💢هشداری برای ما؛ #زبان_لری_از_بین_خواهد_رفت!
#احمد_مومنی
می‌گویندپیشینه زبان به هنگامه‌ای که انسان به تفکرکردن روی آورده است می‌رسد؛
یعنی پیشینه آن به درازای پیشینه آفرینش انسان.
برخی زبان را«تفکر»می‌دانند
و براین باورندکه زمانی که انسان به اندیشیدن پرداخت،
زبان آفریده شد؛
و برخی باور دارند که زبان به عنوان وسیله‌ای برای ارتباط بین انسان‌ها به وجود آمده است.
حال جداازاینکه زبان چه وابستگی به انسان دارد،می‌توان آن رابعنوان موجودی مستقل نگریست.
زبان به همانندهرموجودی زنده دیگری در درازای زندگانی خودرشدکرده،گسترش یافته است.
زبان همچنین دیگر ویژگی‌های بارزهر موجود زنده‌ای راهمانندپویایی، زنده‌بودن، تولدومیرایی دارا می‌باشد.
زبان ایرانی که خودازشاخه‌های زبان‌های هند و آریایی هست دارای ریز شاخه‌هایی فراوانی ازجمله زبان‌های غربی است. زبان لری
رایکی از زیرشاخه‌های زبان‌های غربی می‌دانند.
توضیح جزئیات نمودار درختی زبان کاری تکراری وخارج از هدف این نوشتار می‌باشد.
زبان لری دراستان‌های لرنشین سرزمینمان ایران،
نیز باچندین لهجه متفاوت همچون لری خرم‌آبادی،بروجردی،بالاگریوه‌ای،لکی،بختیاری ،ممسنی و..سخن گفته می‌شود،
البته این تفاوت لهجه می‌تواند فرصتی مناسب برای انجام تحقیقات مفیدی در زمینه زبانشناسی،مردم‌شناسی ودیگر رشته‌های علوم اجتماعی باشد.
همان‌طور که اشاره شداز ویژگی‌های زبان، میرایی آن هست،بعبارتی اگر یک زبان رشد نکند
و نتواند ازخودنگه‌داری کند،خودبه خود محکوم به ازبین رفتن هست؛
وحال دراین نوشتاربه چندعامل ازعوامل مرگ زبان‌هاراکه می‌تواننددربرگیرنده شرایط فعلی زبان لری باشنداشاره می‌شود.
🔴نبودآثارمکتوب رامی‌توان مهم‌ترین عامل فراموشی یک زبان دانست.
مکتوب بودن یک زبان باعث ماندگاری آن زبان برای نسل‌های بعدمی‌شود
واین ازعوامل مهم ماندگاری زبان‌های زنده دنیا می‌باشد.
آثارمکتوب ستون فقرات زبان می‌باشد؛
و وقتی‌که مکتوبات وجودنداشته باشد زبان درطول زندگانی خود به‌سرعت حالت اولیه خودرا ازدست می‌دهدوبه حالت‌های گوناگون تغییرشکل خواهدداد.
ما درجغرافیای زبان لری به‌ندرت به کتاب،نشریه،خبرگزاری یاسایت معتبرودیگر رسانه‌های مکتوب بر می‌خوریم که بازبان لری نوشته شده باشد.
🔴عدم آموزش،باعث عدم حفظ وگسترش وماندگاری هر زبانی است.
دردنیای چندفرهنگی امروزه اگرخصیصه‌ای خاص ازفرهنگ مردم آموزش داده نشودبه‌مرور زمان آن خصیصه دچار فرسایش شده و رو به فراموشی می‌گذارد.
لازم بذکراست که طبق #اصل_پانزدهم_قانون_اساسی آموزش زبان‌های محلی مجازشمرده شده است.
🔴گسترش رسانه‌ها،ضمن اینکه فرصت‌های فراوانی آفریده است ولی تهدیداتی رابه همراه داشته است.
ازهنگامه‌ای که رسانه‌هاجای پای خودرادر میان مردمان بازکرده‌اند زنگ خطربرای زبان‌های غیررسمی به صدادرآمده است.
هرچندرسانه‌های جمعی مختص جغرافیای زبان لری مانند
شبکه‌های تلویزیونی استانی وروزنامه‌های محلی بوجودآمده است باز بدلایلی دراین رسانه‌هازبان غالب،زبان رسمی_فارسی_است.
🔴خودکمتربینی،یاهمان احساس حقارت، زمانی که در یک اجتماع شکل می گیرد دارای تهدیدات ومضرات فراوانی است.
