#شفقنا #مدیریت_بحران #پلاسکو #چهارم_بهمن_نود_پنج #خلاصه_مصاحبه 🔽
نصراللهی در تحلیل اطلاع‌رسانی بحران: حذف آمار، مردم را به سمت شایعه سوق می‌دهد
#اکبر_نصراللهی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به حادثه پلاسکو به شفقنا رسانه می گوید:
🔹متأسفانه در چند روز گذشته در برخی مقاطع برای این که آمارهای متعارض داده نشود، راحت‌ترین گزینه یعنی حذف آمار در روند اطلاع‌رسانی برگزیده شده است و به همین دلیل چون برای مردم دانستن میزان تلفات مهم است و پیگیر آن هستند به منابع غیررسمی و شایعات روی آورده اند؛ نباید در این زمینه افراط و تفریط کرد یعنی نه آمار متناقض داده شود و نه این که دادن آمار در روند اطلاع‌رسانی بحران حذف و مردم از اطلاعات محروم شوند.
🔸بدیهی است در مدیریت بحران در بحران‌های با موضوعات متفاوت و در زمان‌های مختلف اقدامات رسانه‌ای متفاوتی به اقتضای شرایط باید انجام داد. به عقیده من در ساعت‌ها و حتی چند روز اولیه وقوع بحران، رسانه‌ها نباید به دنبال بحث‌های انتقادی و بهره‌برداری سیاسی باشند و مشکلات و نارسایی‌ها را بزرگ‌نمایی کنند و متمرکز شوند، بلکه باید سعی کنند به مدیریت هیجان و احساسات بپردازند، امید را در مردم زنده نگه دارند و به افرادی که در صحنه بحران هستند، قوت قلب بدهند.
🔹متأسفانه بعضی از مسئولان هم به دنبال بهره‌برداری سیاسی هستند و رسانه‌ها هم متناسب با گرایش‌های سیاسی و ملی خود به این ماجرای ملی و انسانی می‌پردازند. به عقیده من باید دو طرف ماجرا هم رسانه‌ها و هم مسئولان اجازه بهره‌برداری سیاسی در بحران‌های ملی و انسانی را ندهند و تمام تلاش خود را برای نجات افراد و مدیریت بحران صرف کنند.
🔸انتظار می‌رود به نگرانی‌ها، احساسات و امنیت روحی و روانی مردم توجه شود و اطلاع‌رسانی در این مقطع بیشتر توصیف وضع موجود باشد. با این تذکر که توصیف وضع موجود به گونه‌ای باشد تا اگر بحرانی وجوه مختلفی دارد، بیشتر وجوه مثبت برجسته شود. چون خود بحران و حوادث اتفاق افتاده منفی است، به عنوان مثال بیشتر نوع‌دوستی و ابراز همدردی مردم، اعلام آمادگی برای کمک و سایر اقدامات نوع‌دوستانه برجسته شوند. وقت و زمان برای انتقاد و پیگیری مشکلات زیاد است. رسانه‌ها چند روز بعد از ماجرا می‌توانند به صورت مستدل، منطقی، مصداقی، منصفانه و مبتنی بر حق و عدالت ماجرا را کالبدشکافی کنند و ببینند چه بخش‌هایی ایراد داشته است و به این مسئله بپردازند که چرا این اتفاق افتاد؟ و کدام قسمت و سازمان در این ماجرا سهل‌انگاری کرد؟
🔹رسانه‌ها و مسئولان در مقطعی که هنوز پیکر آتش‌نشان‌ها ایثارگر و شجاع پیدا نشده‌اند، باید بیش از هر زمانی تقوای قلمی و زبانی داشته باشند، فضای رسانه‌ای باید مبتنی بر اخلاق باشد، از دامن زدن به شایعات پرهیز شود و رسانه‌های رسمی ما باید کار خود را درست انجام دهند تا شایعات شکل نگیرد و اگر شکل گرفته است بررسی کنند چرا شکل گرفت و چه عواملی شایعه را تقویت کرده است؟ کجای کار اشکال دارد؟ کدام قسمت اطلاعات مورد نیاز، به مردم اطلاع‌رسانی نشد یا دیر اطلاع‌رسانی شد؟ چه روایتی از روایت‌های موجود و حرف کدام طرف ماجرا اجازه انتشار نیافت که موجب شکل‌گیری این شایعات شده است؟
