Матуля Беларусь
173 subscribers
29.1K photos
621 videos
1 file
2.8K links
Download Telegram
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
ТЫДЗЕНЬ БЕЛАРУСКАЙ КУЛЬТУРЫ : МЕРАПРЫЕМСТВЫ.

24 мая 2024 г. 10:00 у Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы (вул. Сурганава, 1, корпус 1, Галерэя, 2 паверх) пройдзе Дзень старажытнабеларускай культуры:

"КУЛЬТУРНАЯ СПАДЧЫНА: МІНУЛАЕ, СУЧАСНАСЦЬ, БУДУЧЫНЯ"

Аддзел старажытнабеларускай культуры Інстытута падрыхтаваў культурна – асветніцкія і адукацыйныя мерапрыемствы:

10:00-Адкрыццё выстаў: «Адрэстаўраваныя творы старажытнабеларускага мастацтва». На выставе будуць прадстаўлены адрэстаўраваныя прадметы сакральнага мастацтва: іконы, драўляная скульптура і інш.
"Нітка асновы".
Аўтарская калекцыя адзення па матывах беларускага традыцыйнага касцюма. Пераклад: Вера Комлік.
"Новыя паступленні"»
Экспазіцыя новых паступленняў у аддзел старажытнабеларускай культуры за 2023-2024 гг.

12:00-круглы стол "Актуальныя пытанні захавання і папулярызацыі беларускай культурнай спадчыны".

Мерапрыемства адбудзецца ў рамках Тыдня беларускай культуры і мастацтваў.

#НАНБеларусі
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
ТЫДЗЕНЬ БЕЛАРУСКАЙ КУЛЬТУРЫ.

Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры правёў на базе Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа прэзентацыю навукова-папулярных выданняў з серыі «Легенды і паданні зямлі беларускай» і «Фальклорныя скарбы беларусаў».

Ва ўдзельнікаў мерапрыемства была магчымасць пазнаёміцца з фальклорным жанрам легенды, а таксама з блізкімі жанрамі паданняў і былічак. У прэзентацыі прынялі ўдзел мастакі-афарміцелі, а таксама майстры аўтэнтычных спеваў. Парадавала ўдзельнікаў мерапрыемства і выступленне самых маленькіх апавядальнікаў беларускай легенды.

#НАНБеларусі
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
НАН БЕДАРУСІ - ДА ДНЯ СТАРАЖЫТНАБЕЛАРУСКАЙ КУЛЬТУРЫ.

24 мая - Дзень старажытнабеларускай культуры (у рамках Тыдня НАН Беларусі).

"Культурная спадчына: мінулае, сучаснасць, будучыня" - сёння ў Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы адбыліся мерапрыемствы пад гэтай тэмай.

Адкрыліся выставы «Адрэстаўраваныя творы старажытнабеларускага мастацтва», «Новыя паступленні» і «Нітка асновы».

Мерапрыемствы адкрыў дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Аляксандр Лакотка.

У рамках мерапрыемства загадчык аддзела старажытнабеларускай культуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Барыс Лазука прадставіў адрэстаўраваныя прадметы сакральнага мастацтва і распавёў пра новыя паступленні ў аддзел старажытнабеларускай культуры за апошні год.

Малодшы навуковы супрацоўнік аддзела старажытнабеларускай культуры Вера Комлік прадставіла аўтарскую калекцыю па матывах беларускага традыцыйнага касцюма.

#НАНБеларусі
НАШЫ ПРАЕКТЫ.
АКАДЭМІЯ НАВУК : КІТАБ.
АРАБСКАЕ ПІСЬМО на БЕЛАРУСІ.

29 чэрвеня студэнты гістарычнага факультэта БДУ, якія праходзяць практыку ў ЦНБ НАН Беларусі, праслухалі лекцыю супрацоўніка Цэнтра даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў Георгія Міхайлавіча Швайбы, прысвечаную кітабам і арабскаму пісьму на беларускіх землях.

Георгій Міхайлавіч пазнаёміў прысутных з гісторыяй з'яўлення арабскай мовы на тэрыторыі Беларусі, расказаў, як мова мянялася і дапаўнялася, падладжваючыся пад умовы распаўсюджвання на славянскіх землях, падзяліўся інфармацыяй аб разнавіднасцях почырку ў арабіцы і іх асаблівасцях. Студэнтам быў прадэманстраваны найстаражытны крыніца арабскага тэксту, які захоўваецца ў фондах бібліятэкі – Тафсир (1686). Кніга ўяўляе сабой сачыненні, звязаныя з навукай аб разуменні і тлумачэнні Карана.

