💠 #معرفی_طوایف 📃

📜طایفه #بداق ایل #چگنی 📜

بُداق از تیره های بسیار قدیمی است که در چگنی سکونت داشته اند ، #بداق_خان (بوداغ ، بوداق ، اوغلان بوداق بیگ) یکی از سرداران دوران صفویه بوده ، در مورد این شخص مطالبی در کتاب عالم آرای عباسی به وضوح بیان شده است.

به تصریح عالم آرای عباسی بوداق خان تا سال 1012 قمری حاکم قدرتمند مشهد و در نتیجه خراسان بوده است.
در کتاب شرفنامه آمده است که :
بداق خان در عین حال مردی صلح جو بوده و اوقاتش را بیش تر به مطالعه می گذرانیده است. بوداق خان از نظر قدرت سیاسی چنان برجسته بود که سلطان محمد خدابنده را از سلطنت عزل و پسرش #عباس_میرزای_ولیعهد (شاه عباس کبیر) را که در هرات بود به مشهد آورده و در سال 989 قمری به سلطنت رسانید. بوداق خان فرمانروای مقتدر خراسان که بارها ازبکان و مغولان متجاوز را گوشمالی داده بود ، از جانب شاه عباس به (امیرالامرا) ملقب گشت.
آنچه که مسلم است بوداق خان چگنی از سرداران بزرگ ایران در عهد شاهان صفوی و بخصوص شاه عباس بوده است و علاوه بر ریاست ایل چگنی حاکم مقتدر خراسان و مشهد و از امیران بزرگ ایران بود که بارها ازبکان و مغولان را شکست داد.

" #بوداق_بیگ_چگنی از امیر زادگان چگنی بود و در سلک قورچیان عظام انتظام داشت ، او را به بلندپایه امارت سرافراز گردانیده به میانه آن قوم فرستاد و یکی از محال خراسان بین مشهد و قوچان را بدیشان ارزانی داشته ، ترقیات کلی به احوال ایشان راه یافت بعداز آنکه عبدالمؤمن خان ازبک به خراسان حمله کرد شاه عباس به کمک بوداق خان رفته و بعد از شکست دادن خان ازبک ، شاه مذبور بوداق خان را به نوازشات خسروانه مفتخر و سرافراز گردانیده ، پنج پسر او را به منصب امارت رسانید و حکومت و دارایی خراسان به امیرالامرا بوداق و فرزندانش تفویض کرد.""

""در کتاب تاریخ غضنفری جلد یکم ص 164 اینگونه نوشته：سال 948 قمری #شاه_طهماسب_صفوی شخصاً جهت تنبیه علاءالدین رعناباشی حاکم یاغی دزفول به خرم آباد وارد شد ، جهانگیر عباسی اتابک لرکوچک افراد زبده ای را انتخاب و معرفی کرد و یکی از همین افراد بُداق چگنی است.""

""مؤلف عالم آرای عباسی مینویسد： شاه عباس "بوداق خان چگنی" را منظور نظر شفقت گردانیده به منصب والای لَلِه گی و اتابیکی (پسر خود) شاهزاده سلطان حسن میرزا معزز و سربلند گردانید (درواقع مسعول تربیت شاهزاده شد) و حکومت مشهد مقدس معلی نامزد او شد و الکاء خبوشان (قوچان کنونی) و محالی که سابقاً به او متعلق بود به اولاد او حسنعلی سلطان و حسینعلی سلطان چگنی و سایر برادران تقسیم یافت.""
@diargolvanivaghalam

بُداق خان چگنی حاکم خراسان (مشهد ، بلخ ، هرات ، قوچان و...) دارای فرزندانی با نام های زیر بود：

🔹سلطان حسنعلی (حاکم مناطق ثلاثه ایران)
🔹سلطان یوسفعلی (حاکم سرحدات مرو و ماروچاق)
🔹سلطان حسینعلی (حاکم تهران در سال ۹۹۸ قمری)
🔹سلطان علی
🔹سلطان بیرامعلی (حاکم بسطام در سال ۱۰۰۶ ، حاکم نواحی مرو در سال ۱۰۱۲ و در اواخر حکومت شاه عباس حاکم دیلمان و گیلان شد.)
🔹صبیه بوداق چگنی (دختر بوداق خان ، او همسر مرشدقلی خان استاجلو از حاکمان خراسان بوده است , سال ۹۹۰ قمری)

اکنون طایفه بداق ساکن در منطقه چگنی لرستان از نسل سلطان حسنعلی هستند ، سلطان حسنعلی حاکم مناطق ثلاثه ایران یعنی همدان - بسطام و درنهایت مشهد بوده که در سال ۱۰۰۶ به دست ازبکان در بسطام کشته شد و نوادگان وی بعد از چند سال به لرستان بازگشتند.

کلمه بوداغ خان یا بوداق بیگ چگینی متأثر از املاء و انشاء نویسندگان ترک در گذشته است و این نام در زبان لری و در بین مردم ایل چگنی به صورت "بیاق" و در فارسی به صورت بُداق يا بُداغ نوشته و تلفظ میگردد.
@diargolvanivaghalam

به گفته رزم آرا در کتاب جغرافیای نظامی ایران -لرستان ، ساکنین اولیه چگنی عبارت اند از： میرزاوند ، شاکرمی ، بداق و سبزوار به عقیده بسیاری این طوایف دارای جد مشترک میباشند.

از رؤسای ایل چگنی لرستان در دوران پهلوی اول که از طایفه بداق بودند میتوان به #میران و #میرزا بداق چگنی اشاره کرد که در خاطرات #سرتیپ_شاه_بختی صفحه ۲۳۰ نام آنها آمده است.

این طایفه علاوه بر جمعیت چند هزار نفری در بخش چِگِنه شهرستان #نیشابور خراسان در روستایی به نام بُداق واقع در شهرستان چگنی #لرستان ساکن بوده که هم اکنون اهالی آن به شهر خرم آباد مهاجرت کرده و خالی از سکنه است ، امید است با همت بزرگان این طایفه و توجه مسعولین ، روستای بداق جان تازه ای بگیرد.
@diargolvanivaghalam
📚 کتاب تاریخ معاصر چگنی/ بهمن آزادی چگنی
📚 نسب نامه طایفه شه کرم/ علی کرمی کیان
📚 عالم آرای عباسی/ خلاصه تواریخ احمدابن منشی قمی و...
@diargolvanivaghalam
کانال ایل چگنی👆👆👆
کانال نای کش👇👇👇
@nayekash
کانال نای کش 👆👆👆👆

🏰قلعه الموت مقر حراست سرداران لر چگنی🏰

اَلَموت از قلاع معتبر ، بزرگ و مرتفع ایران است ، قدمت ساخت آن به قبل از مادها و حدود سه هزار سال پیش بازمیگردد.
کاربرد آن دفاعی و نظامی بوده است ، در سال ۱۳۸۱ به شماره ۷۲۵۲ به ثبت ملی رسید.
الموت به معنی《آشیانه عقاب》است ارتفاع آن ۲۱۶۳ متر از سطح دریا و گستره دژ ۲۰,۰۰۰ متر مربع بوده است.

#حسن_صباح در سال ۴۸۳ هجری قمری این قلعه را تصرف کرد و اکنون دژ به نام دژ حسن صباح نیز معرفی میشود ، عمده شهرت دژ به علت فعالیتهای نظامی امنیتی حسن صباح در آن بوده است.

قلعه الموت در شوال ۶۵۴ هجری قمری به دستور #هولاکوخان_مغول به آتش کشیده شد و از آن پس به عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین از سال ۹۳۰ هجری قمری و ابتدای حکومت #شاه_طهماسب_صفوی تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری قلعه کالبدی سالم داشته است.
@diargolvanivaghalam

و اما در دوران حکومت صفویه قلعه الموت مهمترین بازداشتگاه سیاسی ایران و در حکم زندان #اوین امروز بود ، تمام متمردان و گردنکشان و شاهزادگان و سیاستمداران داخلی و خارجی در این قلعه نگهداری میشدند و کسی که به مقام "کوتوالی" آن میرسید ، باید از هر نظر شایستگی خویش را ثابت کرده باشد.
استاد مسرور در این مورد آورده است :

" #صفی_قلی_خان_چگنی که به امر سلطان محمد صفوی ، کوتوال و دژدار قلعه الموت و بسیار مقتدر و نفوذ ناپذیر بود و غیر از شخص شاه از هیچکس فرمان نمیبرد."

《در زمانی که #عباس_میرزا ولیعهد در خراسان به عنوان "شاه عباس کبیر" سلطنت خود را اعلام نمود ، برای پیشرفت کار خویش لازم بود چند تن از زندانیانی که به فرمان پدرش در آن قلعه محبوس بودند آزاد سازد ، لذا شخصاً از خراسان به الموت رفت و بسیار کوشید که صفی قلی خان چگنی را به این امر راضی کند ، ممکن نشد.
و چون کار به تهدید کشید ، صفی قلی خان خنجر از کمر خویش بیرون گشود و تقدیم شاه جدید ایران کرد و گفت："من در انجام مأموریتم خیانت نمیکنم ، اگر بیشتر اصرار نمایی باید ابتدا با این خنجر سرم را از تنم جدا کنی و آنگاه منظور خویش را برآورده سازی."

شاه عباس که با وزرا و اطرافیانش رنج رفتن به قلعه الموت را برای خود هموار کرده بود و گمان نمیبرد که در انجام مقصود با مخالفتی روبرو شود ، ناچار مجبور به بازگشت شد.》
@diargolvanivaghalam
@nayekash
نایکش

‍ ‍ ◾️ بوداق خان چگنی
👇👇👇👇👇👇👇👇

* #بوداق_خان_چگنی
یا بُداق خان یا اوغلان بوداغ بیگ
(جد طایفه کنونی بُداق)
بین سال های ۹۲۰ تا ۱۰۱۵ هجری قمری میزیسته ، وی ایلخان چگنی
و یکی از امرای حکومت صفوی بوده است.

* شاه طهماسب صفوی
در تاریخ ۹۴۸ هجری قمری شخصا به منظور تنبیه علاء الدین رعنا باشی
حاکم یاغی دزفول به #خرم_آباد وارد شد ،

چون #خرم_آباد_لرستان
محل نزول عساکر گردید ،
امیر جهانگیر عباسی حاکم لُر کوچک
سعادت تقبل کلیه ولایات ایران افرادی را برای سربازی در ارتش قزلباش از مسئولان امور خواست
و از گوشه و کنار گروه انبوهی در زیر لوای پادشاه و مرشد کل جمع آمدند
از جمله #لرستان
هم توانست افراد زبده ای را انتخاب و معرفی کند
و یکی از همین افراد بُداق #چگنی بود.

* #بوداق_خان_چگنی
از مهمترین امرا و سرداران ایران در دوره #صفویه است
که سال ها از زمان #شاه_طهماسب حفظ و حراست سرزمین بلاده خراسان
را عهده دار بود
و به خوبی از عهده تاخت و تاز #ازبکان
به این خطه ی پهناور در می آمد
و آنان را گوشمالی می داد.👌

پس از فوت شاه طهماسب و فوت پسرش شاه اسماعیل که نوبت سلطنت سلطان محمد خدابنده پدر شاه عباس رسید
وی در اولین سال سلطنت خود در عزل و نصب حکام و امراء اقداماتی بعمل آورد و به فرمان او:
«خبوشان و بعضی محال خراسان به بوداق خان چگنی تفویض یافت …»
یعنی در واقع بوداق خان در منصب سابق خویش ابقاء گردید.

* در اواخر حکومت سلطان محمد که فتوری در همه امور روی داده و هرج و مرج پیش آمده بود،
امراء خراسان از جمله #بوداق_خان_چگنی
و #اسماعیل_قلیخان_چگنی
و گنجعلی خان زیک کوشیدند
تا شاه عباس را که این زمان بعنوان ولیعهد در #هرات استقرار داشت
به جای پدر به سلطنت برنشانند ،
و آنها در هدف خویش موفق شده در سال ۹۸۹ هجری قمری رسماً در #خراسان
سلطنت شاه عباس را اعلام داشته
و سلطان محمد را از سلطنت ایران عزل کردند.

* در زمان شاه عباس اول در جنگی که با عبدالمومن خان حاکم #ازبک
به سال ۱۰۰۱ هجری قمری در گرفت،
#بوداق_خان و #ایلش رشادت و دلاوری فوق العاده ای نشان دادند
و مردانه جنگیدند ،
عبدالمومن خان ازبک
که به خراسان یورش آورده بود
که منجربه محاصره چهار ماه #مشهد و سرانجام قتل عام مردم مشهد گرديد
که جانداري در آن شهر زنده نماند.

بقول شاعر:
هوز اگر بفشارند خاک مشهد
سفينه از شط خون تا به کربلا بدود

زنان و کودکان که به اسارت #ازبکان درآمده بودند بين سپاهيان مغول تقسيم گشته به ماوراءالنهر فرستاده شدند.
#شاه_عباس از ترس عبدالمومن خان
در نزديکي #تهران
خود را به مريضي زد و به ياري مردم خراسان نيامد،
فجايع و جناياتي که اين بار مغولان بر #خراسان وارد ساختند،
دست کمي از جنايات سپاهيان مغول عهد چنگيز نداشت.
هنگامي که ازبکان شهر مشهد را به محاصره گرفتند ،
امت خان استاجلو حاکم مشهد
پيکي به خبوشان فرستاد و از بوداق خان کمک خواست
و اینگونه بود که #بوداق خان امیرالامرای خراسان
با کمک #ایل_و_تبار خود و تنی چند از امرای #خراسان
به یاری مردم #مشهد شتافت
و ایشان را از ظلم و جور مغولان و ازبکان خودنخوار نجات داد.

* شاه عباس به پاس این خدمت وی را منصب "امیرالامرایی" داد.👌👌👌

* #بوداق_خان_چگني
از اين پس مامور همراهي در کنار شاه عباس ميشود،
چون شاه از وجود وي در خراسان بيمناک بود ، زيرا پسرانش همگي در سراسر نواحي شرقي ايران حکومت و امارت داشتند
و #ايل_چگني
از نفوذ و قدرت زيادي برخوردار بود،
که اگر بوداق خان مي خواست ادعاي استقلال کند قادر بوده است.
از اين رو شاه مصلحت نديده است او در خراسان باشد،
اما هنگامي که به اسفراين رسيد
دريافت که بدون وجود بوداق خان در خراسان، استقلال و امنيت اين خطه به وسيله ازبکان از ميان ميرود،
لذا او را مامور توقف در خراسان نمود و حکومت بلخ و هرات را نيز بر متصرفات او بيفزود.

* مؤلف عالم آرای عباسی می نویسد：
شاه عباس بوداق خان چگنی
را منظور نظر شفقت گردانیده به منصب والای لَلِگی و اتابیکی پسر خود شاهزاده سلطان حسن میرزا معزز و سربلند گردانید (درواقع مسئول تربیت شاهزاده شد) و حکومت مشهد مقدس معلی نامزد او شد
و الکاء خبوشان و محالی که سابقاً به او متعلق بود به اولاد او حسنعلی سلطان و #حسینعلی_سلطان_چگنی
و سایر برادران تقسیم یافت.

در کتاب شرفنامه آمده است که :
بوداق خان چگنی
در عین حال مردی صلح جو بوده و اوقاتش را بیش تر به مطالعه می گذرانیده است.

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش