⬅️ گزارش تصویری از حضور شوکت میرضیایف در سفارت ایران

📰 رئیس جمهور ازبکستان: سید ابراهیم رئیسی یک دولتمرد و سیاستمدار پخته بود که سهم بسزایی در توسعه پایدار اجتماعی و سیاسی ایران و افزایش شهرت بین‌المللی این کشور داشت

⬅️ سه شنبه ۲۱ می، شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان برای ادای احترام و عرض تسلیت در سفارت جمهوری اسلامی ایران حضور یافت.

📄 وی پس از اهدای گل و امضای دفتر یادبود شهادت آیت الله رئیسی، گفتگوی کوتاهی با محمدعلی اسکندری سفیر کشورمان داشت.

📄 شوکت میرضیایف پس از عرض تسلیت به ملت ایران، در تمجید از شخصیت رئیس جمهور فقید ایران گفت: پرزیدنت سید ابراهیم رئیسی یک دولتمرد و سیاستمدار پخته بود که سهم بسزایی در توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی ایران، افزایش رفاه مردم، افزایش شهرت بین المللی این کشور و همچنین گسترش همکاری های چندجانبه سودمند متقابل بین کشورهایمان داشت‌.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 سفر معاون وزیر خارجه آمریکا در امور امنیت غیرنظامی به قزاقستان و ازبکستان

⬅️ عزرا ضیا معاون وزیر خارجه آمریکا در امور امنیت غیرنظامی برای سفری ۵ روزه از ۱۹ تا ۲۳ می وارد آسیای مرکزی شده است. این سفر کاری با هدف توسعه جنبه های دموکراتیک حکومت، حاکمیت قانون، حقوق بشر، حمایت از جمعیت های آسیب پذیر و اقلیت‌های مذهبی و آزادی مذهبی قزاقستان و ازبکستان صورت گرفته است.

📄 عزرا ضیا در قزاقستان ریاست هیئت کشورش در نشست سالانه آمریکا و قزاقستان در مورد حقوق بشر و اصلاحات دموکراتیک را برعهده داشت. در نتیجه این نشست بیانیه ای صادر شد که ایالات متحده بر حمایت خود از اجرای طرح اصلاحی رئیس جمهور توکایف در این کشور تاکید نمود.

📄 این مقام آمریکایی با برخی از نمایندگان پارلمان قزاقستان نیز دیداری دوستانه برگزار کرد و از آنها برای حمایت از قانون تشدید مجازات علیه خشونت های خانگی و تصویب آن تشکر کرد.

⬅️ معاون وزیر خارجه آمریکا پس از اتمام ماموریت در آستانه، قزاقستان را به مقصد ازبکستان ترک کرد.

📄 در تاشکند، هیئت آمریکا به ریاست ضیا و هیئت ازبکستان به ریاست دادستان کل این کشور به گفتگو نشستند. در این نشست، طرف آمریکایی از اصلاحات قضایی، تلاش برای مبارزه با فساد، تقویت حاکمیت قانون و افزایش شفافیت و پاسخگویی در بخش عدالت ازبکستان اعلام حمایت نمود.

📄 در ادامه، هیئت وزارت خارجه ازبکستان به ریاست بختیار سعیداف وزیر خارجه این کشور نیز با هیئت آمریکایی به گفتگو نشستند. در این گفتگو، طرفین حول تعمیق روابط دوجانبه، اصلاحات حکومتی و همکاری های منطقه ای به تبادل نظر پرداختند.

📄 عزرا ضیا در کنفرانس علمی Regional Dialogue در مورد اصلاحات آیین دادرسی کیفری در قانون اساسی با تعهد بر حقوق بشر و اصلاحات ضدفساد به عنوان مهمان ویژه حضور یافت و به سخنرانی پرداخت.

📄 این مقام آمریکایی در ادامه سفر خود، با تعدادی از نمایندگان جامعه مدنی ازبکستان نیز دیدار کرد و در گفتگو با آنها نقش سازمان‌های غیردولتی در توسعه حقوق بشر را حیاتی دانست.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

📰 گفتگوی فرماندهان نظامی آمریکا و تاجیکستان

⬅️ روابط عمومی گارد ملی ویرجینیای آمریکا گزارش داد که از ۲۹ آوریل تا ۳ می ژنرال هابارد مدیر ستاد مشترک این گارد، با تعدادی از فرماندهان نظامی تاجیکستان به گفتگو نشست.

📄 ابتدا هابارد با ژنرال شاکرزاده فرمانده نیروهای متحرک (چتربازان یگان ویژه تابع وزارت دفاع) تاجیکستان گفتگو کرد. در این دیدار طرفین حول برخی همکاری های نظامی جاری دو کشور به تبادل نظر پرداختند.

📄 در ادامه، فرمانده آمریکایی با فرمانده گارد مرزی این کشور رجبعلی رحمانعلی دیدار کرد. طرفین حول همکاری‌های گذشته و جاری گفتگو کرده و از هماهنگی طرف مقابل قدردانی کردند.

📄‌ بخشی از اظهارات فرمانده آمریکایی در این دیدار: سربازان و نیروهای هوایی ما از این فرصت همکاری در تاجیکستان لذت می برند. سفر به کشور دیگری و کار در محیط های جدید، نیروهای ما را به چالش می کشد.

📄 وی همچنین افزود که مشتاقانه منتظر تبادلات نظامی آتی بین کشورهای شریک است.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 برگزاری کنفرانس "در چهارراه فرهنگ‌ها: یهودیان آسیای مرکزی و قفقاز" توسط صهیونیست‌ها

⬅️ به گزارش ماوراءالنهر، مؤسسه دولتی بن-زوی رژیم صهیونیستی در قدس اشغالی به همراه مرکز تحقیقات موزه یهود در مسکو و دانشگاه آمریکایی گرجستان در تاریخ ۵ الی ۹ ژوئن کنفرانسی را تحت عنوان "در چهارراه فرهنگ‌ها: یهودیان آسیای مرکزی و قفقاز" برگزار می کنند.

📄 روزهای ۵ و ۶ ژوئن مسکو میزبان بخش اول این کنفرانس است و روزهای ۷ الی ۹ ژوئن نیز این کنفرانس در تفلیس ادامه خواهد داشت.

⬅️ در این کنفرانس موضوعات کلی:
• تأثیر مدرنیزاسیون بر زندگی جوامع یهودی؛
• فعالیت سیاسی و تعامل با مقامات؛
• روابط و تعامل با جمعیت‌های محلی و خارجی (یهودی و غیریهودی)؛
• تاریخ فرهنگی و فرآیندهای جذب؛
• سیاست زبان.
مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

⬅️ برخی از ریز موضوعات این کنفرانس:
• روابط آسیای مرکزی و اسرائیل: یهودیان بخارایی؛
• جایگاه یهودیان بخارا در روایت تاریخی شهر بخارا؛
• یهودیان بخارایی و مسلمانان: فرهنگ ارتباطات؛
• خروج یهودیان از ازبکستان؛
• بازتاب تماس بین یهودیان کوهستانی و گرجی ها در ادبیات عامیانه قفقاز؛
• مطالعه خاطره هولوکاست در میان یهودیان کوهستانی داغستان شوروی.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آذربایجان وارد ازبکستان شد؛ آذربایجان و آسیای مرکزی در حال ایجاد قالب جدیدی از همکاری نظامی هستند

⬅️ به گزارش ماوراءالنهر، معاون اول وزیر دفاع و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آذربایجان، کریم ولی‌اف، چهارشنبه 5 ژوئن برای یک سفر سه روزه وارد ازبکستان شد. این سفر به دعوت رسمی همتای ازبکستانی وی، شهرت خال‌محمداف انجام شده است.

📄 در چارچوب این سفر، نشست سران ستاد کل نیروهای مسلح دو کشور برگزار شد و چشم انداز توسعه همکاری ها در زمینه‌های نظامی، نظامی-فنی و نظامی-آموزشی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

✍️ لازم به ذکر است، 4 آوریل سال جاری وزرای دفاع کشورهای آذربایجان و آسیای مرکزی در آکتائو قزاقستان برای برنامه‌ریزی رزمایش نظامی مشترک "Birlestik-2024" به گفتگو نشستند.

📄 رزمایش نظامی مشترک کشورهای آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان تحت عنوان "اتحادیه-۲۰۲۴" ماه ژوئیه در پایگاه اویماش قزاقستان و دماغه توکماک دریای خزر برگزار خواهد شد.

📄 به نوشته خبرگزاری stem-lab آذری، برخی از کارشناسان منطقه این رزمایش را نشانه ای از نیت ایجاد یک مرکز جدید قدرت در اوراسیا با مشارکت کشورهای ترک زبان ارزیابی می کنند. این رزمایش‌ نظامی با مشارکت آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان برای مدت طولانی برنامه‌ریزی شده است. آن هم از لحظه ای که روابط نزدیک دوجانبه در چارچوب همکاری نظامی بین این کشورها به طور جداگانه با ترکیه آغاز شد.

📄 الدانیز حسین‌اف کارشناسان آذربایجانی می گوید که این رزمایش‌ها زمینه جدیدی از همکاری را در قالب «آذربایجان-آسیای مرکزی» ایجاد می کند؛ این برای کشورهای منطقه نیز از نظر ارتقای بیشتر همکاری ها در زمینه مسائل امنیتی و تبادل اطلاعات و تجربیات حائز اهمیت است. این کارشناس همچنین این نوع تحکیم روابط را موثر در توسعه کریدورهای حمل و نقلی دانست که با محوریت آسیای مرکزی و قفقاز است.

📄 رستم برناشف استاد دانشگاه قزاقستان نیز در این باره تاکید نمود که کشورهای آسیای مرکزی و آذربایجان با اعلام برگزاری این رزمایش عملیاتی-تاکتیکی بار دیگر توجه جامعه جهانی را به منطقه جلب خواهند کرد. بدیهی است که این آغاز دوران جدیدی در روابط دو منطقه قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی است و این ادغام نظامی فرآیندهای همگرایی سیاسی و اقتصادی در حال توسعه بین مناطق را تسریع خواهد کرد. این مسئله نیز از این نظر که ایجاد بازدارندگی سیاسی و... در مقابل ابرقدرت‌ها را افزایش می دهد برای کشورهای منطقه مورد اهمیت است.

📄 اندیشکده کارنگی آمریکا در این باره نوشته است که این مناطق در مواجهه با تغییرات گسترده‌ ژئوپلیتیکی، با توجه به منافع مشترک گوناگون و رویه مشترک همچون سیاست خارجی درهای باز و دهها عامل دیگر، پایه‌گذاری یک همکاری عمیق‌ با یکدیگر را آغاز کرده‌اند.

📄 جنگ در اوکراین موجب تضعیف نفوذ فدراسیون روسیه شد و یک خلاء قدرت قابل توجهی در هر دو منطقه ایجاد کرد. چنانی که حال خود روسیه نیز در کنار ایالات متحده، اتحادیه اروپا، هند، ژاپن، ایران، ترکیه، چین و حتی کشورهای خلیج فارس برای نفوذ در این مناطق رقابت می کند.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

📰 رژیم‌صهیونیستی تأمین کننده امنیت سایبری شرکت های منطقه

⬅️ شرکت آمریکایی Cytrix (زیرمجموعه شرکتCloud Software Group در حوزه توسعه نرم افزار)، با شرکت صهیونیستی Innocom (زیرمجموعه Aman یکی از پنج شرکت برتر سایبری و امنیت اطلاعات رژیم صهیونیستی)، قراردادی برای افزایش امنیت سایبری و مدیریت فعالیت خود در سرزمین‌های اشغالی، قفقاز و آسیای مرکزی و چند کشور دیگر امضا کرد.

