کتاب #جریان_شناسی_سیاسی_در_ایران از چه می گوید؟!

فصل اول به کلیات و مبانی نظری پژوهش، مفاهیم، ادبیات، پیشینه، پرسش ها، فرضیه ها و متغیرهای آن اختصاص دارد. در این فصل ضمن بهره گیری از نظریات افرادی چون استیفن روکان در باب شکاف های اجتماعی و تاثیر آن براحزاب و جریانات #سیاسی در هر جامعه ای به چرایی استفاده از مفاهیمی چون چپ و راست در این اثر اشاره شده است.

در فصل دوم جریانات سیاسی در #ایران اعم از اسلام گرا و غیر اسلامگرا در فاصله سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ ه.ش، ویژگی های هر یک از جریانات مذکور، حاملان و سخنگویان آنها مطرح شده است.

فصل سوم این #کتاب ، اختصاص به جریان های سیاسی اسلام گرا در جمهوری اسلامی ایران دارد. در ابتدای این فصل پس از تبیین مفهومی و جامعه شناختی جریان راست یا #اصولگرا از ویژگی های این جریان، سیر تطور و تکوینی آن از راست تا آبادگری و سپس اصولگرایی و نیز بانیان، حاملان و سخنگویان اصلی جریان اصولگرا یعنی حزب جمهوری اسلامی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جامعه روحانیت مبارز تهران، حزب مؤتلفه اسلامی، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی و آبادگران سخن به میان آمده است. همچنین در این بخش و در ذیل بحث جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آقایان احمد آذری قمی ، عبدالله جوادی آملی و یوسف صانعی به عنوان سه تفکر شاخص و متفاوت در این تشکل بحث شده است. همچنین جریان های چپ و #اصلاح_طلب ، شامل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، مجمع روحانیون مبارز، دفتر تحکیم وحدت، حزب کارگزاران سازندگی، حزب مشارکت ایران اسلامی و حزب اعتماد ملی به بحث گذاشته شده اند.

بخش پایانی فصل سوم کتاب اختصاص به #دین_اندیشان و جریان برخاسته از تفکر آنها دارد. این جریان خود به سه دسته سنت گرایان که سید حسین نصر سخنگوی عمده و اصلی آن به شمار می رود، ناقدان سنت و تجدد (سید جواد طباطبایی و مصطفی ملکیان) و تجدد گرایان (عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری)، تقسیم شده و اهم آراء و دیدگاه های آنها مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.

@Dr_alidarabi

امت محمد (ص)

۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول (میلاد با سعادت حضرت محمد (ص) پیامبر خاتم) در ایران پس از انقلاب اسلامی #هفته_وحدت نامگذاری شده است و تلاش رسانه ها، افکار عمومی و فضای عمومی کشور تبیین کننده اهمیت و ضرورت #وحدت میان تشیع و تسنن ( #شیعه و #سنی) است.

امروز با درک شرایط خطیری که متوجه مسلمانان است وظیفه ی علما، نخبگان و صاحبنظران شیعه و سنی بیش از گذشته است.
اینک «امت #محمد (ص) » در دنیا وضعیت مناسبی ندارد؛ گسترش اسلام هراسی و شیعه هراسی که همانا تقابل با #اسلام و فرهنگ اسلام گرایانه و نشانگر تبعیض و طرد مسلمانان از زندگی اقتصادی، اجتماعی و عمومی است، دلالت بر این دارد که دشمنان و #استکبار جهانی و عملکرد تخریبی گروهک ها و فرقه هایی چون داعش، طالبان و وهابیت که همگی داعیه اسلام را دارند نیز بر این هراس جهانی تأثیر گذاشته است.

در دنیا اگر از آوارگان، جنگ، بی خانمانی و کشتار سخن گفته می شود، در ابتدا توجه جهانیان به کشور های اسلامی جلب می شود و این موضوع ننگ مسلمانان است!!

این وضعیت موجب شده تا #بیداری و مقاومت اسلامی علیه بیگانگان و استکبار که توسط جوانان غیور سرزمین های اسلامی شکل گرفته است و امید زیادی در میان #مسلمانان برای رهایی از عقب ماندگی، استحمار و استبداد رژیم های مرتجع عربی و سازشکاران با رژیم غاصب به وجود آمده بود، خود را آنگونه که هست، نشان ندهد.

اسلام به عنوان آخرین دین آسمانی، #قرآن به عنوان آخرین کتاب الهی، وجود مقدس پیامبر اعظم حضرت محمد(ص) به عنوان پیامبر خاتم و کعبه قبله ی واحد، عناصر و مؤلفه های وحدت بخش الهی میان مسلمانان و فرق گوناگون آن است.

اسلام دومین #دین جهان (پس از مسیحیت) است و حدود یک میلیارد و ششصد میلیون نفر (برابر با آمار سال ۲۰۱۰ – ۲۳ درصد جمعیت جهان) مسلمان هستند. بخش اعظمی از منابع نفت و انرژی جهان در اختیار مسلمانان است؛ اما با کمال تأسف شاهد رقت بارترین وضعیت در میان مسلمانان هستیم. عقب ماندگی، استثمار، نزاع، جنگ و برادر کشی و با کمال تأسف بسیاری از این وقایع به نام اسلام انجام می شود.

راه برون رفت از این وضعیت وحشتناک، بیداری، تمسک به سرمایه ها و حبل المتین وحدت میان مسلمانان (شیعه و سنی)، آگاهی و شناخت دشمن مشترک است که جز نابودی و محو اسلام با کمک #استبداد مرتجع عربی، چیز دیگری نمی خواهد. همچنین قیام علما، نخبگان، صاحبنظران شیعی و سنی برای وحدت عملی در راستای کاهش تنش ها و افزایش اشتراکات و باور به جامعیت اسلام به مثابه نظام جامع در اداره امور مسلمانان، بخشی از راهکارهای خروج از وضعیت فعلی هستند که همه ی آنچه گفته شد، مستلزم بیداری اسلام است.

استاد #شهید #مرتضی_مطهری (ره) در کتاب نهضت اسلامی در صد ساله اخیر ۴ هدف زیر را نشانه یک نهضت اسلامی و خدایی می داند
۱. نشانه های محو شده #راه_خدا را بازگرداند (بازگشت به اسلام نخستین)
۲. تحولی بنیادین در اوضاع زندگی #خلق_خدا
۳. اصلاح در روابط اجتماعی و کوتاه کردن #شر_ظالمان و ستمکاران از سر مظلومان و ستم دیدگان.
۴. تحولی ثمر بخش و اسلامی در نظامات مدنی و اجتماعی جامعه از طریق بر پا کردن مقررات تعطیل شده خدا و قانون های نقض شده اسلام.

آری؛ اگر کسانی یا جریاناتی به دنبال نهضت های اصلاحی و اسلامی هستند معیار و ضابطه آن، اصول پیشگفته بالا است. امروز اگر از وحدت سنی و شیعه سخن می گوییم، مراد رنگ باختن هویت های این دو مذهب به نفع دیگری نیست بلکه با حفظ موازین، افزایش رفاقت و مدارا، کاهش اختلافات و تنش ها، تمسک به اصول و ارزشهای مشترک در گفتمان و رفتار و خیزش عمومی علیه استکبار و فرقه سازی های آنان برای بد معرفی کردن #اسلام_اصیل است. این نیاز امروز مسلمانان برای وحدت است. رهبران، روحانیون و نخبگان جهان اسلام بیش از همه مسئولیت دارند.

@Dr_alidarabi
ارتباط با ادمین کانال:
@Dr_Ali_Darabi

مشارکت سیاسی در اسلام

#مشارکت_سیاسی، به لحاظ مفهومی، پدیده ای جدید و مختص به نظام های سیاسی مدرن است. هرچند به لحاظ مصداقی، نمودهایی از آن را می توان در نظام های کهن گذشته نیز شناسایی کرد.

مشارکت سیاسی به عنوان یک یک پدیده ی مربوط به دوران مدرن، با گزاره ها و تعالیم دینی چه نسبتی می تواند داشته باشد؟ آیا واقعا می توان برای پدیده مشارکت سیاسی، #مبانی_فقهی تدوین کرد؟!

با توجه به ماهیت تاریخی #فقه اسلامی و تازه بودن مفهوم مشارکت سیاسی، عده ای از پژوهشگران، تلاش برای اثبات هر نوع رابطه میان این دو مقوله را عقیم و غیرمنتج اعلام داشته اند. بر اساس این نوع تفکر، مشارکت سیاسی از جمله مولفه های #دموکراسی غربی محسوب می شود و جستجو برای تبیین مبانی آن در متون فقهی مربوط به صدا سال قبل، غریب می نماید.

با این حال وقتی به متون دینی نگاهی می اندازیم و یا به نصوص و مبانی اسلامی مراجعه می کنیم، مشارکت سیاسی، حساس بودن به امور #جامعه به مثابه ی یک حق، وظیفه و تکلیف همگانی مورد اهتمام آموزه های دین مبین اسلام است که در موارد متعددی نظیر "مقام خلیفه الهی انسان"، "بیعت با حاکم"، "امر به معروف و نهی از منکر"، "شورا و مشورت"، "پاسخگویی والیان و حاکمان به مردم" و "نظارت بر ساخت قدرت سیاسی" و... تبیین شده است.

جان اسپوزیتو، استاد #دانشگاه جرج تاون و دکتر جان وال، در باب مناسبات اسلام و دموکراسی، در مقاله ای ضمن طرح این پرسش که "آیا دموکراسی با تجدید حیات اسلامی ناسازگار است؟" اظهار می دارند که این امر در شبکه ی مفاهیم دینی و متناسب با زبان و محتوای #دین، قابل بازسازی است. به نظر اینان، مایه های بسیار قوی دموکراتیک در فرهنگ سیاسی اسلام وجود دارد.

در محورهای مختلف فقه اسلامی می توان به اصول و قواعدی اشاره کرد که به نحوی با امر مشارکت سیاسی پیوند دارد و به نوعی بستر و زمینه های شکل گیری فرهنگ مشارکتی فعال را بازگو می کند. دقت در این اصول و محورها، نه تنها بیانگر وجود پیش شرط های لازم برای مشارکت سیاسی است، که در مواردی با توصیه های جدی افراد برای ایجاد آن بسترها و شرایط، همراه است.

علامه #محمدتقی_جعفری ، آموزه دینی شورا و مشورت را نشانه جایگاه خاص مردم در تعیین سرنوشت شان می داند. برخی مفسران نیز، نقش اراده و اختیار انسان را در تعیین سرنوشت سیاسی خویش، فراتر از بحث شورا به تمامی مباحث اجتماعی #قرآن و فقه سیاسی تسری می دهند. در این باره به صورت مفصل در چاپ ششم کتاب #رفتار_انتخاباتی_در_ایران نوشته ام که با مراجعه به انتشارات سروش می توانید، آن را تهیه و مطالعه بفرمایید.

@Dr_alidarabi

وحدت از نگاهی دیگر

🌸🌺 ۱۲ ربیع الاول برابر روایت اهل تسنن میلاد پیامبر اکرم، #حضرت_محمد (ص) و این ولادت باسعادت از نظر شیعیان ۱۷ ربیع الاول است. همانطور که توجه دارید این اختلاف تاریخی صرفا پنج روز است؛ شبیه بسیاری از افراد که در شناسنامه هایشان یک تاریخی درج شده اما در واقعیت و بنا به دست نوشته های پدران در حاشیه #قرآن یا اسناد مختلف، زمان دیگری صحت دارد. مثل خودم که تاریخ تولدم در شناسنامه، اول فروردین ۱۳۴۰ قید شده اما در واقعیت ۲۰ آبان ۱۳۳۹ متولد شده ام. بدون هیچگونه قیاس و صرفا برای تقریب ذهن این مثال را ذکر کردم که بدانیم بخشی از این اختلافات طبیعی است.

⚪️ خوشبختانه این اختلاف تاریخی با هوشیاری رهبران انقلاب و مسئولان و رهبران فکری اهل #تسنن و #تشیع در ایران پایه وحدت شد و هرساله به همین مناسبت مراسم های ویژه ای برگزار می شود. انقلاب اسلامی اگرچه در ذات و ماهیت خود ایدئولوژی شیعی دارد اما آرمان ها و اهداف بلندی که برای خود متصور است و حتی در #قانون_اساسی صریحا به آن اشاره شده است یک انقلاب اسلامی، جهانی و بشری است.

🔵 امروزه در قرن ۲۱ و ظهور شبکه های مجازی که به مثابه ابررسانه های عصر حاضر عمل می کنند و نیز تحولات گسترده در عرصه جهانی، ما نیازمند تفسیر موسع از مبانی دینی و فقهی #انقلاب_اسلامی هستیم که هم کارآمدی نظام مردمسالار دینی در سایه اسلام را عملی کنیم و هم اقبال جهانی نسبت به اسلام را افزایش داده و در برابر اسلام هراسی، شیعه هراسی و ایران هراسی که دشمنان انقلاب به راه انداختند، مقابله کارآمد و تاثیرگذار داشته باشیم.

🔴 ما در کشوری زندگی می کنیم که تنوع اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی را داراست و قرن ها در کنار هم زیر چتر #ایران زندگی مسالمت آمیز داشته اند. کشور مجال درگیری در برخی حواشی را ندارد و خیلی از مسائل مربوط به اقوام، اقلیت های دینی و مذهبی را می توان با مساعی جمعی، گفتگو و مدارا حل و فصل کرد و نیاز به اعتراضات، تجمعات و مسائلی از این دست نباشد. ما باید با مکانیزم های عقلانی، مسائل فرهنگ و اجتماعی تبدیل کنیم و راه حل آنها را در حوزه #فرهنگ و اجتماع جستجو کنیم. نه آنکه مسائل فرهنگی و اجتماعی را به حوزه ی امنیتی وارد ساخته و آنگاه با ابزارها و روش های سخت و بدون آنکه بخواهیم پاسخ منطقی و مستدل به نیازها و درخواست ها بدهیم، با سرکوب یا روش های غیرمعقول به آنها پاسخ دهیم. این درحالی است که همه می دانیم این روش ها مُسکّن و کوتاه مدت است و هزینه ی کشورداری را بالا می برد.

✍🏼 امروزه ما نیازمند بازخوانی مجدد مبانی و اصول مشترک وحدت مسلمانان هستیم. خدای واحد، کعبه و قبله واحد، ایمان و اعتقاد به خاتمیت پیامبر (ص)، دین اسلام به عنوان آخرین دین الهی و معجزه #قرآن_کریم به عنوان آخرین کتاب آسمانی در کنار کرامت انسانی، صلح و عشق‌ورزی، نوع‌دوستی، تعاون، مقابله با دشمنان و مدارا با دوستان، همه و همه در اسلام سراسر رحمت و مهربانی وجود دارد ولی چرا اختلافات مسلمانان آنقدر زیاد است که #اسلام_بدلی و آمریکایی یک روز در قالب "اسلام طالبانی"، یک روز با نام "اسلام وهابی" و روزی دیگر در قالب "اسلام داعشی" موجب ترس جهانیان می شود و چهره ای خشن و غیرانسانی از اسلام و مسلمانان یا همان امت پیامبر رحمت للعالمین را به تصویر می‌کشد. اینجاست که نقش نخبگان، مراجع، فقها، مفتیان و عالمان دینی در تشیع و تسنن سخت و دشوار می شود. همانطور که علمای بزرگی مثل #آیت_الله_سیستانی در این راه گام برداشتند و در پیام خود فرمودند: گفتمان ما بر دعوت به وحدت استوار است و من بارها گفته ام و باز هم می گویم که نگویید برادران سنیّ مان بلکه بگویید آنها نفس و جان ما هستند.

📌 تقریب بین مذاهب و توسعه مودت و مهربانی مسلمانان باید خاری در چشم دشمنان امت پیامبر رحمت (ص) شود. جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام برخاسته از متن مردم و دارای ایدئولوژی اسلامی باید به صورت تمام قد دارای ویژگی های #وحدت_آفرین باشد. هفته وحدت مبارک

✅ دستنویس مطلب در صفحه شخصی من در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/BcSNkU4hf6v/

🌐 @Dr_alidarabi

*نقد اندیشه*

- دوست فاضل و ساعی جناب پیام فضلی نژاد دست به کار شد و بعد از طراحی و اجرای برنامه موفق «شوکران» در شبکه چهار تلویزیون مجله تفکر و انتقادی و ایده های متضادی را به نام «نقد اندیشه» به عنوان نخستین شماره منتشر کرد. مجله پر است از مقالات، یادداشت ها، مصاحبه ها و گفت و گو های پایان ناپذیر برای حوزه فرهنگ، میراث فرهنگی، تمدنی، دین، اخلاق، حقوق اجتماعی، تاریخ اندیشه و تفکر و ... واقعاً جای دست مریزاد به ایشان و همکاران دارد.
-اسرار مذاهب جدید، گفت و گو با دکتر سید حسین نصر، صنعت فلسفه، آینده تفکر، جامعه شبکه ای، محمد طاها جهاندیده، عقل ترسان در تاریخ ایران، ارتجاع، دین و سنت و چشم اندازرنسانس ایرانی از جمله بخش های جذاب و خواندنی «نقد اندیشه» است.
-«طغیان علیه فراموشی» در تاریخ تمدن، ایران سهم مهمی در «بخشیدن زندگی» به دیگران داشته است. یادداشت این کمترین در ص ۱۶۴ منتشر شده است.
در این نوشته فراموشی اندیشه ایران فرهنگی رابه مثابه فقر نظری بیان کرده ام. چرا که بر این باورم تمدن اسلامی در بستر ایران فرهنگی بالنده شد. روح حاکم بر مقاله من تعامل اندیشه اسلامی و اندیشه ایرانی که موجب یک سنتز تمدنی و فرهنگی را شده است و در ادوار مختلف تاریخی موجب غنای همدیگر بوده اند.
هم پوشانی آیین های متفاوت و تجدید هویت ایرانی بر «دین گرایی و خردگرایی» توأمان است که می توان انتظار داشت تحول شگرفی در عرصه های گوناگون علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران رقم زد و اشتراک های فرهنگی آن را گسترش و قوام بخشید.
#نقد_اندیشه #اندیشه_اسلامی #دین_گرایی #خردگرایی
https://www.instagram.com/p/CwqJ39nLeul/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==

عضویت در کانال تلگرام 👇
https://t.iss.one/dr_alidarabi

عضویت در پیام رسان بله 👇
sapp.ir/dr_alidarabi

عضویت در پیام رسان ایتا 👇
eitaa.com/dr_alidarabi