💢«مردی مقابل رژه» روایت ایستادگی یک اصفهان شناس برای حفظ سی و سه پل
🖋مهرناز شهباز
اصفهان برای آنکه اصفهان بماند بیش از هر زمانی به عاشقان فرهنگ و تاریخ ایران همچون «عباس بهشتیان» نیاز دارد؛ شهری که توسعه ناپایدار و افسار گسیخته‌اش، شناسنامه‌های هویتی آن را تهدید می‌کند و اثر نمایشی «مردی مقابل رژه» سعی در یادآوری چنین نیازی در این زمانه است.
عباس بهشتیان محقق و اصفهان پژوهی است که ۷۰ سال پیش، زمانی که قرار بود تانک‌ها و نفربرهای ارتش کشور در ادامه رژه خود از روی سی و سه پل عبور کنند، مقابل ورودی آن بر روی زمین دراز کشید تا مانع آسیب رسیدن به این اثر تاریخی شود؛ اقدامی که موجب شد مسیر رژه تغییر کند و این پل پرآوازه از گزند آسیب‌های احتمالی در امان بماند.
گرچه این اقدام مرحوم بهشتیان، او را به ازخودگذشتگی برای حفظ بناها و هویت تاریخی اصفهان شُهره کرد اما این مرد نامور در سراسرِ زندگی‌اش، عاشقانه کوشید تا از یادمان‌های تاریخی و فرهنگی این شهر حراست کند؛ از کوشش برای ثبت ملی خانه‌های تاریخی و احیای آرامگاه «صائب تبریزی» در اصفهان تا زنده کردن نام رجال و فرهیختگان در قالب اسامی خیابان‌ها و گذرهایی همچون «خاقانی» و «میر فندرسکی» که همه بیانگر مِهرِ بی‌پایانش به تاریخ و فرهنگ ایران و اصفهان و کوشش بی‌دریغش در این راستا بود.
در شرایطی که بافت‌های تاریخی شهر اصفهان در برخی توسعه‌ها، قربانی طرح‌های عمرانی، خیابان‌کشی‌ها و نوسازی‌ها می‌شود و هرازچندی خبر آسیب رسیدن به ابنیه تاریخی بر اثر نبود آگاهیِ شهروندان و گردشگران با یادگاری‌نویسی‌ها و البته نبود نیروی صیانت‌بخش کافی برای حفاظت از این ابنیه تاریخی بر سر زبان ها می‌افتد، محسن رهنما، نویسنده و کارگردان اصفهانی در قالب یک اثر نمایشی زیر عنوان «مردی مقابل رژه» با بازنمایی بُرش‌هایی از زندگی بهشتیان می‌کوشد این موضوع را یادآور شود که بیش از هر زمانی برای حفظ هویت تاریخی اصفهان از گزند توسعه و آفت نبود آگاهی در باره لزوم پاسداری از شناسنامه‌های فرهنگی شهر، نیاز به «بهشتیان‌ها» داریم.
به باور این کارگردان، «زنده بودن شهر در ما و نه ما در شهر» مساله بسیار مهمی است؛ موضوعی که در باور و عمل مرحوم بهشتیان برای زنده و پویا نگهداشتن بافت‌های تاریخی شهر اصفهان به روشنی مُتبلور بود.
دیدن نمایش «مردی مقابل رژه» را به اصفهان‌دوستان عزیز پیشنهاد می‌کنم.
این اثر نمایشی از ۲۵ فروردین تا ۱۲ اردیبهشت در تالار هنر، سالن «نقش جهان» هر شب از ساعت ۱۹ و سی دقیقه بر روی صحنه است.
📌گزارش را به طور کامل می‌توانید در لینک زیر بخوانید:
@mehrnaz_shahbaz
https://irna.ir/xjTmgx
🖋مهرناز شهباز
اصفهان برای آنکه اصفهان بماند بیش از هر زمانی به عاشقان فرهنگ و تاریخ ایران همچون «عباس بهشتیان» نیاز دارد؛ شهری که توسعه ناپایدار و افسار گسیخته‌اش، شناسنامه‌های هویتی آن را تهدید می‌کند و اثر نمایشی «مردی مقابل رژه» سعی در یادآوری چنین نیازی در این زمانه است.
عباس بهشتیان محقق و اصفهان پژوهی است که ۷۰ سال پیش، زمانی که قرار بود تانک‌ها و نفربرهای ارتش کشور در ادامه رژه خود از روی سی و سه پل عبور کنند، مقابل ورودی آن بر روی زمین دراز کشید تا مانع آسیب رسیدن به این اثر تاریخی شود؛ اقدامی که موجب شد مسیر رژه تغییر کند و این پل پرآوازه از گزند آسیب‌های احتمالی در امان بماند.
گرچه این اقدام مرحوم بهشتیان، او را به ازخودگذشتگی برای حفظ بناها و هویت تاریخی اصفهان شُهره کرد اما این مرد نامور در سراسرِ زندگی‌اش، عاشقانه کوشید تا از یادمان‌های تاریخی و فرهنگی این شهر حراست کند؛ از کوشش برای ثبت ملی خانه‌های تاریخی و احیای آرامگاه «صائب تبریزی» در اصفهان تا زنده کردن نام رجال و فرهیختگان در قالب اسامی خیابان‌ها و گذرهایی همچون «خاقانی» و «میر فندرسکی» که همه بیانگر مِهرِ بی‌پایانش به تاریخ و فرهنگ ایران و اصفهان و کوشش بی‌دریغش در این راستا بود.
در شرایطی که بافت‌های تاریخی شهر اصفهان در برخی توسعه‌ها، قربانی طرح‌های عمرانی، خیابان‌کشی‌ها و نوسازی‌ها می‌شود و هرازچندی خبر آسیب رسیدن به ابنیه تاریخی بر اثر نبود آگاهیِ شهروندان و گردشگران با یادگاری‌نویسی‌ها و البته نبود نیروی صیانت‌بخش کافی برای حفاظت از این ابنیه تاریخی بر سر زبان ها می‌افتد، محسن رهنما، نویسنده و کارگردان اصفهانی در قالب یک اثر نمایشی زیر عنوان «مردی مقابل رژه» با بازنمایی بُرش‌هایی از زندگی بهشتیان می‌کوشد این موضوع را یادآور شود که بیش از هر زمانی برای حفظ هویت تاریخی اصفهان از گزند توسعه و آفت نبود آگاهی در باره لزوم پاسداری از شناسنامه‌های فرهنگی شهر، نیاز به «بهشتیان‌ها» داریم.
به باور این کارگردان، «زنده بودن شهر در ما و نه ما در شهر» مساله بسیار مهمی است؛ موضوعی که در باور و عمل مرحوم بهشتیان برای زنده و پویا نگهداشتن بافت‌های تاریخی شهر اصفهان به روشنی مُتبلور بود.
دیدن نمایش «مردی مقابل رژه» را به اصفهان‌دوستان عزیز پیشنهاد می‌کنم.
این اثر نمایشی از ۲۵ فروردین تا ۱۲ اردیبهشت در تالار هنر، سالن «نقش جهان» هر شب از ساعت ۱۹ و سی دقیقه بر روی صحنه است.
📌گزارش را به طور کامل می‌توانید در لینک زیر بخوانید:
@mehrnaz_shahbaz
https://irna.ir/xjTmgx
💢 زمان به ضرر اصفهان می‌گذرد؛ میراث فرهنگی در کام فرونشست
🖋 مهرناز شهباز
شکاف‌ها و ترک‌ها بر پیکر آثار و بناهای تاریخی، حکایت از احوال درونِ زمین در اصفهان دارد؛ آبخوان دشتی که با نبود جریان دائم زاینده رود، گرمِ کارِ مرگ است و به گفته کارشناسان با همین رویه تا ۱۰ سال آینده خواهد مُرد.
اگر می‌خواهید هیبت هولناک فرونشست را بر دشت‌های اصفهان ببینید، کافیست به دشت مهیار در جنوب اصفهان بروید تا ببینید چگونه کام زمین به عمق ۶۰ متر و عرض ۲ متر باز شده است اما اگر می‌خواهید شاهد رخنه فرونشست بر دل شهر اصفهان باشید، باید سری به آثار تاریخی آن بزنید.
به گفته کارشناسان، فرونشست تجمعی و البته نامتقارن طی ۱۰ سال گذشته موجب شکست، شکاف و تزلزل سازه برخی بناهای تاریخی در اصفهان شده است؛ به این معنا که با احتساب نشست سالیانه ۵ سانتی متر در محدوده میدان نقش جهان، زمین پس از ۱۰ سال، نیم متر فرو می‌نشیند اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود؛ فرونشست نامتقارن می‌تواند حکم تیر آخر باشد و با ایجاد اختلاف نشست در دو سوی یک محدوده از جمله در دو سوی گستره «میدان نقش جهان» موجب شکست سازه‌ها، و ایجاد شکاف‌ها و آثار مخرب فرونشست باشد.
شمار بسیاری از آسیب‌ها و شکاف‌های ناشی از فرونشست بر بناهای تاریخی و حتی سایر مستحدثات در اصفهان بر اثر فرونشست تجمعی و نامتقارن است و کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که متفاوت بودن جنس خاک و ضخامت آبخوانِ زیر پای اصفهان با وجود پدیده فرونشست، موجب نشست نامتقارن خواهد شد.
به گفته آنها، این نشست نامتقارن وقتی زیر پای بنای تاریخی رخ بدهد، به دلیل مصالح بنایی و کهنسالی اثر، شکاف‌ها و شکست‌ها بر سازه ساختمان پدیدار و آن را دچار آسیب‌های جدی سازه‌ای می‌کند.
میدان نقش جهان با وسعتی که دارد یکی از محدوده‌هایی است که به گفته کارشناسان زمین شناسی، دچار فرونشست نامتقارن است. حداکثر نرخ فرونشست سالیانه در اصفهان ۱۸ سانتی متر و مطابق با نقشه‌های سازمان زمین شناسی کشور، نرخ فرونشست در محل این میدان تاریخی و جهانی بین سه تا پنج سانتی متر است.
گرچه نرخ فرونشست در این محدوده نسبت به سایر محدوده‌ها پایین‌تر است اما با احتساب فرونشست تجمعی و نامتقارن و همچنین ساختار بنایی مجموعه آثار معماری میدان نقش جهان، این میزان فرونشست هم می‌تواند به شدت آسیب زا باشد؛ آنچنان که به گفته برخی کارشناسان ژئوتکنیک، همین حالا هم این آسیب‌ها در محل مسجد جامع عباسی موجب کج شدن ستون‌های شبستان جنوبی شده است.
از سویی پل‌های تاریخی اصفهان به جز «پل شهرستان» که بر روی سنگ بستر بنا شده و فرونشست تاکنون چندان تهدیدش نکرده، همچنین مساجدی چون «مسجد سید»، «مسجد قطبیه»، «مسجد رحیم خان» و «مسجد علی قلی آقا» که در غرب محدوده مرکزی اصفهان با تمرکز آثار و بافت‌های تاریخی قرار دارند، هر کدام شواهد فرونشست را با تحمل آسیب های ساختاری نشان می‌دهند.
📍برش‌هایی از گفته‌های علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی:
خاک واگرای آبخوان اصفهان و فرم گوه‌ای آن با نبود جریان تغذیه کننده، نشست نامتقارن و آسیب‌های جبران‌ناپذیر بر مستحدثات بویژه بناهای تاریخی این شهر را بدنبال داشته است.
مکان‌های با نرخ فرونشست کمتر نسبت به مکان‌های با نرخ بیشتر، پرخطرتر هستند و این مکان‌ها همان محدوده مرکزی اصفهان با بافت تاریخی اند که آثار فرونشست را در بناهای آن بیشتر می‌بینیم.
📌این گزارش و ادامه آنچه رییس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی نسبت به وقوع آن در اصفهان هشدار داده را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTp3B
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
شکاف‌ها و ترک‌ها بر پیکر آثار و بناهای تاریخی، حکایت از احوال درونِ زمین در اصفهان دارد؛ آبخوان دشتی که با نبود جریان دائم زاینده رود، گرمِ کارِ مرگ است و به گفته کارشناسان با همین رویه تا ۱۰ سال آینده خواهد مُرد.
اگر می‌خواهید هیبت هولناک فرونشست را بر دشت‌های اصفهان ببینید، کافیست به دشت مهیار در جنوب اصفهان بروید تا ببینید چگونه کام زمین به عمق ۶۰ متر و عرض ۲ متر باز شده است اما اگر می‌خواهید شاهد رخنه فرونشست بر دل شهر اصفهان باشید، باید سری به آثار تاریخی آن بزنید.
به گفته کارشناسان، فرونشست تجمعی و البته نامتقارن طی ۱۰ سال گذشته موجب شکست، شکاف و تزلزل سازه برخی بناهای تاریخی در اصفهان شده است؛ به این معنا که با احتساب نشست سالیانه ۵ سانتی متر در محدوده میدان نقش جهان، زمین پس از ۱۰ سال، نیم متر فرو می‌نشیند اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود؛ فرونشست نامتقارن می‌تواند حکم تیر آخر باشد و با ایجاد اختلاف نشست در دو سوی یک محدوده از جمله در دو سوی گستره «میدان نقش جهان» موجب شکست سازه‌ها، و ایجاد شکاف‌ها و آثار مخرب فرونشست باشد.
شمار بسیاری از آسیب‌ها و شکاف‌های ناشی از فرونشست بر بناهای تاریخی و حتی سایر مستحدثات در اصفهان بر اثر فرونشست تجمعی و نامتقارن است و کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که متفاوت بودن جنس خاک و ضخامت آبخوانِ زیر پای اصفهان با وجود پدیده فرونشست، موجب نشست نامتقارن خواهد شد.
به گفته آنها، این نشست نامتقارن وقتی زیر پای بنای تاریخی رخ بدهد، به دلیل مصالح بنایی و کهنسالی اثر، شکاف‌ها و شکست‌ها بر سازه ساختمان پدیدار و آن را دچار آسیب‌های جدی سازه‌ای می‌کند.
میدان نقش جهان با وسعتی که دارد یکی از محدوده‌هایی است که به گفته کارشناسان زمین شناسی، دچار فرونشست نامتقارن است. حداکثر نرخ فرونشست سالیانه در اصفهان ۱۸ سانتی متر و مطابق با نقشه‌های سازمان زمین شناسی کشور، نرخ فرونشست در محل این میدان تاریخی و جهانی بین سه تا پنج سانتی متر است.
گرچه نرخ فرونشست در این محدوده نسبت به سایر محدوده‌ها پایین‌تر است اما با احتساب فرونشست تجمعی و نامتقارن و همچنین ساختار بنایی مجموعه آثار معماری میدان نقش جهان، این میزان فرونشست هم می‌تواند به شدت آسیب زا باشد؛ آنچنان که به گفته برخی کارشناسان ژئوتکنیک، همین حالا هم این آسیب‌ها در محل مسجد جامع عباسی موجب کج شدن ستون‌های شبستان جنوبی شده است.
از سویی پل‌های تاریخی اصفهان به جز «پل شهرستان» که بر روی سنگ بستر بنا شده و فرونشست تاکنون چندان تهدیدش نکرده، همچنین مساجدی چون «مسجد سید»، «مسجد قطبیه»، «مسجد رحیم خان» و «مسجد علی قلی آقا» که در غرب محدوده مرکزی اصفهان با تمرکز آثار و بافت‌های تاریخی قرار دارند، هر کدام شواهد فرونشست را با تحمل آسیب های ساختاری نشان می‌دهند.
📍برش‌هایی از گفته‌های علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی:
خاک واگرای آبخوان اصفهان و فرم گوه‌ای آن با نبود جریان تغذیه کننده، نشست نامتقارن و آسیب‌های جبران‌ناپذیر بر مستحدثات بویژه بناهای تاریخی این شهر را بدنبال داشته است.
مکان‌های با نرخ فرونشست کمتر نسبت به مکان‌های با نرخ بیشتر، پرخطرتر هستند و این مکان‌ها همان محدوده مرکزی اصفهان با بافت تاریخی اند که آثار فرونشست را در بناهای آن بیشتر می‌بینیم.
📌این گزارش و ادامه آنچه رییس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی نسبت به وقوع آن در اصفهان هشدار داده را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTp3B
@mehrnaz_shahbaz
ایرنا
زمان به ضرر اصفهان می‌گذرد؛ میراث فرهنگی در کام فرونشست
اصفهان - ایرنا - شکاف‌ها و ترک‌ها بر پیکر آثار و بناهای تاریخی، حکایت از احوال درونِ زمین در اصفهان دارد؛ آبخوان دشتی که با نبود جریان دائم زاینده رود، گرمِ کارِ مرگ است و به گفته کارشناسان با همین رویه تا ۱۰ سال آینده خواهد مُرد.
💢 فریاد برای نجات اصفهان
🖋مهرناز شهباز
مرگ آبخوان دشت اصفهان می‌تواند پایان کار عروس فلات مرکزی ایران باشد؛ پایان زیست‌پذیری شهری که با نبود زنده‌رود وقوع آن دور نخواهد بود. این فریاد حقیقت است و شاید هم رمز نجات اصفهان، گرچه تاوان سختی داشته باشد.
قلبم چون بسیاری از عاشقان اصفهان برای این شهر که پاره جان وطن است می‌تپد و اولین باری که با رضا اسلامی درباره پیشروی فرونشست زمین در عمق جسم و جان این شهر گفت و گو کردم، آنچنان قلبم از درد رنج اصفهان فشرده شد که یارای نوشتن گزارش این شرایط اسفناک را نداشتم اما رسالت من و همکارانم آگاهی رسانی و شفاف سازی است و از این رو باید عمق این ماجرا را در تولیدات رسانه‌ای برای استمداد و نجات اصفهان بازنمایی می‌کردم.
فریاد را اما مدیرکل وقت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان می‌زد؛ فریاد برای نجات اصفهان. فریاد برای شهر موزه ای که بارگذاری های خارج از توان زاینده رود، توسعه‌های ناپایدار در صنعت و کشاورزی و برداشت‌های بی‌رویه از آبخوان، آن را بر لبه پرتگاه فرونشست نشانده است.
پیش از این عمق و ابعاد بحران فرونشست زمین در اصفهان شفاف سازی نشده بود اما رضا اسلامی مدیرکل وقت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان معتقد بود این موضوع آینده زیست پذیری اصفهان را به شدت تهدید می‌کند و کتمان آن فقط شرایط را بدتر خواهد کرد؛ نظر کارشناسی او این بود که اگر زاینده رود جریان دائم نداشته باشد، همچنان که کسری آبخوان دشت اصفهان جبران نشود و بر ته مانده‌های ذخایر آب‌های زیرزمینی دست درازی شود، زمان چندانی تا مرگ این آبخوان و پایان زیست پذیری خطه اصفهان نخواهیم داشت؛ شرایطی که اگر بر جان این شهر مستولی شود، جریان زاینده‌رود هم دیگر نخواهد توانست نفس‌های اصفهان را دوباره برگرداند.
پنج سال از فریادهای بی‌مهابای رضا اسلامی گذشته، او دیگر بر کرسی مدیر کلی تکیه ندارد و زاینده رود هم به رغم برخی تلاش‌ها برای تجدید منابع آبی همچون گذشته خشک است. شرایط آبخوان اصفهان بحرانی شده و فرونشست کماکان حیات شهر را تهدید می کند.
اسلامی حالا کمتر با رسانه‌ها صحبت می‌کند اما فریاد خاموش است. به واقع رسانه‌ها و مسوولان از فریادهای او بیدار شدند و حالا همه در یک پیکر، صدای او هستند.
پیشتر بسیار با اسلامی گفت‌وگو کرده بودم و بارها همپای او و هم اندیشانش چون حسین حجتی مدیر وقت دفتر منطقه ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان و بهرام نادی، متخصص ژئو تکنیک و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد راهی مناطق مختلفی چون بناهای تاریخی اصفهان شده بودم تا به عنوان یک خبرنگار به صورت میدانی عوارض فرونشست را بر پیکر رنجور اصفهان ببینم و به همراه عکاس خوب ایرنا، زهرا باغبان، گزارش‌های چندرسانه ای تهیه کنم.
این بار هم برای گفت و گو با او به ساختمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان رفتم. کنج اتاقی در انتهای طبقه سوم، میز و صندلی محقری دارد و مثل همیشه صاف و صادق، به همان صفا و صمیمت گذشته‌اش از من استقبال می‌کند.
بهار به نیمه رسیده اما زبانه‌های گرم تابستان، خودش را در اردیبهشت نشان می‌دهد. اتاق آقای اسلامی گرم است و به پیشنهاد همکار او برای رهیدن از گرمای اتاق و انجام گفت و گو به میز و صندلی کنار پنجره هدایت می‌شویم.
اسلامی روی صندلی همکارش می‌نشیند، یک صندلی بزرگ و راحت درست در مقابل میز و صندلی محقر خودش. دستانش را برهم می پیچاند و با چشمانی که می‌خندد، اشاره به صندلی دارد و می‌گوید: این صندلی را می‌بینید؛ خیلی دوست داشتنی ست و اگر به آن عادت کردی دیگر نمی‌توانی از روی آن بلند شوی. به خاطرش سکوت هم خواهی کرد؛ برای داشتنش باید از قید خیلی چیزها بگذری.
_ شما که آن را واگذار کردید!
بله. من آدم نشستن روی این صندلی نبودم. میدانی کار می‌کردم؛ خیلی کم پیش می‌آمد در اتاقم باشم. همیشه در دشت ها و مناطق مختلف آواره رصد و پایش عوارض فرونشست بودم. خاطرم هست که کسانی به من می‌گفتند تو برای اصفهان جز گریه و پریدن از این شکاف‌ها و فروچاله‌های فرونشستی چه کردی؟! قلبم از این بی‌مهری‌ها آزرده است اما از اینکه گویای حقیقتی خاموش زیر پوست شهر بودم آسوده خاطرم.
📌ادامه گفتوگوی صمیمانه من با رضا اسلامی، مدیرکل وقت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان را که بدلیل روشن کردن ابعاد فرونشست اصفهان و عریان کردن واقعیت‌ها از سمتش برکنار و در حقش جفای بسیاری کردند، در لینک زیر بخوانيد:
https://irna.ir/xjTwkX
@mehrnaz_shahbaz
🖋مهرناز شهباز
مرگ آبخوان دشت اصفهان می‌تواند پایان کار عروس فلات مرکزی ایران باشد؛ پایان زیست‌پذیری شهری که با نبود زنده‌رود وقوع آن دور نخواهد بود. این فریاد حقیقت است و شاید هم رمز نجات اصفهان، گرچه تاوان سختی داشته باشد.
قلبم چون بسیاری از عاشقان اصفهان برای این شهر که پاره جان وطن است می‌تپد و اولین باری که با رضا اسلامی درباره پیشروی فرونشست زمین در عمق جسم و جان این شهر گفت و گو کردم، آنچنان قلبم از درد رنج اصفهان فشرده شد که یارای نوشتن گزارش این شرایط اسفناک را نداشتم اما رسالت من و همکارانم آگاهی رسانی و شفاف سازی است و از این رو باید عمق این ماجرا را در تولیدات رسانه‌ای برای استمداد و نجات اصفهان بازنمایی می‌کردم.
فریاد را اما مدیرکل وقت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان می‌زد؛ فریاد برای نجات اصفهان. فریاد برای شهر موزه ای که بارگذاری های خارج از توان زاینده رود، توسعه‌های ناپایدار در صنعت و کشاورزی و برداشت‌های بی‌رویه از آبخوان، آن را بر لبه پرتگاه فرونشست نشانده است.
پیش از این عمق و ابعاد بحران فرونشست زمین در اصفهان شفاف سازی نشده بود اما رضا اسلامی مدیرکل وقت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان معتقد بود این موضوع آینده زیست پذیری اصفهان را به شدت تهدید می‌کند و کتمان آن فقط شرایط را بدتر خواهد کرد؛ نظر کارشناسی او این بود که اگر زاینده رود جریان دائم نداشته باشد، همچنان که کسری آبخوان دشت اصفهان جبران نشود و بر ته مانده‌های ذخایر آب‌های زیرزمینی دست درازی شود، زمان چندانی تا مرگ این آبخوان و پایان زیست پذیری خطه اصفهان نخواهیم داشت؛ شرایطی که اگر بر جان این شهر مستولی شود، جریان زاینده‌رود هم دیگر نخواهد توانست نفس‌های اصفهان را دوباره برگرداند.
پنج سال از فریادهای بی‌مهابای رضا اسلامی گذشته، او دیگر بر کرسی مدیر کلی تکیه ندارد و زاینده رود هم به رغم برخی تلاش‌ها برای تجدید منابع آبی همچون گذشته خشک است. شرایط آبخوان اصفهان بحرانی شده و فرونشست کماکان حیات شهر را تهدید می کند.
اسلامی حالا کمتر با رسانه‌ها صحبت می‌کند اما فریاد خاموش است. به واقع رسانه‌ها و مسوولان از فریادهای او بیدار شدند و حالا همه در یک پیکر، صدای او هستند.
پیشتر بسیار با اسلامی گفت‌وگو کرده بودم و بارها همپای او و هم اندیشانش چون حسین حجتی مدیر وقت دفتر منطقه ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان و بهرام نادی، متخصص ژئو تکنیک و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد راهی مناطق مختلفی چون بناهای تاریخی اصفهان شده بودم تا به عنوان یک خبرنگار به صورت میدانی عوارض فرونشست را بر پیکر رنجور اصفهان ببینم و به همراه عکاس خوب ایرنا، زهرا باغبان، گزارش‌های چندرسانه ای تهیه کنم.
این بار هم برای گفت و گو با او به ساختمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان رفتم. کنج اتاقی در انتهای طبقه سوم، میز و صندلی محقری دارد و مثل همیشه صاف و صادق، به همان صفا و صمیمت گذشته‌اش از من استقبال می‌کند.
بهار به نیمه رسیده اما زبانه‌های گرم تابستان، خودش را در اردیبهشت نشان می‌دهد. اتاق آقای اسلامی گرم است و به پیشنهاد همکار او برای رهیدن از گرمای اتاق و انجام گفت و گو به میز و صندلی کنار پنجره هدایت می‌شویم.
اسلامی روی صندلی همکارش می‌نشیند، یک صندلی بزرگ و راحت درست در مقابل میز و صندلی محقر خودش. دستانش را برهم می پیچاند و با چشمانی که می‌خندد، اشاره به صندلی دارد و می‌گوید: این صندلی را می‌بینید؛ خیلی دوست داشتنی ست و اگر به آن عادت کردی دیگر نمی‌توانی از روی آن بلند شوی. به خاطرش سکوت هم خواهی کرد؛ برای داشتنش باید از قید خیلی چیزها بگذری.
_ شما که آن را واگذار کردید!
بله. من آدم نشستن روی این صندلی نبودم. میدانی کار می‌کردم؛ خیلی کم پیش می‌آمد در اتاقم باشم. همیشه در دشت ها و مناطق مختلف آواره رصد و پایش عوارض فرونشست بودم. خاطرم هست که کسانی به من می‌گفتند تو برای اصفهان جز گریه و پریدن از این شکاف‌ها و فروچاله‌های فرونشستی چه کردی؟! قلبم از این بی‌مهری‌ها آزرده است اما از اینکه گویای حقیقتی خاموش زیر پوست شهر بودم آسوده خاطرم.
📌ادامه گفتوگوی صمیمانه من با رضا اسلامی، مدیرکل وقت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان را که بدلیل روشن کردن ابعاد فرونشست اصفهان و عریان کردن واقعیت‌ها از سمتش برکنار و در حقش جفای بسیاری کردند، در لینک زیر بخوانيد:
https://irna.ir/xjTwkX
@mehrnaz_shahbaz
ایرنا
فریاد برای نجات اصفهان
اصفهان – ایرنا - مرگ آبخوان دشت اصفهان می‌تواند پایان کار عروس فلات مرکزی ایران باشد؛ پایان زیست‌پذیری شهری که با نبود زنده‌رود وقوع آن دور نخواهد بود. این فریاد حقیقت است و شاید هم رمز نجات اصفهان، گرچه تاوان سختی داشته باشد.
💢 عاشق ایران، نگهبان تاریخ؛ روایت کنشگری یک فعال میراث فرهنگی
🖋 مهرناز شهباز
کنشگری برای حفاظت از میراث فرهنگی بیشتر از هر چیزی نیازمند روحیه مصممی ست که علیرغم همه فراز و نشیب‌های مسیر، برای آگاهی رسانی و حراست از داشته‌های سرزمین، خستگی بر جان و تن راه ندهی؛ این رمز و راز کنشگری و مطالبه‌گری می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات این روزهای شهرهای تاریخی ایران باشد که هویتشان با توسعه‌های ناپایدار نشانه گرفته شده است.
وقتی سال ۹۹ خبر مصوبه لغو پروژه گذر آقا نجفی توسط شورایعالی معماری و شهرسازی منتشر شد، بیش از پیش باور به ثمربخش بودنِ کنشگری مسوولیت شناسانه و شجاعانه برای پیشبرد اهداف حراست از میراث فرهنگی و طبیعی ایران را قوت بخشید.
پروژه گذر آقانجفی از سال‌های دهه ۷۰ پیگیری شده بود تا در حریم یکی از مهم‌ترین بخش‌های تاریخی اصفهان یعنی میدان جهانی نقش جهان ایجاد شود، پیگیری هایی که در ابتدای دهه ۹۰ منجر به تملک و تخریب شماری از خانه‌های تاریخی و واجد ارزش بافت پشت میدان شد. اتفاقی که صدای بسیاری از کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی را در اعتراض به تجاوز به حریم یکی از مهم ترین بافت‌های تاریخی اصفهان بلند کرد اما در این میان پیگیری‌های خستگی ناپذیر و مستندسازی های یکی از مصمم‌ترین و مسوولیت‌پذیرترینِ این کارشناسان، توانست از ادامه تخریب‌ها و ایجاد گذر در دل بافت تاریخی جلوگیری کند.
محمدمهدی کلانتری دانش‌آموخته مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی تنها برای میراث فرهنگی اصفهان کنشگری نکرده بلکه همصدا با کنشگران دیگر برای حراست از بافت تاریخی شیراز از دمِ تیغ تیز توسعه‌های ناپایدار کوشید و با دغدغه حفاظت از بافت تاریخی یزد، ابرکوه، کاشان، سبزوار و بسیاری از شهرهای دیگر ایران، مسیر پرفراز و نشیب کنشگری را ادامه داده است.
در هفته میراث فرهنگی هستیم و به همین بهانه با او در رابطه با فراز و فرود کنشگری‌اش در راستای حراست از کهن‌زادبوم‌های ایران و اصفهان به گفت و گو پرداخته‌ایم؛ آنچه پیش رو می‌خوانید ماحصل گفت و گویم با این کنشگر میراث فرهنگی است...
📌این گفت‌وگو را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTC9T
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
کنشگری برای حفاظت از میراث فرهنگی بیشتر از هر چیزی نیازمند روحیه مصممی ست که علیرغم همه فراز و نشیب‌های مسیر، برای آگاهی رسانی و حراست از داشته‌های سرزمین، خستگی بر جان و تن راه ندهی؛ این رمز و راز کنشگری و مطالبه‌گری می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات این روزهای شهرهای تاریخی ایران باشد که هویتشان با توسعه‌های ناپایدار نشانه گرفته شده است.
وقتی سال ۹۹ خبر مصوبه لغو پروژه گذر آقا نجفی توسط شورایعالی معماری و شهرسازی منتشر شد، بیش از پیش باور به ثمربخش بودنِ کنشگری مسوولیت شناسانه و شجاعانه برای پیشبرد اهداف حراست از میراث فرهنگی و طبیعی ایران را قوت بخشید.
پروژه گذر آقانجفی از سال‌های دهه ۷۰ پیگیری شده بود تا در حریم یکی از مهم‌ترین بخش‌های تاریخی اصفهان یعنی میدان جهانی نقش جهان ایجاد شود، پیگیری هایی که در ابتدای دهه ۹۰ منجر به تملک و تخریب شماری از خانه‌های تاریخی و واجد ارزش بافت پشت میدان شد. اتفاقی که صدای بسیاری از کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی را در اعتراض به تجاوز به حریم یکی از مهم ترین بافت‌های تاریخی اصفهان بلند کرد اما در این میان پیگیری‌های خستگی ناپذیر و مستندسازی های یکی از مصمم‌ترین و مسوولیت‌پذیرترینِ این کارشناسان، توانست از ادامه تخریب‌ها و ایجاد گذر در دل بافت تاریخی جلوگیری کند.
محمدمهدی کلانتری دانش‌آموخته مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی تنها برای میراث فرهنگی اصفهان کنشگری نکرده بلکه همصدا با کنشگران دیگر برای حراست از بافت تاریخی شیراز از دمِ تیغ تیز توسعه‌های ناپایدار کوشید و با دغدغه حفاظت از بافت تاریخی یزد، ابرکوه، کاشان، سبزوار و بسیاری از شهرهای دیگر ایران، مسیر پرفراز و نشیب کنشگری را ادامه داده است.
در هفته میراث فرهنگی هستیم و به همین بهانه با او در رابطه با فراز و فرود کنشگری‌اش در راستای حراست از کهن‌زادبوم‌های ایران و اصفهان به گفت و گو پرداخته‌ایم؛ آنچه پیش رو می‌خوانید ماحصل گفت و گویم با این کنشگر میراث فرهنگی است...
📌این گفت‌وگو را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTC9T
@mehrnaz_shahbaz
ایرنا
عاشق ایران، نگهبان تاریخ؛ روایت کنشگری یک فعال میراث فرهنگی
اصفهان - ایرنا - کنشگری برای حفاظت از میراث فرهنگی بیشتر از هر چیزی نیازمند روحیه مصممی ست که علیرغم همه فراز و نشیب‌های مسیر، برای آگاهی رسانی و حراست از داشته‌های سرزمین، خستگی بر جان و تن راه ندهی؛ این رمز و راز کنشگری و مطالبه‌گری می‌تواند راهگشای بسیاری…
‼️ در ستایش یا در تخریب میراث فرهنگی ؟!
🖋 مهرناز شهباز
هفته میراث فرهنگی شاید زمانی برای تجلیل از آنانی باشد که در مسیر دشوار حفاظت از تاریخ، فرهنگ و هویت این سرزمین گام برداشته‌اند اما مراسمی که به این مناسبت در باغ جهانی چهل‌ستون اصفهان برگزار شد، به جای آنکه محملی برای تقدیر از تلاش‌گران این حوزه باشد، به صحنه‌ای برای انکار ارزش‌های میراثی بدل شد.
در این جلسه حضور نداشتم اما با دیدن ویدئوهایی که توسط برخی بلاگرها و فعالان فضای مجازی منتشر شد، از شنیدن سخنان امام جمعه اصفهان متعجب و متأسف شدم و شاید باید بگویم خوشحالم که در آن فضا حضور نداشتم چراکه شنیدن جملاتی چون" اصفهان نیازی به هزار خانه تاریخی ندارد، ده، بیستای آنها را نگهدارید..." یا اینکه "می‌توان روی ستون‌های چهل‌ستون رنگ کشید..." یا " مرمت سنگ مرمر آسیب دیده مسجد جامع ضرورتی ندارد و می‌توان نمونه جدید و بهتر تراشید..." برای هر خبرنگار حوزه میراث‌فرهنگی دردناک و نگران‌کننده است.
این سخنان نه تنها فاقد پشتوانه کارشناسی است، بلکه با روح و هدف هفته پاسداشت میراث فرهنگی در تضاد آشکار بود؛گویی در مراسمی که باید پاسدار هویت باشد، تریبون در اختیار کسی قرار گرفته که به‌جای تأکید بر حفظ، مسیر حذف را مشروع جلوه می‌دهد.
از کسی که در حوزه دین صاحب‌نظر است، انتظار می‌رود در زمینه‌ای که تخصص ندارد، با احتیاط سخن بگوید؛ نه اینکه با ادبیاتی طعنه‌آمیز و سهل‌انگارانه، به میراثی بتازد که ستون‌های تاریخ و فرهنگ این سرزمین را شکل داده‌اند.
در دورانی که اصفهان با بحران‌های زیست‌محیطی، فرونشست زمین مواجه است، حفظ میراث فرهنگی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی حیاتی است. گردشگری یکی از معدود مسیرهای نجات‌بخش برای این شهر است و این صنعت بر شانه‌های همین خانه‌ها و بافت‌های تاریخی ایستاده است. حذف تدریجی این شناسنامه‌ها، یعنی بریدن ریشه‌های فرهنگی و اقتصادی آینده اصفهان.
