‍ 📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 اصل افقی‌گرایی - بخش هشتم

🔸 مجموعه‌ی چهارم
🔸 دسته‌ی دوم: آیات و روایاتی که در آنها نهی از تعطیلی سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله) شده است. از این روایات استفاده می‌شود فرد و جامعه‌ی اسلامی حق ندارد رفتار خود را به گونه‌ای جهت دهد که منجر به ترک مطلق سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله) گردد.

🔸 «...إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي...»
...اگر دوستدار خدایید پس از من پیروی کنید..(آل عمران: ۳۱)

🔸امام صادق علیه‌السلام از پدرانش(علیه‌السلام) از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت کرده است که فرمودند: سه چیز انسان‌ها را هلاک می‌کند؛ شکستن پیمان و ترک سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و از جمع مسلمین جدا شدن (المحاسن، ج۱، ص۲۲۰).
بنابراین حاصل آنچه از آیات و روایات استفاده می‌شود، ممنوعیت شرعی تعطیلی سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است و بنابر آنچه در گذشته گفتیم، مهندسی شهری مبتنی بر ساختمان‌های بلند، موجب تعطیلی تعدادی از سنت‌های رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌شود؛ بنابراین نظام عمران شهری اسلامی با ساختمان‌های بلند سر به فلک کشیده سازگار نیست و اساس نظام عمران شهری اسلامی مبتنی بر خط افقی در مهندسی ساختمان‌های شهری است.

📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۸۰-۸۴

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

‍ 📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 اصل افقی‌گرایی - بخش نهم

🔸 مجموعه‌ی پنجم:
🔸 روایاتی که درباره‌ی علائم و نشانه‌های منفی آخرالزمان از جمله ظهور دجال وارد شده است و ساختمان‌های بلند را به عنوان یکی از علائم و نشانه‌های منفی این دوران معرفی می‌نماید؛ نظیر:

🔸 صعصعة بن صوحان گفت: ای امیرالمؤمنین، دجال چه زمانی خروج می‌کند؟ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمود: ... برای خروج او علاماتی وجود دارد ... (شَيَّدُوا اَلْبُنْيَانَ) و ساختمان‌های بلند بپا کنند، و قرآن‌ها را زینت بخشند و (زُخْرِفَتِ اَلْمَسَاجِدُ) مساجد را با نقش و نگار بسازند و (طُوِّلَتِ اَلْمَنَارَاتُ) مناره‌ها را بلند برپا کنند و اشرار را گرامی بدارند... (كمال الدين، ج۲، ص۵۲۵).
علاماتی که در این روایت برای خروج دجال ياد شده است، همگی علائمی منفی است که بر مبغوضیت آنها در شرع دلالت دارد و از آنجا که در این روایت «تشیید بنیان» و «تطویل منار» از جمله علائم منفی دوران ظهور دجال ذکر شده است، بر مبغوضیت بلندسازی در نظام عمران شهری اسلامی دلالت دارد.

🔺 نظیر روایت مذکور، روایت دیگری است:

🔸 جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده است، با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در حجةالوداع همراه بودم، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با صدای بلند فرمود: هان ای مردم! ... بشنوید، می‌خواهم آنچه را در آینده رخ خواهد داد به شما بگویم. ... و (شَيَّدُوا اَلْبُنْيَانَ) ساختمان‌های بلند بسازند و به زیر دستان مرد و زن ستم کنند... (جامع الأخبار، ج۱، ص۱۴۰).

🔸 شاهد بحث ما در این روایت جمله‌ی «وَ شَيَّدُوا الْبُنْيَانَ» است که به معنای ساختن ساختمان‌های بلند است و چون در سیاق منکرات شرعی آمده است، ظهور در مبغوضیت آن در نظر شارع مقدس دارد.


📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۸۴-۸۸

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

‍ 📌 دروس خارج فقه آیت‌الله اراکی

📝 اصل افقی‌گرایی - بخش دهم

🔸 طبرسی در مکارم الاخلاق روایت می‌کند که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به ابن مسعود فرمود:
🔸 (يَبْنُونَ اَلدُّورَ) خانه‌ها را می‌سازند (وَ يُشَيِّدُونَ اَلْقُصُورَ) و کاخ‌ها را بلند می‌کنند (وَ يُزَخْرِفُونَ اَلْمَسَاجِدَ) و مساجد را با نقش و نگار زینت می‌بخشند و جز دنیا به چیز دیگر نمی‌اندیشند، خداوند فرمود: وَ تَتَّخِذُونَ مَصانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ؛ «کارگاه‌ها می‌سازید به امید آنکه جاودان بمانید.» (مکارم الأخلاق، ج۱، ص۴۴۶).

🔸 از عبارت «وَ يُشَيِّدُونَ الْقُصُورَ»؛ کاخ‌های بلند می‌سازند، در این روایت نیز مبغوضیت بلندی ساختمان در نظر شارع استفاده می‌شود و ظاهر این است که مراد از «يَبْنُونَ الدُّورَ» به قرینه‌ «وَ يُشَيِّدُونَ الْقُصُورَ» ساختن کاخ‌های بلند است نه ساختن خانه‌ معمولی که قطعاً در نظر شارع مذموم نیست.

