🇮🇷Lor لرگرام 🇮🇷
692 subscribers
25.3K photos
18K videos
593 files
1.53K links
👈 لُرگرام

(گرام👈شایسته،ارجمند، گرامی)

(بنام سراب باستانی وگردشگری نای کش)
کانالی برای هرسلیقه ای
بامطالب ناب و آموزنده
فرهنگی،
اجتماعی،
گردشگری،
تاریخی،
خبرهای فوری،
موسقی غنی قوم لُر
وسایراقوام ایرانی

باتبادل
اعضای با کانال👇

@mohamadarian56
Download Telegram
‍ ‍ ‍ 《سال جنگ و توپ چگنی ها》

@diargolvanivaghalam

در سال 1303 هجری شمسی ، نظامیان رضاشاه در بعضی از مناطق لرستان مستقر بودند. یکی از نظامیان بنام (وکیل اصغر) به اتفاق یک نظامی دیگر جهت تهیه علوفه و تیره چوب جهت ساخت و ساز و رفع مایحتاج قشون نظامی به قریه باباعباس خانه یکی از رومیانی ها میرود، او عروسی زیبا دارد که وکیل اصغر با دیدن آن زن رگ حرامش تحریک شده به نظامی همراه خود دستور میدهد که شوهر آن زن را با زور از خانه بیرون کند. مأمور نظامی ، با سرنیزه مرد خانه را به باد کتک گرفته و چند قدمی از خانه دور میکند اما جوان با همیت لر وقتی احساس میکند ناموسش در خطر است ، چرخی زده اسلحه را از دست مأمور گرفته و درجا اورا هلاک میکند وبا سرعت به سراغ وکیل اصغر رفته واو را نیز با شلیک گلوله دوم خلاص میکند.
فردی بنام" نایب حسین" که فرمانده وکیل اصغر نیز بود از قضیه باخبر شده و به ایل چگنی حمله میکند.

رومیانی ها به رهبری #کدخدا_احمدبگ به تنگ هرور با توجه به کوهستانی بودن منطقه نزد طایفه #حاتم_خانی_چگنی پناه میبرند. بقیه مردم چگنی به یاری آنها میشتابند. وکیل اصغر کدخدایان چگنی را در #لره_سوزی جمع کرده و آنها را به بند کشید و وساطتهای امان الله خان غضنفری راهم نپذیرفت نامه ای به #تیمسار_شاه_بختی جانشین وقت لشگر غرب نوشته ، به دست یک پیک نظامی داده تا به او برساند ولی در مِله شبانان منطقه چگنی عشایر جلوی پیک نظامی را گرفته و او را به قتل رساندند.
تیمسار شاه بختی با شنیدن این حوادث بدون توجه به عرض و آبروی عشایر و ریشه قضایا و راهنمایی و همکاری کدخدا چراغعلی کمالوند و دوهزار نظامی مسلح مأمور قلع و قمع رومیانی ها در هرور شد ولی عشایر که از این هتک حرمت خونشان به جوش آمده بود مردانه به آنها تاخته بسیاری از نظامیان را که از نظر تجهیزات نظامی روز و تعداد افراد کاملا برتری داشتند قلع و قمع نمودند و تا شهر خرم آباد فراری دادند ، مردم شهر نیز به زندان نایب حسین خان حمله کرده ، کدخدایان را آزاد کردند و قصد اعدام شخص #حسین_خان را نیز داشتند که امان الله خان غضنفری مانع شد.
ولی حکومت جنگ تمام عیاری را برعلیه عشایر چگنی تدارک دیده بود غرش توپ ها همه جای چگنی را فراگرفت ، آنها کوه یافته در منطقه چگنی که محل سنگر عشایر بوده را به توپ میبندند ، عشایر لرستان که بر سر مال و ناموس به موقع از همه چیز خود گذشته و فدا میکنند شکست سختی را متوجه قشون حکومت کردند.

در این نبرد عشایر چگنی 134 نظامی را کشتند عده زیادی از آنها را به اسارت درآوردند 180 قبضه اسلحه و تعداد 41 رأس اسب را از آنها به غنیمت گرفتند و کاملاً بر ارتش رضاشاه مسلط شدند ، در این جنگ اکثر طوایف چگنی حضور داشته و رزم سواران شه کرم هنوز زبان زد بزرگان و کهنسالان چگنی است.

شایان ذکر است که در آن نبرد یکی از توپ ها به همراه توپچی توسط #شمی از طایفه رومونی (روميانی) و #محمد_قلی_خان از تیره طهماسب خانی چگنی از بین میرود. در نتیجه قشون دولتی شکست خورده و فرار را بر قرار ترجیح میدهند.

مردم لرستان اشعاری در وصف آن نبرد سروده اند که یکی از بیت های معروف آن به این شرح است :

اول تیر دِ رومونی ، دوم دِ طهماس
مینِ دَم توپچی ، بیَه وِ پلاس

@diargolvanivaghalam
منبع :تاریخ سیاسی لرستان جلد 1 - مهندس حاجی رضا خدابخشی
تاریخ معاصر چگنی / بهمن آزادی چگنی

🔻🔻🔻🔻
📽 فیلم زیر (آخرین تَک سُوار) بخش هایی از جنگ عشایر چگنی با ارتش رضاخان پهلوی است در این فیلم پل کشکان ، یافته کوه ، بزرگان و جنگاوران چگنی با پوشش لُری شال و ستره و چوقای فیلی و بسیاری از خصوصیات لُرهای چگنی را خواهید دید.
در سال 1303 بعد از آنکه ارتش رضاشاه با پنج فوج نظامی به چگنی حمله کرد و شکست خورد البته جنگاورانی همچون محمود ، جد خاندان محمودپوریان ، حاتم از خانواده نقدی چگنی و... کشته شدند.
بعد از آنکه خبر پیروزی چگنی ها در لرستان پیچید ، خبر به سایر عشایر ازجمله #پشتکوه_لرستان (ایلام) رسید ، خوانین بیرانوند مسرور و شادمان از این پیروزی ، آنها نیز به رهبری #غلامعلی_خان_بیرانوند (غُلَه) وارد میدان شده و از ولی پشتکوه درخواست حمایت کردند اما والی شرکت نکرد ، بعد از اتحاد میان بیرانوند و چگنی سایر ایلات لرستان نیز با یکدیگر هم پیمان شده و جنگ عشایر لرستان با رضاشاه تا سال 1306 ادامه یافت و در نهایت در همان سال رضاشاه با بمباران مواضع عشایر توانست وارد خرم آباد شده و بعد از خلع سلاح ، جمعیت زیادی از مردم لرستان بخصوص چگنی ، بیرانوند ، میر و... را به نقاطی از ایران تبعید کرد. این ماجرا بسیار مفصل است و در این صفحه کوچک نمیگنجد در آینده اسنادی از این ماجرا رو در کانال منتشر خواهیم کرد.

@diargolvanivaghalam
کانال نایکش
@nayekash
🔻🔻🔻🔻🔻
🔷 توصیه میکنم حتما ببینید👇👇👇
سال جنگ توپ با چگنی ها 
👇👇👇👇

واقعه جنگ چگنی ها و قوای نظامی در زمستان 1303 خورشیدی به نقل از کتاب #تاریخ_لرستان_روزگار_پهلوی چنین آورده شده است:


سرتیپ #محمدخان_شاه_بختی که به جای امیراحمدی به فرماندهی لشگر غرب منصوب شده بود

یکی از نظامیانش بنام (وکیل اصغر) به اتفاق یک نظامی  دیگر جهت تهیه علوفه و تیره چوب جهت ساخت و ساز و رفع مایحتاج قشون نظامی به قریه باباعباس خانه یکی از رومیانی ها (نایب فتحعلی از بزرگان رومیانی) میرود.

