🔹"زبان اصلی مردم چگنی لُری است.
👇👇👇👇👇👇
راولینسون در سفرنامه خود میگوید：من بر این پندارم که زبان لُری از فارسی باستان مشتق شده که همزمان با زبان پهلوی به طور جداگانه و مشخص صحبت میشده است ، زبان لُرها تقریبا زبان فِرس قدیم است ، هنوز زبان لکی یکی از السنه باستانی کوهستانی ایران است که در اغلب مناطق لُرستان معمول میباشد ، میتوان گفت که در لغات مستقله مابین الوار به هیچ وجه کلمات عربی و ترکی یافت نمیشود."
تاریخ معاصر چگنی ص 274 , 275 / بهمن آزادی چگنی
🔹"زبان لُری اصیل و تا حدودی بدون لهجه (زبان رسانه) را باید در میان مردمان چگنی جستجو کرد ، در مواردی اختلافاتی بین گویش مردمان چگنی و لُر زبان های لرستان و شهر خرم آباد وجود دارد ، به گونه ای که با هم صحبت شدن با دیگر اقوام ، چگنی بودن آنها مشخص میشود."
کتاب نسبنامه طایفه شه کرم ص 29 / علی کرمی کیان
🔹با اینکه بسیاری از محققان ایرانی و خارجی زبان لُری را فارسی باستان میدانند اما باید متذکر شد که امروزه لُری خود نه یک زبان بلکه یک گروه زبانیست.
گویشوران لُر از جنوب کردستان عراق یعنی خانقین در خاک عراق تا کرانه های خلیج فارس و شمال کشور عمان زندگی میکنند.
🔹این ناحیه جغرافیایی وسیع ، خود به دو ناحیه جنوبی و شمالی نیز تقسیم میگردد.
نیمه جنوبی شامل :
بختیاری ، بَهمَئی ، کُهگیلویی ، بویراحمدی ، لیراوی ، کمزاری ، دزفولی و شوشتری...
نیمه شمالی شامل :
فِئیلی و لَک که فیلی خود به چهار شاخه کَلهُری ، مَهَکی ، زَندی و مینجایی تقسیم میگردد.
🔹مرز بین این گویشوران لُری جنوبی و شمالی رودخانه دز یا همان سزار است.
در منابع گذشته نامی از گویش و زبان لُری نیست گویا لُری را همان پهلوی باستان دانسته اند چنانکه باباطاهر لُر میگوید :
"زبان پهلوی را اوستادُم
کتاب عاشقی را مسطرستُم
خدایا عشق طاهر بی نشان بی
که از عشق بُتان بی پا سرستُم"
🔹استاد حمید ایزدپناه (صفای لرستانی) شاعر، پژوهشگر و نویسنده کتاب فرهنگ لُری عموما لُری را زبانی جدا از کُردی و فارسی دانسته ، وی شاهنامه لکی را تدوین و به همراه آثار عماد لُر (عمادالدین فضلوی) ، باباطاهر و سایر شاعران قدیمِ لُری گوی ، از آنها به عنوان "فَهلَویات" یاد میکند.
فهلی یا فئیلی همان پهلوی است.
🔹مردم #چگنی که بخشی از لُر #فئیلی میباشند به زبان لُری گویش مینجایی و با لهجه چگنی یا چگنیونَه تکلم میکنند.
برخی به اشتباه لهجه چگنی و خرم آبادی را یکی دانسته اند که این کاملا اشتباه است.
لهجه چگنی و خرم آبادی در عین قرابت زیاد دارای تفاوت هایی نیز هستند که همین امر لهجه چگنیونه را از سایر لهجه های زبان لُری متمایز کرده است.
🔹به طور معمول زبان لُری فئیلی را چهار شاخه ، لُری مهکی ، لُری خرم آبادی ، لُری چگنیونه و لُری شوهانی دانسته اند.
🔹مهمترین ویژگی لُری چگنی وجود اصطلاحات و کلمات قدیمی و اصیل لُری در این گویش است به طوری که برخی لُری چگنی را همان خرم آبادی غلیظ تلقی کرده اند.
🔹یکی دیگر از ویژگی های لری چگنی وجود علامت جمع《-َل》در این گویش است. برخلاف لُری خرم آبادی ، بالاگریوه و باجلانی که جمع بستن را به صورت 《و》به کار میبرند در لُری چگنی این مشخصه به صورت :
مصوت " -َ " و صامت "ل" میباشد که در میان سایر گویشوران لُر همچون مهکی ، کلهری ، لکی ، بختیاری لُری جنوبی و... مشترک است. و این امر هنوز بین چگنی های علی آباد خنداب و قزوین و گیلان رعایت میشود.
به طور مثال :
زَنَل 👈زن ها
بَچَل 👈بچه ها
بُزَل 👈بزها
مُرغَل 👈مرغ ها
گایل 👈گاوها
و...
همین واژگان در گویش های خرم آبادی و بالاگریوه :
زنو 👈زن ها
بَچو 👈بچه ها
بُزو ، بزیا 👈بزها
مُرغیا ، مرغو 👈مرغ ها
گاویا 👈گاوها
و... تلفظ میشود.
🔹گویش مردم چگنی در لُرستان مختص به همین ایل است و با سایر ایلات لُرستان تفاوت هایی دارد که همین تفاوتها موجب شده گویشوران چگنی در این استان به راحتی مشخص شوند.
کانال #لرستان_کوچک (لرهای قزوین و لوشان گیلان)
@nayekash
نای کش
👇👇👇👇👇👇
راولینسون در سفرنامه خود میگوید：من بر این پندارم که زبان لُری از فارسی باستان مشتق شده که همزمان با زبان پهلوی به طور جداگانه و مشخص صحبت میشده است ، زبان لُرها تقریبا زبان فِرس قدیم است ، هنوز زبان لکی یکی از السنه باستانی کوهستانی ایران است که در اغلب مناطق لُرستان معمول میباشد ، میتوان گفت که در لغات مستقله مابین الوار به هیچ وجه کلمات عربی و ترکی یافت نمیشود."
تاریخ معاصر چگنی ص 274 , 275 / بهمن آزادی چگنی
🔹"زبان لُری اصیل و تا حدودی بدون لهجه (زبان رسانه) را باید در میان مردمان چگنی جستجو کرد ، در مواردی اختلافاتی بین گویش مردمان چگنی و لُر زبان های لرستان و شهر خرم آباد وجود دارد ، به گونه ای که با هم صحبت شدن با دیگر اقوام ، چگنی بودن آنها مشخص میشود."
کتاب نسبنامه طایفه شه کرم ص 29 / علی کرمی کیان
🔹با اینکه بسیاری از محققان ایرانی و خارجی زبان لُری را فارسی باستان میدانند اما باید متذکر شد که امروزه لُری خود نه یک زبان بلکه یک گروه زبانیست.
گویشوران لُر از جنوب کردستان عراق یعنی خانقین در خاک عراق تا کرانه های خلیج فارس و شمال کشور عمان زندگی میکنند.
🔹این ناحیه جغرافیایی وسیع ، خود به دو ناحیه جنوبی و شمالی نیز تقسیم میگردد.
نیمه جنوبی شامل :
بختیاری ، بَهمَئی ، کُهگیلویی ، بویراحمدی ، لیراوی ، کمزاری ، دزفولی و شوشتری...
نیمه شمالی شامل :
فِئیلی و لَک که فیلی خود به چهار شاخه کَلهُری ، مَهَکی ، زَندی و مینجایی تقسیم میگردد.
🔹مرز بین این گویشوران لُری جنوبی و شمالی رودخانه دز یا همان سزار است.
در منابع گذشته نامی از گویش و زبان لُری نیست گویا لُری را همان پهلوی باستان دانسته اند چنانکه باباطاهر لُر میگوید :
"زبان پهلوی را اوستادُم
کتاب عاشقی را مسطرستُم
خدایا عشق طاهر بی نشان بی
که از عشق بُتان بی پا سرستُم"
🔹استاد حمید ایزدپناه (صفای لرستانی) شاعر، پژوهشگر و نویسنده کتاب فرهنگ لُری عموما لُری را زبانی جدا از کُردی و فارسی دانسته ، وی شاهنامه لکی را تدوین و به همراه آثار عماد لُر (عمادالدین فضلوی) ، باباطاهر و سایر شاعران قدیمِ لُری گوی ، از آنها به عنوان "فَهلَویات" یاد میکند.
فهلی یا فئیلی همان پهلوی است.
🔹مردم #چگنی که بخشی از لُر #فئیلی میباشند به زبان لُری گویش مینجایی و با لهجه چگنی یا چگنیونَه تکلم میکنند.
برخی به اشتباه لهجه چگنی و خرم آبادی را یکی دانسته اند که این کاملا اشتباه است.
لهجه چگنی و خرم آبادی در عین قرابت زیاد دارای تفاوت هایی نیز هستند که همین امر لهجه چگنیونه را از سایر لهجه های زبان لُری متمایز کرده است.
🔹به طور معمول زبان لُری فئیلی را چهار شاخه ، لُری مهکی ، لُری خرم آبادی ، لُری چگنیونه و لُری شوهانی دانسته اند.
🔹مهمترین ویژگی لُری چگنی وجود اصطلاحات و کلمات قدیمی و اصیل لُری در این گویش است به طوری که برخی لُری چگنی را همان خرم آبادی غلیظ تلقی کرده اند.
🔹یکی دیگر از ویژگی های لری چگنی وجود علامت جمع《-َل》در این گویش است. برخلاف لُری خرم آبادی ، بالاگریوه و باجلانی که جمع بستن را به صورت 《و》به کار میبرند در لُری چگنی این مشخصه به صورت :
مصوت " -َ " و صامت "ل" میباشد که در میان سایر گویشوران لُر همچون مهکی ، کلهری ، لکی ، بختیاری لُری جنوبی و... مشترک است. و این امر هنوز بین چگنی های علی آباد خنداب و قزوین و گیلان رعایت میشود.
به طور مثال :
زَنَل 👈زن ها
بَچَل 👈بچه ها
بُزَل 👈بزها
مُرغَل 👈مرغ ها
گایل 👈گاوها
و...
همین واژگان در گویش های خرم آبادی و بالاگریوه :
زنو 👈زن ها
بَچو 👈بچه ها
بُزو ، بزیا 👈بزها
مُرغیا ، مرغو 👈مرغ ها
گاویا 👈گاوها
و... تلفظ میشود.
🔹گویش مردم چگنی در لُرستان مختص به همین ایل است و با سایر ایلات لُرستان تفاوت هایی دارد که همین تفاوتها موجب شده گویشوران چگنی در این استان به راحتی مشخص شوند.
کانال #لرستان_کوچک (لرهای قزوین و لوشان گیلان)
@nayekash
نای کش