#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
БЕЛАРУСКІЯ НАВІНКІ.

"Cучасная беларуская мова. Хрэстаматыя"  -
дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па спецыяльнасцях "беларуская філалогія (па напрамках)", "руская філалогія (па напрамках)", "славянская філалогія", "класічная філалогія", "рамана-германская філалогія", "усходняя філалогія" : у 2 ч. / Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт. — Мінск : БДУ, 2022—. — 25 см. — Ч. 1: Фанетыка. Фаналогія. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія. Лексікалогія. Лексікаграфія. Фразеалогія. Марфеміка. Марфаналогія. Словаўтварэнне. Марфалогія / [складальнікі: А. Л. Садоўская і інш.]. — Мінск : БДУ, 2022. — 318, [1] с. : іл., табл., схемы. — Бібліяграфія ў канцы асобных артыкулаў, бібліяграфія ў падрадковых заўвагах. — 80 экз. — ISBN 978-985-881-340-6 (у пераплёце).

Матэрыялы скіраваны на садзейнічанне трываламу засваенню і грунтоўнаму асэнсаванню асноўных тэарэтычных і практычных пытанняў беларускага мовазнаўства.

Для студэнтаў устаноў вышейшай адукацыі.

#ЦэнтральнаяНавуковаяБібліятэка
#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
БЕЛАРУСКІЯ НАВІНКІ.

СЛОЎНІК БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ.

Слоўнік беларускай мовы : [каля 150000 слоў] / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мовазнаўства ім. Якуба Коласа. — Мінск : Беларуская навука, 2024. — 914 с. ; 27 см. — 0+. — 1000 экз. — ISBN 978-985-08-3088-3 (у пераплёце)

Найбольш поўнае акадэмічнае выданне слоўніка падрыхтаванна з улікам моўнай практыкі і тых тэндэнцый, што праявіліся ў сістэме літаратурнай мовы ў першай чвэрці новага тысячагодзя.

Разлічаны на мовазнаўцаў, настаўнікаў беларускай мовы, выкладчыкаў і студэнтаў філалагічных факультэтаў.

#ЦэнтральнаяНавуковаяБібліятэка
#НАНБеларусі
НАША ГІСТОРЫЯ.
АРХЕАЛАГІЧНАЯ ЗНАХОДКА.

"ПРЫВІТАННЕ" АД ВІКІНГАЎ.

Унікальную пасавую накладку часоў вікінгаў выявіла падчас раскопак у Шумілінскім раёне
экспедыцыя Інстытута гісторыі НАН Беларусі.


Навукоўцы працавалі ў другой палове ліпеня-пачатку жніўня ў аграгарадку Кардон Шумілінскага раёна, дзе і была выяўленая ўнікальная знаходка. Пра гэта паведаміў кіраўнік экспедыцыі, археолаг, кандыдат гістарычных навук Марат Клімаў.

#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
РАРЫТЭТНЫЯ ВЫДАННІ.

МІКОЛА ГУСОЎСКІ : "ПЕСНЯ ПРА ЗУБРА".

Унікальная кніга паступіла ў Цэнтральную навуковую бібліятэку НАН Беларусі !

Цэнтр даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў, заснаваны ў 2023 г., актывізаваў дзейнасць па пошуку і камплектаванні Акадэмічнай бібліятэкі старадрукаванымі выданнямі.

Сярод новых паступленняў рэдкіх кніг-першае вядомае перавыданне знакамітай паэмы беларускага асветніка Мікалая Гусоўскага "Песня пра зубра" ("Carmen de statura feritate ac venatione bisontis", тып. І. Віетара, 1522 г.).

Дадзенае перавыданне выйшла ў 1855 г. у Санкт-Пецярбургу і было прымеркавана да юбілею імператарскага Маскоўскага таварыства выпрабавальнікаў прыроды. Тыраж – 100 экзэмпляраў.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАШЫ КНІГІ.
БЕЛАРУСКІЯ НАВІНКІ.

"ARS LONGA : НАВУКОВЫЯ ДАСЯГНЕННІ І ПЕРСПЕКТЫВЫ."