احمدبگ رومیانی متوجه پاره شدن شلوار گروهبان مذکور شده سپس میگوید شلوارتان پاره است آنرا بدهید تا برایتان بدوزند.

گروهبان شرط ادب و نزاکت را رعایت نمیکند میگوید:یکی از اهالی خانه بیاید و این شلوار را بدوزد (بدون بیرون آوردن آن از پا) او به این امر اصرار میورزد.

احمدبک رومونی این جسارت را تاب نمی آورد با ترفندی توسط یکی از اعضای خانواده تفنگش را از مخفیگاه بیرون آورده و اقدام به کشتن گروهبان اصغر و همراهش را میکند.


رومیانی ها به #تنگ_هرور باتوجه به کوهستانی بودن منطقه نزد طایفه حاتم خانی چگنی پناه میبرند. اهالی تنگ هرور با رویی گشاده از آنان استقبال میکنند. بقیه مردم #چگنی به یاری آنها میشتابند.

نایب حسین خان شاهسون فرمانده گروهبان اصغر  کدخدایان چگنی را در (لره سوزی) جمع کرده و آنها را به بند کشید و وساطتهای امان الله خان غضنفری راهم نپذیرفت نامه ای به" تیمسار شاه بختی" فرمانده  وقت لشگر غرب نوشته به دست یک پیک نظامی داده تا به او برساند. ولی در (گردنه شبانان) منطقه چگنی عشایر جلوی پیک نظامی را گرفته و او را به قتل رساندند.

 تیمسار شاه بختی با شنیدن این حوادث بدون توجه به عرض و آبروی عشایر و ریشه قضایا و با پنج فوج نظامی با جمعیت دوهزار نفر سرباز مسلح به چگنی حمله ور شد ولی عشایر که از این هتک حرمت خونشان به جوش آمده بود مردانه به آنها تاخته بسیاری از نظامیان را که از نظر تجهیزات نظامی روز و تعداد افراد کاملا برتری داشتند قلع و قمع نمودند و تا شهر خرم آباد فراری دادند ، مردم شهر نیز به زندان نایب حسین خان حمله کرده ، کدخدایان را آزاد کردند و قصد اعدام شخص حسین خان را نیز داشتند که امان الله خان غضنفری مانع شد.

ولی حکومت جنگ تمام عیاری را برعلیه عشایر چگنی تدارک دیده بود. به گفته والی زاده این جنگ سه شبانه روز طول کشید. غرش توپ ها همه جای چگنی را فراگرفت، آنها کوه یافته در منطقه چگنی که محل سنگر عشایر بوده را به توپ میبندند،عشایر لرستان که بر سر مال و ناموس به موقع از همه چیز خود گذشته و فدا میکنند شکست سختی را متوجه قشون حکومت کردند.

در این نبرد عشایر چگنی  134 نظامی را کشتند عده زیادی از آنها را به اسارت درآوردند 180 قبضه اسلحه و تعداد 41 رأس اسب را از آنها به غنیمت گرفتند و کاملاً  بر ارتش شاه بختی مسلط شدند. ( شایان ذکر است که در آن نبرد یکی از توپ ها به همراه توپچی توسط #شمی از طایفه رومونی(روميانی) و #محمد_قلی_خان " از تیره طهماسب خانی چگنی از بین میرود. در نتیجه قشون دولتی شکست خورده و چگنی را ترک میکنند.

@nayekash
نایِ کش
سال جنگ توپ دلیرمردان چگنی ها 
👇👇👇👇👇

واقعه جنگ چگنی ها
و قوای نظامی پهلوی در زمستان 1303 خورشیدی به نقل از کتاب #تاریخ_لرستان_روزگار_پهلوی چنین آورده شده است:

سرتیپ #محمدخان_شاه_بختی
که به جای امیراحمدی به فرماندهی لشگر غرب منصوب شده بود.

یکی از نظامیانش بنام (وکیل اصغر) به اتفاق یک نظامی دیگر جهت تهیه علوفه و تیره چوب جهت ساخت و ساز و رفع مایحتاج قشون نظامی به قریه باباعباس خانه یکی از رومیانی ها
(نایب فتحعلی از بزرگان رومیانی) میرود.

احمدبگ رومیانی
متوجه پاره شدن شلوار گروهبان مذکور شده سپس می گوید
شلوارتان پاره است آنرا بدهید تا برایتان بدوزند.

گروهبان شرط ادب و نزاکت را رعایت نمیکند می گوید:
یکی از اهالی خانه بیاید و این شلوار را بدوزد (بدون بیرون آوردن آن از پا) او به این امر اصرار می ورزد.

احمدبک رومونی
این جسارت را تاب نمی آورد
با ترفندی توسط یکی از اعضای خانواده تفنگش را از مخفیگاه بیرون آورده و اقدام به کشتن گروهبان اصغر و همراهش را میکند.

رومیانی ها به #تنگ_هرور
در اسبی کو چگنی
باتوجه به کوهستانی بودن منطقه نزد طایفه حاتم خانی چگنی پناه می برند.

اهالی تنگ هرور با رویی گشاده از آنان استقبال می کنند.
بقیه مردم #چگنی به یاری آنها میشتابند.

نایب حسین خان شاهسون
فرمانده گروهبان اصغر  کدخدایان چگنی را در (لره سوزی) جمع کرده و آنها را به بند کشید
و وساطتهای امان الله خان غضنفری راهم نپذیرفت نامه ای به" تیمسار شاه بختی" فرمانده  وقت لشگر غرب نوشته به دست یک پیک نظامی داده تا به او برساند.
ولی در (گردنه شبانان) منطقه چگنی عشایر جلوی پیک نظامی را گرفته و او را به قتل رساندند.

 تیمسار شاه بختی
با شنیدن این حوادث بدون توجه به عرض و آبروی عشایر و ریشه قضایا و با پنج فوج نظامی با جمعیت دوهزار نفر سرباز مسلح به چگنی حمله ور شد ولی عشایر که از این هتک حرمت خونشان به جوش آمده بود مردانه به آنها تاخته بسیاری از نظامیان را که از نظر تجهیزات نظامی روز و تعداد افراد کاملا برتری داشتند
قلع و قمع نمودند و تا شهر خرم آباد فراری دادند ،
مردم شهر نیز به زندان نایب حسین خان حمله کرده ،
کدخدایان را آزاد کردند و قصد اعدام شخص حسین خان را نیز داشتند که امان الله خان غضنفری مانع شد.

ولی حکومت جنگ تمام عیاری را برعلیه عشایر چگنی تدارک دیده بود.
به گفته والی زاده این جنگ سه شبانه روز طول کشید. غرش توپ ها همه جای چگنی را فراگرفت،
آنها کوه یافته در منطقه چگنی
که محل سنگر عشایر بوده را به توپ می بندند،
عشایر لرستان که بر سر مال و ناموس به موقع از همه چیز خود گذشته و فدا میکنند شکست سختی را متوجه قشون حکومت کردند.

در این نبرد عشایر چگنی
 134 نظامی را کشتند عده زیادی از آنها را به اسارت درآوردند 180 قبضه اسلحه و تعداد 41 رأس اسب را از آنها به غنیمت گرفتند
و کاملاً  بر ارتش شاه بختی مسلط شدند.
( شایان ذکر است که در آن نبرد یکی از توپ ها به همراه توپچی توسط #شمی از طایفه رومونی(روميانی)

و #محمد_قلی_خان " از تیره طهماسب خانی چگنی از بین می رود.
در نتیجه قشون دولتی شکست خورده و چگنی را ترک میکنند.

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

سید ابوذر بابایی چگنی
از قزوین