«КИИН КУОРАТ» хаhыат
1.69K subscribers
19.7K photos
1.3K videos
1 file
11.4K links
🌐 Kiinkuorat.ru

📩Электроннай аадырыс: [email protected]
Download Telegram
#КК_Сэргээ

👏Олунньу 26 күнүгэр буолан ааспыт Дьокуускай куорат Дууматын уочараттаах XIV сессията Улуу Кыайыы 80 сылынан "Дьокуускай куорат Бочуоттаах олохтооҕо" куорат үрдүкү наҕараадатын бүгүҥҥү күҥҥэ Дьокуускай куоракка олорор Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээннэригэр иҥэрэргэ быһаарда:
⭐️Афанасьев Николай ⭐️Ивановичка,
⭐️Березкин Алексей Николаевичка,
⭐️Григорьев Мартын Герасимовичка,
⭐️Ефремова Валентина Васильевнаҕа,
⭐️Колтовской Семен Ивановичка,
⭐️Павлов Кирилл Егоровичка,
Яковлев Петр Константиновичка.

⭐️Ахсыс бэтэрээн Наум Трифонович Слепцовка бу үрдүк аат ааспыт сылга иҥэриллибитэ.

https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

⭐️Улуу Кыайыы 80 уонна Улуу Ильмеҥҥэ кыргыһыы 82 сылларынан олунньу 23 күнүгэр Старай Руссаҕа Саха сирин дэлэгээссийэтэ 19-с хайыһар биригээдэтин састаабыгар кыргыспыт биир дойдулаахтарбыт сырдык ааттарыгар, дьоруойдуу хорсун быһыыларыгар сүгүрүйэн кэллилэр.

Дмитрий Аполлонов репортаһыгар "Киин куорат" хаһыакка Ильмень алдьархайын уонна байыастары көрдүүр үлэ туһунан суруйбут Ньурба Маарыттан Ксенофонт Васильев ахтыллар.

#КК_СуруллубутСуоруллубат

«КИИН КУОРАТ» хаһыат архыыбыттан:

📰 Ксенофонт Васильев: «Ирдэһэр үлэни салҕыыр киһини иитэн хаалларыахпын баҕарабын»
https://kiinkuorat.ru/articles/ksenofont-vasilev-irde-er-leni-sal-yyr-ki-ini-iiten-haallaryahpyn-ba-arabyn

📰 Ильмень буойуннарын көрдөөһүн
https://kiinkuorat.ru/articles/ilmen-buoyunnaryn-k-rd-n

Үйэлэри үрдүнэн иһиллэ тураллар...
https://kiinkuorat.ru/articles/yeleri-rd-nen-i-ille-turallar

Ильмеҥҥэ сырыыны тэрийиигэ тус санааларым
https://kiinkuorat.ru/articles/ilme-e-syryyny-teriyiige-tus-sanaalarym

Старай Руссаҕа айан кэннэ санаалар: ыйытыы элбэх, сабаҕалааһын үгүс
https://kiinkuorat.ru/articles/staray-russa-a-ayan-kenne-sanaalar-yyytyy-elbeh-saba-alaa-yn-g-s

https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

80 сыл анараа өттүгэр

⭐️1942 сыл, олунньу 27 күнэ, бээтинсэ (уоттаах сэрии 251-с күнэ)
Калининскай фронт сэриитэ холмскай, велижскай, оленинскай ньиэмэс бөлөхтөрүн утары киирсиини салгыы ыытар уонна Ржев куорат хотугулуу-арҕаа уонна соҕуруулуу-арҕаа диэки Демидов куорат соҕуруу оройуоннарыгар өстөөхтөр улахан атаакаларын тохтото, тута сатыыр. Саратов уобалаһыттан сылдьар НКВД генерал-лейтенана Иван Иванович Масленников хамандыырдаах 39 А чаастара хаҥас флангаҕа ньиэмэстэр кимэн киириилэрин утары Ржев соҕуруулуу-арҕаа оройуонугар сэриилэһэр уонна сорох күүстэрэ Бители оройуонун – Шкурланы ылар иһин кыргыһаллар.

Салҕыыта: https://kiinkuorat.ru/articles/80-syl-anaraa-tt-ger-bu-k-n


📍https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай бибилэтиэкэтигэр көрөөччү кутун туппут «Уот Дьулустаан» сериал тула кэпсэтии буола турар.

Тэрээһиҥҥэ «Уот Дьулустаан» айымньы ааптара Валентина Гаврильева, киинэ сериалын сценариһа Катерина Григорьева-Кэрэмэс Сыдьаай, режиссер Елена Эверстова уонна сериалга уһуллубут артыыстар кытыннылар.

📍https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

Саха тыла — уустук?
Кэрэ?
Ыарахан?


💠 Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүн чэрчитинэн “Саха тыла 400” уопсастыбаннай хамсааһын Дьокуускай куорат Олохтоох дьаһалтатын өйөбүлүнэн  саха тылын үөрэтии, чинчийии, дьоҥҥо тириэрдии тула төгүрүк остуолу ыытта. Манна Олохтоох былаас, дьокутааттар, уопсастыбанньыктар, тустаах тэрилтэлэр, учууталлар, учуонайдар, ыччаттар кыттыыны ыллылар.

Төгүрүк остуол сахалыы саҥарарга үөрэтэр куурустары күүһүрдэргэ туһуламмыт кэпсэтиитин салҕаан, саха тылын үөрэтиэн баҕалаах дьон төһө баалларын туһунан Гуманитарнай чинчийии уонна аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоох омуктар кыһалҕаларын чинчийэр институт билимҥэ сүрүн үлэһитэ, филологическай наука дуоктара Нина Иннокентьевна Ивановалыын кэпсэттибит: https://kiinkuorat.ru/articles/saha-tyla-uustuk-kere-yarahan

📍https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

Болотунабыт — муус, киистэбит — хаар!

❄️ Чурапчылар Улуу Кыайыы 80 сылыгар аналлаах ураты айымньыларынан – күөл мууһун киэргэппит 7200 кв. миэтэрэ иэннээх сүүнэ улахан хартыыналарынан дьону-сэргэни, чахчы, соһуттулар. Ол иннинэ эмиэ ити ньыманан худуоһунньук Афанасий Мунхалов аатырбыт үлэтин үүт-үкчү хатылаан, куйаар ситимин “хайа тардыбыттара”.  

Чурапчы улуустааҕы «Айылгы» норуот айымньытын дьиэтин дириэктэрэ Розалия Ивановна Игнатьева бу сонун бырайыактарын олоххо хайдах киллэрбиттэрин сиһилии кэпсээтэ: https://kiinkuorat.ru/articles/bolotunabyt-muus-kiistebit-haar


https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

Кулун тутар

Тымныы оҕуһа моонньоох баһа быстан баран, көхсүн түгэҕиттэн түөрт уон уораанынан, түөрт уон түөрт дьыбарынан тыынар. Ол да иһин кулун тутар тибиилээх, кубулҕаттаах. Бу ыйга уруу, сыбаайба буолбат.

Күн уһуур, дьыбар тахсар. Ый сүүрбэтин диэки күннээх түүн тэҥнэһэллэр. Эмиэ бу бириэмэҕэ сааскы кэм маҥнайгы илдьиттэрэ — туллуктар кэлэллэр. Кинилэр мыраан сирэйин харалдьыктарыгар, далга, кыбыыга, бурдук куумнатыгар түһээччилэр. Сахалар туллук үөрэ халыҥ буоллаҕына, кус үөрэ халыҥ буолар диэн сылыктыыллар.

Кулун тутардааҕы саҥа ый былыттаах халлааҥҥа таҕыстаҕына, ардахтаах сайын буолар.

Ый икки тыаллаах: хаардаах көмнөҕү түһэрэр тыал уонна сыыр хастыыр тыал. Ый хаара — туллук кэлэр хаара.

Кулун тутар  балаҕан ыйы батыһар. Араҥас сулус халлаан оройугар турдаҕына, саас эрдэлиир, ынах сүөһүгэ үчүгэй сайын буолар. Арҕааттан, соҕуруулуу-арҕааттан олооһун тыал түстэҕинэ, хаар кэлэр. Сарсыарда дьэргэлгэн түстэҕинэ, былыта суох үчүгэй күн буолар. Сулустар өлбөөрөн көстөр буоллахтарына, халлаан сылыйар. Эрдэ хараардаҕына, үүнээйи сааскы хапсыыртан тахсыыта бытаарар. Түүн тымныйдаҕына, сир аһа үүммэт.

Кулун тутар ый күнүнэн билгэтэ:
1- Хотой кэлэн уйатын хаардыыр, көмнөх хаар түһэр. Ымыы көстөр.
2 — Кыһын ортото. Киргил төрүүр. Эһэ биир өттүгэр эргийэн баран салгыы утуйар.
6 — Күнүс ылаарар, бастакы бэлиэтээһин.
12 — Суол килэрийэр.
13 — Хаар ирэн, сарайтан таммалыыр.
14 — Дьэбдьэкиэйэп күнэ. Күнүһүн сылыйан ириэһин саҕаланар. Бу күн хотуттан, арҕааттан тыалырдаҕына — сайына сайына сөрүүн, хаһыҥнаах, сир аһа аҕыйах буолар. Хаардаатаҕына — сайына ардахтаах. Саҥа төрөөбүт ый сууннаҕына, сайынын өлгөм үүнүү. Күүскэ сылыйдаҕына — саас эрдэ кэлэр.
15 — Улар охсоро саҕаланар.
17 — бэлиэтээһин.
20 — Тураах кэлэр. Бу күн сылаас буоллаҕына — 40 күн сылыйар, тымныы буоллаҕына — 40 күн тымныйар.
21 — Күн түүнү кытта тэҥнэһэр, о.а.күн уһуна 12 чаас. Туллук кэлэр, кукаакы уйаланар. Тэҥкэ ойуурга суор уйатын оҥостор, бастакы сымыытын түһэрэр. Бу күнү Саха төрөөбүт күнэ дииллэр эбит. Сырдыкка тахсар туом диэни толороллор. Иһиккэ уот иитэн баран, уоту аһатан, алгыс анаан туран күнү батыһа эргийэн кэлэллэр. Уокка, дьиэ оһоҕор үс үрүҥ кылы алҕаан баран биэрэллэр.
22 — Саас кэлэр.
30 — Сылаас Өлөксөй күнэ, ый туолуута. Таммах таммалыыр, онуоха муус чопчулар уһун, хойуу буоллахтарына — уулаах саас, кылгас буоллахтарына — сааһын уутун-хаарын көтүтэр.
31 — Саарба, солоҥдо төрүүллэр. Тыалырдаҕына, суолу томтотор.

https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

Санаан ааһарбыт тоҕоостоох

⭐️Ааспыт өрөбүлгэ бүтүн Арассыыйа Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэрин бэлиэтээтэ. Оттон бу күн сахаларга биир ураты хараастабыллаах күнүнэн биллэр.

Ильмень күөлгэ трагедияны билбэт, истибэтэх биир дойдулаахпыт суоҕа буолуо. Тоҕо диэтэххэ бу хааннаах кыргыһыыга биһиги эдэркээн уолаттарбыт олохторун толук уурбуттара.

19-с туһунан хайыһар биригээдэтигэр 1712 нуучча, 597 саха, 253 украинец, 95 татаар, 66 белорус уонна 200 кэриҥэ атын омуктар бааллара. Бу байыаннай чаас сүрүннээн Саха өрөспүүбүлүкэтиттэн ыҥырыллан кэлбит саллааттартан  түмүллүбүтэ: https://kiinkuorat.ru/articles/sanaan-aa-arbyt-to-oostooh


https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
#КК_Сэргээ

Аат дьылҕаны уларытар дуо?

🤔Олох-дьаһах уустугурдаҕына, сарсыҥҥы күн хайдах-туох буолара биллибэт эбэтэр туппута барыта сатаммат, саргы-сатаҕай, табыллыбат курдук буолан бардаҕына, икки атахтаах барахсан бу туругуттан тахсар, чэпчиир туһугар араас суол толкуйга түһэр үгэстээх. Түүлүттэн саҕалаан араас биккэ-билгэҕэ итэҕэйимтиэ буолар, ардыгар итэҕэлгэ охтор. Оттон ким эрэ олорор сирин, аатын уларытан, “дьылҕатын-ыйааҕын” “бутуйарга” сорунар.

Холобур, былыр оҕо турбат ыаллара “оҕо абааһытыттан” күрэтэн, төрөөтүн кытта эһээхэйдэрин түннүгүнэн “куоттараллара” эбэтэр “абааһы сиэбэтин” диэн оҕолорун бэрт хобдох, ыыс аатынан ааттыыллара, биитэр биир ааты хас да оҕолоругар биэрэллэрэ уос номоҕо буолан, күн бүгүнүгэр диэри иһиллэр.

Оттон билигин аат, салгыы баран эттэххэ, бэл, хас биирдии дорҕоон (!), сыыппара киһи майгытыгар-сигилитигэр эрэ буолбакка, бүтүн дьылҕатыгар, олоҕор дьайар диэн өйдөбүл кытта баар: https://kiinkuorat.ru/articles/aat-dyl-any-ularytar-duo


https://t.iss.one/kiin_kyorat_gazeta
У