Зборнік навуковых артыкулаў / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут гісторыі. — Вып. 1 (2024)―Мінск: Беларуская навука, 2024.
Укладальнік Т. В. Даўгач ; рэдакцыйная калегія: В. Л. Лакіза (галоўны рэдактар), Т. В. Даўгач, Н. Ю. Перавалава, Д. С. Пыж, Г. С. Ясковіч].
Ілюстрацыі,табліцы,тэкст на беларускай і рускай мовах. — Рэзюмэ на англійскай і беларускай,рускай мовах. — Бібліяграфія ў падрадковых заўвагах.

Змяшчае артыкулы па выніках VI міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі маладых даследчыкаў Інстытута гісторыі НАН Беларусі "Ars longa: навуковыя дасягненні і перспектывы",якая адбылася ў Мінску 27—28 красавіка 2023 г..

У зборніку змешчаны вынікі даследаванняў маладых гісторыкаў,археолагаў, спецыялістаў у галіне міжнародных адносін. Адрасуецца вучоным, студэнтам,настаўнікам, краязнаўцам і ўсім тым,хто зацікаўлены ў вывучэнні гісторыі,спецыяльных гістарычных дысцыплін і міжнародных адносін.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАША ТВОРЧАСЦЬ.
ХАРАВЫЯ СПЕВЫ : ЗАПРАШЭННЕ.

Праводзіцца набор у хор НАН Беларусі "Акадэмія". Усіх, хто любіць спевы, запрашаем далучыцца да нашага дружнага хору. Рэпетыцыі праводзяцца па адрасе вул. Сурганава 1 корп.2, аўд. 302 (Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі) па панядзелках і чацвяргах з 19.00 да 21.00.
Жадаючым звяртацца па тэлефоне + 375 44 491-57-57 (Вольга) або прыходзіць на рэпетыцыю.

#НАНБеларусі
НАШЫ АСОБЫ.
ЯЎГЕНІЯ МАЛЬЧЭЎСКАЯ.
ЛІТАРАТУРА.

25 жніўня - дзень нараджэння Яўгеніі Мальчэўскай (Крыжаноўская Яўгенія Еўдакімаўна). Нарадзілася ў 1949 годзе ў вёсцы Замошша Чашніцкага раёна ў сялянскай сям'і.

З 1970 г. карэктар рэдакцыі Бабруйскай аб'яднанай газеты "Камуніст", у 1972-73 гг.стала літсупрацоўнікам рэдакцыі Чашніцкай раённай газеты "Чырвоны прамень". Да выхаду на пенсію працавала карэспандэнтам у абласных выданнях "Віцебскі рабочы" і "Выбар".

Першыя вершы Яўгеніі Мальчэўскай ("Залатая мяцеліца", "Серабрыліся ля хаты..." і інш.) з'явіліся ў 1969 г. у газеце "Магілёўская праўда". Затым яе вершы змяшчаліся ў калектыўных зборніках "вясны", "Нашадкі","Люблю будзённыя дзень", "Дзень добры, мама!", "Дзень паэзіі".

Аўтар паэтычнага цыкла "Святло асенняе зярнят «(1979), зборніка» Пралеска" (1989), у якім у абвостраным гучанні прадстаўлена тэма мацярынства. Аснова яе вершаў - любоў да Радзімы.

#ЦэнтральнаяНавуковаяБібліятэка
#НАНБеларусі
НАШ СВЕТ.
ІАГАН ВОЛЬФГАНГ ФОН ГЁТЭ.
ЛІТАРАТУРА.


28 жніўня - 275 гадоў з дня нараджэння Іагана Вольфганга фон Гётэ.

Нарадзіўся нямецкі геній класічнай літаратуры 28 жніўня 1749 года ў Германіі, у горадзе Франкфурце-на-Майне.

Трагедыя Гётэ "Фаўст" выйшла на многіх мовах свету.Найбольш вядомая рускамоўная версія перакладу належыць Барысу Пастэрнаку.

Цытата злога духа з паэмы з'яўляецца эпіграфам да рамана Міхаіла Булгакава "Майстар і Маргарыта".

На беларускую мову творы Гётэ перакладалі Юры Гаўрук,Алесь Дудар, Уладзімір Дубоўка,Сцяпан Ліхадзіеўскі,Юлій Таўбін, Віталь Вольскі,Алег Лойка і іншыя.

Гётэ належыць адкрыццё межсківічнай косткі ў шкілеце чалавека. Таксама ён вывучаў з'яву каляровай індукцыі і напісаў кнігу "Да тэорыі колеру " (1810).Тэкст змяшчае апісання паняццяў - "каляровая цень","праламленне" і "храматычная аберацыя".

Імя пісьменніка носяць кратэр на Меркурыі, мінерал гетыт і гатунак чайна-гібрыднай ружы. З творамі Гётэ можна азнаёміцца ў чытальнай зале ЦНБ НАН Беларусі.

#ЦНБ
#НАНБеларусі
НАША ПРЫРОДА.
РЭДКАЯ ФАЎНА : ВЫХУХАЛЬ.
2⃣
"Пухавіччына - адно з месцаў,куды паўторна ў 1960-х засялялі звяркоў пасля таго, як гэты від у нас стаў лічыцца зніклым. Мы і цяпер працягваем пошукі жывёлы.Таму нельга са 100-працэнтнай упэўненасцю сказаць,што на тэрыторыі нашай краіны дакладна больш няма выхухалі" – кажа Ірына Крышчук.

Чаму ж звярок, які жыў на тэрыторыі нашай краіны каля 30 млн гадоў, знік у сярэдзіне XX стагоддзя? Многія вінавацяць у гэтым "амерыканскую норку", якая "выціскала" выхухаль з асяроддзя.

Але ёсць іншыя прычыны: выхухаль любіць вадаёмы з адкрытым люстэркам (не пакрытыя расліннасцю) і замкнёныя пойменныя азёры.А яны ў нас, на жаль, паступова дэградуюць, зарастаюць і становяцца непрыдатнымі для выхухалі.Згубна паўплывала і меліярацыя, а таксама высечка вадазборных лясоў. І, вядома ж браканьерства.

Прыродныя ворагі выхухалі: шэрая няясыць і вялікі арлец, лісіца,лясная куніца,тхор.

Наяўнасць выхухалі ў беларускай прыродзе вельмі важна для экараўнавагі і біяразнастайнасці.

#НАНБеларусі
НАША ПРЫРОДА.
БЕЛАРУСКА-КІТАЙСКІ FLORA-ПРАЕКТ.

Беларускія спецыялісты наведалі Інстытут мікрабіялогіі Акадэміі навук Кітая і пазнаёміліся з грыбным гербарыем.

Для беларускіх навукоўцаў кітайскім бокам была праведзена экскурсія па музеі гербарыя, была прадастаўлена магчымасць азнаёміцца з фондамі гербарыя грыбоў і гербарыя лішайнікаў.

Кітайскія міколагі прадэманстравалі, як імі выкарыстоўваюцца спосабы інтэграцыі і захоўвання узораў раслін, як фарміруюцца і вядуцца базы дадзеных.

#НАНБеларусі
НАШЫ АСОБЫ.
МІХАІЛ КАРЫЦКІ.
ПАЭЗІЯ.

Верасень - 310 гадоў з дня нараджэння беларускага лацінамоўнага паэта Міхаіла Карыцкага.

Міхаіл Аляксандравіч Карыцкі (ураджэнец Лідчыны) - амаль непрыкметная фігура ў гісторыі літаратуры. Гэтая акалічнасць тлумачыцца тым, што ён пісаў на лацінскай мове і яго творчая спадчына адносна невялікая (каля 6000 вершаваных радкоў).

У сваёй паэме "Птушыны сойм" ён прадставіў у асобе 32 відаў птушак,тхароў, ваўкоў,лісіц і зайцоў.Розныя тыпы і характары людзей.

Таленавітыя пісьменнікі, такія як Джонатан Свіфт і Франсуа Рабле, былі невычэрпнай крыніцай думкі, адкуль аўтар «птушынага сейма» мог узяць натхненне.

Свой паэтычны талент ён развіў у Віленскай езуіцкай акадэміі на факультэце філасофіі і тэалогіі,дзе ён вучыўся і працаваў з 1733 г..

Паэт і навуковец выкладаў у розных калегіумах Беларусі: Драгічыне, Мінску,Нясвіжы. У ЦНБ НАН Беларусі захоўваюцца работы прысвечаныя Міхаілу Аляксандравічу Карэцкаму,з якімі можна азнаёміцца ва ўніверсальнай зале.

#ЦНБібліятэка
#НАНБеларусі