“Qatag‘on qurbonlari” xotira muzeyiga tashrif

Davlat tilida ish yuritish asoslarini o‘qitish va malaka oshirish markazi Farg‘ona viloyati hududiy bo‘linmasi tinglovchilari ... (batafsil)


Bizning manzil:
Veb-sahifa |Telegram | Facebook | Youtube

“O‘zbek adabiy tili me’yorlari va davlat tilida ish yuritish” o'quv kursini tamomlagan an'anaviy guruhlar uchun yakuniy imtihonlar bo'lib o'tdi.
https://youtu.be/ZodkRtjcFmQ


Bizning manzil:
Veb-sahifa |Telegram | Facebook | Youtube

#bilasizmi?
So‘zlarimiz tarixi (etimologiyasi)ni bilasizmi?

IMIRSILLA – “ataylab o‘ta sekin harakatlan–”. Imirsillamay tez-tez yig‘ishtirilsang-chi! Bu so‘z asli imir tasvir so‘ziga ‘istash’ ma’nosini ifodalovchi -si qo‘shimchasini qo‘shib yasalgan fe’ldan ‘takror’ ma’nosini ifodalovchi -la qo‘shimchasi bilan hosil qilingan: (imir+si=imirsi)+la=imirsila.

IN ‘qush, hasharot, hayvonlarning yashash uchun qurgan joyi’. Arining inini buzib tashladik. Qadimgi turkey tilda ‘yirtqich hayvon uyasi’ ma’nosini anglatgan bu ot asli yin tarzida talaffuz qilingan bo‘lib (Девон, III, 11), o‘sha davrlardayoq so‘z boshlanishidagi y undoshi talaffuz qilinmay qo‘ygan (Девон, I, 84; ДС, 209): yin>in.

IN– 1. ‘yuqoridan pastga harakatlan–’; 2. ‘yuqoridan pastga harakatlanib biror sathni egalla–’. 1.Qo‘ylar qirdan indi. 2. Barglarga ingan shabnam quyosh nurlari tushishi bilan yaltirab ko‘rindi. Qadimgi turkey tilde ham shunday ma’noni anglatgan bu fe’l asli i:n– tarzida talaffuz qilingan bo‘lib (ЭСТЯ, I, 353), o‘sha davrlardayoq i: unlisining cho‘ziqlik belgisi yo‘qolgan. (ПДП, 380; Девон, I, 181): i:n- > in-.

INDAMA – ‘tovush chiqarma–’. Yaxshi gapirsa ham, urishsa ham, indamadi. Bu fe’l qadimgi turkey tilde ‘ovoz’ ma’nosini anglatuvchi o‘:n otining o‘n shaklidan (ПДП, 440; Девон, I, 74; ДС, 625) –da qo‘shimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 626; Девон, I, 271; ДС, 625), o‘zbek tilida o‘ unlisi i unlisiga almashgan (bu fe’l odatda bo‘lishsiz shaklda ishlatiladi): (o‘n + da = o‘nda– > inda–) + ma = indama–.

INDAMAS ‘kamgap’, ‘juda oz gapiradigan’. Sen juda indamas bola ekansan. Bu so‘z asli indama– fe’lining –s qo‘shimchasi bilan hosil qilingan sifatdosh shakli bo‘lib, ma’no taraqqiyoti natijasida sifatga ko‘chgan: indama– + s =indamas.

Davlat tilida ish yuritish asoslarini o‘qitish va malaka oshirish markazi Jizzax viloyati hududiy bo‘linmasi tomonidan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 21-oktabrdagi “O‘zbek tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeyini tubdan oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5850-son, 2020-yil 20-oktabrdagi “Mamlakatimizda o‘zbek tilini yanada rivojlantirish va til siyosatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6084-son Farmonlari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 10-fevraldagi “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga bosqichma-bosqich o‘tishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 61-son qarori ijrosini taminlash maqsadida 2022-yil 5-aprel kuni Jizzax Politexnika Instituti rahbar xodimlari bilan davra suhbati tashkil etildi. Aprel oyi tinglovchilariga ish daftarlari tarqatildi.

Bizning manzil:
Veb-sahifa |Telegram | Facebook | Youtube