مدرسه

پس هوسرل مرا نه به سمت تخصصی شدن یا حالات فوق، بلکه به سمت عام‌ترین مسائل خود فلسفه هدایت کرد که نه اینکه آنها را بازگو کنم بلکه از جانب خودم در مقام اول شخص مفرد بدانها بیاندیشم که صدالبته بسیاری از بخش‌های اندیشیدن هوسرل و دیگران بدان مسائل نیز خود در تعمیقِ هرچه بیشترِ تعمق‌ام در نه تنها پاسخ‌هایم بلکه واسازیِ خود مسائل‌ام کمک‌کننده بوده‌ و هستند و خواهند بود.
حال ممکن است باز هم بپرسید که «خب همین را چرا در هگل نیافتی؟ آیا هگل یا فیلسوف دیگری نمی‌توانست این نقش هدایتگر را داشته باشد؟ چرا هوسرل؟» نکته همینجاست. صحبت بر سر گستره و عمق و تکوین درک از مولفه‌های آن ایده‌ی اصلیِ فلسفه‌ی اولی یا متافیزیک و گستره‌ی آنچه است که در تقابل با آنهاست. همان‌طور که در بخش بعدی توضیح خواهم داد ایده‌ی محوری فلسفه‌ی اولی مفهوم "سوبژکتیویته" یا به نحو دقیق‌تر "گایست" است، یعنی فیزیک به طبیعت می‌پردازد و در نتیجه متافیزیک به گایست یا روح. اما وقتی هوسرل می‌گوید که هگل با دفاع ضعیف‌اش از گایست بدتر پوزیتیویسم را پررو کرد، دیگر نمی‌توانم در هگل بمانم. این بحث علاقه‌ی شخصی نیست، مسئله عمق و گستره‌ی میدان دید است. بنابراین، هوسرل توانست برای من نقش یک فانوس دریایی را داشته باشد که در اقیانوس بیکران متون فلاسفه و متونِ غیر از فلسفه، اعم از ادبیات و اسطوره و غیره سرگردان نشوم. بنابراین، اصلاً این‌طور نیست که چسبیده باشم به صرف هوسرل. بلکه همان‌طور که خواهیم دید و در درس‌های مختلف‌ام در فضاهای گوناگون و موضوعات گوناگون دیده‌اید، نقش راهنما را در خواندن هر متنی برای من داشته است. چون فیلسوفی است که عمیق‌ترین مسائل تاریخ فلسفه و اساسی‌ترین دوگانه‌هایی که متون در طول تاریخ فلسفه بر اساس آنها نگاشته شده‌اند در تأملات او در آخرین نسخه‌ و آپدیت‌شان به نحو منسجم مطرح می‌شوند.
در ادامه وارد این محتوا نیز خواهیم شد و روشن خواهد شد که این دوگانه‌ها چقدر اساسی‌اند و با درک آنهاست که نه تنها بر ماسبق بلکه بر مابعد نیز پروتوهایی اساسی افکنده می‌شود.

علی نجات غلامی

2.45K viewsعلی نجات غلامی, 03:11