✍️ گفتنی‌ست، بر اساس اطلاعات موجود فعالیت شرکت‌های سایبری صهیونیست در چند سال اخیر افزایش چشم‌گیری در آسیای مرکزی داشته و صهیونیست‌ها در شکل قرارداد مذکور، در فعالیت دهها شرکت دیگر منطقه شریک هستند.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍ 📰 بازداشت ۸ بومی تاجیکستان به ظن ارتباط با داعش در خاک آمریکا

⬅️ به گزارش ماوراءالنهر، ۱۲ ژوئن، NBC News آمریکا، از بازداشت ۸ مهاجر با اصالت تاجیکستانی توسط پلیس فدرال ایالات متحده به ظن ارتباط با داعش خبر داد.

📄 شبکه NBC به نقل از منابع خود گفت که بخش مبارزه با تروریسم پلیس اف‌بی‌آی از یک تهدید تروریستی (گروه سازمان یافته) که منشا آن اروپای مرکزی تشخیص داده شده آگاه بود و به گفته یک مقام دولتی بلندپایه واشنگتن، در بخشی از پیگیری این تهدید، از چند ماه گذشته این ۸ نفر زیر نظر بوده‌اند و از نزدیک فعالیت آنها نظارت می شده است.

📄 نیویورک پست نیز در این مورد نوشت که بازداشت‌شدگان دارای شهروندی روسیه و بومی تاجیکستان هستند.

📄 نیویورک پست با ارائه جزئیات بیشتر نوشت، بخشی از تحقیقات اف‌بی‌آی مربوط به شنود بود که صحبت یکی از این افراد در مورد بمب را ضبط کرده است.

📄 مظنونان در حال حاضر در بازداشتگاه قرار دارند و در صورت عدم تایید اتهام، از خاک آمریکا اخراج خواهند شد.

✍️ گفتنی‌ست، وضعیت امنیتی نسبت به مهاجران آسیای مرکزی در ایالات متحده تشدید شده است و پیش از این نیز شاهد بازداشت یک تبعه ازبکستان به اتهام ارتباط با داعش در آمريکا بودیم. به نقل از نیویورک پست، پس از هشدار کریستوفر اشر ری مدیر اداره تحقیقات فدرال، در مورد طراحی احتمالی عملیات‌های تروریستی توسط داعش در خاک ایالات متحده و پتانسیل این گروه برای بهره برداری از مرز جنوبی، این دستگیری‌ها در حال صورت گرفتن است.

🔸️ ۱۰ ژوئن، نیویورک پست از یک دستور دولتی به ماموران گشت مرزی کالیفرنیا مبنی بر اخراج فوری مهاجران کشورهای آسیای مرکزی و روسیه که در حال تلاش برای ورود به خاک آمریکا هستند، خبر داد. این در حالی است که پیش از این افسران مرزی و نیروهای اداره مهاجرت حق اخراج مهاجران را نداشتند و تنها دادگاه چنین تصمیمی را در آمریکا صادر می کرد.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

📰 رقابت آنکارا با مسکو در آسیای مرکزی و قفقاز

نشریه تحلیلی The National Interest آمریکا در یک یادداشت، افزایش روزافزون نفوذ ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز در پس زمینه جنگ اوکراین را بررسی نمود. این نشریه شرایط ژئوپلیتیکی شناخته شده‌ای را که به نفع آنکارا بوده، فهرست کرده است.

⬅️ نشریه The National Interest می نویسد:

جنگ در اوکراین و تحریم های غرب، روابط اقتصادی روسیه و ترکیه را تقویت کرده است. مسکو با افزایش صادرات به ترکیه به یکی از شرکای اصلی آنکارا تبدیل شده و صادرات ترکیه به روسیه نیز افزایش یافته است. در شرایط انزوای روسیه از غرب، ترکیه به عنوان خریدار گاز روسیه و صادرکننده مجدد کالاهای اروپایی به بازار روسیه اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است.

با این حال این همکاری با یک رقابت ژئوپلیتیکی همراه است - «ترکیه با اعتماد به نفس بالای خود، روسیه را در قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی به چالش می کشد؛ دو منطقه ای که مسکو قاطعانه آنها را به عنوان بخشی از حوزه نفوذ انحصاری خود می داند.»

ترکیه از آذربایجان به عنوان دروازه‌ای به سمت کشورهای ترک آسیای مرکزی استفاده می کند. بنابراین، یک پویایی فراخزری تحت حمایت یک بلوک ترک در حال ظهور است که حوزه‌های مختلفی مانند امنیت، تجارت و فرهنگ را پوشش می دهد.

نفوذ فزاینده ژئوپلیتیکی ترکیه در منطقه خزر را می توان در جنگ قره‌باغ کوهستانی 2020 بین ارمنستان و آذربایجان جستجو کرد. آذربایجان با حمایت نظامی گسترده آنکارا قادر به بازپس‌گیری بخش قابل توجهی از سرزمینی بود که جمهوری ناگورنو-قره‌باغ به رسمیت شناخته نشده از اوایل دهه 1990 کنترل کرده بود.

اگرچه ولادیمیر پوتین میانجی‌گر آتش‌بس شد و به نیروهای حافظ صلح روسی دستور ورود به منطقه درگیری را داد، اما این واقعیت را تغییر نداد که جنگ با پیروزی متحد ترکیه، آذربایجان و شکست متحد روسیه، ارمنستان به پایان رسید. بنابراین، ترکیه با مداخله نظامی در قفقاز جنوبی، انحصار نظامی روسیه در منطقه را شکست.

ترکیه و آذربایجان پیرو این موفقیت، اتحاد استراتژیک خود را در بیانیه شوشا 2021 تحکیم کردند.

در ادامه، سپتامبر 2023، آذربایجان به هدف سی ساله خود یعنی کنترل کامل قره‌باغ کوهستانی از طریق یک حمله نظامی «در مقابل چشمان حافظان صلح روسی» دست یافت و در آوریل 2024، روسیه خروج فوری و کامل نیروهای خود از قره باغ کوهستانی را اعلام کرد.

این به کشورهای ترک آسیای مرکزی نشان داد که همکاری با آنکارا می تواند منافع امنیتی واقعی به همراه داشته باشد.

قزاقستان و ازبکستان روابط دوجانبه خود با ترکیه را به سطح یک مشارکت راهبردی جامع ارتقاء داده اند و توافقاتی را برای توسعه همکاری های نظامی در زمینه هایی مانند آموزش، تمرینات نظامی مشترک و جمع آوری اطلاعات منعقد کرده اند.

صنعت دفاعی ترکیه به سرعت در حال کسب تسلط در بازار رو به رشد هواپیماهای بدون سرنشین در آسیای مرکزی است و در نتیجه سلطه مسکو به عنوان تنها تامین کننده تسلیحات منطقه شکسته شده است.

درگیری‌های مرزی خشونت‌آمیز در سال‌های 2021 و 2022 بین نیروهای مسلح قرقیزستان و تاجیکستان، که هر دو از اعضای ائتلاف نظامی CSTO به رهبری روسیه هستند و میزبان پایگاه‌های نظامی روسیه در خاک خود هستند، تنها با واکنشی ملایم از سوی روسیه مواجه شد. در عوض، ترکیه برای حمایت از تلاش‌های آشتی بین قرقیزستان و تاجیکستان مداخله کرد و بخشی از پیشرفت‌های اخیر در توافقنامه‌های مرزی را به دستاورد خود تبدیل کرد.

همکاری ترک‌ها همچنین به تقویت کریدور تجاری و حمل و نقل ترانس خزر که به "کریدور میانی" شناخته می شود، کمک می کند؛ مسیری جایگزین برای تجارت بین اروپا و آسیا که روسیه را دور می زند. از این رو برای غرب نیز این همکاری ها مورد احترام و حمایت است.

کریدور میانی شبکه ای از جاده ها، راه آهن، مسیرهای دریایی است که اروپا و آسیا را از طریق آسیای مرکزی، قفقاز جنوبی و ترکیه به یکدیگر متصل می کند. کریدور میانی کشورهای قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی را با ابتکار دروازه جهانی اتحادیه اروپا و همچنین ابتکار کمربند و جاده چین مرتبط می کند.

مطالعه کامل

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 نیویورک پست: حرکت مهاجران غیرقانونی از "تاجیکستان کانون جذب نیروی داعش" به سمت مرزهای آمریکا افزایش یافته است

⬅️ به گزارش ماوراءالنهر، نیویورک پست در یک یادداشت با دامن زدن به مسئله بازداشت ۸ تاجیک در خاک آمریکا به ظن ارتباط با داعش، آماری از تعداد مهاجران غیرقانونی تاجیک که (در دوران ریاست جمهوری بایدن) سعی در عبور از مرز آمریکا داشتند منتشر نمود.

📄 بر اساس این آمار، از اکتبر ۲۰۲۰ تا ماه می ۲۰۲۴ بیش از ۱۵۰۰ تبعه تاجیکستان سعی بر عبور از مرز مکزیک-آمریکا داشتند و تنها در سال جاری ۵۰۰ تاجیک حین عبور از مرز بازداشت شده اند.

📄 این روزنامه می نویسد: این کشور کوچک در آسیای مرکزی که با چین و افغانستان هم مرز است، به منبع اصلی (جذب نیرو) برای داعش خراسان (ISIS-K) تبدیل شده است.

❗️ جاوید علی یک مقام امنیتی سابق آمریکا در بخش مبارزه با تروریسم که در حال حاضر در دانشگاه میشیگان تدریس می کند، در گفتگو با این روزنامه گفت: افزایش (مهاجران) تبعه تاجیکستان می تواند به معنی استقرار نیرو و آماده شدن برای یک حمله احتمالی توسط داعش باشد.

📄 این روزنامه ادامه داد: تاجیک‌ها در چند سال اخیر بیش از کشورهای منطقه به سازمان‌های تروریستی مانند داعش جذب شده‌اند و نقشی کلیدی در آن ایفا کرده‌اند. کارشناسان معتقدند که داعش از تاجیک‌ها برای حملات خود در سراسر منطقه و جهان استفاده می کند.

❗️ کریس ری رئیس اف‌بی‌آی نیز با اشاره به (طوفان الاقصی) حمله 7 اکتبر حماس به رژیم‌صهیونیستی، هشدار داده است که ایالات متحده را (به عنوان یکی از اهداف) تروریسم تهدید می کند.

📄 نیویورک پست همچنین می نویسد، اتباع ازبکستانی که هفته گذشته به کمک ترکیه توسط آمریکا تحریم شدند، در قاچاق و کمک به عبور مهاجران از مرز آمریکا نقش داشته اند.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 پیام رئیس جمهور قزاقستان به رئیس رژیم‌صهیونیستی اسحاق هرتزوگ

⬅️ به گزارش ماوراءالنهر، ۱۷ ژوئن، سفارت رژیم‌صهیونیستی در قزاقستان از برگزار شدن جشنی موسوم به سالگرد استقلال اسرائیل در تاریخ ۳ ژوئن در مقر سفارت خبر داد.

📄 این جشن با حضور ده‌ها دیپلمات، هنرمند، روزنامه‌نگار و فعال مدنی صهیونیست و قزاق برگزار شد.

📄 در بخشی از این مراسم، معاون وزیر گردشگری و ورزش جمهوری قزاقستان ارژان ارکینبایف به عنوان نماینده دولت این کشور به ایراد سخنرانی پرداخت و از نامه رئیس جمهور قاسم جومارت توکایف به رئیس رژیم‌صهیونیستی اسحاق هرتزوگ پرده برداشت.