جای تأسف است که در مراسمی که قرار بود تکریم تلاش‌گران عرصه میراث باشد، سخنانی به گوش رسید که نه‌تنها حمایتی از آنان نبود، بلکه تمام زحمات‌شان را به سخره گرفت. بدتر از آن، اینکه چنین اظهار نظرهایی از سوی فردی صورت می‌گیرد که نه‌تنها تخصصی در این حوزه ندارد، بلکه انتظار می‌رود در جایگاه خود، پاسدار هویت و تاریخ این سرزمین باشد، نه منتقد بی‌پایه آن.
خانه‌های تاریخی اصفهان، نشانه‌های زیسته مردم این شهرند؛ آنها سندهای زنده‌ای هستند از فرهنگ، معماری، و زیست شهری در ادوار مختلف. کم‌اهمیت جلوه‌دادن این خانه‌ها، تنها زمینه‌ساز تسریع روند تخریب و بی‌توجهی به بافت تاریخی نیست، بلکه نوعی بی‌حرمتی به حافظه جمعی مردمی است که با این فضاها زیسته‌اند و نفس کشیده‌اند؛ بی‌حرمتی به کارشناسان، کنشگران و حافظان دغدعه‌مند میراث فرهنگی‌ست.
میراث فرهنگی، کالایی مصرفی نیست که با نمونه تازه جایگزین شود. اگر به خود اجازه می‌دهیم سنگی از صفه یا ستونی از چهل‌ستون را با نمونه‌ای نو تعویض کنیم، به همان سادگی می‌توان هویت یک شهر را هم تعویض کرد و آیا ما آمادگی آن را داریم که هویت‌مان را از نو تراش دهیم؟
هزار افسوس؛ هزار افسوس!
امید که به جای حذف صداهای تخصصی و گشودن تریبون برای اظهارنظرهای غیرکارشناسی، جایگاه واقعی حفاظت از میراث تاریخی اصفهان را حفظ کنیم؛ چراکه شهر تاریخی، تاریخی باقی نمی‌ماند اگر از درون تهی شود.
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
هفته میراث فرهنگی شاید زمانی برای تجلیل از آنانی باشد که در مسیر دشوار حفاظت از تاریخ، فرهنگ و هویت این سرزمین گام برداشته‌اند اما مراسمی که به این مناسبت در باغ جهانی چهل‌ستون اصفهان برگزار شد، به جای آنکه محملی برای تقدیر از تلاش‌گران این حوزه باشد، به صحنه‌ای برای انکار ارزش‌های میراثی بدل شد.
در این جلسه حضور نداشتم اما با دیدن ویدئوهایی که توسط برخی بلاگرها و فعالان فضای مجازی منتشر شد، از شنیدن سخنان امام جمعه اصفهان متعجب و متأسف شدم و شاید باید بگویم خوشحالم که در آن فضا حضور نداشتم چراکه شنیدن جملاتی چون" اصفهان نیازی به هزار خانه تاریخی ندارد، ده، بیستای آنها را نگهدارید..." یا اینکه "می‌توان روی ستون‌های چهل‌ستون رنگ کشید..." یا " مرمت سنگ مرمر آسیب دیده مسجد جامع ضرورتی ندارد و می‌توان نمونه جدید و بهتر تراشید..." برای هر خبرنگار حوزه میراث‌فرهنگی دردناک و نگران‌کننده است.
این سخنان نه تنها فاقد پشتوانه کارشناسی است، بلکه با روح و هدف هفته پاسداشت میراث فرهنگی در تضاد آشکار بود؛گویی در مراسمی که باید پاسدار هویت باشد، تریبون در اختیار کسی قرار گرفته که به‌جای تأکید بر حفظ، مسیر حذف را مشروع جلوه می‌دهد.
از کسی که در حوزه دین صاحب‌نظر است، انتظار می‌رود در زمینه‌ای که تخصص ندارد، با احتیاط سخن بگوید؛ نه اینکه با ادبیاتی طعنه‌آمیز و سهل‌انگارانه، به میراثی بتازد که ستون‌های تاریخ و فرهنگ این سرزمین را شکل داده‌اند.
در دورانی که اصفهان با بحران‌های زیست‌محیطی، فرونشست زمین مواجه است، حفظ میراث فرهنگی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی حیاتی است. گردشگری یکی از معدود مسیرهای نجات‌بخش برای این شهر است و این صنعت بر شانه‌های همین خانه‌ها و بافت‌های تاریخی ایستاده است. حذف تدریجی این شناسنامه‌ها، یعنی بریدن ریشه‌های فرهنگی و اقتصادی آینده اصفهان.
جای تأسف است که در مراسمی که قرار بود تکریم تلاش‌گران عرصه میراث باشد، سخنانی به گوش رسید که نه‌تنها حمایتی از آنان نبود، بلکه تمام زحمات‌شان را به سخره گرفت. بدتر از آن، اینکه چنین اظهار نظرهایی از سوی فردی صورت می‌گیرد که نه‌تنها تخصصی در این حوزه ندارد، بلکه انتظار می‌رود در جایگاه خود، پاسدار هویت و تاریخ این سرزمین باشد، نه منتقد بی‌پایه آن.
خانه‌های تاریخی اصفهان، نشانه‌های زیسته مردم این شهرند؛ آنها سندهای زنده‌ای هستند از فرهنگ، معماری، و زیست شهری در ادوار مختلف. کم‌اهمیت جلوه‌دادن این خانه‌ها، تنها زمینه‌ساز تسریع روند تخریب و بی‌توجهی به بافت تاریخی نیست، بلکه نوعی بی‌حرمتی به حافظه جمعی مردمی است که با این فضاها زیسته‌اند و نفس کشیده‌اند؛ بی‌حرمتی به کارشناسان، کنشگران و حافظان دغدعه‌مند میراث فرهنگی‌ست.
میراث فرهنگی، کالایی مصرفی نیست که با نمونه تازه جایگزین شود. اگر به خود اجازه می‌دهیم سنگی از صفه یا ستونی از چهل‌ستون را با نمونه‌ای نو تعویض کنیم، به همان سادگی می‌توان هویت یک شهر را هم تعویض کرد و آیا ما آمادگی آن را داریم که هویت‌مان را از نو تراش دهیم؟
هزار افسوس؛ هزار افسوس!
امید که به جای حذف صداهای تخصصی و گشودن تریبون برای اظهارنظرهای غیرکارشناسی، جایگاه واقعی حفاظت از میراث تاریخی اصفهان را حفظ کنیم؛ چراکه شهر تاریخی، تاریخی باقی نمی‌ماند اگر از درون تهی شود.
@mehrnaz_shahbaz
♨️ عبور مترو از جوار «مسجد «جامع» اصفهان زیر ذره‌بین یونسکو قرار گرفت
🔺مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: یونسکو هشدار داده که عبور مترو ممکن است برای مسجد جامع اصفهان آسیب‌زا باشد و خواستار بررسی دقیق‌تر موضوع شده است.
🔺امیر کرم‌زاده افزود: بر همین اساس با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در پی دعوت از ارزیابان و کارشناسان یونسکو برای حضور در شورای عالی میراث فرهنگی هستیم.
🔺وی گفت: در حال حاضر، مشاور شرکت مترو طرح‌های خود را آماده کرده و قرار است با نظارت معاونت میراث فرهنگی کشور، این طرح‌ها در سطح یک شورای ملی بررسی شود.
کرم‌زاده افزود: جلسه شورای عالی فنی میراث فرهنگی برای بررسی این موضوع طی دو هفته آینده برگزار و نماینده یونسکو نیز برای حضور در این نشست دعوت خواهد شد.
🔺به گفته کرم‌زاده پیشتر میراث‌فرهنگی اصفهان مکاتباتی با دادستانی انجام داده و خواستار توقف عملیات اجرایی تا تعیین تکلیف نهایی شده‌است.
📌مسیر در نظر گرفته شده برای عبور خط ۲ متروی اصفهان از فاصله‌ای حدود ۲۰ متری مسجد جامع عتیق عبور می‌کند.
📌نگرانی اصلی کارشناسان و کنشگران میراث فرهنگی نه‌تنها از بابت عبور فیزیکی، بلکه لرزش‌هایی است که ممکن است در طول زمان به این اثر تاریخی آسیب وارد کند؛ اتفاقی که با تهدید این اثر جهانی ممکن است حضور آن را در فهرست میراث جهانی در معرض خطر قرار دهد.
📌پیشتر شرکت مترو به ایرنا گفته بود که دانشگاه علم و صنعت مطالعات گسترده‌ای درباره تاثیرات لرزه‌ای و فنی عبور مترو بر مسجد جامع و محدوده اطراف آن انجام داده است، با این وجود کارشناسان میراث فرهنگی بر این باورند مطالعات و واقعیت‌های اجرایی همیشه یکسان نیستند.
📌در حال حاضر، گزینه عبور خط مترو از زیر میدان امام علی (ع) و خیابان علامه مجلسی مطرح است؛ مسیری که در عمق ۲۵ متری اجرا می‌شود و به گفته برخی کارشناسان در این عمق لایه‌های باستانی وجود ندارد و احتمال آسیب به میراث تاریخی حداقل است.
📌با وجود عمق مسیر، چون مترو از حریم اثر عبور می‌کند، همچنان نگرانی‌هایی درباره تاثیرات لرزش‌های بلندمدت بر پایداری سازه وجود دارد.
📍خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTL8X
@mehrnaz_shahbaz
🔺مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: یونسکو هشدار داده که عبور مترو ممکن است برای مسجد جامع اصفهان آسیب‌زا باشد و خواستار بررسی دقیق‌تر موضوع شده است.
🔺امیر کرم‌زاده افزود: بر همین اساس با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در پی دعوت از ارزیابان و کارشناسان یونسکو برای حضور در شورای عالی میراث فرهنگی هستیم.
🔺وی گفت: در حال حاضر، مشاور شرکت مترو طرح‌های خود را آماده کرده و قرار است با نظارت معاونت میراث فرهنگی کشور، این طرح‌ها در سطح یک شورای ملی بررسی شود.
کرم‌زاده افزود: جلسه شورای عالی فنی میراث فرهنگی برای بررسی این موضوع طی دو هفته آینده برگزار و نماینده یونسکو نیز برای حضور در این نشست دعوت خواهد شد.
🔺به گفته کرم‌زاده پیشتر میراث‌فرهنگی اصفهان مکاتباتی با دادستانی انجام داده و خواستار توقف عملیات اجرایی تا تعیین تکلیف نهایی شده‌است.
📌مسیر در نظر گرفته شده برای عبور خط ۲ متروی اصفهان از فاصله‌ای حدود ۲۰ متری مسجد جامع عتیق عبور می‌کند.
📌نگرانی اصلی کارشناسان و کنشگران میراث فرهنگی نه‌تنها از بابت عبور فیزیکی، بلکه لرزش‌هایی است که ممکن است در طول زمان به این اثر تاریخی آسیب وارد کند؛ اتفاقی که با تهدید این اثر جهانی ممکن است حضور آن را در فهرست میراث جهانی در معرض خطر قرار دهد.
📌پیشتر شرکت مترو به ایرنا گفته بود که دانشگاه علم و صنعت مطالعات گسترده‌ای درباره تاثیرات لرزه‌ای و فنی عبور مترو بر مسجد جامع و محدوده اطراف آن انجام داده است، با این وجود کارشناسان میراث فرهنگی بر این باورند مطالعات و واقعیت‌های اجرایی همیشه یکسان نیستند.
📌در حال حاضر، گزینه عبور خط مترو از زیر میدان امام علی (ع) و خیابان علامه مجلسی مطرح است؛ مسیری که در عمق ۲۵ متری اجرا می‌شود و به گفته برخی کارشناسان در این عمق لایه‌های باستانی وجود ندارد و احتمال آسیب به میراث تاریخی حداقل است.
📌با وجود عمق مسیر، چون مترو از حریم اثر عبور می‌کند، همچنان نگرانی‌هایی درباره تاثیرات لرزش‌های بلندمدت بر پایداری سازه وجود دارد.
📍خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTL8X
@mehrnaz_shahbaz
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
📽 «مدرسه چهارباغ»، آمیزه‌ای خیال‌انگیز از مدرسه و باغ ایرانی
🎞 فیلم و گزارش؛ مهرناز شهباز
«مدرسه چهارباغ اصفهان»، نگینِ درخشان معماری صفوی و اوج تلفیق هنر و عرفان، با هر خشت و کاشی اش، حدیث دلدادگی را به زیبایی سر می‌دهد؛ آنجا که روح سراسر معنویش در آغوش سرو و سایه‌سار باغ ایرانی، آرام می‌گیرد.
📌این ویدئوی کوتاه (گزارش دیجیتال) یک دقیقه‌ای را در لینک زیر ببینید:
https://irna.ir/xjTL3v
@mehrnaz_shahbaz
🎞 فیلم و گزارش؛ مهرناز شهباز
«مدرسه چهارباغ اصفهان»، نگینِ درخشان معماری صفوی و اوج تلفیق هنر و عرفان، با هر خشت و کاشی اش، حدیث دلدادگی را به زیبایی سر می‌دهد؛ آنجا که روح سراسر معنویش در آغوش سرو و سایه‌سار باغ ایرانی، آرام می‌گیرد.
📌این ویدئوی کوتاه (گزارش دیجیتال) یک دقیقه‌ای را در لینک زیر ببینید:
https://irna.ir/xjTL3v
@mehrnaz_shahbaz
💢 خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان، میراثی که در سکوت فرو می‌ریزند
🖋 مهرناز شهباز
🔺خانه‌های تاریخی اطراف مسجد جامع اصفهان، در سایه بی‌توجهی‌ها یکی یکی فرو می‌ریزند؛ آثاری ارزشمند از دوره‌های صفویه تا پهلوی که هنوز در انتظار ثبت ملی هستند و هر روز بیشتر در معرض ویرانی و فراموشی قرار می‌گیرند.
🔺در دل یکی از کهن‌ترین و ارزشمندترین بافت‌های تاریخی اصفهان و در محله ای که به ابواسحاقیه معروف است، خانه‌های جانب شمال غربی مسجد جامع عتیق در حالی در مسیر نابودی قرار گرفته‌اند که همچنان در فهرست انتظار ثبت ملی باقی مانده‌اند.
🔺این خانه‌ها که نشانه‌هایی از شکوه معماری ایرانی در دوره‌های مختلف تاریخی را در دل خود دارند، طی سال‌های اخیر به دلیل بی‌توجهی نهادهای متولی، مورد فراموشی، تخریب تدریجی و رهاشدگی قرار گرفته و یکی یکی در حال فروریزی و اضمحلال است.
🔺با وجود اقدامات ارزشمند گروه‌های داوطلب برای مستندسازی و پیگیری ثبت ملی، روند احیای این خانه‌ها به دلایل گوناگون از جمله نبود بودجه و اراده موثر، متوقف مانده است.
🔺در حالی که طرح ایجاد دانشگاه علوم قرآنی و حدیث که نهادی غیرانتفاعی است، در حریم درجه یک مسجد جامع موجب رهاشدگی خانه‌های ارزشمند در این بافت تاریخی شده است، به زعم کنشگران میراث فرهنگی اصفهان، چشم‌انداز روشنی برای نجات این محدوده وجود ندارد و بیم آن می‌رود که بی‌تفاوتی امروز، به اتفاقی جبران‌ناپذیر برای این بخش مهم از بافت تاریخی اصفهان بینجامد.
🔺 خانه‌های تاریخی مورد اشاره در حریم مسجد جامع عتیق اصفهان قرار دارند و بر اساس تعهد ایران به یونسکو، این محدوده بدلیل قرارگیری در حریم یک اثر جهانی باید تحت حفاظت کامل قرار گیرد. طبق این تعهد، هرگونه ساخت‌وساز خارج از ضوابط میراث فرهنگی در این عرصه ممنوع است و بافت تاریخی آن باید مورد حفاظت قرار بگیرد.
‼️در حالی که یونسکو نسبت به عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق هشدار داده و خواستار بررسی‌های بیشتر این موضوع توسط مسوولان میراث فرهنگی ایران شده، وضعیت حفاظت این بافت تاریخی و همچنین بیم ساخت و ساز دانشگاه علوم قرآنی و حدیث بر سر میراث تاریخی این محدوده از سال‌ها پیش سنگینی می‌کند.
🔺ماجرای ساخت دانشگاه علوم قرآنی و حدیث در مجاورت مسجد جامع اصفهان، به سال‌های پایانی دهه ۱۳۸۰ و آغاز دهه ۱۳۹۰ بازمی‌گردد، در آن زمان، اداره کل میراث فرهنگی اصفهان با ساخت این مجموعه آموزشی مشروط به حفظ و مرمت خانه‌های تاریخی موجود در محدوده شمال غربی مسجد جامع موافقت کرد.
🔺این خانه‌ها که متعلق به بافت تاریخی محله ابواسحاقیه بوده و قدمتشان به دوره‌های صفویه، قاجار و پهلوی می‌رسد، از ارزش معماری و تاریخی بالایی برخوردارند.
آنطور که پیدا است، تاکنون اقدامات به جا و درخوری برای حفاظت، مرمت یا نگهداری این خانه‌ها انجام نشده و جز در مواردی معدود از زمان تملک، این اماکن در وضعیت رهاشده باقی مانده‌اند و روند تدریجی تخریب آنها ادامه دارد.
تا اینکه در سال ۱۴۰۰، گروهی از دانشجویان مرمت شهری در قالب یک سازمان مردم‌نهاد به نام «همبود»، با مشاهده شرایط بحرانی این بناها، اقدام به شناسایی، مستندنگاری و تهیه پرونده‌های ثبت اضطراری برای تعدادی از آنها کردند.
🔺هدف این اقدام، فراهم سازی مقدمات ثبت ملی و در نتیجه تسهیل جذب بودجه و جلب مشارکت برای نجات این آثار ارزشمند بود.
با وجود تهیه این پرونده‌ها، فرایند ثبت به دلایل نامشخص متوقف شد. اداره کل میراث فرهنگی در ادامه، خود اقدام به انتخاب پیمانکار برای تکمیل مستندنگاری و آماده‌سازی پرونده‌ها کرد، اما با گذشت چند سال، هیچ‌یک از این خانه‌ها هنوز در فهرست آثار ملی ثبت نشده‌اند.
این در حالیست که ثبت ملی، گرچه به تنهایی ضامن حفظ بناها نیست، اما نقش مهمی در ایجاد چارچوب قانونی برای حفاظت، جذب اعتبار و مشارکت نهادهای مسوول ایفا می‌کند. اکنون، خانه‌های تاریخی این محدوده در شرایطی رها شده‌اند که گفته می‌شود پروژه دانشگاه نیز به دلیل نبود بودجه متوقف مانده است.
🔺نتیجه آنکه بخشی از هویت تاریخی اصفهان در سکوت و بی‌توجهی در معرض نابودی قرار گرفته است؛ خانه‌هایی که هر روز بیشتر فرو می‌ریزند، بی‌آنکه اراده‌ای جدی برای نجات آنها شکل گرفته باشد.
📌این گزارش را به طور کامل در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTJJC
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
🔺خانه‌های تاریخی اطراف مسجد جامع اصفهان، در سایه بی‌توجهی‌ها یکی یکی فرو می‌ریزند؛ آثاری ارزشمند از دوره‌های صفویه تا پهلوی که هنوز در انتظار ثبت ملی هستند و هر روز بیشتر در معرض ویرانی و فراموشی قرار می‌گیرند.
🔺در دل یکی از کهن‌ترین و ارزشمندترین بافت‌های تاریخی اصفهان و در محله ای که به ابواسحاقیه معروف است، خانه‌های جانب شمال غربی مسجد جامع عتیق در حالی در مسیر نابودی قرار گرفته‌اند که همچنان در فهرست انتظار ثبت ملی باقی مانده‌اند.
🔺این خانه‌ها که نشانه‌هایی از شکوه معماری ایرانی در دوره‌های مختلف تاریخی را در دل خود دارند، طی سال‌های اخیر به دلیل بی‌توجهی نهادهای متولی، مورد فراموشی، تخریب تدریجی و رهاشدگی قرار گرفته و یکی یکی در حال فروریزی و اضمحلال است.
🔺با وجود اقدامات ارزشمند گروه‌های داوطلب برای مستندسازی و پیگیری ثبت ملی، روند احیای این خانه‌ها به دلایل گوناگون از جمله نبود بودجه و اراده موثر، متوقف مانده است.
🔺در حالی که طرح ایجاد دانشگاه علوم قرآنی و حدیث که نهادی غیرانتفاعی است، در حریم درجه یک مسجد جامع موجب رهاشدگی خانه‌های ارزشمند در این بافت تاریخی شده است، به زعم کنشگران میراث فرهنگی اصفهان، چشم‌انداز روشنی برای نجات این محدوده وجود ندارد و بیم آن می‌رود که بی‌تفاوتی امروز، به اتفاقی جبران‌ناپذیر برای این بخش مهم از بافت تاریخی اصفهان بینجامد.
🔺 خانه‌های تاریخی مورد اشاره در حریم مسجد جامع عتیق اصفهان قرار دارند و بر اساس تعهد ایران به یونسکو، این محدوده بدلیل قرارگیری در حریم یک اثر جهانی باید تحت حفاظت کامل قرار گیرد. طبق این تعهد، هرگونه ساخت‌وساز خارج از ضوابط میراث فرهنگی در این عرصه ممنوع است و بافت تاریخی آن باید مورد حفاظت قرار بگیرد.
‼️در حالی که یونسکو نسبت به عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق هشدار داده و خواستار بررسی‌های بیشتر این موضوع توسط مسوولان میراث فرهنگی ایران شده، وضعیت حفاظت این بافت تاریخی و همچنین بیم ساخت و ساز دانشگاه علوم قرآنی و حدیث بر سر میراث تاریخی این محدوده از سال‌ها پیش سنگینی می‌کند.
🔺ماجرای ساخت دانشگاه علوم قرآنی و حدیث در مجاورت مسجد جامع اصفهان، به سال‌های پایانی دهه ۱۳۸۰ و آغاز دهه ۱۳۹۰ بازمی‌گردد، در آن زمان، اداره کل میراث فرهنگی اصفهان با ساخت این مجموعه آموزشی مشروط به حفظ و مرمت خانه‌های تاریخی موجود در محدوده شمال غربی مسجد جامع موافقت کرد.
🔺این خانه‌ها که متعلق به بافت تاریخی محله ابواسحاقیه بوده و قدمتشان به دوره‌های صفویه، قاجار و پهلوی می‌رسد، از ارزش معماری و تاریخی بالایی برخوردارند.
آنطور که پیدا است، تاکنون اقدامات به جا و درخوری برای حفاظت، مرمت یا نگهداری این خانه‌ها انجام نشده و جز در مواردی معدود از زمان تملک، این اماکن در وضعیت رهاشده باقی مانده‌اند و روند تدریجی تخریب آنها ادامه دارد.
تا اینکه در سال ۱۴۰۰، گروهی از دانشجویان مرمت شهری در قالب یک سازمان مردم‌نهاد به نام «همبود»، با مشاهده شرایط بحرانی این بناها، اقدام به شناسایی، مستندنگاری و تهیه پرونده‌های ثبت اضطراری برای تعدادی از آنها کردند.
🔺هدف این اقدام، فراهم سازی مقدمات ثبت ملی و در نتیجه تسهیل جذب بودجه و جلب مشارکت برای نجات این آثار ارزشمند بود.
با وجود تهیه این پرونده‌ها، فرایند ثبت به دلایل نامشخص متوقف شد. اداره کل میراث فرهنگی در ادامه، خود اقدام به انتخاب پیمانکار برای تکمیل مستندنگاری و آماده‌سازی پرونده‌ها کرد، اما با گذشت چند سال، هیچ‌یک از این خانه‌ها هنوز در فهرست آثار ملی ثبت نشده‌اند.
این در حالیست که ثبت ملی، گرچه به تنهایی ضامن حفظ بناها نیست، اما نقش مهمی در ایجاد چارچوب قانونی برای حفاظت، جذب اعتبار و مشارکت نهادهای مسوول ایفا می‌کند. اکنون، خانه‌های تاریخی این محدوده در شرایطی رها شده‌اند که گفته می‌شود پروژه دانشگاه نیز به دلیل نبود بودجه متوقف مانده است.
🔺نتیجه آنکه بخشی از هویت تاریخی اصفهان در سکوت و بی‌توجهی در معرض نابودی قرار گرفته است؛ خانه‌هایی که هر روز بیشتر فرو می‌ریزند، بی‌آنکه اراده‌ای جدی برای نجات آنها شکل گرفته باشد.
📌این گزارش را به طور کامل در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTJJC
@mehrnaz_shahbaz
ایرنا
خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان، میراثی که در سکوت فرو می‌ریزند
اصفهان - ایرنا - خانه‌های تاریخی اطراف مسجد جامع اصفهان، در سایه بی‌توجهی‌ها یکی یکی فرو می‌ریزند؛ آثاری ارزشمند از دوره‌های صفویه تا پهلوی که هنوز در انتظار ثبت ملی هستند و هر روز بیشتر در معرض ویرانی و فراموشی قرار می‌گیرند.
♨️ روزنه‌ای برای نجات خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان + فیلم
🔺 در پی انتشار گزارش اخیرم در ایرنا با عنوان «خانه‌های تاریخی محله ابو اسحاقیه، میراثی که در سکوت فرو می‌ریزد»، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس به وضعیت نابسامان این بافت تاریخی واکنش نشان داد و استاندار اصفهان نیز با حضور میدانی در این محله، از اولویت‌دار بودن احیای آن در برنامه‌های مدیریت استان خبر داد.
🔺از سوی دیگر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان و همچنین وزارت میراث نیز اقدامات لازم جهت ثبت این پهنه تاریخی را انجام داده و به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان، تشکیل پرونده‌های ثبتی این خانه‌ها در دستور کار قرار گرفته و مقرر شده است که به فوریت و در جلسه آتی شورای ثبت وزارتخانه که به زودی در تهران برگزار می‌شود، این آثار مورد بررسی قرار گیرند.
🔺در صورت تصویب، خانه‌های تاریخی محله ابو اسحاقیه به فهرست آثار ملی اضافه خواهند شد؛ اقدامی که می‌تواند نقطه آغازی برای نجات این بافت ارزشمند و گامی در راستای تحقق تعهدات بین‌المللی کشور در حفظ حریم آثار جهانی باشد.
📌گزارش را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTMvN
@mehrnaz_shahbaz
🔺 در پی انتشار گزارش اخیرم در ایرنا با عنوان «خانه‌های تاریخی محله ابو اسحاقیه، میراثی که در سکوت فرو می‌ریزد»، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس به وضعیت نابسامان این بافت تاریخی واکنش نشان داد و استاندار اصفهان نیز با حضور میدانی در این محله، از اولویت‌دار بودن احیای آن در برنامه‌های مدیریت استان خبر داد.
🔺از سوی دیگر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان و همچنین وزارت میراث نیز اقدامات لازم جهت ثبت این پهنه تاریخی را انجام داده و به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان، تشکیل پرونده‌های ثبتی این خانه‌ها در دستور کار قرار گرفته و مقرر شده است که به فوریت و در جلسه آتی شورای ثبت وزارتخانه که به زودی در تهران برگزار می‌شود، این آثار مورد بررسی قرار گیرند.
🔺در صورت تصویب، خانه‌های تاریخی محله ابو اسحاقیه به فهرست آثار ملی اضافه خواهند شد؛ اقدامی که می‌تواند نقطه آغازی برای نجات این بافت ارزشمند و گامی در راستای تحقق تعهدات بین‌المللی کشور در حفظ حریم آثار جهانی باشد.
📌گزارش را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTMvN
@mehrnaz_shahbaz
ایرنا
روزنه‌ای برای نجات خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان + فیلم
اصفهان – ایرنا – در پی انتشار گزارش اخیر ایرنا با عنوان «خانه‌های تاریخی محله ابو اسحاقیه، میراثی که در سکوت فرو می‌ریزد»، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس به وضعیت نابسامان این بافت تاریخی واکنش نشان داد و استاندار اصفهان نیز با…
همه یکصدا؛ «ایران تو بمان»
🖋 مهرناز شهباز
گویا دشمنان این خاک، هنوز ایرانی را نشناخته‌اند؛ مردمانی میراث‌دار هزاران سال تمدن که تاریخ‌شان سرشار از ایستادگی در برابر هجوم و توطئه است. ایران فرزندانی پرورانده آموخته به ایستادگی؛ مردمانی که یکصدا فریاد می‌زنند: « ایران، تو بمان»
اسرائیل در روزهای گذشته حریم وطنمان را شکست؛ خون هم‌میهنان‌مان را بر خاک ریخت و آسمان ایرانمان از تهاجم دشمن مکدر شد؛ ایران عزیز، مام وطن؛ آغوشی که هزاران سال ما را در خود پرورده، پهنه‌ای که قلب و روح‌مان در گرو عشق به آن است.
فرقی نمی‌کند از کدام جریان فکری باشی، با چه گرایش سیاسی، با چه نقدی به وضع موجود اما وقتی دشمن، این خانه را نشانه می‌رود، وقتی خاک وطن به لرزه می‌افتد، همه ما، از هر سلیقه و باوری، کنار هم می‌ایستیم.
دشمن گمان بُرد که تفاوت در اندیشه‌ها و باورها، ملت ایران را از هم گسیخته اما ندانست که ایران چونان خونی مشترک در رگ‌های ماست؛ ندانست که این ملت با وجود تفاوت اندیشه‌ها یا گرایشات فکری و سیاسی و با همه رنج‌ها که از سر می‌گذراند اما در برابر تعرض به خاک و هویت خود کوتاه نمی‌آید و یکپارچه و یکصدا طنین‌انداز واژه «ایران» می‌شود.
مردم این سرزمین با وجود گذراندن روزگار سخت در تنش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اما در دفاع از ایران، با هم یکی می‌شوند. سرزمین ما بارها سوخته، ولی از دل خاکستر خود دوباره برخاسته است.
این سرزمین، تنها محدوده‌ای جغرافیایی با مرزهای سیاسی نیست؛ بلکه ریشه‌های هویتی یک ملت را در خود جای داده است. هر وجب از خاک آن، آینه‌ای از تاریخ، فرهنگ، و حافظه‌ی جمعی است که نسل به نسل به ما رسیده است.
ایران، سرزمین خاطرات مشترک، زبان مادری، ترانه‌ها و آرزوهای دیرین ماست؛ جایی که کودکی‌هایمان در آن شکل گرفته و امیدهای آینده‌مان بر بستر آن بنا شده است.
این خاک، صرفاً یک جغرافیا نیست؛ معنای زندگی ماست. در این سرزمین، قرن‌ها آموخته‌ایم که وقتی پای وطن در میان است، اختلاف‌ها رنگ می‌بازند و آنچه برجای می‌ماند، تنها یک حقیقت است: «ما فرزندان این خاکیم، و دل و جان‌مان به ایران بسته است.»
در طول تاریخ حمله اسکندر، هجوم مغول، تجاوز عثمانی، استعمار روس و انگلیس، کودتا، تجاوز عراق و رنج‌های بسیار که به واسطه رویدادهای گوناگون بر ایران روا داشته شده، همه در سینه تاریخ این مرز و بوم یک پیام را تکرار کرده‌اند: «ایران تنها تو بمان»
@mehrnaz_shahbaz
https://irna.ir/xjTQx4
🖋 مهرناز شهباز
گویا دشمنان این خاک، هنوز ایرانی را نشناخته‌اند؛ مردمانی میراث‌دار هزاران سال تمدن که تاریخ‌شان سرشار از ایستادگی در برابر هجوم و توطئه است. ایران فرزندانی پرورانده آموخته به ایستادگی؛ مردمانی که یکصدا فریاد می‌زنند: « ایران، تو بمان»
اسرائیل در روزهای گذشته حریم وطنمان را شکست؛ خون هم‌میهنان‌مان را بر خاک ریخت و آسمان ایرانمان از تهاجم دشمن مکدر شد؛ ایران عزیز، مام وطن؛ آغوشی که هزاران سال ما را در خود پرورده، پهنه‌ای که قلب و روح‌مان در گرو عشق به آن است.
فرقی نمی‌کند از کدام جریان فکری باشی، با چه گرایش سیاسی، با چه نقدی به وضع موجود اما وقتی دشمن، این خانه را نشانه می‌رود، وقتی خاک وطن به لرزه می‌افتد، همه ما، از هر سلیقه و باوری، کنار هم می‌ایستیم.
دشمن گمان بُرد که تفاوت در اندیشه‌ها و باورها، ملت ایران را از هم گسیخته اما ندانست که ایران چونان خونی مشترک در رگ‌های ماست؛ ندانست که این ملت با وجود تفاوت اندیشه‌ها یا گرایشات فکری و سیاسی و با همه رنج‌ها که از سر می‌گذراند اما در برابر تعرض به خاک و هویت خود کوتاه نمی‌آید و یکپارچه و یکصدا طنین‌انداز واژه «ایران» می‌شود.
مردم این سرزمین با وجود گذراندن روزگار سخت در تنش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اما در دفاع از ایران، با هم یکی می‌شوند. سرزمین ما بارها سوخته، ولی از دل خاکستر خود دوباره برخاسته است.
این سرزمین، تنها محدوده‌ای جغرافیایی با مرزهای سیاسی نیست؛ بلکه ریشه‌های هویتی یک ملت را در خود جای داده است. هر وجب از خاک آن، آینه‌ای از تاریخ، فرهنگ، و حافظه‌ی جمعی است که نسل به نسل به ما رسیده است.
ایران، سرزمین خاطرات مشترک، زبان مادری، ترانه‌ها و آرزوهای دیرین ماست؛ جایی که کودکی‌هایمان در آن شکل گرفته و امیدهای آینده‌مان بر بستر آن بنا شده است.
این خاک، صرفاً یک جغرافیا نیست؛ معنای زندگی ماست. در این سرزمین، قرن‌ها آموخته‌ایم که وقتی پای وطن در میان است، اختلاف‌ها رنگ می‌بازند و آنچه برجای می‌ماند، تنها یک حقیقت است: «ما فرزندان این خاکیم، و دل و جان‌مان به ایران بسته است.»
در طول تاریخ حمله اسکندر، هجوم مغول، تجاوز عثمانی، استعمار روس و انگلیس، کودتا، تجاوز عراق و رنج‌های بسیار که به واسطه رویدادهای گوناگون بر ایران روا داشته شده، همه در سینه تاریخ این مرز و بوم یک پیام را تکرار کرده‌اند: «ایران تنها تو بمان»
@mehrnaz_shahbaz
https://irna.ir/xjTQx4
ایرنا
همه یکصدا؛ «ایران تو بمان»
اصفهان – ایرنا - گویا دشمنان این خاک، هنوز ایرانی را نشناخته‌اند؛ مردمانی میراث‌دار هزاران سال تمدن که تاریخ‌شان سرشار از ایستادگی در برابر هجوم و توطئه است. ایران فرزندانی پرورانده آموخته به ایستادگی؛ مردمانی که یکصدا فریاد می‌زنند: « ایران، تو بمان»
💢سایه جنایت جنگی بر آثار فرهنگی و باستانی ایران
🖋 مهرناز شهباز
حمله به آثار تاریخی و فرهنگی کشورها طبق معاهدات بین‌المللی جنایت جنگی محسوب می‌شود و امکان تعدی اسرائيل به این کهن‌زادبوم‌ها دور از ذهن نیست، تجاوز به شهرهای تاریخی ایران همچون اصفهان و کرمانشاه که گنیجنه‌ای ارزشمند از میراث فرهنگی و یادمان‌های تاریخی ایران محسوب می‌شوند، بیم تهدید آثار باستانی بر اثر امواج صوتی متاثر از انفجارها را پررنگ کرده است.
مطابق کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه برای حفاظت از اموال فرهنگی در زمان درگیری مسلحانه که سنگ بنای حقوق بین‌الملل در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی در زمان جنگ است، اموال فرهنگی و تاریخی نباید هدف حمله طرف‌های جنگ قرار بگیرند. همچنین طبق پروتکل‌های این کنوانسیون حملات به اموال فرهنگی تحت حفاظت ویژه، به عنوان جنایت جنگی تلقی و برای عاملان آن مجازات‌هایی در نظر گرفته می‌شود.
حفاظت از بناهای تاریخی در شرایط جنگ، از پیچیده‌ترین و دشوارترین وظایف هر کشوری است چراکه جنگ‌ها می‌توانند به طُرق مختلف و حتی به طور غیر مستقیم به این بناها آسیب برسانند؛ تخریب زیرساخت‌ها، غارت توسط سارقان و قاچاقچیان فرصت طلب، آتش‌سوزی‌های ناشی از جنگ و همچنین فرسایش و بی‌توجهی به دلیل عدم امکان نگهداری و همچنین اثرات بلند مدت امواج ناشی از انفجارها بر این سازه‌های تاریخی از جمله این موارد هستند.
حمله اخیر اسرائیل به ساختمان صدا و سیمای ایران، که به عنوان یکی از مراکز فعالیت برخی از خبرنگاران شناخته می‌شود، بار دیگر نشان داد که این رژیم نه تنها به اصول انسانی بلکه به هیچ یک از معاهدات و قوانین بین‌المللی پایبند نیست.
مطابق قوانین بین‌المللی، به ویژه کنوانسیون‌های مرتبط با حقوق بشر و حقوق بین‌الملل، مراکز خبری، خبرنگاران و همچنین تاسیسات فرهنگی و تاریخی نباید در معرض حمله قرار گیرند. با این حال، اقدام روز گذشته اسرائیل در حمله به ساختمان صدا و سیمای ایران به‌عنوان یکی از مراکز فعالیت خبرنگاران بیانگر بی‌توجهی آشکار این رژیم جنایتکار به این موازین جهانی است.
نگرانی‌ها زمانی بیشترمی‌شود که سابقه تهدید به حمله به اماکن فرهنگی ایران توسط رییس جمهور آمریکا نیز در اذهان زنده می‌شود. در سال ۱۳۹۸، دونالد ترامپ تهدید کرده بود که ۵۴ نقطه فرهنگی ایران را هدف حمله قرار خواهد داد؛ تهدیدی که موجی از نگرانی و اعتراضات چهره‌های فرهنگی بین‌المللی را به همراه داشت.
در نتیجه با توجه به سابقه اسرائیل و همچنین آمریکا که اظهاراتش نشان از هم‌پیمانی او با اسراییل در تجاوز به ایران است، زیر پا گذاشتن کنوانسیون‌های بین‌المللی در رابطه با مصون ماندن آثار تاریخی و فرهنگی در شرایط جنگی دور از انتظار نیست.
کارشناسان حوزه میراث فرهنگی هشدار می‌دهند که حملات مستقیم و حتی غیرمستقیم از طریق امواج و ارتعاشات ناشی از انفجارها می‌توانند به آثار تاریخی ایران آسیب وارد کنند. در همین راستا، حمله موشکی روزهای اخیر به نزدیکی شهر کرمانشاه، نگرانی‌های تازه‌ای درباره وضعیت مجموعه تاریخی طاق بستان ایجاد کرده است.
این حمله که گفته می‌شود به یک بیمارستان در سه کیلومتری محوطه تاریخی طاق بستان اصابت کرده، علاوه بر آسیب به زیرساخت‌های درمانی و سلامت عمومی، احتمال آسیب به این بنای باستانی مهم دوره ساسانی که در فهرست آثار جهانی قرار دارد را بالا برده است.
📍کارشناس ارشد میراث فرهنگی و مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان اصفهان در گفت‌وگو با ایرنا گفت: اصولا تجاوز به یک شهر تاریخی و صدمه وارد کردن به آثار تاریخی آن بی احترامی به میراث بشریت است چرا که نه تنها ایران بلکه دنیا میراث‌دار آن است.
عبدالله جبل‌عاملی افزود: تهدید آثار تاریخی و فرهنگی کشورها در تجاوز رژیم صهیونی بی‌احترامی به حافظه فرهنگی و انسانی یک ملت است. سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی به‌ویژه یونسکو باید نسبت به چنین اقدامات نظامی در مجاورت شهرهای تاریخی ایران واکنش قاطع نشان دهند.
📌 این گزارش ۲۷ خرداد در بحبوحه‌ی حملات اسرائیل به ایران نگاشته و منتشر شده است اما بدلیل اختلال اینترنت در آن‌زمان در کانال منتشر نشد. این گزارش را حالا به سبب اظهارات بی‌ملاحظه گروسی که موجب تهدید آثار تاریخی اصفهان خواهد شد، در کانالم بازنشر می‌دهم.
🔺 رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اخیراً در اظهاراتی جنجالی مدعی شد که ایران بخشی از اورانیوم غنی‌شده خود را در یک سایت باستانی در اصفهان پنهان کرده است؛ ادعایی که بدون ارائه هیچ‌گونه سند به‌سرعت با بازتاب گسترده در رسانه‌های داخلی و خارجی روبه‌رو شد. این سخنان با توجه به موقعیت حساس اصفهان به‌عنوان شهری با آثار ثبت‌شده جهانی، نگرانی‌های زیادی را در میان کارشناسان میراث فرهنگی، افکار عمومی و تحلیل‌گران سیاسی برانگیخته است.
https://irna.ir/xjTRhT
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
حمله به آثار تاریخی و فرهنگی کشورها طبق معاهدات بین‌المللی جنایت جنگی محسوب می‌شود و امکان تعدی اسرائيل به این کهن‌زادبوم‌ها دور از ذهن نیست، تجاوز به شهرهای تاریخی ایران همچون اصفهان و کرمانشاه که گنیجنه‌ای ارزشمند از میراث فرهنگی و یادمان‌های تاریخی ایران محسوب می‌شوند، بیم تهدید آثار باستانی بر اثر امواج صوتی متاثر از انفجارها را پررنگ کرده است.
مطابق کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه برای حفاظت از اموال فرهنگی در زمان درگیری مسلحانه که سنگ بنای حقوق بین‌الملل در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی در زمان جنگ است، اموال فرهنگی و تاریخی نباید هدف حمله طرف‌های جنگ قرار بگیرند. همچنین طبق پروتکل‌های این کنوانسیون حملات به اموال فرهنگی تحت حفاظت ویژه، به عنوان جنایت جنگی تلقی و برای عاملان آن مجازات‌هایی در نظر گرفته می‌شود.
حفاظت از بناهای تاریخی در شرایط جنگ، از پیچیده‌ترین و دشوارترین وظایف هر کشوری است چراکه جنگ‌ها می‌توانند به طُرق مختلف و حتی به طور غیر مستقیم به این بناها آسیب برسانند؛ تخریب زیرساخت‌ها، غارت توسط سارقان و قاچاقچیان فرصت طلب، آتش‌سوزی‌های ناشی از جنگ و همچنین فرسایش و بی‌توجهی به دلیل عدم امکان نگهداری و همچنین اثرات بلند مدت امواج ناشی از انفجارها بر این سازه‌های تاریخی از جمله این موارد هستند.
حمله اخیر اسرائیل به ساختمان صدا و سیمای ایران، که به عنوان یکی از مراکز فعالیت برخی از خبرنگاران شناخته می‌شود، بار دیگر نشان داد که این رژیم نه تنها به اصول انسانی بلکه به هیچ یک از معاهدات و قوانین بین‌المللی پایبند نیست.
مطابق قوانین بین‌المللی، به ویژه کنوانسیون‌های مرتبط با حقوق بشر و حقوق بین‌الملل، مراکز خبری، خبرنگاران و همچنین تاسیسات فرهنگی و تاریخی نباید در معرض حمله قرار گیرند. با این حال، اقدام روز گذشته اسرائیل در حمله به ساختمان صدا و سیمای ایران به‌عنوان یکی از مراکز فعالیت خبرنگاران بیانگر بی‌توجهی آشکار این رژیم جنایتکار به این موازین جهانی است.
نگرانی‌ها زمانی بیشترمی‌شود که سابقه تهدید به حمله به اماکن فرهنگی ایران توسط رییس جمهور آمریکا نیز در اذهان زنده می‌شود. در سال ۱۳۹۸، دونالد ترامپ تهدید کرده بود که ۵۴ نقطه فرهنگی ایران را هدف حمله قرار خواهد داد؛ تهدیدی که موجی از نگرانی و اعتراضات چهره‌های فرهنگی بین‌المللی را به همراه داشت.
در نتیجه با توجه به سابقه اسرائیل و همچنین آمریکا که اظهاراتش نشان از هم‌پیمانی او با اسراییل در تجاوز به ایران است، زیر پا گذاشتن کنوانسیون‌های بین‌المللی در رابطه با مصون ماندن آثار تاریخی و فرهنگی در شرایط جنگی دور از انتظار نیست.
کارشناسان حوزه میراث فرهنگی هشدار می‌دهند که حملات مستقیم و حتی غیرمستقیم از طریق امواج و ارتعاشات ناشی از انفجارها می‌توانند به آثار تاریخی ایران آسیب وارد کنند. در همین راستا، حمله موشکی روزهای اخیر به نزدیکی شهر کرمانشاه، نگرانی‌های تازه‌ای درباره وضعیت مجموعه تاریخی طاق بستان ایجاد کرده است.
این حمله که گفته می‌شود به یک بیمارستان در سه کیلومتری محوطه تاریخی طاق بستان اصابت کرده، علاوه بر آسیب به زیرساخت‌های درمانی و سلامت عمومی، احتمال آسیب به این بنای باستانی مهم دوره ساسانی که در فهرست آثار جهانی قرار دارد را بالا برده است.
📍کارشناس ارشد میراث فرهنگی و مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان اصفهان در گفت‌وگو با ایرنا گفت: اصولا تجاوز به یک شهر تاریخی و صدمه وارد کردن به آثار تاریخی آن بی احترامی به میراث بشریت است چرا که نه تنها ایران بلکه دنیا میراث‌دار آن است.
عبدالله جبل‌عاملی افزود: تهدید آثار تاریخی و فرهنگی کشورها در تجاوز رژیم صهیونی بی‌احترامی به حافظه فرهنگی و انسانی یک ملت است. سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی به‌ویژه یونسکو باید نسبت به چنین اقدامات نظامی در مجاورت شهرهای تاریخی ایران واکنش قاطع نشان دهند.
📌 این گزارش ۲۷ خرداد در بحبوحه‌ی حملات اسرائیل به ایران نگاشته و منتشر شده است اما بدلیل اختلال اینترنت در آن‌زمان در کانال منتشر نشد. این گزارش را حالا به سبب اظهارات بی‌ملاحظه گروسی که موجب تهدید آثار تاریخی اصفهان خواهد شد، در کانالم بازنشر می‌دهم.
🔺 رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اخیراً در اظهاراتی جنجالی مدعی شد که ایران بخشی از اورانیوم غنی‌شده خود را در یک سایت باستانی در اصفهان پنهان کرده است؛ ادعایی که بدون ارائه هیچ‌گونه سند به‌سرعت با بازتاب گسترده در رسانه‌های داخلی و خارجی روبه‌رو شد. این سخنان با توجه به موقعیت حساس اصفهان به‌عنوان شهری با آثار ثبت‌شده جهانی، نگرانی‌های زیادی را در میان کارشناسان میراث فرهنگی، افکار عمومی و تحلیل‌گران سیاسی برانگیخته است.
https://irna.ir/xjTRhT
@mehrnaz_shahbaz
💢 «زخمِ معدن‌کاوی» بر چهره ارتفاعات «علویجه» اصفهان
🖋 مهرناز شهباز
🔺فعالیت معادن در ارتفاعات «چهارکوه» و «دره برزین» واقع در شمال شرق شهر علویجه از توابع شهرستان نجف‌آباد با صدور چهار فقره پروانه بهره‌برداری اخیرا وارد مرحله تازه‌ای شده که همزمان نگرانی‌های زیست محیطی و اجتماعی شهروندان این خطه را افزایش داده است.
🔺 با وجود رعایت تشریفات اداری در صدور این مجوزها، مسائل راجع به آثار بلندمدت معادن بر محیط زیست، منابع طبیعی و کیفیت زندگی ساکنان محلی موجب شکل‌گیری اعتراضات شهروندان در ماه‌های گذشته شده است. این شهر از جهات مختلف با ارتفاعات محصور شده و استقرار معادن در شمال شرق شهر نگرانی‌هایی جدی از سوی برخی مردم و فعالان محیط زیست در باره افزایش ریزگردها و آثار مُخرب بر طبیعت منطقه را در پی داشته است.
🔺ارتفاعات «چهارکوه» که به مثابه اتصال چهار کوهِ به هم پیوسته است، نماد شهر علویجه محسوب می‌شود که فعالان محیط زیست و مردم محلی بدلیل بیم آسیب رسیدن به این میراث طبیعی ناشی از پیشروی و توسعه معادن در طول زمان، مُعترض فعالیت آنها از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری هستند.
🔺افزون بر این، ریزگردهای ناشی از فعالیت معدنی که بر اساس تجربه شهرهای دیگر استان، امکان توسعه آنها وجود دارد و آسیب‌های محیط زیستی برآمده از فرونشست آن بر اراضی، باغ‌ها و گستره شهر علویجه، نگرانی فعالان محیط زیست و برخی مردم منطقه را دوچندان کرده است.
🔺مردم این سامان بر این باورند که تجربه ناموفق برخی شهرهای اطراف از جمله «لایبیدِ» از توابع شاهین‌شهر و میمه که بر اثر گسترش فعالیت معدنی، مراتع و باغ‌های خود را از دست داده‌اند و دچار مهاجرت جمعیت شده‌اند، نباید در علویجه نیز تکرار شود بویژه که در سال‌های اخیر، فعالیت کارخانه سیمان در غرب علویجه نیز به زعم برخی فعالان محیط زیست، بر اثر آلودگی، تأثیر منفی قابل ملاحظه‌ای بر محیط زیست و معیشت ساکنان داشته است.
🔺پیشتر مدیرکل سابق حفاظت محیط زیست استان به ایرنا گفته بود که چهارکوه علویجه خارج از مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد و به همین دلیل در این باره از این سازمان استعلامی صورت نگرفته است اما این نهاد در کنار مردم و پیگیر مطالبات آنها خواهد بود.
🔺از سوی دیگر، آنطور که یکی از اعضای شورای شهر علویجه به ایرنا گفته است: نرخ بیکاری در این شهر منفی ۲۷ درصد است و سه شهرک صنعتی فعال در اطراف شهر، پاسخگوی بخش عمده‌ای از اشتغال منطقه هستند و حالا در چنین شرایطی، صدور مجوزهای جدید معدنی مورد تردید شهروندان و مسوولان علویجه قرار گرفته است.
🔺در حالی که چهار معدن یادشده وارد گام(فاز) بهره‌برداری شده‌اند، فعالان محیط زیست معتقدند در صورت نبود نظارت جدی و بازنگری در سیاست‌های توسعه‌ای، احتمال افزایش شمار معادن و گسترش پیامدهای ناشی از آنها در سال‌های آینده، دور از ذهن نیست.
📌این گزارش را در مصاحبه با فعالان محیط زیست، مسوولان محیط زیست، منابع طبیعی، صمت و نماینده معدن‌داران علویحه در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTWKR
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
🔺فعالیت معادن در ارتفاعات «چهارکوه» و «دره برزین» واقع در شمال شرق شهر علویجه از توابع شهرستان نجف‌آباد با صدور چهار فقره پروانه بهره‌برداری اخیرا وارد مرحله تازه‌ای شده که همزمان نگرانی‌های زیست محیطی و اجتماعی شهروندان این خطه را افزایش داده است.
🔺 با وجود رعایت تشریفات اداری در صدور این مجوزها، مسائل راجع به آثار بلندمدت معادن بر محیط زیست، منابع طبیعی و کیفیت زندگی ساکنان محلی موجب شکل‌گیری اعتراضات شهروندان در ماه‌های گذشته شده است. این شهر از جهات مختلف با ارتفاعات محصور شده و استقرار معادن در شمال شرق شهر نگرانی‌هایی جدی از سوی برخی مردم و فعالان محیط زیست در باره افزایش ریزگردها و آثار مُخرب بر طبیعت منطقه را در پی داشته است.
🔺ارتفاعات «چهارکوه» که به مثابه اتصال چهار کوهِ به هم پیوسته است، نماد شهر علویجه محسوب می‌شود که فعالان محیط زیست و مردم محلی بدلیل بیم آسیب رسیدن به این میراث طبیعی ناشی از پیشروی و توسعه معادن در طول زمان، مُعترض فعالیت آنها از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری هستند.
🔺افزون بر این، ریزگردهای ناشی از فعالیت معدنی که بر اساس تجربه شهرهای دیگر استان، امکان توسعه آنها وجود دارد و آسیب‌های محیط زیستی برآمده از فرونشست آن بر اراضی، باغ‌ها و گستره شهر علویجه، نگرانی فعالان محیط زیست و برخی مردم منطقه را دوچندان کرده است.
🔺مردم این سامان بر این باورند که تجربه ناموفق برخی شهرهای اطراف از جمله «لایبیدِ» از توابع شاهین‌شهر و میمه که بر اثر گسترش فعالیت معدنی، مراتع و باغ‌های خود را از دست داده‌اند و دچار مهاجرت جمعیت شده‌اند، نباید در علویجه نیز تکرار شود بویژه که در سال‌های اخیر، فعالیت کارخانه سیمان در غرب علویجه نیز به زعم برخی فعالان محیط زیست، بر اثر آلودگی، تأثیر منفی قابل ملاحظه‌ای بر محیط زیست و معیشت ساکنان داشته است.
🔺پیشتر مدیرکل سابق حفاظت محیط زیست استان به ایرنا گفته بود که چهارکوه علویجه خارج از مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد و به همین دلیل در این باره از این سازمان استعلامی صورت نگرفته است اما این نهاد در کنار مردم و پیگیر مطالبات آنها خواهد بود.
🔺از سوی دیگر، آنطور که یکی از اعضای شورای شهر علویجه به ایرنا گفته است: نرخ بیکاری در این شهر منفی ۲۷ درصد است و سه شهرک صنعتی فعال در اطراف شهر، پاسخگوی بخش عمده‌ای از اشتغال منطقه هستند و حالا در چنین شرایطی، صدور مجوزهای جدید معدنی مورد تردید شهروندان و مسوولان علویجه قرار گرفته است.
🔺در حالی که چهار معدن یادشده وارد گام(فاز) بهره‌برداری شده‌اند، فعالان محیط زیست معتقدند در صورت نبود نظارت جدی و بازنگری در سیاست‌های توسعه‌ای، احتمال افزایش شمار معادن و گسترش پیامدهای ناشی از آنها در سال‌های آینده، دور از ذهن نیست.
📌این گزارش را در مصاحبه با فعالان محیط زیست، مسوولان محیط زیست، منابع طبیعی، صمت و نماینده معدن‌داران علویحه در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjTWKR
@mehrnaz_shahbaz
♨️گودبرداری مشکوک در گذر باستانی کمر زرین اصفهان/عملیات متوقف شد
🖋مهرناز شهباز
عملیات گودبرداری مشکوک با ادوات سنگین در گذر تاریخی کمر زرین اصفهان که بدون هماهنگی با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صورت گرفته بود، با ورود یگان حفاظت میراث متوقف شد.
