🕌 موقعیت هندسی و کالبدیِ مسجد جامع در بافت‌های شهری

🔸 امام علی (ع) می‌فرماید:
"نماز در مسجد بيت المقدس معادل هزار نماز و در مسجد جامع (اعظم) صد نماز و در مسجد قبيله (محله) بيست و پنج نماز و در مسجد بازار دوازده نماز و نماز شخص مسلمان در خانه‌اش معادل يك نماز ثواب دارد"
📚 وسائل الشیعه، جلد 5 ،290.

🔸 موقعیت هندسی و کالبدیِ مسجد جامع در بافت‌های شهری، بایستی کانونی‌تر و محوری‌تر باشد.

🔸 دلیل دیگری که می‌توان برای این مهم اقامه نمود این است که ارجحیتِ اقامه نماز در مسجد جامع به معنای لزوم تأمین دسترسی عادلانه همه ساکنان شهر به این مسجد می‌باشد.

📌 عادلانه ترین موقعیت برای احداث این مسجد، مکانی است که به لحاظ بُعد مکانی، حتی‌المقدور از همه محلات و نقاط مختلف شهر به یک فاصله باشد و بدیهی است که این موقعیت، همان کانون هندسیِ شهر می‌باشد.

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#مسجد_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی

💠واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

🌇 استنباط اندازه مطلوب شهر مطابق با سبک زندگی اسلامی

🔸 طبق روایات نقل شده از امام باقر (ع)، فاصله بین دو نماز جمعه (و بالتبع فاصله بین دو مسجد جامع) بایستی حداقل ۳ میل (مایل) باشد:
"بین دو نماز جمعه باید سه میل فاصله باشد یعنی نماز جمعه‌ای نیست مگر بین فاصله سه میلی از نماز جمعه دیگر" ‏(کافی، جلد ۳، ۴۱۹).

🔸 مطابق با سبک زندگی اسلامی، در هر شهر فقط یک نماز جمعه می‌توان اقامه نمود و بالتبع، فقط یک مسجد جامع می‌توان احداث نمود.

📌 پس با توجه به روایات فوق می‌توان چنین برداشت کرد که حداقل اندازه مطلوب برای قطر شهر، در حالتی که محیط آن مماس بر محیط شهر مجاور است، سه میل (حدود ۴.۸ کیلومتر) است.

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#مسجد_اسلامی_ایرانی

💠واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠 @masaf_memari

🕌 اولویت مسجد بر سایر کاربری‌های مذهبی

🔸 طبق برخی متون دینی، در میان کاربری‌های مختلفی که متناظر با نیازهای معنوی هستند (اعم از مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و غیره)، شریف‌ترین کاربری مسجد است و بالتبع، مهمترین موقعیت بایستی به مساجد اختصاص یابد.

🔸 در روایتی از پیامبر اکرم (ص) به شرافت و برتری مسجد بر همه کاربری‌های دیگر تصریح شده است: "محبوب‌ترین جای شهرها نزد خداوند، مساجد آنهاست" (تنبیه الخواطر و نزهه النواظر، جلد 1، ۱۶۹).

🔸 لذا مطابق با سبک زندگی اسلامی، مهمترین موقعیت و کانون هر مجموعه شهری بایستی به مسجد آن اختصاص یابد زیرا اساساً مدار تکوین تمدن اسلامی، دائر بر مسجد است و در جامعه اسلامی، همه فعالیت‌های عمومی (اعم از عبادات جمعی، فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی و غیره) با محوریت مسجد شکل می‌گیرد.

📌 البته در شهرهای خاص (نظیر کربلا و نجف و مشهد و غیره) که مزار ائمه معصومین (ع) قرار دارد، این بقاع متبرکه بر مساجد شهر به لحاظ موقعیت مکانی، اولویت دارند که این مهم، ادله مبسوطی دارد.

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#مسجد_اسلامی_ایرانی

💠واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | اینستاگرام