⭕️مردم چرا و چطور به سراغ #اخبار_جعلی می‌روند؟
💢از کجا تشخیص دهیم کدام اخبار جعلی هستند؟

قبلا یک راه ساده برای سنجش صحت اخبار، مراجعه به نسخه کاغذی یا آنلاین رسانه‌ها بود اما حالا که تولیدکننده‌ها و مصرف‌کننده‌های خبر، همه در شبکه‌های اجتماعی هستند،‌ کسی حوصله نمی‌کند به رسانه مراجعه کند و «وجود» خبر را بررسی کند.

در کشورهایی که بیم سانسور وجود دارد و مردم باور دارند که رسانه‌ها «نمی‌توانند» یا «نمی‌خواهند» اخبار واقعی را منتشر کنند،‌ احتمال اینکه «اخبار جعلی» جای اخبار واقعی را بگیرند بسیار بیشتر است! با در نظر گرفتن اینکه «سنجش اعتبار» اخبار هم در تحریریه‌های فارسی‌ تقریبا به کلی وجود ندارد،‌ همان اخبار جعلی می‌توانند به راحتی سر از تحریریه‌ها در بیاورند و در لباس و آرایش اخبار واقعی روی خروجی رسانه‌ها قرار بگیرند!

همان طور که می‌بینید، اوضاع اطلاع‌رسانی، «بحرانی» است. روزنامه‌نگاران، ‌مدیران خبر، مصرف‌کننده‌های خبر،‌ مردم عادی و همه ما ممکن است به راحتی تحت تاثیر اخبار جعلی قرار بگیریم و نه تنها در ایران،‌ بلکه در دنیای مطبوعات آزاد هم هنوز راه دقیقی برای مقابله با این نوع اخبار، کشف نشده است؛ هر چند با استفاده از یک‌سری روش‌های ساده می‌توانید از احتمال به خطا رفتن خودتان بکاهید:

📍به #رسانه‌های_حقیقی مراجعه کنید. به سختی ممکن است اخباری واقعی وجود داشته باشند که نتوانند راهشان را به تحریریه رسانه‌ها باز کنند. سانسور کامل یک خبر در روزگار ما تقریبا غیرممکن است. حتی اگر نگران آن هستید که برخی اخبار به هیچ عنوان نمی‌توانند راهی به اتاق خبر رسانه‌های واقعی باز کنند و از کانال‌های رسمی منتشر شوند،‌ روزنامه‌نگاران و خبرنگارانی که در شبکه‌های مجازی، حساب تاییدشده دارند را دنبال کنید.

📍#اسکرین‌شات‌ها را وحی منزل ندانید. فراموش نکنید که ساختن یک تصویر از مطالب منتشرشده در رسانه‌ها یا صفحات مربوط به چهره‌های سیاسی و مسئولان در شبکه‌های اجتماعی، کار 5 دقیقه است و با یک نرم‌افزار ساده می‌توان یک خبر جعلی با لوگوی یک رسانه یا در قالب صفحه شخصی افراد، طراحی کرد. در همین راستا باید مراقب آدرس دقیق حساب‌های کاربری رسانه‌ها و افراد در شبکه‌های اجتماعی باشید.

📍هیچ رسانه ای نیست که موضعی در قبال خبر نداشته باشد. حتی اگر رسانه‌ها چنین ادعایی می‌کنند باید در نظر داشته باشید که روزنامه‌نگاران هم آدم‌هایی مثل باقی مردم هستند و ممکن است سلایق سیاسی و احساسی خود را در نوشتن و تنظیم اخبار دخالت داده باشند. برای اینکه احتمال درک اشتباه از وضعیت را کم کنید،‌ همیشه مطالعه مطالب دو یا چند رسانه را در برنامه خود قرار دهید. مثلا بی‌بی‌سی فارسی،‌ صدای آمریکا و رادیو فردا،‌ معمولا خطی نزدیک به یکدیگر را دنبال می‌کنند. شرق و اعتماد هم در بسیاری موارد موضع‌گیری‌های نزدیک به هم دارند. رسالت و جوان و کیهان هم در بسیاری موارد شبیه هم هستند. دنبال‌کردن اخبار، کار سختی است اما شهروندان مسئول از این سختی شانه خالی نمی‌کنند تا اجازه ندهند کسی از ناآگاهی آنها سوءاستفاده کند.

📌نکته مهم: به رسانه‌هایی که از شما می‌خواهند مراجعه به رسانه‌های دیگر را متوقف کنید، بی‌اعتماد باشید. کسانی که انحصار را تبلیغ می‌کنند می‌خواهند با محدود کردن منابع اطلاعاتی شما،‌ از امکان جهت‌دهی به افکار شما استفاده کنند.

📍 از خودتان که اخبار را بررسی می‌کنید و هر کسی که خبری را به شما می‌دهد، بپرسید «#منبع این خبر کجاست؟». ضعیف‌ترین و غیرقابل اعتمادترین منابع خبری،‌ منابع خبری ناشناس و نامعلوم هستند. شبکه‌های اجتماعی، منابع خبری موثقی نیستند. ارجاع‌دادن یک جمله به این عبارت که «#مردم_می‌گویند»، باید برای شما یک علامت هشدار باشد؛ کدام مردم، به چه کسانی و چه طور چنین می‌گویند؟

📍شفافیت #منابع_مالی رسانه‌ها از مهم‌ترین راهنماهای شما در بررسی جهت رسانه‌ای است که اخبارش را می‌خوانید. همیشه از خودتان بپرسید «پول این رسانه را چه کسی می‌دهد؟» یا به زبان ساده‌تر «به کجا وصل است؟». همان طور که به تجربه در زندگی روزمره دریافته‌اید،‌ هیچ چیز مجانی نیست. همه کانال‌های تلگرامی، همه بسته‌های خبری،‌ همه عکس‌ها و داستان‌هایی که می‌خوانید، «خرج» دارند. به رسانه‌ای که منابع مالی‌اش را روشن نمی‌کند، مشکوک باشید.

📍بازنشر زیاد یک مطلب به معنای صحت آن مطلب نیست. اگر یک مطلب در یک کانال تلگرامی دو میلیون بازدید داشته است، به معنی آن نیست که قطعا صحیح و دقیق است. داستان‌های «خیلی خوب» یا «خیلی بد» باید شک شما را برانگیزد.


@asrehooshmandi

🔻ویژه برنامه‌های «انتخابات و سواد رسانه‌ای»

#اخبار_جعلی

🔷معمولا رسانه برای ایجاد #پروپاگاندا بخشی از واقعیت را به صورت #جهت_دار پخش می کند تا ذهن مخاطب را به سویی که می خواهد ببرد و بعضی مواقع با #دستکاری_واقعیت به هدف خود می رسند.
✅برای دریافت اخبار به رسانه های رسمی و منابع معتبر خبری مراجعه کنید.
✅به واژه سازی های رسانه ای دقت کنید چراکه برخی واژه ها برای تهییج مخاطب ساخته می شوند.
✅قاعده #مکث، #تفکر و سپس #پذیرش را فراموش نکنید.

🎯کارشناسان برنامه: معصومه نصیری _محمد قنبری

🌀برنامه #موج را روزهای یکشنبه و سه شنبه ساعت ۱۳:۲۰ دقیقه از رادیو گفت و گو بشنوید.

@entekhabat_resane

🎯چگونه #اخبار_جعلی در اینترنت را تشخیص دهیم؟


در نوامبر ۲۰۱۶ پژوهشگران دانشگاه استنفورد هشدار دادند که : بسیاری از دانشجویان آمریکا توانایی تشخیص "گزارش‌خبری"، "مقاله فنی" و "آگهی خبری" را از هم ندارند. این کمبود سواد رسانه‌ای می‌تواند پیامدهای ناگواری داشته باشد.

◀️ اگر می‌خواهید توانایی خود را در تشخیص خبر درست از شایعه و خبرهای ساختگی تقویت کنید باید این ۵ پرسش را در هنگام خواندن خبر از خود بپرسید.

1️⃣ خبر را #چه_کسی نوشته است؟

👈 در خبر درست همیشه نامی واقعی از یک خبرنگار یا روزنامه‌نگار واقعی، که قابل پیگیری باشد به عنوان مرجع و منبع خبر گفته می‌شود ولی در خبرهای ساختگی، شایعه یا تبلیغاتی، چنین چیزی وجود ندارد. وقتی نام نویسنده یا گوینده‌ را در خبر می‌بینید حتما بیوگرافی او را نیز دنبال کنید.

🔸 این‌گونه درمی‌یابید که آیا این "گزارش خبری" است و یک خبرنگار به قصد اطلاع رسانی آن را نوشته است یا یک "مقاله‌ی فنی" است که یک کارشناس مطلع از موضوع خبر، آنرا نوشته است یا اینکه چیز دیگری از قبیل تبلیغات، شایعه یا خبر ساختگی است!

2️⃣ خبر #چه_چیزی می‌خواهد بگوید؟

👈خبر واقعی وقتی درباره موضوعی جنجالی باشد معمولا آنرا به نقل از منابع واقعیِ معتبر که قابل پیگیری باشند، می‌گوید. درحالی‌که خبر ساختگی منبع دروغین، آدرس اینترنتی ساختگی، عنوان کلی غیرقابل پیگیری، یا با استناد به مطالب مشابه غلط انداز دیگر می‌گوید که با اندکی کندوکاو و ژرف‌نگری، نادرستی آن قابل تشخیص است.

3️⃣ خبر چه #زمانی منتشر شده است؟

👈حتما به تاریخ انتشار خبر دقت کنید اگر به کلمه‌های "خبر فوری" در خبر بر می‌خورید بیشتر دقت کنید زیرا احتمال ساختگی بودن یا تبلیغاتی بودن آن بیشتر است.

4️⃣ خبر در #کجا منتشر شده؟

👈 خبر درست و مهم، حتما در خبرگزاری‌ها و سایت‌های مشهورِ دارای اعتبار نیز منتشر می‌شود. اگر خبر را برای نخستین باردر شبکه‌های اجتماعی می‌بینید باید پیش از بازنشر و فرستادن آن برای دیگران، تلاش کنید تا درستی آن را بیازمایید.

5️⃣ از خواندن خبر چه #احساسی به شما دست می‌دهد؟

👈 خبر ساختگی مثل همه‌ی تبلیغات دیگر برای برانگیختن احساس شما طراحی شده است. پس اگر با خواندن خبری بسیار ناراحت شدید، دِرَنگ کنید و نفس عمیقی بکشید.

💠ادعایی که در خبر وجوددارد را دست کم در سه خبرگزاری یا رسانه‌ی معتبر تحقیق کنید و سپس تصمیم بگیرید که خبر را ساختگی یا واقعی به حساب آورید.

💠نباید همه‌چیزرا زود باور کرد. هیچ چیزی بهتراز تفکرانتقادی در روبرو شدن با خبر نیست.

💠 اگر ۵ پرسش بالا را در خواندن خبرها رعایت کنید به تدریج سواد رسانه‌ای خود را افزایش می‌دهید.

▪️فراسوی سیاست
▪️اخبار جعلی
▪️سواد رسانه‌ای
@asrehooshmandi

#انتخابات_آمریکا
همچنین می‌تواند برای بسیاری از کسانی که مناظره را تماشا نکرده‌اند تعیین کننده برنده مناظره باشد. به همین دلیل هر دو نامزد در حالی بر روی صحنه مناظره در کلیولند خواهند رفت که برای درخشش خود در لحظاتی خاص از مناظره و یا لغزش رقیب در آن لحظات تلاش خواهند کرد.
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های #دونالد_ترامپ در مناظره پیش رو مقررات این رویارویی است. نامزد جمهوریخواهان طی چهار سال گذشته به ندرت در بحث در موضع دفاعی قرار گرفته است. او از زمان آخرین مناظره چهار سال پیش خود با هیلاری کلینتون نه تنها در هیچ مناظره‌ای حضور نیافته بلکه اغلب از موقعیت‌های چالش‌برانگیز نیز اجتناب کرده است.
رئیس جمهوری کنونی آمریکا حمله به رقیب را بهترین دفاع می‌داند و در نشست‌های خبری و مصاحبه‌هایش اغلب در برابر پرسش‌های چالش برانگیز به جای پاسخ مستقیم به سوال مطرح شده یا ادعای #اخبار_جعلی را مطرح کرده و یا به انتقاد از دموکرات‌ها پرداخته است. هرچند او در رویارویی با #جو_بایدن نیز می‌تواند این روند را در پیش گیرد اما برخی مقررات مناظره مانند زمان برابر برای سخن گفتن دو طرف یا عدم اطلاع از پرسش مجری برنامه ممکن است دونالد ترامپ را مجبور به تغییر رویه معمول خود کند.
یکی دیگر از چالش‌های پیش روی دونالد ترامپ لزوم استفاده از فرصت مناظره برای کاهش فاصله‌اش با جو بایدن در نظرسنجی‌هاست. در همین راستا دونالد ترامپ احتمالا برخلاف جو بایدن ریسک پذیری زیادی در جریان مناظره خواهد داشت. او در حالی که کمتر از ۴۰ روز به انتخابات باقی مانده به دنبال تغییر روند کنونی کارزار انتخاباتی است. شاید نامزد جمهوریخواهان مانند سال ۲۰۱۶ به دنبال این باشد تا با اقدامی پیش‌بینی نشده رقیبش را در آستانه مناظره یا در طول این رویارویی از نظر روانی تحت تاثیر قرار دهد. دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ در آستانه مناظره با هیلاری کلینتون نشستی خبری با حضور شماری از زنانی که بیل کلینتون، رئيس جمهوری اسبق را به اذیت و آزار جنسی متهم کرده بودند، برگزار کرد.
در مقابل جو بایدن به دلیل موقعیتش در نظرسنجی‌ها نیازی به ریسک پذیری زیاد ندارد و تنها باید به دنبال «مدیریت» مناظره و جلوگیری از لغزش احتمالی باشد.

📣شناخت اخبار جعلی از اخبار واقعی

🔹#اخبار_جعلی این مشخصات را دارند:

🔻دامنه یا URL مشکوک دارد (ممکن است به چیزی مانند .com.co ختم شود).
🔻تنها به یک منبع یا هیچ یک اشاره نمی کند.
🔻داستانها پیرامون حدس و گمان تدوین می شوند.
🔻داستانها در مورد یک نظر واحد شکل می گیرند ، نه اینکه همه طرف ها از دیدگاه های مختلف داستان باشند. (تک صدایی به جای چند صدایی)
🔻زبان احساساتی و / یا تزئین شده است
🔻حالت ها یا وضعیت های نظریه های توطئه داشتن.
🔻تعصب حزبی سنگین.
🔻هیچ خبرنامه ای در مورد آنها گزارش نشده است.
🔻تاریخ و زمان انتشار قدیمی یا اصلاً هیچ یک را یادداشت نمی کند.


✳️اخبار واقعی این مشخصات را دارند:

🔸منابع مختلف را از دیدگاههای مختلف ذکر می کند.
🔸زبانش ساده است.
🔸حقایق با گزارش یا آمار اثبات می شوند.
🔸«حقایق جایگزین» را ذکر نمی کند.
🔸تیتر حقایق را بیان می کند و منعکس کننده داستان است
🔸شامل تمام عناصر یک داستان است – نه فقط اجزای انتخابی
🔸حداقل تعصب حزبی
🔸روزنامه نگار دارای سابقه ای معتبر از داستانهای منصفانه است
🔸تاریخ و زمان انتشار اخیر است

رسانه نگاری، اخبار جعلی و مقابله با آن

@asrehooshmandi

💢چگونه #اخبار_جعلی در خصوص #انتخابات1400 را تشخیص دهیم؟

• به تاریخ خبر توجه کنید.
• به منبع خبر توجه کنید.
• درمورد گوینده خبر تحقیق کنید.
• درخصوص خبر فکر کنید.
• جستجوی معکوس انجام دهید.

#کلیک_امن
#پلیس_فتا

@asrehooshmandi

چگونه #اخبار_جعلی مرتبط با #انتخابات را تشخیص دهیم؟

۱: مراقب شبه خبرها باشید ۲: به تصاویر توجه کنید که واقعی باشند ۳: به زمان و تاریخ اخبار توجه کنید ۴: صحت منبع خبر را بررسی کنید ۵: به موضوع خبر دقت کنید

#کلیک_امن
#انتخابات۱۴۰۰

@entekhabat_rasane