг болза база суглаңгылар тыптып келзе, дарый эмчини кыйгырар.

Чүнү кылып болбазыл:

✔️ Хар-биле нүгүүрү. Шак ынчалдыр хээрек дамырларны кемдедип, инфекция киирип болур.
✔️ Когараан кижини изиг душче киирип болбас.
✔️ Температуралар өскерилгенинден хан эргилдези оон-даа күштүг доктаап туруптар. Ооң түңнелинде когараан черлер өлүгленип болур.
✔️ Чүнү-даа үс-биле чаап болбас, ылаңгыя кеште суглаңгыларны дежери хоруглуг.

Үжүп-доңарын канчаар болдурбазыл:

✔️ Соок үеде хостуг болгаш чылыг идик кедер. Тар идик болгаш перчаткалар дамырларны чыыра базар. Хан эргилдези чорбайн баарга, үжүп-доңарының айыылы улуг.
✔️ Идик иштинче чылыг оттар салып алгаш, хөвең уктарның орнунга дүктүг уктар кедип алганы дээре.
✔️ Хол-хаптар өттүр хадывас болгаш шык эрттирбес, ишти дүктүг болур ужурлуг.

Даштыгаар үнерде, холдарны чугбас.

#Комплекснаябезопасностьдетей17 #ОсторожноМороз #РЦРДО #МинобрРТ
🏆Стали известны результаты республиканского конкурса тувинских пословиц и поговорок

Завершился II творческий заочный видео-конкурс тувинских пословиц и поговорок «Через мудрое слово – к безопасности» («Угаадыглыг сөстен айыыл чок чорукче»), посвященный празднованию «Шагаа-2023». Конкурс был призван ознакомить ребят с многообразием мира тувинских пословиц и поговорок наряду с закреплением правил безопасного поведения.

Подробнее о победителях смотрите здесь.

#МинобрРТ #РЦРДО #конкурс #шагаа2023 #шагаабиле #шагаа