جدای ازاینکه این احساس منفی ازچه عاملی بوجودآمده باشد. شوربختانه این احساس درحوزه زبان لری باعث شده است که مردمان دارای این احساس خودرادر نقاب زبان رسمی پنهان کنندوحتی ازمواجهه فرزندان خودبازبان مادری خودداری کنند.
🔴تغییربافت جمعیتی،ازدیگرعوامل مرگ یاتغییردرزبان هرسرزمینی است. این تغییربافت می‌توانداز عواملی چون مهاجرت،توزیع نامناسب امکانات در یک محدوده جغرافیایی،مشکلات اقتصادی و..شکل بگیرد.
در این عامل زبان محلی یک منطقه با هجوم زبان‌های مردمان تازه‌واردمواجه می‌شودکه درصورت نبوداستحکامات کافی به‌مرورتغییر شکل داده و روبه زوال می‌گذارد.
🔴عدم تولیدلغات نو،نشانه‌ای از عدم پویایی یک زبان می‌باشد.
هرزبان بایدبتواند
دربرابر کنش‌هایی که برای اوروی می‌دهدواکنش‌های مناسبی ازخودنمایان سازد.درغیراین صورت اومغلوب شده ومحکوم به نابودی است.
اگرزبان نتواندبرای رویارویی بااتفاقات نو مانندورودکالاهاوخدمات نو به محدوده خوددست به خلق ویابازتولید کلمات وعبارات جدیدبزندوخودراایستاومنفعل نشان بدهد محکوم به تن دادن به رشدروزافزون کلمات وعبارات خارج ازچارچوب خودمی‌باشد.
هرچند که مردمان حوزه زبان لری سعی کرده‌اند باایجادتغییراتی درلحن وآواهای کلمات واسامی تازه واردبه بازتولیدزبان کمک کنندمتأسفانه این کوشش نمی‌تواندمانعی محکم دربرابرتغییرات و ورودلغات خارجی باشد.
لازم است گفته شود
که پذیرفتن برخی ازکلمات جدیددرهرزبانی نشانه زنده‌بودن وگسترش آن زبانست ولی اگرزبانی دربرابرورودبیش ازحداین کلمات واکنش مناسبی ارائه ندهدوبه بازتولیدخودنپردازد دچارمشکل شده وعواقب جبران‌ناپذیری رابایدپذیراباشد.
🇮🇷 @lorgeram_asli 👈
نای کش
#احمد_مومنی
می‌گویندپیشینه زبان به هنگامه‌ای که انسان به تفکرکردن روی آورده است می‌رسد؛
یعنی پیشینه آن به درازای پیشینه آفرینش انسان.
برخی زبان را«تفکر»می‌دانند
و براین باورندکه زمانی که انسان به اندیشیدن پرداخت،
زبان آفریده شد؛
و برخی باور دارند که زبان به عنوان وسیله‌ای برای ارتباط بین انسان‌ها به وجود آمده است.
حال جداازاینکه زبان چه وابستگی به انسان دارد،می‌توان آن رابعنوان موجودی مستقل نگریست.
زبان به همانندهرموجودی زنده دیگری در درازای زندگانی خودرشدکرده،گسترش یافته است.
زبان همچنین دیگر ویژگی‌های بارزهر موجود زنده‌ای راهمانندپویایی، زنده‌بودن، تولدومیرایی دارا می‌باشد.
زبان ایرانی که خودازشاخه‌های زبان‌های هند و آریایی هست دارای ریز شاخه‌هایی فراوانی ازجمله زبان‌های غربی است. زبان لری
رایکی از زیرشاخه‌های زبان‌های غربی می‌دانند.
توضیح جزئیات نمودار درختی زبان کاری تکراری وخارج از هدف این نوشتار می‌باشد.
زبان لری دراستان‌های لرنشین سرزمینمان ایران،
نیز باچندین لهجه متفاوت همچون لری خرم‌آبادی،بروجردی،بالاگریوه‌ای،لکی،بختیاری ،ممسنی و..سخن گفته می‌شود،
البته این تفاوت لهجه می‌تواند فرصتی مناسب برای انجام تحقیقات مفیدی در زمینه زبانشناسی،مردم‌شناسی ودیگر رشته‌های علوم اجتماعی باشد.
همان‌طور که اشاره شداز ویژگی‌های زبان، میرایی آن هست،بعبارتی اگر یک زبان رشد نکند
و نتواند ازخودنگه‌داری کند،خودبه خود محکوم به ازبین رفتن هست؛
وحال دراین نوشتاربه چندعامل ازعوامل مرگ زبان‌هاراکه می‌تواننددربرگیرنده شرایط فعلی زبان لری باشنداشاره می‌شود.
🔴نبودآثارمکتوب رامی‌توان مهم‌ترین عامل فراموشی یک زبان دانست.
مکتوب بودن یک زبان باعث ماندگاری آن زبان برای نسل‌های بعدمی‌شود
واین ازعوامل مهم ماندگاری زبان‌های زنده دنیا می‌باشد.
آثارمکتوب ستون فقرات زبان می‌باشد؛
و وقتی‌که مکتوبات وجودنداشته باشد زبان درطول زندگانی خود به‌سرعت حالت اولیه خودرا ازدست می‌دهدوبه حالت‌های گوناگون تغییرشکل خواهدداد.
ما درجغرافیای زبان لری به‌ندرت به کتاب،نشریه،خبرگزاری یاسایت معتبرودیگر رسانه‌های مکتوب بر می‌خوریم که بازبان لری نوشته شده باشد.
🔴عدم آموزش،باعث عدم حفظ وگسترش وماندگاری هر زبانی است.
دردنیای چندفرهنگی امروزه اگرخصیصه‌ای خاص ازفرهنگ مردم آموزش داده نشودبه‌مرور زمان آن خصیصه دچار فرسایش شده و رو به فراموشی می‌گذارد.
لازم بذکراست که طبق #اصل_پانزدهم_قانون_اساسی آموزش زبان‌های محلی مجازشمرده شده است.
🔴گسترش رسانه‌ها،ضمن اینکه فرصت‌های فراوانی آفریده است ولی تهدیداتی رابه همراه داشته است.
ازهنگامه‌ای که رسانه‌هاجای پای خودرادر میان مردمان بازکرده‌اند زنگ خطربرای زبان‌های غیررسمی به صدادرآمده است.
هرچندرسانه‌های جمعی مختص جغرافیای زبان لری مانند
شبکه‌های تلویزیونی استانی وروزنامه‌های محلی بوجودآمده است باز بدلایلی دراین رسانه‌هازبان غالب،زبان رسمی_فارسی_است.
🔴خودکمتربینی،یاهمان احساس حقارت، زمانی که در یک اجتماع شکل می گیرد دارای تهدیدات ومضرات فراوانی است.
جدای ازاینکه این احساس منفی ازچه عاملی بوجودآمده باشد. شوربختانه این احساس درحوزه زبان لری باعث شده است که مردمان دارای این احساس خودرادر نقاب زبان رسمی پنهان کنندوحتی ازمواجهه فرزندان خودبازبان مادری خودداری کنند.
🔴تغییربافت جمعیتی،ازدیگرعوامل مرگ یاتغییردرزبان هرسرزمینی است. این تغییربافت می‌توانداز عواملی چون مهاجرت،توزیع نامناسب امکانات در یک محدوده جغرافیایی،مشکلات اقتصادی و..شکل بگیرد.
در این عامل زبان محلی یک منطقه با هجوم زبان‌های مردمان تازه‌واردمواجه می‌شودکه درصورت نبوداستحکامات کافی به‌مرورتغییر شکل داده و روبه زوال می‌گذارد.
🔴عدم تولیدلغات نو،نشانه‌ای از عدم پویایی یک زبان می‌باشد.
هرزبان بایدبتواند
دربرابر کنش‌هایی که برای اوروی می‌دهدواکنش‌های مناسبی ازخودنمایان سازد.درغیراین صورت اومغلوب شده ومحکوم به نابودی است.
اگرزبان نتواندبرای رویارویی بااتفاقات نو مانندورودکالاهاوخدمات نو به محدوده خوددست به خلق ویابازتولید کلمات وعبارات جدیدبزندوخودراایستاومنفعل نشان بدهد محکوم به تن دادن به رشدروزافزون کلمات وعبارات خارج ازچارچوب خودمی‌باشد.
هرچند که مردمان حوزه زبان لری سعی کرده‌اند باایجادتغییراتی درلحن وآواهای کلمات واسامی تازه واردبه بازتولیدزبان کمک کنندمتأسفانه این کوشش نمی‌تواندمانعی محکم دربرابرتغییرات و ورودلغات خارجی باشد.
لازم است گفته شود
که پذیرفتن برخی ازکلمات جدیددرهرزبانی نشانه زنده‌بودن وگسترش آن زبانست ولی اگرزبانی دربرابرورودبیش ازحداین کلمات واکنش مناسبی ارائه ندهدوبه بازتولیدخودنپردازد دچارمشکل شده وعواقب جبران‌ناپذیری رابایدپذیراباشد.
🇮🇷 @lorgeram_asli 👈
نای کش