خبرگزاری هرانا
30.8K subscribers
42.2K photos
8.75K videos
260 files
69.7K links
خبرگزاری هرانا - ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران
@hranews
تماس با هرانا
@hranews_bot

https://www.facebook.com/Hranews
https://twitter.com/hra_news
Download Telegram
قدیمی‌ترین زندانیان زن سیاسی در ایران چه کسانی هستند؟/ #مرتضی_هامونیان

📡📡📡📡📡– تاریخ ایران پسا مشروطه مشحون از حضور زنان پر انگیزه و فعالی است که در امر سیاست و اجتماع در ایران جدید، مشارکت کرده و می‌کنند و پیشروان ترقی و حرکت‌های جدید در این سرزمین بوده و هستند. از همان صدر مشروطه که سازمان‌های #زنان را در ایران شکل دادند و در امر مشروطه‌خواهی مشارکت کردند تا امروز، زنان همواره در صحنه‌ی مبارزات اجتماعی و سیاسی مشارکت داشته‌اند. همین مشارکت مستقل در صحنه نیز هیچ‌گاه مورد قبول حاکمان مستبد حاکم بر #ایران نبوده ‌است و هر بار به روشی با آن‌ها برخورد شده ‌است. مستبدان مردسالار ایرانی همواره تلاش کرده‌اند تا زنان را از عرصه‌ی فعالیت حذف کنند و یا آن‌ها را عناصری منقاد و مورد نفوذ خود بشمارند که اگر حضور دارند، مطیع قدرت سیاسی و مبلغ و ستایش‌گر او باشند. اگر هم جز این باشد، سزای زن نافرمان داغ بود و زندان و برخورد امنیتی و بگیر و ببند. همین بوده و هست که عبارت زن زندانی سیاسی را در اذهان پدیدار کرده‌ است. زنانی که بر سنت استقلال و مبارزه‌ی خود برای حقوق انسانی همه‌ی ملت ایران پا فشرده‌اند و به بند حاکمان مستبد در ایران در آمده‌اند.

اگر به تاریخ مراجعه کنیم، نام‌های متعددی را به عنوان قدیمی‌ترین #زندانیان_سیاسی زن در ایران ذکر کرده‌اند. اما شاید بتوان گفت که روایت در خصوص یکی از ایشان، «#جمیله_صدیقی_کسمائی»، از همه قطعی‌تر باشد.(۱) جمیله صدیقی کسمائی اولین زنی بود که در سال ۱۳۲۲ به عضویت حزب توده ایران درآمد و در کمیته‌ی #رشت این حزب، عضو شد. حزب توده ایران در سال ۱۳۲۰ تشکیل شد و اما به سبب آن‌چه مخالفت سلیمان میرزا اسکندری، نخستین دبیر اول حزب توده ایران، با عضویت زنان در حزب روایت شده، این عضویت تا ۱۳۲۲ و مرگ سلیمان میرزا به تعویق افتاد. اما جمیله صدیقی کسمائی سابقه‌ای قدیمی‌تر از این عضویت در حزب توده داشت و سابقه‌ی زندان سیاسی او به پنج سال پیش از شهریور ۱۳۲۰ و کناره‌گیری رضا شاه از سلطنت برمی‌گشت.(۲) صدیقی کسمائی به همراه شوکت روستا در ۱۳۱۵ به سبب برخی فعالیت‌های ترقی‌خواهانه‌ای که البته، رنگ و بوی چپ‌‌گرایانه داشت و مقبول دستگاه حاکم در آن روزگار نبود، به زندان افتاده بودند. حبسی که به روایتی چهار سال و به روایتی تا ۱۳۲۰ و خروج رضا شاه از ایران ادامه پیدا کرد. این دو زن هر دو عضو «جمعیت پیک سعادت نسوان» بودند که در ۱۳۰۰ در رشت توسط تعدادی از زنان روشنفکر این شهر با گرایش‌های چپ تشکیل شد. این دو نام، جمیله صدیقی کسمائی و #شوکت_روستا را می‌توان اولین زنان زندانی سیاسی در ایران دانست. تاریخ آغاز بازداشت و حبسشان، ۱۳۱۵ است. سالی که این نوشته شکل می‌گیرد، ۱۴۰۳. یعنی ۸۸ سال است که زنان به سبب فعالیت‌های سیاسی خود در ایران پسا مشروطه، توسط رژیم‌های استبدادی حاکم بر ایران مورد تعقیب و برخورد و بازداشت و حبس قرار می‌گیرند. از زمان پهلوی اول تا امروز، گویی سنت حضور زن زندانی سیاسی در بند ادامه پیدا کرده‌ است و زنان فعال سیاسی به خار چشم مستبدان حاکم بر ایران بدل شده‌اند.

ادامه مطلب
ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
چه کسی حکم اعدام «پخشان عزیزی» را امضا کرد؟/ #مرتضی_هامونیان

📡📡📡📡📡#ایمان_افشاری معممی است که در عملکردش جز ایمان به قدرت و زور، چیزی یافت نمی‌شود. او دستکم از زمستان ۱۳۹۷ بر کرسی قضاوت شعبه‌ی ۲۶ دادگاه انقلاب خیمه زده و احکام غلاظ و شدادش بارها موجب #اعدام شهروندان معترض ایرانی و زندانی شدن و ستاندن آزادی و حقوق انسانی از افراد بسیاری شده است.
یکی از جدیدترین قربانیان قضاوت ایمان افشاری، «پخشان عزیزی» است؛ فعال مدنی کُردی که پیش از بازداشت، به‌عنوان یک «مددکار اجتماعی» شناخته می‌شد.(۱) #پخشان_عزیزی، شهروند اهل مهاباد، در سیزدهم مردادماه ۱۴۰۲ توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شد. ابتدا به بند ۲۰۹ بازداشتگاه ویژه‌ی وزارت اطلاعات مستقر در زندان اوین و بعد به بند زنان این زندان منتقل شد.(۲) خانم عزیزی در طول بازداشتش ماه‌ها بلاتکلیفی، فشار و شکنجه و بازجویی‌های طولانی را گذراند و سرانجام در آغازین روزهای مرداد ۱۴۰۳، ایمان افشاری، او را از بابت اتهاماتی ازجمله «عضویت در جمعیت‌های معارض کشور» به اعدام محکوم کرد.
ایمان افشاری سابقه‌ی زیادی در صدور احکام اعدام دارد که متأسفانه بسیاری از آن‌ها نیز به اجرا درآمده‌اند. او قاضی صادرکننده‌ی حکم اعدام فعالین سیاسی و مدنی و شهروندانی ایرانی چون «#شهاب_نادعلی_جوزانی»، «#محسن_مظلوم»، «#پژمان_فاتحی»، «#وفا_آذربار»، «#هژیر_فرامرزی»، «#حبیب_اسیود» و بسیارانی دیگر است. یکی از قربانیان ایمان افشاری، فیلم‌ساز صاحب‌نام ایرانی یعنی «#محمد_رسول‌اف» است. رسول‌اف که از ایران خارج شد تا به زندانی که افشاری برای او بریده بود نیفتد، دیالوگی میان خود و ایمان افشاری را نقل کرده که برای درک فاجعه و شناخت این معمم موسوم به قاضی کفایت می‌کند.
رسول‌اف در مورد افشاری گفته است:
«از قاضی محترم پرسیدم: آیا فیلم‌هایم را دیدید؟
گفت: نه.
گفتم: پس چطور می‌خواهید قضاوت کنید؟
گفت: تحلیل دستگاه‌های امنیتی درباره‌ی فیلم‌ها برای من کافی است.»
افشاری در مقام قاضی شعبه‌ی ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، در سرکوب حقوق زنان و فعالان زن به‌ویژه مخالفان حجاب اجباری در ایران ید طولایی دارد. «#آتنا_دائمی» و «#گلرخ_ایرایی» ازجمله فعالانی هستند که با حکم او به زندان محکوم شده‌اند.


ادامه مطلب

ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
گفتگو با سولکا؛ رپ، برابری جنسیتی و نبردی که ادامه دارد/ #مرتضی_هامونیان

📡📡📡📡📡– «سولکا» صدایش می‌زنند؛ آن‌قدر با این اسم شناخته می‌‌شود که دیگر اطرافیانش فراموش کرده‌اند نام اصلی‌اش «#سارا_بحرینی» است.

سارا یا همان #سولکا، با تتوهای بی‌شمار بر بدن، ظاهر گنگستریِ شیکی دارد؛ چیزی شبیه به «گریسلدا بلانکو» با این فرق که سارا تبهکار نیست، او یک هنرمند است، ترانه‌های زیبا می‌نویسد و صدایی پرقدرت دارد. بسیاری او را نابغه‌ی نوظهور عرصه‌ی موسیقی هیپ‌هاپ در ایران می‌دانند. برای بسیاری باورپذیر نیست که او با این کیفیت کار در موسیقی، متولد ۱۳۸۱ باشد.

حدود ۳ سال پیش یعنی زمانی‌که فقط ۱۷ سال داشت، ویدئویی از اجرای فی‌البداهه‌ی خیابانی (فری استایل) او در یک گردهمایی خیابانی (میتینگ رپ) در شهر برازجان منتشر شد. در آن اجرا سولکا تنها دختر حاضر در جمع بود. علی‌رغم کلیشه‌های جنسیتی، او میتینگ را رهبری می‌کرد و به خاطر استعداد سرشارش می‌درخشید؛ طوری که بعید است کسی اجرای او را دیده باشد و فراموش کرده باشد.

با فاصله‌ای بسیار کم، در بحبوحه‌ی جنبش «زن، زندگی، آزادی» ویدئوی شوکه‌کننده‌ی دیگری از سولکا منتشر شد، اما این‌بار او هنرمند صحنه نبود. یک لباس‌شخصیِ درشت‌جثه، سولکا را در خیابان بر روی شکم خوابانده و بر گرده‌ی او نشسته بود و منتظر بود تا همکاران دیگر از راه برسند. وضعیتی که یادآور بازداشت «جورج فلوید» آمریکایی بود با این تفاوت که این بار قربانی دختر هنرمند ۱۷ ساله است. دختر نوجوانی که به زندان بزرگسالان بوشهر برده شد و اندکی بعد توسط قاضی به خاطر هنر، سبک زندگی و اعتقاداتش محکوم شد.

ظهور پرحرارت ولی کوتاه‌مدت سولکا و سپس بازداشت و بی‌خبری از او به حواشی ازجمله انتشار اطلاعات نادرست در مورد او دامن زد. ماهنامه‌ی خط صلح اما توانست به هدف آشنایی بیش‌تر با نسل جدید هنر اعتراضی و تابوهای جنسیتی و چالش‌های موجود، سولکا را به گفت‌وگو قانع کند. آن‌چه در پی می‌آید حاصل گفت‌و‌گو با یکی از جوان‌ترین هنرمندان زیرزمینی ایران است.


ادامه مطلب

ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
حیوان‌آزار امروز، انسان‌آزار فردا/ #مرتضی_هامونیان


📡📡📡📡📡– هر از گاهی در رسانه‌ها، خبری را می‌خوانیم که حکایت از آزار حیوانات، توسط تنی چند از هموطنانمان دارد. حیوانات خانگی و غیرخانگی که توسط مردم مورد آزار قرار می‌گیرند و یا باغ‌ وحش‌هایی که به‌جای محل نگهداری و تیمار آن‌ها، به محلی برای آزار حیوانات بدل می‌شوند. آن‌چه که در واقع اتفاق می‌افتد، خشونت‌هایی است که در ظاهر امر علیه حیوانات است، اما در واقع رفتارهای نگران کننده‌ای است که پیامدهای آن می‌تواند فقط به حیوانات محدود نشود. خشونت‌هایی که جلوه‌ای از رفتارهای پلید انسانی است که در ابتدا #حقوق_حیوانات را نقض می‌کند و اما می‌تواند به نقض حقوق انسان‌ها و شهروندان دیگر در یک جامعه منجر شود. خشونت‌هایی که البته فقط شامل کشتن حیوانات و اشکال فیزیکی آن نمی‌شود. بلکه گاهی شامل اشکال نرمی می‌شود که در جامعه به شکل فراگیری می‌توانند بر حیوانات تحمیل شوند. خشونت‌هایی که بخشی از یک چرخه‌اند، چرخه‌ای که قربانیان آن در ابتدا حیوانات‌اند و بعد انسان‌ها و ساکنان آن جامعه.

عموماً حیواناتی مورد آزار و خشونت انسان‌ها قرار می‌گیرند که از انسان‌ها ضعیف‌تر هستند. آسیب‌رساندن به آن‌ها هم یک ناهنجاری اجتماعی است که متاسفانه در سال‌های اخیر در جامعه‌ی ما فراگیر شده و یا با توجه به توان رسانه‌های اجتماعی، اخبار آن بیش‌تر به گوش شهروندان می‌رسد. اگر نظریه‌ی چرخه‌ی خشونت را بپذیریم، می‌توانیم بگوییم که با توجه به ماهیت تکرارشونده‌ی اعمال افرادی که خشونت می‌ورزند، این امر تنها به حیوانات محدود نخواهد شد. یعنی با توجه به عدم توانمندی فرد برای کنترل اعمال خشونت، این رفتار ترک نشده و می‌تواند از اعمال آن بر حیوانات به اعمال آن بر انسان‌ها تغییر وضعیت بدهد. در واقع فردی که چنین اعمال خشنی را علیه حیوانات مرتکب می‌شود، حساسیت اخلاقی و روانی خود را در این عمل از دست می‌دهد و با عادی شدن خشونت برای او، احتمال خشونت‌ورزی علیه انسان‌ها در آن فرد بیش‌تر و بیش‌تر می‌شود. (۱) از سویی دیگر هم می‌توان گفت که در بسیاری از مطالعات جرم‌شناسی، نشان داده شده که افرادی که سابقه‌ی بدرفتاری با حیوانات را دارند، نه تنها میزان ارتکاب به خشونت‌شان نسبت به افراد دیگر، بلکه میزان سایر رفتارهای ضد اجتماعی‌شان نیز بیش‌تر است.


ادامه مطلب

ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
نگاهی به ریشه‌های روان‌شناختی و اجتماعی خرافات در ایران، گفتگو با کاوه طالبم/ #مرتضی_هامونیان

📡📡📡📡📡– در ایران، فال‌گیری و #دعا‌نویسی از دیرباز وجود داشته است، اما این پدیده در سال‌های اخیر به‌طور بسیار فزاینده‌ای، نه‌تنها در میان اقشار کم‌سواد، بلکه در سطوح بالای اجتماعی و هم‌چنین سیاستمداران، رواج یافته است. این پدیده، که به اعتقاد بسیاری از روان‌شناسان و پژوهشگران حوزه‌ی علوم اجتماعی، ریشه در ناامنی روانی و اجتماعی دارد، به ابزار سوئاستفاده‌گران برای کنترل افکار عمومی و توجیه شکست‌های سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است. گسترش خرافات در نهادهای تصمیم‌گیری، باعث تضعیف عقلانیت و ناکارآمدی مدیریتی می‌شود. از سوی دیگر، وابستگی مردم به این باورها، فردگرایی و مسئولیت‌پذیری را کاهش داده و فساد را تقویت می‌کند.

برای بررسی بیش‌تر این موضوع با «#کاوه_طالبم»، پژوهشگر مطالعات اجتماعی و عضو هیات تحریریه‌ی «انجمن روان‌شناسی تکاملی» در زمینه‌ی انسان‌شناسی و علوم اجتماعی به بحث و گفت‌وگو پرداخته‌ایم. این پژوهشگر معتقد است، تا زمانی که شکاف میان ابزارهای مدرن و تفکر سنتی پر نشود، باور به خرافات ادامه خواهند داشت و فال و دعا نه به شیوه‌ی سنتی، که در شکل‌های مدرن، اندیشه‌ی جامعه را در برخواهد گرفت. این نویسنده، به ریشه‌های این باور اشاره می‌کند و می‌گوید: در گذشته، جوامع برای «پیش‌بینی آینده» و «یافتن راه‌حل‌های مشکلات» از #طالع‌بینی، استخاره و #دعا‌نویسی استفاده می‌کردند. اما در دورانی که علم و داده‌های تجربی در دسترس است، این روش‌ها کارکرد خود را از دست داده‌اند. او در پاسخ به این سوال که چرا در دنیای مدرن، هم‌چنان برخی از مردم به شیوه‌های سنتی و خرافی پناه می‌برند، این‌گونه می‌گوید: «پاسخ را باید در عوامل اجتماعی و روان‌شناختی جست‌وجو کرد. بسیاری از افراد، مخصوصاً در شرایط بحران #اقتصادی یا مشکلات شخصی، به‌دنبال راه‌حلی سریع و ساده هستند.» این محقق پس از اشاره به دلایل روانشناختی، دلیل دیگر را در بستر مسایل اجتماعی معرفی می‌کند و می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین عوامل، ناپایداری اقتصادی و اجتماعی است.»

ادامه مطلب

ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
جمهوری اسلامی، رکورددار مجازات سالب حیات در جهان/ #مرتضی_هامونیان

📡📡📡📡📡– خرداد ماه ۱۳۹۱، رهبر جمهوری اسلامی در مراسم سالگرد بنیانگذار نظام حاکم بر ایران گفت: «ما رکورد زدیم». واقعیت این است که او درست گفته بود؛ حتی قبل از آن‌زمان، جمهوری اسلامی یکی از رکوردداران #اعدام در جهان بوده و هست. علی‌رغم این‌که سال‌ها است مدافعان #حقوق_بشر ایرانی و جامعه‌ی جهانی برای پایان یافتن این مجازات غیرانسانی در ایران تلاش می‌کنند و صاحبان اندیشه و قلم، از باورمندان به اسلام تا غیرباورمندان به این دین، در جهت نقد و لغو این مجازات می‌کوشند، متاسفانه شاهدیم که طبق گزارش سازمان عفوبین‌الملل در سال ۲۰۲۴، ایران بار دیگر در صدر فهرست کشورهایی قرار گرفت که بیش‌ترین تعداد اعدام‌های ثبت‌شده را اجرا کرده‌ است. (۱) این در حالی است که در سایر کشورهای جهان، با تلاش مدافعان حقوق بشر، حکم اعدام در حال برچیده شدن است. به‌عنوان نمونه در آخرین ماه سال ۲۰۲۴، کشور زیمباوه، بیست سال پس از اجرای آخرین حکم اعدام، این مجازات را به کل لغو کرد. (۲)

اعدام در ایران، پس از اوج‌گیری خود در سال ۲۰۱۵، در حال کاهش بود و در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ به پایین‌ترین حد (صرفاً نسبت به سال‌های قبل) رسیده بود، اما پس از آن، بار دیگر اوج گرفت تا جایی‌که در سال گذشته‌ی میلادی، رکورد آماری خود را زد و با افزایشی ۱۴درصدی، به بالاترین میزان اعدام‌ها از سال ۲۰۱۵ تا امروز، یعنی اعدام ۹۷۲ نفر رسید؛ رکوردی که تنها ۵ نفر با آمار سال ۲۰۱۵ فاصله دارد و این یعنی سهمی بیش از پنجاه درصد از کل اعدام‌ها در جهان. نکته این‌که ایران، عربستان سعودی و عراق، چیزی بیش از ۹۱ درصد اعدام‌های ثبت‌شده در جهان را به‌خود اختصاص داده‌اند و در این سخن نکته‌ها برای اهل نشانه نهفته است.

ادامه مطلب

ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
از سکه تا سند ملکی: مهریه، آیینه‌ای از تحولات اقتصادی و شکاف‌های طبقاتی در ایران/ #مرتضی_هامونیان

📡📡📡📡📡– مهریه‌ی یکی تنها «۱۴ سکه» است و دیگری «هزار و سیصد و اندی سکه» (که به سن عروس بر می‌گردد). میزان این #مهریه هم هر بار بالا و پایین می‌شود. مهریه قرار است صداق باشد و نشانه‌ی مهر و محبت و اما مانند قیمت مسکن و خودرو، با بالا و پایین رفتن دلار و طلا کم و زیاد می‌شود. میزان مهریه هم گاهی به میزان مهر داماد به عروس تعبیر می‌شود؛ گویا هرچه عدد مهر بیش‌تر باشد، زوج، زوجه را بیش‌تر دوست دارد. مهریه‌ای که در ایران و فرهنگ حقوقی و اجتماعی تنها یک قرارداد و سنت دیرینه نیست، بلکه پدیده‌ی چند لایه‌ای است که در آن ردپای تحولات اقتصادی، نابرابری‌های جنسیتی و موقعیت اجتماعی خانواده‌ها به‌وضوح دیده می‌شود. در سال‌های اخیر، شکل مهریه‌ها دگرگون شده است؛ از پول نقد، به سکه، و امروز به دارایی‌هایی چون ملک، خودرو یا حتی ارز دیجیتال و دلار. این تغییرات صرفاً انتخاب‌های فردی نیستند، بلکه بازتابی از نگرانی‌های مالی گسترده، سنت‌های خانوادگی و بازآرایی ارزشی در نگاه به امنیت و جایگاه زنان در ساختار اجتماعی امروز هستند.

سکه، نماد امنیت یا ابزار تقابل؟

در دهه‌های اخیر، سکه‌ی طلا به متداول‌ترین واحد مهریه در ایران بدل شد. این گرایش ناشی از سه عامل است:

بی‌ثباتی پول ملی و تورم لجام‌گسیخته

خانواده‌ها و زنان ترجیح دادند به جای مهریه‌ی نقدی، سکه‌ی طلا را به‌عنوان پشتوانه‌ای امن‌تر برای آینده برگزینند.

قابلیت نقدشوندگی و ارزش نمادین سکه

سکه نه‌تنها ارزش مالی بالایی داشت، بلکه بازنمایی از قدرت چانه‌زنی زنان در مذاکرات ازدواج شد.

افزایش دعاوی مهریه

موج گسترده‌ی پرونده‌های مهریه، به‌ویژه در طبقه‌ی متوسط و پایین، منجر به واکنش‌های قضایی و سیاسی شد، از جمله طرح‌های «مهریه معقول» و سقف‌گذاری برای تعداد سکه‌ها. در بسیاری از این موارد، مردانِ ناتوان از پرداخت مهریه، به زندان افتادند. این در حالی‌ست که در طبقات بالاتر، مردان متمول به‌دلیل دسترسی به وکلای حرفه‌ای و توان پرداخت یک‌باره یا توافقی مهریه، کم‌تر در معرض صدور حکم جلب یا بازداشت قرار می‌گیرند. در نتیجه، تبعات کیفری مهریه عمدتاً بر دوش اقشار کم‌درآمد باقی می‌ماند.

ادامه مطلب
لینک به مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM