‍ پلکان اسرار آمیز در ارتفاع ۱۷۵۳ متری در دل #کوه_یافته_چگنی ،لرستان
👇👇👇👇👇👇
این کوه در حد فاصل شهر خرم آباد و شهرستان چگنی واقع شده، و بنا به روایاتی محل تولد #شاه_خوشین_لرستانی در نزدیکی های این کوه در #دره_بااواس ( #دره_بابا_عباس ) در پنج کیلومتری ضلع جنوب غربی شهر #خرم_اباد به سمت شهرستان #چگنی واقع شده .
بقایایی مقبره #مام_جلاله_لرستانی مادر باکره #شاه_خوشین_لرستانی هنوز در این دره پا برجاست

در زیر ابیاتی از #شاه_نامه_حقیقت اثر مرحوم #جیحون_ابادی را در باب چگونگی مستقر شدن #شاه_خوشین در #کوه_یافته و دیدار با #یاران را می اوریم :

چو بر #قوم_لر کرد ذاتش ظهور

همه بنده وار از اناث و ذکور

در آن #یافته_کوه بارگاهی نشاند

غلامان در آن بار یک یک بخواند

زمانی که #شَه بود در #یافته_کوه

که #بابا_بزرگ بود در آنجا نکو

بنا روایات #شاه_خوشین_لرستانی در #کوه_یافته بارگاه جلیل و رفیعی بنا کرده و یاران خالص خود را در ان بار ملاقات کرده و با یکایک انان پیمان یاری و برادری بسته
چه بسا این پلکان اسرار آمیز در دل یافته کوه بی ربط با این روایات نباشد

الله و العلم..

#یارسان_لرستان_اهل_حق_یاری_تنبور_کوهدشت_طرحان_نوراباد_شاه_خوشین_لرستانی_بابا_بزرگ_لرستانی_کلام_کاکا_ردا_لرستانی_
🔷🔷🔷

@nayekash
نای کش

‍ #سبیل_مرد_ایرانی در گذر زمان
👇👇👇👇
سبیل در طول تاریخ نشان بارز مردانگی، شجاعت و قدرت خاص عشایری بوده است. اما همین نشان مردانگی هم در طول تاریخ دستخوش تغییر شده و هر از چند‌گاهی نوعی از آن مد روز شده است.
انواع سبیل؛ سبیل چخماقی، سبیل هستە خرمایی، سبیل چنگیزی سبیل نظامی, سبیل گراز ماهی, سبیل مدادی, سبیل فرمانی, سبیل نعل اسبی و...

مرد است و سبیل‌اش

در طول تاریخ سبیل نشان بارز "مردانگی" بوده است. قدیمی‌ترین سندی که بر داشتن سبیل به تنهایی دلالت می‌کند، تصویری از یک سوارکار ایرانی مربوط به ۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است.

ریش و سبیل باستانی

در نقش‌های برجسته به‌جای مانده از عهد باستان در دوران مادها و پارس‌ها، مردان با ریش و سبیل دیده می‌شوند. در کتب قدیمی تراشیدن ریش و سبیل همچون بریدن گیسوی زنان، تنبیه محسوب می‌شده است.

سبیل اشکانیان

تندیس‌ها و سکه‌های به دست آمده از دوران اشکانیان و ساسانیان نشان از کاهش اهمیت ریش دارد. یکی از معروف‌ترین تندیس‌ها، چهره یک سرباز با سبیل را نشان می دهد

 ‍ ♦️دیدگاه دکتر شفیعی کدکنی درباره اقلیت #یارسان( اهل حق )

🔸اگر هسته ای از آیین خرمدینی در جهان باقی مانده باشد جایگاه جغرافیایی آن ناحیه غرب ایران است، درهمان نواحی ای که یارسان بازماندگان آن اند. بخش اصیل و دست نخورده ادبیات منظوم یارسان، در اوزانی قرار دارد که بیرون از نظام عروضی رسمی است و استمرار وزن در شعر ایرانی قبل از اسلام است. جهان شناسی پیچیده و اسطوره ای حاکم بر نظام فکری یارسان، با همه اشتمالش بر عناصری از فرهنگ اسلامی، در مجموع یک نظام اساطیری ایرانی بسیار کهن است.

🔸رها کردن سبلت و تراشیدن ریش که شعار قلندریان بوده و پیشینه آن در ایران عصر ساسانی در تقابل فرهنگ ایرانی با عرب است. و از عناصر مشترک میان قلندریان و آیین یارسان به شمار می آید. آنچه درباره ابقاء شوارب(سبیل) از ایشان نقل شده ادامه سنت ایرانیِ پارتی، ساسانی است.

#منبع: کتاب قلندریه در تاریخ_محمد رضاشفیعی کدکنی


🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

حامد مدیری ازخرم آباد

➖ دین و مذهب مردم چگنی👇👇👇

بخش سوم

* پس از هجوم اعراب مسلمان
به کشورمان
و اشغال ایران توسط اعراب،
اُمرای دست نشانده خلفا
بر ولایات ایران حکمفرما شدند و طی مدتی به جبر يا اختیار بسیاری از مردم ایران نيز از آئین های باستانی خود چون میترائیسم، زرتشتی و مانوی دست شسته و مسلمان شدند.

* بخصوص گستره جبال
(لرستان و کردستان) که در خط مقدم آماج یورش اعراب بودند،
چگنی هم از اقوام همین مناطق بود
و از این قاعده مستثنی نبوده است، آنها احتمالاََ بعدها جزو موالی شدند.

* هرچند که ورود اسلام
به‌ ایران با ویرانی و کشتارهای وسیعی همراه بود و شاید مردم برای در امان ماندن از گزند مسلمانان به طور سطحی و ظاهری مسلمان شدند، با توجه به آنکه جنبش‌ های بسیاری برای رهایی از ظلم خلفا و امرای عرب
در اقصی نقاط ایران آن روز به وقوع پیوست اما نهایتاََ سرکوب شدند،
ظلم و جور اعراب مسلمان بر ایرانیان حدود 200 سال به طول انجامید
و استاد زرین‌کوب
از آن با عنوان‌ "دو قرن سکوت" یاد می‌کند.

* به مراتب قبیله چگنی
هم سال‌ها طول کشید تا اسلام آوردند،
ظاهراََ آنان به مذهب شیعه گرایش داشتند، سندی در دوران
شاه سلیمان مرعشی صفوی وجود دارد
که در آن طبق روایتی
از عهد امام رضا،
ایلات چگنی،
زنگنه،
سیاه‌منصور
و اکراد را به دلیل آنکه در کفن و دفن شهدای کربلا یاری رسان قبیله بنی اسد
بوده‌اند
از هرگونه عوارضات و چوپان‌بیگی معاف کرده‌ است
و آن ایلات را خطاب به بیچاره فرموده، شاه سلیمان ثانی نیز به حرمت‌ آن
حکم تاریخی امام هشتم،
همان حکم را در سال‌ ۱۱۶۳ قمری صادر کرد
( و الله اعلم)

* با توجه به اینکه لرستان
(مهرگان کده، ماه سبدان، شاپورخواست و...) خراج‌گذار کوفه بودند،
نفوذ شیعه در این سرزمین محتمل تر است.

* اما این روند در قرون بعدی بخصوص قرن سوم، چهارم و پنجم هجری دگرگون شد،
آئینی در #لرستان پدید آمد
که آنرا #یارسان
یا اهل حق گویند
و بعضی اشتباهاََ علی‌الهی خطابش می‌کنند

* آئینی که تلفیقی از ادیان
و باورهای باستانی ایران و اسلام بود،
اما بیشتر از باورهای میترائیسم،
زرتشتی،
مانوی
و مسیحیت
تاثیر پذیرفت، چگنی
یکی از اقوامی بود که در گرایش به فرقه‌ یارسان گوی سبقت را از دیگران ربود
و محل ظهور
دومین مظهر الوهیت و پیشوای بزرگ آن آیین یعنی حسین بن مسعود گورانی
مشهور به شاه خوشین،
باباخوشی،
مبارکشاه لرستانی،
زرده سوار،
هزارسوار و ... شد.

* تولد و سرگذشت
#شاه _خوشین_لرستانی
شباهت زیادی با عیسی مسیح دارد.
(توضیحات بیشتر از حوصله این گفتار خارج است)

* مادر شاه‌خوشین به نام ماماجلاله،
بانویی صالحه و عارفه بود
و در تاریخ یارسان چون مریم مقدس برای مسیحیان است
و طایفه باباعباسی چگنی
خود را از تبار شاه خوشین فرزند ماماجلاله می‌دانند،
قبرستان قدیمی آنها در کنار مقبره ماماجلاله واقع در تنگ باوواس چگنی است.

* در منطقه چگنی
مقابر، گنبدها و رِوَدگاه‌هایی وجود دارد که در گذشته برای مردم مقدس بودند
و اغلب آنان منسوب و مربوط به پیران و باباهای یارسان است
همچون باودونیار (بابا دانیال)
و اسماعیل در روستای برکه،
پیرسهم‌الدین در شاهیون،
مقام مشهور به 12امام
در سماق،
پیرپخَه در میشکر،
ماماجلاله در توه باوواس و ...

* این روند ادامه داشت
تا جایی که چگنی‌های کوچانده به آناتولی پیرو مذهب بکتاشیه گردیدند
و حاجی بکتاش را پیر و مراد خود می‌دانستند.

* این فِرَق
به دلیل بدبینیِ علما و سلاطین مسلمان مدام سرکوب شدند
بخصوص در عهد تیمور گورکانی که رسماََ حکم به قتل ایشان صادر شد.

* در این رهگذر جمع کثیری از چگنی‌ها به مذهب سنی شافعی گرویدند
و اینک بازماندگان
آن‌ها در اقلیم کردستان عراق،
منطقه قطور آذربایجان
و کردستان ترکیه زندگی می‌کنند.

* تا آنجا که اطلاع موثق است
در دوران صفوی که بازار شیعه گری داغ بود و فرقه‌ها و مذاهب مغایر با شیعه شدیداََ سرکوب می‌شدند،
جمعیت چگنی‌های
اهل حق
و شافعی رفته رفته کاهش یافت، تا جایی که اتابکان لر کوچک
که تا قبل از صفویه، شافعی مذهب بودند اینک شاه رستم اتابک لر(چنگروی) خود را شیعه فطری علی ابن ابی طالب معرفی کرده و لقب عباسی به خود داده بود.
* چگنی‌های خراسان
با توجه به نفوذ و قدرتی که در دربار صفوی بدست آورده بودند
از همتباران لرستانی خود پیشی گرفته و افرادی از آنها حتی مقام خلیفة الخلفایی هم کسب کرده‌ بود.

* مطابق برخی از اسناد،
مسجد جامع سبزوار توسط یکی از امرای چگنی خراسان ساخته یا بازسازی شده است

* امامقلی بیگ وارسته چگنی
از شاعران همان دوران می‌گوید :

وارسته ز دوزخ ندهد هيچ نجات
نه روزه، نه نماز، نه حج و زکات
یک خیر ترا کفاف است در عرصات
آن مهر علی است بر محمد صلوات

* مکان مذهبی مشهور به قدمگاه در حوالی نیشابور خراسان
در همان دوران صفوی توسط حسنعلی چگنی از بزرگان خراسان بنا گردید.
ادامه دارد ...
@mashahir_chegeni


🇮🇷 @lorgeram_a👈
نای کش

#بهلول_لرستانی👇👇👇👇

به لری بَلیل:
وی در سده دوم هجری در لرستان می زیسته است.
براساس مندرجات کتاب #سرانجام نخستین کسی بوده که طریقه #یارسان
را موجودیت بخشیده و به اتفاق یاران و مریدان لرستانی
خود از این ناحیه به بغداد رفته است.

چون به خاطر هوش و دهای خود محسود بی مایگان واقع شد
خود را به دیوانگی زد از همین رو به بهلول مجنون"لئوه" شهرت یافته است.

بهلول از بغداد
بار سفر #کرمانشاهان را ساز و در غرب کشور مریدان مخلصی پیدا و به مسلک خود وسعت نسبتا چشمگیری بخشید
و سرانجام در محلی به نام #تنگه_گول به سال ۲۱۹ هجری قمری رخت از جهان بربسته است.

#المنجد بهلول
را عاقل مجنون نما خوانده است که #هارون_الرشید را اندرز می داده.

#نوروز_سورانی
بهلول را چنین ستوده است

بهلول ذاتیوَن ذات یگانه
عامیان ماچان بهلول دیوانه
کی دی دیوانه وَ ایطور دانا بو
مَرکو نه میدان گردون رانا بو

چند تن از یاران بهلول

بابا لره لرستانی
بابا نجوم لرستانی
بابا رجب لرستانی
بابا حاتم لرستانی

اژ بهلولتان ژ روی زمینی
چار فرشتانم چاکر کرینی
نجوم،صالح،رجب مبینی
چنی لره بیم ژ ماه هفتیمی

ترجمه:

من بهلول هستم
در روی زمین و چهار فرشته خود را راهنمای مردم کرده ام به اسامی نجوم،
صالح،رجب لره
و درمیان ماه وهفت اورنگ با "لره" راز و نیاز کردم

#المُنجد:
فرهنگ لغت مشهوری به زبان عربی است.

🇮🇷 @lorgeram_a👈
نای کش

مقبره باو دونیار
در روستای سراب برکه #شهرستان_چگنی - باو دونیار کیست !؟



باو دونیار یا به تعبیر برخی از پژوهشگران بابا دانیال یکی از اماکن تاریخی و مقبره های مورد احترام اهالی #چگنی در استان #لرستان است، این مقبره در نزدیکی روستای سراب برکه و منطقه تنگ موسی مابین شهرهای #سراب_دوره و #ویسیان در شهرستان چگنی قرار دارد

حمید ایزدپناه در کتاب آثار باستانی و تاریخی لرستان آورده است :
در تنگه‌ای واقع در ۶ کیلومتری جنوب مرکز بخش چگنی (سراب دوره) که به نام تنگ موسی مشهور است قبری سنگ چین شده با حصار سنگی باقی است که زیارتگاه اهالی بوده و موسوم به "بابا دانیال" می‌باشد، سنگ قبر و یا کتیبه‌ای که دال بر شناسایی بیشتر صاحب قبر باشد، وجود ندارد. مدتی قبل این قبر شبانه شکافته و استخوان های مدفون را بیرون ریخته بودند

بهمن آزادی چگنی در کتاب تاریخ معاصر چگنی، چنین آورده است :
بابا دانیال از رهبران مذهبی #اهل_حق بوده، در ۶ کیلومتری جنوب مرکز بخش چگنی به نام تنگ موسی قرار دارد، محلی ها به او "باو دونیار" می‌گویند

گرچه مدرک و سندی از اصالت و مسلک وی تاکنون پیدا نشده است، اما برخی بر این باورند که باو دونیار از پیران و عرفای اهل حق (#یارسان) بوده است و او را هم کیش باباطاهر عریان، بابا بزرگ، بابا لره، بابا حاتم، بابا فقیه و ... دانسته که جملگی در منابع تاریخی با شهرت لرستانی معرفی و از پیران و پیشوایان آیین یاری بوده‌اند، از این رو در نزد مردم لرستان و پیروان خود مورد احترام بوده لذا اغلب دارای مقبره بوده‌ و زائرانی داشته‌اند

این نکته نیز حائز اهمیت است که بسیاری از نیاکان طایفه #پیرحیاتی_چگنی هم لقب بابا داشته‌اند مثل بابا خلیل اکبر، بابا رواق الدین، بابا غلامعلی، بابا شاه‌میرزا، باباخسرو، بابا پرویز و ... به نظر می‌رسد باو دونیار یا بابا دانیال هم از مردم بومی و اهالی چگنی بوده است که بعلت تخریب مزار وی و عدم وجود سنگ قبر اطلاع چندانی از هویت او نیست

ناگفته نماند در پی پژوهش هایی که در مورد تاریخ چگنی داشته‌ایم در یکی از منابع خارج از کشور به نسخه‌ای برخوردیم که تعدادی از بزرگان #ایل_چگنی در دوران سلسله آق‌قویونلو و صفویه را معرفی کرده و نام یکی از آن افراد دوندار چگنی بوده است، آیا باو دونیار می‌تواند همان دوندار چگنی باشد؟

اما در سال های اخیر با کمال تعجب سنگ قبری برای صاحب قبر تهیه نموده و روی آن نوشته‌اند : مقبره امامزاده !!! بابا دانیال پدر شوش دانیال است.
پیج #ایل_بزرگ_چگنی


🇮🇷 @lorgeram_a👈
نای کش


#وه_باو_دونیار_قسم