Матуля Беларусь
173 subscribers
29.1K photos
621 videos
1 file
2.8K links
Download Telegram
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
АКАДЭМІЯ НАВУК : КІТАБ.
АРАБСКАЕ ПІСЬМО на БЕЛАРУСІ.

29 чэрвеня студэнты гістарычнага факультэта БДУ, якія праходзяць практыку ў ЦНБ НАН Беларусі, праслухалі лекцыю супрацоўніка Цэнтра даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў Георгія Міхайлавіча Швайбы, прысвечаную кітабам і арабскаму пісьму на беларускіх землях.

Георгій Міхайлавіч пазнаёміў прысутных з гісторыяй з'яўлення арабскай мовы на тэрыторыі Беларусі, расказаў, як мова мянялася і дапаўнялася, падладжваючыся пад умовы распаўсюджвання на славянскіх землях, падзяліўся інфармацыяй аб разнавіднасцях почырку ў арабіцы і іх асаблівасцях. Студэнтам быў прадэманстраваны найстаражытны крыніца арабскага тэксту, які захоўваецца ў фондах бібліятэкі – Тафсир (1686). Кніга ўяўляе сабой сачыненні, звязаныя з навукай аб разуменні і тлумачэнні Карана.

#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
БЕЛАРУСКІЯ НАВІНКІ.

"Cучасная беларуская мова. Хрэстаматыя"  -
дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па спецыяльнасцях "беларуская філалогія (па напрамках)", "руская філалогія (па напрамках)", "славянская філалогія", "класічная філалогія", "рамана-германская філалогія", "усходняя філалогія" : у 2 ч. / Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт. — Мінск : БДУ, 2022—. — 25 см. — Ч. 1: Фанетыка. Фаналогія. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія. Лексікалогія. Лексікаграфія. Фразеалогія. Марфеміка. Марфаналогія. Словаўтварэнне. Марфалогія / [складальнікі: А. Л. Садоўская і інш.]. — Мінск : БДУ, 2022. — 318, [1] с. : іл., табл., схемы. — Бібліяграфія ў канцы асобных артыкулаў, бібліяграфія ў падрадковых заўвагах. — 80 экз. — ISBN 978-985-881-340-6 (у пераплёце).

Матэрыялы скіраваны на садзейнічанне трываламу засваенню і грунтоўнаму асэнсаванню асноўных тэарэтычных і практычных пытанняў беларускага мовазнаўства.

Для студэнтаў устаноў вышейшай адукацыі.

#ЦэнтральнаяНавуковаяБібліятэка
#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
БЕЛАРУСКІЯ НАВІНКІ.

СЛОЎНІК БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ.

Слоўнік беларускай мовы : [каля 150000 слоў] / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мовазнаўства ім. Якуба Коласа. — Мінск : Беларуская навука, 2024. — 914 с. ; 27 см. — 0+. — 1000 экз. — ISBN 978-985-08-3088-3 (у пераплёце)

Найбольш поўнае акадэмічнае выданне слоўніка падрыхтаванна з улікам моўнай практыкі і тых тэндэнцый, што праявіліся ў сістэме літаратурнай мовы ў першай чвэрці новага тысячагодзя.

Разлічаны на мовазнаўцаў, настаўнікаў беларускай мовы, выкладчыкаў і студэнтаў філалагічных факультэтаў.

#ЦэнтральнаяНавуковаяБібліятэка
#НАНБеларусі
НАША ГІСТОРЫЯ.
АРХЕАЛАГІЧНАЯ ЗНАХОДКА.

"ПРЫВІТАННЕ" АД ВІКІНГАЎ.

Унікальную пасавую накладку часоў вікінгаў выявіла падчас раскопак у Шумілінскім раёне
экспедыцыя Інстытута гісторыі НАН Беларусі.