⬅️ این مقام دولتی گفت:

من از طرف دولت جمهوری قزاقستان و خودم، هفتاد و ششمین سالگرد استقلال را به دولت اسرائیل تبریک می گویم. اخیرا (در یک پیام) قاسم جومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان تبریک صمیمانه ای را به رئیس جمهور اسحاق هرتزوگ و مردم اسرائیل در رابطه با این مناسبت مهم ابلاغ نمود. رئیس جمهور توکایف در پیام خود به اصل محکم دوستی متقابل سودمند تاکید کرد. (این اصل) زیربنای روابط دوجانبه ما است. رئيس جمهور همچنین خاطرنشان کرد که مشارکت ما پتانسیل زیادی برای رشد در آینده دارد. در طول جنگ جهانی دوم، قزاقستان خانه هزاران یهودی شد. مردم یهود بخش جدایی ناپذیر از قزاقستان چند ملیتی هستند و سهم قابل توجهی در فرهنگ، علم، اقتصاد و صنعت ما دارند و به پل محکمی برای دوستی بین کشورهای ما تبدیل می‌شوند.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍ ‍ 📰 ترامپ با دامن زدن به ماجرای تهدید حمله تروریستی در خاک آمریکا، بایدن را به حمایت از تروریسم متهم کرد؛ آیا تروریسم دوباره توسط آمریکا تبدیل به تیتر روزنامه‌ها می شود؟

دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا، در اظهاراتی ضمن اشاره به ماجرای افزایش خطر حضور تروریستان در آمریکا و بازداشت هشت نفر از اتباع تاجیکستان به ظن ارتباط با داعش گفت: جو بایدن فریبکار علاوه بر تمام جرایم کاملاً مستند خود، اکنون در حمایت مادی از تروریسم نیز مقصر است.

وی تاکید نمود، تعداد افرادی که در فهرست نظارت بر تروریسم ایالات متحده قرار دارند 3000 درصد افزایش یافته و کاهش نظارت بر مرزهای آمریکا و مهاجران غیرقانونی را اقدامی عمدی از سوی جو بایدن دانست.

آسیای‌مرکزی‌تایمز نیز در یک یادداشت به این مسئله پرداخت و نوشت، جمهوری خواهان آمریکا در این مسئله که ایالات متحده در معرض خطر حملات تروریستی قرار گرفته است، بایدن را مقصر می دانند.

رابرت هولدن، عضو شورای شهر نیویورک نیز گفت: این ترسناک است و ما به سمت 11 سپتامبر دیگری می رویم. حمله تروریستی بعدی ممکن است در هر جایی رخ دهد. به همین سادگی، ما نمی دانیم که در سه سال و نیم گذشته چند تروریست از مرز جنوبی عبور کرده اند یا چه سلاح هایی ممکن است با خود آورده باشند. تنها چیزی که می دانیم این است که جو بایدن عملاً فرش خوشامدگویی را برای داعش، القاعده و حماس پهن کرده است؛ زیرا هیچ کس مانع آنها نیست.

رادیو آزادی در تاریخ ۱۳ ژوئن در یک یادداشت به نقل از منبع خود در نیویورک نوشت، که بازداشت اتباع آسیای مرکزی از ماه های قبل در این کشور آغاز شده و تنها موارد مورد اطلاع این منبع، بازداشت ۲۰ نفر که ۱۶ تن از آنها بومی تاجیکستان هستند است و تعدادی از آنها آزاد شده اند.

✍️ گفتنی‌ست، خطر تروریسم در خاک آمریکا آن هم با افزایش حساسیت نسبت به آسیای مرکزی بویژه تاجیکستان و معرفی آن به عنوان منبع نیروی انسانی داعش، آرام آرام در حال تبدیل شدن به تیتر روزنامه‌های آمریکا است. پس از بازداشت آن ۸ تاجیک در آمریکا، دهها خبرگزاری و روزنامه‌ مطرح آمریکایی از جمله نیویورک تایمز، سی ان ان، ان بی سی و... به آن دامن زده اند.

🔸️‌ شبکه CNN نوشته بود که مقامات امنیتی آمریکا نگران اقدامات تروریستی احتمالی داعش خراسان در خاک این کشور هستند و تاکید داشت که سال های اخیر آسیای مرکزی بویژه تاجیکستان تبدیل به منبع جذب دائمی داعش خراسان شده و آمریکا عدم حضور در منطقه را دلیل رشد این تهدیدات در خاک خود می داند.

🔸️ به نقل از برخی رسانه ها، تعداد زیادی از رسانه های مطرح جهانی نیز در حال تماس با کاخ سفید بوده و پیگیر این مسئله هستند.

🔸️ کانال تلگرامی Rybar در پی انتشار وسیع خبر بازداشت شهروندان آسیای مرکزی بویژه تاجیک و ازبک به اتهام ارتباط با داعش در آمريکا، نوشته بود: نیروهای امنیتی آمریکا اطلاعات دقیقی از رابطه این افراد با داعش ندارند و به نظر می‌رسد این ماجراها صرفاً برای بازگرداندن واژه تروریسم به تیتر روزنامه‌های داخلی و (احیای) فضای مصنوعی تهدید تروریسم در آمریکا انجام شده است. پیش بینی حمله تروریستی در مسکو یا ماراتن بوستون توسط آمریکا نیز می تواند مربوط به این (استراتژی) باشد.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍ 📰 برگزاری نشست کارشناسی "تقویت تجارت و مشارکت ایالات متحده در آسیای مرکزی" در آمریکا

⬅️ برنامه انرژی، رشد و امنیت (EGS) مرکز بین‌المللی مالیات و سرمایه گذاری (ITIC) به همراه مرکز شرکت‌های خصوصی بین‌المللی (CIPE)، رویدادی تحت عنوان "تقویت تجارت و مشارکت ایالات متحده در آسیای مرکزی" را در آمریکا برگزار نمودند.

📄 در این میزگرد، آریل کوهن مدیر بخش برنامه انرژی، رشد و امنیت سازمان ITIC و کارشناس ارشد شورای آتلانتیک، یرژان آشیکبایف سفیر قزاقستان در آمریکا، اعضای کنگره ایالات متحده جو ویلسون و جیمی پانتا و چندین کارشناس دیگر حضور داشتند.

📄 یرژان آشیکبایف سفیر قزاقستان در آمریکا، راه هایی را که واشنگتن می تواند از طریق آن روابط اقتصادی خود را با کشورهای آسیای مرکزی مانند قزاقستان بهبود ببخشد، تشریح نمود. وی همچنین به نقش قزاقستان برای ارتقای حضور آمریکا در منطقه اشاره کرد.

📄 آریل کوهن و جیمی پانتا نیز به لغو هرچه سریع‌تر اصلاحیه جکسون وانیک برای ایجاد روابط تجاری عادی با کشورهای آسیای مرکزی تاکید داشتند.

📄 جو ویلسون نماینده کنگره آمریکا به افزایش فعالیت و ارتقای کیفیت پلتفرم C5+1 تاکید نمود و نقش این پلتفرم را در توسعه مشارکت با منطقه کلیدی دانست.

جزئیات بیشتر، منتشر خواهد شد

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 ازبکستان یک نفر را به جرم اظهارنظر ضداسرائیلی در تلگرام بازداشت کرد

⬅️ ۲۴ ژوئیه، یک مرد ۳۶ ساله در ازبکستان به جرم درج یک نظر انتقادی در تلگرام زیر پستی مربوط به زهویت بن هیلل سفیر رژیم‌صهیونیستی در این کشور، برای بازجویی به پاسگاه پلیس احضار شد.

📄 وی در تلگرام زیر پستی مربوط به پایان ماموریت زهویت بن هیلل در این کشور نوشته بود: "این یعنی چی(؟) میشه ترجمه کنید چی نوشته شده(؟!) خوبه یا بد؟ (کنایه از بی اهمیتی) آیا محل این سفارت وجود دارد؟ احتمالاً ارتش ما تمام تلاش خود را برای محافظت از آن در قبال... انجام می دهد."

📄 رسانه‌های ازبکستان می نویسند که وی به دلیل خودداری از حضور در پاسگاه و فحاشی به ماموران پلیس مجرم شناخته شده است. همچنین نوشته‌اند، متهم در بازجویی در مورد نظر خود توضیحی نداده است.

📄 دادگاه این شهروند ۳۶ ساله برگزار شده و متهم به جرم قلدری و خودداری از همراهی با قانون به ۱۰ روز حبس محکوم شده است.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

📰 سفیر جدید رژیم صهیونیستی در ازبکستان و تاجیکستان معرفی شد

⬅️ ماموریت زهویت بن هیلل سفیر رژیم‌صهیونیستی در ازبکستان و تاجیکستان پایان یافته و بزودی تاشکند را ترک خواهد کرد. وی در شبکه اجتماعی ایکس، سفير جدید رژیم‌صهیونیستی در تاشکند و دوشنبه را معرفی کرد.

📄 گیدئون لوستیک سفیر جدید رژیم صهیونیستی در ازبکستان و تاجیکستان خواهد بود. وی سابقه 11 سال (1996-2007) خدمت در ارتش اشغالگر بویژه در بخش های دفاعی آن را دارد. گیدئون لوستیک همزمان با خدمت، در دانشگاه عبری اورشلیم تحصیل کرده و دارای مدارک مطالعات خاورمیانه و زبان شناسی است.

📄 وی پس از ورود به دنیای سیاست‌، سالها در وزارت خارجه رژیم‌صهیونیستی فعالیت کرده و چندین مسئولیت در بخش‌های امنیتی مبارزه با تروریسم و امنیت منطقه‌ای این وزارت را بر عهده داشته است.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

اینفوگرافی | تحرکات رژیم‌صهیونیستی در آسیای مرکزی - ۶ ماه اول سال 2024

دهها دیدار برای رایزنی های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی؛
تلاش برای برقراری روابط عادی و دائمی تجاری؛
امضای توافقات کلیدی؛
و...

⬅️ نسخه با کیفیت تصویر 👇

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 سفیر جدید رژیم‌صهیونیستی وارد تاشکند شد

⬅️ گیدئون لوستیک سفیر جدید رژیم صهیونیستی در ازبکستان و تاجیکستان است. وی سابقه 11 سال (1996-2007) خدمت در ارتش اشغالگر بویژه در بخش های دفاعی آن را دارد. گیدئون لوستیک همزمان با خدمت، در دانشگاه عبری اورشلیم تحصیل کرده و دارای مدارک مطالعات خاورمیانه و زبان شناسی است.

📄 وی پس از ورود به دنیای سیاست‌، سالها در وزارت خارجه رژیم‌صهیونیستی فعالیت کرده و چندین مسئولیت در بخش‌های امنیتی مبارزه با تروریسم و امنیت منطقه‌ای این وزارت را بر عهده داشته است.

📄 نتیجه گفتگوی ماوراءالنهر با چند کارشناس آسیای مرکزی در مورد سفیر جدید رژیم‌صهیونیستی در ازبکستان و تاجیکستان با سوابق امنیتی: باید به این نکات توجه داشت که مسیر برقراری روابط تجاری عادی و دائمی کشورهای آسیای مرکزی با آمریکا و رژیم‌صهیونیستی ریل گذاری شده است و احتمال می رود تا سال ۲۰۲۶ پس از الحاق کامل ازبکستان به سازمان تجارت جهانی، روابط تجاری عادی بین تاشکند و تل‌آویو برقرار شود. از طرفی نیز صدها شرکت اسرائیلی در آسیای مرکزی در حال فعالیت هستند. زهویت بن هیلل سفیر سابق نیز در طول چهار سال نفوذ اجتماعی و فرهنگی رژیم‌صهیونیستی را در ازبکستان بویژه درمیان اقشار علمی و فعال مدنی به اوج رسانید. در لایه های حکومتی و تصمیم‌گیر ازبکستان نیز رژیم‌صهیونیستی نفوذ یافته است. در این شرایط، تا پیش از آغاز طوفان الاقصی، آسیای مرکزی در ستاد امنیتی رژیم‌ اشغالگر یکی از مناطق امن برای یهودیان و صهیونیست‌ها تعریف می شد؛ اما پس از آغاز طوفان الاقصی، شاهد اقدامات مردمی منطقه بر علیه رژیم‌صهیونیستی همچون راه‌اندازی کمپین های بایکوت محصولات اسرائیلی و تعدادی تجمعات اعتراضی در حمایت از فلسطین بودیم که موجب واکنش مقامات رژیم‌اشغالگر به رشد انگیزه های ضداسرائیلی در آسیای مرکزی شد. ستاد امنیت ملی رژیم صهیونیستی آسیای مرکزی را برای سفر صهیونیست‌ها از وضعیت آبی و امن به نارنجی و خطرناک تغییر داد. با توجه به این تحولات، احساس می شود رژیم‌صهیونیستی بر خلاف سال‌های پیش که تصور می کرد جمعیت آسیای مرکزی پذیرای او شده اند، تغییر رویکرد داده و نگرشی واقع‌بینانه به جمعیت مسلمان منطقه یافته است. از این رو برای حفظ دستاوردهای خود (که گوشه ای از آن ذکر شد) در منطقه، بدنبال پر کردن خلا امنیتی فعالیتهایش است. انتصاب گیدئون لوستیک با سوابق حرفه ای امنیتی به عنوان سفیر در این کشورها، می تواند نشانه ای از این تغییر رویکرد باشد.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

🔴 اینفوگرافی | آنچه باید در مورد C5+1 بدانید

گوشه ای از اهداف کلیدی و رویدادهای مهم پلتفرم دیپلماتیک آمریکا و آسیای مرکزی(C5+1)

نسخه با کیفیت اینفوگرافی 👇

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

📰 یک یهودی بخارایی وزیر خارجه جدید رژیم‌صهیونیستی

به گزارش ماوراءالنهر، پس از برکناری گالانت وزیر جنگ رژیم صهیونیستی و انتصاب اسرائیل کاتس (وزیر خارجه سابق) به عنوان وزیر جدید جنگ، گدعون ساعر وزیر خارجه جدید رژیم‌صهیونیستی معرفی شد.

✍️ گدعون ساعر وزیر خارجه جدید رژیم‌صهیونیستی از سیاستمداران سرشناس جناح راست، عضو سابق حزب لیکود و موسس حزب "تیکفا حداشا(امید جدید)" است. گدعون پست های مهمی از جمله وزارت آموزش (2009-13)، وزارت کشور (2013-14)، معاونت نخست وزیر (2021) و وزارت دادگستری (2021-22) رژیم‌صهیونیستی را بر عهده داشته است.

⬅️ مادر او یک یهودی بخارایی و تاجیک تبار است و گدعون ساعر یکی از بانفوذترین یهودیان بخارایی در رژیم‌صهیونیستی شناخته می شود. وی در سال 2013 در حالی که وزیر آموزش دولت رژیم اشغالگر بود، از طرف کنگره یهودیان بخارا به دلیل توسعه آموزش در سرزمین های اشغالی و ارائه خدمات آموزشی به دیاسپوراهای یهودی، به عنوان مرد سال یهودیان بخارا انتخاب شد.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

‍📰 ازبکستان بدنبال ایجاد توازن در روابط خود با رژیم‌صهیونیستی و ایران

⬅️ طول یک هفته اخیر شاهد چندین توافق و تفاهم برای همکاری در زمینه های علمی، فناوری و کشاورزی، شهرسازی و ترانزیت و اخبار توسعه روابط ازبکستان و ایران بودیم. بخش قابل توجهی از آن به درخواست و پیش قدمی تاشکند صورت گرفته است و دیده می شود که تقاضای تاشکند برای تعمیق روابط با تهران افزایش یافته است.

🔸️ 16 آبان مدیر کل همکاری های بین‌الملل وزارت بهداشت ایران از درخواست ازبکستان برای ایجاد خط ارتباطی بین متخصصان پزشکی دو کشور خبر داد. رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی ایران و معاون وزیر آموزش عالی، فناوری و نوآوری ازبکستان در حاشیه پانزدهمین نمایشگاه فناوری نانو در تهران دیدار کردند و طرف ازبکستان با معرفی ظرفیت های کشورش آمادگی تاشکند برای تبادل محصولات و تجهیزات فناورانه و توسعه همکاری‌های مشترک دانشگاهی با تهران را اعلام کرد.

🔹️ 17 آبان خبرگزاری مهر از دیدار وزیر جهاد کشاورزی ایران و سفیر ازبکستان خبر داد. در این دیدار نیز سفیر ازبکستان مجددا آمادگی کشورش برای همکاری با ایران در 7 حوزه مختلف کشاورزی را اعلام کرد. همچنین چند رویداد اقتصادی، توافق و تفاهم دیگر نیز بین دو کشور انجام شده است.

🔸️ باید توجه داشت زمینه هایی که طرف ازبکستان برای همکاری با ایران انتخاب کرده است، حوزه ها و زمینه های همکاری گسترده او با رژیم‌صهیونیستی است. زمینه های کشاورزی، پزشکی، فناوری، علمی و پژوهشی از جمله زمینه هایی هستند که سالهاست ازبکستان و رژیم‌صهیونیستی در آن همکاری می کنند و صهیونیست ها از طریق این زمینه ها حضور گسترده ای در جامعه و دولت ازبکستان یافته اند.

✍️ آندره سرینکو کارشناس روس آسیای مرکزی و اوراسیا در کانال تلگرامی خود در این مورد نوشت: منابع ما در پایتخت ازبکستان از تشدید تماس های نمایشی این کشور با ایران خبر می دهند. به گفته منابع ما، دولت ازبکستان به طور جدی نگران افزایش خشم حامیان فلسطین در میان جوانان شده است که بدلیل همکاری مقامات این کشور با "صهیونیست ها" از دولت خشمگین شده اند.

آندره می گوید که مردم این کشور با آسیب رساندن به مراکز اسرائیلی و ابراز عقیده در رسانه ها خشم خود را نسبت به رویکرد تاشکند نشان داده اند. بنابراین تاشکند برای تغییر این وضعیت، تصمیم گرفته است با تشدید تماس های مختلف با ایران که پرچمدار «محور مقاومت اسلامی در برابر صهیونیسم» به شمار می رود، در روابط خود با تهران و تل‌آویو توازن ایجاد کند. آندره می نویسد که تاشکند برای حل این بحران حاضر است در ازای یک لبخند به رژیم‌صهیونیستی نه لبخند به تهران نشان دهد تا تعادل لازم در روابط ایجاد شود. از این رو تاشکند همکاری خود با تهران را در زمینه های بهداشت، کشاورزی و فناوری افزایش خواهد داد.

آندره نوشت: به احتمال زیاد این موضع و اقدامات تاشکند عملیاتی برای انحراف توجه ها از همکاری ازبکستان با اسرائیل و وسیله ای برای متوقف کردن احساسات ضد اسرائیلی در جامعه ازبکستان است.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr

📰‍ رژیم صهیونیستی و ترکیه بر عدم تعادل انرژی ایران سرمایه گذاری می کنند؛ اسرائیل موفق در ایجاد شکاف در روابط ترکمنستان با ایران

یادداشتی از رسانه خبری-تحلیلی اوراسیا تودی مستقر در بیشکک:

⬅️ اسرائیل و ترکیه بدتر شدن مشکلات انرژی را عاملی برای اعتراضات داخلی در جمهوری اسلامی می دانند. ترکمنستان که قبلاً کسری گاز زمستانی مناطق شمال و شمال غرب را به عنوان بخشی از قرارداد سوآپ گاز از طریق ایران پوشش می داد، در سال های اخیر به دلیل لابی های رژیم صهیونیستی و ترکیه از همکاری گازی با ایران اجتناب کرده است. لازم به ذکر است که اسرائیل در سال 2023 سفارت خود را در پایتخت ترکمنستان افتتاح کرد. الی کوهن وزیر امور خارجه وقت رژیم صهیونیستی برای اولین بار از این کشور دیدار کرد و در افتتاحیه سفارت خود شرکت نمود.

🔸️ وی در جریان این سفر اظهار داشت: "ما در حال تکمیل یک سفر تاریخی موفق هستیم که طی آن سفارت اسرائیل را در عشق آباد افتتاح کردم و با رئیس جمهور ترکمنستان، وزرای امور خارجه و کشاورزی دیدار کردم. ما راه های تعمیق روابط بین کشورهایمان و همکاری بین وزارتخانه های خارجه، دولت ها و بخش های تجاری اسرائیل و ترکمنستان را مورد بحث و بررسی قرار دادیم. افتتاح سفارت دائمی در این کشور روابط ما را تقویت می کند و همکاری دولتی و اقتصادی در زمینه های فناوری، کشاورزی و امنیت منطقه را ارتقا می دهد."

🔹️ ترکیه با اسرائیل همکاری نظامی-استراتژیک دارد و هر چقدر هم اردوغان بخواهد در مورد اسرائیل اظهارات تهدیدآمیز و تندی داشته باشد، فقط حرف هایی است که وجهه سیاسی دارد و ربطی به واقعیت ندارد.

🔸️ ترکمنستان یک کشور بسیار مهم در آسیای مرکزی بوده و یک قطب انرژی استراتژیک در منطقه است و اسرائیل و ترکیه به دنبال تغییر مسیرهای صادرات گاز ترکمنستان هستند و می خواهند ایران را از پروژه های گازی ترکمنستان و حتی روسیه حذف کنند و این بدیهی است ترکیه و اسرائیل بار دیگر علیه ایران متحد شده‌اند.

⬅️ آنها بر دو مسیر اصلی سرمایه‌گذاری می کنند:

● مسیر افغانستان، هند و پاکستان؛ که اسرائیل از روابط ویژه خود با هند برای ترویج این پروژه استفاده می کند.
● مسیر دریای خزر و کریدور کاذب زنگزور که به عراق، رژیم‌صهیونیستی و سایر مسیرهای عبوری از سوریه متصل می شود.

🔹️ محاسبات نادرست در سیاست ایران نیز نقش مهمی در این امر داشت. به ویژه تصمیم روحانی برای تغییر قالب قرارداد گاز ایران و ترکمنستان: پرداخت ارز خارجی و لغو ارائه خدمات مهندسی در ازای گاز ترکمنستان؛ که در شرایط تحریم، این تصمیم پرداخت را با مشکل مواجه کرد و منجر به شکست روابط تجاری ایران و ترکمنستان شد. در دولت رئیسی تلاش هایی برای احیای روابط صورت گرفت و دولت پزشکیان نیز برای احیای آن تلاش کرد. اما بدیهی است که لابی گری اسرائیل و ترکیه در ترکمنستان مؤثرتر بوده است. (پایان یادداشت اوراسیا تودی)

⬅️ وب سایت دیگری نیز این تحلیل را گسترش داد و نوشت معتقد است با توجه به اینکه ترکمنستان به روسیه بسیار نزدیک است، عشق‌آباد نمی توانسته بدون چراغ سبز مسکو چنین روابط دوستانه و عمیقی را با رژیم صهیونیستی ایجاد کند، تا جایی که این همکاری مستقیم در تعامل عشق‌آباد با تهران تاثیر گذارد. این رسانه به حمایت های کلیدی مسکو از منافع تل آویو در پشت پرده وقایع استناد کرده است.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | ایکس
@mavaraonnahr