🇮🇷Lor لرگرام 🇮🇷

🔴 پشتکوه کجاست!؟

👇👇👇👇👇👇
✳️با ولایت پشتکوه لرستان بیشتر اشنا شویم

سال 570 هجری قمری در دل کوه های زاگرس و بر پهنه ی دشت های فراخ این رشته کوه سلسله ی قدرتمند اتابکان لر کوچک شکل گرفت.

این سلسله با 24 اتابک تا سال 1006 هجری قمری دوام یافت یعنی بمدت 436 سال.

سلسله ی اتابکان لر کوچک بعد از اشکانیان دومین سلسله با حیات طولانی بوده است.

این سلسله در بیشتر ادوار تاریخی از حکومت مرکزی مستقل بوده است و نقش مهمی در انقراض خلافت عباسیان داشت ( در زمان اتابک بدرالدین مسعود ).

در دوران یکی از اتابکان این سلسله رفاه و معیشت مردم لر در سطح مطلوبی بوده است بگونه ای ک کتب تاریخی به سوزاندن گندم برای پخت نان توسط یک زن لر اشاره داشته اند!

اخرین حاکم این سلسله شاهوردی خان بود که علم استقلال از حکومت صفوی برداشت و توسط شاه عباس صفوی کشته شد.

کتب تاریخی چون شرفنامه بدلیسی و ریاض الفردوس خانی محمد میرک و بسیاری کتب دیگر حدود قلمرو اتابکان لر کوچک را بدین گونه دانسته اند:
شرق ان بخش های وسیعی از همدان و بروجرد،
غرب ان تا حدود بغداد پایتخت عراق،
شمال آن قلعه بهار در شمال کرمانشاه
و جنوب ان متصل به رودخانه سزار(دز).

🔴اما سال 1006 ک این سلسله قدرتمند انقراض یافت سلسله ی دوم #لرهای_فیلی یعنی #سلسله ی_والیان_لرستان به قدرت رسیده است.
داده های تاریخی حاکی از حفظ قلمرو اتابکان لر کوچک توسط والیان این سلسله تا زمان والی حسن خان فیلی می باشد اما در نهایت در زمان والی حسن خان فیلی قلمرو ان به دو قسمت " #پیشکوه_لرستان و #پشتکوه_لرستان تقسیم میشود .

⏺بحث ما در مورد پیشکوه لرستان نمی باشد بلکه هدف سخن گزارشی هرچند کوچک پیرامون حدود جغرافیایی پشتکوه لرستان است؛
برخی به اشتباه تصور می کنند ولایت پشتکوه لرستان فقط از پشت کوه های کبیرکوه شروع شده و به مرز ایلام با عراق منتهی میشود در صورتی که این پنداری غلط است،
چندی پیش در طی سفری که ب میراث فرهنگی استان ایلام داشتم از سه سند تاریخی باخبر شدم که مربوط به گزارشاتی پیرامون کاووش های باستانی تیمی فرانسوی روی تپه هایی چون سلیمان تپه ؛ مازیر تپه و خضر تپه و تل باکسایا است ؛ ک مهمترین انها سند شماره 1 ثبت فهرست اثار ملی غیر منقول می باشد،

بررسی این اسناد نشان میدهد ک تا سال 1310 این تپه ها جزو خاک ایران و متعلق به ولایت پشتکوه لرستان بوده اند اما امروزه تحت مالکیت کشور عراق هستند(لرستان عراق).
ه والی در شهر کوت العماره عراق ب کمک عثمانی رفته و انگلیسی ها را قلع وقمع میکنند(رجوع ب کتاب the bastard war) اثر ( a.j. barker ) .

بارکر ک از ژنرال های انگلیسی درگیر جنگ بوده است در کتاب خود ب بررسی وشناخت وضعیت جغرافیایی منطقه پرداخته است و نقشه هایی بسیار دقیق از منطقه والبته اماره ایی دقیق از وضعیت نیروهای نظامی درگیر جنگ جهانی اول درمنطقه ی بین النهرین داشته است؛ بارکر در یکی ازنقشه هایش بوضوح نشان میدهد ک بخش بزرگی از شرق کشور عراق جزو ولایت پشتکوه لرستان بوده است؛ همچنین دریک نقشه ی پراهمیت دیگر از یک ژنرال المانی بنام ronald millar ک درکتاب خودش death of an army اورده است مشخص میشود قسمت هایی وسیع ازشرق عراق اگرچه دوعنصر قومی لر وعرب غالب جمعیت انها بوده ولی جزو ولایت پشتکوه لرستان بوده اند وتحت حاکمیت والی لر ان ولایت ک بنظر میرسد دراواخر سلسله ی قاجار از ایران جداشده اند.

از این داده ها میتوان نتیجه گرفت که ولایت پشتکوه لرستان که خود بخشی از جغرافیای تاریخی لرستان است فراتر از سرحدات مرزی کنونی است و گستره جغرافیایی وسیعی از ان امروزه در کشور عراق می باشد ک نیازمند تحقیق جدید و جدی تر میباشد.

پ.ن :
گذرگاه sakal tutan dersi و رشته کوه های حمرین که فرید ریش روزن المانی ان مناطق را نزدیکی های سرحدات قلمرو والی حسینقلی خان و ولایت پشتکوه لرستان دانسته است

#لرستان_پشتکوه(ایلام)
#لرستان_فِیلی

🇮🇷 @nayekash
نای کش

160 views06:15