شب گذشته در محوطه تاریخی کمرزرین اصفهان تعدادی ادوات سنگین شامل ۳ بیل مکانیکی و بیش از ۲۰ کامیون خاکبرداری مشغول انجام عملیات بوده اند که با ورود یگان حفاظت اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان از منطقه متواری شدند.
در همین پیوند فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان به ایرنا گفته است که هم‌اکنون پرونده قضایی در این خصوص تشکیل شده و در حال ارسال به مراجع قضایی است.
📌روایت ناظر عالی پروژه‌های باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان نیز چنین است:
پس از کشفیات اخیر در این منطقه، سازمان نوسازی بهسازی شهر اصفهان خواستار همسطح سازی گذر مقابل مسجد کمر زرین شد که این درخواست در شورای فنی میراث فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت.
هادی اللهیاری خاطرنشان کرد: ابتدا لازم بود تا کاوش باستان شناسی در منطقه انجام شود و درخواست مجوز نیز به پژوهشگاه ارسال شده بود اما پیش از صدور مجوز، عملیات گودبرداری در آن ناحیه آغاز شد.
وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد پیمانکار مربوط به مجتمع تجاری زرین بوده که اقدام به این عملیات کرده بود.
وی گفت: پیشتر ناظرانی را در محل مستقر کرده بودیم و با مشاهده شواهد باستان شناسی قوی زیر آسفالت، اقدام به توقف هرگونه اقدام کردیم.
وی افزود: با این حال، قبل از آغاز رسمی و قانونی کاوش، عملیات گودبرداری شبانه صورت گرفت که چنین اشتباهی در گذشته نیز رخ داده بود.
با این حال، اللهیاری ابراز اطمینان کرد که این بار به خاطر تجربیات قبلی، میراث فرهنگی استان اصفهان در مقابل این اقدام کوتاه نخواهد آمد.
شهرداری و سازمان نوسازی بهسازی شهر اصفهان اما در پاسخ به پرسش های ایرنا اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند!!!
https://irna.ir/xjV2Ts
@mehrnaz_shahbaz
🖋مهرناز شهباز
عملیات گودبرداری مشکوک با ادوات سنگین در گذر تاریخی کمر زرین اصفهان که بدون هماهنگی با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صورت گرفته بود، با ورود یگان حفاظت میراث متوقف شد.
شب گذشته در محوطه تاریخی کمرزرین اصفهان تعدادی ادوات سنگین شامل ۳ بیل مکانیکی و بیش از ۲۰ کامیون خاکبرداری مشغول انجام عملیات بوده اند که با ورود یگان حفاظت اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان از منطقه متواری شدند.
در همین پیوند فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان به ایرنا گفته است که هم‌اکنون پرونده قضایی در این خصوص تشکیل شده و در حال ارسال به مراجع قضایی است.
📌روایت ناظر عالی پروژه‌های باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان نیز چنین است:
پس از کشفیات اخیر در این منطقه، سازمان نوسازی بهسازی شهر اصفهان خواستار همسطح سازی گذر مقابل مسجد کمر زرین شد که این درخواست در شورای فنی میراث فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت.
هادی اللهیاری خاطرنشان کرد: ابتدا لازم بود تا کاوش باستان شناسی در منطقه انجام شود و درخواست مجوز نیز به پژوهشگاه ارسال شده بود اما پیش از صدور مجوز، عملیات گودبرداری در آن ناحیه آغاز شد.
وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد پیمانکار مربوط به مجتمع تجاری زرین بوده که اقدام به این عملیات کرده بود.
وی گفت: پیشتر ناظرانی را در محل مستقر کرده بودیم و با مشاهده شواهد باستان شناسی قوی زیر آسفالت، اقدام به توقف هرگونه اقدام کردیم.
وی افزود: با این حال، قبل از آغاز رسمی و قانونی کاوش، عملیات گودبرداری شبانه صورت گرفت که چنین اشتباهی در گذشته نیز رخ داده بود.
با این حال، اللهیاری ابراز اطمینان کرد که این بار به خاطر تجربیات قبلی، میراث فرهنگی استان اصفهان در مقابل این اقدام کوتاه نخواهد آمد.
شهرداری و سازمان نوسازی بهسازی شهر اصفهان اما در پاسخ به پرسش های ایرنا اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند!!!
https://irna.ir/xjV2Ts
@mehrnaz_shahbaz
💢 شب تار «کمرزرین» اصفهان
🖋مهرناز شهباز
تخریب شبانه آثار تاریخی در اصفهان، دیگر نه یک اتفاق نادر بلکه زخمی کهنه است که هر از گاهی از نو سر باز می‌کند و این‌بار نیز آنچه در محوطه تاریخی « کمرزرین» رخ داد، تکرار تلخ همان سناریوی آشنایی است که شواهد تاریخی را قربانی توسعه بی‌برنامه می‌کند.
آنچه در محوطه تاریخی کمرزرین اصفهان طی یک عملیات وسیع با حضور ماشین آلات سنگین برای گودبرداری و همسطح سازی گذر اتفاق افتاد، صرفاً خاکبرداری یک پروژه عمرانی نبود؛ بلکه حذف بخشی از حافظه تاریخی یک شهر کهن بود. لایه‌هایی از دوره سلجوقی که در سکوت شب با بیل مکانیکی از دل خاک بیرون کشیده شدند و بار کامیون‌ها شدند.
سال‌ها پیش حمام تاریخی «خسرو آقا» اصفهان شبانه برای احداث یک خیابان تخریب شد و پس از آن بارها اصفهان شاهد چنین اقدامات شتابزده برای پیشرفت طرح‌های عمرانی و شهری بود؛ عملیات گودبرداری برای ایجاد زیرگذر میدان امام علی (ع) و تخریب لایه‌های باستانی و یا خاکبرداری‌های ۲ سال پیش برای احداث گذر کمرزرین و زیر و رو شدن لایه‌های تاریخی، همه گواهی بر این ادعاست.
گودبرداری شبانه آن هم با ادوات سنگین در محدوده‌ای تاریخی که در مسیر کاوش‌های باستان شناسی قرار دارد و و مقرر است به موزه باز شهری تبدیل شود، آخرین و تازه‌ترین زخمی است که بر تن میراث تاریخی شهر اصفهان وارد شد.
تنها چند هفته پیش، قبل از جنگ اسرائیل و ایران کارشناسان و باستان شناسان میراث فرهنگی با کشف سکه‌های تاریخی مربوط به دوره زندیه و صفویه و همچنین یکسری شواهد معماری بر اثر عملیات برداشت آسفالت گذر کمرزین در مقابل مسجد کمرزرین، پروژه همسطح سازی مسجد با کف گذر را متوقف کردند و ادامه آن را منوط به انجام کاوش‌های لازم و حضور باستان شناسان ناظر اداره کل میراث فرهنگی اصفهان دانستند.
حال این پرسش مطرح می‌شود که چگونه در شهری چون اصفهان با این سابقه تاریخی و تجربه‌های تلخ سال‌های پیشین در تخریب برخی آثار و شواهد تاریخی در پروژه های عمرانی هنوز هم میان نهادهای مسوول، همکاری و هماهنگی لازم برای صیانت از آثار تاریخی برقرار نیست؟ چطور ممکن است ادوات سنگینی چون بیل‌های مکانیکی و حدود ۵۰ کامیون بدون آنکه نهاد متولی محوطه‌های تاریخی بتواند پیش از رخ دادن فعلی مانع آنها شود، وارد قلب یک سایت تاریخی شده و از آن سو هم نهاد مجری عملیات خاکبرداری از چند و چون این ماجرا ابراز بی‌اطلاعی بکند.
مسوولان، پیمانکار مجتمع تجاری زرین را عامل اقدامات مخرب اخیر معرفی کرده‌اند و هیچ یک از نهادهای شهرداری یا سازمان نوسازی بهسازی شهر اصفهان، مسوولیت مستقیم آن را بر عهده نگرفته‌اند که این موضوع به وضوح بیانگر نبود شفافیت نهادی در مدیریت پروژه حساس کاوش و ساماندهی گذر کمرزرین است.
از سوی دیگر نیز به زعم مدیران شهری اصفهان، پروژه‌هایی متعددی در منطقه کمرزرین در حال اجراست که به نظر می‌رسد نظارت کافی بر فعالیت روزانه پیمانکاران به درستی انجام نمی‌شود.
مروری بر تحولات ۲ ساله اخیر در محوطه تاریخی کمرزرین نشان می‌دهد که همین سناریوی تخریب پیشتر نیز تکرار شده است: آغاز گودبرداری بدون مجوز، تخریب لایه‌های باستانی، توقف عملیات و آغاز کاوش‌ها. به واقع با وجود توافق سه جانبه میان پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان و دانشگاه هنر برای کاوش باستان شناسی گذر کمرزرین در سال ۱۴۰۲ ظاهراً هنوز هیچ ساز و کار اجرایی قوی برای پیشگیری از تخلفات تکراری تعریف نشده است.
جالب است بدانید که از دل یک فصل کاوش در گذر کمرزرین آثاری ارزشمند از دوران پیش از مغول تا دوره متاخر اسلامی از جمله سازه‌های آبی، کوره‌های سفالگری، سنگاب و کف‌فرش‌های سلجوقی کشف شده که اهمیت بی‌چون‌وچرای این محوطه تاریخی را نشان می‌دهد.
بنابراین تکرار اشتباهات تلخ گذشته در تخریب شواهد و آثار تاریخی شهر اصفهان که سبقه آن دستکم در جوار محوطه تاریخی کمرزرین به عملیات گودبرداری و زیر رو رو شدن سفالینه‌های دوران اشکانی تا دوران اسلامی برای ایجاد زیرگذر میدان امام علی (ع) باز می‌گردد، نه تنها جای خالی یک فرآیند منسجم کنترل پروژه‌های شهری در مناطق تاریخی را نشان می‌دهد، بلکه زنگ خطری برای میراث فرهنگی است که همچنان در معرض تخریب‌های شبانه و غیرقانونی قرار دارد.
به واقع آنچه در یک منطقه باستانی در دل شهر اصفهان رخ داد فراتر از عدم هماهنگی بین نهادهای نظارتی و اجرایی، بی‌توجهی به هویت تاریخی این شهر محسوب می‌شود.
📌این گزارش را به طور کامل در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV3dR
@mehrnaz_shahbaz
🖋مهرناز شهباز
تخریب شبانه آثار تاریخی در اصفهان، دیگر نه یک اتفاق نادر بلکه زخمی کهنه است که هر از گاهی از نو سر باز می‌کند و این‌بار نیز آنچه در محوطه تاریخی « کمرزرین» رخ داد، تکرار تلخ همان سناریوی آشنایی است که شواهد تاریخی را قربانی توسعه بی‌برنامه می‌کند.
آنچه در محوطه تاریخی کمرزرین اصفهان طی یک عملیات وسیع با حضور ماشین آلات سنگین برای گودبرداری و همسطح سازی گذر اتفاق افتاد، صرفاً خاکبرداری یک پروژه عمرانی نبود؛ بلکه حذف بخشی از حافظه تاریخی یک شهر کهن بود. لایه‌هایی از دوره سلجوقی که در سکوت شب با بیل مکانیکی از دل خاک بیرون کشیده شدند و بار کامیون‌ها شدند.
سال‌ها پیش حمام تاریخی «خسرو آقا» اصفهان شبانه برای احداث یک خیابان تخریب شد و پس از آن بارها اصفهان شاهد چنین اقدامات شتابزده برای پیشرفت طرح‌های عمرانی و شهری بود؛ عملیات گودبرداری برای ایجاد زیرگذر میدان امام علی (ع) و تخریب لایه‌های باستانی و یا خاکبرداری‌های ۲ سال پیش برای احداث گذر کمرزرین و زیر و رو شدن لایه‌های تاریخی، همه گواهی بر این ادعاست.
گودبرداری شبانه آن هم با ادوات سنگین در محدوده‌ای تاریخی که در مسیر کاوش‌های باستان شناسی قرار دارد و و مقرر است به موزه باز شهری تبدیل شود، آخرین و تازه‌ترین زخمی است که بر تن میراث تاریخی شهر اصفهان وارد شد.
تنها چند هفته پیش، قبل از جنگ اسرائیل و ایران کارشناسان و باستان شناسان میراث فرهنگی با کشف سکه‌های تاریخی مربوط به دوره زندیه و صفویه و همچنین یکسری شواهد معماری بر اثر عملیات برداشت آسفالت گذر کمرزین در مقابل مسجد کمرزرین، پروژه همسطح سازی مسجد با کف گذر را متوقف کردند و ادامه آن را منوط به انجام کاوش‌های لازم و حضور باستان شناسان ناظر اداره کل میراث فرهنگی اصفهان دانستند.
حال این پرسش مطرح می‌شود که چگونه در شهری چون اصفهان با این سابقه تاریخی و تجربه‌های تلخ سال‌های پیشین در تخریب برخی آثار و شواهد تاریخی در پروژه های عمرانی هنوز هم میان نهادهای مسوول، همکاری و هماهنگی لازم برای صیانت از آثار تاریخی برقرار نیست؟ چطور ممکن است ادوات سنگینی چون بیل‌های مکانیکی و حدود ۵۰ کامیون بدون آنکه نهاد متولی محوطه‌های تاریخی بتواند پیش از رخ دادن فعلی مانع آنها شود، وارد قلب یک سایت تاریخی شده و از آن سو هم نهاد مجری عملیات خاکبرداری از چند و چون این ماجرا ابراز بی‌اطلاعی بکند.
مسوولان، پیمانکار مجتمع تجاری زرین را عامل اقدامات مخرب اخیر معرفی کرده‌اند و هیچ یک از نهادهای شهرداری یا سازمان نوسازی بهسازی شهر اصفهان، مسوولیت مستقیم آن را بر عهده نگرفته‌اند که این موضوع به وضوح بیانگر نبود شفافیت نهادی در مدیریت پروژه حساس کاوش و ساماندهی گذر کمرزرین است.
از سوی دیگر نیز به زعم مدیران شهری اصفهان، پروژه‌هایی متعددی در منطقه کمرزرین در حال اجراست که به نظر می‌رسد نظارت کافی بر فعالیت روزانه پیمانکاران به درستی انجام نمی‌شود.
مروری بر تحولات ۲ ساله اخیر در محوطه تاریخی کمرزرین نشان می‌دهد که همین سناریوی تخریب پیشتر نیز تکرار شده است: آغاز گودبرداری بدون مجوز، تخریب لایه‌های باستانی، توقف عملیات و آغاز کاوش‌ها. به واقع با وجود توافق سه جانبه میان پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان و دانشگاه هنر برای کاوش باستان شناسی گذر کمرزرین در سال ۱۴۰۲ ظاهراً هنوز هیچ ساز و کار اجرایی قوی برای پیشگیری از تخلفات تکراری تعریف نشده است.
جالب است بدانید که از دل یک فصل کاوش در گذر کمرزرین آثاری ارزشمند از دوران پیش از مغول تا دوره متاخر اسلامی از جمله سازه‌های آبی، کوره‌های سفالگری، سنگاب و کف‌فرش‌های سلجوقی کشف شده که اهمیت بی‌چون‌وچرای این محوطه تاریخی را نشان می‌دهد.
بنابراین تکرار اشتباهات تلخ گذشته در تخریب شواهد و آثار تاریخی شهر اصفهان که سبقه آن دستکم در جوار محوطه تاریخی کمرزرین به عملیات گودبرداری و زیر رو رو شدن سفالینه‌های دوران اشکانی تا دوران اسلامی برای ایجاد زیرگذر میدان امام علی (ع) باز می‌گردد، نه تنها جای خالی یک فرآیند منسجم کنترل پروژه‌های شهری در مناطق تاریخی را نشان می‌دهد، بلکه زنگ خطری برای میراث فرهنگی است که همچنان در معرض تخریب‌های شبانه و غیرقانونی قرار دارد.
به واقع آنچه در یک منطقه باستانی در دل شهر اصفهان رخ داد فراتر از عدم هماهنگی بین نهادهای نظارتی و اجرایی، بی‌توجهی به هویت تاریخی این شهر محسوب می‌شود.
📌این گزارش را به طور کامل در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV3dR
@mehrnaz_shahbaz
Forwarded from پایگاه خبری انتخاب
♦️ در گفتوگوی «انتخاب» با یک فعال حوزه میراث فرهنگی مطرح شد؛
🔹 شهرداری اصفهان در اقدامی غیرقانونی و بدون اطلاع‌رسانی، بخشی از لایه‌های سلجوقی گذر کمر زرین را تخریب کرده
🔹 عملیات گودبرداری، شبانه و با استفاده از دو دستگاه بیل مکانیکی و حدود ۵۰ کامیون انجام گرفت؛ این یک تخلف آشکار است
🔹 پیش از تخریب، برخی شواهد تاریخی از جمله تعدادی سکه مربوط به دوره‌های ایلخانیان و صفویه در این مکان کشف شده بود
🔹 چرا باید در یک سایت تاریخی، اقدامات شتابزده انجام شود؟
جزئیات در👇👇
https://www.entekhab.ir/003fbG
🆔 @Entekhab_ir
🔹 شهرداری اصفهان در اقدامی غیرقانونی و بدون اطلاع‌رسانی، بخشی از لایه‌های سلجوقی گذر کمر زرین را تخریب کرده
🔹 عملیات گودبرداری، شبانه و با استفاده از دو دستگاه بیل مکانیکی و حدود ۵۰ کامیون انجام گرفت؛ این یک تخلف آشکار است
🔹 پیش از تخریب، برخی شواهد تاریخی از جمله تعدادی سکه مربوط به دوره‌های ایلخانیان و صفویه در این مکان کشف شده بود
🔹 چرا باید در یک سایت تاریخی، اقدامات شتابزده انجام شود؟
جزئیات در👇👇
https://www.entekhab.ir/003fbG
🆔 @Entekhab_ir
💢 شفافیت، حلقه مفقوده در پروژه کمرزرین
🖋مهرناز شهباز
چرخ اقتصادی اصفهان به عنوان یک شهر تاریخی ناگزیر باید بر مدار گردشگری بچرخد؛ موضوعی که در سایه توسعه‌های عمرانی و شهری نباید از آن غافل شد تا در لوای شفافیت و همکاری نهادهای دخیل، کمتر شاهد نگرانی‌هایی بابت تخریب شواهد تاریخی از جمله در پروژه محوطه باستانی «کمرزرین» باشیم.