Навукоўцы працавалі ў другой палове ліпеня-пачатку жніўня ў аграгарадку Кардон Шумілінскага раёна, дзе і была выяўленая ўнікальная знаходка. Пра гэта паведаміў кіраўнік экспедыцыі, археолаг, кандыдат гістарычных навук Марат Клімаў.

#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
РАРЫТЭТНЫЯ ВЫДАННІ.

МІКОЛА ГУСОЎСКІ : "ПЕСНЯ ПРА ЗУБРА".

Унікальная кніга паступіла ў Цэнтральную навуковую бібліятэку НАН Беларусі !

Цэнтр даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў, заснаваны ў 2023 г., актывізаваў дзейнасць па пошуку і камплектаванні Акадэмічнай бібліятэкі старадрукаванымі выданнямі.

Сярод новых паступленняў рэдкіх кніг-першае вядомае перавыданне знакамітай паэмы беларускага асветніка Мікалая Гусоўскага "Песня пра зубра" ("Carmen de statura feritate ac venatione bisontis", тып. І. Віетара, 1522 г.).

Дадзенае перавыданне выйшла ў 1855 г. у Санкт-Пецярбургу і было прымеркавана да юбілею імператарскага Маскоўскага таварыства выпрабавальнікаў прыроды. Тыраж – 100 экзэмпляраў.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
БЕЛАРУСКІЯ НАВІНКІ.

"ARS LONGA : НАВУКОВЫЯ ДАСЯГНЕННІ І ПЕРСПЕКТЫВЫ."

Зборнік навуковых артыкулаў / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут гісторыі. — Вып. 1 (2024)―Мінск: Беларуская навука, 2024.
Укладальнік Т. В. Даўгач ; рэдакцыйная калегія: В. Л. Лакіза (галоўны рэдактар), Т. В. Даўгач, Н. Ю. Перавалава, Д. С. Пыж, Г. С. Ясковіч].
Ілюстрацыі,табліцы,тэкст на беларускай і рускай мовах. — Рэзюмэ на англійскай і беларускай,рускай мовах. — Бібліяграфія ў падрадковых заўвагах.

Змяшчае артыкулы па выніках VI міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі маладых даследчыкаў Інстытута гісторыі НАН Беларусі "Ars longa: навуковыя дасягненні і перспектывы",якая адбылася ў Мінску 27—28 красавіка 2023 г..

У зборніку змешчаны вынікі даследаванняў маладых гісторыкаў,археолагаў, спецыялістаў у галіне міжнародных адносін. Адрасуецца вучоным, студэнтам,настаўнікам, краязнаўцам і ўсім тым,хто зацікаўлены ў вывучэнні гісторыі,спецыяльных гістарычных дысцыплін і міжнародных адносін.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАША ТВОРЧАСЦЬ.
ХАРАВЫЯ СПЕВЫ : ЗАПРАШЭННЕ.

Праводзіцца набор у хор НАН Беларусі "Акадэмія". Усіх, хто любіць спевы, запрашаем далучыцца да нашага дружнага хору. Рэпетыцыі праводзяцца па адрасе вул. Сурганава 1 корп.2, аўд. 302 (Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі) па панядзелках і чацвяргах з 19.00 да 21.00.
Жадаючым звяртацца па тэлефоне + 375 44 491-57-57 (Вольга) або прыходзіць на рэпетыцыю.

#НАНБеларусі
НАШЫ АСОБЫ.
ЯЎГЕНІЯ МАЛЬЧЭЎСКАЯ.
ЛІТАРАТУРА.

25 жніўня - дзень нараджэння Яўгеніі Мальчэўскай (Крыжаноўская Яўгенія Еўдакімаўна). Нарадзілася ў 1949 годзе ў вёсцы Замошша Чашніцкага раёна ў сялянскай сям'і.

З 1970 г. карэктар рэдакцыі Бабруйскай аб'яднанай газеты "Камуніст", у 1972-73 гг.стала літсупрацоўнікам рэдакцыі Чашніцкай раённай газеты "Чырвоны прамень". Да выхаду на пенсію працавала карэспандэнтам у абласных выданнях "Віцебскі рабочы" і "Выбар".

Першыя вершы Яўгеніі Мальчэўскай ("Залатая мяцеліца", "Серабрыліся ля хаты..." і інш.) з'явіліся ў 1969 г. у газеце "Магілёўская праўда". Затым яе вершы змяшчаліся ў калектыўных зборніках "вясны", "Нашадкі","Люблю будзённыя дзень", "Дзень добры, мама!", "Дзень паэзіі".

Аўтар паэтычнага цыкла "Святло асенняе зярнят «(1979), зборніка» Пралеска" (1989), у якім у абвостраным гучанні прадстаўлена тэма мацярынства. Аснова яе вершаў - любоў да Радзімы.

#ЦэнтральнаяНавуковаяБібліятэка
#НАНБеларусі
НАШ СВЕТ.
ІАГАН ВОЛЬФГАНГ ФОН ГЁТЭ.
ЛІТАРАТУРА.


28 жніўня - 275 гадоў з дня нараджэння Іагана Вольфганга фон Гётэ.

Нарадзіўся нямецкі геній класічнай літаратуры 28 жніўня 1749 года ў Германіі, у горадзе Франкфурце-на-Майне.

Трагедыя Гётэ "Фаўст" выйшла на многіх мовах свету.Найбольш вядомая рускамоўная версія перакладу належыць Барысу Пастэрнаку.

Цытата злога духа з паэмы з'яўляецца эпіграфам да рамана Міхаіла Булгакава "Майстар і Маргарыта".

На беларускую мову творы Гётэ перакладалі Юры Гаўрук,Алесь Дудар, Уладзімір Дубоўка,Сцяпан Ліхадзіеўскі,Юлій Таўбін, Віталь Вольскі,Алег Лойка і іншыя.

Гётэ належыць адкрыццё межсківічнай косткі ў шкілеце чалавека. Таксама ён вывучаў з'яву каляровай індукцыі і напісаў кнігу "Да тэорыі колеру " (1810).Тэкст змяшчае апісання паняццяў - "каляровая цень","праламленне" і "храматычная аберацыя".

Імя пісьменніка носяць кратэр на Меркурыі, мінерал гетыт і гатунак чайна-гібрыднай ружы. З творамі Гётэ можна азнаёміцца ў чытальнай зале ЦНБ НАН Беларусі.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАША ПРЫРОДА.
РЭДКАЯ ФАЎНА : ВЫХУХАЛЬ.
2⃣
"Пухавіччына - адно з месцаў,куды паўторна ў 1960-х засялялі звяркоў пасля таго, як гэты від у нас стаў лічыцца зніклым. Мы і цяпер працягваем пошукі жывёлы.Таму нельга са 100-працэнтнай упэўненасцю сказаць,што на тэрыторыі нашай краіны дакладна больш няма выхухалі" – кажа Ірына Крышчук.

Чаму ж звярок, які жыў на тэрыторыі нашай краіны каля 30 млн гадоў, знік у сярэдзіне XX стагоддзя? Многія вінавацяць у гэтым "амерыканскую норку", якая "выціскала" выхухаль з асяроддзя.

Але ёсць іншыя прычыны: выхухаль любіць вадаёмы з адкрытым люстэркам (не пакрытыя расліннасцю) і замкнёныя пойменныя азёры.А яны ў нас, на жаль, паступова дэградуюць, зарастаюць і становяцца непрыдатнымі для выхухалі.Згубна паўплывала і меліярацыя, а таксама высечка вадазборных лясоў. І, вядома ж браканьерства.

Прыродныя ворагі выхухалі: шэрая няясыць і вялікі арлец, лісіца,лясная куніца,тхор.

Наяўнасць выхухалі ў беларускай прыродзе вельмі важна для экараўнавагі і біяразнастайнасці.

#НАНБеларусі
НАША ПРЫРОДА.
БЕЛАРУСКА-КІТАЙСКІ FLORA-ПРАЕКТ.

Беларускія спецыялісты наведалі Інстытут мікрабіялогіі Акадэміі навук Кітая і пазнаёміліся з грыбным гербарыем.

Для беларускіх навукоўцаў кітайскім бокам была праведзена экскурсія па музеі гербарыя, была прадастаўлена магчымасць азнаёміцца з фондамі гербарыя грыбоў і гербарыя лішайнікаў.

Кітайскія міколагі прадэманстравалі, як імі выкарыстоўваюцца спосабы інтэграцыі і захоўвання узораў раслін, як фарміруюцца і вядуцца базы дадзеных.

#НАНБеларусі
НАШЫ АСОБЫ.
МІХАІЛ КАРЫЦКІ.
ПАЭЗІЯ.

Верасень - 310 гадоў з дня нараджэння беларускага лацінамоўнага паэта Міхаіла Карыцкага.

Міхаіл Аляксандравіч Карыцкі (ураджэнец Лідчыны) - амаль непрыкметная фігура ў гісторыі літаратуры. Гэтая акалічнасць тлумачыцца тым, што ён пісаў на лацінскай мове і яго творчая спадчына адносна невялікая (каля 6000 вершаваных радкоў).

У сваёй паэме "Птушыны сойм" ён прадставіў у асобе 32 відаў птушак,тхароў, ваўкоў,лісіц і зайцоў.Розныя тыпы і характары людзей.

Таленавітыя пісьменнікі, такія як Джонатан Свіфт і Франсуа Рабле, былі невычэрпнай крыніцай думкі, адкуль аўтар «птушынага сейма» мог узяць натхненне.

Свой паэтычны талент ён развіў у Віленскай езуіцкай акадэміі на факультэце філасофіі і тэалогіі,дзе ён вучыўся і працаваў з 1733 г..

Паэт і навуковец выкладаў у розных калегіумах Беларусі: Драгічыне, Мінску,Нясвіжы. У ЦНБ НАН Беларусі захоўваюцца работы прысвечаныя Міхаілу Аляксандравічу Карэцкаму,з якімі можна азнаёміцца ва ўніверсальнай зале.

#ЦНБібліятэка
#НАНБеларусі
НАШЫ ФОРУМЫ.
ФЕСТЫВАЛЬ НАВУКІ-2024.

Фестываль навукі пройдзе ўжо заўтра - 7 верасня – у Батанічным садзе Мінска ! 🎡

Гэта ўнікальная падзея збярэ навукоўцаў, студэнтаў і ўсіх аматараў навукі, каб падзяліцца ведамі, новымі адкрыццямі і натхніць будучае пакаленне даследчыкаў.

Час правядзення форума :
з 11: 00 да 19: 00

#НАНБеларусі
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА.

"МІНСК і МІНЧАНЕ".

6 верасня бібліятэка дэманстравала выставы ў рамках адкрыцця Міжнароднай навуковай канферэнцыі "Мінск і мінчукі:дзеці стагоддзяў гісторыі":"Мінск праз стагоддзі" і "Мінск – гісторыя і сучаснасць".

На выставах - прадстаўлены навуковыя і навукова-папулярныя выданні пра гісторыю нашага горада, уключаючы дакументы з Цэнтра даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі.
На выставе "Мінск праз стагоддзі" былі прадстаўлены кнігі і часопісы XIX – пачатку XX стст.,прысвечаныя гісторыі Мінска і Мінскай губерні.Найстарэйшымі з выстаўленых выданняў з'яўляюцца "Мінскія губернскія ведамасці"(за 1844 г.) і "збор старажытных грамат і актаў гарадоў Мінскай губерні,праваслаўных манастыроў,цэркваў і па розных прадметах", надрукаваны ў 1848 г.
Уэкспазіцыі выставы "Мінск – гісторыя і сучаснасць" былі прадстаўлены наступныя раздзелы:Гісторыя Мінска ад пачатку да XIX стагоддзя, Мінск – сталіца савецкай Беларусі і Мінск Сучасны.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАШЫ РАРЫТЭТЫ.
РУКАПІСЫ БЕЛАРУСКІХ ТАТАР.

Новыя паступленні ў Цэнтр даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў❗️

У фонды Цэнтральнай навуковай бібліятэкі НАН Беларусі паступіла два рукапісныя Хамаіла беларускіх татараў канца XIX-першай трэці ХХ ст..

Дадзеныя рукапісы ўтрымліваюць у сабе запісы малітваў і тлумачэнні рэлігійных абрадаў, а таксама тлумачэнне сноў на арабскай і беларускай мовах арабскай графікай. Паводле папярэдніх звестак, экнігі былі перапісаныя ў суполцы ў мястэчку Ляхавічы, пасля чаго трапілі ў мястэчка Мір,дзе і былі выяўленыя даследчыкамі.

Абодва Хамаіла ўяўляюць сабой каштоўнасць як крыніца па вывучэнні жыцця і побыту беларускіх татараў. На сённяшні момант бібліятэкі і музеі Рэспублікі Беларусь захоўваюць каля 25 падобных рукапісных кніг, кожная з якіх з'яўляецца ўнікальнай і непаўторнай. Новыя паступленні рукапісаў беларускіх татараў пройдуць рэстаўрацыю і навуковую апрацоўку, пасля чаго стануць даступнымі.

#ЦНБібліятэка
#НАНБеларусі
НАШЫ ТЭХНАЛОГІІ.
АНТЫПЛАГІЯТ.

ПРАГРАМА АД НАВУКОВАЙ БІБЛІЯТЭКІ.

"Нагадваем нашым паважаным чытачам і падпісчыкам, што бібліятэкай аказваецца бясплатная паслуга па праверцы тэкставых дакументаў на наяўнасць запазычанняў з дапамогай сістэмы «Антиплагиат. Эксперт. 4.0».

🛡Дадзеная сістэма прызначана для праверкі навучальных і навуковых прац на карэктнасць цытавання, наяўнасць нядобрасумленных запазычанняў з розных крыніц, вызначэнне ступені арыгінальнасці работ.

🛡Замовіць выкананне паслугі можна на нашым сайце, па e-mail: [email protected] або па ️ +375 17 379 91 89.

🛡Паслуга прадастаўляецца толькі зарэгістраваным карыстальнікам бібліятэкі, якія маюць сапраўдны чытацкі білет!"

#ЦНБ #НАНБеларусі
НАША НАВУКА.
ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ.

"ГАЛЬШАНСКАЙ ЧЫТАННІ".

Інстытут гісторыі НАН Беларусі сумесна са Ашмянскім раённым выканаўчым камітэтам 18 кастрычніка 2024 г. праводзіць навукова-практычную канферэнцыю «Гальшанскія чытанні: гісторыка-культурная спадчына Ашмяншчыны».

У рабоце канферэнцыі прымаюць удзел замежныя даследчыкі з Расіі і Швецыі, вядомыя беларускія спецыялісты з Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, прадстаўнікі вышэйшых навучальных устаноў, супрацоўнікі музеяў, краязнаўцы.

Канферэнцыя з’яўляецца аўтарытэтным форумам, які дазваляе азнаёміцца з навуковымі і практычнымі дасягненнямі ў вывучэнні гісторыі, археалогіі і культурнай спадчыны Ашмяншчыны, стварае базу для папулярызацыі і практычнага выкарыстання дасягненняў гістарычнай навукі, робіць даступнымі для грамадства найноўшыя веды па гісторыі роднага краю, садзейнічае іх укараненню ў адукацыйны працэс, развіццю рэгіянальнага і міжнароднага турызму.

#НАНБеларусі
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
ЦЭНТРАЛЬНАЯ, НАВУКОВАЯ БІБЛІЯТЭКА ПРАДСТАЎЛЯЕ...

ДА ЮБІЛЕЯ МАКСІМА ЛУЖАНІНА.

У чытальнай зале рэдкіх кніг і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі адкрылася выстава да 115-годдзя Максіма Лужаніна, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, паэта, перакладчыка, празаіка, сцэнарыста.

Розныя іпастасі прызнанага майстра слова закрануты на экспазіцыі і падмацаваны візуальным шэрагам: архіўнымі дакументамі, фотаздымкамі, рукапісамі, кнігамі з дарчымі інскрыптамі і іншымі матэрыяламі музейнага значэння.

Жыццёвыя і творчыя шляхі М. Лужаніна звязаны з літаратурна-мастацкім згуртаваннем «Узвышша» і аднайменным часопісам, газетай «Звязда», часопісам «Вожык», кінастудыяй «Беларусьфільм».  Пра гэта сведчыць аб’ёмісты персанальны фонд вядомага аўтара – 2577 адзінак захоўвання, што знаходзіцца ў ЦНБ НАН Беларусі (спарадкаванне ажыццёўлена навуковым супрацоўнікам М.М. Ліс).

#ЦНБ
#НАНБеларусі
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
НАШЫ СКАРБЫ.
КНІЖНЫЯ РАРЫТЭТЫ.

КОЛАСАЎСКАЕ у ФОНДАХ
ЦЭНТРАЛЬНАЙ НАВУКОВАЙ БІБЛІЯТЭКІ.

Імя беларускага класіка Якуба Коласа, імя якога носіць Цэнтральная навуковая бібліятэка Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

У гэтым відэа прадстаўлены прыжыццёвыя выданні пісьменніка, якія захоўваюцца ва ўніверсальнай чытальнай зале і аддзеле рэдкіх кніг і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі.
Сярод іх кнігі з дарчымі запісамі самаго Якуба Коласа.


Некалькі цікавых фактаў пра імянінніка:

⚜️ з 1929 года і да канца свайго жыцця Якуб Колас з’яўляўся нязменным віцэ-прэзідэнтам Академіі навук;

⚜️ зборнік вершаў Якуба Коласа, выпушчаны ў 1972 годдзе пабываў у космасе з першым беларускім касманаўтам Пятром Клімуком;

⚜️ акрамя сапраўднага імя – Канстанцін Міцкевіч, пісьменнік меў больш, чым за 40 псеўданімаў.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
ЦЭНТРАЛЬНАЯ НАВУКОВАЯ БІБЛІЯТЭКА - ДЗЕЦЯМ !

Экскурсія для навучэнцаў Хатлянскай сярэдняй школы

5 лістапада гасцямі Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі стала група навучэнцаў Хатлянскай сярэдняй школы Уздзенскага раёна.

На агляднай экскурсіі дэманстравалася вітрына, дзе знаходзяцца прыжыццёвыя выданні Якуба Коласа з дароўнымі надпісамі, адрасаванымі навуковай бібліятэцы. Дзецям расказалі пра самыя цікавыя факты Амаль 100-гадовай гісторыі навуковай бібліятэкі.

Экскурсія працягнулася ў Мемарыяльным кабінеце беларускага паэта і вучонага Пятра Фёдаравіча Глебкі. Навуковы супрацоўнік аддзела даследавання рукапісаў Цэнтрадаследаванняў старадрукаў і рукапісаў Міхаіл Аляксандравіч Крывіцкі распавёў гісторыю асабістай бібліятэкі пісьменніка, якую Пётр Фёдаравіч збіраў на працягу ўсяго жыцця,пачынаючы з 1930-х гадоў.Навучэнцам таксама была прадэманстравана самая вялікая кніга,якая захоўваецца ў бібліятэцы – гэта том пра птушак свету.

#ЦНБ
#НАНБеларусі