بهار ادب

فصل #بهار که هنگام رویش و طراوت است با فرهنگ، ادبیات و زبان فارسی نیز مناسبتهای فرخنده و تقارنی فرحبخش دارد. اول اردیبهشت ماه (روز آغاز نگارش کتاب گلستان) در ایران به ‌عنوان #روز_سعدی نامگذاری شده‌است و دوم اردیبهشت یادروز محمدتقی بهار ملقب به #ملک‌الشعرا ست.

بدین سبب در روز «سعدی و بهار» و در بهاری ترین ایام ایران اسلامی، یادی از این دو شاعر نامی که در دو عصر از #تاریخ این سرزمین ادیب پرور زیستند، به میان می آوریم.

#سعدی_شیرازی (۶۰۶ - ۶۹۰ هجری قمری) شاعر و نویسنده ایرانی است. نامِ کاملِ او ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلح بن عبدالله و تخلص او سعدی است. اوضاع نابسامان ایران در پایان دوره خوارزمشاهیان و حمله مغول، سعدی را بر آن داشت که در روزگار جوانی #شیراز را ترک کند و به بغداد برود.

وی پس از تحصیل در نظامیه، شغل واعظی پیشه می‌کند که مستلزم سفر به مناطق مختلف و ارائه خطابه و ارشاد #مردم است. او مدتی را در شهرهای مختلف منطقه شام مانند دمشق و بعلبک به سر برده و به کار تدریس و موعظه مشغول شد. سپس به حجاز، شام و روم سفر کرده‌است. نشانه‌هایی از سفر او به هندوستان، ترکستان، آسیای صغیر، غزنین، آذربایجان، فلسطین، چین، یمن و آفریقای شمالی هم در سروده‌هایش پیداست.

این جهانگردی به روایتی سی سال به طول انجامید و در نقل سفرهایش این‌طور می‌گوید:
در اقصای گیتی بگشتم بسی
بسر بردم ایام با هر کسی
تمتع به هر گوشه‌ای یافتم
ز هر خرمنی خوشه‌ای یافتم

سعدی در بازگشت از سفر تصمیم گرفت که سخن‌های شیرین‌تر از قند به سوغات آوَرَد و بدین جهت کتاب بوستان را در سال ۶۵۵ قمری نوشت و کمتر از یک سال بعد از آن نگارش #گلستان را، در اول اردیبهشت سال ۶۵۶ هجری شروع کرد و هنوز از گلِ بوستان بَقیّتی موجود بود که نگارش آن (در پنج یا شش ماه) را به پایان رساند.

وی در ذیحجه سال ۶۹۰ هجری درگذشته و در همان خانقاهی که اقامت گزیده‌ بود، به خاک سپرده شده‌است. آثار سعدی در قالب بوستان، گلستان، غزلیات و کلیات (شامل شعر و نثر، قصاید، مراثی، ملمعات و مثلثات، ترجیعات، صاحبیه، رباعیات و مفردات) گرد آمده اند.

بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج در زبان #فارسی از آثار وی اقتباس شده‌است. از این جمله اند:
• مشک آن است که خود ببوید…
• ... ادب از که آموختی ؟ از بی‌ادبان
• از کوزه همان برون تراود که در اوست
• آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است؟

سعدی اولین شاعر ایرانی است که آثار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شده است و شعر بنی‌آدم، به دلیل مضمون انسان دوستانه‌ای که دارد مورد توجه زیاد ملل مختلف واقع شده است.
بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی بدرد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار

ملک الشعرا بهار درباره ی سعدی سروده است که: سعدیا! چون تو کجا نادره گفتاری هست؟
یا چو شیرین سخنت نخل شکرباری هست؟
یا چو بستان و گلستان تو گلزاری هست؟
هیچم ار نیست، تمنای توام باری هست

محمدتقی بهار (۱۶ آبان ۱۲۶۵–۲ اردیبهشت ۱۳۳۰ ) ملقب به ملک‌الشعرا و متخلص به «بهار»، شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار، تاریخ‌نویس و سیاست‌مدار معاصر ایرانی بود.
او از معدود چهره های ادبی است که علاوه بر شعر و شاعری به حوزه #سیاست ورودی جدی و اثر گذار داشت.

او هم در ابعاد گوناگون #ادب_فارسی (تصحیح متون) و پژوهش و تحلیل (سبک شناسی) و روزنامه نگاری و هم عرصه ی شعر و شاعری (در سبک ها و شیوه های مختلف) چهره ای برجسته بود و همزمان در میدان مبارزات ملی و آزادیخواهانه از پیشگامان بود. حتی چندین بار به زندان رفت و به تبعید فرستاده شد.

بهار در سال ۱۳۳۲ (هجری قمری) به نمایندگی #مجلس سوم شورای ملی از حوزه انتخابیه درگز انتخاب شد و سال ۱۳۲۴ در کابینه قوام وزیر فرهنگ شد، اما پس از چند ماه استعفاء کرد.

بهار سرانجام در روز دوم اردیبهشت ۱۳۳۰، در خانه مسکونی خود در #تهران زندگی را بدرود گفت و در شمیران در آرامگاه ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

@Dr_alidarabi

"همراه" با سردار رحیم صفوی

دیروز در دومین روز پاییز به باغ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس رفتم تا در مراسم رونمایی از کتاب #همراه که تاریخ شفاهی همسران فرماندهان جنگ است، سخنرانی کنم. این کتاب، روایتی از سرکار خانم دکتر مهرشاد شبابی همسر سردار سرلشگر دکتر سید یحیی (رحیم) صفوی است. تدوین و تنظیم کتاب را زهرا اردستانی انجام داده و توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است.

🔺 در این مراسم درباره اهمیت و ضرورت تاریخ شفاهی چند دقیقه ای صحبت کردم و گفتم که برای مارشال دوگل هجدهمین رییس جمهور #فرانسه بیش از ۲۵۰هزار کتاب در دنیا به زبان های مختلف چاپ شده است. دانشگاه هاروارد با محوریت مرکز مطالعات خاورمیانه اش، پروژه #تاریخ_شفاهی_ایران را با مدیریت دکتر حبیب لاجوردی در سال ۵۹ کلید زد و حدود ۱۰ سال به درازا کشید که در این مدت با حدود ۱۳۴ تن از اشخاص موثر تاریخ ایران از سال ۱۲۹۹ تا ۱۳۶۰ مصاحبه کردند و بعدها اکثر آنها نیز به زبان #فارسی ترجمه شدند. یک مورد از این روایت‌ها روایت ابوالحسن بنی‌صدر رئیس جمهور آن سال‌ها است که پر از تحریف و شبهه است. برای پاسخ دهی به این شبهات و تحریف‌ها باید کتاب‌هایی مثل کتاب همراه را در دستور کار قرار دهیم.

📌 نسل جوان ما بسیاری از قهرمان‌های کشور را نمی‌شناسند و همچنین مایه تاسف است که فرهنگ و #گفتمان دفاع مقدس یعنی ایثار، جهاد، شهادت طلبی، مقدم شمردن منافع ملی بر منافع فردی، ولایتمداری و مواردی از این دست، در جامعه امروز ما به حاشیه رانده شده در حالی که حقیقتا گفتمان انقلاب اسلامی، گفتمانی است که می‌تواند به نیازهای امروز ما پاسخ دهد. با تاریخ شفاهی می توان جلوی تحریف و فراموشی #دفاع_مقدس و رویدادهای انقلاب را گرفت.

📚 یادآوری این نکته لازم است که در کتاب "همراه" بر خلاف "جنگ و دیگر هیچ" #اوریانا_فالانچی ، زندگی جریان دارد و واژه دوستت دارم بارها در کتاب تکرار شده است. فرزندان این خانواده هیچ گاه دچار آقازادگی نشدند و سلامت زندگی آنها حفظ شده و در یک کلام می توان گفت اگر به دنبال خانواده ای الگو هستیم، می توان با خواندن این #کتاب ، آن را یافت.

https://t.iss.one/dr_alidarabi_media/43
➕ از نکات مهم زندگی سردار صفوی این است که قبل از انقلاب دوره های نظامی را در لبنان دید، بعد از آن به کشور بازگشت و در توسعه و پیشرفت سپاه نقش کلیدی و موثری داشت. صلابت، اقتدار، تواضع و محبت زبانزد است. مرز مشخصی با دوستان و دشمنان #انقلاب دارد و در واقع فرماندهی شجاع، کارآمد و حرفه ای است که رمز موفقیت آقارحیم صفوی است. خانم دکتر شبابی، سردار رحیم صفوی و سردار حمید اصلانی نیز در این مراسم صحبت کردند.

🔻 در کتاب "همراه" روایت‌های دست اول خوبی را می‌خوانیم. روایت‌هایی که بسیاری‌شان برای اولین بار مطرح می‌شوند؛ مخصوصا دست نوشته‌هایی که در کتاب درج شده است. خواندن آن را به همه شما عزیزان خصوصا #جوانان توصیه می کنم.

@Dr_alidarabi

زبان فارسی و ما ایرانیان

در خبرها آمده بود که برای کنکور سراسری ۱۴۰۲ دروس عمومی از جمله «ادبیات و زبان فارسی» حذف خواهد شد؟!

اصل ۱۵ قانون اساسی تصریح دارد که زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. روز ۲۷ شهریور را در تقویم رسمی کشور« *روز شهریار* » « *روز زبان فارسی* » ثبت کرده ایم. جای بسی تعجب از متولیان سازمان سنجش که این خطای راهبردی را بدون مشورت با اعاظم و بزرگان حوزه زبان و ادبیات فارسی مرتکب شده اند و تأسف بار تر آنکه از نهادهای رسمی و غیر دولتی نیز صدای اعتراضی بلند نشده است؟!

🔸️ زبان فارسی از گذشته در میان اقوام متعدد ایرانی نقش رابط و همزه وصل را ایفا کرده است. ایران کشوری با گویش های مختلف؛ گیلکی، ترکی، بلوچی، لری، کردی، ترکمن، تاتی، ارمنی، آشوری و ...

ایران، افغانستان و تاجیکستان سه کشوری هستند که زبان رسمی آنها فارسی است.
حتی فراتر از این سه کشور در بخش هایی از ازبکستان و چین زبان فارسی که امروزه با آن تکلم می کنیم از قرن سوم هجری زبان کتابت شده است. از هزار و صد سال پیش بسیاری از آثار، سروده ها، کتب و مقالات به زبان فارسی در سراسر دنیا در کتابخانه ها، دانشگاه ها قرار دارد.

🔹️ دکتر حسن انوری استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی در بیان اهمیت و ویژگی های زبان فارسی افزون بر نکات پیش گفته تصریح دارد که: « زبان فارسی قبل از فرانسوی و انگلیسی زبان بین المللی بوده است. از هندوستان تا جنوب شرقی اروپا و از آنجا تا امپراطوری عثمانی.
شاهکارهای جهانی چون شاهنامه فردوسی، دیوان کبیر مولانا، کلیات سعدی، دیوان حافظ و ... همه به زبان فارسی سروده شده است.
از میان شش هزار زبان رایج در دنیا چند زبان قادر بوده است چنین شاهکارهایی را خلق کند؟
زبان و ادبیات فارسی، زبان هویتی و میراثی ما است. باید هر میزان می توانیم در حفظ، اشاعه، ترویج و اهمیت دادن آن همه تلاش کنیم. اصلاح تصمیم نادرست سازمان سنجش در حذف درس زبان و ادبیات فارسی از کنکور سال آینده نخستین گام است.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای مطالبه این امر باید پیشگام باشد.
#فارسی
#زبان_ادبیات_فارسی
#ادبیات_فارسی
#کنکور
#فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
https://www.instagram.com/p/Cf81Zr7L4OB/?igshid=MDJmNzVkMjY=