Президент раислигида ижтимоий соҳадаги устувор вазифаларга бағишланган йиғилиш бошланди.

Соҳа учун масъул 13 та вазирлик ва идора ҳамда 223 нафар ҳоким ўринбосарлари бор.

Лекин таълим, тиббиёт, рақамлаштириш, маданият ва спорт соҳаларидаги ислоҳотларнинг жойлардаги ижросини таъминлашда камчиликлар йўқ эмас.

Масалан, мактабгача ва мактаб таълимида эришилган катта ўзгаришлар билан бир қаторда боғча билан мактаб, мактаб билан коллеж ва олийгоҳ ўртасида узвийлик етарли даражада эмас.

Маҳалла раиси мактабда тарбия ва давомат масалалари, ота-оналар билан ҳамкорлик қилиш билан қизиқмаса, туман ҳокимлари, ёшлар ва ижтимоий масалага масъул ўринбосарлари мактабда маънавият ва спорт тадбирларини ташкил этишга эътиборсиз бўлмоқда.

Шу боис, ўтган ҳафта мактабгача ва мактаб таълими вазирига янги ўринбосарлар тайинланди. Уларнинг олдига таълим, тарбия ва маънавият бўйича мактабларга янги муҳит олиб кириш вазифаси қўйилди.
—
Президент басшылығында социаллық тараўдағы баслы ўазыйпаларға арналған мәжилис басланды.

Тараў ушын жуўапкер 13 министрлик ҳәм мәкеме ҳәмде 223 ҳәким орынбасары бар.

Бирақ, билимлендириў, денсаўлықты сақлаў, санластырыў, мәденият ҳәм спорт тараўларындағы реформалардың орынлардағы атқарылыўын тәмийинлеўде кемшиликлер жоқ емес.

Мәселен, мектепке шекемги ҳәм мектеп билимлендириўинде ерисилген үлкен өзгерислер менен бир қатарда бақша менен мектеп, мектеп пенен колледж ҳәм жоқары оқыў орынлары арасында байланыслылық жетерли дәрежеде емес.

Мәҳәлле баслығы мектепте тәрбия ҳәм қатнас мәселелери, ата-аналар менен бирге ислесиў менен қызықпаса, район ҳәкимлери, жаслар ҳәм социаллық мәселелерге жуўапкер орынбасарлары мектепте руўхыйлық ҳәм спорт илажларын шөлкемлестириўге итибарсыз болып атыр.

Сонлықтан, өткен ҳәпте мектепке шекемги ҳәм мектеп билимлендириўи министрине жаңа орынбасарлар тайынланды. Олардың алдына билимлендириў, тәрбия ҳәм руўхыйлық бойынша мектеплерге жаңа орталық алып кириў ўазыйпасы қойылды.

Facebook|Instagram|X

Давлатимиз раҳбари Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги фаолиятига ҳам эътироз билдирди.

Профессионал таълим учун масъул идоралар кўпайиб кетгани учун тизим ривожланмаяпти. Иш берувчилар ва техникумлар ўртасида ҳамкорликни йўлга қўйиш зарур.

Олий таълимда қамров кескин ошди, соҳага хусусий сектор кириб келди. Лекин сифатга етарли эътибор қаратилмаяпти.

Масалан, талабаларнинг мустақил ишлаши учун муҳит барча олийгоҳларда ҳам бирдек намунали ташкил этилмаган. Аксарият коллеж ва техникумлар ҳам, олийгоҳлар ҳам иш берувчилар талаби билан ҳисоблашмайди. Айримларида дарслик ва адабиётлар етишмайди, бори ҳам бугунги талабларга жавоб бермайди.

Илм-фан ва инновацияларга етти йилда 6 триллион сўмдан зиёд маблағ ажратилди. Лекин илм-фанда “харажат – тадқиқот – маҳсулот” деган формула ишламаётгани қайд этилди.

Умуман, айрим ректорларда ташаббус, интилиш, фидойилик етишмаётгани кўрсатиб ўтилди. Шу боис, олий таълим, фан ва инновациялар бўйича янги вазир тайинланиб, унинг олдига профессионал ва олий таълимда кескин ўзгариш қилиш вазифаси қўйилди.
—
Мәмлекетимиз басшысы Жоқары билимлендириў, илим ҳәм инновациялар министрлиги жумысына да наразылық билдирди.

Профессионал билимлендириў ушын жуўапкер мәкемелер көбейип кеткени ушын система раўажланбай атыр. Жумыс бериўшилер ҳәм техникумлар арасында бирге ислесиўди жолға қойыў керек.

Жоқары билимлендириўде қамтып алыў кескин артты, тараўға жеке сектор тартылды. Бирақ, сапаға итибар жетерли қаратылмай атыр.

Мәселен, студентлердиң өз бетинше ислеўи ушын орталық барлық оқыў орынларында бирдей үлгили шөлкемлестирилмеген. Көпшилик колледж ҳәм техникумлар да, жоқары оқыў орынлары да жумыс бериўшилер талабы менен есапласпай атыр. Айырымларында сабақлық ҳәм әдебиятлар жетиспей атыр, бары да бүгинги талапларға жуўап бермейди.

Илим-пән ҳәм инновацияларға жети жылда 6 триллион сумнан артық қаржы ажыратылды. Бирақ, илим-пәнде “қәрежет – изертлеў – өним” деген формула ислемей атырғаны атап өтилди. 

Улыўма, айырым ректорларда баслама, умтылыў, пидайылық жетиспей атырғаны көрсетип өтилди. Сонлықтан, жоқары билимлендириў, илим ҳәм инновациялар бойынша жаңа министр тайынланып, оның алдына профессионал ҳәм жоқары билимлендириўде кескин өзгерис қылыў ўазыйпасы қойылды.

Facebook|Instagram|X

Тиббиётда ҳам камчиликлар етарли.

Сўнгги етти йилда тизимда 7 та вазир алмашди, лекин соҳани рақамлаштириш, тиббий суғуртани жорий қилиш суст кечмоқда.

Республика марказлари билан бирламчи бўғин ўртасида интеграция йўқлиги қайд этилди.

Бош вазирга муҳокама қилинаётган соҳаларда вазирлар, вазир ва ҳоким ўринбосарлари фаолияти бўйича таклифларни киритиш, ҳар бири билан бир йиллик контракт тузиб, KPI белгилаш топширилди.
—
Медицинада да кемшиликлер жетерли.

Соңғы жети жылда системада 7 министр алмасты, бирақ, тараўды санластырыў, медициналық қамсызландырыўды енгизиў төмен дәрежеде кетип атыр.

Республика орайлары менен бирлемши буўын арасында интеграция жоқлығы атап өтилди.

Бас министрге талқыланып атырған тараўларда министрлер, министр ҳәм ҳәким орынбасарлары жумысы бойынша усынысларды киргизиў, ҳәр бири менен бир жыллық контракт дүзип, KPI белгилеў тапсырылды.

Facebook|Instagram|X

Президент мактабгача ва мактаб таълимидаги ишлар аҳволини таҳлил қилиб, келгуси режаларни белгилаб берди.
 
Ислоҳотлар натижасида мактабгача таълимда қамров 74 фоизга етди. 2016 йилда бу кўрсаткич 27 фоиз эди. Бу йил давлат боғчалари қуввати яна 10 минг ўринга, хусусий боғчаларда 50 минг ўринга оширилади.

Лекин баъзи чекка қишлоқларда боғча ҳали йўқлиги сабабли ҳамма болалар ҳам мактабгача таълим билан қамраб олинмаган, айрим туманларда боғча етарли бўлишига қарамай, қамрови ўтган йилга нисбатан бироз камайган.

Хусусий боғчаларда болалар ҳисобини юритиш рақамлаштирилмоқда, лекин давлат боғчаларида бу жараён ҳали бошланмаган.

Шу муносабат билан Мактабгача таълим агентлигига боғчаларда бюджет маблағларидан самарали фойдаланиш бўйича тизим яратиш топширилди.
—
Президент мектепке шекемги ҳәм мектеп билимлендириўиндеги жумыслар жағдайын анализлеп, келеси режелерди белгилеп берди.

Реформалар нәтийжесинде мектепке шекемги билимлендириўде қамтыў 74 пайызға жетти. 2016-жылда бул көрсеткиш 27 пайыз еди. Усы жылы мәмлекетлик бақшалар қуўатлылығы 10 мың орынға, жеке бақшаларда 50 мың орынға арттырылады.

Бирақ, айырым шетки аўылларда бақша еле жоқлығы себепли ҳәмме балалар да мектепке шекемги билимлендириў менен қамтып алынбаған, айырым районларда бақша жетерли болыўына қарамай, қамтыўы өткен жылға салыстырмалы бираз кемейген.

Жеке меншик бақшаларда балалар есабын жүргизиў санластырылмақта, бирақ, мәмлекетлик бақшаларда бул процес еле басланбаған.

Усы мүнәсибет пенен Мектепке шекемги билимлендириў агентлигине бақшаларда бюджет қаржыларынан нәтийжели пайдаланыў бойынша система жаратыў тапсырылды.

Facebook|Instagram|X

Йиғилишда ҳар йили боғча тарбиячиларининг ўртача бор-йўғи 9 фоизи малака ошираётганига эътироз билдирилди.

Бундан ташқари, 12 мингта оилавий боғчада давлат таълим стандартидаги ўқув-методик материаллар етарли эмас.

Мактабгача таълим агентлигига боғча мудиралигига номзодларни саралаш, уларни лавозимга тайинлаш тизимини ишлаб чиқиш; барча боғчаларда овқат, давомат, бадал пули каби барча жараёнларни тўлиқ рақамлаштириш; 250 та давлат боғчасида таълим ва тарбия сифатини халқаро стандартлар асосида баҳолаш тизимини жорий қилиш топширилди.

Боғчаларни миллий қадриятларимизга мос ягона стандартлар асосида ўқув-методик материаллар билан таъминлаш зарурлиги таъкидланди.
—
Мәжилисте ҳәр жылы бақша тәрбияшыларының орташа бар жоғы 9 пайызы тәжирийбе арттырып атырғанына наразылық билдирилди.

Буннан тысқары, 12 мың шаңарақлық бақшада мәмлекетлик билимлендириў стандартларындағы оқыў-методикалық материаллар жетерли емес.

Мектепке шекемги билимлендириў агентлигине бақша басшылығына талабанларды сайлап алыў, оларды лаўазымға тайынлаў системасын ислеп шығыў; барлық бақшаларда аўқат, қатнас, бақша төлеми сыяклы барлық процеслерди толық санластырыў; 250 мәмлекетлик бақшада тәлим ҳәм тәрбия сапасын халықаралық стандартлар тийкарында баҳалаў системасын енгизиў тапсырылды.

Бақшаларды миллий қадриятларымызға сәйкес бирден-бир стандартлар тийкарында оқыў-методикалық материаллар менен тәмийинлеў зәрүрлиги атап өтилди.

Facebook|Instagram|X

Жорий йилда мактаблар ва мактаб таълимига 46 триллион сўмдан зиёд маблағ ажратиш режалаштирилган.

Лекин, математика, ўқиш ва табиий фанлар бўйича ўтказилган 2022 йилги PISA халқаро дастури натижалари соҳада қилинадиган ишлар ҳали кўплигини аниқ кўрсатди.

Ёки, 500 та мактабда янги баҳолаш тизими жорий қилиниб, ҳақиқий билим қай даражада экани аниқланди.

Ҳозирда 1-11-синфларда хорижий тилга ажратилган 984 соат доирасида ўқувчиларни ярми ҳам “B1” даражага эга бўла олмаяпти.

Шунингдек, айрим ҳудудлардаги малака ошириш марказларининг фаолияти кўринмаяпти.
—
Быйылғы жылда мектеплер ҳәм мектеп билимлендириўине 46 триллион сумнан артық қаржы ажыратыў режелестирилген.

Бирақ, математика, оқыў ҳәм тәбийий пәнлер бойынша өткерилген 2022-жылғы PISA халықаралық бағдарламасы нәтийжелери тараўда қылынатуғын жумыслар еле көп екенлигин анық көрсетти.

Яки, 500 мектепте жаңа баҳалаў системасы енгизилип, ҳақыйқый билим қай дәрежеде екени анықланды.

Ҳәзирги ўақытта 1-11-классларда шет тилине ажыратылган 984 саат шеңберинде оқыўшылардың ярымы да “B1” дәрежеге ийе болмай атыр.

Сондай-ақ, айырым аймақлардағы тәжирийбе арттырыў орайларының жумысы көринбей атыр.

Facebook|Instagram|X

Йиғилишда мактаб таълимидаги ислоҳотларни янада жадаллаштиришга қаратилган вазифалар белгилаб берилди.

Ўтган йили Республика илмий-методик маркази ташкил этилди. Шу билан бирга, ўтган ҳафта Лойиҳа офиси ташкил қилинди ва катта илмий-амалий тажрибаси бор ва салоҳиятли кадрлар жамланди.

Марказ ва офисга Мактабгача ва мактаб таълими, Олий таълим вазирликлари билан биргаликда:

- мактабларда математика, физика, кимё, биология ва хорижий тиллар бўйича ўқув режа ва дастурларини халқаро стандартлар асосида янгилаш;

- ўқувчилар билими, таҳлилий, танқидий ва креатив фикрлаши, муаммоларга ечим топиб, амалиётда қўллай олиш кўникмаларини шакллантиришга қаратилган ўқув методикаларини ишлаб чиқиш топширилди.

Бунда, тан олинган хорижий дастурлар (A-level, IB каби), ўқувчи ва муаллимлар билимини баҳолашда халқаро тажрибалар (PISA, TIMSS, PIRLS) босқичма-босқич жорий этилади.

Жорий йилда Президент мактаблари таълим дастури яна 1 мингта мактабда бошланади. Ҳокимлар уларни моддий-техник базасини яхшилашга масъул бўлади.
—
Мәжилисте мектеп билимлендириўиндеги реформаларды жәнеде жеделлестириўге қаратылған ўазыйпалар белгилеп берилди.

Өткен жылы Республика илимий-методика орайы шөлкемлестирилди. Соның менен бирге, өткен ҳапте Жойбар офиси шөлкемлестирилди ҳәм үлкен илимий-әмелий тәжирийбеси бар ҳәм потенциаллы кадрлар жәмленди. 

Орай ҳәм офиске Мектепке шекемги ҳәм мектеп билимлендириўи, Жоқары билимлендириў министрликлери менен бирге:

- мектеплерде математика, физика, химия, биология ҳәм шет тиллери бойынша оқыў реже ҳәм бағдарламаларды халықаралық стандартлар тийкарында жаңалаў;

- оқыўшылардың билими, анализли, сын ҳәм креатив пикирлеўи, машқалаларға шешим табыў, әмелиятта қоллай алыў көнликпелерин қәлиплестириўге қаратылған оқыў методикаларын ислеп шығыў тапсырылды.

Бунда тән алынған сырт ел бағдарламалары (A-level, IB сыяқлы), оқыўшы ҳәм муғәллимлер билимин баҳалаўда халықаралық тәжирийбелер (PISA, TIMSS, PIRLS) басқышпа-басқыш енгизиледи.

Шет тилинде Президент мектеплери билимлендириў бағдарламасы және 1 мың мектепте басланады. Ҳәкимлер олардың материаллық-техникалық базасын жақсылаўға жуўапкер болады.

Facebook|Instagram|X

Мактабларда оғриқли масалалардан бири, бу – тарбия ва маънавият.

Ўтган йили вояга етмаганлар 3,5 мингта жиноят содир этган. Шундан 2 минг 280 нафарини мактаб ўқувчилари ташкил қилади.

Сўров мактаб директоридан бўлаяпти, лекин Болалар масалалари бўйича миллий комиссияга масъул ҳокимлар ҳар ҳафта битта мактабга бориб, ўқувчиларни шароити ва тарбияси билан шуғулланмаяпти.

Шу муносабат билан мактаблардаги инспектор-психологлар штати Ички ишлар вазирлигидан Миллий гвардия тизимига ўтказилиши белгиланди.
—
Мектеплерде машқалалы мәселелерден бири, бул – тәрбия ҳәм руўхыйлық.

Өткен жылы ер жетпегенлер арасынан 3,5 мың жынаят жүз берген. Соннан, 2 мың 280 жынаятты мектеп оқыўшылары қурайды.

Сораў мектеп директорынан болып атыр, бирақ, Балалар мәселелери бойынша миллий комиссияға жуўапкер ҳәкимлер ҳәр ҳәпте бир мектепке барып, оқыўшылардың шараяты ҳәм тәрбиясы менен шуғылланбай атыр.

Усы мүнәсибет пенен мектеплердеги инспектор-психологлар штаты Ишки ислер министрлигинен Миллий гвардия системасына өткерилиўи белгиленди.

Facebook|Instagram|X

Ўқувчиларни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш орқали уларда “ҳуқуқбузарликка қарши иммунитет” яратиш бўйича тизим қилиш зарурлиги таъкидланди.

Ўқувчиларнинг бўш вақтини мазмунли ўтказиш ва касбга йўналтириш, тарбияси ва ўқишида муаммо бўлган ўқувчиларнинг ота-оналари ва маҳалла фаоллари билан бирга ишлаб, муаммоларни ечишга қаратилган аниқ чораларни кўриш муҳимлиги қайд этилди.

Маҳалла раислари ҳар ой мактабларда ота-оналар билан учрашиб, маҳалла ва мактабдаги муҳитни муҳокама қилиши мақсадга мувофиқ экани кўрсатиб ўтилди.

Мактабларда таниқли шоир ва ёзувчилар, спортчилар, фахрийлар, жамиятда обрўга эга инсонлар билан учрашувларни кўпайтириш лозимлиги айтилди.

Болалар тарбиясини яхшилашга, ота-оналар дунёқарашини кенгайтиришга хизмат қиладиган миллий контентни маҳалла ва таълим муассасаларига етказиб туриш топширилди.
—
Оқыўшыларды ўатансүйиўшилик руўхында тәрбиялаў арқалы оларда «ҳуқықбузарлыққа қарсы иммунитет» жаратыў бойынша система ислеп шығыў зәрүрлиги атап өтилди.