🔸دعوت رسانه از شهروندخبرنگاران همه جا درست نیست
وقتی رسانه‌های متنوع در محل حادثه حاضر هستند، و صداوسیما با چند خبرنگار در محل حضور دارد، آیا تشویق مردم به ارائه‌ی عکس و اطلاعات به عنوان شهروندخبرنگار درست است؟ او پاسخ می‌دهد: این کار به طور کلی غلط نیست ولی به این مسئله برمی‌گردد که ما از نظریه اقتضایی استفاده نمی‌کنیم. یعنی این نکته که باشگاه خبرنگاران جوان و صداوسیما از مردم می‌خواهند تا تصاویر و فیلم را ارسال کنند، به طور کلی بد نیست و مشارکت دادن مردم در بخشی از تولید و انتشار است، اما وقتی در جایی اطلاع داده می شود که حضور بیش از حد مردم سبب مشکل شده، نباید از مردم بخواهیم تا فیلم بگیرند. به عقیده من باشگاه خبرنگاران جوان و صداوسیما بر حسب عادت از مردم خواسته‌اند تا فیلم‌های خود را بفرستند و فراموش کرده‌اند مسئولان و رسانه‌ها در بخش دیگری، از مردم خواستند تا از محل حادثه دور شوند و اخبار خود را از صداوسیما بگیرند. این یک نوع تعارض است و به این مسئله برمی‌گردد که انعطاف و نگاه اقتضایی در مدیریت بحران وجود ندارد. ممکن است این اقدامات درست باشد ولی الزاما به این معنی نیست که در همه جا درست است.
نصراللهی در تحلیل اطلاع‌رسانی بحران: حذف آمار، مردم را به سمت شایعه سوق می‌دهد
#اکبر_نصراللهی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به حادثه پلاسکو به شفقنا رسانه می گوید:
🔹متأسفانه در چند روز گذشته در برخی مقاطع برای این که آمارهای متعارض داده نشود، راحت‌ترین گزینه یعنی حذف آمار در روند اطلاع‌رسانی برگزیده شده است و به همین دلیل چون برای مردم دانستن میزان تلفات مهم است و پیگیر آن هستند به منابع غیررسمی و شایعات روی آورده اند؛ نباید در این زمینه افراط و تفریط کرد یعنی نه آمار متناقض داده شود و نه این که دادن آمار در روند اطلاع‌رسانی بحران حذف و مردم از اطلاعات محروم شوند.
🔸بدیهی است در مدیریت بحران در بحران‌های با موضوعات متفاوت و در زمان‌های مختلف اقدامات رسانه‌ای متفاوتی به اقتضای شرایط باید انجام داد. به عقیده من در ساعت‌ها و حتی چند روز اولیه وقوع بحران، رسانه‌ها نباید به دنبال بحث‌های انتقادی و بهره‌برداری سیاسی باشند و مشکلات و نارسایی‌ها را بزرگ‌نمایی کنند و متمرکز شوند، بلکه باید سعی کنند به مدیریت هیجان و احساسات بپردازند، امید را در مردم زنده نگه دارند و به افرادی که در صحنه بحران هستند، قوت قلب بدهند.
🔹متأسفانه بعضی از مسئولان هم به دنبال بهره‌برداری سیاسی هستند و رسانه‌ها هم متناسب با گرایش‌های سیاسی و ملی خود به این ماجرای ملی و انسانی می‌پردازند. به عقیده من باید دو طرف ماجرا هم رسانه‌ها و هم مسئولان اجازه بهره‌برداری سیاسی در بحران‌های ملی و انسانی را ندهند و تمام تلاش خود را برای نجات افراد و مدیریت بحران صرف کنند.
🔸انتظار می‌رود به نگرانی‌ها، احساسات و امنیت روحی و روانی مردم توجه شود و اطلاع‌رسانی در این مقطع بیشتر توصیف وضع موجود باشد. با این تذکر که توصیف وضع موجود به گونه‌ای باشد تا اگر بحرانی وجوه مختلفی دارد، بیشتر وجوه مثبت برجسته شود. چون خود بحران و حوادث اتفاق افتاده منفی است، به عنوان مثال بیشتر نوع‌دوستی و ابراز همدردی مردم، اعلام آمادگی برای کمک و سایر اقدامات نوع‌دوستانه برجسته شوند. وقت و زمان برای انتقاد و پیگیری مشکلات زیاد است. رسانه‌ها چند روز بعد از ماجرا می‌توانند به صورت مستدل، منطقی، مصداقی، منصفانه و مبتنی بر حق و عدالت ماجرا را کالبدشکافی کنند و ببینند چه بخش‌هایی ایراد داشته است و به این مسئله بپردازند که چرا این اتفاق افتاد؟ و کدام قسمت و سازمان در این ماجرا سهل‌انگاری کرد؟
🔹رسانه‌ها و مسئولان در مقطعی که هنوز پیکر آتش‌نشان‌ها ایثارگر و شجاع پیدا نشده‌اند، باید بیش از هر زمانی تقوای قلمی و زبانی داشته باشند، فضای رسانه‌ای باید مبتنی بر اخلاق باشد، از دامن زدن به شایعات پرهیز شود و رسانه‌های رسمی ما باید کار خود را درست انجام دهند تا شایعات شکل نگیرد و اگر شکل گرفته است بررسی کنند چرا شکل گرفت و چه عواملی شایعه را تقویت کرده است؟ کجای کار اشکال دارد؟ کدام قسمت اطلاعات مورد نیاز، به مردم اطلاع‌رسانی نشد یا دیر اطلاع‌رسانی شد؟ چه روایتی از روایت‌های موجود و حرف کدام طرف ماجرا اجازه انتشار نیافت که موجب شکل‌گیری این شایعات شده است؟
🔸دعوت رسانه از شهروندخبرنگاران همه جا درست نیست
وقتی رسانه‌های متنوع در محل حادثه حاضر هستند، و صداوسیما با چند خبرنگار در محل حضور دارد، آیا تشویق مردم به ارائه‌ی عکس و اطلاعات به عنوان شهروندخبرنگار درست است؟ او پاسخ می‌دهد: این کار به طور کلی غلط نیست ولی به این مسئله برمی‌گردد که ما از نظریه اقتضایی استفاده نمی‌کنیم. یعنی این نکته که باشگاه خبرنگاران جوان و صداوسیما از مردم می‌خواهند تا تصاویر و فیلم را ارسال کنند، به طور کلی بد نیست و مشارکت دادن مردم در بخشی از تولید و انتشار است، اما وقتی در جایی اطلاع داده می شود که حضور بیش از حد مردم سبب مشکل شده، نباید از مردم بخواهیم تا فیلم بگیرند. به عقیده من باشگاه خبرنگاران جوان و صداوسیما بر حسب عادت از مردم خواسته‌اند تا فیلم‌های خود را بفرستند و فراموش کرده‌اند مسئولان و رسانه‌ها در بخش دیگری، از مردم خواستند تا از محل حادثه دور شوند و اخبار خود را از صداوسیما بگیرند. این یک نوع تعارض است و به این مسئله برمی‌گردد که انعطاف و نگاه اقتضایی در مدیریت بحران وجود ندارد. ممکن است این اقدامات درست باشد ولی الزاما به این معنی نیست که در همه جا درست است.