Forwarded from Тутэйшы Шляхціч
Грандыёзны пінскі касцёл Св. Станіслава — згубленая спадчына
Я яго назваў грандыёзным, бо ён рэальна быў вялічэзным. Каб вы разумелі, калегіум побач, які на яго фоне здаецца маленькім, - ужо вялічэзны. Гэта можна адчуць толькі, калі побач стаць ля яго. І вось касцёл быў яшчэ большым.
Уласна гэты касцёл належаў да езуіцкага кляштару, якія былі збудаваныя дзесь у 1636-1646 гг.
Неўзабаве кляштар атрымаў статус калегіума. Тутака выкладаліся літаратура, фізіка, логіка, гісторыя, геаграфія, замежныя мовы і ўласна тэалогія. Пры калегіуме дзейнічалі музыкальная «бурса», бібліятэка, тыпаграфія, аптэка і лякарня для бедных. У сярэднім колькасць навучэнцаў складала 700 чалавек з усёй Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў.
На жаль, касцёл да сённяшнасці не захаваўся. У 1939 г. камуністы абстралялі з гармат яго вежы. А ў 1953 зусім знеслі, каб паставіць помнік Леніну :/
#згубленаяспадчына
Я яго назваў грандыёзным, бо ён рэальна быў вялічэзным. Каб вы разумелі, калегіум побач, які на яго фоне здаецца маленькім, - ужо вялічэзны. Гэта можна адчуць толькі, калі побач стаць ля яго. І вось касцёл быў яшчэ большым.
Уласна гэты касцёл належаў да езуіцкага кляштару, якія былі збудаваныя дзесь у 1636-1646 гг.
Неўзабаве кляштар атрымаў статус калегіума. Тутака выкладаліся літаратура, фізіка, логіка, гісторыя, геаграфія, замежныя мовы і ўласна тэалогія. Пры калегіуме дзейнічалі музыкальная «бурса», бібліятэка, тыпаграфія, аптэка і лякарня для бедных. У сярэднім колькасць навучэнцаў складала 700 чалавек з усёй Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў.
На жаль, касцёл да сённяшнасці не захаваўся. У 1939 г. камуністы абстралялі з гармат яго вежы. А ў 1953 зусім знеслі, каб паставіць помнік Леніну :/
#згубленаяспадчына
Forwarded from Historyja
22 сакавіка 1943 года разам з жыхарамі была спалена вёска Хатынь
У чэрвені 1942 года ў Кіеве быў сфармаваны 118-ы батальён ахоўнай паліцыі з ліку вайсковых палонных чырвонаармейцаў, якія трапілі ў Кіеўскі кацёл, у асноўным ураджэнцаў усходняй Украіны. Батальёнам камандаваў Эрых Кёрнер, яго дублёрам быў Канстанцін Смоўскі. Аперацыі, замест немаладога ўжо Кёрнера, праводзіў 27-гадовы Рыгор Васюра, начальнік штаба батальёна, былы старэйшы лейтэнант савецкіх войскаў. Першай ротай, якая лічылася элітнай, камандавалі Васіль Мялешка, былы савецкі лейтэнант пяхоты, ды немец Ганс Вёльке, вядомы спартовец і прызёр алімпіяды ў Берліне ў 1936 годзе. З забойства партызанамі Фёльке і пачалася хатынская трагедыя…
У чэрвені 1942 года ў Кіеве быў сфармаваны 118-ы батальён ахоўнай паліцыі з ліку вайсковых палонных чырвонаармейцаў, якія трапілі ў Кіеўскі кацёл, у асноўным ураджэнцаў усходняй Украіны. Батальёнам камандаваў Эрых Кёрнер, яго дублёрам быў Канстанцін Смоўскі. Аперацыі, замест немаладога ўжо Кёрнера, праводзіў 27-гадовы Рыгор Васюра, начальнік штаба батальёна, былы старэйшы лейтэнант савецкіх войскаў. Першай ротай, якая лічылася элітнай, камандавалі Васіль Мялешка, былы савецкі лейтэнант пяхоты, ды немец Ганс Вёльке, вядомы спартовец і прызёр алімпіяды ў Берліне ў 1936 годзе. З забойства партызанамі Фёльке і пачалася хатынская трагедыя…
Forwarded from Historyja
22 сакавіка 1864 года расейскімі ўладамі на пляцы Лукішкі ў Вільні быў павешаны беларускі герой і кіраўнік паўстання Кастусь Каліноўскі. Перад пакараннем Каліноўскі паспеў напісаць "Лісты з-пад шыбеніцы", своеасаблівы зварот да беларускага народу. У фрагменце чытаем:
«Браты мае, мужыкі родныя. З-пад шыбеніцы маскоўскай прыходзіць мне да вас пісаці, і, можа, раз астатні. Горка пакінуць зямельку родную і цябе, дарагі мой народзе. Грудзі застогнуць, забаліць сэрца, — но не жаль згінуць за тваю праўду… Нямаш, браткі, большага шчасьця на гэтым сьвеце, як калі чалавек у галаве мае розум і навуку… Но як дзень з ноччу не ходзіць разам, так не ідзе разам навука праўдзіва з няволяй маскоўскай. Дапокуль яна ў нас будзе, у нас нічога ня будзе, ня будзе праўды, багацтва і ніякай навукі, — адно намі, як скацінай, варочаць будуць не для дабра, но на пагібель нашу… Бо я табе з-пад шыбеніцы кажу, Народзе, што тагды толькі зажывеш шчасьліва, калі над табою Маскаля ўжо ня будзе.»
«Браты мае, мужыкі родныя. З-пад шыбеніцы маскоўскай прыходзіць мне да вас пісаці, і, можа, раз астатні. Горка пакінуць зямельку родную і цябе, дарагі мой народзе. Грудзі застогнуць, забаліць сэрца, — но не жаль згінуць за тваю праўду… Нямаш, браткі, большага шчасьця на гэтым сьвеце, як калі чалавек у галаве мае розум і навуку… Но як дзень з ноччу не ходзіць разам, так не ідзе разам навука праўдзіва з няволяй маскоўскай. Дапокуль яна ў нас будзе, у нас нічога ня будзе, ня будзе праўды, багацтва і ніякай навукі, — адно намі, як скацінай, варочаць будуць не для дабра, но на пагібель нашу… Бо я табе з-пад шыбеніцы кажу, Народзе, што тагды толькі зажывеш шчасьліва, калі над табою Маскаля ўжо ня будзе.»
Forwarded from Беларускі інстытут публічнай гісторыі
ШТО ТАКОЕ "БЕЛАРУСКІ КАТЫНСКІ СПІС"
22 сакавіка 1940 года народны камісар НКВД СССР Лаўрэнцій Берыя падпісаў загад № 00350 «Аб разгрузцы турмаў НКВД УССР і БССР». Дакумент загадваў перавезці ў Менскую турму з турмаў заходніх абласцей БССР 3 тысячы зняволеных.
У тым ліку:
з Брэсцкай турмы — 1500 чалавек,
з Вілейскай — 550,
з Пінскай — 500,
з Баранавіцкай — 150.
Гэта былі грамадзяне Польшчы — абшарнікі, былыя землеўладальнікі, фабрыканты, польскія афіцэры, службоўцы і перабежчыкі, арыштаваныя НКВД пасля так званага "вызвольнага паходу" Чырвонай Арміі ў верасні 1939 года. Аперацыю неабходна было завяршыць цягам 10 дзён.
Яшчэ 5 сакавіка 1940 года Палітбюро ЦК ВКП(б) пастанавіла разгледзець справы "без выкліку арыштаваных і без прад’яўлення абвінавачання, пастаноў аб заканчэнні следства і абвінаваўчага заключэння" і асудзіць іх да расстрэлу.
Пра далейшы лёс польскіх грамадзянаў сведчыць сакрэтная запіска старшыні КДБ СССР Аляксандра Шэлепіна да Мікіты Хрушчова ад 3 сакавіка 1959 года. З яе вынікала, што ў КДБ СССР захоўваліся ўліковыя і іншыя матэрыялы "аб расстраляных у 1940 годзе палонных і інтэрнаваных афіцэрах, жандарах, паліцаях, асадніках, памешчыках і іншых прадстаўніках былой буржуазнай Польшчы".
Усяго па рашэннях Асобай тройкі НКВД СССР было расстраляна 21 857 чалавек, у тым ліку:
у Катынскім лесе (Смаленская вобласць) — 4421 чалавек,
у Старабельскім лагеры пад Харкавам — 3820,
у Асташкаўскім лагеры (каля Калініна, цяпер Цвер) — 6311,
у іншых лагерах і турмах Заходняй Украіны і Заходняй Беларусі — 7305 чалавек.
Шэлепін прапаноўваў знішчыць справы, бо яны "не ўяўляюць ні аператыўнай, ні гістарычнай каштоўнасці", а "любы непрадбачаны выпадак можа прывесці да раскрыцця аперацыі з усімі непажаданымі для нашай дзяржавы наступствамі".
Кіраўнік КДБ таксама падкрэсліваў, што "адносна расстраляных у Катынскім лесе існуе афіцыйная версія, пацверджаная следствам, праведзеным па ініцыятыве савецкіх уладаў у 1944 годзе Камісіяй пад назвай: «Асобая камісія па ўстанаўленні і расследаванні расстрэлу нямецка-фашысцкімі захопнікамі польскіх афіцэраў у Катынскім лесе»".
Савецкія ўлады да пачатку 1990-х гадоў адмаўлялі сваю датычнасць да гэтай злачыннай акцыі, вядомай як Катынскі расстрэл. Толькі пасля развалу СССР Расея прызнала віну і пачала перадаваць Польшчы "катынскія" дакументы, у тым ліку спісы расстраляных. Аднак зараз Расея вяртаецца да савецкіх наратываў.
У 1994 годзе Служба бяспекі Украіны выявіла і перадала Польшчы так званы «Украінскі катынскі спіс» — дакумент з імёнамі 3435 расстраляных НКВД на тэрыторыі УССР польскіх грамадзян.
Большасць польскіх і беларускіх даследчыкаў сталінскіх рэпрэсій мяркуюць, што павінен існаваць аналагічны «Беларускі катынскі спіс» з імёнамі каля 4 тысяч польскіх грамадзян, расстраляных у БССР. Саветы маглі забіваць іх у Курапатах або ў іншых месцах пад Менскам.
Беларускія ўлады ўпарта адмаўляюць існаванне такога спісу. Да гэтага часу знайсці яго ў архівах не ўдалося. Аднак даследчыкі і гісторыкі стварылі праект спісу. У яго ўвайшлі імёны польскіх грамадзян, узятых у палон на тэрыторыі Беластоцкага, Наваградскага, Віленскага і Палескага ваяводстваў. Лёсы гэтых людзей невядомы.
На здымках: 1. Дакладная А.Шалэпіна Хрушчову; 2. Ікона Маці Божая Катынская; 3. Кадр з фільма Пятра Шкапяка «Катынь – апошні сведка»
22 сакавіка 1940 года народны камісар НКВД СССР Лаўрэнцій Берыя падпісаў загад № 00350 «Аб разгрузцы турмаў НКВД УССР і БССР». Дакумент загадваў перавезці ў Менскую турму з турмаў заходніх абласцей БССР 3 тысячы зняволеных.
У тым ліку:
з Брэсцкай турмы — 1500 чалавек,
з Вілейскай — 550,
з Пінскай — 500,
з Баранавіцкай — 150.
Гэта былі грамадзяне Польшчы — абшарнікі, былыя землеўладальнікі, фабрыканты, польскія афіцэры, службоўцы і перабежчыкі, арыштаваныя НКВД пасля так званага "вызвольнага паходу" Чырвонай Арміі ў верасні 1939 года. Аперацыю неабходна было завяршыць цягам 10 дзён.
Яшчэ 5 сакавіка 1940 года Палітбюро ЦК ВКП(б) пастанавіла разгледзець справы "без выкліку арыштаваных і без прад’яўлення абвінавачання, пастаноў аб заканчэнні следства і абвінаваўчага заключэння" і асудзіць іх да расстрэлу.
Пра далейшы лёс польскіх грамадзянаў сведчыць сакрэтная запіска старшыні КДБ СССР Аляксандра Шэлепіна да Мікіты Хрушчова ад 3 сакавіка 1959 года. З яе вынікала, што ў КДБ СССР захоўваліся ўліковыя і іншыя матэрыялы "аб расстраляных у 1940 годзе палонных і інтэрнаваных афіцэрах, жандарах, паліцаях, асадніках, памешчыках і іншых прадстаўніках былой буржуазнай Польшчы".
Усяго па рашэннях Асобай тройкі НКВД СССР было расстраляна 21 857 чалавек, у тым ліку:
у Катынскім лесе (Смаленская вобласць) — 4421 чалавек,
у Старабельскім лагеры пад Харкавам — 3820,
у Асташкаўскім лагеры (каля Калініна, цяпер Цвер) — 6311,
у іншых лагерах і турмах Заходняй Украіны і Заходняй Беларусі — 7305 чалавек.
Шэлепін прапаноўваў знішчыць справы, бо яны "не ўяўляюць ні аператыўнай, ні гістарычнай каштоўнасці", а "любы непрадбачаны выпадак можа прывесці да раскрыцця аперацыі з усімі непажаданымі для нашай дзяржавы наступствамі".
Кіраўнік КДБ таксама падкрэсліваў, што "адносна расстраляных у Катынскім лесе існуе афіцыйная версія, пацверджаная следствам, праведзеным па ініцыятыве савецкіх уладаў у 1944 годзе Камісіяй пад назвай: «Асобая камісія па ўстанаўленні і расследаванні расстрэлу нямецка-фашысцкімі захопнікамі польскіх афіцэраў у Катынскім лесе»".
Савецкія ўлады да пачатку 1990-х гадоў адмаўлялі сваю датычнасць да гэтай злачыннай акцыі, вядомай як Катынскі расстрэл. Толькі пасля развалу СССР Расея прызнала віну і пачала перадаваць Польшчы "катынскія" дакументы, у тым ліку спісы расстраляных. Аднак зараз Расея вяртаецца да савецкіх наратываў.
У 1994 годзе Служба бяспекі Украіны выявіла і перадала Польшчы так званы «Украінскі катынскі спіс» — дакумент з імёнамі 3435 расстраляных НКВД на тэрыторыі УССР польскіх грамадзян.
Большасць польскіх і беларускіх даследчыкаў сталінскіх рэпрэсій мяркуюць, што павінен існаваць аналагічны «Беларускі катынскі спіс» з імёнамі каля 4 тысяч польскіх грамадзян, расстраляных у БССР. Саветы маглі забіваць іх у Курапатах або ў іншых месцах пад Менскам.
Беларускія ўлады ўпарта адмаўляюць існаванне такога спісу. Да гэтага часу знайсці яго ў архівах не ўдалося. Аднак даследчыкі і гісторыкі стварылі праект спісу. У яго ўвайшлі імёны польскіх грамадзян, узятых у палон на тэрыторыі Беластоцкага, Наваградскага, Віленскага і Палескага ваяводстваў. Лёсы гэтых людзей невядомы.
На здымках: 1. Дакладная А.Шалэпіна Хрушчову; 2. Ікона Маці Божая Катынская; 3. Кадр з фільма Пятра Шкапяка «Катынь – апошні сведка»
Forwarded from Historyja
У чэрвені 1942 года ў Кіеве быў сфармаваны 118-ы батальён ахоўнай паліцыі з ліку вайсковых палонных чырвонаармейцаў, якія трапілі ў Кіеўскі кацёл, у асноўным ураджэнцаў усходняй Украіны. Батальёнам камандаваў Эрых Кёрнер, яго дублёрам быў Канстанцін Смоўскі. Аперацыі, замест немаладога ўжо Кёрнера, праводзіў 27-гадовы Рыгор Васюра, начальнік штаба батальёна, былы старэйшы лейтэнант савецкіх войскаў. Першай ротай, якая лічылася элітнай, камандавалі Васіль Мялешка, былы савецкі лейтэнант пяхоты, ды немец Ганс Вёльке, вядомы спартовец і прызёр алімпіяды ў Берліне ў 1936 годзе. З забойства партызанамі Фёльке і пачалася хатынская трагедыя…
https://novychas.online/poviaz/chatynj_zorstkaje_recha_histor
https://novychas.online/poviaz/chatynj_zorstkaje_recha_histor
Новы Час
Хатынь: хто спаліў беларускую вёску
Калі выявілася, што шыла ў мяху не схаваеш, загаварылі пра ўкраінскіх нацыяналістаў, а значыць, і пра Бандэру. Ці былі ў Хатыні«бандэраўцы», і хто ж спаліў беларускую вёску?
На тэрыторыі замкавага комплексу ў Міры пачалася рэалізацыя аднаго з самых амбітных праектаў апошніх гадоў — аднаўленне гістарычнага італьянскага саду, які існаваў пры замку ў XVIII стагоддзі.
Сад быў закладзены напрыканцы XVI — напачатку XVII стагоддзя Мікалаем Крыштофам Радзівілам, вядомым пад мянушкай «Сіротка». Ён стаў часткай вялікага будаўнічага праекта па ператварэнні Мірскага замка ў магнацкую рэзідэнцыю. Да нашага часу сад не захаваўся, але яго апісанні маюцца ў інвентарных дакументах сярэдзіны XVIII стагоддзя. У інвентары за 1746 год гаворыцца, што сад меў геаметрычную структуру з 25 квадратаў, у якіх раслі пладовыя дрэвы, гародніна і лекавыя расліны. Таксама былі аранжарэя, гаспадарчыя пабудовы, дом садоўніка і тры зялёныя алеі, адна з якіх была вішнёвай. У 1830 годзе дарога на Стоўбцы адсекла сад ад замка, што прывяло да яго паступовага заняпаду.
Навіна
Сад быў закладзены напрыканцы XVI — напачатку XVII стагоддзя Мікалаем Крыштофам Радзівілам, вядомым пад мянушкай «Сіротка». Ён стаў часткай вялікага будаўнічага праекта па ператварэнні Мірскага замка ў магнацкую рэзідэнцыю. Да нашага часу сад не захаваўся, але яго апісанні маюцца ў інвентарных дакументах сярэдзіны XVIII стагоддзя. У інвентары за 1746 год гаворыцца, што сад меў геаметрычную структуру з 25 квадратаў, у якіх раслі пладовыя дрэвы, гародніна і лекавыя расліны. Таксама былі аранжарэя, гаспадарчыя пабудовы, дом садоўніка і тры зялёныя алеі, адна з якіх была вішнёвай. У 1830 годзе дарога на Стоўбцы адсекла сад ад замка, што прывяло да яго паступовага заняпаду.
Навіна
Адчуйце атмасферу Менска сто гадоў таму ды даведайцеся крыху пра назву места. У тым ліку дзякуючы выкарыстанню ШІ.
https://www.youtube.com/watch?v=RBHgpDOiyck
https://www.youtube.com/watch?v=RBHgpDOiyck
YouTube
Минск 100 лет назад. Название
Минск сто лет назад. Благодаря современным технологиям старые фотографии превратились в ожившие картины. В этом видео вы можете увидеть, каким был город в прошлом, и услышать его историю.
Создано по мотивам книги Захара Васильевича Шибеко «Минскъ сто лет…
Создано по мотивам книги Захара Васильевича Шибеко «Минскъ сто лет…