⚠️ از خیر تا شر/ عدم نظارت منسجم بر خیریه ها

✒️میلاد مرادی

🔹به‌هرحال وضعیت آشفته نظارت بر مؤسسات خیریه در کشور ما باعث شده است بسیاری از افراد #سودجو در قالب خیریه دست به اقدامات #خلاف_قانون بزنند و همین مسئله موجب شده است تا فعالیت‌های سایر مؤسسات خوشنام که در راستای خدمات‌رسانی به جامعه گام‌های مثبت برمی‌دارند، به حاشیه رانده شود و تحت شعاع اقدامات آن‌ها قرار گیرد.

🔸اما بزرگ‌ترین ضربه‌ای که این وضعیت می‌تواند به پیکره مؤسسات خیریه وارد سازد، خدشه‌دار شدن #اعتماد_عمومی مردم به این مؤسسات است.

✅ اما سؤال اینجاست که نظارت بر مؤسسات خیریه و اصولاً سازمان‌های مردم‌نهاد چگونه باید صورت گیرد؟

حتی گاهی اوقات برخی ادعا می‌کنند که سازمان‌های مردم‌نهاد که خیریه‌ها نیز جزئی از آن‌ها محسوب می‌شوند اصولاً نباید مورد نظارت قرار گیرند چرا که به وجهه مردمی بودن این مؤسسات خدشه وارد می‌کند اما این ادعا نمی‌تواند ادعای صحیحی باشد چرا که در اکثر کشورهای جهان فعالیت‌های خیرخواهانه در یک چارچوب قانونی و منطقی و همراه با نظارت شکل می‌گیرند و عدم وجود نظارت موجبات سوءاستفاده از این مؤسسات را فراهم می‌آورد.

🔸 از طرف دیگر به لحاظ علمی یکی از ویژگی‌های سازمان‌های #مردم_نهاد رسمیت یافتن آن‌ها است. بدین معنا که درست است که آن‌ها وابسته به دولت نیستند اما نیازمند اخذ #مجوز و نظارت دقیق هستند. فعالیت‌های حوزه غیرانتفاعی به‌خودی‌خود دارای ابهام است و به لحاظ آنکه #سازمان_های_غیرانتفاعی سهامدار ندارند نظارت بر آن‌ها را مشکل می‌سازد اما تمام کشورهای دنیا سعی کرده‌اند هر کدام به فراخور سیستم حکومتی و ویژگی‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی سیستمی منسجم را برای نظارت بر مؤسسات خیریه در نظر بگیرند. این کار باعث شده است تا وضعیت شفافی در مورد فعالیت‌های خیرخواهانه در این کشورها به وجود آید و مردم با اطمینان بیشتری اقدام به کمک‌های بشردوستانه می‌کنند.

🔹در کشور ما مسئله چیز دیگری است و مشکل آن است که چندین سازمان مختلف برای مؤسسات خیریه مجوز صادر می‌کنند. این مسئله باعث شده است که هم نظارت دقیقی بر این مؤسسات صورت نگیرد و هم اینکه هیچ‌کدام از این سازمان‌ها مسئولیت و #پاسخگویی کامل را در این زمینه بر عهده نگیرند.

🔸 مثلا هزاران بنیاد و موسسه خیریه در مساجد و مناطق مختلف فعالیت می‌کنند و در هیچ‌کدام از دوایر رسمی به ثبت نرسیده‌اند و گویا تا هنگامی‌که این بنیادهای خیریه به فعالیت سیاسی نپردازند دولت نیز با آنان کاری ندارد.

🔹 از طرف دیگر دیدگاه علمی نسبت به فعالیت‌های خیرخواهانه وجود ندارد و اکثر مؤسسات خیریه در کشور روش‌هایی سنتی و تقلیدی را در پیش‌گرفته‌اند، روش‌هایی که در آن به #شفافیت و پاسخگویی این مؤسسات کمتر توجه شده است، که متأسفانه مجموعه‌ای مسائل موجبات سوءاستفاده برخی افراد سودجو را فراهم آورده است تا در قالب فرار از #مالیات، #پول‌شویی و #کلاه‌برداری اقدام به تأسیس موسسه خیریه نمایند.

🔸قطعاً نمی‌توان بدون مطالعه دقیق یک مدل برای نظارت بر مؤسسات خیریه ارائه داد اما از آنجا که سازمان‌های صادرکننده مجوز بسیار زیاد هستند و حتی برخی از آن‌ها نیز زیرمجموعه دولت نیستند و این امر رسیدن به یک نوع #نظارت_یکپارچه را مشکل می‌سازد و لازم است که مسئولان ارشد کشوری به این مسئله ورود نمایند.

🔹اما چه کسی دلسوزتر از خیریه‌ها نسبت به خودشان! بهتر آن است که فعالان و #کنشگران_حوزه_خیریه خود در این زمینه پیش‌قدم شوند و در درجه اول با ارتباط برقرار کردن با یکدیگر و #شبکه_سازی گسترده و سپس ارتباط با دولت و بخش‌های دیگر به فکر حل این وضعیت آشفته باشند تنها خیری که از عدم #نظارت_منسجم و دقیق بر خیریه‌ها وجود دارد برای افراد و برخی مؤسسات سودجو است و شر آن برای مؤسساتی است که دغدغه انجام فعالیت‌های خیرخواهانه و رفع فقر و تبعیض را دارند.
@khairemandegar

✅پنجمین جلسه مشاوره عمومی مرکز مشاوره خیرماندگار برای موسسات خیریه و سمن‌ها

مباحث مالیاتی و اظهارنامه اشخاص حقوقی (با تمرکز بر موسسات خیریه)

مدرس و مشاور: فرید رضازاده
کارشناس ارشد حسابداری مدیریت
مدرس و مشاور امور مالیاتی

تاریخ برگزاری: ۳۱ خرداد ۱۴۰۰
از ساعت ۱۸ تا ۲۰

#مالیات
#خیرماندگار
#کارگاه‌های_مهارت_افزایی
#مرکز_مشاوره
#مدیریت_دانش_امورخیر
#نیکوکاری
#امر_خیر
🆔 @khairemandegar