‍ 📰 آمریکا بدنبال ایجاد آشوب در آسیای مرکزی برای کنترل رقبا است

⬅️ به گزارش سایت ازبکی podrobno.uz، بختیار ارگاشف، مدیر مرکز تحقیقاتی "معنا" (Ma’no) ازبکستان گفت: آمریکا در حال اجرای تئوری هرج و مرج در آسیای مرکزی و به ویژه در ازبکستان است تا رقبای خود، خصوصا روسیه و چین را کنترل کند.
ارگاشف گفت: ایجاد برخی از مراکز تنش و بی ثباتی در منطقه، در جهت یک هدف جهانی بزرگتر یعنی تضعیف رقبای ژئوپلیتیک ایالات متحده، چین و روسیه، عمل می کند.

این کارشناس تصریح کرد: آمریکا و متحدانش و مهمتر از همه بریتانیا حاضرند برای بی ثبات کردن وضع آسیای مرکزی، دست به هر کاری بزنند.

ایالات متحده آمریکا و بریتانیا از آسیای مرکزی دور هستند و تحولاتی که در کشورهای این منطقه در حال وقوع است، به هیچ وجه بر آنها تاثیر منفی نمی گذارد. اما از طریق کشورهای آسیای مرکزی، بطور غیر مستقیم می توانند وضعیت روسیه و چین را دچار بی ثباتی کنند.

ارگاشف ابراز اطمینان کرد که؛ امواج بی ثباتی، تنش و هرج و مرج می تواند در امتداد مرز باز روسیه با قزاقستان، به داخل خاک روسیه سرایت یابد. این کارشناس افزوده است که آسیای مرکزی همچنین یک عقبه استراتژیک برای غرب چین بوده و ناآرامی در این منطقه می تواند بر وضعیت اویغورهای چین، یعنی سین کیانگ نیز تاثیرگذار باشد.

✍️ لازم به ذکر است که فعالیت و نفوذ روز افزون دولت، سازمان ها و ان جی او های آمریکایی در کشورهای آسیای مرکزی به قدری فراگیر شده است که بسیاری از کارشناسان منطقه در حال مطرح کردن سناریوهایی مانند مطلب فوق می باشند.

به گفته آنها، ایالات متحده با در دست گرفتن برخی کانون های بحران منطقه مثل مسائل مرزی تاجیکستان و قرقیزستان، و دست داشتن در ناآرامی های اخیر مثل تنش های داخلی در قزاقستان و ازبکستان، سعی بر اخذ تضمین برای پیشبرد اهداف خود و همراهی حاکمیت این کشورها با خود است.

کارشناسان معتقدند، افزایش نفوذ اجتماعی آمریکا در جوامع این کشورها و انتقال تسلیحات نظامی تحت عنوان همکاری نظامی با این کشورها را نیز، میتوان تلاش هایی برای زمینه سازی ایجاد و کنترل ناآرامی های احتمالی توسط آمریکا در آینده دانست.

#آسیای_مرکزی
#آمریکا #ازبکستان #تاجیکستان
#چین #روسیه
#بازی_بزرگ_جدید
#نفوذ

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 احتمال سفر جو بایدن به قزاقستان

۲۹ سپتامبر، دانیل روزنبلوم سفیر آمریکا در قزاقستان، از احتمال سفر جو بایدن به آستانه سخن گفت.

سفیر آمریکا گفت: علاقه زیادی به قزاقستان و آسیای مرکزی در جو بایدن دیده می شود؛ بنابراین احتمال دارد شاهد سفر بایدن به قزاقستان بشویم. وی افزود: می خواهم بگویم که چنین امکانی وجود دارد.


#آسیای_مرکزی
#آمریکا #امنیت #افغانستان
#چین #روسیه #همکاری #نفوذ
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 گفتاری پیرامون نشست فرمانده سنتکام و رؤسای ستادکل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی در تاشکند

چهارشنبه ۲۷ سپتامبر، تاشکند میزبان نشست مایکل کوریلا فرمانده سنتکام و رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی بود. امنیت و ثبات منطقه، وضعیت افغانستان، مبارزه با تروریسم و ارائه کمک‌‌های بشردوستانه از جمله مهم‌ترین مباحث بررسی‌شده در نشست مذکور بود.

روزنامه Nezavisimaya Gazeta روسیه، در یک مقاله به بررسی و تحلیل این رویداد پرداخت.

ویکتور لیتوفکین، کارشناس نظامی معتقد است که ایالات متحده به‌دنبال احیای نفوذ نظامی ازدست‌رفته خود در منطقه است. این کارشناس، احتمال اینکه ایالات متحده قصد دارد یک بلوک نظامی طرفدار غرب در آسیای مرکزی را برای مقابله با مخالفان ژئوپلیتیکی خود یعنی روسیه و چین ایجاد کند، رد نکرد و گفت: تصادفی نیست که گری پیترز، رئیس کمیته امنیت ملی سنای آمریکا، لابی معروف مجتمع نظامی-صنعتی آمریکا، اخیرا از این منطقه بازدید کرد. هم‌اکنون نیز مایکل کوریلا، رئیس فرماندهی مرکزی آمریکا وارد ازبکستان شده است.

ادامه...

#آسیای_مرکزی #آمریکا #امنیت #افغانستان #چین #روسیه #همکاری #نفوذ #بازی_بزرگ_جدید #تاجیکستان #ازبکستان

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 توکایف در برلین: ما از تحریم ها علیه روسیه پیروی می کنیم

رئیس جمهور قزاقستان قاسم جومارت توکایف، در جریان سفر خود به برلین و پس از گفتگو با اولاف شولز صدراعظم آلمان گفت: قزاقستان به صراحت اعلام کرده است که از رژیم تحریم ها پیروی خواهد کرد.

وی افزود: ما با سازمان‌های مربوطه برای رعایت تحریم‌ها در تماس هستیم و فکر می‌ کنم نباید هیچ گونه نگرانی از طرف آلمان در زمینه اقدامات احتمالی با هدف دور زدن تحریم‌های (روسیه از طریق قزاقستان) وجود داشته باشد.

#آسیای_مرکزی
#قزاقستان #آمریکا #اتحادیه_اروپا #آلمان
#چین #روسیه
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ ‍ 📰 تقویت تعامل ایالات متحده با آسیای مرکزی در چارچوب «C5+1»

⬅️ وقتی متحدان و شرکای خارجی ایالات متحده را در نظر می گیریم، یک آمریکایی معمولی احتمالا اطلاعات کمی در مورد کشورهای منطقه آسیای مرکزی دارد. با این حال آسیای مرکزی و به ویژه قزاقستان در چند سال گذشته به توسعه مشارکت و همکاری با ایالات متحده در سطوح مختلف پرداخته است. نه تنها یک آمریکایی معمولی، بلکه نیمی از قزاق ها و ازبک ها نیز ممکن است به همان اندازه متعجب شوند که بدانند یک چارچوب رسمی از پنج کشور آسیای مرکزی و ایالات متحده از سال 2015 وجود داشته است. فرمت به اصطلاح "C5+1" یک نشست دیپلماتیک متشکل از وزرای خارجه قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به همراه وزیر امور خارجه ایالات متحده برای بحث در مورد مسائل مشترک و تقویت تعامل واشنگتن با منطقه بود که تا سطح سران نیز بروزرسانی شد.

📄 فرمت چندجانبه C5+1 به ایالات متحده اجازه می دهد تا با آسیای مرکزی به عنوان یک منطقه متحد در سیاست خارجی جمعی در زمینه همکاری اقتصادی، توافقنامه های امنیتی، فرصت های آموزشی و تعمیق روابط دیپلماتیک رفتار کند. هدف اصلی این فرمت، این بود که حضور آمریکا را در منطقه‌ پساشوروی ایجاد کند.

📄 طی سال‌ها، نشست‌های سالانه مقامات در ایالات متحده، ازبکستان، قزاقستان و تاجیکستان برگزار شده است که در آن بیانیه‌های مشترک مشارکت و همکاری در زمینه تجارت، حمل‌ونقل و انرژی و همچنین ترتیبات مشترک ویژه در مورد مبارزه با تروریسم و توسعه تجارت به دست آمده است. آخرین اجلاس سران C5+1 نیز در سپتامبر امسال در نیویورک در مقر سازمان ملل با حضور رئیس جمهور بایدن برگزار شد که اولین نشست یک رئیس جمهور آمریکا با رهبران آسیای مرکزی در این چارچوب بود.

📄 وضعیت ژئوپلیتیکی این منطقه، موضوع غیرمستقیم این نشست بود. این رویداد همچنین بر توسعه اقتصادی با توجه به جنگ جاری در اوکراین متمرکز بود. طرفین همچنین در مورد پروژه های صنعتی سنگین، مانند استخراج انرژی و مواد خام گفتگو کردند.
آسیای مرکزی همچنان با زیرساخت های اقتصادی روسیه مرتبط است و علیرغم درخواست های ایالات متحده برای تحریم های جهانی، این منطقه موضع بی طرفی را در درگیری بین واشنگتن و مسکو حفظ کرده است. از میان تمام کشورهای آسیای مرکزی، قزاقستان بیشترین تمایل را برای تقویت روابط خود با غرب، مطابق با "دیپلماسی چند بردار" خود که هدف آن تنوع بخشیدن به سبد اقتصادی آستانه با سایر بازارها است، نشان داده است. در این راستا C5+1 پروژه سرمایه‌گذاری آمریکا در منطقه‌ای است که قبلا توسط قدرت‌های با نفوذ منطقه ای اشباع شده بود.

📄 پس از این اجلاس، بیانیه رسمی کاخ سفید از روابط مثبت ایجاد شده بین ایالات متحده و پنج کشور منطقه که در درجه اول بر توسعه اقتصادی متمرکز است، تمجید کرد.
در نگاه واشنگتن، بر اینکه آسیای مرکزی در حال تبدیل شدن به یک منطقه کلیدی در اوراسیا و در مسیرهای ترانزیتی است، تاکید شده است.

📄 آمریکا برای تعمیق تعامل اقتصادی با منطقه، از «دیپلماسی چند برداری» ترویج شده توسط رئیس جمهور قزاقستان، که قزاقستان را به عنوان مرکز بین المللی تجارت، بازرگانی و نوآوری های فناوری معرفی کرده است، استقبال می کند. آمریکا با توجه به روند چند قطبی شدن جهان، در قبال قدرت‌های میانی مستقل از غرب، تصمیمات و استراتژی‌های بیشتری را اتخاذ خواهد کرد. همچنین کشورهایی که کریدور میانی را شکل می دهند، راه‌های مشارکت متعدد ژئوپلیتیکی برای انتخاب دارند. از آنجایی که کشورهای آسیای مرکزی همچنان درب های خود را به روی تجارت بین‌المللی باز میکنند، ایالات متحده نمی‌تواند به نادیده گرفتن منطقه آسیای مرکزی ادامه دهد.

📄 ایالات متحده بدنبال اعتمادسازی و ایجاد همکاری با نسل های جوان آسیای مرکزی است که علاقمند به توسعه روابط با ایالات متحده هستند. آمریکا ممکن است در مقایسه با چین و روسیه دیر به منطقه وارد شده باشد، اما قدرت نرم آن در مصرف گرایی و ترویج فرهنگ پاپ در میان نسل در حال رشدی که بیشتر به دنبال شغل در غرب هستند، نسبت به مسکو یا پکن کاملا غالب و در بین جوامع جوان محبوب است.

📄 پلتفرم C5+1، در حال حاضر دارای هشت سال همکاری پایدار است و با توجه به تغییر قطب های ژئواستراتژیک، این همکاری به ویژه با قزاقستان به رشد مضاغف خود ادامه خواهد داد و اهمیت پلتفرم C5+1 بیشتر نمایان خواهد شد.

مقاله ای از آستانه تایمز قزاقستان


#آسیای_مرکزی
#آمریکا #روسیه #چین
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 سرویس امنیتی روسیه: آمریکا و بریتانیا در حال انتقال تروریست ها به منطقه هستند؛ اولویت آنها، تصرف آسیای مرکزی و ایجاد "کمربند ناامنی" در مرزهای جنوبی روسیه است

⬅️ الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه در نشست شورای سران سازمان‌های امنیتی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در باکو، با تکیه بر منابع خود، از طرح کلان سرویس های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا برای ایجاد ناامنی در مرزهای جنوبی روسیه خبر داد.

📄 وی اظهار داشت: آمریکا و بریتانیا متمرکز بر تشکیل «کمربند ناامنی» در مرزهای جنوبی کشورهای مستقل مشترک المنافع هستند. آنها برای دستیابی به این هدف، درحال جذب شبه‌نظامیان از سازمان‌های تروریستی بین‌المللی فعال در عراق، سوریه و تعدادی دیگر از کشورهای آسیایی و آفریقایی است. انتقال آنها به شمال افغانستان آغاز شده و ادامه دارد.

📄 وی افزود: هدف اولویت‌دار تروریست‌ها به دست گرفتن قدرت در کشورهای آسیای مرکزی، در درجه اول در تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان و ایجاد خلافت است.


#آسیای_مرکزی
#تاجیکستان #آمریکا #تروریست
#روسیه #بریتانیا

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ 📰 نگاهی اجمالی به حضور نظامی غرب در آسیای مرکزی

⬅️ اولین حضور نظامی رسمی غرب در آسیای مرکزی به سال 2001 برمی گردد. پس از عملیات ویژه عليه شبه‌نظامیان طالبان و القاعده در افغانستان، با رضایت و میل تاشکند، آمریکا در پایگاه "کرشی‌-خان‌آباد" ازبکستان حضور پیدا کرد. اما طولی نکشید، که سال ۲۰۰۵ پس از حوادث اندیجان، روابط رو به سردی رفت و تاشکند خواستار خروج نیروهای آمریکایی شد.

📄 از سال ۲۰۰۱، در قرقیزستان نیز پایگاه هوایی ماناس در نزدیکی بیشکک تبدیل به یکی از مهمترین ایستگاه های آمریکا در منطقه شد. سال ۲۰۰۹، به اعتقاد برخی، تحت فشار کرملین، بیشکک تصمیم به قطع همکاری های نظامی با آمریکا در خاک خود گرفت؛ اما همان سال دوباره قراردادی ۵ ساله با طرف آمریکایی منعقد شد. نهایت در سال ۲۰۱۴، به تصمیم پارلمان قرقیزستان، آمریکا پایگاه هوایی ماناس را ترک نمود.

📄 در آن سالها، ناتو نیز از برخی پایگاه های هوایی و نظامی ازبکستان و تاجیکستان همچون پایگاه ترمذ، استفاده می کرد.

❗️ پس از آن دوران، در آستانه خروج کامل آمریکا از افغانستان، برخی نشریه‌های غربی اخباری مبنی بر برنامه ریزی ایالات متحده برای بازگرداندن پایگاه های نظامی خود به آسیای مرکزی منتشر کردند. آوریل ۲۰۲۱ "نیویورک تایمز" نوشت، مقامات آمریکایی در حال مذاکره با طرف های قزاق، ازبک و تاجیک در این زمینه هستند.

📄 البته گفتنی‌ست، تمامی این سالها، همکاری های نظامی آمریکا با اکثر کشورهای آسیای مرکزی در حوزه های آموزشی، تبادل تجربیات و حتی تسلیحات، جاری بوده و تاکنون ادامه دارد.

⬅️ حال پس از آغاز درگیری های اوکراین، آمریکا مجددا عزم خود را برای بازگشت به منطقه جزم کرده است. مانوئل میکالر سفیر آمریکا در تاجیکستان، در یکی مصاحبه خود در پاسخ به سوالی در مورد همکاری های نظامی، خبر تلاش های واشنگتن برای احداث پایگاه نظامی در تاجیکستان را رد نکرد و تنها پاسخ داد، که ما در صورت میل کشورهای میزبان، با آنها همکاری خواهیم کرد.

📄 مسکو نیز از تریبون های مختلف، از تلاش واشنگتن برای حضور نظامی آمریکا در آسیای مرکزی خبر می دهد و از خطرات و پیامدهای آن سخن می گوید. به نقل از تاس در ۱۱ اکتبر سال جاری، الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه در نشست شورای سران سازمان‌های امنیتی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در باکو، با تکیه بر منابع خود، از طرح کلان سرویس های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا برای ایجاد ناامنی در مرزهای جنوبی روسیه خبر داد. وی اظهار داشت، که آمریکا و بریتانیا در حال انتقال تروریست ها به آسیای مرکزی هستند و اولویت این شبه نظامیان، تصرف آسیای مرکزی و ایجاد "کمربند ناامنی" در مرزهای جنوبی روسیه است. کارشناسان معتقدند، که آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم به آسیای مرکزی نیز وارد خواهد شد. کرملین نیز، مکررا سعی به روشنگری در این زمینه دارد و از اهداف و انگیزه های غرب برای حضور در آسیای مرکزی سخن می گوید.

📄 الکساندر بورتنیکوف در نشست مذکور، همچنین اظهار داشت: آمریکا و ناتو به بهانه مهار تهدید تروریسم در افغانستان، فعالانه خدمات خود را در زمینه نظامی-فنی و امنیت مرزی در جمهوری‌های آسیای مرکزی گسترش داده است.


#آسیای_مرکزی
#تاجیکستان #آمریکا #روسیه
#بازی_بزرگ_جدید #امنیت #تروریسم
#افغانستان

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

#بسته_تحلیلی شماره ۴ (بخش اول)

🗂 کریدور میانی

📰 تحلیل ها:
● پروژه بزرگ حذف ایران از نقشه ترانزیتی
● حمایت رژیم صهیونیستی از طرح «کریدور میانی»
● حذف ایران و روسیه از جاده ابریشم
● توسعه‌ ترانس خزر (کریدور میانی) و حذف اصلاحیه جکسون وانیک، راهبرد ایالات متحده برای تقویت حضور در آسیای مرکزی
● کریدور میانی پروژه قرن بیست و یکم اروپا
● کریدور میانی، نوار محاصره ایران از شمال و نفوذ ناتو

📰 توسعه کریدور میانی از محورهای گفتگوی غرب-آسیای مرکزی:
● جوزپ بورل: باید از کریدورهای حمل‌ونقل جدید که به روسیه وابسته نیستند (کریدور میانی)، استفاده کنیم
● استراتژی و راهبرد اتحادیه اروپا برای تقویت اتصال به آسیای مرکزی؛ ترانس خزر در نقطه تمرکز
● برگزاری رویداد "کریدور میانی" توسط USAID در تاجیکستان
● همکاری ازبکستان و ایالات متحده در پروژه کریدور میانی
● افزایش ظرفیت ها و تسهیل روند گمرکی ترانزیت کریدور میانی
● آسیای مرکزی و قفقاز در پروژه اوراسیایی اردوغان. یادداشت اول | دوم


📍بسته شماره ③ | ② | ①


#آسیای_مرکزی
#کریدور_میانی #آمریکا #روسیه #ایران

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍📰 بررسی سلسله نشست های سران آسیای مرکزی و ابرقدرتها در پس زمینه بازی بزرگ جدید

⬅️ نشست های پی در پی یک سال اخیر با رهبران آسیای مرکزی توسط روسیه، چین، ایالات متحده، آلمان و سایر بازیگران منطقه‌ای و جهانی به تشدید نبرد برای نفوذ در منطقه ای که انتظار می رود در آینده‌ای نچندان دور نقش مهم و تاثیرگذاری در تجارت بین المللی ایفا کند، تاکید می کند.

🗂 ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، روز پنجشنبه در اولین سفر رسمی خود پس از صدور حکم بازداشتش توسط دادگاه کیفری بین الملل، وارد قرقیزستان شد. وی از زمانی که دادگاه کیفری بین‌الملل حکم بازداشتش را به اتهام جنایات جنگی در اوکراین صادر کرد، از روسیه خارج نشده بود.

📄 پوتین روز جمعه در نشست سران کشورهای مستقل مشترک المنافع، اظهار داشت که کشورهای غربی در حال تلاش برای "فشار" به شرکای مسکو هستند. وی از سایر رهبران خواست تا به ایجاد روابط نزدیکتر با روسیه ادامه دهند.

📄 این سفر منعکس کننده نگرانی روسیه از کاهش نفوذش در میان کشورهای شوروی سابق، پس از حمله این کشور به اوکراین در سال ۲۰۲۲ است. مولداوی پروسه خروج از سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع را آغاز کرده است و ارمنستان نیز که از مسکو به دلیل انفعال در مناقشه قومی ارمنستان با آذربایجان اظهار نگرانی نموده، در نشست روز جمعه غایب بود.

📄 ایالات متحده و اتحادیه اروپا از فرصت ضعف تسلط و توجه و کاهش نفوذ مسکو بر منطقه آسیای مرکزی، برای تقویت روابط خود با کشورهای قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان استفاده کرده اند تا حوزه نفوذ روسیه را تضعیف کنند.

📄 آسیای مرکزی از نظر نفت و گاز طبیعی و همچنین منابع دیگری مانند اورانیوم و فلزات کمیاب غنی است و مهمتر اینکه در جریان احیای جاده ابریشم باستانی، آنها واقع در موقعیتی کلیدی و دارای نقشی تأثیرگذار و پتانسیل ایفای نقش بالا در تجارت بین المللی هستند.

🗂 ۱۹ سپتامبر، ایالات متحده میزبان اولین نشست سران با آسیای مرکزی در چارچوب پلتفرم C5+1 بود. آلمان نیز ۱۰ روز پس از آن، اولین نشست خود با سران آسیای مرکزی را در برلین برگزار کرد. پیش از نیز در ماه ژوئن، قرقیزستان میزبان دومین نشست سران اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی بود.

📄 جو بایدن گردهمایی سران C5+1 را "لحظه ای تاریخی" خواند و گفت که ایالات متحده از این کشورها در تقویت حاکمیت و استقلالشان و افزایش ارتباط منطقه ای حمایت خواهد کرد. همچنین در بیانیه ای مشترک، رهبران توافق کردند که در زمینه توسعه منابع معدنی آسیای مرکزی و "کریدور میانی"، یک مسیر حمل و نقل که روسیه را دور می زند، همکاری کنند. بایدن همچنین در جریان این نشست، غیر مستقیم به حذف اصلاحیه جکسون وانیک اشاره کرد و اظهار داشت که ایالات متحده بدنبال ایجاد روابط تجاری عادی و دائمی با آسیای مرکزی است.

📄 اگرچه ایالات متحده سال ۲۰۲۱ نیروهای خود را از افغانستان خارج کرد، اما بازسازی نفوذ خود در این منطقه را آغاز نموده و تلاش های آن در حوزه های نظامی، سیاسی و اقتصادی این منطقه افزایش یافته است. البته از طرفی نیز سیاست هویج و چماق آمریکا و اتحادیه اروپا فعال بوده و آنها به دنبال اعمال فشار به آسیای مرکزی برای جلوگیری از ورود کالاها به روسیه و دور زدن تحریم ها هستند.

🗂 چین، ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس و ... سایر بازیگران منطقه ای و جهانی نیز مشتاق ایجاد روابط نزدیکتر در منطقه هستند. پکن سرمایه گذاری و تجارت با منطقه ای را که کلید اساسی زیرساخت طرح کمربند و جاده خود می داند را افزایش داده است. ۱۸ می سال جاری، اولین نشست سران چین و آسیای مرکزی با استقبال باشکوهی در شهر شیان برگزار شد. ۱۸ آوریل، اولین نشست وزاری بازرگانی چین و آسیای مرکزی، ۹ سپتامبر دهمین مجمع تجاری چین و آسیای مرکزی در شهر شیامن و ۲۶ سپتامبر نیز اولین نشست وزرای حمل و نقل آنها برگزار شد.

📄 ترکیه نیز روابط خود با آسیای مرکزی را در قالب روابط دوجانبه و چندجانبه بویژه سازمان کشورهای ترک، در زمینه های اقتصادی، فرهنگی و نظامی تقویت کرده است. قرقیزستان از مشتریان مهم پهپاد های ترکیه در منطقه بوده و اخیرا شرکت (TAI) ترکی نیز از آغاز تولید پهپادهای آنکا در قزاقستان از سال ۲۰۲۴ خبر داد. ترکیه با سایر کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان نیز قراردادهای نظامی منعقد کرده است. گفتنی ست، ۳ نوامبر سال جاری، آستانه میزبان دهمین نشست سران سازمان کشورهای ترک خواهد بود.

مقاله ای از Nikkei Asia


#آسیای_مرکزی
#آمریکا #روسیه #چین #بازی_بزرگ_جدید
#اتحادیه_اروپا #غرب #نفوذ
#ترکیه #عربستان #اسرائیل

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 ۱۷ پایگاه در کشورهای اتحادیه اروپا برای آموزش تروریستان و مزدوران فعالیت می کنند

⬅️ الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیتی روسیه در نشست شورای سران سازمان‌های امنیتی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در باکو، از طرح کلان سرویس های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا برای ایجاد ناامنی در مرزهای جنوبی روسیه خبر داده بود، که کلیاتی از سخنان وی در رسانه ها منشتر گشت. رسانه eadaily جزئیات دیگری از اظهارات وی را نقل کرده است.

📄 بورتنیکوف با اشاره به اینکه غرب از شبیه نظامیان داعش و سایر سازمانهای تروریستی علیه روسیه در اوکراین استفاده می کند، اظهار داشت که تروریستان و مزدوران در 17 پایگاه نظامی واقع در کشورهای اتحادیه اروپا، آموزش می بینند و پس از آن به اوکراین اعزام می شوند.

📄 به نقل از eadaily، وی هشدار داد که در طرح ایجاد کمربند ناامنی در مرزهای جنوبی روسیه( آسیای مرکزی)، آمریکا و بریتانیا از این تروریستان استفاده خواهند کرد.


#آسیای_مرکزی
#تاجیکستان #آمریکا #روسیه #چین #اتحادیه_اروپا
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 نشست دبیر کل OSCE و وزرای امور خارجه آسیای مرکزی

⬅️ ۳۱ اکتبر، عشق‌آباد میزبان نشست دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا هلگا اشمید با وزرای خارجه آسیای مرکزی بود. طرفین در این نشست، به بررسی و شناسایی فرصت‌های کلیدی تعمیق روابط منطقه‌ای پرداختند.

📄 چالش های مشترک منطقه ای، وضعیت افغانستان، خطر تروریسم، امنیت منطقه، حمل و نقل و ترانزیت، آب و هوا، بررسی روش های حمایت OSCE از آسیای مرکزی و بررسی بودجه کلی سازمان امنیت و همکاری اروپا از جمله موضوعات محوری گفتگو در این نشست بود.

📄 هلگا اشمید در نشست هایی جداگانه‌ نیز با چندین مقام عالی رتبه ترکمنستان به گفتگو خواهد نشست.


#آسیای_مرکزی
#ترکمنستان #تاجیکستان #قزاقستان #قرقیزستان #قزاقستان
#اتحادیه_اروپا #غرب #روسیه #چین
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 لاوروف: ما هر کاری می کنیم که آسیای مرکزی در دام غرب نیافتد

⬅️ سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در یک مصاحبه اختصاصی با بلتا، از منافع و اهداف غرب در آسیای مرکزی سخن گفت.

📄 وی با اشاره به گسترش حضور کشورهای اروپایی در آسیای مرکزی گفت، که "آنگلوساکسون‌ها" در کنار واشنگتن بوده و اقدامات آنها در منطقه همسو با اهداف آمریکا است.

📄 وی با اشاره به ایجاد شدن دهها پلتفرم مشترک غرب-آسیای مرکزی و گسترش حضور آنها در منطقه، اظهار داشت: غرب با دادن وعده‌های اقتصادی و نظامی بدنبال تطمیع کشورهای متحد روسیه است. همچنین افزود: غرب در حال تزریق هدفمند سرمایه نظامی در زمینه های حساس است (حفاظت از مرزها، آموزش افسران مجری قانون، ایمنی در برابر تشعشعات و...).

📄 در آخر نیز خاطرنشان کرد که مسکو کشوری را از انتخاب شریک منع نمی کند؛ اما صادقانه در مورد این موضوع با برادران خود صحبت می کند. وقتی می بینیم که خارجی ها با نیاتی ناخالص وارد منطقه شده اند، ما هر کاری می کنیم که آسیای مرکزی در دام آنها نیافتد.

#آسیای_مرکزی
#روسیه #آمریکا
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ ‍📰 قرقیزستان فعالانه به قطر نزدیک می شود؛ گسترش همکاری نظامی در قدم اول توسعه روابط

در اولین تلاش بیشکک و دوحه برای توسعه روابط دوجانبه، طرفین مصمم به همکاری در زمینه نظامی شدند. سند همکاری توسط سران دو کشور در ژوئن ۲۰۲۳ به امضا رسید و پس از آن نیز با جد پیگیری شد و ماه دسامبر کمیته امور بین الملل، امنیت، دفاع و مهاجرت پارلمان قرقیزستان پیش‌نویس قانون همکاری نظامی دو کشور را تصویب کرد.

قطر منافع نظامی را در کنار منافع اقتصادی خود در منطقه اضافه کرده است. قرارداد همکاری‌های آتی قرقیزستان و قطر در ژوئن 2023 در جریان سفر شیخ تمیم‌بن‌حمد‌آل‌ثانی امیر این کشور به بیشکک امضا شد و در نتیجه اولین سفر امیر قطر به قرقیزستان، 13 سند دوجانبه منعقد و امضا شد. به ویژه موافقتنامه‌های فرهنگی، نظامی، بهداشت و درمان، رسیدگی و مبارزه با تخلفات گمرکی و چندین توافقنامه حقوقی و... که نشان دهنده عزم دو کشور برای گسترش همه‌جانبه روابط است.

همانطور که صدیر جبارف در آن زمان اظهار داشت، امیر قطر اولین رهبر عربی بود که به قرقیزستان سفر کرده است؛ به گفته وی، این سفر "اهمیت تاریخی زیادی" برای روابط با جهان عرب به طور کلی داشت و امیدوار بود که قرقیزستان با دوره جدیدی از توسعه روبرو شود.

به طور کلی، قطر تا دهه اول قرن بیست و یکم اهمیتی به منطقه آسیای مرکزی نمی داد؛ تا اینکه سال 2012 برای اولین‌بار هیئتی از قرقیزستان به دعوت امیر قطر به دوحه رفتند و در نتیجه، طرفین برای ایجاد یک صندوق سرمایه گذاری به مبلغ 100 میلیون دلار بمنظور اجرای پروژه‌های مختلف در این کشور موافقت کردند.

اولین رئیس جمهور ازبکستان، اسلام کریم اف نیز پروژه نسبتا بلندپروازانه‌ای را برای کریدور حمل و نقل ازبکستان، ترکمنستان، ایران، عمان و قطر به عنوان جایگزینی برای پروژه روسیه پیشنهاد کرده بود، اما تاکنون در مرحله بررسی باقی مانده است.

حال به عنوان بخشی از سند امضا شده بین دوحه و بیشکک، همانطور که ارلیس تردیکبایف، معاون وزیر دفاع قرقیزستان اظهار داشت، پرسنل نظامی بیشکک این فرصت را دارد تا در پروژه‌های آموزشی، دوره های کوتاه مدت، تمرینات، آموزش و مسابقات نظامی قطر شرکت کند. همچنین، پروژه‌هایی برای بهبود زیرساخت‌های نظامی و ایجاد امکانات برای نیروهای مسلح قرقیزستان و ارائه کمک های فنی نظامی رایگان از طرف قطر مدنظر است.

گفتنی‌ست، وقتی کشورهای خاورمیانه در پروژه‌های اقتصادی یا صنعتی کشورهای آسیای مرکزی یا قفقاز مشارکت می‌کنند، عموماً به سمت روابط نظامی نیز کشیده می شوند هرچند اگر علاقه‌ای نباشد؛ زیرا این امر خودکار (به دلیل علاقه خود منطقه) اتفاق می‌افتد. کشورهای عربی اعم از قطر، امارات یا عربستان سعودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در پروژه‌های مختلف این منطقه انجام می دهند که افزایش درآمد و افزایش نفوذ و بهبود وضعیت را در پی دارد. از طرفی این روابط برای روسیه نگران کننده نیست، قطر در این مورد نگران افتادن در دام تحریم های ایالات متحده را ندارد.

ترکیه متحد دوحه نیز به طور فعال بر کشورهای آسیای میانه مانند قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان تأثیر می گذارد و روابط قرقیزستان و ترکیه و قطر در یک راستا قرار می گیرد و ممکن است در آینده، ترک‌ها نیز در این روابط مستقیما ذینفع باشند.

همکاری قطر و قرقیزستان در زمینه نظامی همسو با روابط دوحه و آنکارا خواهد بود؛ زیرا این دو کشور به طور فعال در زمینه نظامی به یکدیگر کمک می کنند. حال که زمینه تمرینات مشترک نظامی دوحه و بیشکک فراهم شده، احتمالا اول ترکیه و سپس ازبکستان نیز به این حلقه بپیوندد؛ در کل، این یک ادغام گسترده در منطقه خواهد بود.

روسیه از دنیای چندقطبی حمایت می کند و قطر به هیچ وجه منافع روسیه در منطقه را تهدید نخواهد کرد؛ اما تا زمانی که در سطح روابط عادی باشد. زیرا با توجه به بی‌ثباتی نسبی در قرقیزستان، امکان توسعه سناریوهای منفی نیز وجود دارد. با توجه به نیت غرب برای نفوذ به کشورهای آسیای مرکزی، این احتمال وجود دارد که کشورهای غربی سعی کنند از متحدان خود مانند قطر در این منطقه برای اهداف خود استفاده کنند.

⬅️ یادداشتی از وب سایت خبری تحلیلی "عربی-واقعگرا"

#آسیای_مرکزی #قرقیزستان #قطر #روسیه #غرب #همکاری_نظامی

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | توییتر
@mavaraonnahr

‍ 📰 بریتانیا وارد بازی بزرگ جدید می‌شود

اولین اجلاس سران بریتانیا و آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد.

⬅️ آسیای مرکزی به یکی از مهم‌ترین مناطق جهان تبدیل شده است و شاهد رقابت ژئوپلیتیکی بین بازیگران کلیدی هستیم. در این میان روسیه و کشورهای آسیای مرکزی با روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چند صد‌ساله به هم پیوند خورده‌اند و روسیه در این رقابت چند قدم جلوتر از رقبا است. از طرفی نیز بخش مهمی از تحرکات کشورهای غربی در آسیای مرکزی به دنبال تضعیف نفوذ روسیه است و حول این محور می‌چرخد.

📄 پس از ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، کره جنوبی، ژاپن، هند و چین، بریتانیا نیز تصمیم به اصلاح سیاست خود در اين منطقه گرفته و قصد دارد در سال جاری نشستی را با آسیای مرکزی در سطح سران C5+1 برگزار کند. به همین منظور، کمیته روابط خارجی پارلمان بریتانیا گزارشی تحت عنوان «کشورها در چهارراه: دخالت بریتانیا در آسیای مرکزی» تهیه و منتشر کرد که وضعیت سیاسی داخلی در قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان را مشخص می‌کند. فقدان استراتژی خود بریتانیا در منطقه را تجزیه و تحلیل می‌کند و توصیه‌های عملی برای تغییر موثر وضعیت به دولت ارائه داده است. به عبارت دیگر، بریتانیا در حال آماده شدن برای جهش سیاست خارجی خود به سمت آسیای مرکزی است. این گزارش هشت فصلی استدلال می‌کند که "نه تنها مشارکت بیشتر با آسیای مرکزی می‌تواند به طور بالقوه برای دو طرف سودمند باشد، بلکه باید به عنوان یک ضرورت ژئوپلیتیک به آن دیده شود."

📄 نویسندگان این گزارش توصیه می‌کنند از طریق «تعامل دیپلماتیک مداوم در سطح بالا» از نفوذ فزاینده روسیه و چین در منطقه جلوگیری شود. در نشستی در قالب C5+1 بین سران کشورهای آسیای مرکزی و نخست‌وزیر انگلیس، مسائل مربوط به گسترش تعاملات اقتصادی و تعمیق سرمایه‌گذاری‌ها مطرح شود و به‌ عبارتی طرح کلان غرب برای رفع نیازهای منطقه و حذف روسیه، با بریتانیا ادامه یابد. تحریم‌ها به احتمال زیاد مورد بحث قرار خواهد گرفت. کارشناسان معتقدند نخست‌وزیر بریتانیا در نشست مذکور، غیرمستقیم به مسئله روابط این منطقه با روسیه اشاره خواهد کرد و و در مقابل وعده‌های کلانی خواهد داد.

#آسیای_مرکزی #غرب #بازی_بزرگ_جدید #روسیه #چین

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | توییتر
@mavaraonnahr

‍ 📰 روندهای متداخل امنیتی جدید در آسیای مرکزی (پیامدها و چشم‌انداز پیش‌رو)

بخش ➊ - ➋ - ➌

⬅️ پیامدها و چشم‌انداز پیش‌رو:

📄 هرکدام از روندهای فوق‌الذکر می‌توانند به صورت مجزا به بروندادهای مختلفی منجر شوند. ظهور بازیگران جدید در عرصه نظامی و دفاعی با قابلیت تغییر توازن، از یک سو موقعیت #روسیه را در منطقه به مرور تضعیف کرده و می‌تواند به افزایش تنش‌ها در منطقه منجر شود و از طرف دیگر با تقویت زیرساخت‌های نظامی و دفاعیِ کشورهای منطقه و به‌ویژه با پوشش ضعف‌های روسیه می‌تواند امنیت را در #آسیای_مرکزی به ارمغان آورد. با این حال، در صورتی که این ظرفیت‌ها در مقابل روسیه تعریف شود می‌تواند تحت تأثیر محرکه‌های خارجی سناریویی مشابه اوکراین را به وجود آورد که، بی‌ثباتی یکی از نتایج آن خواهد بود. کاهش نقش سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی اگرچه یک روند قطعی و پایدار نیست، اما می‌تواند حداقل برای کشورهای کوچکی همچون #تاجیکستان و #قرقیزستان که اساساً امکان و توانِ استقلال در حوزه نظامی و دفاعی را ندارند خبر بدی باشد. تضعیف بنیان‌های این سازمان و تمرکز بیشتر بر حوزه‌های روابط دوجانبه (در تعامل با روسیه) این کشورها را به‌ویژه از جانب تهدیدهای افغانستان و یا جریان‌های ضدامنیتی داخلی نظیر افراط‌گرایی و #تروریسم و یا جدایی‌طلبی آسیب‌پذیرتر خواهد کرد. با این حال برای کشورهای بزرگ‌تر منطقه نظیر #قزاقستان این روند می‌تواند به معنای تقویت استقلال و توانمندی در حوزه‌ نظامی در عین حفظ روابط دوجانبه با روسیه باشد.

📄 ظهور تهدیدهای فزاینده و در واقع عدم قطعیت از جانب افغانستان، مهم‌ترین فاکتور تاثیرگذار بر امنیت منطقه‌ای آسیای مرکزی است. عاملی که هم به صورت مستقل و هم در ارتباط با سایر روندهای فوق‌الذکر بر امنیت منطقه تاثیرگذار است. #افغانستان به نحوی تعیین‌کننده رفتارهای امنیتی کشورهای جنوبی در آسیای مرکزی (شامل ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان) بوده و در سطح منطقه‌ای نیز ضمن جلب نظر قرقیزستان و قزاقستان نگرانی ویژه روسیه را نیز در بر داشته است. افزایش مشارکت‌ها و رقابت‌های امنیتی و اطلاعاتی که متأثر از تحولات افغانستان، جنگ اوکراین و حتی جنگ اخیر در غزه، در آسیای مرکزی به منصه ظهور رسیده است، بیش از آن که یک عامل امنیت‌ساز باشد، روندی ضدامنیتی محسوب می‌شود. اگرچه سرویس‌های امنیتی کشورهای منطقه با اعمال سطح بالایی از اقتدار، تلاش زیادی برای بهره‌مندی از چنین رقابت و مشارکتی می‌کنند، اما همان طور که راهبرد چندوجهی در سیاست خارجی این کشورها هیچ‌گاه موفقیت کامل نداشته و هزینه‌های آن بیش از آورده‌های آن بوده است، در این زمینه نیز با توجه به حساسیت‌ها و آسیب‌پذیری‌ها به نظر نمی‌رسد منافع خاصی نصیب کشورهای منطقه شود. بلکه بازی روی لبه‌های تیغ، حتی می‌تواند زمینه‌ساز سقوط و فروپاشی برخی ساختارهای امنیتی سرویس‌های منطقه باشد. همانطور که در قبال قزاقستان شاهد چنین فرایندی با محوریت کریم ماسیم‌اف بودیم.

📄 در نهایت هسته‌ای شدن کشورهای منطقه اگرچه در عرصه‌های کارکردی مزیت‌های زیادی در تأمین انرژی برای آن‌ها خواهد داشت و در سطح سیاسی یک پرستیژ مهم محسوب می‌شود، اما در زمینه امنیتی، بازتولید وابستگی به روسیه و آسیب‌پذیری بیشتر در مقابل تهدیدهای موجود را در بر خواهد داشت. کما این که در جریان اعتراض‌های ژانویه 2022 در قزاقستان شاهد آن بودیم که عملاً ساختارهای امنیتی و انتظامی این کشور توان کافی برای محافظت از مراکز حساس #بیولوژیک در این کشور را نداشتند و اساساً ورود نیروهای واکنش سریع سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی با هدف محافظت از این مراکز انجام گرفت. در همین راستا به طور کلی #هسته‌ای شدن کشورهای آسیای مرکزی، افزایش آسیب‌پذیری امنیتی آن‌ها را در بر خواهد داشت.  

یادداشت امید رحیمی کارشناس آسیای مرکزی برای مؤسسه مطالعات راهبردی شرق

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | توییتر
@mavaraonnahr