شامگاه جمعه ۲۰ تیر، در فاز دوم پروژه کمرزرین اصفهان در مقابل مسجد کمرزرین تعدادی ادوات سنگین شامل ۲ دستگاه بیل مکانیکی و چندین دستگاه کامیون خاکبرداری در خیابان‌های اطراف این محدوده مشغول انجام عملیات گودبرداری بودند که به گفته مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان این اتفاق برخلاف توافق با شهرداری مبنی بر خاکبرداری دستی، بدون استفاده از ماشین آلات سنگین و البته حضور و اطلاع ناظران بود.
مسوول کاوش‌های باستان‌شناسی کمرزرین هم پیشتر در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود که شواهدی حاکی از تخریب بخشی از آثار معماری این محوطه وجود دارد اما آنچه به گفته او این اتفاق را نگران‌کننده‌تر می‌سازد، از میان رفتن حجم قابل توجهی از داده‌های منقول بوده که شبانه با استفاده از ماشین‌آلات سنگین از محل خارج شده‌اند.
به واقع استفاده از ادوات سنگینی چون بیل مکانیکی در محوطه‌ای که سابقه کشف سکه‌های ایلخانی و صفوی و شواهدی از دوره‌های تاریخی داشته است، نگرانی‌هایی را در میان کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی ایجاد کرد به‌ویژه اینکه پیشتر اداره کل میراث فرهنگی استان بر لزوم توقف عملیات عمرانی در آن منطقه تاکید کرده بود.
بلافاصله با ایجاد موج نگرانی‌ها بابت تخریب بخشی از شواهد تاریخی در محلی از کمرزرین که هنوز مورد عملیات کاوش قرار نگرفته اما در بردارنده شواهد ارزشمند از لایه‌های باستانی بوده است، دادستان اصفهان به موضوع ورود و اعلام کرد: به نظر می‌رسد بعضی از اشخاص حقوقی و حقیقی در این مورد به وظایف و تکالیف فردی، اجتماعی و قانونی خود در حراست از آثار تاریخی و باستانی عمل نمی‌کنند که این موضوع بسیار نگران کننده است و به طور قطع دادستانی با این ترک فعل‌ها برخورد خواهد کرد.
در حالی که بررسی‌های دادستانی در این رابطه آغاز شده است، به تازگی رییس دانشگاه هنر اصفهان نیز در نامه‌ای خطاب به استانداری با ابراز نگرانی از پیشروی طرح‌های عمرانی بدون توجه به لایه‌های باستانی خواستار توقف تخریب میراث باستانی شهر در جریان پروژه‌های مختلف شده و بر اتخاذ راهکارهای فوری برای حفاظت از گنجینه‌های تاریخی اصفهان تاکید کرده است.
در این نامه با اشاره به جایگاه بی‌بدیل اصفهان به عنوان گنجینه‌ای از هویت و میراث فرهنگی ایران و یکی از کهن‌ترین کلان‌شهرهای جهان، نسبت به آسیب‌های جبران‌ناپذیری که به لایه‌های ارزشمند باستان‌شناسی زیرین شهر وارد می‌شود، ابراز نگرانی شده است.
‼️از سوی دیگر شهرداری اصفهان طی روزهای گذشته تعدادی از خبرنگاران اصفهان را به بازدید میدانی کمرزرین در فازهای اول و دوم برد تا در جریان آنچه در روزهای گذشته در این محدوده تاریخی رخ داده قرار بگیرند در حالیکه هیچ‌یک از کارشناسان یا مسوولان فنی مرتبط با پروژه در این بازدید حضور نداشتند تا توضیحات درباره وضعیت آثار احتمالی و ملاحظات تاریخی را به خبرنگاران ارائه کند.
نماینده حاضر از سوی شهرداری، مدیر ارتباط رسانه‌ای این سازمان بود که برخی توضیحات درباره اهداف پروژه، نبود تخریب در فاز اول و متوقف بودن عملیات در فاز دوم به دلیل پیدا شدن شواهد تاریخی را مطرح کرد.
‼️بدیهی‌ست که خبرنگاران، علیرغم تجربه و تلاششان در اطلاع‌رسانی، جایگزین کارشناسان تخصصی در حوزه میراث فرهنگی نیستند؛ بنابراین ارائه اطلاعات کامل و دقیق از سوی نهادهای مسوول و همچنین کارشناس و باستان‌شناس مسوول پروژه می‌توانست به انتشار گزارش‌هایی مبتنی بر واقعیت از سوی خبرنگاران و کاهش برداشت‌های نادرست کمک کند.
از سوی دیگر، در پروژه هایی این چنین عموما ابهام‌هایی در روند تصمیم‌گیری، شیوه اجرای عملیات و نحوه توجیه پیمانکار نسبت به حساسیت‌های تاریخی منطقه همچنان وجود دارد که پروژه کمرزرین نیز علیرغم تاکید شهرداری بر عدم تخریب حین اجرای پروژه، از این قاعده مستثنی نیست و سوالات و ابهامات پیرامون آن وجود دارد.
آنچه باید بر آن تاکید داشت این است که پروژه‌هایی که در بافت‌های تاریخی اجرا می‌شوند، به‌ویژه در شهری چون اصفهان که میراث فرهنگی پشتوانه اصلی گردشگری و توسعه پایدار آن به شمار می‌رود، باید با نهایت دقت، شفافیت و هماهنگی انجام و این موضوع را نباید دور از نظر داشت که تداوم نبود شفافیت در چنین پروژه‌هایی نه‌تنها به فرسایش اعتماد عمومی منجر، بلکه می‌تواند موجب دلسردی ساکنان مناطق تاریخی شود.
📌 ادامه این یادداشت را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV6tH
@mehrnaz_shahbaz
🖋مهرناز شهباز
چرخ اقتصادی اصفهان به عنوان یک شهر تاریخی ناگزیر باید بر مدار گردشگری بچرخد؛ موضوعی که در سایه توسعه‌های عمرانی و شهری نباید از آن غافل شد تا در لوای شفافیت و همکاری نهادهای دخیل، کمتر شاهد نگرانی‌هایی بابت تخریب شواهد تاریخی از جمله در پروژه محوطه باستانی «کمرزرین» باشیم.
شامگاه جمعه ۲۰ تیر، در فاز دوم پروژه کمرزرین اصفهان در مقابل مسجد کمرزرین تعدادی ادوات سنگین شامل ۲ دستگاه بیل مکانیکی و چندین دستگاه کامیون خاکبرداری در خیابان‌های اطراف این محدوده مشغول انجام عملیات گودبرداری بودند که به گفته مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان این اتفاق برخلاف توافق با شهرداری مبنی بر خاکبرداری دستی، بدون استفاده از ماشین آلات سنگین و البته حضور و اطلاع ناظران بود.
مسوول کاوش‌های باستان‌شناسی کمرزرین هم پیشتر در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود که شواهدی حاکی از تخریب بخشی از آثار معماری این محوطه وجود دارد اما آنچه به گفته او این اتفاق را نگران‌کننده‌تر می‌سازد، از میان رفتن حجم قابل توجهی از داده‌های منقول بوده که شبانه با استفاده از ماشین‌آلات سنگین از محل خارج شده‌اند.
به واقع استفاده از ادوات سنگینی چون بیل مکانیکی در محوطه‌ای که سابقه کشف سکه‌های ایلخانی و صفوی و شواهدی از دوره‌های تاریخی داشته است، نگرانی‌هایی را در میان کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی ایجاد کرد به‌ویژه اینکه پیشتر اداره کل میراث فرهنگی استان بر لزوم توقف عملیات عمرانی در آن منطقه تاکید کرده بود.
بلافاصله با ایجاد موج نگرانی‌ها بابت تخریب بخشی از شواهد تاریخی در محلی از کمرزرین که هنوز مورد عملیات کاوش قرار نگرفته اما در بردارنده شواهد ارزشمند از لایه‌های باستانی بوده است، دادستان اصفهان به موضوع ورود و اعلام کرد: به نظر می‌رسد بعضی از اشخاص حقوقی و حقیقی در این مورد به وظایف و تکالیف فردی، اجتماعی و قانونی خود در حراست از آثار تاریخی و باستانی عمل نمی‌کنند که این موضوع بسیار نگران کننده است و به طور قطع دادستانی با این ترک فعل‌ها برخورد خواهد کرد.
در حالی که بررسی‌های دادستانی در این رابطه آغاز شده است، به تازگی رییس دانشگاه هنر اصفهان نیز در نامه‌ای خطاب به استانداری با ابراز نگرانی از پیشروی طرح‌های عمرانی بدون توجه به لایه‌های باستانی خواستار توقف تخریب میراث باستانی شهر در جریان پروژه‌های مختلف شده و بر اتخاذ راهکارهای فوری برای حفاظت از گنجینه‌های تاریخی اصفهان تاکید کرده است.
در این نامه با اشاره به جایگاه بی‌بدیل اصفهان به عنوان گنجینه‌ای از هویت و میراث فرهنگی ایران و یکی از کهن‌ترین کلان‌شهرهای جهان، نسبت به آسیب‌های جبران‌ناپذیری که به لایه‌های ارزشمند باستان‌شناسی زیرین شهر وارد می‌شود، ابراز نگرانی شده است.
‼️از سوی دیگر شهرداری اصفهان طی روزهای گذشته تعدادی از خبرنگاران اصفهان را به بازدید میدانی کمرزرین در فازهای اول و دوم برد تا در جریان آنچه در روزهای گذشته در این محدوده تاریخی رخ داده قرار بگیرند در حالیکه هیچ‌یک از کارشناسان یا مسوولان فنی مرتبط با پروژه در این بازدید حضور نداشتند تا توضیحات درباره وضعیت آثار احتمالی و ملاحظات تاریخی را به خبرنگاران ارائه کند.
نماینده حاضر از سوی شهرداری، مدیر ارتباط رسانه‌ای این سازمان بود که برخی توضیحات درباره اهداف پروژه، نبود تخریب در فاز اول و متوقف بودن عملیات در فاز دوم به دلیل پیدا شدن شواهد تاریخی را مطرح کرد.
‼️بدیهی‌ست که خبرنگاران، علیرغم تجربه و تلاششان در اطلاع‌رسانی، جایگزین کارشناسان تخصصی در حوزه میراث فرهنگی نیستند؛ بنابراین ارائه اطلاعات کامل و دقیق از سوی نهادهای مسوول و همچنین کارشناس و باستان‌شناس مسوول پروژه می‌توانست به انتشار گزارش‌هایی مبتنی بر واقعیت از سوی خبرنگاران و کاهش برداشت‌های نادرست کمک کند.
از سوی دیگر، در پروژه هایی این چنین عموما ابهام‌هایی در روند تصمیم‌گیری، شیوه اجرای عملیات و نحوه توجیه پیمانکار نسبت به حساسیت‌های تاریخی منطقه همچنان وجود دارد که پروژه کمرزرین نیز علیرغم تاکید شهرداری بر عدم تخریب حین اجرای پروژه، از این قاعده مستثنی نیست و سوالات و ابهامات پیرامون آن وجود دارد.
آنچه باید بر آن تاکید داشت این است که پروژه‌هایی که در بافت‌های تاریخی اجرا می‌شوند، به‌ویژه در شهری چون اصفهان که میراث فرهنگی پشتوانه اصلی گردشگری و توسعه پایدار آن به شمار می‌رود، باید با نهایت دقت، شفافیت و هماهنگی انجام و این موضوع را نباید دور از نظر داشت که تداوم نبود شفافیت در چنین پروژه‌هایی نه‌تنها به فرسایش اعتماد عمومی منجر، بلکه می‌تواند موجب دلسردی ساکنان مناطق تاریخی شود.
📌 ادامه این یادداشت را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV6tH
@mehrnaz_shahbaz
💢پایش دوباره فرونشست بناهای تاریخی اصفهان نیازمند همکاری ست
معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه آخرین بررسی‌ها و پایش‌های دقیق درباره مخاطرات زمین‌شناسی در اصفهان در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ انجام شده است، گفت: تکرار این پایش‌ها با تجهیزات پیشرفته نیازمند ورود و مشارکت نهادهای مسوول همچون شهرداری و وزارت میراث فرهنگی است.
رضا شهبازی درباره وضعیت مخاطرات زمین‌شناسی در استان اصفهان اظهار داشت: سازمان زمین‌شناسی آمادگی خود را برای همکاری اعلام کرده و در سال‌های گذشته نیز اطلاعات لازم را ارائه داده است، با این حال انتظار می‌رود نهادهایی که متولی مستقیم سازه‌ها و بناهای تاریخی هستند مانند وزارت میراث فرهنگی و شهرداری‌ها در این زمینه فعال‌تر عمل کنند.
وی با اشاره به وضعیت میدان نقش‌جهان و ابنیه تاریخی اصفهان گفت: این موارد در مطالعات ما مستندسازی، محل و میزان خطر برای آنها مشخص و از سال ۱۳۹۷ تا کنون نیز بارها بر آن تاکید شده است.
وی افزود: باید توجه داشت که مساله فرونشست زمین در اصفهان فقط یک چالش محلی نیست بلکه بخشی از مساله کلان مدیریت منابع آب در کشور است.
شهبازی گفت: مشکل اصلی کمبود آب یا انتقال آن نیست، بلکه مدیریت درست منابع موجود در قالب برنامه‌ای جامع برای اصفهان و دیگر استان‌ها است که اهمیت دارد.
معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره تاثیر باز و بسته شدن زاینده‌رود بر فرونشست و آسیب‌های وارده به بناهای تاریخی تصریح کرد: این موضوع، کاملاً مهندسی و تخصصی است. برخی کارشناسان معتقدند ناپیوستگی در جریان آب می‌تواند باعث تشدید خشک‌شدن خاک و ترک‌های ثانویه شود، در حالی که برخی دیگر تاثیر آن را چندان جدی نمی‌دانند بنابراین هنوز در این باره اجماع وجود ندارد.
وی تاکید کرد: زمانی که آب در زاینده رود جاری می‌شود، این جریان آن‌قدر محدود است که در تقویت سفره‌های زیرزمینی نقش قابل‌توجهی ایفا نمی‌کند، امیدواریم حداقل جریان پایه برای زاینده رود تعریف شود تا بتوان نام رودخانه را برای آن حفظ کرد و تا حدی شرایط هیدروژئولوژیکی منطقه را بهبود بخشید.
📌خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV6ZZ
@mehrnaz_shahbaz
معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه آخرین بررسی‌ها و پایش‌های دقیق درباره مخاطرات زمین‌شناسی در اصفهان در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ انجام شده است، گفت: تکرار این پایش‌ها با تجهیزات پیشرفته نیازمند ورود و مشارکت نهادهای مسوول همچون شهرداری و وزارت میراث فرهنگی است.
رضا شهبازی درباره وضعیت مخاطرات زمین‌شناسی در استان اصفهان اظهار داشت: سازمان زمین‌شناسی آمادگی خود را برای همکاری اعلام کرده و در سال‌های گذشته نیز اطلاعات لازم را ارائه داده است، با این حال انتظار می‌رود نهادهایی که متولی مستقیم سازه‌ها و بناهای تاریخی هستند مانند وزارت میراث فرهنگی و شهرداری‌ها در این زمینه فعال‌تر عمل کنند.
وی با اشاره به وضعیت میدان نقش‌جهان و ابنیه تاریخی اصفهان گفت: این موارد در مطالعات ما مستندسازی، محل و میزان خطر برای آنها مشخص و از سال ۱۳۹۷ تا کنون نیز بارها بر آن تاکید شده است.
وی افزود: باید توجه داشت که مساله فرونشست زمین در اصفهان فقط یک چالش محلی نیست بلکه بخشی از مساله کلان مدیریت منابع آب در کشور است.
شهبازی گفت: مشکل اصلی کمبود آب یا انتقال آن نیست، بلکه مدیریت درست منابع موجود در قالب برنامه‌ای جامع برای اصفهان و دیگر استان‌ها است که اهمیت دارد.
معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره تاثیر باز و بسته شدن زاینده‌رود بر فرونشست و آسیب‌های وارده به بناهای تاریخی تصریح کرد: این موضوع، کاملاً مهندسی و تخصصی است. برخی کارشناسان معتقدند ناپیوستگی در جریان آب می‌تواند باعث تشدید خشک‌شدن خاک و ترک‌های ثانویه شود، در حالی که برخی دیگر تاثیر آن را چندان جدی نمی‌دانند بنابراین هنوز در این باره اجماع وجود ندارد.
وی تاکید کرد: زمانی که آب در زاینده رود جاری می‌شود، این جریان آن‌قدر محدود است که در تقویت سفره‌های زیرزمینی نقش قابل‌توجهی ایفا نمی‌کند، امیدواریم حداقل جریان پایه برای زاینده رود تعریف شود تا بتوان نام رودخانه را برای آن حفظ کرد و تا حدی شرایط هیدروژئولوژیکی منطقه را بهبود بخشید.
📌خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV6ZZ
@mehrnaz_shahbaz
♨️ناظر به پروژه بلندمرتبه‌سازی در کریدور دیداری پل خواجو
آموزش تخصصی قُضات در پرونده‌های میراث فرهنگی ضروریست
🔺مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان با اشاره به وجود برخی چالش‌ها در رسیدگی قضایی به پرونده بلندمرتبه سازی در کریدور دیداری «پل خواجو» این شهر، بر ضرورت آموزش تخصصی قُضات در حوزه میراث فرهنگی تأکید کرد.
🔺امیر کرم‌زاده با بیان‌اینکه برخی از آرای صادر شده در پرونده‌های میراث فرهنگی به‌دلیل آگاهی نداشتن کافی به قوانین و حساسیت‌های این حوزه صادر می‌شود، خاطرنشان کرد: سال گذشته با حضور رییس قوه قضاییه جلسه‌ای در تهران برگزار و در آن بر ضرورت ویژه دستگاه قضایی به پرونده‌های میراث فرهنگی تأکید شد اما به نظر می‌رسد آگاهی برخی قضات از ضوابط این حوزه نیازمند ارتقاء بیشتر است.
🔺وی افزود: در مواردی همچون ساخت‌وسازهای انجام شده در حریم بصری و کریدور دیداری پل تاریخی خواجو اصفهان و برغم مکاتبات رسمی و پیگیری حقوقی اداره‌کل میراث فرهنگی، رأی به نفع مجوز صادره از سوی شهرداری داده شده؛ در حالی که طبق قانون، صدور اینگونه مجوزها نیازمند استعلام از میراث فرهنگی است.
🔺در برخی موارد، دستگاه قضا صرفاً به استناد مجوز شهرداری رأی صادر می‌کند، بی‌آنکه توجه شود شهرداری موظف به کسب استعلام از میراث فرهنگی پیش از صدور مجوز ساخت‌وساز است.
