Запомнім: "КАТОРАЯ ГАДЗIНА?" і "КОЛЬКІ ЧАСУ?" маюць розныя значэньні (паказана на малюнку).
⠀
⏰На пытаньне "каторая гадзіна?" адказваем: першая, другая... і г. д. (парадкавыя лічэбнікі).
⠀
1. Для першай паловы гадзіны (ад нуля да 30 хвілін) ужываем прыназоўнік НА:
⠀
🔸дзесяць хвілін на першую,
🔸палова на пятую.
⠀
2. Для другой паловы гадзіны ўжываем прыназоўнікі ДА, БЕЗ, ЗА:
⠀
🔸чвэрць (або квадранец) да шостай,
🔸за дзесяць хвілін дзявятая,
🔸без дваццаці пяці дзясятая.
⠀
⏰На пытаньне "КАЛІ?" адказваем з прыназоўнікам А (АБ):
⠀
🔸а другой,
🔸аб адзінаццатай,
🔸апоўдні,
🔸апоўначы,
🔸а палове на сёмую.
🔸але: у дваццаць хвілін на восьмую.
⠀
Паводле: @radiosvaboda
⠀
⏰На пытаньне "каторая гадзіна?" адказваем: першая, другая... і г. д. (парадкавыя лічэбнікі).
⠀
1. Для першай паловы гадзіны (ад нуля да 30 хвілін) ужываем прыназоўнік НА:
⠀
🔸дзесяць хвілін на першую,
🔸палова на пятую.
⠀
2. Для другой паловы гадзіны ўжываем прыназоўнікі ДА, БЕЗ, ЗА:
⠀
🔸чвэрць (або квадранец) да шостай,
🔸за дзесяць хвілін дзявятая,
🔸без дваццаці пяці дзясятая.
⠀
⏰На пытаньне "КАЛІ?" адказваем з прыназоўнікам А (АБ):
⠀
🔸а другой,
🔸аб адзінаццатай,
🔸апоўдні,
🔸апоўначы,
🔸а палове на сёмую.
🔸але: у дваццаць хвілін на восьмую.
⠀
Паводле: @radiosvaboda
ШКАДАВАЦЬ (škadavać)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. (каго?) Адчуваць жаль, спагаду да каго-н.
⠀
🔸Шкадуюць людзі палячку, наракаюць на Арцёма за ганарлівую натуру. (Гарэцкі).
🔸Ганька шкадуе цётку, і ёй хочацца зрабіць цётцы хоць нейкую палёгку, хоць чым дапамагчы ёй. (Васілевіч).
⠀
2. (каго? што? чаго?) Берагчы, ашчаджаць.
⠀
🔸[Людзі] не шкадавалі і жыцьця, каб абараніць свае землі і сваю справу. (Шахавец).
🔸Толькі іграйце, музыкі, мацней, Ды не шкадуйце цымбал і смыкоў. (Танк)
⠀
3. Не даваць, скупіцца.
⠀
🔸Да таго ж, у гэтай прыгодзе з аброцьцю або ў хітрыках дзеда, які шкадаваў унучцы ежы, было мінулае Шарупічаў. (Карпаў).
⠀
4. (аб чым?) Смуткаваць, бедаваць з прычыны чаго-н.
⠀
🔸Гануля шкадавала, што ўвечары больш яна гаварыла, ёй хацелася, каб Яўхім расказаў усё-усё, дзе ён быў і што бачыў, як людзі жывуць на сьвеце. (Гурскі).
🔸Не шкадую я аб згубленым, Рад таму, што знойдзена. (Звонак).
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. (каго?) Адчуваць жаль, спагаду да каго-н.
⠀
🔸Шкадуюць людзі палячку, наракаюць на Арцёма за ганарлівую натуру. (Гарэцкі).
🔸Ганька шкадуе цётку, і ёй хочацца зрабіць цётцы хоць нейкую палёгку, хоць чым дапамагчы ёй. (Васілевіч).
⠀
2. (каго? што? чаго?) Берагчы, ашчаджаць.
⠀
🔸[Людзі] не шкадавалі і жыцьця, каб абараніць свае землі і сваю справу. (Шахавец).
🔸Толькі іграйце, музыкі, мацней, Ды не шкадуйце цымбал і смыкоў. (Танк)
⠀
3. Не даваць, скупіцца.
⠀
🔸Да таго ж, у гэтай прыгодзе з аброцьцю або ў хітрыках дзеда, які шкадаваў унучцы ежы, было мінулае Шарупічаў. (Карпаў).
⠀
4. (аб чым?) Смуткаваць, бедаваць з прычыны чаго-н.
⠀
🔸Гануля шкадавала, што ўвечары больш яна гаварыла, ёй хацелася, каб Яўхім расказаў усё-усё, дзе ён быў і што бачыў, як людзі жывуць на сьвеце. (Гурскі).
🔸Не шкадую я аб згубленым, Рад таму, што знойдзена. (Звонак).
5. Не адважвацца што-н. зрабіць.
⠀
🔸Максім прыдзірліва сачыў за сьпідомэтрам, шкадаваў праехаць лішні кілямэтар. (Шамякін).
🔸Трэба было ісьці, а я нібы шкадаваў наступаць на месца, дзе толькі што ступала яна. (Карпюк).
#словы_Ш
⠀
🔸Максім прыдзірліва сачыў за сьпідомэтрам, шкадаваў праехаць лішні кілямэтар. (Шамякін).
🔸Трэба было ісьці, а я нібы шкадаваў наступаць на месца, дзе толькі што ступала яна. (Карпюк).
#словы_Ш
ГУ́ШКАЦЦА (huškacca)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
Рытмічна калыхацца, гайдацца з аднаго боку ў другі або зьверху ўніз.
⠀
🔸Пан курыў, седзячы ў круглым крэсьле, і .. гушкаўся назад, наперад, назад, наперад. (Галавач).
🔸На хвалях гушкаецца мяч. (А. Александровіч).
#словы_Г
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
Рытмічна калыхацца, гайдацца з аднаго боку ў другі або зьверху ўніз.
⠀
🔸Пан курыў, седзячы ў круглым крэсьле, і .. гушкаўся назад, наперад, назад, наперад. (Галавач).
🔸На хвалях гушкаецца мяч. (А. Александровіч).
#словы_Г
🐞БАГО́ЎКА (bahoŭka)
(назоўнік | жаночы род)
⠀
Тое, што і божая кароўка.
⠀
🔸Багоўка у тваёй далоні, як кропля цёплая крыві. (Караткевіч).
#словы_Б
(назоўнік | жаночы род)
⠀
Тое, што і божая кароўка.
⠀
🔸Багоўка у тваёй далоні, як кропля цёплая крыві. (Караткевіч).
#словы_Б
АБІБО́К (abibok)
(назоўнік | мужчынскі род)
⠀
🔸Размоўнае слова, пагардлівае: лежабок, гультай.
⠀
[Жывіцкі:] Ты ўсё лёгкае работы хацеў і зрабіўся нарэшце абібокам, гультаём. (Чорны).
#словы_А
(назоўнік | мужчынскі род)
⠀
🔸Размоўнае слова, пагардлівае: лежабок, гультай.
⠀
[Жывіцкі:] Ты ўсё лёгкае работы хацеў і зрабіўся нарэшце абібокам, гультаём. (Чорны).
#словы_А
ДРАНЦЬВÉЦЬ (dranćvieć)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
Дзеравянець, нямець, страчваць адчувальнасьць.
⠀
🔸Ад холаду дранцьвелі рукі і ногі, але ..[Эдазі] плыў і плыў уперад. (Каваль).
🔸Шкада было матораў гэтых машын, шкада было шафёраў, рукі якіх дранцьвелі ад напружаньня. (Кулакоўскі).
#словы_Д
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
Дзеравянець, нямець, страчваць адчувальнасьць.
⠀
🔸Ад холаду дранцьвелі рукі і ногі, але ..[Эдазі] плыў і плыў уперад. (Каваль).
🔸Шкада было матораў гэтых машын, шкада было шафёраў, рукі якіх дранцьвелі ад напружаньня. (Кулакоўскі).
#словы_Д
ВАЛАЦУ́ГА (vałacuha)
(назоўнік | мужчынскі і жаночы род)
⠀
1. Размоўнае слова: бяздомны чалавек, які ня мае пэўнага прыстанішча і заняткаў; бадзяга.
⠀
🔸Бежанства зблытала.. [Сёмкавы] разьлікі, выбіла з-пад ног падпору і вось — перад.. [Рыгорам] бяздомны валацуга. (Гартны).
⠀
2. Лаянкавае слова: пра таго, хто любіць валачыцца, цягацца бяз справы.
#словы_В
(назоўнік | мужчынскі і жаночы род)
⠀
1. Размоўнае слова: бяздомны чалавек, які ня мае пэўнага прыстанішча і заняткаў; бадзяга.
⠀
🔸Бежанства зблытала.. [Сёмкавы] разьлікі, выбіла з-пад ног падпору і вось — перад.. [Рыгорам] бяздомны валацуга. (Гартны).
⠀
2. Лаянкавае слова: пра таго, хто любіць валачыцца, цягацца бяз справы.
#словы_В
БУХМÁТЫ (buchmaty)
(прыметнік | мужчынскі род)
⠀
Размоўнае слова: пышны, пушысты.
⠀
🔸З аднаго боку бухматымі гольлямі шапацелі хвоі, а з другога — пад ветрам ракаталі хвалі. (Броўка).
🔸Грабель мільганьнем, звонам кос Трымцяць ліловыя прасторы, І вось, нібы ў зялёным моры, Плыве бухматы воз. (Крапіва).
#словы_Б
(прыметнік | мужчынскі род)
⠀
Размоўнае слова: пышны, пушысты.
⠀
🔸З аднаго боку бухматымі гольлямі шапацелі хвоі, а з другога — пад ветрам ракаталі хвалі. (Броўка).
🔸Грабель мільганьнем, звонам кос Трымцяць ліловыя прасторы, І вось, нібы ў зялёным моры, Плыве бухматы воз. (Крапіва).
#словы_Б
✏️Як сказаць па-беларуску "ТОЧКА ЗРЕНИЯ":
⠀
🔸"ПУНКТ ГЛЕДЖАНЬНЯ"
⠀
🔸Некаторыя слоўнікі дапускаюць ужываньне выразу "ПУНКТ ПОГЛЯДУ".
⠀
❗Ні ў якім разе не кажам "кропка погляду" і тым больш "кропка зроку" 😉
#фразэалягізмы
⠀
🔸"ПУНКТ ГЛЕДЖАНЬНЯ"
⠀
🔸Некаторыя слоўнікі дапускаюць ужываньне выразу "ПУНКТ ПОГЛЯДУ".
⠀
❗Ні ў якім разе не кажам "кропка погляду" і тым больш "кропка зроку" 😉
#фразэалягізмы
АГРЭ́СТ (agrest)
(назоўнік | мужчынскі род)
⠀
1. Кустовая садова-ягадная расьліна сямейства агрэставых.
⠀
🔸Ад шашы дом аддзяляўся садам з чатырох яблынь і кустамі агрэсту і парэчак. (Маўр).
⠀
2. Кісла-салодкія ягады гэтай расьліны.
#словы_А
(назоўнік | мужчынскі род)
⠀
1. Кустовая садова-ягадная расьліна сямейства агрэставых.
⠀
🔸Ад шашы дом аддзяляўся садам з чатырох яблынь і кустамі агрэсту і парэчак. (Маўр).
⠀
2. Кісла-салодкія ягады гэтай расьліны.
#словы_А
ГÁЛІЦЦА (halicca)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
Размоўнае слова: квапіцца на што-н., імкнуцца завалодаць чым-н.
⠀
🔸Галіцца на чужое дабро.
#словы_Г
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
Размоўнае слова: квапіцца на што-н., імкнуцца завалодаць чым-н.
⠀
🔸Галіцца на чужое дабро.
#словы_Г
А вось і тое самае ГАЛІЦЦА з націскам на другі склад 😊
⠀
ГАЛІ́ЦЦА (halicca)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. Галіць сябе; брыцца.
⠀
[Янукевіч] старанна галіўся і доўга ўціраў далонямі крэм у скуру шчок. (Хадкевіч).
⠀
2. Не насіць барады і вусоў. Як і некалі, дзядзька Іван не адпускае барады, голіцца. (Васілевіч).
⠀
❗Назоўнік: ГАЛЕНЬНЕ
#словы_Г
⠀
ГАЛІ́ЦЦА (halicca)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. Галіць сябе; брыцца.
⠀
[Янукевіч] старанна галіўся і доўга ўціраў далонямі крэм у скуру шчок. (Хадкевіч).
⠀
2. Не насіць барады і вусоў. Як і некалі, дзядзька Іван не адпускае барады, голіцца. (Васілевіч).
⠀
❗Назоўнік: ГАЛЕНЬНЕ
#словы_Г
ЦЫРАВА̜́ЦЬ (cyravać)
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. Зашываць дзірку ў якой-н. тканіне, вырабе, ня сьцягваючы краі ў рубец, а пераплятаючы ніткі тым або іншым спосабам.
⠀
[Маці] падняла Алесевы шкарпэткі з падлогі і.. пачала іх цыраваць. (Броўка).
⠀
2. Рамантаваць сетку (у 1 знач.), зьвязваючы разарваныя канцы.
#словы_Ц
(дзеяслоў | незакончанае трываньне)
⠀
1. Зашываць дзірку ў якой-н. тканіне, вырабе, ня сьцягваючы краі ў рубец, а пераплятаючы ніткі тым або іншым спосабам.
⠀
[Маці] падняла Алесевы шкарпэткі з падлогі і.. пачала іх цыраваць. (Броўка).
⠀
2. Рамантаваць сетку (у 1 знач.), зьвязваючы разарваныя канцы.
#словы_Ц
ТЫНК (tynk)
(назоўнік мужынскі род)
⠀
1. Аздабленчы (рас. отделочный) раствор з сумесі вяжучых рэчываў (вапны, цэмэнту, гліны, пяску, вады і пад.), які наносяць на паверхню будынкаў, унутраных сьцен памяшканьняў і пад.
⠀
🔸Пытаюся ў будаўнікоў: — Мо' прымеце ўжо навасёлаў? — Рыхтуем пірагі для вас, А вы не падаяце вестак, — Дзяўчына кажа мне ў адказ І тынк замешвае, як цеста. (Аўрамчык).
⠀
2. Цьвёрды слой такога раствору на паверхні будынкаў, на ўнутраных сьценах.
⠀
🔸Тынк у розных мясьцінах быў абабіты, з-пад яго сьвяціліся пераплёты дранак, прыбітых да сьцен. (Колас).
🔸Тынк на сьценах даўно ўжо змылі дажджы, і дом пачарнеў. (Чорны).
🔸Падлога страсянулася, са столі і сьцен пасыпаўся тынк. (Мележ).
⠀
❗Дзеяслоў: ТЫНКАВАЦЬ
#словы_Т
(назоўнік мужынскі род)
⠀
1. Аздабленчы (рас. отделочный) раствор з сумесі вяжучых рэчываў (вапны, цэмэнту, гліны, пяску, вады і пад.), які наносяць на паверхню будынкаў, унутраных сьцен памяшканьняў і пад.
⠀
🔸Пытаюся ў будаўнікоў: — Мо' прымеце ўжо навасёлаў? — Рыхтуем пірагі для вас, А вы не падаяце вестак, — Дзяўчына кажа мне ў адказ І тынк замешвае, як цеста. (Аўрамчык).
⠀
2. Цьвёрды слой такога раствору на паверхні будынкаў, на ўнутраных сьценах.
⠀
🔸Тынк у розных мясьцінах быў абабіты, з-пад яго сьвяціліся пераплёты дранак, прыбітых да сьцен. (Колас).
🔸Тынк на сьценах даўно ўжо змылі дажджы, і дом пачарнеў. (Чорны).
🔸Падлога страсянулася, са столі і сьцен пасыпаўся тынк. (Мележ).
⠀
❗Дзеяслоў: ТЫНКАВАЦЬ
#словы_Т
А мы тут прыказку знайшлі:
СМОЎЖ ПАЎЗЕ, ПАЧАКАНКУ ВЯЗЕ (рас. ''Улита едет, да когда-то будет'') — гэтак кажуць, калі ня ведаюць, як доўга давядзецца чакаць абяцанага.
#прыказкі
СМОЎЖ ПАЎЗЕ, ПАЧАКАНКУ ВЯЗЕ (рас. ''Улита едет, да когда-то будет'') — гэтак кажуць, калі ня ведаюць, як доўга давядзецца чакаць абяцанага.
#прыказкі
На фота Гомель ад @vovaosipenko (Instagram) 😍
⠀
ЗЬНÍЧКА (źnička)
(назоўнік | жаночы род)
⠀
Размоўнае слова: зорка, што падае (якая «зьнікае»).
⠀
🔸Недзе далёка ўперадзе прамільгнула зьнічка, праз некаторы час упала другая. (Васілёнак).
🔸У небе дзесь далёка Над лесам тым у момант вока Мігнецца стужка агнявая — То зьнічка згасьне залатая. (Колас).
#словы_З
⠀
ЗЬНÍЧКА (źnička)
(назоўнік | жаночы род)
⠀
Размоўнае слова: зорка, што падае (якая «зьнікае»).
⠀
🔸Недзе далёка ўперадзе прамільгнула зьнічка, праз некаторы час упала другая. (Васілёнак).
🔸У небе дзесь далёка Над лесам тым у момант вока Мігнецца стужка агнявая — То зьнічка згасьне залатая. (Колас).
#словы_З