#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
Во второе воскресенье июня в Беларуси отмечают профессиональный праздник работники и ветераны лёгкой промышленности. Представители этой профессии украшают быт белорусов, одевают, обувают их. Поздравления принимают в этот день и работники обувной фабрики – одного из старейших предприятий нашего города. В фондах ГУ «Лидский историко-художественный музей» хранится продукция предприятия, фотоальбомы, фотографии.
Продолжайте читать по ссылке https://lixmuseum.by/ru/lidskaya-obuvnaya-fabrika/
Во второе воскресенье июня в Беларуси отмечают профессиональный праздник работники и ветераны лёгкой промышленности. Представители этой профессии украшают быт белорусов, одевают, обувают их. Поздравления принимают в этот день и работники обувной фабрики – одного из старейших предприятий нашего города. В фондах ГУ «Лидский историко-художественный музей» хранится продукция предприятия, фотоальбомы, фотографии.
Продолжайте читать по ссылке https://lixmuseum.by/ru/lidskaya-obuvnaya-fabrika/
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
7 жніўня – Дзень чыгуначніка, які адзначаецца штогод у першую нядзелю жніўня.
Гэта прафесійнае свята было заснавана ў 1896 годзе і было прымеркавана да дня нараджэння імператара Мікалая I, які пачаў будаўніцтва чыгунак у Расіі.
У зборы Лідскага гісторыка-мастацкага музея захоўваюцца паштоўкі з выявай будынка чыгуначнага вакзала.
7 жніўня – Дзень чыгуначніка, які адзначаецца штогод у першую нядзелю жніўня.
Гэта прафесійнае свята было заснавана ў 1896 годзе і было прымеркавана да дня нараджэння імператара Мікалая I, які пачаў будаўніцтва чыгунак у Расіі.
У зборы Лідскага гісторыка-мастацкага музея захоўваюцца паштоўкі з выявай будынка чыгуначнага вакзала.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
11 верасня – Міжнародны дзень памяці ахвяр фашызму
Гэты памятны дзень устаноўлены ў 1962 годзе. Адзначаецца ў другую нядзелю верасня, паколькі на першы месяц восені прыпадаюць дзве асноўныя даты Другой сусветнай вайны: дзень яе пачатку (1 верасня 1939 г.) і дзень поўнага завяршэння (2 верасня 1945 г.).
Гэта дата памінання не толькі салдат, якія аддалі жыцці, абараняючы Радзіму, але і мірнага насельніцтва, якое пацярпела падчас Другой сусветнай вайны. Масавыя бамбардзіроўкі і растрэлы, канцлагеры, Халакост, генацыд... за гэтымі страшнымі словамі – незлічоная колькасць загубленых жыццяў.
З гадамі людзей, хто на сабе адчуў зверствы гітлераўскага рэжыму, становіцца ўсё менш. Міжнародны дзень памяці ахвяр фашызму – даніна памяці іх пакутам і вытрымцы.
У музеі працуе выстаўка “Грозна грымнула вайна”, якая знаёміць наведвальнікаў з мужнасцю, адвагай, самаахвярнасцю, гераізмам слаўных сыноў і дачок нашай Радзімы. І, разам з тым, паказвае гора, слёзы, пакуты, смерць.
11 верасня – Міжнародны дзень памяці ахвяр фашызму
Гэты памятны дзень устаноўлены ў 1962 годзе. Адзначаецца ў другую нядзелю верасня, паколькі на першы месяц восені прыпадаюць дзве асноўныя даты Другой сусветнай вайны: дзень яе пачатку (1 верасня 1939 г.) і дзень поўнага завяршэння (2 верасня 1945 г.).
Гэта дата памінання не толькі салдат, якія аддалі жыцці, абараняючы Радзіму, але і мірнага насельніцтва, якое пацярпела падчас Другой сусветнай вайны. Масавыя бамбардзіроўкі і растрэлы, канцлагеры, Халакост, генацыд... за гэтымі страшнымі словамі – незлічоная колькасць загубленых жыццяў.
З гадамі людзей, хто на сабе адчуў зверствы гітлераўскага рэжыму, становіцца ўсё менш. Міжнародны дзень памяці ахвяр фашызму – даніна памяці іх пакутам і вытрымцы.
У музеі працуе выстаўка “Грозна грымнула вайна”, якая знаёміць наведвальнікаў з мужнасцю, адвагай, самаахвярнасцю, гераізмам слаўных сыноў і дачок нашай Радзімы. І, разам з тым, паказвае гора, слёзы, пакуты, смерць.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
9 кастрычніка - Сусветны дзень пошты.
Гэта адзін з міжнародных дзён, якія адзначаюцца ў сістэме ААН. Беларуская пошта з 1947 г. з’яўляецца паўнапраўным членам сусветнай паштовай супольнасці.
Развівалася паштовая справа і на Лідчыне. Падчас ваенных ліхалеццяў на нашай тэрыторыі неаднаразова мянялася ўлада, і ў кожнай была свая пошта, свая паштовая цэнзура.
У музеі захоўваюцца паштоўкі, на якіх адлюстраваны будынак Лідскай павятовай паштова-тэлеграфнай канторы. Размяшчалася яна на вуліцы Віленскай у вялікім драўляным доме Малеўскага, які быў пабудаваны ў 1885 г. на субсідыю Віленскай паштовай акругі. У доме кантора знаходзілася да 1938 г.
Новы будынак пошты ў стылі функцыяналізму ўрачыста адкрыўся ў маі 1939 г. Гарадская пошта са старога драўлянага будынка з вуліцы Сувальскай (былой Віленскай) пераехала ў новы будынак на вуліцу Міцкевіча. У гэтым будынку яна знаходзіцца і па сённяшні дзень. Будынак лідскай пошты з’яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю 2-й катэгорыі.
9 кастрычніка - Сусветны дзень пошты.
