🔶 زیبایی شناسی

🔸 بی معیاری در مباحث زیبایی شناسی عملا موجب انقطاع رابطه هنرمند و مخاطبین شده ، تعاملات آموزشی و فرهنگی را در حوزه هنر منقطع می نماید. و نیز بی معیاری در مباحث زیبائی شناسی، عملا موجب انقطاع رابطه هنرمند و مخاطبین شده ، تعاملات آموزشی و فرهنگی را در حوزه هنر منقطع مینماید .

🔸 نتایج اجتناب ناپذیر شکاکیت و نسبی‌گرائی در زیبایی‌شناسی، پوچ‌گرائی (نهیلیسم) و هرج و مرج‌ طلبی (آنارشیسم) در فلسفه هنر و موجب بحران هویت، از خود بیگانگی انسان و غفلت از فطرت الهی و نوعی و روحانی انسانها است .

🔸 اما از آنجا که نظریات فوق ، رابطه ای حقیقی با فطريات و واقعیت های طبیعی و استعدادهای تکذیبی انسانها ندارند، عملا در مدتی محدود اذهان را مشوش می نمایند ولی در مقابل فطرت الهی انسانها که غیرقابل تبدیل و تحویل است مقاوم نبوده و تأثیرات آن در سیر تاریخی ، غیر قابل جبران نیست .

📚 (فطرة الله التي فطر الناس عليها لا تبديل لخلق الله - ۳۰/ روم)

#زیبایی_شناسی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

‍📌 مکاتب زیبایی شناسی معاصر

📝 زیبایی شناسی نوگرای لوکوربوزیه ( Modernism aesthetics )

🔸 لوکوربوزیه در طول عمر خود دو دیدگاه کاملا متفاوت به معماری دارد. آثار لوکوربوزیه جوان با نگاهی مکانیکی و علمی به معماری، متفاوت از لوکوربوزیه پیرو نگاه فرمالیستی او به معماری است.

📌گروتر در بیان نظریات او می گوید :
لوکوربوزیه چنان مسحور کشتی های بزرگ و اتومبیل ها و هواپیماهاست که حتی می گوید : خانه ما ماشینی است برای سکونت. توضيح لوکوربوزیه در مورد تصاویر ماشینها و هواپیماها که در کتابش ارائه کرده، چنین است : اگر مشکلات سکونت و مسکن همانگونه مطالعه می شد که شاسی یک اتومبیل مطالعه می شود، ما به زودی می توانستیم شاهد استحاله و بهبود خانه های خود باشیم.

🔸 اگر خانه ها نیز مثل شاسی های اتومبیل با ابزار صنعتی و به روش تولید انبوه، ساخته می شدند، ما شاهد به وجود آمدن فرمهایی می شدیم شگفتی آفرین، سالم و قابل قبول و زیبایی شناختی متناسب با آنها نیز با دقتی حیرت انگیز به نگارش و تحلیل می رسید.

🔸 این سطور را لوکوربوزیه در سال ۱۹۲۳ نگاشته است، اما در زمان محبوبیت عمومی زیباشناختی مهندسی، لوکوربوزیه شروع به از دست دادن ایمانش به زمان ماشین کرده بود و با اطمینان می توان گفت که یکی از دلایل آن رکود شدید اقتصادی در سالهای دهه ۳۰ بود." (گروتر، ۱۳۷۵، ۱۰۶)

🔸 حال این سئوال مطرح می شود که لوکوربوزیه چگونه بر حل مسئله ابهام آمیز تطبیق واژه معماری به مثابه علم و واژه معماری به مثابه هنر فائق آمد؟ در آنچه که او در این باب گفته است پیچیدگی هایی نهفته است، زیرا در جایی می نویسد که در یک گوشی تلفن همانقدر معماری وجود دارد که در معبد پارتنون معماری وجود دارد، و اینکه مهندسین ما « معماری » به وجود می آورند. چون آنها از محاسبات ریاضی که مشتق شده از قوانین موجود در طبیعت هستند، بهره می جویند.

🔸 در حالی که در جایی دیگر که در حقیقت جوهر مباحث او را تشکیل می دهد اعلام می دارد که زیبایی شناسی مهندس با زیبایی شناسی معمار دو مقوله اند که از بنیان متفاوتند.

🔸 اضافه می کند در حالی که یک مهندس از قوانین اقتصادی الهام می گیرد، تنها به هماهنگی دست می یابد، اما یک معمار از طریق ترکیب و آرایش فرمها، نظمی را تحقق می بخشد که مخلوق خالص روح انسانی است، و بدین معنی این تنها راه ایجاد زیبایی راستین است، در «پارتنون» ، مهندس محو شده و «مجسمه ساز » ظهور کرده است و در قسمتهای دیگری از نوشتارش تأکید می کند که هنر یک معمار کیفیت مجسمه وار اثر اوست. (کالینز، ۱۳۷۵، ۲۰۳)

🔸 معهذا علیرغم چنین بیاناتی، نام «لوکوربوزیه» غالبا با کلمه عملکرد گرایی تشخص یافته است. «جی.ای. بارتون» در کتاب «مقصود وتحسین» (۱۹۳۲) اعلام داشت که رواج كلمه «عملکرد گرایی» عمدتا از طریق نوشتارها و آثار «لوکوربوزیه» تحقق یافته است.

🔸 لوکوربوزیه در کتاب به سوی یک معماری جدید که در سال ۱۹۲۷ به چاپ رسید، معماری را نه با واژه های «ویتروویوسی» سودمندی، پایداری ، زیبایی بلکه تحت واژه هایی تجسمی وتحت تأثیر سایه و روشن معرفی می کند، او می نویسد: "معماری عمدتا بازی ظریف و دقیقی از احجام است در زیر نور، چشم ما به گونه ای ساخته شده است که اشکال را در نور تشخیص می دهد".

🔸 بنابراین، مکعب و مخروط و کره و استوانه و منشور احجامی بنیادین هستند که در نور تشخصی ویژه دارند، این احجام نه تنها فرمهایی زیبا هستند، بلکه زیباترین آنها نیز می باشند " (همان، ۱۵) "لوکوربوزیه هرگز از معماری گوتیک، خوشش نمی آمد، چون کلیسای اعظم قرون وسطایی برای او بر ترکیبی از کره ها، مخروط ها واستوانه ها بنیان گذاشته نشده بود. پس بدین اعتبار چندان زیبا نبودند و به همین منوال او بنیان های نظری طراحی خود را بر الگوهای یادمانهای باستانی یونانی و رم قرار داد." (کالینز، ۱۳۷۵، ۲۰۲)

#زیبایی_شناسی
#مبانی_نظری_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

‍🔶 زیبایی شناسی پست مدرن | postmodernist aesthetics

📝 چارلز جنکز

🔸 این رویکرد در مقابل نوگرایی و به منظور رفع بحران های آن ایجاد شد و جنکز مهمترین نظریه پرداز آن، برخی اصول مشترک طرح شده را بارها تأکید کرده است ولی اکنون جنکز هم آن تأکیدات خود را رها کرده و این سبب شده که این سبک هم مانند نو گرائی حالتی تاریخی به خود بگیرد.

🔸 چارلز جنکز منتقد رسانه گرا و پر سر و صدائی است که اگر چه خود را پیشتاز در جریان سازی فرهنگی می داند ولی در چند سال اخیر به شکلی پسینی و برونگرایی به توجیه گر و تفسیرگر سبکهای معاصر تبدیل شده است.

🔸 او که پیش از این منتقد جریان شالوده شکنی در معماری بود و زیبایی شناسی شکاکانه آن را "لذت ناشی از نبود" ( نیهیلیسیم ) می دانست امروزه پیامدهای آن زیبایی شناسی را ناشی از تحولات عظیم فرهنگی و زیبایی شناسی در دهه های اخیر می داند و این کشف خود را بارها به زبان های متعدد بیان کرده است. مهمترین ویژگیهای زیبایی شناسی معماری جدید از نگاه چارلز جنکز به قرار زیر است :

◽️ معماری جدید ، خلاق و خود تنظیم می شود

▫️او در کتاب جهان در حال جهش در توضیح این مطلب می گوید : «زیبایی شناسی جدیدی در حال پدیدار شدن است که برگرفته از روح پیچان ، غلطان موج مانند طبیعت، تپش های مولکولها و هندسه ژنهاست، بازتاب آن در عرصه معماری جایگزین شدن اشکال جدید به جای اشکال ایستای جهان کلاسیک است که در آن همه چیز از جمله معماری، همچون ماشین بود. ولی جهان معاصر جهانی خلاق، خود تنظیم، خود تغییر، غیر قابل پیش بینی و در حال شدن است. »( صارمی،1377 ،33 )

◽️ معماری جدید ، خلسه آور می باشد

▫️ جنکز به تازگی مفهومی به نام خلسه و معماری خلسه آور (Ecstatic Architecture) را مطرح کرده که بسیار حائز اهمیت است. گستره این مفهوم آنقدر وسیع است که از معماری های معنوی و آئینی گذشته تا معماری های آوانگارد امروز را می تواند شامل شود. امروزه گونه آئینی آن از بین رفته ولی نیاز ذاتی انسان به این گونه از زیبایی خلسه آور سبب شده بدیل جدیدی برای آن ایجاد شود . (جنكز، ۱۳۸۲، ۷۶)

◽️ معماری جدید ، بی آرمان و بر اساس لذت خواهی است

▫️ جنکز از شکل گیری جریان "زیبایی برای زیبایی" و "هنر برای هنر" بدون هیچ غایت بیرونی در معماری معاصر سخن می گوید: "امروزه در معماری گزینه «زیبایی شناختی به خاطر خود و جهان درونی اش» رواج بیشتری یافته و نیز توجه به این امر که لذت پاداشی برای خود است، فراگیر شده است.

🔸 بیلبائوی فرانک گهری ممنوعیت ها را نادیده می گیرد،نه از طریق بحث و جدل که از طریق بیان معمارانه ؛ وضعی که چون رسانه های جمعی جهان آن را ستوده اند، می توان آن را « بیلبائوئیسم » نامید. موقعیت این بنا در این است که هنر معماری را برای خود آن تقدیر می کند و به افراط چنین می کند. با پدید آوردن بخشهای عظیمی از فضای بی مصرف و چرخان و گرداب گونه، با پیچ و تاب ایجاد کردن در بیرون و درون شبیه به اژدهائی از فولاد سیال" (جنكز، ۱۳۸۲، ۱۷۰)

#مبانی_نظری_معماری
#زیبایی_شناسی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

‍ 🔶 زیبایی شناسی پست مدرن| postmodernist aesthetics

📝 جریان نوین پیتر آیزنمن ( شالوده شکنی و...)

🔸 در میان بسیاری از معماران اخیر می توان گرایشات مشترکی یافت که همگی را به زیبایی نوین منسوب میکند. تبیین برخی از مشاهیر این معماری را از آن اصول می توان به صورت زیر مشاهده کرد. پیتر آیزنمن از منادیان تغییرات بنیادین در مفهوم معماری براساس پیشرفت های بشر در عصر حاضر است. او بحث گسترده ای را درباره تغییر مفهوم زیبایی در معماری معاصر دارد.

◽️مفهوم عالی و لذت در درون زیبایی معماری معاصر عجین است

▫️او آغاز بی ثبات شدن مفهوم کلاسیک زیبایی به مفهوم لذت ويتروویائی ناشی از خوبی طبیعی و منطقی بودن را به كانت نسبت داده و می گوید: "زیبایی که مقوله ای دیالکتیکی است [ در نگرش کلاسیک ]با حالتی استثنایی و تک بنیانی درک شده است؛ این زیبایی درباره خوبی و ویژگی های طبیعی، منطقی و درست است. آنچنان که به معماران آموخته اند، آنها حالت های زیبایی را به عنوان شکلی از لذت در مفهوم ويتروویائی جست و جو می کنند و بروز می دهند.

🔸 در بطن چنین اشتیاقی بود که با گذشت بیش از پانصد سال از رنسانس این شکل زیبایی، به ویژگی طبیعی معماری تبدیل شده است. حتی در معماری مدرن هرگز چیزی جانشین آن نشده است.

🔸 در قرن هیجدهم، امانوئل کانت بی ثبات کردن این مفهوم استثنایی زیبایی را آغاز کرد. او گفت که برای شکل دادن مفهوم زیبایی، چیزها و شیوه هایی جز خوبی و ویژگی های طبیعی نیز می تواند وجود داشته باشد.

🔸 او گفت که درون زیبایی چیزی دیگر وجود دارد که او آن را عالی (Sublime) نامید. پیش از كانت، زمانی که بحث عالی عنوان شد، در مخالفت منطقی با مفهوم زیبایی بود. با كانت عقیده ای مطرح شد که عالی درون زیبایی است و زیبایی درون عالی.

🔸 حال جالب این است که عالی درون زیبایی نیز شرایطی دارد که به گونه ای قراردادی زیبایی را و اپس می زند. آن شرایط، شرایطی نامطمئن، وصف ناپذیر، نابهنجار، غیر کنونی و غیر فیزیکی است. کنار هم گذاشتن اینها شرایطی را به وجود می آورد که وحشتناک به نظر می رسد؛ شرایطی که عالی درون آن قرار می گیرد. (آیزنمن، ۱۳۷۳، ۱۴۱)

🔸 سخن پیچیده فوق را می توان چنین ساده کرد که به عقیده او در گذشته زیبایی امری پست و دنیائی بود در حالی که عالی امری برتر و والاتر از زیبایی دنیایی است. کانت این دو را در هم ترکیب کرد و ثمره این ترکیب آن شد که عالی معنای زیبایی را دگرگون کرد و شرایطی نابهنجار و... به آن داد.

◽️ در زیبایی شناسی معماری جدید، شگفت انگیزی وجود

▫️دارد آیزنمن از حالت جدید زیبایی در ارتباط با عالی با نام حالت گروتسک (عجیب و غریب / Grotesque نام می برد. حالتی که در مقابل زیبایی شناسی کلاسیک می توان زشتی یا زیبایی جدید نامید. همچنین معماری همواره با بی ثباتی همراه بوده است. معماری در ابتدا یعنی داشتن یک ایده راجع به چیزهایی که آن همانا تئوریزه کردن چیزی در فضا و زمان است. همچنین معماری تنها به معنای فرمول بندی آن ایده نیست، بلکه به معنای داشتن یک موضع در برابر آن است. (جنكز، ۲۰۰۱)

#مبانی_نظری_معماری
#زیبایی_شناسی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

‍ 📌 زیبایی شناسی پست مدرن| postmodernist aesthetics

📝 زیبایی شناسی ذات گرای فرانک لوید رایت | (Existentialismaesthetics)-قسمت اول

🔸 زیبایی شناسی ارگانیک (Organic Aesthetics)
لوید رایت تمامی مطالعات شکل گرا و سطحی نگر را در قالبهای مختلف طبیعت گرا، تاریخ گرا و...نقد می کند از آن جمله می توان دیدگاههای مشهور کلاسیک از ویتروویوس گرفته تا معماران بزرگ دوره رنسانس را نام برد در مقابل مهمترین نکات مورد تاکید در زیبایی شناسی او را می توان در موارد زیر دانست.

🔸 ذات گرایی به هستی
🔸اهمیت فراوان به طبیعت ( به جای تاریخ و جامعه یا معبود)
🔸زنده بودن اثر

🔸 به گفته رایت :" اگر ذات نگر باشیم، باید بدانیم که برای معمار هنرمند هیچ منبع زیبایی شناختی به اندازه درک قانون طبیعت، بارآور و الهام بخش و مفید نیست. با آنکه قرنهاست سمت و سوی فعالیت ما عمدتا پشت کردن به طبیعت و جستجوی الهام در کتابها و چسبیدن کورکورانه و برده وار به فرمولهای خشک و مرده بوده است، اما گنجينه الهامات طبیعت تمام ناشدنی است و چنان غنی که هرچه از آن بردارند باز پایانی ندارد؛

🔸 می دانم به محض آنکه کسی هنرهای زیبا را به طبیعت مربوط می کند همگان با چه سوء ظنی نگاهش می کنند. می دانم معمولا" بازگشتی که به طبیعت می شود از سرکج فهمی است، چرا که معمولا طبیعت را در معنای بیرونی و مشهودش می پذیرند، یعنی طبیعتی که مسخر آنان شده است. طبیعت در پس اشکال مشهودترش، مکتبی عملی دارد که وقتی وینیولا و ویتروویوس عاجز می مانند

🔸 همانطور که باید چنین باشد، می توان به مدد آن تناسب را درک کرد و آن را در خود پروراند. معمار می تواند در همین مکتب درکی از واقعیت را در ذهنش پرورش دهد که وقتی آن را عملا در کار خود پیاده می کنند، فراتر از واقع گرایی در هنر خود می رود، در آنجا احساسی به او الهام می شود که هرگز تا حد احساساتی گری رقیق تنزل نمی کند و یاد می گیرد که با دستی مطمئن تر، مرز بسیار گیج کننده میان چیزهای عجیب و چیزهای زیبا را ترسیم کند." (رایت، ۱۳۷۱، ۱۸)

🔸 کالینز می گوید : "چنین اقبال زیبایی شناسانه ای به طبیعت به خاطر موج طبیعت گرایی بود که در اواخر قرن نوزدهم مطرح شد. در چنین فضایی آثار زیست شناسان معروفی همچون "داروین و اسپنسر شديدا" مورد مطالعه قرار گرفت. رایت خود از مطالعات استاد خود، لویی سولیوان، بر اندیشه های اسپنسر خبر داده است و شکل گیری نظریه معماری ارگانیک او باید محصولی از مجموعه این افکار باشد. " (کالینز، ۱۳۷۵، ۱۹۰)

🔸 در عین حال رایت جریان انحرافی در طبیعت گرایی شکلی و ظاهری را هم نقد کرده و ضرورت یک مطالعه دقیق در طبیعت را تاکید میکند. به گفته رایت : "همه اشیاء ساخته دست انسان از زندگی برخوردارند. زیبایی این اشیاء در همین نهفته است، این اشیاء گواه کیفیت زندگی کسانی هستند که از آنها استفاده می کردند. برای نیل به این مقصود، عشق در ساخت آنها مداخله می کند.

🔸 این عشق که به این اشیاء جان می بخشد، می تواند کیفیت تمدن سازنده این اشیاء را اثبات یا نفی کند. هنرمندان خلاق، پیشه ورانی که عشق به ساختن آنان را عاشق ساخته هایشان کرده بود، به این ساخته ها زندگی بخشیده اند و هزاران سال پس از مرگ انسانهایی که عشقشان به زندگی و درکشان از آن در این اشیاء جلوه گر شده است، باز به زندگی خود ادامه میدهند(رایت، ۱۳۷۰، ۲۵)

#مبانی_نظری_معماری
#زیبایی_شناسی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memar

‍📌 زیبایی شناسی پست مدرن| postmodernist aesthetics

📝 زیبایی شناسی ذات گرای فرانک لوید رایت | (Existentialismaesthetics)-قسمت دوم

◽️رایت دستورالعملی را از آغاز کار خود در دفترسالیوان (۱۸۹۴) تنظیم کرد که به طور جزئی نحوه تحقق این اصول را در طرح هایش نشان میدهد. از مهمترین آنها می توان سادگی و آرامش، پرهیز از جزئیات تزئینی صرف، وجود تنوع در طرحها، توجه به طبیعت مصالح و ... را نام برد. به طور مثال او می گوید:

▫️"سادگی و آرامش" از خصوصیاتی هستند که ارزش راستین هر اثر هنری را تعیین می کنند

▫️یکی از عیوب انسان "عشق مفرط" به جزئیات است که بیش از هر عیب دیگری هر چیز را که از دید هنری یا از منظر زیبایی شناسی زندگی زیباست، نابود کرده است؛عشقی که ابتذالش لاعلاج است.

▫️"دکوراسیون خطرناک است"، مگر آنکه فرد آن رابه درستی وکمال درک کند.

▫️"عاشق تزئین هستیم"، عیوب طرحمان را با تزئیناتی می پوشانیم که زمانی در خدمت تلطيف حواس انسان بود، اما امروزه فقط به کار ارضای نیازهای پیش پا افتاده و فاقد معنویات می آید، تزئین در یک بنا باید اساسی باشد، یعنی جزء طبیعت ساختار باشد که از نقشه زمینی آغاز می شود.

▫️"ظاهر ساختمان"باید چنان باشد که انگار به راحتی از دل زمین زیر بنا سر بر آورده است

▫️مرغزار زیبایی خاص خود را دارد و "ما باید این زیبایی طبیعی و سطح آرام آن را بشناسیم" و بپذیریم و برجسته ترش کنیم، سقفهای با شیب ملایم، ابعاد کوتاه، خطوط خارجی ملایم، دودکشهای سنگین مخفی از چشم و سرپناه های جلو آمده، ایوانهای کوتاه و دیوارهای بیرونی که حیاط های خصوصی را از هم جدا می کند، همگی بر بستر همین واقعیت شکل گرفته اند.

▫️"طبیعت مواد" را بیرون بکشید، بگذارید طبیعت آنها صمیمانه در طرحتان راه یابد..

▫️"طبیعت چوب و گچ و آجر یا سنگ" را در طرحهای خود جلوه دهید، این مواد همگی ذاتا" صمیمی و زیبایند.
▫️"به خانه ای که هویت دارد" احتمال آنکه با گذشت زمان ارزشش افزایش یابد، بیشتر است، حال آنکه خانه ای که باب روز ساخته شده، حال این مد زمانه هر چه هم باشد، در مدت کوتاهی از مد می افتد و کهنه می شود و به صرفه هم نیست. بناها هم مثل آدمها باید پیش از همه صادق و بی غل و غش باشند و در حد امکان زیبا و دوست داشتنی"(رایت، ۱۳۷۱، ۲۸ و ۲۰ و ۱۹)

برای خواندن قسمت اول ، لینک را لمس کنید

#مبانی_نظری_معماری
#زیبایی_شناسی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

‍🔶 زیبایی شناسی کلاسیک ویتروویوس در قرن اول قبل از میلاد

🔸 در دنیای غرب بحث تخصصی زیبایی شناسی بعد از شعر و ادبیات در معماری توسط ويتروویوس در قرن اول قبل از میلاد مطرح شد و در طول این سالیان دراز بسیاری از معماران نظریه پرداز همچون پالادیو و آلبرتی و ... هریک به شرح و توضیح مباحث ویتروویوس پرداختند.

🔸 امروزه مباحث او توسط بسیاری از معماران مورد نقد قرار گرفته و بسیاری از مشکلات موجود در فرهنگ مدرن را ناشی از همان اشکالات کهن دانسته اند.

🔸 "ويتروویوس زیبایی شناسی معماری کلاسیک یونانی را مدون کرد." او زیبایی را یک اصل در کنار دو اصل دیگر عملکرد واستحکام بنا معرفی کرد و سه گانه ی مهمی را در معماری تعریف کرد، در حقیقت یک معمار از دید او باید علاوه بر مهارت سازه و برنامه ریزی عملکردی، فرم پردازی هنرمندانه ای هم از بنا داشته باشد. "او مفهوم زیبایی را در خوش آیندی بنا می داند و شرایط ششگانه ای را برای ایجاد آن بیان می کرد":

🔸تناسب جزء و كل
🔸نظم و تقارن بين جزء و كل
🔸ظرافت در جزء و كل
🔸مدول و پیمون از جزء تا كل
🔸 تجهیزات لازم عملکردی
🔸برنامه ریزی مناسب هزینه ساخت

🔸به نظر می رسد نگاه ویتروویوس به زیبایی، از دریچه عقل گرایی تجربی است که اگر چه ارزش هایی را در بردارد اما به تدریج زمینه را برای گرایش های زیبایی شناسی حصری (Reductive) فراهم می کند، ضمن آنکه توجهی هم به جنبه های نمادین زیبایی شناسی و یا درک حضوری انسان از هستی ندارد.

🔸بطوری که دانش او نسبت به همه هستی شناسی ها و تفکرات کاملا خنثی و بی طرف است. زیبایی شناسی او برخاسته از فلسفه جزیی نگر است و هرگز ریشه در فرهنگ الهی و دینی ندارد.

#مبانی_نظری_معماری
#زیبایی_شناسی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

📚 کتابخانه مجازی معماری و شهرسازی اسلامی

🔸 قریب به دوسال است که واحد معماری و شهرسازی مصاف، مطالعات خود در زمینه معماری و شهرسازی اش را به طور منظم و مرتب در این کتابخانه مجازی منتشر کرده و تا به امروز تنها در دسترس کارشناسان این (واحد که حدود 100 نفر میباشند) بوده است و همکنون پس از اینکه نسبتا یک بانک اطلاعاتی خوبی در این زمینه جمع آوری شده است، به این نتیجه رسیدیم که این کتابخانه مجازی در دسترس عموم اساتید و دانشجویان معماری و شهرسازی قرار بگیرد.

📌 این کتابخانه به منظور آشنایی بیشتر خوانندگان با منابعی است که بیشتر با معیار های اسلامی مطابقت دارد .کتاب ها و مقالات این کتابخانه با سلایق مختلف نگاشته شده است و بعضا مورد تایید واحد معماری و شهرسازی مصاف نیز هست اما نقد هایی نیز بر آن داریم.

📈 تعداد کتب و مقالات تا همکنون:463

💠 کتابخانه مجازی واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @Masaf_ArchLibrary

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

📌 معماری لیبرال

📝 جايگاه معماری قدسی و اخلاق گرا در معماری ليبرال-قسمت اول

🔸 ليبرال يا اصالت اباحه بمعنی رد حق و حقيقت می باشد و بطور کل در اين مکتب، حلال و حرام، مستحب و مکروهی تهی از معناست. لذا در اين نوع معماری، نه تنها حريم و حيا از بين مي رود بلکه با رد حق، حتی معاد نيز از بين می­رود. پس معماری نبايد برای عاقبت بخيری انسان و برای رشد انسان تلاش کند. معماری بايد به تمايلات بپردازد، نه معاد.(, 1962 Lask: p,5).

🔸در معماری ليبرال علاوه بر اينکه موضوعی به نام حق و اخلاقگرايی وجود ندارد، با وجود تفردگرايی، پلوراليسم يا کثرت گرايی نيز بی معنا می شود. اصالت اباحه بدين مفهوم است که تمايلات ، محور تمامی کار های انسان قرار می­گيرد و حتی خوب و بد را انسان تعيين می­کند فلذا او بايد ستايش شود نه خدا؛ بنابراين هر گونه عبادتگاهی نيز نبايد به «هست» برسد.

📚 مقاله معماری لیبرال(و نحوه ارتباط آن با معماری مدرن و پست مدرن ) | تولیدی واحد معماری و شهرسازی مصاف

#مبانی_نظری_معماری
#معماری_لیبرال

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

🔶 شهر اسلامی

🔸فقهای صدر اسلام در مواجهه با شهر نشینی روز افزون جامعه در قرون دوم تا یازدهم، به تعریف ماهیت و اجزای ساختمان در بافت شهری، تعیین حقوق و مزایای بنا و تعریف عرصه‌های خصوصی و عمومی می‌پرداختند. آن‌ها این تعاریف را از سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و همچنین عرف زمان خود استنباط کردند و زیستگاه‌های نخستین اسلامی نیز بین این دو قطب توسعه پیدا کرده است. ( هُلُد، در جستجوی تعريف هنر معماری در دوره اسلامی، 1986، 30)

🔸فقها با توجه به مقتضیات زمان و مکان، از طریق اجتهاد احکامی را برای استمرار زندگی مردم، بر اساس اصول فقه اسلامی وضع کرده و بدین ترتیب قوانین و احکام اسلامی در طول تاریخ اسلام بر زندگی مسلمانان حاکم بوده است. تا اینکه در دوران اخیر قوانین وضعی جایگزین قوانین تشریعی شد و حاکمان سرزمین‌های اسلامی میان دین و سیاست جدایی افکندند. (عبدالستار، مدینه اسلامی، 1376، 12)

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

‍ 🔶 تفاوت زیبایی و تجمل‌گرایی

🔸 عوامل درونی پیدایش و گسترش معماری تجمل‌گرا، حُب دنیا، تکبر، تکاثر و تفاخر طلبی است. در معماری قرآنی بر ساده زیستی و بی‌آلایشی و بی‌پیرایگی تأکید شده، زیرا موجب آسودگی ارتباطات اجتماعی به خصوص صله رحم می‌گردد و برعکس معماری تجمل‌گرا موجب کمرنگ شدن فرهنگ صله‌رحم در جامعه می‌شود.

🔸 زیبایی که برآمده از عدل می‌باشد، در واقع بدین معناست که هر عنصر و اِلمانی در جای خود قرار بگیرد. عده‌ای زیبایی را با تجملات اشتباه می‌گیرند که این برخلاف زیبایی می‌باشد!

🔸قرآن کریم، معماری فرعونی و قارونی و اطرافیان آن‌ها را گرایش به تجمل‌گرایی بد و تزئین شیطانی برای گمراه کردن مردم دانسته است.

🔸در معماری اسلامی بر وجود عناصری همچون نور، رنگ، خط و اشکال هندسی برای زیبایی آفرینی تأکید شده است. در متون روایی آمده است که همه اطراف اتاق امام صادق علیه‌السلام، مزین به آیةالکرسی بوده و در سمت قبله و مکان عبادت آن حضرت نیز از آیات قرآن استفاده شده بود. اسلام از زیبایی و زینت متعارف که با موازین شرعی مطابقت داشته باشد، استقبال می‌کند. اما این به‌ معنای تجملات نیست و تبرج‌گرایی که در واقع به‌معنی برج شدن و خودنمایی است به دور از زیبایی واقعی است.

🔸 قالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: ... فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَنْعَمَ عَلَى عَبْدٍ نِعْمَةً أَحَبَّ أَنْ يَرَى عَلَيْهِ أَثَرَهَا قِيلَ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُنَظِّفُ ثَوْبَهُ وَ يُطَيِّبُ رِيحَهُ وَ يُحْسِنُ دَارَهُ وَ يَكْنُسُ أَفْنِيَتَهُ حَتَّى إِنَّ اَلسِّرَاجَ قَبْلَ مَغِيبِ اَلشَّمْسِ يَنْفِي اَلْفَقْرَ وَ يَزِيدُ فِي اَلرِّزْقِ. (بحارالأنوار، ج۷۶، ص۳۰۰)

🔸 امام صادق عليه السّلام فرمود: ...خداوند عز و جل چون نعمتى به بنده دهد دوست دارد اثرش را در او ببيند، گفته شد، چگونه‌؟ فرمود: جامه خوب و پاكيزه، بوى خوش و خانه‌ی خوب و گَرد خانه را جاروب كند، چراغ را پيش از غروب خورشيد روشن كند كه فقر را ببرد و روزى را بيفزايد. (بحارالأنوار، ترجمه کمره‌ای، ج ۱، ص ۱۱۱)

🔸 هر چه مسکن و خانه تزئین شود، تجملات و تشریفات آن افزون گردد، انسان میل بیشتری به مادیات پیدا می‌کند و از معنویات دور خواهد شد. امروزه خانه‌ها با انواع ظروف تجمّلی بلااستفاده که باعث دنیاگرایی اهل خانه و حسرت و آه دیگران می‌شود، تزئین می‌گردند؛ دکورها، ویترین‌ها و کمدهای مملوّ از وسایل تزئینی، زینتی، مجسمه‌ها و ... که مخالف صریح سبک زندگی اسلامی می‌باشند و در راستای سبک زندگی غربی هستند.

#زیبایی_شناسی
#معماری_اسلامی_ایرانی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

📌 ابزارهای محرمیت ساز طبق بررسی خانه زینت الملک شیراز

📝 رعایت تناسبات

◽️یکی دیگر از اصولی که در ایجاد محرمیت دیداری و شنیداری مؤثر است؛ تناسبات فضایی است. تناسبات از طریق کاهش و یا افزایش ارتفاع فضاها و یا ابعاد آن، می‌تواند محرمیت فضا را بیشتر و یا کمتر نماید. معمار با عبور از سلسله مراتب فضایی ورودی خانه با کاهش ارتفاع فضاها، میزان محرمیت فضاها را بیشتر می‌کند. اینگونه که هشتی که جنبه عمومی‌تری دارد؛ ارتفاع بیشتری نسبت به دیگر فضاهای ورودی دارد و دالان دارای ارتفاع کمتری می‌باشد. همین کاهش ارتفاع سبب می‌گردد که محرمیت فضایی بیشتر شود و دالان نسبت به هشتی محرمیت بیشتری داشته باشد. تناسبات مقیاسی در طراحی فضاهای این خانه نیز در ایجاد محرمیت نقش داشته است.

◽️ بدین ترتیب که در طراحی اتاق‌ها با کاهش تناسبات ابعادی فضاها، میزان محرمیت فضاها بیشتر می‌شود. از نظر تناسبات و مقیاس، اتاق شاه‌نشین از همه بزرگتر و دارای ارتفاعی به اندازه دو طبقه است و بعد از آن به ترتیب اتاق‌های پنج دری، سه دری و پستو، کاهش ارتفاعی و ابعادی پیدا می‌کنند. اهمیت محرمیت اتاق‌ها نیز به همین ترتیب بیشتر می‌شود. به طوری که اتاق شاه‌نشین بخش عمومی، اتاق پنج دری بخش نیمه عمومی، اتاق سه دری بخش خصوصی و اتاق پستو بخش کاملاً خصوصی خانه است.

◽️ ارتفاع اتاق پنج دری تقریباً نصف شاه‌نشین است و ابعاد آن نیز کوچک‌تر از اتاق شاه‌نشین است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که کاهش مقیاس و ابعاد اتاق‌ها در این خانه، از عوامل مؤثر در ایجاد محرمیت بیشتر در فضاها بوده است.

📚 مقاله بررسی ابزارها و روش‌های ایجاد محرمیت در خانه زینت الملک شیراز منطبق بر آیات و روایات اسلامی، کوروش مؤمنی، ص ۲۹

#معماری_اسلامی_ایرانی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 تعریف شهر - بخش اول

◻️اساس منابع دینی اسلامی دو نوع شهر وجود دارد:
▫️شهر شرعی
▫️شهر عرفی

◽️احکام فقهی شرع اسلام نیز بر دو دسته‌اند:
دسته‌ای بر شهر به معنای شرعی آن و دسته‌ای دیگر بر شهر به معنای عرفی آن بار شده است.

◻️ شهر شرعی
▫️از منابع اسلامی استفاده می‌شود، ملاک و ضابطه شهر شرعی سه چیز است:
- مردم
- حاکم (دولت)
- قانون

◽️هر جا مردمی باشند و حاکم و دولتی که به جمع آنها وحدت بخشد، و قانونی که روابط بین آن مردم را نظم دهد، شهری شکل می‌گیرد، که بر اساس منابع دینی از ملاک‌ها و ضوابط «شهر شرعی» برخوردار است، و بسیاری از احکام فقهی بر آن مترتب می‌شود.
بنابراین در تعریف شهر شرعی می‌توان گفت: «شهر شرعی؛ یعنی سازمانی متشکل از مجموعه‌ای از انسان‌های تابع دولت و حاکمی که بر اساس قانون، روابط بین آنان را نظم می‌بخشد.»

◽️از روایات استفاده می‌شود ملاک شهر اسلامی شرعی و دار الاسلام بودن ساختمان‌ها و زندگی شهری، به معنای شهر عرفی نیست، بلکه مراد از شهر اسلامی شرعی پیوستن به جمع کسانی است که حاکمیت دولت اسلامی را پذیرفته و در چهارچوب قانون و مقررات دولت و حاکم اسلامی زندگی می‌کنند.

📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۹-۱۱

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 اصل افقی گرایی - بخش هفتم

🔸 روایاتی که استحباب دعای مخصوص در هنگام رؤیت هلال دلالت دارد:
امام رضا می‌فرماید: رسول خدا (ص) چنین بود که هرگاه هلال را می‌دید می‌فرمود: ای آفریده سر به فرمان، همیشه روان پرشتاب، همیشه به کار در مُلک عظیم الهی با برنامه و اندازه، پروردگار من و تو خداوند است پرودگارا طلوع این هلال را برای ما همراه با امنیت و ایمان و سلامت و اسلام و احسان قرار ده و آنچنان که ما را به آغاز آن رساندی ما را به پایان آن نیز برسان و آن را ماهی مبارک قرار ده که گناهان در آن پاک شوند و نیکی‌های ما در آن ثبت شوند و رتبه‌هایمان را در آن بالا ببر، ای صاحب خیرهای عظیم (وسائل‌الشیعه؛ ابواب احکام شهر رمضان، باب 20، ح7).

🔸 امام صادق (ع) فرمود: دعا پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب سنت واجبی است، همزمان با طلوع و غروب خورشید میگویی: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحدَهٌ لَا شَریکَ لَه... (وسائل‌الشیعه؛ ابواب‌الدعاء، باب۴۷، ح۱).

🔸 از این روایات استفاده می‌شود دعای قبل از طلوع و غروب خورشید باید به گونه‌ای خوانده شود که قبل از طلوع و غروب آغاز شود و با زمان طلوع و غروب خورشبد مقارن گردد، این نوع تقارن، ظهور در تقارن حسی دارد، بدین معنا که این روایت - که مفسر سایر روایات مربوط به دعای مخصوص قبل الطلوع و الغروب است _ ظهور دارد در اینکه آنچه مطلوب شارع است قرائت این ادعیه همزمان با علم حسی به طلوع و غروب خورشید برای عامه مردم محسوس باشد. و در آنجا که محیط زندگی به گونه‌ای باشد که برای عامه مردم طلوع و غروب خورشید نامحسوس باشد زمینه عمل به چنین سنتی منتفی خواهد بود و به طور طبیعی منجر به تعطیل این سنت نبوی می‌شود.

🔸 آنچه تاکنون گفتیم نمونه‌ای از سنت‌های معصومین (ع) است که با شهرسازی مبتنی با ارتفاع سازگار نیست، به گونه‌ای که زندگی در چنین شهری منجر به تعطیلی این سنت‌ها و ترک مطلق این مسحبات مؤکده می‌شود.

📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۷۷_۸۰

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

📄 عنوان: هنر و زیبایی از منظر دین

✍️ نویسنده: آیت‌الله جوادی آملی

🔸واژگان کلیدی: #هنر_اسلامی #زیبایی #زیبایی_شناسی #هنر_دینی

💠 کتابخانه مجازی واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @Masaf_ArchLibrary

📄 عنوان: هنر و زیبایی از منظر دین

✍️ نویسنده: آیت‌الله جوادی آملی

🔸واژگان کلیدی: #هنر_اسلامی #زیبایی #زیبایی_شناسی #هنر_دینی

💠 کتابخانه مجازی واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @Masaf_ArchLibrary

‍ 🔶 تفاوت زیبایی و تجمل‌گرایی

🔸 عوامل درونی پیدایش و گسترش معماری تجمل‌گرا، حُب دنیا، تکبر، تکاثر و تفاخرطلبی است. در معماری قرآنی بر ساده‌زیستی و بی‌آلایشی و بی‌پیرایگی تأکید شده، زیرا موجب آسودگی ارتباطات اجتماعی به‌خصوص صله‌رحم می‌گردد و برعکس معماری تجمل‌گرا موجب کمرنگ‌شدن فرهنگ صله‌رحم در جامعه می‌شود.

🔸 زیبایی‌ای که برآمده از عدل می‌باشد، در واقع بدین معناست که هر عنصر و اِلمانی در جای خود قرار بگیرد. عده‌ای زیبایی را با تجملات اشتباه می‌گیرند که این برخلاف زیبایی می‌باشد!

🔸قرآن کریم، معماری فرعونی و قارونی و اطرافیان آن‌ها را گرایش به تجمل‌گرایی بد و تزئین شیطانی برای گمراه‌کردن مردم دانسته است.

🔸در معماری اسلامی بر وجود عناصری همچون نور، رنگ، خط و اشکال هندسی برای زیبایی‌آفرینی تأکید شده است. در متون روایی آمده است که همه اطراف اتاق امام صادق علیه‌السلام، مزین به آیةالکرسی بوده و در سمت قبله و مکان عبادت آن حضرت نیز از آیات قرآن استفاده شده بود. اسلام از زیبایی و زینت متعارف که با موازین شرعی مطابقت داشته باشد، استقبال می‌کند. اما این به‌‌معنای تجملات نیست و تبرج‌گرایی که در واقع به‌معنی برج‌شدن و خودنمایی است به دور از زیبایی واقعی است.

🔸 قالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: ... فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَنْعَمَ عَلَى عَبْدٍ نِعْمَةً أَحَبَّ أَنْ يَرَى عَلَيْهِ أَثَرَهَا قِيلَ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُنَظِّفُ ثَوْبَهُ وَ يُطَيِّبُ رِيحَهُ وَ يُحْسِنُ دَارَهُ وَ يَكْنُسُ أَفْنِيَتَهُ حَتَّى إِنَّ اَلسِّرَاجَ قَبْلَ مَغِيبِ اَلشَّمْسِ يَنْفِي اَلْفَقْرَ وَ يَزِيدُ فِي اَلرِّزْقِ. (بحارالأنوار، ج۷۶، ص۳۰۰)

🔸 امام صادق عليه السلام فرمود: ...خداوند عزوجل چون نعمتى به بنده دهد دوست دارد اثرش را در او ببيند. گفته شد: چگونه‌؟ فرمود: جامه خوب و پاكيزه، بوى خوش و خانه‌ خوب و گَرد خانه را جاروب كند، چراغ را پيش از غروب خورشيد روشن كند كه فقر را ببرد و روزى را بيفزايد. (بحارالأنوار، ترجمه کمره‌ای، ج۱، ص۱۱۱)

🔸 هرچه مسکن و خانه تزئین شود، تجملات و تشریفات آن افزون گردد، انسان میل بیشتری به مادیات پیدا می‌کند و از معنویات دور خواهد شد. امروزه خانه‌ها با انواع ظروف تجمّلی بلااستفاده که باعث دنیاگرایی اهل خانه و حسرت و آه دیگران می‌شود، تزئین می‌گردند؛ دکورها، ویترین‌ها و کمدهای مملو از وسایل تزئینی، زینتی، مجسمه‌ها و... که مخالف صریح سبک زندگی اسلامی می‌باشند و در راستای سبک زندگی غربی هستند.

#زیبایی_شناسی
#معماری_اسلامی_ایرانی

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

📄 عنوان: تحلیل و بررسی زیبایی‌شناسی معماری و شهرسازی در طراحی ایرانی-اسلامی

✍️ نویسندگان: مهیار مددخانی، محمدمهدی قاسمی‌نافچی

🔸واژگان کلیدی: #زیبایی_شناسی #ایرانی #اسلامی #معماری

💠 کتابخانه مجازی واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @Masaf_ArchLibrary