⁉️ بازار آب چیست و آیا ایجاد چنین بازاری شدنی است؟!

🔹نظریه‌پردازان علم اقتصاد مفهوم بازار را برای تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود بشری به‌عنوان ابزاری در جهت تعدیل نیازها و تخصیص هدفمند منابع تعریف می‌کنند و معتقدند جریان طبیعی عرضه و تقاضا در صورت مدیریت صحیح یک بازار، حتما درجایی به تعادل خود خواهد رسید که در آن نقطه تعادل، منابع با هزینه اجرایی پایین برای دولت‌ها، توسط سازوکار خود بازار بین متقاضیان به‌گونه‌ای عادلانه توزیع می‌شود. دراین‌بین؛ دولت‌ها صرفاً وظیفه دارند با وضع قوانین بر حُسن عملکرد بازار نظارت داشته و از سودجویی‌های غیرمجاز جلوگیری کنند، اما اقتصاددانان معتقدند هرچه دخالت دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی در فرآیند بازار کمتر باشد، بازار عملکرد بهتری خواهد داشت. در همین راستا برای «آب» هم مفهوم «کالا» تعریف می‌شود که قابلیت تشکیل بازار برای آن وجود دارد.

🖋الزامات یک بازار کارا

🔹اما در علم اقتصاد شروط پنج‌گانه‌ای برای یک بازار، به‌عنوان اصول کارایی بازار وجود دارد که عمدتاً ضامن رقابتی بودن و عدم #انحصاری شدن بازار است. اول آن‌که ورود افراد ﺑﻪ ﺑﺎزار و ﺧﺮوج از آن آزاد بوده و ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ صدور ﻣﺠﻮز از سوی نهادهای بالادستی، حاکمیتی و یا دولتی ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. همین شرایط آزادانه برای ورود و خروج منابع مالی و کالاها به بازار شرط دوم را تشکیل می‌دهد. شرط سوم بیان می‌کند هیچ فرد یا نهادی اعم از دولتی یا خصوصی نباید بتواند ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ و حجم ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻛﺎﻻ در ﺑﺎزار اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ کند. شرط چهارم راجع به شفافیت اطلاعات برای همه شرکت‌کنندگان در فرآیند بازار است، به‌نحوی‌که ﻗﻴﻤﺖ و کیفیت ﻛﺎﻻها و ﻧﻬﺎدهﻫﺎی موجود در بازار برای ﻣﺒﺎدﻟﻪ‌ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن، شفافیت اطلاعاتی ﻻزم را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در نهایت آخرین شرط تصریح می‌کند که برای کارآمدی یک بازار، لازم است تا کالاها و نهاده‌های مبادله‌شده کاملاً خصوصی و تا حد امکان همگن باشند. همگنی بدان معناست که کالاهای مبادله شده در بازار همان کالا، یکدست و دارای کیفیت مشابه به هم باشد.

🖋بازار آب، بازاری شکست‌خورده

🔹با تأملی کوتاه بر الزامات گفته‌شده مشخص می‌شود که تشکیل بازار برای نهاده‌ای چون آب، بسیاری از اصول کارایی یادشده را ندارد و یا نمی‌تواند که داشته باشد. از طرفی آب، منبعی عمومی و متعلق به همه جامعه است و کالایی کاملاً خصوصی نیست که افراد آن را معامله کنند. حقابه‌های محیط‌زیستی نیز آب‌هایی هستند که با فرمول بازار آب می‌توانند توسط برخی استحصال و از محیط‌زیست دریغ شده و در نهایت در بازار عرضه شوند. پس بدیهی است که نیاز به اعمال محدودیت‌ها و قوانینی از سوی دولت‌ها وجود دارد که مانع از سودجویی قانون‌گریزان گردد که همین امر خود ناقض شرط اول بازار کاراست.

🔹ضعف زیربنایی کشور در زمینه اطلاعات منابع آب‌های موجود و میزان تلفات و مصارف از دیگر عواملی است که ناکارآمدی تشکیل بازار آب در کشور را گوشزد می‌نماید. در شرایطی که هنوز بر سر حقابه‌های کشاورزی در اغلب نقاط کشور اختلاف‌نظر وجود دارد و فرآیند صدور پروانه‌های بهره‌برداری دارای ابهامات و ضعف عدالتی بسیار است، حضور حقابه‌داران در بازار آب و خریدوفروش حقابه‌ها میسر نخواهد بود. به نکات یادشده این را هم باید افزود که کیفیت آب به‌طور مثال در استان گیلان با استان گلستان که هر دو در یک حوضه آبریز قرار می‌گیرند، یکسان نیست. بنابراین شرط همگنی کالاها در بازار آب ایران وجود ندارد، مگر آن که درجات مختلف کیفیت آب قبلاً تعریف شود تا بتوان آب‌های هر درجه را تا حدودی همگن تصور کرد.

#بازار_آب
#بحران_مدیریت_آب
#وزارت_نیرو
#یادداشت

✅ واحد مطالعات امنیت غذایی مصاف
🔗 https://t.iss.one/joinchat/AAAAAEMLE1NBxE6ePIdZTQ

⭕️ شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی کاسه و کوزه ها را بر سر کشاورزی و دامپروری شکست!

🔹 شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی در پاسخ به گزارش اخیر خبرگزاری مهر از مشکلات جدی روستاهای دوین در حوالی شیروان در تامین آب غیر شرب برای انجام امور کشاورزی ضمن ارائه یک قول نه چندان محکم برای حل مشکلات آبی این روستا، بدون اشاره به جانمایی بسیار غلط نیروگاه شهید مفتح در یک منطقه خشک، بار دیگر کشاورزی و دامپروری را عامل مشکلات روستاییان عنوان کرد: «منبع آبی روستای دوین، توان تولید ۱۵ لیتر بر ثانیه را دارد و با توجه به جمعیت ۱۳۰۰ نفری روستا نباید مشکل کمبود آب شرب داشته باشیم ولی با وجود نگهداری ۲۳۵ رأس دام سنگین و پنج هزار و ۷۶۰ رأس دام سبک در داخل روستا، این مقدار آب استحصال شده، جوابگو نیست. نکته اصلی در این روستا و بسیاری از روستاهای استان، استفاده از آب شرب برای مصارف غیر شرب مانند مصرف دام و آبیاری صیفی جات می‌باشد که برخورد قهری صرف داشتن هم خیلی مطلوب ما نیست و با توجه به وضعیت جامعه که مباحث کرونا اقتصاد را نیز تحت تأثیر قرار داده است، باید با تدبیر و به تدریج اینگونه مصارف ساماندهی شود.»

‼️پ.ن: مدیریت ناصحیح در تخصیص منابع آبی به بخش های اقتصادی توسط وزارتخانه‌ای که متولی تامین انرژی در کشور است به دوگانه‌ اساساً غلطی دامن میزند که در آن بخش کشاورزی همیشه متهم به اتلاف آب است. در این دوگانه همواره تامین غذا و امنیت غذایی کشور در تقابل با حفظ منابع آبی قرار گرفته و انگشت اتهام به عنوان مصرف کننده اسرافگر همواره به سمت او نشانه می رود. این درحالی است که جانمایی غلط در احداث برخی صنایع پرمصرف در مناطق جغرافیای ذاتاً کم آب شاید به اصرار برخی نمایندگان و یا شاید در اثر بی توجهی به اهمیت کشاورزی منجر به بروز بحران های جدی محیط زیستی در مناطق مختلف کشور شده است. اثرات آینده تاسیس نیروگاه سیکل ترکیبی تولید برق در شیروان را باید هم اکنون در دشت رزن همدان و فروچاله های عمیق آن مشاهده کرد.

#بحران_مدیریت_آب
#وزارت_نیرو
#روستای_دوین

✅ @masaf_foods

🎥 دعوت از وزیر نیرو به خوردن آب شرب مردم سیستان و بلوچستان

‼️شنیده شده به خاطر پخش این فیلم در شبکه های اجتماعی به دلیل فشار آقای اردکانیان وزیر نیرو، دست اندرکاران برنامه پایش توبیخ شدند!

#بحران_مدیریت_آب
#وزارت_نیرو

📢 کانال واحد امنیت غذایی موسسه مصاف
✅ @masaf_foods

🎥 امواج سهمگین سیل که نه تنها آب را با خود می‌برد بلکه بستر تمدنی هزاران ساله ایران یعنی خاک حاصلخیز را نیز با خود برای همیشه از دسترس انسان دور می‌کند!

‼️رنگ شکلاتی این سیلاب زنگ خطری برای آینده امنیت غذایی این کشور است. تا دیر نشده #آبخیزداری را جدی بگیرید.

#وزارت_نیرو
#بحران_مدیریت_آب

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods

⭕️ تصویر بالایی بزرگترین آب‌شیرین‌کن دنیا در عربستان و تصویر پایین، بزرگترین آب‌شور‌کن دنیا، سد گتوند در ایران!

#بحران_مدیریت_آب
#وزارت_نیرو

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods

⭕️ علت مشکلات آب خوزستان و کشور؛ مدیریت ناکارآمد

🔹تمام هم و غم مجموعه‌های انقلابی در خوزستان تأمین نیاز آبی این استان است. با این‌ حال تا زمانی که ریل‌گذاری اشتباه قطاری را از میان یک بیمارستان بزرگ عبور می‌دهد، پرداختن به صدای ناهنجار سوت قطار یا آلودگی دودکش آن و ارائه راهکار‌های کارشناسی برای حافظت از سلامتی بیماران بستری، آب در هاون کوبیدن است. پرداختن به مقوله ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب انتقالی سالیانه به کویر مرکزی ایران آدرس غلط و اشتباهی است چراکه در خلال این دعوا و مناقشه بر سر این انتقال‌ها، ۳۰ میلیارد مترمکعب آب شیرین از پشت سدهای استان خوزستان رها شده به خلیج فارس ریخته شد تا توربین‌ها برق تولید کنند.

🔹حال سوال اینجاست که مشکل از کجاست؟ از خوزستانی که سالانه ۳۰ میلیارد مترمکعب آب را برای تولید حدود ۱۰ درصد از برق تولیدی کشور، به خلیج فارس می‌ریزد یا از نحوه مدیریت درون استانی و بالادستی آب در وزارتی که ریل آن در دهه ۴۰ و دوران سرخوشی نفتی شاهنشاهی گذاشته شده است؟

🔹️حتما تمام هموطنان به‌خصوص هموطنان عزیز خوزستانی از مدیریت فشل آب و فاضلاب خوزستان و ناتوانی چند دهه‌ای حل مشکلات سیستم‌های آبرسانی شهر و روستایی این استان نیز خبر دارند اما استانداری، فرمانداری‌ها و بخشداری‌های این استان‌ها که مسئول رسیدگی به این موضوعات طی این دهه‌ها بوده‌اند در کجای مجلس نشسته‌اند؟ البته هر کس دیگری را نیز به عنوان وزیر نیرو در کرسی راننده لوکوموتیو آن بنشانیم فقط اختیار محدود در سرعت و بوق زدن آن را دارد و مسیر آن را نمی‌تواند عوض کند.

🔹️اصل مشکل بحران آب کشور یا همان بحران مدیریت آب ناشی از وزارتی به نام نیروست که نه پاسخگوی ۸۵ درصد تلفات آب پیش از هرگونه استحصال در کشور ماست و نه با نحوه استفاده آب در پایین‌دست و مدیریت صحیح و غلط آن کاری دارد. با این‌ حال نمی‌توان از ناکارآمدی بازوهای استانی وزارت نیرو یعنی سازمان‌های آب منطقه‌ای و متولیان زهکشی و فاضلاب ذیل وزارت نیرو در تمام‌ استان‌ها از جمله خوزستان غافل بود.

🔹به طور کلی، وزارت نیرو و سازمان‌های ذیل آن، خود را مالک تمام آب در ایران می‌دانند. آنها به‌ جای پاسخگویی در قبال هدررفت و عدم شفافیت در تخصیص آب، وظیفه خود را فروش آب و تولید برق کشور می‌داند و هیچگونه مسئولیتی در قبال پاسخگویی برای بحران‌های برق و آب در استان‌هایی از قبیل خوزستان ندارند.

🔹️حال، باید دید آیا مسئله اصلی لوله‌های انتقال آب است یا وزارتخانه‌ای که با انتقال آب و فروش آن، تهدیدهای زیست محیطی در نقاط دیگر را به سخره می‌گیرد. وزارت نیرو به‌ جای تخصیص حجمی و شفاف آب به بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله کشاورزی، سیاست‌های امنیت غذایی کشور را به طرز مشکوکی مورد هجمه قرار می‌دهد که در آن صلاحیت هیچ اظهارنظری ندارد اما آیا در دولت جدید این ریل‌گذاری‌ها در مدیریت منابع آبی کشور اصلاح خواهد شد؟

#بحران_مدیریت_آب
#وزارت_نیرو
#آب_هست_اما_ول_است

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods

⭕️ بحران آب یا بحران سوء مدیریت آب! مسئله چیست؟

🔹چند سالی است که مردم کشور نیمی از سال را درگیر خسارات سیل و آب‌گرفتگی هستند و نیمه دیگر را با جیره‌بندی و کمبود آب. گویی این رویه تبدیل به عادت شده است که سازمان هواشناسی قبل از وقوع هر بارندگی حتی در چله تابستان هم که باشد، هشدار سیل صادر کند و پس از باران، همه منتظر شنیدن اخبار فوتی‌ها، مفقودشدگان و خسارت‌های مالی سیل در نقاط مختلف کشور باشند.

🔹 همچنین، گویا مسئولین ذی‌ربط نیز عادت کرده‌اند که پس از بارندگی‌ها، دلایل توجیه کشش بیشتر کشور در احداث هر چه بیشتر سد را تکرار کنند و همزمان وعده آبگیری سدهای موجود و وعده حل مشکلات در سال آبی آینده را بدهند و هنوز ۶ ماه نگذشته همگی اعلام کنند که اگر مردم ۲۵ درصد دیگر صرفه‌جویی کنند، آب قطع نمی‌شود!

🔹در نهایت، تابستان بالاخره با چند جیره‌بندی ریز و درشت در برخی مناطق و فشار بر مردم تمام می‌شود تا مسئولین مدام به حُسن مدیریت خود، احسنت بگویند! هرگاه که از سوء مدیریت مسئولان هم حرفی به میان آید که این چه بازی دو سر سوزی است که برای مردم درست کرده‌اید، بلافاصله توپ تقصیرها را به گردن ۲۳ میلیون کشاورز می‌اندازند که بعد از تغییرات اقلیمی، اصلی‌ترین عامل کم‌آبی، بخش کشاورزی است؛

🔹یعنی باز هم یا قهر خداوند نسبت به خلائق باعث ایجاد مشکلات است یا تلاش ضعیف‌ترین و زحمتکش‌ترین قشر این مملکت که برای تأمین غذای کل کشور تلاش می‌کنند. دیگر، مدت‌هاست که به هیچ متقاضی بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی مجوز داده نمی‌شود و هر که از قدیم، پدرانش به هر طریقی چاهی حفر کرده و اکنون او آن چاه را به ارث برده، مجاز است هرگونه که دلش می‌خواهد آب مصرف کند یا حتی به قیمت دلخواه بفروشد!

🔹این خلاصه داستانی است که بیش از ۴۰ سال به‌صورت سریالی همه‌ساله در ایران تکرار و متأسفانه هر ساله تشدید می‌شود اما به‌راستی چرا مسئولین کشور به‌ویژه متولیان وزارت نیرو مدافع وضع موجودند و نمی‌خواهند اوضاع تغییر کند؟

♦️برای پاسخ به این پرسش، ما را همراهی کنید...

#بحران_مدیریت_آب
#آب_هست_اما_ول_است
#وزارت_نیرو

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods

🎥 تعارض منافع در وزارت نیرو

🔹️ ساختار فشل و ناکارآمد وزارت نیرو باعث ایجاد تعارض منافع در اداره و واگذاری پروژه‌های دولتی این وزارتخانه شده است.

🖋تعارض منافع در ساختار فشل وزارت نیرو ریشه دوانده و باعث ناکارآمدی دوچندان آن شده است که مصداق آن را در قطعی‌های برق تابستانی که گذشت دیدیم.

#وزارت_نیرو

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods

⭕️ چرا وزارت نیرو بحران پسند است؟

🔹 حمید سینی‌ساز کارشناس حوزه سیاستگذاری آب، در خصوص ساختار وزارت نیرو انتقاد کرده و آن را وزارتخانه‌ای بحران پسند می‌داند.

🔹 وی معتقد است وجود بحران برای وزارت نیرو ۳ ثمره دارد که عبارتند از : امکان تصویب طرح‌های ضربتی و گریز از نقد‌های کارشناسی، افزایش بودجه‌های سالانه و افزایش اختیارات ناشی از بحران.

#بحران_مدیریت_آب
#وزارت_نیرو

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods

🎥 سرنوشت حق‌آبه ایران در هاله ابهام

🔹خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در خصوص حق‌آبه ایران از هیرمند و هریرود گفت: اصول حقوق بین‌الملل تأکید می‌کند که هرکس در افغانستان حاکم است حق‌آبه را برای ایران و طبیعت منطقه قائل شود.

🔹وی ادامه داد: در سال آبی گذشته کمتر از ۵ درصد از حق‌آبه ایران تامین شد و تاکنون هم حق‌آبه‌ای تامین نشده است. آنچه از بازشدن سدهای آبی گفته می‌شود باید از وزارت نیرو سوال کرد.

🖋 در روز‌های اخیر تصاویری از باز شدن سد کمال خان و جاری شدن آب از این سد به سمت ایران منتشر شد، با این حال کمی بعد از سوی برخی رسانه‌ها تکذیب شد و وزارت نیرو همچنان موضعی رسمی در مورد تایید یا تکذیب این خبر نداشته است.

#وزارت_نیرو
#بحران_مدیریت_آب

📢 کانال واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
🆔 @masaf_foods