Гэта адзін з міжнародных дзён, якія адзначаюцца ў сістэме ААН. Беларуская пошта з 1947 г. з’яўляецца паўнапраўным членам сусветнай паштовай супольнасці.
Развівалася паштовая справа і на Лідчыне. Падчас ваенных ліхалеццяў на нашай тэрыторыі неаднаразова мянялася ўлада, і ў кожнай была свая пошта, свая паштовая цэнзура.
У музеі захоўваюцца паштоўкі, на якіх адлюстраваны будынак Лідскай павятовай паштова-тэлеграфнай канторы. Размяшчалася яна на вуліцы Віленскай у вялікім драўляным доме Малеўскага, які быў пабудаваны ў 1885 г. на субсідыю Віленскай паштовай акругі. У доме кантора знаходзілася да 1938 г.
Новы будынак пошты ў стылі функцыяналізму ўрачыста адкрыўся ў маі 1939 г. Гарадская пошта са старога драўлянага будынка з вуліцы Сувальскай (былой Віленскай) пераехала ў новы будынак на вуліцу Міцкевіча. У гэтым будынку яна знаходзіцца і па сённяшні дзень. Будынак лідскай пошты з’яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю 2-й катэгорыі.
17 декабря – День ракетных войск стратегического назначения.
Свой профессиональный праздник отметят ветераны 49-й ракетной дивизии.
Все годы существования 49-я гвардейская Краснознаменная Станиславско-Будапештская ракетная дивизия была одной из лучших в структуре Министерства обороны СССР.
18 ноября 2005 г. создана ветеранская организация «Ракетчик».
У истоков организации стояли полковник Малахова П. П. и подполковник Камзолов М. И.
По инициативе совета ветеранов 49-й ракетной дивизии в июне 2018 года было создано Республиканское общественное объединение «Ветераны ракетных войск стратегического назначения».
С 2016 г. в Лидском музее работает выставка «Надежный щит страны», которая знакомит посетителей с историей создания, деятельностью 49-й ракетной дивизии. На базе выставки проходят экскурсии, собрания, встречи поколений, диалоги.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
Свой профессиональный праздник отметят ветераны 49-й ракетной дивизии.
Все годы существования 49-я гвардейская Краснознаменная Станиславско-Будапештская ракетная дивизия была одной из лучших в структуре Министерства обороны СССР.
18 ноября 2005 г. создана ветеранская организация «Ракетчик».
У истоков организации стояли полковник Малахова П. П. и подполковник Камзолов М. И.
По инициативе совета ветеранов 49-й ракетной дивизии в июне 2018 года было создано Республиканское общественное объединение «Ветераны ракетных войск стратегического назначения».
С 2016 г. в Лидском музее работает выставка «Надежный щит страны», которая знакомит посетителей с историей создания, деятельностью 49-й ракетной дивизии. На базе выставки проходят экскурсии, собрания, встречи поколений, диалоги.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
Сёння чарговую гістарычную нядзелю мы прысвячаем памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў, а таксама іх родным і блізкім.
Штогод 15 лютага ў Беларусі адзначаецца Дзень памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў. Дата выбрана невыпадкова: у гэты дзень 34 гады таму назад тэрыторыю Афганістана пакінуў апошні салдат Савецкай Арміі. А 15 лютага стаў днём-сімвалам, днём Памяці.
Вайна ў Афганістане стала неад'емнай часткай нашай гісторыі. З Лідскага раёна ў Афганістан было накіравана 607 чалавек. 9 сыноў не дачакалася Лідская зямля.
Памяць пра загінуўшых землякоў увекавечана ў мемарыяльных дошках, помніку воінам-інтэрнацыяналістам, які ўстаноўлены ў горадзе ў 2007 г.
На Лідчыне створана раённая арганізацыя грамадскага аб’яднанння “Беларускі саюз ветэранаў вайны ў Афганістане”. Воіны-інтэрнацыяналісты праводзяць работу па патрыятычным выхаванні моладзі, па захаванні і ўвекавечванні памяці аб загінуўшых таварышах па зброі і клапоцяцца пра ветэранаў і членаў сямей, якія загінулі ў Афганістане.
Сёння чарговую гістарычную нядзелю мы прысвячаем памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў, а таксама іх родным і блізкім.
Штогод 15 лютага ў Беларусі адзначаецца Дзень памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў. Дата выбрана невыпадкова: у гэты дзень 34 гады таму назад тэрыторыю Афганістана пакінуў апошні салдат Савецкай Арміі. А 15 лютага стаў днём-сімвалам, днём Памяці.
Вайна ў Афганістане стала неад'емнай часткай нашай гісторыі. З Лідскага раёна ў Афганістан было накіравана 607 чалавек. 9 сыноў не дачакалася Лідская зямля.
Памяць пра загінуўшых землякоў увекавечана ў мемарыяльных дошках, помніку воінам-інтэрнацыяналістам, які ўстаноўлены ў горадзе ў 2007 г.
На Лідчыне створана раённая арганізацыя грамадскага аб’яднанння “Беларускі саюз ветэранаў вайны ў Афганістане”. Воіны-інтэрнацыяналісты праводзяць работу па патрыятычным выхаванні моладзі, па захаванні і ўвекавечванні памяці аб загінуўшых таварышах па зброі і клапоцяцца пра ветэранаў і членаў сямей, якія загінулі ў Афганістане.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
12 марта – Международный день планетариев.
Международный день планетариев (International Day of Planetaria) отмечается ежегодно во второе воскресенье марта во многих странах мира.
В ГУ «Лидский историко-художественный музей» хранится музейный предмет – осколок метеорита, который находился в планетарии города Лиды и в 1990-е годы был передан в Лидский краеведческий музей.
Сихотэ-Алинский метеорит упал 12 февраля 1947 года на водоразделе ручьев Сидоренкин и Метеоритный (современное название) около посёлка Бейцухе Приморского края в Уссурийской тайге в горах Сихотэ-Алинь на Дальнем Востоке. Он раздробился в атмосфере и выпал железным дождём на площади 35 квадратных километров.
Осколок метеорита массой около 3 килограмм экспонируется на выставке «Что такое камень?» в Лидском историко-художественном музее.
12 марта – Международный день планетариев.
Международный день планетариев (International Day of Planetaria) отмечается ежегодно во второе воскресенье марта во многих странах мира.
В ГУ «Лидский историко-художественный музей» хранится музейный предмет – осколок метеорита, который находился в планетарии города Лиды и в 1990-е годы был передан в Лидский краеведческий музей.
Сихотэ-Алинский метеорит упал 12 февраля 1947 года на водоразделе ручьев Сидоренкин и Метеоритный (современное название) около посёлка Бейцухе Приморского края в Уссурийской тайге в горах Сихотэ-Алинь на Дальнем Востоке. Он раздробился в атмосфере и выпал железным дождём на площади 35 квадратных километров.
Осколок метеорита массой около 3 килограмм экспонируется на выставке «Что такое камень?» в Лидском историко-художественном музее.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля #экспануеццаўпершыню
“Антыфашысцкая агітацыя ў гады Вялікай Айчыннай вайны”
На выстаўцы прадстаўлены антыфашысцкія ўлёткі. Храналагічныя рамкі якіх ахопліваюць перыяд з 1941 да 1945 гг. Прадстаўлены галоўным чынам савецкія выданні на рускай і беларускай мовах.
Асноўная частка ўлётак была выдадзена ў савецкім тыле для насельніцтва Беларусі, ці на часова акупаванай тэрыторыі Беларусі ў глыбокім варожым тыле. У іх знайшлі адлюстраванне ідэі, думкі і імкненні беларускага народа, які самааддана змагаўся з нямецка-фашысцкімі акупантамі.
У 1941—1942 гг. улёткі разам з газетамі і брашурамі засылалася на тэрыторыю Беларусі праз лінію фронту. Галоўныя тэмы і напрамкі гэтай працы вызначаліся ў Маскве ў ЦК КП(б)Б аддзелам прапаганды і агітацыі, які ўзначальвае Т.С. Гарбуновым.
Яны былі важнай крыніцай звестак аб стане на франтах, гераізме савецкіх воінаў, баявой дзейнасці партызан і падпольшчыкаў, самаадданай працы рабочых, сялян і інтэлігенцыі ў савецкім тыле, аб падзеях на міжнароднай арэне - незаменным матэрыялам у правядзенні палітработы сярод партызан і насельніцтва. У іх гучыць заклік аказваць разнастайны супраціў акупантам.
Некаторыя экзэмпляры былі ўзмоцнены фотаздымкамі, утрымлівалі гумарыстычныя замалёўкі ці карыкатуры. На выстаўцы будзе прадстаўлена, выдадзеная ЦК КП(б)Б улётка “Угледзіся ў гэты партрэт: гэта крывавы Гітлер! Смерць Гітлеру і яго разбойніцкай зграі”, паводле задумы максімальна набліжана да мастацкага плаката.
З мэтай узмацнення прапагандысцкай працы ў варожым тыле ЦК КП(б)Б ставіў задачы арганізацыі бальшавіцкага друку на месцы, у падпольных друкаваных друкарнях. Пры падпольных райкамах былі створаны рэдакцыі газет і наладжана масавае выданне перыядычнага друку і ўлётак. У 1942—1943 гг. актыўна зарабілі партызанскія "друкары". Друкаваныя машынкі, з дапамогай якіх падпольшчыкі і партызаны стваралі першыя нешматлікія экзэмпляры "Зводак Саўінфармбюро", саступілі месца партатыўным друкаваным машынам, спецыяльна сканструяваным для партызан і дастаўленым з Вялікай Зямлі. З варожага тылу на імя Гарбунова ішлі радыёграмы з просьбай дапамагчы паперай, фарбай, даслаць у распараджэнне рэдакцыі радыста з рацыяй. З прычыны перабояў з паперай і фарбай некаторыя з улётак даводзілася друкаваць на шпалерах.
У экспазіцыі можна ўбачыць выданні падпольнай газеты “Уперад”, газеты-плаката “Раздавім фашысцкую гадзіну”.
У гады Вялікай Айчыннай вайны ўлёткі былі адным з самых даступных відаў масавага друку. Невялікія друкаваныя лісткі былі заўсёды актуальныя па тэматыцы, аператыўна распаўсюджваліся, мелі вялікія тыражы, лаканічную, выразную мову і разам з іншымі формамі друку адыгралі выдатную ролю ў мабілізацыі ўсіх сіл краіны на адпор ворагу. Сёння гэта вялізны дакументальны пласт, які садзейнічае вывучэнню гісторыі вайны.
Адымі з першых наведвальнікаў выстаўкі сталі вучні 7-га класа ДУА “СШ № 14 г. Ліды” і 8 класаў ДУА “СШ № 12 г. Ліды” .
Старшы навуковы супрацоўнік Валынец Н. М.
“Антыфашысцкая агітацыя ў гады Вялікай Айчыннай вайны”
На выстаўцы прадстаўлены антыфашысцкія ўлёткі. Храналагічныя рамкі якіх ахопліваюць перыяд з 1941 да 1945 гг. Прадстаўлены галоўным чынам савецкія выданні на рускай і беларускай мовах.
Асноўная частка ўлётак была выдадзена ў савецкім тыле для насельніцтва Беларусі, ці на часова акупаванай тэрыторыі Беларусі ў глыбокім варожым тыле. У іх знайшлі адлюстраванне ідэі, думкі і імкненні беларускага народа, які самааддана змагаўся з нямецка-фашысцкімі акупантамі.
У 1941—1942 гг. улёткі разам з газетамі і брашурамі засылалася на тэрыторыю Беларусі праз лінію фронту. Галоўныя тэмы і напрамкі гэтай працы вызначаліся ў Маскве ў ЦК КП(б)Б аддзелам прапаганды і агітацыі, які ўзначальвае Т.С. Гарбуновым.
Яны былі важнай крыніцай звестак аб стане на франтах, гераізме савецкіх воінаў, баявой дзейнасці партызан і падпольшчыкаў, самаадданай працы рабочых, сялян і інтэлігенцыі ў савецкім тыле, аб падзеях на міжнароднай арэне - незаменным матэрыялам у правядзенні палітработы сярод партызан і насельніцтва. У іх гучыць заклік аказваць разнастайны супраціў акупантам.
Некаторыя экзэмпляры былі ўзмоцнены фотаздымкамі, утрымлівалі гумарыстычныя замалёўкі ці карыкатуры. На выстаўцы будзе прадстаўлена, выдадзеная ЦК КП(б)Б улётка “Угледзіся ў гэты партрэт: гэта крывавы Гітлер! Смерць Гітлеру і яго разбойніцкай зграі”, паводле задумы максімальна набліжана да мастацкага плаката.
З мэтай узмацнення прапагандысцкай працы ў варожым тыле ЦК КП(б)Б ставіў задачы арганізацыі бальшавіцкага друку на месцы, у падпольных друкаваных друкарнях. Пры падпольных райкамах былі створаны рэдакцыі газет і наладжана масавае выданне перыядычнага друку і ўлётак. У 1942—1943 гг. актыўна зарабілі партызанскія "друкары". Друкаваныя машынкі, з дапамогай якіх падпольшчыкі і партызаны стваралі першыя нешматлікія экзэмпляры "Зводак Саўінфармбюро", саступілі месца партатыўным друкаваным машынам, спецыяльна сканструяваным для партызан і дастаўленым з Вялікай Зямлі. З варожага тылу на імя Гарбунова ішлі радыёграмы з просьбай дапамагчы паперай, фарбай, даслаць у распараджэнне рэдакцыі радыста з рацыяй. З прычыны перабояў з паперай і фарбай некаторыя з улётак даводзілася друкаваць на шпалерах.
У экспазіцыі можна ўбачыць выданні падпольнай газеты “Уперад”, газеты-плаката “Раздавім фашысцкую гадзіну”.
У гады Вялікай Айчыннай вайны ўлёткі былі адным з самых даступных відаў масавага друку. Невялікія друкаваныя лісткі былі заўсёды актуальныя па тэматыцы, аператыўна распаўсюджваліся, мелі вялікія тыражы, лаканічную, выразную мову і разам з іншымі формамі друку адыгралі выдатную ролю ў мабілізацыі ўсіх сіл краіны на адпор ворагу. Сёння гэта вялізны дакументальны пласт, які садзейнічае вывучэнню гісторыі вайны.
Адымі з першых наведвальнікаў выстаўкі сталі вучні 7-га класа ДУА “СШ № 14 г. Ліды” і 8 класаў ДУА “СШ № 12 г. Ліды” .
Старшы навуковы супрацоўнік Валынец Н. М.
Павятовы горад Ліда
У гэтым годзе Ліда адзначае 700-гадовы юбілей.
Датай заснавання горада лічаць 1323 год – пачатак узвядзення Лідскага замка на загад Вялікага Князя Літоўскага, Рускага і Жамойцкага Гедыміна.
На поўнач ад замка на міжрэччы паміж забалочанымі далінамі рэк Каменкі і Лідзейкі ўзнік горад. Сваё імя горад атрымаў ад балцкага слова ляда – лясная высечка, прасека. Ліда на Лідзейцы – Вырубка на Шчупаковай рацэ.
Ліда знакаміта сваёй цікавай гісторыяй. Горад заўсёды быў шматнацыянаьным, шматканфесійным. З канца XIV і да пачатку XVI стагоддзя Ліда – вялікакняжацкі горад з першай пяцёркі гарадоў Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага. Лідай валодалі Вялікія князі літоўскія Гедымін, Кейстут, Альгерд, Ягайла і Вітаўт, князь Карыбут. Лідскімі дзяржаўцамі і старастамі былі Вайдыла – просты чалавек, які падняўся да Дарадцы вялікага князя, Ач-Гірэй – заснавальнік Крымскага ханства, Юрый Іллініч – будаўнік Мірскага замка, князь Мікалай Радзівіл "Рыжы", Ян Станіслававіч Абрамовіч і іншыя вядомыя гістарычныя асобы.
З 1566 года Ліда – адміністрацыйны, судовы, гандлёвы цэнтр Лідскага павета.
17 верасня 1590 г. горад атрымаў Магэбургскае права і герб у выглядзе шчыта, падзеленага на дзве паловы, на левай з якіх, чырвонага колеру – залаты леў, які стаіць на задніх лапах, а на правай блакітнага колеру – два залатыя скрыжаваныя ключы.
У XVI-XVIII стст. Ліда маленькі горад: адна цэнтральная плошча – рынак, побач Школьны двор і чатыры вуліцы: Віленская, Замкавая, Каменская, Крывая.
У Лідзе жылі гарбары, кавалі, вінакуры, галоўным заняткам мяшчан было земляробства. З навакольных мястэчак, маёнткаў, фальваркаў і вёсак у Ліду прыязджалі памаліцца ў культавых пабудовах, гандляваць, вырашаць судовыя спрэчкі, сустракацца на балях і ўрачыстасцях.
З 1759 па 1803 г. у горадзе функцыянаваў піярскі калегіум – сярэдняя навучальная ўстанова. Дадзеная ўстанова была вельмі рэдкай па тых часах, што надавала Лідзе адукацыйную значнасць. З Лідскага калегіума выйшлі вядомыя тэолагі, пісьменнікі і вучоныя XVIII-ХІХ стст.
У 1795 г. пасля Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай Ліда ўключана ў склад Расійскай імперыі, горад стаў павятовым цэнтрам. З другой паловы ХІХ ст. у Лідзе інтэнсіўна развіваецца прамысловасць, гэтаму садзейнічала пракладзеная чыгунка Вільна-Лунінец (1884 г.). Горад пачаў пашыраць свае межы, расла колькасць насельніцта. З'яўляюцца тытунёвая, макаронная, кандытарская фабрыкі, машынабудаўнічы, чыгуналіцейны, лесапільныя, піваварныя заводы, шматлікія магазіны, рэстараны і гасцініцы.
Неаднаразова Ліда зведвала пажары, якія знішчалі жылую забудову горада XVIII ст., але, дзякуючы намаганням жыхароў, горад падымаўся з папялішча, адбудоўваўся і развіваўся…
У гады Вялікай Айчыннай вайны нямецка-фашысцкія захопнікі разбурылі культурна-гандлёвы цэнтр, даваенная Ліда знікла. Пры бамбёжках 22 і асабліва 23 чэрвеня 1941 г. былі знішчаны Рынкавая плошча, Школьны двор, сінагога, кінатэатры, аптэкі, магазіны, гасцініцы, рэстараны, жылыя будынкі. Цэлыя вуліцы ператварыліся ў руіны.
Пашырыць свае веды пра гісторыю горада, завочна пападарожнічаць па старых вуліцах Ліды можна, наведаўшы выстаўку “Павятовы горад Ліда” і занятак “Прывітанне, ранейшая Ліда!”. Чакаем сустрэчы з вамі, шаноўныя наведвальнікі музея!
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
У гэтым годзе Ліда адзначае 700-гадовы юбілей.
Датай заснавання горада лічаць 1323 год – пачатак узвядзення Лідскага замка на загад Вялікага Князя Літоўскага, Рускага і Жамойцкага Гедыміна.
На поўнач ад замка на міжрэччы паміж забалочанымі далінамі рэк Каменкі і Лідзейкі ўзнік горад. Сваё імя горад атрымаў ад балцкага слова ляда – лясная высечка, прасека. Ліда на Лідзейцы – Вырубка на Шчупаковай рацэ.
Ліда знакаміта сваёй цікавай гісторыяй. Горад заўсёды быў шматнацыянаьным, шматканфесійным. З канца XIV і да пачатку XVI стагоддзя Ліда – вялікакняжацкі горад з першай пяцёркі гарадоў Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага. Лідай валодалі Вялікія князі літоўскія Гедымін, Кейстут, Альгерд, Ягайла і Вітаўт, князь Карыбут. Лідскімі дзяржаўцамі і старастамі былі Вайдыла – просты чалавек, які падняўся да Дарадцы вялікага князя, Ач-Гірэй – заснавальнік Крымскага ханства, Юрый Іллініч – будаўнік Мірскага замка, князь Мікалай Радзівіл "Рыжы", Ян Станіслававіч Абрамовіч і іншыя вядомыя гістарычныя асобы.
З 1566 года Ліда – адміністрацыйны, судовы, гандлёвы цэнтр Лідскага павета.
17 верасня 1590 г. горад атрымаў Магэбургскае права і герб у выглядзе шчыта, падзеленага на дзве паловы, на левай з якіх, чырвонага колеру – залаты леў, які стаіць на задніх лапах, а на правай блакітнага колеру – два залатыя скрыжаваныя ключы.
У XVI-XVIII стст. Ліда маленькі горад: адна цэнтральная плошча – рынак, побач Школьны двор і чатыры вуліцы: Віленская, Замкавая, Каменская, Крывая.
У Лідзе жылі гарбары, кавалі, вінакуры, галоўным заняткам мяшчан было земляробства. З навакольных мястэчак, маёнткаў, фальваркаў і вёсак у Ліду прыязджалі памаліцца ў культавых пабудовах, гандляваць, вырашаць судовыя спрэчкі, сустракацца на балях і ўрачыстасцях.
З 1759 па 1803 г. у горадзе функцыянаваў піярскі калегіум – сярэдняя навучальная ўстанова. Дадзеная ўстанова была вельмі рэдкай па тых часах, што надавала Лідзе адукацыйную значнасць. З Лідскага калегіума выйшлі вядомыя тэолагі, пісьменнікі і вучоныя XVIII-ХІХ стст.
У 1795 г. пасля Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай Ліда ўключана ў склад Расійскай імперыі, горад стаў павятовым цэнтрам. З другой паловы ХІХ ст. у Лідзе інтэнсіўна развіваецца прамысловасць, гэтаму садзейнічала пракладзеная чыгунка Вільна-Лунінец (1884 г.). Горад пачаў пашыраць свае межы, расла колькасць насельніцта. З'яўляюцца тытунёвая, макаронная, кандытарская фабрыкі, машынабудаўнічы, чыгуналіцейны, лесапільныя, піваварныя заводы, шматлікія магазіны, рэстараны і гасцініцы.
Неаднаразова Ліда зведвала пажары, якія знішчалі жылую забудову горада XVIII ст., але, дзякуючы намаганням жыхароў, горад падымаўся з папялішча, адбудоўваўся і развіваўся…
У гады Вялікай Айчыннай вайны нямецка-фашысцкія захопнікі разбурылі культурна-гандлёвы цэнтр, даваенная Ліда знікла. Пры бамбёжках 22 і асабліва 23 чэрвеня 1941 г. былі знішчаны Рынкавая плошча, Школьны двор, сінагога, кінатэатры, аптэкі, магазіны, гасцініцы, рэстараны, жылыя будынкі. Цэлыя вуліцы ператварыліся ў руіны.
Пашырыць свае веды пра гісторыю горада, завочна пападарожнічаць па старых вуліцах Ліды можна, наведаўшы выстаўку “Павятовы горад Ліда” і занятак “Прывітанне, ранейшая Ліда!”. Чакаем сустрэчы з вамі, шаноўныя наведвальнікі музея!
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
Адзіная падзяка слаўным сынам і дочкам нашай Радзімы – НАША ПАМЯЦЬ….
79 гадоў таму назад, 9 ліпеня 1944 г. Масква салютавала войскам 3-га Беларускага фронту за вызваленне Ліды 12 артылерыйскімі залпамі са 124 гармат.
Многія воіны склалі галовы, вызваляючы Лідскі раён, аддалі сваё жыццё дзеля будучыні, пакінуўшы ўдовамі жонак, сіротамі дзяцей, бездапаможнымі старых бацькоў. У гонар загінуўшых у раёне ўстаноўлены помнікі і мемарыяльныя комплексы.
Аб подзвігах вызваліцеляў расказваюць дакументы, людзі, якія разам з імі прайшлі праз вайну, галадалі, халадалі, сцякалі крывёю ў траншэях. І адзінае, чым можна аддзячыць ім – наша ПАМЯЦЬ….
У музей на выстаўкі “Вайна. Перамога. Памяць” і “Аб чым расказваюць помнікі…” прыходзяць людзі розных узростаў і роду заняткаў, каб яшчэ раз прайсці па гераічных і трагічных старонках нашай гісторыі, пашырыць веды па тэме Вялікай Айчыннай вайны і аддаць даніну памяці і павагі слаўным сынам і дочкам нашай Радзімы.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
79 гадоў таму назад, 9 ліпеня 1944 г. Масква салютавала войскам 3-га Беларускага фронту за вызваленне Ліды 12 артылерыйскімі залпамі са 124 гармат.
Многія воіны склалі галовы, вызваляючы Лідскі раён, аддалі сваё жыццё дзеля будучыні, пакінуўшы ўдовамі жонак, сіротамі дзяцей, бездапаможнымі старых бацькоў. У гонар загінуўшых у раёне ўстаноўлены помнікі і мемарыяльныя комплексы.
Аб подзвігах вызваліцеляў расказваюць дакументы, людзі, якія разам з імі прайшлі праз вайну, галадалі, халадалі, сцякалі крывёю ў траншэях. І адзінае, чым можна аддзячыць ім – наша ПАМЯЦЬ….
У музей на выстаўкі “Вайна. Перамога. Памяць” і “Аб чым расказваюць помнікі…” прыходзяць людзі розных узростаў і роду заняткаў, каб яшчэ раз прайсці па гераічных і трагічных старонках нашай гісторыі, пашырыць веды па тэме Вялікай Айчыннай вайны і аддаць даніну памяці і павагі слаўным сынам і дочкам нашай Радзімы.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
14 кастрычніка Пакроў Прасвятой Багародзіцы і Дзень маці
У сярэдзіне кастрычніка, калі зямля пакрываецца залатымі лістамі і радуе нас багатым ураджаем, адзначаецца царкоўнае свята Пакроў Прасвятой Багародзіцы. Гэты дзень заўсёды радасны і светлы, таму што Багародзіца аберагае нас ад бед і непрыемнасцей. І невыпадкова ў нашай краіне гэта свята супадае з Днём маці: Багародзіца з’яўляецца для ўсіх вобразам найвялікшага мацярынства.
Усё высокае і святое ў чалавека - ад Маці. Нягледзечы на гады, мы з трапятаннем вымаўляем слова “мама”, таму што ў ім столькі клопату і цяпла. Слова “мама” святое для кожнага. Яе рукі прымаюць нас у свае абдымкі і вядуць па жыцці, заўсёды гатовыя падтрымаць у цяжкі момант. Яе вочы грэюць нас сваім цяплом, аплакваюць наша гора і няўдачы. Праходзіць час, мы самі становімся бацькамі. Здаецца, што даўно ўжо пераступілі рысу дзяцінства і юнацтва, Але для нашых маці мы назаўсёды застанемся ўсё ж тымі дзецьмі, якім патрэбна дапамога і падтрымка. Яны заўсёды будуць перажываць і хвалявацца за нас, а самае галоўнае - маліцца аб нашым шчасці. У народзе кажуць, што малітва маці мае вялікую сілу, яна “ з дна мора дастане”. Гэта можа быць і малітва без слоў - “благоположение любящего сердца”. Не трэба саромецца гаварыць бацькам словы падзякі. Іх добрыя адносіны і благаслаўленне з’яўляецца залогам нашага шчасця.
Запрашаем наведаць мерапрыемства, прысвечанае Дню маці і царкоўнаму святу Пакровы Божай Маці. Вы зможаце пазнаёміцца з гісторыяй узнікнення царкоўнага свята і, з помнікамі архітэктуры Лідчыны, прысвечанымі Багародзіцы. Вашай увазе будзе прадстаўлена мультымедыйная прэзентацыя, якая раскрые вобраз Маці ў розныя гістарычныя перыяды.
14 кастрычніка Пакроў Прасвятой Багародзіцы і Дзень маці
У сярэдзіне кастрычніка, калі зямля пакрываецца залатымі лістамі і радуе нас багатым ураджаем, адзначаецца царкоўнае свята Пакроў Прасвятой Багародзіцы. Гэты дзень заўсёды радасны і светлы, таму што Багародзіца аберагае нас ад бед і непрыемнасцей. І невыпадкова ў нашай краіне гэта свята супадае з Днём маці: Багародзіца з’яўляецца для ўсіх вобразам найвялікшага мацярынства.
