🔹#جامعه‌شناسی #عدالت‌خواهی: زمینه‌های فکری- اجتماعی #عقب‌ماندگی_در_عدالت
#مجتبی_نامخواه
#گزیده_گفتار
🔻در مورد عقب‌ماندگی در عدالت و این‌که این عقب‌ماندگی قابل حل و رفع است یا نه، یک مسئله وجود دارد و آن نوع مواجهه‌ی ما با این مقوله است.
🔻یکی از زمینه‌هایی که تا حدودی این عقب‌ماندگی را تمهید کرده و اگر فکری برای آن نشود حتما تمدید و تشدید خواهد کرد، نوع مواجهه‌ای است که ما به لحاظ فکری با این مقوله خواهیم داشت. عقب‌ماندگی در عدالت، محصول عقب‌ماندگی در چگونگی تفکر ما درباره عدالت است.
ما در عین ‌آن‌که باید برای عقب‌ماندگی در زمینه عدالت کاری کنیم، برای این #عقب‌ماندگی_فکری_درباره_عدالت هم باید فکری کنیم.
🔻برای تقریر بهتر، بحث را با یک مثال به پیش می‌بریم: از حدود یک سده پیش اندیشه معاصر ما با مسئله‌ای مواجه شد که آن را با مفاهیمی مانند عقب‌ماندگی، انحطاط و یا تعابیری مانند آن بیان می‌کرد. صورت آن مسئله، حول عقب‌ماندگی در زمینه پیشرفت شکل گرفته بود. تقریباً اغلب قریب به اتفاق متفکرین معاصر مسلمان در این زمینه حرف‌هایی دارند. یکی از این متفکرین استاد مطهری است.
استاد مطهری سه دهه اندیشه‌ورزی درباره‌ی مسئله عقب‌ماندگی داشته‌اند و به جز انسان و سرنوشت، چندین کتاب دیگرشان حول محور این مسئله سامان یافته است
🔻برای این‌که با زمینه‌های فکری عقب‌ماندگی امروزمان درباره عدالت آشنا شویم، کافی است نوع مواجهه‌مان با مسئله عقب‌ماندگی در عدالت را مقایسه کنیم با نوع مواجهه شهید مطهری و مانند ایشان با مقوله عقب‌ماندگی و انحطاط مسلمین. این مقایسه به ما خواهد گفت چرا در زمینه عدالت عقب‌مانده هستیم و در صورت عدم تغییر وضع موجود عقب‌مانده خواهیم ماند.
🔻اگر امثال مطهری‌ها اصل مسئله عقب‌ماندگی را انکار می‌کردند و مانند متحجران و اشعری‌گرایان آن روزگار می‌گفتند: «اتفاقاً مسلمین نیستند که عقب‌مانده هستند، کمی هم خبرهای خوب عالم اسلام را ببینید، این وضع مسلمین نیست که منحط است؛ هر چه انحطاط هست در غرب و سکولاریسم هست». آیا با چنین انکارهای جایی برای اندیشه‌ورزی باقی می‌ماند؟ این یک زمینه مهم عقب‌ماندگی ماست.
🔻زمینه دیگر، جماعتی است که وقتی با مقوله عقب‌ماندگی مواجه می‌شود، پاسخی که به این مسئله می‌دهد این است: فلانی یا فلانی‌ها مقصر هستند، آن‌ها را عزل و عوض کنید. این دسته همه مسئله را در هرم قدرت و رئوس آن جستجو می‌کند. مثلا فرض کنیم در دهه بیست از شهید مطهری می‌پرسیدیم چرا عقب‌مانده‌ایم؟ می‌گفت چون رضا پهلوی و حالا هم محمد رضا پهلوی، والسلام! دیگر این قدر فکر کردن نمی‌خواست. دیگر نیاز نبود سی‌سال، طی یک برنامه فکری منسجم و مستمر به ابعاد مختلف مسئله بپردازد. جواب یک کلمه است. آن هم یک اسم: فلانی، خلاص!
🔻اگر محافظه‌کاران را اهالی وضع موجود و کسانی بدانیم که فاقد کنش معطوف به تغییر هستند، دسته اول نیمه پر لیوان وضع موجودند و دسته دوم نیمه خالی آن. آن‌ها منتفع وضع موجودند و این‌ها مخالف آن. در هر حال هر دو بخشی از وضع موجود هستند. تغییرخواهی با تأیید وضع موجود درگیر است اما بی‌شک چیزی است ورای مخالفت با وضع موجود. انقلابی‌بودن همان سیاست‌زدگی حاد نیست. معنای انقلابی بودن این نیست که همه‌ی سطوح تغییر را در «سیاست» و سیاست را در «قدرت» و قدرت را در «آمد و شد ریاست و ارباب قدرت» دنبال کنیم.
🔻این طور نیست که هر چه تندتر و خشمگیانه‌تر حرف بزنیم، انقلابی‌تر باشیم. شاید قهرمان‌تر باشیم و مخالفتمان را با صدای بلندتری به ثبت برسانیم اما نه تغییرگراتر نیستم بلکه تنها بخشِ ناراضی وضع موجودیم.
🔻انقلابی بودن به میزان تغییری است که ایجاد خواهید کرد نه به میزان مخالفتی که ابراز می‌شود.
🔻درست در شرایطی که این گره‌های فکری دست و پای نیروی اجتماعی معطوف به انقلاب را برای قیام بالقسط بسته است؛ در طرف مقابل، یک تحول مهم در مسیر سکولاریزاسیون انقلاب پیش آمده است. امروز ما با پروژه-پروسه‌ی کاپیتالیزاسیونِ منورالفکرها مواجهیم، فرایندی که به مراتب موفق‌تر از مسیر لیبرالیزاسیون است که به اصطلاح روشنفکرهای دینی آن را دنبال می‎کردند.
🔻باور می‌کنید در سالی که مردم و برخی علما صدها اعتراض علیه نظام بانکی و بانک‌ها بیان داشته‌اند، صدایی از همین شهر قم بلند شود که بانک‌ها مظلوم هستند! این‌هاست ظرفیت‌هایی که در راستای کاپیتالیزاسیون مناسبات اجتماعی فعال شده است.
متجددان و متحجران در جبهه‌ای فراگیر بر ضدعدالت همکاری‌های نانوشته‌ای را سامان داده‌اند.
🔻محافظه‌کاری‌های جبهه انقلاب، با ریشه‌‌های معرفتی فوق باشد یا با زمینه‌های منفعتی؛ در نهایت به این جبهه فراگیر سرویس می‌دهد. باید هر چه سریع‌تر برای #بازسازی_اندیشه_عدالت‌خواهانه‌ی_انقلاب_اسلامی فکری کرد. این مسئولیت مهم امروز ماست.
متن کامل در👇👇👇
https://tabagheh3.ir/1396/12/19

⭕️ نماز جمعه‌ای که کابوس مفسدان اقتصادی بود

🔹 رئیس دادگاه انقلاب اسلامی: گران‌فروشان روزهای #جمعه جلوی مردم مجازات می‌شوند.

🔺 قطعا این خبر، اگر رویّه همیشگی انقلاب بود شاهد این همه #عقب‌ماندگی_در_عدالت نبودیم.

🗞کیهان، ۱۳۵۸

🎬 @Mostazafin_TV

📝ایده مرکزی #سعید_جلیلی چیست؟ بخش اول

👈#محمدصادق_شهبازی

🔺جلیلی مسئله کانونی کشور را #جهش می‌داند؛ پیشرفت فوق‌العاده که کشور را درمیان‌‎مدت از سدهای بزرگ رد کند و در حوزه‌های مختلف زندگی، اندیشه، علم، اقتصاد، فرهنگ، و... در جهت آرمانهایی نظیر استقلال، عدالت، آزادی و.. از نظر کمی و کیفی رشد قابل‌توجه بدهد.

🔺پیشرفتی همه‌جانبه که هم #عقب‌ماندگی را جبران کند؛ هم عرصه‌های جدید را مقابل ملت ایران بگشاید؛ هم موجب استفاده درست از فرصت‌ها و ظرفیت‌ها شود و فرصت‌ها و ظرفیت‌های جدید خلق کند؛ هم سطح عمومی زندگی ملت را به صورت متوازن هم در آرمانها هم در سهمی که هر یک از اقشار دارند، بالا ببرد.

🔺آیا این یک شعار زیبای انتخاباتی است؟ خیر! بعضی ممکن است حتی در مورد آن خدشه وارد کنند، آن را غیرسیاسی یا بیش از حد ایجابی بخوانند یا... جلیلی اما به دنبال #اغوا نیست؛ همه پایبندی او به اصول اسلامی-اخلاقی، خودداری از معامله‌گری و سیاست‌بازی حتی به قیمت از دست دادن رأی دیده‌اند: زمانی که حاضر نشد با منافع ملی معامله کند، حاضر به #تخریب نشد، افسانه‌ها در مورد خود مثل درآوردن پای مصنوعی را علناً دروغ خواند، حاضر نشد حتی مخالفینش را دروغ‌گو بنامد و صرفاً حرفشان را خلاف واقع خواند، برنامه‌هایش را به نامزدهای پیروز رقیب و رفیق داد و حتی آنها را کمک کرد.

🔺او از سال 78 و 92 که با شعار #حیات_طیبه در انتخابات مجلس مشهد کاندید شده بود، راهبر دانتخاباتی خود را تبیین و آگاه‌سازی آحاد مردم بدون پول‌پاشی، هیاهو و تخریب با تکیه بر جوانان قرار داده بود؛ شیوه‌ای که آن را از #شهید_دیالمه در انتخابات اول محلس مشهد به ارث برده بود.

🔺جلیلی می‌گوید شعار انتخاباتی باید خلاصه برنامه دولت باشد. برنامه دولت او «یک جهان فرصت، یک ایران جهش؛ هر ایرانی یک نقش باشکوه» است؛ فعال کردن #ظرفیتها و استفاده از یک دنیا #فرصت داخلی و خارجی برای رشد فوق‌العاده ایران؛ جهشی که هر ایرانی در آن قرار است نقش‌آفرینی فعال کند. #دولت_نقش‌آفرین هم باید نقش‌آفرینی فعال کند، هم باید برای یکایک مردم نقش ایجاد کند. او می‌خواهد این مفهوم ضروری برای کشور را در اذهان جا بیندازد. جوری که مردم بدانند در صورت رأی دادن به او کشور به چه سمتی می‌رود و در یک انتخاب آگاهانه بین او و رقبایش بهترین مسیر را گزنیش کنند.

🔺او در انتخابات 1392، هم با زبانی دیگر از استفاده از فرصت‌ها و فعال کردن ظرفیت‌ها گفته‌ بود؛ آن موقع مورد تمسخر مخالفان و حتی برخی طرفداران قرار گرفت، ولی بعد از انتخابات بیش از یک دهه خود به احصای این فرصت‌ها و ظرفیت‌ها در داخل و خارج پرداخت و به همراهی بیش از هزار نفر از متخصصان و ده‌ها هزار فعال در حوزه‌های مختلف علم‌وفناوری، اقتصادی، فرهنگی، سیاست‌خارجی و داخلی و... برای استفاده از آنها در حاکمیت در قالب #دولت_سایه پرداخت. مشغول تأیید کارهای خوب، تصحیح اشتباهات و تکمیل نقصهای تصمیمات حاکمیتی شد.

🔺در انتخابات 1400 هم با شعار #جهاد_بزرگ_برای_جهش_ایران به این موضوع اشاره کرده، از #دولت_جهاد_و_جهش سخن گفته و در عرصه‌های مختلف تخصصی به تبیین آن پرداخته بود. او می‌خواهد از فرصت انتخابات برای تحول استفاده کند؛ هم ضرورت جهش را گفتمان کند و هم دولتی را بر این پایه روی کار بیاورد.
او این خیزش و پیشرفت فوق‌العاده را برای ملت ایران ضروری، هم برای بقا و مدیریت زندگی مردم و کشور در حال و هم ساختن آینده می‌داند. می‌خواهد در تداوم یک دهه تلاشش، به‌جای پریدن به این و آن، اهمیت جهش و جبران عقب‌ماندگی را با جهت‌گیری درست را برای مردم، نخبگان و مسئولان نهادینه کند.

🟥چرا جهش؟

1️⃣کشور بالاترین #ظرفیت‌ها ی انسانی، طبیعی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و... را دارد و فرصت‌های متعد داخلی و خارجی برای آن فراهم است که می‌تواند در مقیاس و کیفیتی بسیار فراتر از آنچه امروز عمل می‌کند، ظاهر شود و راه پیشرفت را بپیماید. اداره روزمره کشور، اکتفا به حداقلها، درگیر شدن در حاشیه‌ها و مسائل #بی‌اولویت، بی‌تصمیمی، نمایش، دل‌بستن به خارج، ندانستن‌ها، نتوانستن‌ها و نخواستن‌ها و... کشور را از رسیدن به این قله بازداشته و زندگی مردم را دچار مشکل کرده است. او می‌گوید «بیش از آنکه نگران تهدیدها باشم، نگران استفاده نکردن از فرصت‌ها هستم.»

@jomhouri

📝ایده مرکزی #سعید_جلیلی چیست؟ بخش دوم

2️⃣کشور در طول #دهه_سوخته_نود با رویکرد خودتحقیری، گره زدن مسائل به خارج، نگاه بالا به پایین به مردم، بی‌توجهی به داشته‌ها و... چار مشکل شده: رشد اقتصادی صفر و منفی بوده؛ بحران‌های اجتماعی در جامعه ایجاد شده؛ بسیاری فرصت‌ها و ظرفیت‌ها معطل مانده؛ زندگی مردم دستخوش تلاطم شده؛ بسیاری کشورهای همتراز و رقیب ما در این دوره پیشی گرفتند و برخی از مزیتهای کشور مثل رشد علم‌وفناوری در دهه هشتاد کند و متوقف شده. جبران این عقب‌ماندگی جز با یک رشد فوق‌العاده، همه‌جانبه و متوازن متکی بر ظرفیت‌های درونی و با استفاده از فرصت‌های بیرونی امکان‌پذیر نیست

3️⃣اگر پیشرفت فوق‌العاده شکل‌ ندهیم، حتی نمی‌توانیم کشور را درست اداره کنیم؛ چون مشکلات ساختاری، #سازوکارها ی معیوب و مولد فقر،فساد وتبعض، ذی‌نفعان وابستگی و پانگرفتن تولید و مانع اصلاح ومثل وارداتچی‌ها، خام‌فروش‌ها، سرمایه‌سالارها، دلالان و دشمنی که روی ضعف‌ها سوار شده و...مانع به‌ثمر رسیدن اداره روزمره امورند. تنها راه، حرکت جهشی است، که ما را از #لکه‌گیری، #رومزگی و حداقلها فراتر ببرد و با نشاندن کشور در افق بالاتر، آن را از حصار این موانع و عناصر معارض نجات دهد وگرنه کشور در حصار وضع موجود گرفتار می‌شود. همان تعبیر توین‌بی که می‌گوید تمدنها تا وقتی در حال تولید هستند، بالا می‌روند و هر موقع از تولید از درون باز می‌ایستند، مثل ارابه‌ای که روی سطح شیب‌دار است، سقوط می‌کنند. اگر تلاش کنیم به حداکثرها برسیم، می‌توانیم دست‌یابی به حداقلها را تضمین کنیم و در جهت پیشرفت قدم برداریم وگرنه امکان تأمین حداقها را هم نداریم

4️⃣در شرایطی که دنیا در حال تغییر است و کشورهای دیگر در حال تلاش برای ارتقای جایگاه خود در دنیا و شکل دادن به #نظم_جدید_جهانی هستند، بدون جهش کشور در عرصه‌های کلیدی، نه‌تنها نخواهیم توانست به جایگاه کشور در حد شایستگی‌های آن برسیم؛ بلکه در نقشه دیگران گرفتار خواهیم آمد و دچار #عقب‌‌ماندگی مضاعف خواهیم شد و خطر این وجود دارد که کشور دهه‌ها به عقب رانده شود. چنان‌که در دوره‌های گذشته چنین شده. در زمان باروت اگر بر شمشیر تکیه کنی، نتیجه‌اش عقب‌ماندگی و از دست دادن سرزمین می‌شود. در عصر فناوری کوانتوم و هوش مصنوعی هم نباید درگیر شیوه‌های قدیمی و مسائل بی‌اولویت و سیاست‌بازی‌های بچه‌گانه و به دور از اخلاق شد. اینجا نه‌تنها سخن از حفظ وضعیت حال که بالاتر ساختن آینده و است. آن هم در شرایطی که تحولاتی مثل #طوفان_الاقصی و #وعده_صادق، محاسبات را عوض کرده و امکانهای جدید فراهم کرده که ممکن است صد سال یک‌بار اتفاق بیفتد

🔺کشور باید آن افق را پیش چشم قرار دهد، مقدورات خود، ظرفیت‌ها و فرصت‌ها را بشناسد، آسیب‌شناسی درست از مشکلات پیدا کند، اولویت‌ها را بشناسد، #تصمیمات_نقطه‌زن بگیرد. سپس مسئولان در پی تحقق این تصمیمات، برداشتن موانع بیفتندو تصمیمات را تا جزئی‌ترین لایه پیگیری کنند

🟥جهش چگونه محقق می‌شود؟

🔺در نگاه جلیلی جهش (پیشرفت فوق العاده) با اشراف، اولویت‌سنجی و تصمیمات نقطه‌زن رئیس‌جمهور و دولت(فهم راهبردی)، ایجاد فرصت مشارکت برای همه مردم و فعال کردن ظرفیت‌های آنان و ایجاد عدالت تأمین می‌شود

1️⃣لازمه جهش، #اشراف_به_مسائل و شناختن اولویت‌‌ها از جانب رئیس‌جمهور است تا بتواند به کشور جهت بدهد، #تغییر_ریلهای_اساسی را پیگیری و سازوکارهای معیوب را اصلاح کند، تصمیمات نقطه‌زن بگیرد، این جمع‌بندی را به دیگر مسئولان تفهیم کند، اراده برای تحقق این اهداف را نشان بدهد، این فهم و اراده را در لایه‌های پایینی ایجاد کند و تصمیم را تا پایین‌ترین سطوح پیگیری کند و به ثمر برساند. ریاست‌جمهوری اساساً محل تصمیم‌گیری است؛ محل پیمان‌کاری و مدیریت پروژه نیست؛ محل مدیریت اجرایی راهبردی است وگرنه کشور در #گیجی_راهبردی و #عمل‌گرایی_کور خواهد ماند و رهزن‌ها مانع حرکت خواهند شد. مخصوصاً که جنگ نرم و نفوذ دشمن به دنبال اخلال در نظام محاسبات مردم و مسئولین است تا مانع فهم درست مسائل، ریشه‌یابی درست مشکلات، تصمیم‌گیری درست و اجرای دقیق آنها به نفع ملت ایران است. به گونه‌ای که به جای منافع خود، با خواست خود، منافع دشمن را تأمین کنند

2️⃣پیش‌برد این حرکت، صرفاً از بالا و از جانب دولت و با زور و بخشنامه ممکن نیست؛ دولت ظرفیت و توان انجام آن را ندارد. تنها راه این است که همه #ظرفیت‌های_مردم به کار گرفته شود، به میدان بیاید و راه برای نقش‌آفرینی آنها مهیا شود. اینگونه #هر_ایرانی_یک_نقش_باشکوه خواهد داشت
این شعار نیست. هر ایرانی در هر جایگاه اجتماعی، هر سن و سال و هر سطح علمی، هر شغل و... که باشد، صاحب نقش است؛ از ‌خانه تا کارگاه، کارخانه، مدرسه، دانشگاه، حوزه، اداره، مغازه و..نقش کلیدی دارند. هر کشوری که بخواهد پیشرفت متکی بر ظرفیت‌های خود داشته باشد، باید چنین رویکردی اتخاذ کند