IWEP.KZ(ИМЭП/ӘЭСИ)
745 subscribers
143 photos
8 videos
1.87K links
Институт мировой экономики и политики при Фонде Нурсултана Назарбаева
Download Telegram
​​Қарқынды инфляция 2021 жылдың екінші тоқсанындағы үрдістердің бірі болады. Бұл туралы Дат инвестициялық Saxo Bank өз баяндамасында ескертеді. Бұл АҚШ пен Еуропада «тікұшақ ақшасын» таратудың салдары. Бағаның өсуі Қазақстанды қоса алғанда, дамушы нарықтарға да әсер етеді. Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Мағбат Спанов осы мәселе бойынша өз пікірін білдірді.

Инфляцияның көзі

ӘЭСИ сарапшысы АҚШ-тағы қолма-қол ақшаның қосымша эмиссиясы бүкіл әлемдік экономикаға жаһандық әсер ететіндігімен келіседі.

- Бұрын мұндай екі рет ақша құйылды. Біріншісі - 2007 жылғы дағдарыстан кейін, шамамен 1,5 трлн доллар басылған кезде. Содан кейін 2014 жылы 2 триллионнан сәл артық басып шығарылды. Ақшаның әрқашан өзіндік құны болады. Қамтамасыз етілмеген ақша пайда болған кезде, бұл сатып алу қабілетіне әсер етеді. Қазір АҚШ тағы 2 трлн доллар қосымша ақша басып шығаратынын ескерсек, бүкіл әлемде инфляция өсіп келеді. Сонымен қатар, әр елдің өз ұлттық валютасы инфляцияға ұшырайды. Бұған, соның ішінде, шағын және орта бизнесті қолдауды, жәрдемақы төлеуді қоса алғанда, протекционистік шаралар ықпал етеді. Бұл экономикадағы ақша массасының көлемін арттырады.

Біздің елде
инфляцияны кейде Ұлттық Банктің қисынсыз әрекеттері туғызады. Мысалы, 2020 жылы бүкіл әлем базалық мөлшерлемені төмендеткен кезде, ал бізде, керісінше, ол көтеріліп, бір айдан кейін қайтадан төмендеді, — деп еске алады ӘЭСИ сарапшысы.

Базалық мөлшерлеме артады ма?

Сонымен қатар, 2021 жылғы наурызда Ресейде базалық мөлшерлеме 0,25%-ға, 4,5%-ға дейін көтерілді. Спановтың пікірінше, Қазақстанның осы үлгіге еруі әбден мүмкін.

- Басқа мәселе, бұрын Ұлттық Банкте нақты жоспар болған - инфляцияны 3% деңгейіне дейін төмендету. Шамасы, бұл жоспар қайта қаралады. Өйткені өткен жылы инфляция 5-7% ресми дәлізден шығып, 7,5%-ды құрады. Бізде инфляция бойынша тәуелсіз деректер жоқ екенін ескере отырып, біз тек Ұлттық банктің деректеріне сүйенеміз. Кейбір тауарлар бойынша инфляция 7,5% шегінен асып кеткені туралы деректер бар. Биылғы жылы инфляция, Ұлттық банктің болжамы бойынша, 4-6% нысаналы дәліздің жоғарғы шекарасының деңгейіне дейін баяулайтын болады. Бірақ ол 7%-дан төмен болады деп ойламаймын, - деді ол.

Бағаны ұстап тұру - нарықтық әдіс емес

ӘЭСИ сарапшысының бағалауы бойынша бағаның өсуі сөзсіз - алдымен импорттық, содан кейін жергілікті өнімдерге. Өндірушілерге оларды көтеруге әкімшілік тыйым салу нарықтық экономиканың жолы емес.

- Мұндай шаралар жұмыс істемейді, керісінше, жергілікті, қазақстандық тауарлар контрабандалық жолмен елден кетеді. Осының бәрі аясында індет өршіп келеді және елдегі экономикалық белсенділіктің жағдайы әлі анық емес. Бүгінгі таңда біздің елімізде ең маңызды экономист - санитарлық дәрігер, ол бәріне түсінікті ережесіз қалалар мен аймақтардың экономикалық қызметіне тыйым сала алады. Бұл іс жүзінде бүкіл салалардың жұмысына кедергі келтіреді. Сондықтан жыл қорытындысы бойынша экономикалық өсу перспективалары күмән тудыруы мүмкін, — дейді Мағбат Спанов.

Жоспарлар мен шындық

Сондай-ақ, ӘЭСИ сарапшысы үкіметтің жаңа стратегиялық жоспары сипатталған жағдайларда әсер етпеуі және тіпті бүкіл экономикалық жүйенің белгілі бір теңгерімсіздігіне әкелуі мүмкін екенін атап өтті.

- Жоспар нашар жасалған - бұрын 15-20 жылға есептелген шараларды олар 4 жыл ішінде іске асырғысы келеді. Мысалы, олар осы кезеңде 800 мектеп салғысы келеді, бірақ бұл мүмкін емес. Әсіресе, «100 мектеп 100 аурухана» жобасы аясында өткен тәжірибемізді ескеретін болсақ. Сондай-ақ, олар Ұлттық Қордан басқа ақшаны қайдан алатыны белгісіз, - деп күмән келтіреді сарапшы.

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Инфляция

https://iwep.kz/#/posts/606b65395fb3932faa0f55e3/#header
​​Стремительная инфляция станет одной из тенденций второго квартала 2021 года. Об этом предупреждает в своем докладе датский инвестиционный Saxo Bank. Таковы последствия раздачи «вертолетных денег» в США и Европе. Рост цен пошатнет и развивающиеся рынки, включая казахстанский. Свое мнение по данному вопросу представил эксперт Института мировой экономики и политики (ИМЭП) Магбат Спанов.

Источник
инфляции

Эксперт ИМЭП согласен, что дополнительная эмиссия наличных денег в США оказывает глобальное влияние на всю мировую экономику.

В прошлом уже было два таких денежных вливания. Первое — после кризиса 2007 года, когда было напечатано порядка 1,5 трлн долларов. Затем в 2014 году, чуть больше 2 трлн было напечатано. Деньги всегда имеют свою стоимость. Когда появляются необеспеченные деньги, это влияет на покупательную способность. Учитывая то, что сейчас США печатают еще 2 трлн долларов дополнительных денег, инфляция во всем мире подскочит. Вдобавок, в каждой стране своя национальная валюта подвержена инфляции. Этому способствуют, в том числе, протекционистские меры, включая поддержку МСБ, выплату пособий. Это увеличивает объем денежной массы в экономике.

В нашей стране
инфляцию «подогревают» порой нелогичные действия Нацбанка. Например, когда в 2020 году весь мир понижал базовую ставку, а у нас ее, наоборот, повысили, а спустя месяц снова опустили, — вспоминает эксперт ИМЭП.

Базовую ставку повысят?

Между тем, в марте 2021 года в России базовую ставку повысили на 0,25%, до 4,5%. И, по мнению Спанова, вполне допустимо, что Казахстан последует этому примеру.

— Другой вопрос, что раньше у Нацбанка был конкретный план — свести инфляцию до уровня 3%. Видимо, этот план будет пересматриваться. Потому что в прошлом году инфляция уже вышла за официальный коридор в 5–7% и составила 7,5%. Учитывая, что у нас нет независимых данных по инфляции, мы опираемся только на данные Нацбанка. Хотя есть данные, что по некоторым товарам инфляция значительно превысила порог 7,5%. В этом году инфляция, по прогнозам Нацбанка, будет замедляться до уровня верхней границы целевого коридора 4–6%. Но я не думаю, что она будет ниже 7%, — считает он.

Сдерживать цены — не рыночный метод

По оценкам эксперта ИМЭП, рост цен неизбежен — сначала на импортные, а потом на местные продукты. А административно запрещать производителям их поднимать — это не путь рыночной экономики.

— Такие меры не будут работать, а приведут к тому, что местные, казахстанские товары будут контрабандой уходить из страны. На фоне всего этого пандемия продолжает бушевать и ситуация с экономической активностью в стране пока не ясна. Сегодня в нашей стране самый главный экономист – санитарный врач, который без понятного всем регламента может накладывать запреты на экономическую деятельность городов и регионов. Это фактически блокирует работу целых отраслей. Поэтому перспективы экономического роста по итогам года могут оказаться под вопросом, — говорит Магбат Спанов.

Планы и реальность

Также эксперт ИМЭП подчеркнул, что новый стратегический план правительства может не дать эффекта в описанных условиях и даже привести к определенной разбалансировке всей экономической системы.

— План слабо проработан — те меры, которые раньше рассчитывались на 15–20 лет, они хотят реализовать за 4 года. К примеру, они хотят построить 800 школ за этот период, но это нереально. Особенно если учесть наш прошлый опыт в рамках проекта «100 школ 100 больниц». И также неясно, откуда они на это возьмут деньги, кроме как из Нацфонда, — выражает сомнение эксперт.

#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #Инфляция

https://iwep.kz/#/posts/606b65395fb3932faa0f55e3/#header
​​Ұлттық статистика бюросының деректеріне сәйкес, бір айда (2021 жылғы қараша мен 2021 жылғы қазанға қарай) азық – түлік тауарларының бағасы 0,9%-ға, азық-түлік емес тауарлар – 1%-ға, ақылы қызметтер – 0,3%-ға өсті.

Көкөністер – 8,3%-ға, жұмыртқа – 2,1%-ға, ұн – 1,5%, шошқа еті – 1,1%-ға, пастерленген сүт, жарма, макарон өнімдері – 1%-ға, бөлке және ұн өнімдеріне – 0,9%-ға, нан, құмшекер, шұжық өнімдері, жылқы еті – 0,8%-ға, құс еті – 0,7%-ға бағаның өсуі байқалды. Темекі өнімдері 1%-ға, алкогольді ішімдіктер 0,5%-ға қымбаттады. Бағаның төмендеуі картоп 1,4% -ға, жеміс-жидек – 0,6% -ға тіркелді.

Бағалар дизель отыны – 14,6%-ға, баллондағы сұйытылған газ – 13,6%-ға, тас көмір – 3,7%-ға, бензин – 2,4%-ға өсті. Тоқыма бұйымдары – 0,9%-ға, фармацевтикалық өнім – 0,7%-ға баға өсімі құрады.

Тұрғын үйді жалға алу төлемі 1,4%-ға өсті. Мәдени іс-шаралар саласында көрсетілетін қызметтерге баға деңгейі 0,7%-ға, денсаулық сақтау саласы – 0,4%-ға өсті.

Тұрғын үй-коммуналдық қызметтер саласында тарифтер ыстық су – 3,5%-ға, қоқыс шығару – 1,3%-ға, электр энергиясы – 0,5%-ға өсті, ал орталықтан жылыту – 1,3%-ға төмендеді.

Толығырақ сілтеме бойынша: https://stat.gov.kz/news/ESTAT439429

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Қазақстан #Инфляция #ҰлттықСтатистикаБюросы
​​Согласно данным Бюро национальной статистики, за месяц (ноябрь 2021г. к октябрю 2021г.) цены на продовольственные товары повысились на 0,9%, непродовольственные – на 1%, платные услуги – на 0,3%.

Повышение цен отмечено на овощи свежие на 8,3%, яйца – на 2,1%, муку – на 1,5%, свинину – на 1,1%, молоко пастеризованное, крупы, макаронные изделия – по 1%, булочные и мучные изделия – на 0,9%, хлеб, сахар-песок, колбасные изделия, конину – по 0,8%, мясо птицы – на 0,7%. Табачные изделия подорожали на 1%, алкогольные напитки – на 0,5%. Снижение цен зафиксировано на картофель на 1,4%, фрукты свежие – на 0,6%.

Цены на дизельное топливо повысились на 14,6%, газ сжиженный в баллонах – на 13,6%, уголь каменный – на 3,7%, бензин – на 2,4%. Прирост цен на текстильные изделия составил 0,9%, фармацевтическую продукцию – 0,7%.

Оплата за аренду жилья повысилась на 1,4%. Уровень цен на услуги в области культурных мероприятий вырос на 0,7%, здравоохранения – на 0,4%.

В сфере жилищно-коммунальных услуг тарифы на горячую воду повысились на 3,5%, вывоз мусора – на 1,3%, электроэнергию – на 0,5%, а на центральное отопление – снизились на 1,3%.

Подробнее по ссылке: https://stat.gov.kz/news/ESTAT439429

#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #Казахстан #Инфляция #БюроНациональнойСтатистики
​​Тек 2022 жылдың наурыз айында азаматтар 2021 наурызына қарағанда үш есе көп, ал салмағы бойынша 3,5 есе көп алтын құймаларын сатып алды.

ӘЭСИ сарапшысы Мағбат Спановтың пікірінше, бұл тренд халықтың жинақ ақшасын инфляциядан сақтап қалуға деген ұмтылысымен түсіндіріледі.

«Кез келген ақша белгілеріне қарағанда, әлемдік нарықтағы алтынның құны үнемі өсіп келеді және негізінен белгілі бір баламаға ие. Бұл дәл қазір ең оңтайлы, өйткені Ресейге қарсы қабылданған санкциялар кез-келген валютаның сатып алу қабілетін оңай жоғалтуы немесе реквизициялануы мүмкін екенін көрсетті», - деді экономист.

Алтын бағасының өзгеру динамикасы туралы айта отырып, Магбат Спанов олардың үнемі өсіп келе жатқанын, содан кейін белгілі бір тұрақты деңгейде бекітілетінін, кейінірек аздап төмендеуі мүмкін екенін, бірақ содан кейін қайтадан өсетінін атап өтті.

«Әрине, сатып алу қабілетіне байланысты белгілі бір шектеулер бар, бірақ оларға қол жеткізу екіталай», - дейді ӘЭСИ сарапшысы.

М.Спанов экономикалық жағдай жақсарған жағдайда болашақта жинақтарды салудың басқа әлеуетті нұсқасы ретінде қазақстандық компаниялардың акцияларын атайды. Өйткені нарықтың және қазақстандық IPO бағдарламаларының белгілі бір ашықтығы бар.

Қарапайым азамат қазақстандық акцияларға инвестиция сала бастауы қаншалықты оңай? Жалпы қазақстандықтардың инфляциялық және девальвациялық күтулері қалай өзгереді?

Толығырақ әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысының сұхбатынан оқыңыз: https://365info.kz/2022/05/dollaru-very-net-kazahstantsy-skupayut-zoloto-ekspert

#ӘЭСИ #ӘЭСИ_Экономика #Алтын #Инфляция
​​Только за март 2022 года граждане купили почти в три раза больше золотых слитков, чем в марте 2021, а по весу – больше в 3,5 раза.

Как считает эксперт ИМЭП Магбат Спанов, данный тренд объясняется стремлением населения сохранить сбережения от инфляции.

«Стоимость золота на мировом рынке сейчас постоянно повышается и в принципе имеет определенный эквивалент. В отличие от любых денежных знаков. Это наиболее оптимально именно сейчас, поскольку санкционные меры, предпринятые против России, показали, что любая валюта может либо легко потерять свою покупательную способность, либо вообще может быть реквизирована», - отметил экономист.

Говоря о динамике изменения цен на золото, Магбат Спанов подчеркнул, что они постоянно растут, затем фиксируются на некоем постоянном уровне, позже могут немного снизиться, но затем снова идут в рост.

«Конечно, есть определенные пределы, связанные с покупательной способностью, но вряд ли они достигнуты», - говорит эксперт ИМЭП.

В качестве другого потенциального варианта вложения сбережений в будущем в случае улучшения экономической ситуации М. Спанов называет акции казахстанских компаний, поскольку существует определенная открытость рынка и казахстанские программы IPO.

Насколько легко обычному гражданину начать вкладывать в казахстанские акции? Как в целом меняются инфляционные и девальвационные ожидания казахстанцев?

Читайте подробнее в интервью эксперта Института мировой экономики и политики: https://365info.kz/2022/05/dollaru-very-net-kazahstantsy-skupayut-zoloto-ekspert

#ИМЭП #ИМЭП_Экономика #Золото #Инфляция
​​Қазақстан Ұлттық Банкі ҚР өңірлеріндегі инфляциялық үрдістер бойынша деректерді жариялады.

Мәселен, 2023 жылғы маусымда елдегі жылдық инфляция баяулап, 14,6% (мамырда-15,9%) құрады. Өңірлер бөлінісінде барлық 20 өңірде жылдық инфляция баяулады.

Бұл ретте жылдық инфляцияның ең жоғары мәні Солтүстік Қазақстан, Ұлытау, Ақмола облыстарында және Астана қаласында тіркелді.

Азық-түлік тауарларының бағасы маусым айында 14,6% ж/ж дейін баяулады (Мамырда -16,5%). Азық – түлік емес тауарлар бағасының өсу қарқыны 15,8% ж/ж дейін баяулады (Мамырда-17,2%).

Сондай-ақ, 2023 жылғы маусымда елдегі айлық инфляцияның өсуі 0,5% құрады.

#Инфляция #ҚР #Экономика #ҰлттықБанк
​​Национальный Банк Казахстана опубликовал данные по инфляционным тенденциям в регионах РК.

Так, в июне 2023 года годовая инфляция в стране замедлилась, составив 14,6% (в мае – 15,9%). В разрезе регионов годовая инфляция замедлилась во всех 20 регионах.

При этом, наибольшие значения годовой инфляции зафиксированы в Северо-Казахстанской, Улытауской, Акмолинской областях и г. Астана.

Цены на продовольственные товары в июне замедлились до 14,6% г/г (в мае –16,5%). Темп роста цен на непродовольственные товары замедлился до 15,8% г/г (в мае – 17,2%).

Отмечается также, что в июне 2023 года рост месячной инфляции в стране составил 0,5%.

#Инфляция #РК #Экономика #НациональныйБанк
​​Ағымдағы жылдың соңына қарай инфляция 10-12%-ға бағаланады және 2025 жылдың соңына қарай 5,5-7,5%-ға дейін баяулайды, кейіннен 5%-ға жақын сақталады. Бұл туралы ҚР Ұлттық Банкінің төрағасы Ғалымжан Пірматов Үкімет отырысында мәлімдеді. Кезекті болжамды раунд шеңберінде Ұлттық Банктің жаңартылған бағаларын ұсына отырып, ол тиісті бағалауға сыртқы орта тарапынан инфляциялық қысымның одан әрі әлсіреуі және ақша-кредит жағдайларын тежеу ықпал ететінін атап өтті.

Ғ. Пірматов сондай-ақ орта мерзімді перспективада төлем балансының әдіснамасы бойынша тауарлардың экспорты мұнай өндіру көлемінің ұлғаюымен айқындалатынын атап өтті. Экспорттың өсуін тежейтін факторлар газды ішкі тұтынуға қайта бағыттау, сондай-ақ металдарға, көмірге, дәнді және дайын мұнай өнімдеріне төмен бағалар туралы сценарий болжамы болып табылады.

Болжалды көкжиекте тауарлардың импорты халық пен бизнестің сұранысын арттыру есебінен өсуді жалғастырады.

Толығырақ: https://www.inform.kz/ru/nacbank-obnovil-ocenki-razvitiya-ekonomiki-kazahstana_a4106078

#ҰлттықБанк #Болжам #Инфляция #Экономика #Қазақстан
​​Инфляция к концу текущего года оценивается в 10-12% и замедлится к концу 2025 года до 5,5-7,5%, с последующим сохранением вблизи цели 5%. Об этом заявил председатель Национального Банка РК Галымжан Пирматов на заседании Правительства. Представляя обновленные оценки Национального Банка в рамках очередного прогнозного раунда, он отметил, что соответствующим оценкам будут способствовать дальнейшее ослабление инфляционного давления со стороны внешней среды и сдерживающие денежно-кредитные условия.

Г. Пирматов также отметил, что экспорт товаров по методологии платежного баланса в среднесрочной перспективе будет определяться увеличением объемов добычи нефти. Сдерживающими факторами роста экспорта будут являться перенаправление газа на внутреннее потребление, а также сценарное предположение о более низких ценах на металлы, уголь, зерновые и готовые нефтепродукты.

Импорт товаров на прогнозном горизонте продолжит рост за счет увеличения спроса населения и бизнеса.

Подробнее: https://www.inform.kz/ru/nacbank-obnovil-ocenki-razvitiya-ekonomiki-kazahstana_a4106078

#НацБанк #Прогноз #Инфляция #Экономика #Казахстан