Окыўшылардың бос ўақтын мазмунлы өткериў ҳәм кәсипке бағдарлаў, тәрбиясы ҳәм оқыўында машқала болған оқыўшылардың ата-аналары ҳәм мәҳәлле белсендилери менен бирге ислеп, машқалаларды шешиўге қаратылған анық илажларды көриў әҳмийетли екенлиги атап өтилди.

Мәҳәлле баслықлары ҳәр ай мектеплерде ата-аналар менен ушырасып, мәҳәлле ҳәм мектептеги орталықты талқылаў мақсетке муўапық екени көрсетип өтилди.

Мектеплерде атақлы шайыр ҳәм жазыўшылар, спортшылар, ветеранлар, жәмийетте абырайға ийе инсанлар менен ушырасыўларды көбейтиў кереклиги айтылды.

Балалар тәрбиясын жақсылаўға, ата-аналар дүньяқарасын кеңейтиўге хызмет ететуғын миллий котентти мәҳәлле ҳәм билимлендириў мәкемелерине жеткерип турыў тапсырылды.

Facebook|Instagram|X

Йиғилишда профессионал ва олий таълимдаги масалалар ҳам муҳокама қилинди.

Ўтган йилги 380 минг мактаб битирувчисидан 180 минги таълимни коллеж, техникум ёки олийгоҳда давом эттирмоқда. Қолган 200 минг нафари меҳнат бозорига кириб келмоқда.

Дуал таълим билан 234 та профтаълим муассасасида барча ўқувчилар ҳам қамраб олинмаган. Вазирликлар ўзларига тегишли коллеж ва техникумларда ўрта бўғин кадрларини тайёрлаш тизимли ишга қўйилиши, улардаги қувватлар 100 фоизга ишлатилиши керак.

Қурилиш вазирлигида 13 та, Сув хўжалиги вазирлигида 9 та, Ветеринария қўмитасидаги 5 та коллеж ва техникумда малакали амалиётчи усталарни кўпайтириш, иш берувчилар билан ҳамкорликни йўлга қўйиш зарур.
—
Мәжилисте профессионал ҳәм жоқары билимлендириўдеги мәселелер де талқыланды.

Өткен жылғы 380 мың мектеп питкериўшилеринен 180 мыңы билимди колледж, техникум яки жоқары оқыў орнында даўам еттирмекте. Қалған 200 мың питкериўши мийнет базарына кирип келмекте. 

Дуал билимлендириў менен 234 профбилимлендириў мәкемесинде барлық оқыўшылар да қамтып алынбаған. Министрликлер өзлерине тийисли колледж ҳәм техникумларда орта буўын кадрларын таярлаў системалы жолға қойылыўы, олардағы қуўатлылықлар 100 пайыз ислетилиўи керек. 

Қурылыс министрлигинде 13, Суў хожалығы министрлигинде 9, Ветеринария комитетиндеги 5 колледж ҳәм техникумда тәжирийбели әмелиятшы усталарды көбейтиў, жумыс бериўшилер менен бирге ислесиўди жолға қойыў керек.

Facebook|Instagram|X

Шу каби камчиликлар олий таълимда ҳам мавжуд. Масалан, бакалавриатда ўнлаб йўналишлар меҳнат бозори талабларига жавоб бермайди.

Кўп олийгоҳлар кредит-модулга ўтди, лекин талабанинг қобилиятини юзага чиқарадиган тизим яратиш зарур.

Жорий йилда 122 та янги йирик лойиҳалар бошланади. Бу – яқин йилларда мураккаб технологияда ишлай оладиган 10 минг муҳандис ва технологлар керак, дегани.

Лекин, олийгоҳларда бундай мутахассисларни тайёрлаш 20 фоиздан ошмаяпти.

Бу борада “Эл-юрт умиди” жамғармаси фаолиятини ҳам фаоллаштириш лозим.  Хорижга кетган талабаларнинг бор-йўғи 9 фоизи муҳандислик ёки технологиялар йўналишида экани қайд этилди.
—
Усы сыяқлы кемшиликлер жоқары билимлендириўде де бар. Мәселен, бакалавриатта онлаған жөнелислер мийнет базары талапларына жуўап бермейди.

Көпшилик жоқары оқыў орынлары кредит-модулға өтти, бирақ, студенттиң қәбилетин жүзеге шығаратуғын система жаратыў керек.

Быйылғы жылда 122 жаңа ири жойбарлар басланады. Бул – жақын жылларда қурамалы технологияда ислей алатуғын 10 мың инженер ҳәм технологлар керек, дегени.

Бирақ, жоқары оқыў орынларында бундай қәнигелерди таярлаў 20 пайыздан аспайды.

Бул бағдарда “Эл-юрт умиди” фонды жумысын да жеделлестириў керек. Сырт елге кеткен студентлердиң бар жоғы 9 пайызы инженерлик яки технологиялар бағдарында екени атап өтилди.

Facebook|Instagram|X

Ўтган йили Давлат тест маркази Билим ва малакаларни баҳолаш агентлиги сифатида қайта ташкил этилди. Лекин, агентлик ҳалигача абитуриентларни имтиҳон қилиш билан чекланмоқда.

Шу боис, профессионал ва олий таълимда касбий кўникмаларни белгилаш ва уларни баҳолаш бўйича янги тизим жорий қилинади.

Умуман, иш берувчиларда катта эҳтиёж, талабаларда салоҳият ва хоҳиш бор. Шунинг учун коллеж-техникумлар ва олийгоҳларни иш берувчилар билан узвий боғлайдиган тизим яратилади.

Эндиликда Лойиҳа офиси раҳбари бир вақтнинг ўзида Касбий билим ва малакаларни ривожлантириш республика кенгашига раҳбар бўлади. Бандлик вазирлиги тизимидаги Меҳнат тадқиқотлари институти ҳам Лойиҳа офисига бириктирилади.

Улар Олий таълим вазирлиги билан биргаликда 2024 йилда ўзимизда замонавий конструктор, технолог, архитектор, муҳандис, энергетик каби эҳтиёж юқори касблар бўйича мутахассислар тайёрлайдиган муҳит олиб киришга масъул бўлади.
—
Өткен жылы Мәмлекетлик тест орайы Билим ҳәм тәжирийбелерди баҳалаў агентлиги сыпатында қайта шөлкемлестирилди. Бирақ, агентлик елеге шекем абитуриентларди имтиханнан өткериў менен шекленип атыр.

Сонлықтан, профессионал ҳәм жоқары билимлендириўде кәсиплик көнликпелерди белгилеў ҳәм оларды баҳалаў бойынша жаңа система енгизиледи.

Улыўма, жумыс бериўшилерде үлкен мүтәжлик, студентлерде потенциал ҳәм қәлеўшилик бар. Соның ушын колледж-техникумлар ҳәм жоқары оқыў орынларын жумыс бериўшилер менен үзликсиз байланыстыратуғын система жаратылады.

Енди Жойбар офис баслығы бир ўақыттың өзинде Кәсиплик билимлендириў ҳәм тәжирийбелерди раўажландырыў республика кеңесине басшы болады. Бәнтлик министрлиги системасындағы Мийнет изертлеўи институты да Жойбар офисине бириктириледи.

Олар Жоқары билимлендириў министрлиги менен биргеликте 2024-жылда өзимизде заманагөй конструктор, технолог, архитектор, инженер, энергетик сыяқлы талап жоқары кәсиплер бойынша кәнигелер таярлайтуғын орталық алып кириўге жуўапкер болады.

Facebook|Instagram|X

Мутасаддиларга 1 майгача талаб юқори 100 та касбни танлаб, Германия, Швейцария ва Буюк Британия тажрибаси асосида касб стандартларини ишлаб чиқиш топширилди.

Бунда касбга талаб иш берувчи эҳтиёжига мослашади. Иш берувчиларнинг вакиллари таълим муассасасида жойлашиши учун жуда катта имкониятлар яратилади.

Улар билан ҳар бир олийгоҳ, техникум
ва коллежда технопарк, лаборатория ва амалий мономарказлар ташкил этиш шартлиги кўрсатиб ўтилди.

Талабалар амалиётни ташкил этилаётган янги корхоналарда кўпроқ ўтказиши лозимлиги таъкидланди.
—
Жуўапкерлерге 1-майға шекем талап жоқары 100 кәсипти таңлап, Германия, Швейцария ҳәм Уллы Британия тәжирийбеси тийкарында кәсип стандартларын ислеп шығыў тапсырылды.

Бунда кәсипке талап жумыс бериўши талабына масласады. Жумыс бериўшилердиң ўәкиллери билимлендириў мәкемелеринде жайласыўы ушын жүдә үлкен имканиятлар жаратылады.

Олар менен ҳәр бир жоқары оқыў орны, техникум ҳәм колледжде технопарк, лаборатория ҳәм әмелий моно орайлар шөлкемлестириў шәртлиги көрсетип өтилди.

Студентлер әмелиятты шөлкемлестирилип атырған жаңа кәрханаларда көбирек өткериўи кереклиги атап өтилди.

Facebook|Instagram|X

Янги ўқув йилидан бошлаб техникумларда ўқитиш “Академик” ва “Ишчи касб” таълим компонентларининг узвийлигини таъминлайдиган янги тизим асосида йўлга қўйилади. Бунда:

- коллеж-техникумнинг 1-2 курсидаги таълим дастурлари, дарсликлари, билимни баҳолаш мезонлари ва муаллимларга талаблар олийгоҳлар билан бир хил бўлади;

- техникумларда ҳам “кредит тизими” жорий қилиниб, фанни ўзлаштириш бўйича тўпланган “кредитлар” олийгоҳларда тан олинадиган тизим бўлади.

Яъни, коллеж-техникумда икки йил давомида етарли “кредит” тўплаган ўқувчилар “2+2” ёки “2+3” дастурлари асосида олийгоҳларнинг иккинчи ёки учинчи курсларида таълимни давом эттириш имкониятига эга бўлади.

Коллеж-техникумда ўқиб, фаолиятини ишлаб чиқаришда давом эттирмоқчи бўлганларни соҳадаги мавқеини ошириш бўйича ҳам янги тизим йўлга қўйилади. Энди, коллеж-техникумда “ишчи касб” йўналишида ўқиганлар икки ёки уч йил ишлаб, тажриба орттирганидан кейин, имтиҳон топшириб, “бакалавр”га тенг малака даражасини олиши мумкин.
—
Жаңа оқыў жылынан баслап техникумларда оқытыў «Академиялық» ҳәм «Исши кәсип» билим бериў компонентлериниң байланыслығын тәмийинлейтуғын жаңа система тийкарында жолға қойылады. Бунда:

- колледж-техникумниң 1-2-курсындағы билимлендириў бағдарламалары, сабақлықлары, билимди баҳалаў өлшемлери ҳәм муғәллимлерге талаплар жоқары оқыў орынлары менен бирдей болады;

- техникумларда да “кредит системасы” енгизилип, пәнди өзлестириў бойынша жыйналған “кредитлер” жоқары оқыў орынларында тән алынатуғын система болады.

Яғный, колледж-техникумда еки жыл даўамында жетерли “кредит” жыйнаған оқыўшылар “2+2” яки “2+3” бағдарламалары тийкарында жоқары оқыў орынларының екинши яки үшинши курсларында оқыўын даўам еттириў имканиятына ийе болады.

Коллеж-техникумда оқып, жумысын ислеп шығарыўда даўам еттирмекши болғанларды тараўдағы абыройын арттырыў бойынша да жаңа система жолға қойылады. Енди коллеж-техникумда “исши кәсип” бағдарында оқығанлар еки яки үш жыл ислеп, тәжирийбе арттырғанынан кейин, имтихан тапсырып, “бакалавр”ға тең тәжирийбе дәрежесин алыўы мүмкин.

Facebook|Instagram|X

Йиғилишда 50 минг коллеж-техникум ўқувчисини дуал таълим билан қамраб олишни ташкил қилиш топширилди.

Бу ишлар, аввало, тўқимачилик, қурилиш ва қурилиш материаллари, элтехсаноат, машинасозлик йўналишларида бошланади.

Бундан буён билим ва малакани баҳолаш жараёнлари босқичма-босқич нодавлат ташкилотларга ўтказилади.

Олий таълим вазирлигига бакалавр йўналишларини йириклаштириш ҳисобига уларнинг сонини 40 фоизга қисқартириш, ушбу йўналишлардаги таълим дастурларини ТОП-300 га кирган олийгоҳлар дастури асосида янгилаш топширилди.

Аниқ ва фундаментал фанлар бўйича илғор дарсликларни хорижий тиллардан босқичма-босқич таржима қилиш кераклиги кўрсатиб ўтилди.
—
Мәжилисте 50 мың колледж-техникум оқыўшысын дуал билимлендириў менен қамтып алыўды шөлкемлестириў тапсырылды.

Бул жумыслар ең дәслеп, тоқымашылық, қурылыс ҳәм қурылыс материаллары, элтехсанаат, машинасазлық жөнелислеринде басланады.

Буннан-былай билим ҳәм тәжирийбени баҳалаў процесслери басқышпа-басқыш мәмлекетлик емес шөлкемлерге өткериледи.

Жоқары билимлендириў министрлигине бакалавр жөнелислерин бирлестириў есабына олардың санын 40 пайызға қысқартыў, усы жөнелислердеги билимлендириў бағдарламаларын ТОП-300 ге кирген жоқары окыў орынлары бағдарламасы тийкарында жаңалаў тапсырылды.

Анық ҳәм фундаментал пәнлер бойынша алдыңғы сабақлықларды шет тиллеринен басқышпа-басқыш аўдармалаў кереклиги көрсетип өтилди.

Facebook|Instagram|X

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигига 116 та олийгоҳни ўрганиб, уларни йириклаштириш дастурини ишлаб чиқиш, уларга “миллий”, “давлат” университети, академия ёки институт мақомини беришнинг аниқ мезонларини белгилаш топширилди.

“Эл-юрт умиди” жамғармаси Президент Администрацияси ҳузурига ўтказилиши ва хорижда ўқитиш бўйича янги тизим жорий этилиши белгиланди.

Энди жамғарма ҳисобидан ёшларни чет элга ўқишга юборишда малакали ва сифатли инженер ҳамда технологлар тайёрлашга устуворлик берилади.
—
Жоқары билимлендириў, илим ҳәм инновациялар министрлигине 116 жоқары оқыў орнын үйренип, оларды қәлиплестириў бағдарламасын ислеп шығыў, оларға "миллий", "мәмлекет" университет, академия ямаса институт статусын бериўдиң анық нормаларын белгилеў тапсырылды.

"Эл-юрт умиди" фонды Президент Администрациясы жанына өткерилиўи ҳәм сырт елде оқытыў бойынша жаңа система енгизилетуғыны белгиленди.

Енди фонд есабынан жасларды сырт елге оқыўға жибериўде маман ҳәм сапалы инженер ҳәмде технологларды таярлаўға дыққат қаратылады.

Facebook|Instagram|X

Давлатимиз раҳбари соғлиқни сақлаш соҳасидаги устувор йўналишларни белгилаб берди.

Бирламчи тиббиёт тизимини аҳолимиз талабига мослаштириш ишларини давом эттириш муҳимлиги қайд этилди. Тиббиёт бригадаларини шифокорлар билан тўлиқ тўлдириш, тўлиқ ставкада ишлайдиган ҳамшираларни кўпайтириш зарурлиги кўрсатиб ўтилди.

Соҳада кадрлар етишмаслигининг сабаби аслида тизим шаффоф бўлмагани оқибатида кўплаб мутахассислар ишга кира олмаётгани экани қайд этилди.

Соғлиқни сақлаш вазирлигига соҳадаги барча вакансияларни онлайн платформага жойлаштириб, кадрларни ишга олиш бўйича шаффоф тизим яратиш топширилди.

Янги ўқув йилидан тиббиёт олийгоҳлари битирувчи курс талабалари учун кўп тармоқли шифохоналарда иш ҳақи тўланадиган интернатура йўлга қўйилади.
—
Мәмлекетимиз басшысы денсаўлықты сақлаў тараўындағы әҳмийетли бағдарларды белгилеп берди.

Бирлемши медициналық системаны халқымыздың талабына масластырыў жумысларын даўам еттириў керек екенлиги атап өтилди. Медицина бригадаларын шыпакерлер менен толықтырыў, толық ставкада ислейтуғын мийирбийкелерди көбейтиў зәрүрлиги көрсетип өтилди.

Тараўда кадрлардың жетиспеўшилигиниң себеби негизинде система ашық болмағаны ақыбетинде көплеген қәнигелер жумысқа кире алмай атырғаны атап өтилди.

Денсаўлықты сақлаў министрлигине тараўдағы барлық вакансияларды онлайн платформаға жайластырып, кадрларды жумысқа алыў бойынша ашық система жаратыў тапсырылды.

Жаңа оқыў жылынан медицина жоқары оқыў орынларының питкериўши курс студентлери ушын көп тармақлы поликлиникаларда мийнет ҳақы төленетуғын интернатура жолға қойылады.

Facebook|Instagram|X

Йиғилишда касалликларни эрта аниқлаш, жумладан, кардиология, эндокринология ва онкология скринингларини ташкил этишда йўл қўйилаётган камчиликлар кўрсатиб ўтилди.

Ўтган йили онкология касаллиги билан рўйхатга олинган беморларнинг қарийб ярмида касаллик кеч аниқланган.

Жойларда диспансер назоратида турган, сурункали касаллиги бор аҳолини соғломлаштириш ишлари етарли эмас.

Умуман, вилоят ва туман тиббиёт идоралари профилактика ўрнига “одамлар қачон касал бўлса, шунда даволаймиз” деб, ҳалиям эскича фикрлаб юргани танқид қилинди.
—
Мәжилисте кеселликлерди ерте анықлаў, атап айтқанда, кардиология, эндокринология ҳәм онкология скринингларын шөлкемлестириўде жол қойылып атырған кемшиликлер көрсетип өтилди.

Өткен жылы онкология кеселлиги менен дизимге алынған наўқаслардың дерлик ярымында кеселлик кеш анықланған.

Орынларда диспансер қадағалаўында турған, жуқпалы кеселлиги бар адамларды саламатластырыў жумыслары жетерли емес.

Улыўма ўәлаят ҳәм район медицина мекемелери профилактика орнына «адамлар қашан наўқасланса, сонда емлеймиз» деп, елеге шекем ескише пикирлеп жүргени сынға алынды.

Facebook|Instagram|X