Усё высокае і святое ў чалавека - ад Маці. Нягледзечы на гады, мы з трапятаннем вымаўляем слова “мама”, таму што ў ім столькі клопату і цяпла. Слова “мама” святое для кожнага. Яе рукі прымаюць нас у свае абдымкі і вядуць па жыцці, заўсёды гатовыя падтрымаць у цяжкі момант. Яе вочы грэюць нас сваім цяплом, аплакваюць наша гора і няўдачы. Праходзіць час, мы самі становімся бацькамі. Здаецца, што даўно ўжо пераступілі рысу дзяцінства і юнацтва, Але для нашых маці мы назаўсёды застанемся ўсё ж тымі дзецьмі, якім патрэбна дапамога і падтрымка. Яны заўсёды будуць перажываць і хвалявацца за нас, а самае галоўнае - маліцца аб нашым шчасці. У народзе кажуць, што малітва маці мае вялікую сілу, яна “ з дна мора дастане”. Гэта можа быць і малітва без слоў - “благоположение любящего сердца”. Не трэба саромецца гаварыць бацькам словы падзякі. Іх добрыя адносіны і благаслаўленне з’яўляецца залогам нашага шчасця.
Запрашаем наведаць мерапрыемства, прысвечанае Дню маці і царкоўнаму святу Пакровы Божай Маці. Вы зможаце пазнаёміцца з гісторыяй узнікнення царкоўнага свята і, з помнікамі архітэктуры Лідчыны, прысвечанымі Багародзіцы. Вашай увазе будзе прадстаўлена мультымедыйная прэзентацыя, якая раскрые вобраз Маці ў розныя гістарычныя перыяды.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
105 год назад, 11 лістапада 1918 года, закончылася Першая сусветная вайна. Было заключана перамір'е паміж удзельнікамі Першай сусветнай вайны (краінамі Антанты і Германіяй). Падпісанне адбылося ў чыгуначным вагоне маршала Фердынанда Фоша ў Камп'енскім лесе (у французскім рэгіёне Пікардыя недалёка ад горада Комп'ен). Англійскі адмірал Ролін Уіміс і камандуючы войскамі Антанты маршал Фош прынялі нямецкую дэлегацыю, якую ўзначальваў генерал-маёр Дэтлеф фон Вінтэрфельт. У 5 гадзін 10 хвілін раніцы было падпісана пагадненне. Перамір'е набыло моц у 11 гадзін раніцы. Быў дадзены 101 залп - апошнія залпы Першай сусветнай вайны.
Першая сусветная - адна з самых працяглых, кровапралітных і значных па наступствах у гісторыі чалавецтва. Яна працягвалася больш за 4 гады. У ёй удзельнічала 38 краін. Насельніцтва краін, якія ваявалі, складала звыш 1,5 млрд. чалавек. Пад ружжо было пастаўлена ў агульнай колькасці 73, 5 млн. чалавек. Больш за 10 млн. было забіта і 20 млн. паранена. Ахвяры сярод мірнага насельніцтва, якое пацярпела ад эпідэмій, голаду, холаду і іншых бедстваў ваеннага часу, таксама вылічаліся дзясяткамі мільёнаў.
Вайна паклала канец старой Еўропе: чатыры імперыі (Расійская, Германская, Асманская і Аўстра-Венгерская) спынілі сваё існаванне. Але і ў краінах-пераможцах вайна спарадзіла «страчанае пакаленне», якое ўсвядоміла бессэнсоўнасць гэтай небывалай да таго часу бойні.
Не абышла гэта вайна і Лідскі павет, які ўваходзіў у склад Віленскай губерні, адной з 78 губерній Расійскай імперыі.
У верасні 1915 г. Лідскі павет акупаваны кайзераўскімі войскамі. Створана цэсарска-нямецкая Віленская губерня, куды ўваходзіў Kreisamt-Lida. Нямецкая адміністрацыя выдала распараджэнні аб ускладанні аховы тэлефоннай і тэлеграфнай сеткі на мясцовае насельніцтва; аб адчужэнні каляровых металаў. Забаронена ўкрывальніцтва рускіх ваеннапалонных; прыняцце на начлег жабракоў і бяздомных; перасыланне і атрыманне пасылак, лістоў, газет, часопісаў; продаж і ўжыванне мяса і мясных прадуктаў у аўторак і пятніцу; забой і продаж гусей, качак, курэй без спецыяльнага дазволу. Устаноўлены дзённыя нормы спажывання хлеба і бульбы. Уведзены талоны і купоны на тавары. Праведзена перарэгістрацыя насельніцтва, дарослым уручаны аўсвайсы. Нямецкія ўлады не мелі намераў пакідаць за сабой захопленыя тэрыторыі, галоўная задача заключалася ў тым, каб як мага больш вывезці рэсурсаў. Вывозіліся лес, сельскагаспадарчая сыравіна, прадукты харчавання, абсталяванне, званы.
У музеі працуе фотавыстаўка “Павятовы горад Ліда”, частка экспазіцыі якой паказвае наш горад у часы акупацыі кайзераўскімі войскамі.
Запрашаем жыхароў і гасцей горада наведаць выстаўку.
105 год назад, 11 лістапада 1918 года, закончылася Першая сусветная вайна. Было заключана перамір'е паміж удзельнікамі Першай сусветнай вайны (краінамі Антанты і Германіяй). Падпісанне адбылося ў чыгуначным вагоне маршала Фердынанда Фоша ў Камп'енскім лесе (у французскім рэгіёне Пікардыя недалёка ад горада Комп'ен). Англійскі адмірал Ролін Уіміс і камандуючы войскамі Антанты маршал Фош прынялі нямецкую дэлегацыю, якую ўзначальваў генерал-маёр Дэтлеф фон Вінтэрфельт. У 5 гадзін 10 хвілін раніцы было падпісана пагадненне. Перамір'е набыло моц у 11 гадзін раніцы. Быў дадзены 101 залп - апошнія залпы Першай сусветнай вайны.
Першая сусветная - адна з самых працяглых, кровапралітных і значных па наступствах у гісторыі чалавецтва. Яна працягвалася больш за 4 гады. У ёй удзельнічала 38 краін. Насельніцтва краін, якія ваявалі, складала звыш 1,5 млрд. чалавек. Пад ружжо было пастаўлена ў агульнай колькасці 73, 5 млн. чалавек. Больш за 10 млн. было забіта і 20 млн. паранена. Ахвяры сярод мірнага насельніцтва, якое пацярпела ад эпідэмій, голаду, холаду і іншых бедстваў ваеннага часу, таксама вылічаліся дзясяткамі мільёнаў.
Вайна паклала канец старой Еўропе: чатыры імперыі (Расійская, Германская, Асманская і Аўстра-Венгерская) спынілі сваё існаванне. Але і ў краінах-пераможцах вайна спарадзіла «страчанае пакаленне», якое ўсвядоміла бессэнсоўнасць гэтай небывалай да таго часу бойні.
Не абышла гэта вайна і Лідскі павет, які ўваходзіў у склад Віленскай губерні, адной з 78 губерній Расійскай імперыі.
У верасні 1915 г. Лідскі павет акупаваны кайзераўскімі войскамі. Створана цэсарска-нямецкая Віленская губерня, куды ўваходзіў Kreisamt-Lida. Нямецкая адміністрацыя выдала распараджэнні аб ускладанні аховы тэлефоннай і тэлеграфнай сеткі на мясцовае насельніцтва; аб адчужэнні каляровых металаў. Забаронена ўкрывальніцтва рускіх ваеннапалонных; прыняцце на начлег жабракоў і бяздомных; перасыланне і атрыманне пасылак, лістоў, газет, часопісаў; продаж і ўжыванне мяса і мясных прадуктаў у аўторак і пятніцу; забой і продаж гусей, качак, курэй без спецыяльнага дазволу. Устаноўлены дзённыя нормы спажывання хлеба і бульбы. Уведзены талоны і купоны на тавары. Праведзена перарэгістрацыя насельніцтва, дарослым уручаны аўсвайсы. Нямецкія ўлады не мелі намераў пакідаць за сабой захопленыя тэрыторыі, галоўная задача заключалася ў тым, каб як мага больш вывезці рэсурсаў. Вывозіліся лес, сельскагаспадарчая сыравіна, прадукты харчавання, абсталяванне, званы.
У музеі працуе фотавыстаўка “Павятовы горад Ліда”, частка экспазіцыі якой паказвае наш горад у часы акупацыі кайзераўскімі войскамі.
Запрашаем жыхароў і гасцей горада наведаць выстаўку.
#музейны_тыдзень #гістарычная_нядзеля
17 декабря ветераны–ракетчики Республики Беларусь отметят День Ракетных войск стратегического назначения.
Ракетные войска стратегического назначения (РВСН) как вид Вооруженных Сил были созданы 17 декабря 1959 года по решению Правительства СССР.
На территории Лидчины размещалась 49-я гвардейская Краснознаменная Станиславско-Будапештская ракетная дивизия. Штаб управления дивизии находился в Лиде. На протяжении почти сорока лет ракетчики непрерывно несли боевое дежурство по защите западных границ Советского Союза и Республики Беларусь. Служба была нелегкой, но они с честью и достоинством выполняли возложенные на них задачи. 49-я ракетная дивизия считалась одной из лучших в ракетных войсках стратегического назначения Советского Союза. Ее военнослужащие активно участвовали в благоустройстве Лиды, строительстве Северного городка, лакокрасочного завода, закладке Кургана Бессмертия, помогали колхозам в уборке урожая.
По инициативе совета ветеранов 49-й ракетной дивизии в июне 2018 года была создана в масштабе всей республики общественная организация ветеранов РВСН. Председатель РОО «Ветераны РВСН» - Иван Васильевич Кириченко.
В 2019 г. ветераны увековечили память о дивизии памятным знаком, который стоит у входа на территорию ее бывшего штаба в Северном городке.
В музее ветеранами-ракетчиками создана выставка «На страже Родины», которая знакомит посетителей с историей и боевым путём 49-ой ракетной дивизии. На базе выставки проходят диалоги поколений, часы памяти с подрастающим поколением.
Накануне Дня РВСН приглашаем вас посетить выставку «Надежный щит страны». По предварительным заявкам организуем встречи с ветеранами-ракетчиками.
17 декабря ветераны–ракетчики Республики Беларусь отметят День Ракетных войск стратегического назначения.
Ракетные войска стратегического назначения (РВСН) как вид Вооруженных Сил были созданы 17 декабря 1959 года по решению Правительства СССР.
На территории Лидчины размещалась 49-я гвардейская Краснознаменная Станиславско-Будапештская ракетная дивизия. Штаб управления дивизии находился в Лиде. На протяжении почти сорока лет ракетчики непрерывно несли боевое дежурство по защите западных границ Советского Союза и Республики Беларусь. Служба была нелегкой, но они с честью и достоинством выполняли возложенные на них задачи. 49-я ракетная дивизия считалась одной из лучших в ракетных войсках стратегического назначения Советского Союза. Ее военнослужащие активно участвовали в благоустройстве Лиды, строительстве Северного городка, лакокрасочного завода, закладке Кургана Бессмертия, помогали колхозам в уборке урожая.
По инициативе совета ветеранов 49-й ракетной дивизии в июне 2018 года была создана в масштабе всей республики общественная организация ветеранов РВСН. Председатель РОО «Ветераны РВСН» - Иван Васильевич Кириченко.
В 2019 г. ветераны увековечили память о дивизии памятным знаком, который стоит у входа на территорию ее бывшего штаба в Северном городке.
В музее ветеранами-ракетчиками создана выставка «На страже Родины», которая знакомит посетителей с историей и боевым путём 49-ой ракетной дивизии. На базе выставки проходят диалоги поколений, часы памяти с подрастающим поколением.
Накануне Дня РВСН приглашаем вас посетить выставку «Надежный щит страны». По предварительным заявкам организуем встречи с ветеранами-ракетчиками.