❇️ نقدی بر مترادف پنداری اقتصادی سازی با تجاری سازی در مدیریت شهری
👤دکتر میثم ظهوریان
💢یکی از اساسی ترین مشکلات نظام #اقتصاد_شهری مشهد و بسیاری از کلان شهرهای دیگر کشور نگاه غلط #مدیریت_شهری در یکسان پنداری و مترادف هم دانستن #اقتصادی بودن با #تجاری سازی است. در این نگاه تنها راهکار کسب درآمد از هر پروژه #شهری، دم دستی و ساده ترین راهکار ممکن یعنی تخصیص بخش عمده ای از پروژه به واحدها و مجموعه های #تجاری فرض می شود.
💢پروژه بافت اطراف #حرم_مطهر و #میدان_شهدا را می توان نمونه ای از شکست مطلق #اقتصادی پروژه هایی که با نگاه #تجاری توسعه یافته اند دانست. به ویژه این دو پروژه را از جهت استعداد بالای اقتصادی بافت آن به دلیل مرکزیت اجتماعی و حضور بخش عمده ای از زائرین و مسافرین به شهر مشهد می توان نماد ناکارآمدی نگاه #تجاری صرف به اقتصاد دانست.
💢خود این یک #هنر است که شما یک چنین منطقه مستعدی (هم از لحاظ #فرهنگی و هم #اقتصادی) را نزدیک به دو دهه در اختیار داشته باشی و بعد آن را تبدیل کنی به جایی که به تعبیر یکی از شهردارهای #مشهد اگر در آن جا قبرستان می ساختیم، سود بیشتری داشت یا مرکزی ترین و #هویتی_ترین میدان شهر یعنی میدان شهدا را به پروژه ای با ۸۰۰ میلیارد تومان بدهی با مجموعه از واحدهای تجاری مرده و خالی از کسبه و مردم تبدیل کنی که تنها #اقتصاد دارای جریان فعال در آن فروش سم سوسک است. بعد هم دائما فریاد بزنی که مشکل ما #تراز_صفر است و چرا دولت کمک نمی کند. در حالی که در این مدل غلط اقتصادی و اجتماعی تعریف شده در این بافت، دولت هم هر چقدر پول تزریق کند، در چاهی غیر قابل پرشدن ریخته است.
💢سیاست های متاخر شهری در ایران (که از #شهرداری_تهران در دهه ۷۰ شروع شد و مشهد نیز از دهه ۸۰ وارد این جریان شد و از اواسط دهه ۸۰ رشد فزاینده ای گرفت) ضمن تبدیل کردن مجتمع های #تجاری و چند منظوره غیرمسکونی به یکی از المان های اصلی شهر، روند سنتی و طبیعی هدایت سرمایه های مردمی در حوزه #مسکن (به عنوان یکی از نیازهای اساسی و حقیقی جامعه شهری) را مختل وتبدیل به #سرمایه_گذاری در ساخت مال ها و مجتمع های #تجاری کرده است، به طوری که آمار نشان می دهد در سال های اخیر نسبت پروانه های صادره تجاری به کل پروانه های صادرشده نسبت به اواخر دهه ۸۰ بیش از دو برابر شده است. این در حالی است که همسو با این امر بخش دولتی و نهادهای عمومی و مالی یا شرکت های وابسته به آن ها نیز به جای پرکردن این خلا هم از طریق #سیاستگذاری های غلط و تشدید کننده #تجاری_سازی و هم سرمایه گذاری #مستقیم در آن به این سیل ویران کننده #فضاهای_شهری دامن زده اند.
💢 نمونه ای از نگاه غیر #تجاری به اقتصادی سازی فضاهای شهری را می توان در برخی میادین مرکزی #کلان_شهرهای جهان مشاهده نمود. به عنوان مثال در میادینی مانند میدان سرخ مسکو، شارل دوگل پاریس و گرندپلیس بلژیک سیاستگذاران علاوه بر حفظ کامل معماری سنتی میدان (حتی تا شعاع خاصی در اطراف آن)، با تعریف کاربری های #فرهنگی (مانند موزه، کلیساها و نهاهای مذهبی دارای معماری سنتی، المان سرباز گمنام)، تولیدی ( صنایع سنتی و جذاب کشور) و سیاسی توانسته اند، از طریق ایجاد جذابیت ها و تمایز هویت محور ، با کمترین فضای #تجاری، کارکرد #اقتصادی بالایی نیز ایجاد کنند. در واقع باید گفت ای کاش کسانی که #تجاری_سازی و #مال_سازی های افراطی را کورکورانه از غرب و فرهنگ آن تقلید کردند، حداقل توجهی به این بعد از عملکرد غربی ها نیز داشتند.
#یاران_گفتمانی
@dr_shaarbaf
👤دکتر میثم ظهوریان
💢یکی از اساسی ترین مشکلات نظام #اقتصاد_شهری مشهد و بسیاری از کلان شهرهای دیگر کشور نگاه غلط #مدیریت_شهری در یکسان پنداری و مترادف هم دانستن #اقتصادی بودن با #تجاری سازی است. در این نگاه تنها راهکار کسب درآمد از هر پروژه #شهری، دم دستی و ساده ترین راهکار ممکن یعنی تخصیص بخش عمده ای از پروژه به واحدها و مجموعه های #تجاری فرض می شود.
💢پروژه بافت اطراف #حرم_مطهر و #میدان_شهدا را می توان نمونه ای از شکست مطلق #اقتصادی پروژه هایی که با نگاه #تجاری توسعه یافته اند دانست. به ویژه این دو پروژه را از جهت استعداد بالای اقتصادی بافت آن به دلیل مرکزیت اجتماعی و حضور بخش عمده ای از زائرین و مسافرین به شهر مشهد می توان نماد ناکارآمدی نگاه #تجاری صرف به اقتصاد دانست.
💢خود این یک #هنر است که شما یک چنین منطقه مستعدی (هم از لحاظ #فرهنگی و هم #اقتصادی) را نزدیک به دو دهه در اختیار داشته باشی و بعد آن را تبدیل کنی به جایی که به تعبیر یکی از شهردارهای #مشهد اگر در آن جا قبرستان می ساختیم، سود بیشتری داشت یا مرکزی ترین و #هویتی_ترین میدان شهر یعنی میدان شهدا را به پروژه ای با ۸۰۰ میلیارد تومان بدهی با مجموعه از واحدهای تجاری مرده و خالی از کسبه و مردم تبدیل کنی که تنها #اقتصاد دارای جریان فعال در آن فروش سم سوسک است. بعد هم دائما فریاد بزنی که مشکل ما #تراز_صفر است و چرا دولت کمک نمی کند. در حالی که در این مدل غلط اقتصادی و اجتماعی تعریف شده در این بافت، دولت هم هر چقدر پول تزریق کند، در چاهی غیر قابل پرشدن ریخته است.
💢سیاست های متاخر شهری در ایران (که از #شهرداری_تهران در دهه ۷۰ شروع شد و مشهد نیز از دهه ۸۰ وارد این جریان شد و از اواسط دهه ۸۰ رشد فزاینده ای گرفت) ضمن تبدیل کردن مجتمع های #تجاری و چند منظوره غیرمسکونی به یکی از المان های اصلی شهر، روند سنتی و طبیعی هدایت سرمایه های مردمی در حوزه #مسکن (به عنوان یکی از نیازهای اساسی و حقیقی جامعه شهری) را مختل وتبدیل به #سرمایه_گذاری در ساخت مال ها و مجتمع های #تجاری کرده است، به طوری که آمار نشان می دهد در سال های اخیر نسبت پروانه های صادره تجاری به کل پروانه های صادرشده نسبت به اواخر دهه ۸۰ بیش از دو برابر شده است. این در حالی است که همسو با این امر بخش دولتی و نهادهای عمومی و مالی یا شرکت های وابسته به آن ها نیز به جای پرکردن این خلا هم از طریق #سیاستگذاری های غلط و تشدید کننده #تجاری_سازی و هم سرمایه گذاری #مستقیم در آن به این سیل ویران کننده #فضاهای_شهری دامن زده اند.
💢 نمونه ای از نگاه غیر #تجاری به اقتصادی سازی فضاهای شهری را می توان در برخی میادین مرکزی #کلان_شهرهای جهان مشاهده نمود. به عنوان مثال در میادینی مانند میدان سرخ مسکو، شارل دوگل پاریس و گرندپلیس بلژیک سیاستگذاران علاوه بر حفظ کامل معماری سنتی میدان (حتی تا شعاع خاصی در اطراف آن)، با تعریف کاربری های #فرهنگی (مانند موزه، کلیساها و نهاهای مذهبی دارای معماری سنتی، المان سرباز گمنام)، تولیدی ( صنایع سنتی و جذاب کشور) و سیاسی توانسته اند، از طریق ایجاد جذابیت ها و تمایز هویت محور ، با کمترین فضای #تجاری، کارکرد #اقتصادی بالایی نیز ایجاد کنند. در واقع باید گفت ای کاش کسانی که #تجاری_سازی و #مال_سازی های افراطی را کورکورانه از غرب و فرهنگ آن تقلید کردند، حداقل توجهی به این بعد از عملکرد غربی ها نیز داشتند.
#یاران_گفتمانی
@dr_shaarbaf