🔸 از مجموع این روایات، هرچند يکایک آن‌ها از نظر شرایط فنی اعتبار سند دارای شرایط لازم نیستند؛ لکن به لحاظ تعدد آن‌ها اطمینان به صحت صدور مضمون آن‌ها حاصل می‌شود، بالخصوص آنچه مربوط به «تشیید و تطاول» در بنیان (بلندسازی) است که در همه‌ این روایات مشترک است.

🔸 بنابراین با توجه به این دسته از روایات و سایر ادله‌ مربوط به موضوع بلندی ساختمان چنین نتیجه می‌گیریم:
ساختن ساختمان‌های بلند با نظام عمران شهری اسلامی سازگار نیست. آنچه در نظام عمران شهری در فقه اسلامی مورد تأیید است؛ خط افقی در ساختمان شهری است نه خط عمودی.


📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۸۹-۹۱

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | سروش | گپ | اینستاگرام

‍ 📌 دروس خارج فقه آیت‌الله اراکی

📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش نهم

🔸 ادامه‌ قسمت دوم

• بخش چهارم: ممنوعیت قطع درختان، به ویژه درختان مثمر، مگر در موارد استثنا؛
از آیات و روایات مختلف اینگونه برداشت می‌شود؛ قطع درختان و نابودکردن فضای سبز حرام و ممنوع است، مگر آنکه در مواقع ضروری و استثنایی راه دیگری نباشد.

🔸 از اطلاق آیه‌ کریمه‌ «الْخِصَامِ وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ؛ و چنانچه روی گرداند تلاش می‌کند در زمین فساد به راه اندازد و گیاه و نسل جانداران را نابود کند.» (بقره: ۲۰۵) ممنوعیت قطع درختان استفاده می‌شود.
از این آیه استفاده می‌شود که نابودکردن کشت و زرع مصداق فساد فی‌الارض و در نظر شرع، ممنوع و حرام است و اطلاق آن شامل قطع هر نوع درخت می‌شود؛ بنابراین هر نوع نابودسازی کشت و درخت ممنوع است مگر در موارد خاصی که اشاره خواهیم کرد که در این موارد قطع درخت مصداق فساد نیست.

از برخی روایات نیز حرمت قطع درخت به‌طور مطلق استفاده می‌شود؛
🔸 کلینی به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند:
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هرگاه مجموعه‌ای را برای جنگ اعزام می‌نمود آنان را در برابر خود می‌نشاند و می‌فرمود: «...وَ لاَ تَقْطَعُوا شَجَراً إِلاَّ أَنْ تُضْطَرُّوا إِلَيْهَا» هیچ درختی را قطع نکنید مگر آنکه ناچار شوید (وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۵۸).

🔸 جمله‌ «وَ لاَ تَقْطَعُوا شَجَراً إِلاَّ أَنْ تُضْطَرُّوا إِلَيْهَا؛ و هیچ درختی را قطع نکنید مگر آنکه چاره‌ای جز آن نداشته باشید» بر حرمت قطع درخت به طور مطلق مگر در موارد اضطرار دلالت دارد.

🔸 حرمت قطع درخت شامل قطع آبیاری درخت هم می‌شود، به طوری که موجب خشک شدن درخت شود؛ زیرا مراد از قطع، نابودی درخت است که با خشک شدن نیز تحقق پیدا می‌کند.

📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۸۲-۱۸۳

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

‍ 📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی

📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش سوم

🔸 ادله‌ی وجوب رعایت امنیت اخلاقی در ساختمان:
تجسس در احوال شخصی دیگران و جستجو کردن نقاط ضعف، نیز نظر انداختن به آن غیر مجاز است و از عواملی است که موجب سلب امنیت اخلاقی شهروندان می‌شود.
لهذا در نظام شهرسازی باید تأمین امنیت مردم و ساکنان در منازل از این جهت، به طور کامل مدنظر قرار بگیرد.

• خدای متعال می‌فرماید:
اى کسانى که ایمان آورده‌اید! از بسیارى از گمان‌ها بپرهیزید چرا که بعضى از گمان‌ها گناه است و (هرگز در کار دیگران) تجسس نکنید (حجرات/۱۲).

• کلینی به سند صحیح روایت می‌کند:
از امام باقر و امام صادق علیه‌السلام که فرمودند: نزدیکترین فاصله‌ی بنده‌ای تا کفر این است که با کسی در دین برادری کند پس خطاها و لغزشهایش را بشمارد تا در روزی بخواهد او را به سبب آن خطاها و لغزش‌ها سرزنش کند (الکافی، ج۲، ص۳۵۴).

• خدای متعال می‌فرماید:
به مؤمنان بگو چشم‌هاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و دامان خود را (از بى عفتی) حفظ کنند این براى آنان پاکیزه‌تر است خداوند به آنچه انجام می‌دهند آگاه است (نور/۳۱).

🔸 از آنچه نقل شد استفاده می‌شود؛ از جمله‌ی مهمترین موارد تأمین امنیت روانی و اخلاقی جامعه عبارت است از:
۱. عدم تجسس در احوال دیگران؛
۲. عدم پی جویی عیوب و نقاط ضعف دیگران؛
۳. اجتناب از نگاه به آنچه باید مستور باشد از بدن دیگران.


📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۵۷-۱۶۲

#شهرسازی_اسلامی_ایرانی
#معماری_اسلامی_ایرانی
#فقه_شهرسازی
#فقه_معماری

💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در:
تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام