📄 عنوان: بررسی تطبیقی معیار‌های کرامت انسانی به عنوان یکی از ویژگی‌های شهر مطلوب اسلامی در محله‌های نوساز و قدیمی

✍️ نویسندگان: رضا مطهر، سیدعبدالهادی دانشپور، محمدصالح شکوهی بیدهندی

#مقاله

🔸کلید واژه: #شهرسازی #شهر_اسلامی #کرامت_انسانی

💠 کتابخانه مجازی واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @Masaf_ArchLibrary

‍ 📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش سوم

🔸 ادله‌ی وجوب رعایت امنیت اخلاقی در ساختمان:
تجسس در احوال شخصی دیگران و جستجو کردن نقاط ضعف، نیز نظر انداختن به آن غیر مجاز است و از عواملی است که موجب سلب امنیت اخلاقی شهروندان می‌شود.
لهذا در نظام شهرسازی باید تأمین امنیت مردم و ساکنان در منازل از این جهت، به طور کامل مدنظر قرار بگیرد.

• خدای متعال می‌فرماید:
اى کسانى که ایمان آورده‌اید! از بسیارى از گمان‌ها بپرهیزید چرا که بعضى از گمان‌ها گناه است و (هرگز در کار دیگران) تجسس نکنید (حجرات/۱۲).

• کلینی به سند صحیح روایت می‌کند:
از امام باقر و امام صادق علیه‌السلام که فرمودند: نزدیکترین فاصله‌ی بنده‌ای تا کفر این است که با کسی در دین برادری کند پس خطاها و لغزشهایش را بشمارد تا در روزی بخواهد او را به سبب آن خطاها و لغزش‌ها سرزنش کند (الکافی، ج۲، ص۳۵۴).

• خدای متعال می‌فرماید:
به مؤمنان بگو چشم‌هاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و دامان خود را (از بى عفتی) حفظ کنند این براى آنان پاکیزه‌تر است خداوند به آنچه انجام می‌دهند آگاه است (نور/۳۱).

🔸 از آنچه نقل شد استفاده می‌شود؛ از جمله‌ی مهمترین موارد تأمین امنیت روانی و اخلاقی جامعه عبارت است از:
۱. عدم تجسس در احوال دیگران؛
۲. عدم پی جویی عیوب و نقاط ضعف دیگران؛
۳. اجتناب از نگاه به آنچه باید مستور باشد از بدن دیگران.


📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۵۷-۱۶۲

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

‍ 📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش چهارم

🔸 برای تأمین امنیت روانی و اخلاقی در رابطه با موارد فوق الذکر افزون بر اجتناب از چشم چرانی، اجتناب از نظر انداختن به درون خانه‌ی دیگران لازم است. لذا در شرع اسلام بر اجتناب از نظر اندازی به درون خانه‌ی دیگران تأکید شده است؛

🔸 صحیحه‌ی غیاث بن ابراهیم از امام صادق علیه‌السلام:
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: همانا خداوند تبارک و تعالی ناروا دانست برای من و اوصیای من و پیروان آنها شش عمل را: ...«وَ اَلتَّطَلُّعَ فِي اَلدُّورِ» نظر انداختن به درون خانه‌ها، ...(وسائل الشیعه، ج۳، ص۲۳۲).

🔸 از مجموع روایات حرمت «تَّطَلعَ فِي الدُّور؛ نظراندازی به درون خانه‌ها» استفاده می‌شود، یعنی وجوب پوشش داشتن خانه‌ها با رعایت اصولی که در مهندسی خانه مانع از نظراندازی دیگران به درون خانه‌ها گردد؛ زیرا عدم پوشش خانه‌ها و مکشوف بودن درون خانه‌ها برای همسایگان باعث نظر افکندن همسایگان به درون خانه است که مبغوض شارع مقدس است.

از آنچه گفتیم نتیجه می‌گیریم:
🔸 افزون بر لزوم رعایت امنیت جانی و مالی و ناموسی در خانه‌سازی، لازم است امنیت اخلاقی آن نیز تأمین گردد و مقصود از تأمین امنیت اخلاقی همانگونه که اشاره شد عبارت است از: امنیت از تجسس و پی‌جویی عیوب مردم از جمله از طریق اطلاع بر زندگی شخصی افراد به ویژه زندگی درون خانه و نیز امنیت از نظراندازی به درون خانه و مکشوف شدن آنچه باید از دیگران مستور بماند.

🔸 تأمین امنیت اخلاقی از جهات مذکور اقتضا می‌کند ساختمان خانه‌های مسکونی به نحوی باشد که افزون بر تأمین امنیت فیزیکی ساکنان خانه، امنیت معنوی و اخلاقی و روانی آنها تأمین شود که تنها با مستور بودن محیط درون خانه از چشم و نگاه دیگران قابل تأمین است.

📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۶۲-۱۶۴

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

‍ 🔶 ماهیت فلسفی مسکن

🔸 از لحاظ فلسفی در ماهیت مسکن، جوهره‌ای به نام سَکَن وجود دارد و در مصداق به شکل‌های مختلفی جلوه می‌کند و انجام سبک زندگی اسلامی را برای کاربر آسان می‌نماید.

🔸 هر خللی از جانب ساختمان که مشقتی در رسیدن به سبک زندگی اسلامی را رقم بزند(همچون وسعت کم، آلودگی صوتی یا بصری، متریال یا گل‌های خشن و...)، اساساً ماهیت مسکن را خدشه‌دار کرده و نقض غرض‌های اساسی می‌تواند ماهیت آن را تغییر داده و دیگر نام مسکن را نمی‌توان بر آن ساختمان نهاد!

🔸 بیت که در قرآن چندین مرتبه ذکر شده، ماهیتی جدا از مسکن دارد و شاید بتوان معادل فارسی آن را خوابگاه نامید.

🔸 همچنین عدم توجه به روحیات انسانی و کارایی طراحی‌ها برای رفتار انسان در مجتمع‌های مسکونی و عدم توجه به چیستی و معنا و فلسفه‌ی خانه با درنظرگیری مقوله‌ی اقتصادی و سودآوری مسکن و استفاده‌ی ابزاری از آن برای تحقق منافع مادی باعث شده است که معیارهای کیفیت مسکن و تأثیر آن بر کاربران نادیده گرفته شود.
• ارتقای بنیان‌های نظری مفهوم حریم در مسکن معاصر از منظر روانشناسی محیطی، سولماز بابازاده و همکاران

🔸 مسکن در روزگار معاصر از ماهیت آرام‌بخشی، ایجاد امنیت، رشد و... دور شده است و به زندان‌هایی تبدیل شده است که خودمان ساخته‌ایم، متأسفانه مسکن از کالای مصرفی تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده است که خود این باعث شده سازندگان صرفاً به فکر سود سرمایه خود باشند که نمود این طرز تفکر را می‌شود برج‌ها و ساختمان‌های بلند در نظر گرفت. درگذشته خانه‌های ایرانی همگام با محیط خود و با اجتناب از بلند مرتبه‌سازی محیط ایمن و خوبی را برای انسان‌ها فراهم می‌کردند.

🔺 به این صورت، بسیاری از خانه‌های امروز دنیا را نمی‌توان مسکن نامید و بیشتر مشابه خوابگاه هستند.

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

🔶 لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ (بقره: ١١)

🔸 تخریب منابع طبیعی، مصداق فساد در زمین است که قرآن کریم می‌فرماید در زمین فساد نکنید.

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

‍ 🔶 اهدای درختان بی ثمر توسط شهرداری

🔸 با الهام گرفتن از قرآن کریم و نیازها و واقعیت‌های اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی و با توجه به ۱۰ سال تحقیقات در پوشش فضای سبز به این نتیجه میرسیم که باید بیشتر از ۹۵ درصد پوشش فضای سبز شهرها از گیاهان و درختان ‌مثمر و فقط ۵ درصد گیاهان و درختان بی‌ثمر کاشته شده و برای پوشش کف هم به هیچ وجه از چمن استفاده نمی‌‏شود و گل‌ها هم یا خوراکی و یا دارویی و یا گل معطر خواهد بود.

🔸 ولی متاسفانه در کشور ما بر اساس قانونی که در سال ۱۳۴۲ در زمان پهلوی به تصویب رسیده و بعد از انقلاب هم تبدیل به قانون نانوشته شده است پوشش گیاهی اکثر فضاهای سبز را درختان و گیاهان غیرمثمر تشکیل داده است و اگر هم درخت مثمری در شهر کاشته می‌شود از نوعی انتخاب می‌شود که عملا مردم هیچ بهره‌ای نمی‌توانند از آن ببرند.

🔸 متولیان این امر مثل شهرداری هم که سالانه در طرح های گوناگون به مردم نهال رایگان می‌دهند هم اکثرا درختان غیرمثمر به مردم تحویل میدهند و این ماجرا همچنان ادامه دارد.

🔸 درحالی که اگر همین موضوع کشاورزی شهری در شهرها به وجود بیاید بهترین راه درآمد برای شهرداری‌ها خواهد بود و اینگونه است که میتوان اسم توسعه پایدار و شهر پایدار روی آن گذاشت.

🔸 شاید اولین بحثی که طرح شود در این مورد امکان مضر بودن میوه‌های این درختان است. باید خدمتتان عرض کنیم که طبق تحقیقات انجام شده آلودگی هوا به هیچ وجه امکان نفوذ در داخل میوه‌های درختان را نداشته و مشکلی به وجود نخواهد آمد.

🔸 برای شروع این کار هم میتوان از پاک های بزرگ و پارک جنگل شروع کرد که امکان نگه داری درختان راحت تر است.

#شهرسازی_اسلامی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

‍ ‍ 🔶 آرمان‌شهر مهدوی

🔸 معماری قرآنی عصر امام مهدی علیه‌السلام از ویژگی‌ها و مختصات ممتازی برخوردار است این معماری با زدودن آثار معماری سکولار و تغییر و تحول در بافت و شکل و فرم معماری، تفکر و مبانی معماری قرآنی را به تمامی نقاط عالم اعلام و گسترش می‌دهد. معماری قرآنی در عصر حکومت امام مهدی علیه‌السلام بر مبانی عدالت، قسط، عبادت، امنیت، آرامش و مصونیت بخشی استوار است و براساس همین مبانی آنچه را مغایر مبانی انسان‌ساز قرآن باشد تغییر و متحول خواهد ساخت.

🔸 تحقق آرمان عدالت در حکومت مهدوی «یمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً» بر روی دو محور اساسی بنیان شده است، یکی تحقق آرمان عدالت در حکومت مهدی موعود و دیگری گسترش ظلم و جور در آخرالزمان. عدالت آرزوی همیشگی بشریت، اساس کار حیات طیّبه‌ انسانی(۵) و عمده‌ترین خصوصیت دوران حکومت مهدوی است و این موضوع شامل همه چیز می‌شود و قاعدتاً معماری و شهرسازی که مظهر تمدن است باید این مباحث را بیشتر محقق سازد و شاید به همین دلیل است که از اندک روایت‌های ولیعصر عجل‌الله فرجه، چندین مورد مرتبط به معماری و شهرسازی است.

🔸 برقراری عدالت در آرمان‌شهر مهدوی چنان دارای اهمیت است که کوچکترین مسائل شهری را هم شامل می‌شود. چنانچه در روایت می‌خوانیم:
«سدّ کل جناح و کنیف و میزاب الی الطریق» تمامی بالکن‌ها و فاضلاب‌ها و ناودان‌هایی که مشرف یا واقع در راه مردم هست را می‌بندد. (مفید، ۱۴۱۳، ج ۲: ۳۸۵).

پ.ن: عکس تزیینی است.

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#آرمان_شهر_مهدوی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

⭕️ چگونه بحران ترافیک بارسلونا مدیریت شد؟

#شهرسازی_اسلامی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

🕌 «شهرسازی اسلامی»

🔸 برای شهرسازی از نظر فقه اسلامی طرحی جامع و کامل وجود دارد و هیچ محذور اجرایی هم ندارد.
🔹ساخت چند نمونه از این شهرها موجب می‌شود حتی غربی‌ها هم از این مدل استفاده کنند.
🔸دولت می‌تواند فرهنگ‌سازی کند و بنیان‌گذار یک سبک و سیاق جدید زندگی شهری باشد.

🎙بیانات آیت‌الله اراکی در نشست تبیینی الگوی معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی

#شهرسازی_اسلامی
#فقه_شهرسازی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

🏝 آیا تقسیم‌بندی درخت مثمر و غیر مثمر علمی است؟

👤 دكتر عادل جليلي رئيس موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور (نماینده سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری) تقسیم‌بندی درختان به مثمر و غیر مثمر کاملا اشتباه هست...

👤 جواب بانوی عالمه شهیده سیده نرگس خاتون مجتهد نجفی: این تقسیم بندی را ما انجام ندادیم بلکه در احادیث و حکمای قدیم و کتاب‌های لغت فارسی، عربی، انگلیسی و... وجود داشته است.

پ.ن. انگار ما تقسیم‌بندی مثمر و غیر مثمر در بین مسئولان نداریم، چون هر غیر مثمری شده مسئول کشور و بغیر حرف‌های خودش، مطالب دیگران را نمی‌پذیرد.

#نه_به_نهال_مضر
#نهال_مثمر
#شهرسازی_اسلامی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari