از کجا می آید این آوای دوست
قدمت موسیقی در #ایران به دوره اساطیری باز میگردد. از مهمترین مُهرنگاره‌های خنیاگری (موسیقی) در جهان؛ باید از آنچه که در «تپه چغامیش» دزفول برجای مانده، یاد کرد که در سالهای ۱۹۶۱–۱۹۶۶ میلادی، کشف شد. این مهرنگاره ۳۴۰۰ ساله، سیمایی از بزم رامشگران را نشان می‌دهد. در این بزم باستانی، دسته‌ای خنیاگر (نوازنده) دیده می‌شوند که هر کدام، به نواختن سازی سرگرم هستند. محققین بر این باورند که این نشانه ای از نخستین دسته #خنیاگران (ارکستر) جهان است که در آن یک نفر نوازنده‌ای «چنگ»، دیگری «شیپور» و آن دیگر «تُنبک» می‌نوازد. چهارمین رامشگر در این میان، خواننده‌ای است که «آواز» می‌خواند.
#فردوسی در شاهنامه از ساخت ساز و علاقه شخصیت‌های باستانی و اساطیری نسبت به سازهایی چون سُرنا یاد کرده است. #موسیقی در شعر ما نیز تاثیر فراوانی گذاشته است.
تفاوت این دو جمله، گواه این نظم است.
تا نَفَس دمد دل می رود ز جا
نَفَس تا دمد دل ز جا می رود
موسیقی سنتی ایرانی از هفت دستگاه:
شور - سه‌گاه – چهارگاه - همایون – ماهور – نوا - راست‌پنج‌گاه
و پنج آواز :
آواز ابوعطا - آواز بیات ترک – افشاری - آواز دشتی و شور، تشکیل می شود .
در فلات ایران دست کم چهل قوم زندگی می کنند که هر کدام از این اقوام زبان یا گویش مخصوص به خود را دارند و به میراث شنیداری مختص به خود تکیه و تاکید دارند.
در مناطق کوهستانی نوع سازها و جنس صدای آنها متفاوت از عرصه های کویری، ساحلی یا مرتع و مناطق جنگلی است. به عنوان مثال سازهایی مثل نی، نای، نرمه نای، کرنای، سُرنا، شمشال، لله وا قوشمه، دوزله، نی چوپانی، نی انبان، دودوک ... همه در زیرمجموعه سازهای بادی چوبی از خانواده «نی» هستند. اما تفاوت جغرافیای مردمی و حالات و روحیات مردم در هر منطقه باعث شده صدای ساز آنها تیز تر، بم تر، بلندتر یا نرم تر شود.
یکی دیگر از ویژگی های موسیقی ایران این است که مبتنی بر کلام (شعر) است و همواره مضمون و محتوایی را همراهی می کند. و گاه حتی وزن و اعتبار #شعر در آثار شنیداری بیش از موسیقی و سازها بوده است.
آوازهای عرفانی و آواهای مذهبی نقش مهمی در حفظ و پاسداشت فرهنگ دینی و میراث معنوی ایرانیان ایفا نموده است. هر یک از این نغمه ها و نواها ظرفیتی منحصر بفرد و بی بدیل از #فرهنگ ایرانی و میراث شنیداری ماست.
بدیهی ست که در عرصه فرهنگ - هنر - زبان و ادبیات خودی، به هر میزان جاذبه های بیشتری را نمایش دهیم، همانقدر از ترویج فرهنگ بیگانه و تاثیرات آن مصون خواهیم ماند.
درپایان شعری با مضمون انتظار (از مرتضی امیری اسفندقه) می خوانیم که از نظم و تناسبي برخوردار است كه در صوت های ملفوظ ايجاد شده و لحن و #آهنگ می آفریند.
فروغ بخش شب انتظار، آمدنی است
رفيق، آمدنی؛ غمگسار، آمدنی است
به خاكِ كوچه ديدار، آب می پاشند
بخوان ترانه، بزن تار، يار آمدنی است
صدای شيهه ی رخش ظهور می آيد
خبر دهيد بياران ، سوار آمدنی است
@Dr_alidarabi
قدمت موسیقی در #ایران به دوره اساطیری باز میگردد. از مهمترین مُهرنگاره‌های خنیاگری (موسیقی) در جهان؛ باید از آنچه که در «تپه چغامیش» دزفول برجای مانده، یاد کرد که در سالهای ۱۹۶۱–۱۹۶۶ میلادی، کشف شد. این مهرنگاره ۳۴۰۰ ساله، سیمایی از بزم رامشگران را نشان می‌دهد. در این بزم باستانی، دسته‌ای خنیاگر (نوازنده) دیده می‌شوند که هر کدام، به نواختن سازی سرگرم هستند. محققین بر این باورند که این نشانه ای از نخستین دسته #خنیاگران (ارکستر) جهان است که در آن یک نفر نوازنده‌ای «چنگ»، دیگری «شیپور» و آن دیگر «تُنبک» می‌نوازد. چهارمین رامشگر در این میان، خواننده‌ای است که «آواز» می‌خواند.
#فردوسی در شاهنامه از ساخت ساز و علاقه شخصیت‌های باستانی و اساطیری نسبت به سازهایی چون سُرنا یاد کرده است. #موسیقی در شعر ما نیز تاثیر فراوانی گذاشته است.
تفاوت این دو جمله، گواه این نظم است.
تا نَفَس دمد دل می رود ز جا
نَفَس تا دمد دل ز جا می رود
موسیقی سنتی ایرانی از هفت دستگاه:
شور - سه‌گاه – چهارگاه - همایون – ماهور – نوا - راست‌پنج‌گاه
و پنج آواز :
آواز ابوعطا - آواز بیات ترک – افشاری - آواز دشتی و شور، تشکیل می شود .
در فلات ایران دست کم چهل قوم زندگی می کنند که هر کدام از این اقوام زبان یا گویش مخصوص به خود را دارند و به میراث شنیداری مختص به خود تکیه و تاکید دارند.
در مناطق کوهستانی نوع سازها و جنس صدای آنها متفاوت از عرصه های کویری، ساحلی یا مرتع و مناطق جنگلی است. به عنوان مثال سازهایی مثل نی، نای، نرمه نای، کرنای، سُرنا، شمشال، لله وا قوشمه، دوزله، نی چوپانی، نی انبان، دودوک ... همه در زیرمجموعه سازهای بادی چوبی از خانواده «نی» هستند. اما تفاوت جغرافیای مردمی و حالات و روحیات مردم در هر منطقه باعث شده صدای ساز آنها تیز تر، بم تر، بلندتر یا نرم تر شود.
یکی دیگر از ویژگی های موسیقی ایران این است که مبتنی بر کلام (شعر) است و همواره مضمون و محتوایی را همراهی می کند. و گاه حتی وزن و اعتبار #شعر در آثار شنیداری بیش از موسیقی و سازها بوده است.
آوازهای عرفانی و آواهای مذهبی نقش مهمی در حفظ و پاسداشت فرهنگ دینی و میراث معنوی ایرانیان ایفا نموده است. هر یک از این نغمه ها و نواها ظرفیتی منحصر بفرد و بی بدیل از #فرهنگ ایرانی و میراث شنیداری ماست.
بدیهی ست که در عرصه فرهنگ - هنر - زبان و ادبیات خودی، به هر میزان جاذبه های بیشتری را نمایش دهیم، همانقدر از ترویج فرهنگ بیگانه و تاثیرات آن مصون خواهیم ماند.
درپایان شعری با مضمون انتظار (از مرتضی امیری اسفندقه) می خوانیم که از نظم و تناسبي برخوردار است كه در صوت های ملفوظ ايجاد شده و لحن و #آهنگ می آفریند.
فروغ بخش شب انتظار، آمدنی است
رفيق، آمدنی؛ غمگسار، آمدنی است
به خاكِ كوچه ديدار، آب می پاشند
بخوان ترانه، بزن تار، يار آمدنی است
صدای شيهه ی رخش ظهور می آيد
خبر دهيد بياران ، سوار آمدنی است
@Dr_alidarabi