🔺وی افزود: در پرونده بلندمرتبه‌سازی در کریدور دیداری پل خواجو، علاوه بر شکایت رسمی، مکاتبه مستقیمی نیز با دادستان داشتیم و انتظار داریم با ورود جدی ایشان، جلوی ادامه ساخت‌وساز بنای موردنظر گرفته شود.
📌خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV7hk
@mehrnaz_shahbaz
آموزش تخصصی قُضات در پرونده‌های میراث فرهنگی ضروریست
🔺مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان با اشاره به وجود برخی چالش‌ها در رسیدگی قضایی به پرونده بلندمرتبه سازی در کریدور دیداری «پل خواجو» این شهر، بر ضرورت آموزش تخصصی قُضات در حوزه میراث فرهنگی تأکید کرد.
🔺امیر کرم‌زاده با بیان‌اینکه برخی از آرای صادر شده در پرونده‌های میراث فرهنگی به‌دلیل آگاهی نداشتن کافی به قوانین و حساسیت‌های این حوزه صادر می‌شود، خاطرنشان کرد: سال گذشته با حضور رییس قوه قضاییه جلسه‌ای در تهران برگزار و در آن بر ضرورت ویژه دستگاه قضایی به پرونده‌های میراث فرهنگی تأکید شد اما به نظر می‌رسد آگاهی برخی قضات از ضوابط این حوزه نیازمند ارتقاء بیشتر است.
🔺وی افزود: در مواردی همچون ساخت‌وسازهای انجام شده در حریم بصری و کریدور دیداری پل تاریخی خواجو اصفهان و برغم مکاتبات رسمی و پیگیری حقوقی اداره‌کل میراث فرهنگی، رأی به نفع مجوز صادره از سوی شهرداری داده شده؛ در حالی که طبق قانون، صدور اینگونه مجوزها نیازمند استعلام از میراث فرهنگی است.
🔺در برخی موارد، دستگاه قضا صرفاً به استناد مجوز شهرداری رأی صادر می‌کند، بی‌آنکه توجه شود شهرداری موظف به کسب استعلام از میراث فرهنگی پیش از صدور مجوز ساخت‌وساز است.
🔺وی افزود: در پرونده بلندمرتبه‌سازی در کریدور دیداری پل خواجو، علاوه بر شکایت رسمی، مکاتبه مستقیمی نیز با دادستان داشتیم و انتظار داریم با ورود جدی ایشان، جلوی ادامه ساخت‌وساز بنای موردنظر گرفته شود.
📌خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV7hk
@mehrnaz_shahbaz
♨️ سمیت گرد و غبار تالاب گاوخونی ۶۰ درصد افزایش یافت
🔺رییس مرکز تحقیقات مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی از افزایش چشمگیر آلودگی فلزات سنگین در گرد و غبار تالاب بین‌المللی گاوخونی خبر داد و گفت: مطابق با آخرین پایش‌ها، شاخص بار آلودگی (PLI) یا درجه سمیت گرد و غبار این منطقه ۶۰ درصد افزایش یافته است.
🔺احمد جلالیان روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند غلظت فلزات سنگینی مانند کادمیوم در گرد و غبار تالاب گاوخونی سه برابر شده و غلظت فلزات روی و سرب افزایش قابل توجهی داشته است.
🔺وی افزود: شاخص بار آلودگی (PLI) که معیاری برای سنجش درجه سمیت گرد و غبار محسوب می‌شود، نسبت به پایش‌های پیشین حدود ۶۰ درصد افزایش یافته و از عدد ۲.۵ در دومین مرحله پایش‌ها به عدد ۴ در مرحله سوم و آخرین پایش‌ها در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
🔺به گفته جلالیان، نتایج پایش سوم نسبت به پایش دوم حاکی از پنج برابر شدن نرخ فرونشست گرد و غبار است.
🔺وی تصریح کرد: در پایش دوم، نرخ فرونشست، ۴۶ تن در کیلومترمربع در سال بوده اما این عدد در پایش سوم به ۲۲۴ تن در کیلومترمربع در سال افزایش یافته است.
🔺رییس مرکز تحقیقات بیابان‌زدایی و مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی افزود: ذرات گرد و غبار ریزتر و درصد رُس آنها افزایش یافته است که این تغییرات تهدیدی جدی برای سلامت زیست‌محیطی و عمومی مردم منطقه به شمار می‌رود.
📌مصاحبه را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV7Lf
@mehrnaz_shahbaz
🔺رییس مرکز تحقیقات مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی از افزایش چشمگیر آلودگی فلزات سنگین در گرد و غبار تالاب بین‌المللی گاوخونی خبر داد و گفت: مطابق با آخرین پایش‌ها، شاخص بار آلودگی (PLI) یا درجه سمیت گرد و غبار این منطقه ۶۰ درصد افزایش یافته است.
🔺احمد جلالیان روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند غلظت فلزات سنگینی مانند کادمیوم در گرد و غبار تالاب گاوخونی سه برابر شده و غلظت فلزات روی و سرب افزایش قابل توجهی داشته است.
🔺وی افزود: شاخص بار آلودگی (PLI) که معیاری برای سنجش درجه سمیت گرد و غبار محسوب می‌شود، نسبت به پایش‌های پیشین حدود ۶۰ درصد افزایش یافته و از عدد ۲.۵ در دومین مرحله پایش‌ها به عدد ۴ در مرحله سوم و آخرین پایش‌ها در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
🔺به گفته جلالیان، نتایج پایش سوم نسبت به پایش دوم حاکی از پنج برابر شدن نرخ فرونشست گرد و غبار است.
🔺وی تصریح کرد: در پایش دوم، نرخ فرونشست، ۴۶ تن در کیلومترمربع در سال بوده اما این عدد در پایش سوم به ۲۲۴ تن در کیلومترمربع در سال افزایش یافته است.
🔺رییس مرکز تحقیقات بیابان‌زدایی و مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی افزود: ذرات گرد و غبار ریزتر و درصد رُس آنها افزایش یافته است که این تغییرات تهدیدی جدی برای سلامت زیست‌محیطی و عمومی مردم منطقه به شمار می‌رود.
📌مصاحبه را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV7Lf
@mehrnaz_shahbaz
💢 تقاطع تاریخ و توسعه؛ جدال بر سر عبور مترو از حریم مسجد جامع اصفهان
🖋 مهرناز شهباز
طرح عبور خط ۲ متروی اصفهان از مجاورت یکی از ارزشمندترین آثار معماری جهان وارد مرحله‌ای حساس شده و اکنون همه نگاه‌ها به جلسه پیشروی شورای تخصصی وزارت میراث فرهنگی است؛ نشستی که با حضور نمایندگان یونسکو و بر پایه نتایج مطالعات فنی دانشگاه علم و صنعت برگزار و درباره امکان یا عدم امکان عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان تصمیم‌گیری خواهد شد.
در پی هشدار رسمی یونسکو درباره پیامدهای احتمالی این پروژه عمرانی بر مسجد جامع عتیق، مقرر شد یک شورای تخصصی در وزارتخانه با حضور مسوولان شهری و شرکت مترو تشکیل تا در این جلسه با مدل‌سازی علمی و براساس مطالعات دانشگاه علم و صنعت ثابت شود لرزش‌های ناشی از عبور مترو، آسیبی به این اثر ثبت جهانی وارد نخواهد کرد.
بر همین مبنا مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پاسخ به نگرانی‌ها گفته اگر مشاور شرکت مترو نتواند این موضوع را با مدلسازی‌های علمی و مستدل ثابت کند، وزارتخانه میراث فرهنگی به عبور مترو در این مسیر مجوز نخواهد داد.
پیشتر اما مدیر فنی و مهندسی قطار شهری اصفهان به ایرنا گفته بود که پس از ارائه مطالعات دانشگاه علم و صنعت، مسجد جامع عتیق آسیب‌شناسی می‌شود تا اثرات احتمالی عبور مترو به صورت دقیق مشخص شود.
بر اساس گفته‌های مدیر فنی و مهندسی قطار شهری اصفهان اوضاع فعلی مسجد عتیق اصفهان به صورت بالقوه نگران‌کننده است و در صورت اجرای پروژه قطار شهری از جوار این اثر تاریخی باید به بنای آن رسیدگی شود؛ از این رو به گفته روح‌الله سعادت پور نگرانی اصلی به دوران بهره‌برداری بازمی‌گردد که باید توسط کارشناسان بررسی شود.
گزینه اصلی عبور خط مترو از زیرگذر میدان امام علی (ع) است؛ مسیری که در فاصله‌ای ۲۰ متری از بنای تاریخی مسجد جامع عتیق و در عمق ۲۵ متری زمین اجرا می‌شود منتقدان اما تأکید دارند که این مسیر نه‌تنها در حریم درجه یک مسجد قرار دارد، بلکه نزدیکی بخش‌هایی از مسجد همچون مدرسه مظفریه به خط مترو ممکن است بیم آسیب به این بنای تاریخی را پررنگ کند.
گفته می‌شود در بخش شمال شرقی مسجد، جایی که مدرسه تاریخی «مظفریه» قرار دارد، فاصله با تونل مترو به حدود ۱۲ متر می‌رسد در حالیکه بیشترین فاصله در بخش جنوب غربی مسجد، ۱۸۵ متر برآورد شده است.
در حال حاضر سه مسیر جایگزین برای خط ۲ مترو پیشنهاد شده است که هیچ‌کدام به اندازه گزینه فعلی به مسجد جامع نزدیک نیستند. با این حال، به گفته کرم‌زاده، اگر شورای فنی وزارتخانه با مسیر فعلی مخالفت کرد باید مسیر با رعایت فاصله‌ای بیش از ۱۵۰ متر از مسجد جامع طراحی شود.
مقامات میراث فرهنگی استان اصفهان تأکید کرده‌اند که هیچ توافق رسمی و کتبی با شرکت مترو برای عبور پروژه از این فاصله نزدیک وجود ندارد و آنچه در دوره‌های گذشته به عنوان موافقت مطرح شده، صرفاً شفاهی و مشروط به ارائه طرح نهایی بدون آسیب به بنا بوده است.
🔺نگرانی اصلی این است که در صورت عبور مترو از این حریم، ممکن است وضعیت مسجد دچار خدشه شود و حتی در معرض خطر خروج از فهرست یونسکو قرار گیرد؛ به‌ویژه آنکه بخش‌هایی از این بنای ۱۲۰۰ ساله از جمله گنبد تاج‌الملک، پیشتر دچار آسیب‌پذیری‌هایی نظیر رطوبت صعودی شده و همچنین برخی مصالح از جمله خشت‌های قرون اولیه اسلامی به کار رفته در بنای آن از همان ابتدا پخت و کیفیت لازم را نداشته است.
📍یک باستان شناس دوران تاریخی از دانشگاه هنر اصفهان: برخی گزارش‌های باستان‌شناسی از جمله اسناد آقای گالدیِری و سایر محققان نشان می‌دهد که برخی مصالح به کار رفته در ساختار مسجد از کیفیت کامل برخوردار نبوده‌اند و طی قرون گذشته نیز بارها تعمیر و بازسازی شده‌اند. برخی از این مصالح، مانند خشت‌های قرن دوم هجری به کار رفته در این بنا، در آسیب‌پذیرترین وضعیت ممکن قرار دارند و بدون تحلیل دقیق نمی‌توان ایمنی بنا را در برابر ارتعاشات عبور مترو تضمین کرد.
عقیل عقیلی: لازم است جزئی‌ترین مصالح به کار رفته در بنا از جمله خشت‌ها و آجرهایی که قدمت برخی از آنها به بیش از هزار سال می‌رسد، از نظر مقاومت در برابر ارتعاش، به‌طور دقیق مورد تحلیل قرار گیرند. این مصالح باید در ضعیف‌ترین وضعیت ممکن، مبنای محاسبات فنی قرار گیرند تا مشخص شود ارتعاش ناشی از عبور روزانه قطار شهری چه تأثیری بر بنیان و ساختار بنا خواهد داشت.
📍مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان: این موضوع حساس است و باید با هماهنگی یونسکو پیگیری شود، از این رو تاکنون ۲ نامه رسمی هم در این زمینه به وزارتخانه میراث فرهنگی ارسال کرده‌ایم و تشکیل این شورا باید با حضور معاون وزیر صورت بگیرد.
📌گزارش را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV8xs
@mehrnaz_shahbaz
🖋 مهرناز شهباز
طرح عبور خط ۲ متروی اصفهان از مجاورت یکی از ارزشمندترین آثار معماری جهان وارد مرحله‌ای حساس شده و اکنون همه نگاه‌ها به جلسه پیشروی شورای تخصصی وزارت میراث فرهنگی است؛ نشستی که با حضور نمایندگان یونسکو و بر پایه نتایج مطالعات فنی دانشگاه علم و صنعت برگزار و درباره امکان یا عدم امکان عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان تصمیم‌گیری خواهد شد.
در پی هشدار رسمی یونسکو درباره پیامدهای احتمالی این پروژه عمرانی بر مسجد جامع عتیق، مقرر شد یک شورای تخصصی در وزارتخانه با حضور مسوولان شهری و شرکت مترو تشکیل تا در این جلسه با مدل‌سازی علمی و براساس مطالعات دانشگاه علم و صنعت ثابت شود لرزش‌های ناشی از عبور مترو، آسیبی به این اثر ثبت جهانی وارد نخواهد کرد.
بر همین مبنا مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پاسخ به نگرانی‌ها گفته اگر مشاور شرکت مترو نتواند این موضوع را با مدلسازی‌های علمی و مستدل ثابت کند، وزارتخانه میراث فرهنگی به عبور مترو در این مسیر مجوز نخواهد داد.
پیشتر اما مدیر فنی و مهندسی قطار شهری اصفهان به ایرنا گفته بود که پس از ارائه مطالعات دانشگاه علم و صنعت، مسجد جامع عتیق آسیب‌شناسی می‌شود تا اثرات احتمالی عبور مترو به صورت دقیق مشخص شود.
بر اساس گفته‌های مدیر فنی و مهندسی قطار شهری اصفهان اوضاع فعلی مسجد عتیق اصفهان به صورت بالقوه نگران‌کننده است و در صورت اجرای پروژه قطار شهری از جوار این اثر تاریخی باید به بنای آن رسیدگی شود؛ از این رو به گفته روح‌الله سعادت پور نگرانی اصلی به دوران بهره‌برداری بازمی‌گردد که باید توسط کارشناسان بررسی شود.
گزینه اصلی عبور خط مترو از زیرگذر میدان امام علی (ع) است؛ مسیری که در فاصله‌ای ۲۰ متری از بنای تاریخی مسجد جامع عتیق و در عمق ۲۵ متری زمین اجرا می‌شود منتقدان اما تأکید دارند که این مسیر نه‌تنها در حریم درجه یک مسجد قرار دارد، بلکه نزدیکی بخش‌هایی از مسجد همچون مدرسه مظفریه به خط مترو ممکن است بیم آسیب به این بنای تاریخی را پررنگ کند.
گفته می‌شود در بخش شمال شرقی مسجد، جایی که مدرسه تاریخی «مظفریه» قرار دارد، فاصله با تونل مترو به حدود ۱۲ متر می‌رسد در حالیکه بیشترین فاصله در بخش جنوب غربی مسجد، ۱۸۵ متر برآورد شده است.
در حال حاضر سه مسیر جایگزین برای خط ۲ مترو پیشنهاد شده است که هیچ‌کدام به اندازه گزینه فعلی به مسجد جامع نزدیک نیستند. با این حال، به گفته کرم‌زاده، اگر شورای فنی وزارتخانه با مسیر فعلی مخالفت کرد باید مسیر با رعایت فاصله‌ای بیش از ۱۵۰ متر از مسجد جامع طراحی شود.
مقامات میراث فرهنگی استان اصفهان تأکید کرده‌اند که هیچ توافق رسمی و کتبی با شرکت مترو برای عبور پروژه از این فاصله نزدیک وجود ندارد و آنچه در دوره‌های گذشته به عنوان موافقت مطرح شده، صرفاً شفاهی و مشروط به ارائه طرح نهایی بدون آسیب به بنا بوده است.
🔺نگرانی اصلی این است که در صورت عبور مترو از این حریم، ممکن است وضعیت مسجد دچار خدشه شود و حتی در معرض خطر خروج از فهرست یونسکو قرار گیرد؛ به‌ویژه آنکه بخش‌هایی از این بنای ۱۲۰۰ ساله از جمله گنبد تاج‌الملک، پیشتر دچار آسیب‌پذیری‌هایی نظیر رطوبت صعودی شده و همچنین برخی مصالح از جمله خشت‌های قرون اولیه اسلامی به کار رفته در بنای آن از همان ابتدا پخت و کیفیت لازم را نداشته است.
📍یک باستان شناس دوران تاریخی از دانشگاه هنر اصفهان: برخی گزارش‌های باستان‌شناسی از جمله اسناد آقای گالدیِری و سایر محققان نشان می‌دهد که برخی مصالح به کار رفته در ساختار مسجد از کیفیت کامل برخوردار نبوده‌اند و طی قرون گذشته نیز بارها تعمیر و بازسازی شده‌اند. برخی از این مصالح، مانند خشت‌های قرن دوم هجری به کار رفته در این بنا، در آسیب‌پذیرترین وضعیت ممکن قرار دارند و بدون تحلیل دقیق نمی‌توان ایمنی بنا را در برابر ارتعاشات عبور مترو تضمین کرد.
عقیل عقیلی: لازم است جزئی‌ترین مصالح به کار رفته در بنا از جمله خشت‌ها و آجرهایی که قدمت برخی از آنها به بیش از هزار سال می‌رسد، از نظر مقاومت در برابر ارتعاش، به‌طور دقیق مورد تحلیل قرار گیرند. این مصالح باید در ضعیف‌ترین وضعیت ممکن، مبنای محاسبات فنی قرار گیرند تا مشخص شود ارتعاش ناشی از عبور روزانه قطار شهری چه تأثیری بر بنیان و ساختار بنا خواهد داشت.
📍مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان: این موضوع حساس است و باید با هماهنگی یونسکو پیگیری شود، از این رو تاکنون ۲ نامه رسمی هم در این زمینه به وزارتخانه میراث فرهنگی ارسال کرده‌ایم و تشکیل این شورا باید با حضور معاون وزیر صورت بگیرد.
📌گزارش را در لینک زیر بخوانید:
https://irna.ir/xjV8xs
@mehrnaz_shahbaz