روزنامه دنیای اقتصاد
2.98K subscribers
13.5K photos
2.45K videos
13 files
1.15K links
کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد

صاحب امتیاز: شرکت دنیای اقتصاد تابان
مدیر مسئول: علیرضا بختیاری
سردبیر: پویا جبل عاملی
Download Telegram
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

خطر صنعتزدایی زودهنگام

👤 وحید احمدی

✍️ کشورهای توسعه‌یافته در مسیر پیشرفت اقتصادی، معمولا حرکت از کشاورزی به سمت صنعتی شدن را آغاز می‌کنند و سپس مسیر تبدیل شدن به اقتصاد غالبا وابسته بر بخش خدمات را طی می‌کنند.

✍️ اما کشورهای در حال توسعه، با خطر تله‌ای به نام «صنعتزدایی زودهنگام» مواجه می‌شوند یعنی وضعیتی که یک کشور پیش از توسعه قابل توجه بخش صنعت، به سمت گسترش سهم بخش خدمات از تولید ملی حرکت می‌کند.

✍️ این کشورها در حال تبدیل شدن به اقتصادهای مبتنی بر خدمات هستند؛ بدون آنکه تجربه صنعتی شدن مناسبی را پشت سر گذاشته باشند.

✍️ بخش صنعت رشد بهره‌وری سریع‌تری نسبت به بقیه بخش‌های اقتصاد، خصوصا خدمات دارد. به این ترتیب، با بهبود بهره‌وری در صنعت، بخشی از نیروی کار در این بخش به سمت خدمات منتقل می‌شود.

✍️ با گشودن درهای کشورهای در حال توسعه به روی تجارت جهانی، بخش‌ صنعت این کشورها دچار ضربه شده‌اند؛ چرا که عموما این کشورها مزیت نسبی در صنعت نداشته‌اند.

✍️ برای کشورهای در حال توسعه، بخش صنعت موتور پیشران و پویای اقتصاد شمرده می‌شود. با صنعتزدایی زودهنگام، امکان رشد اقتصادی مشابه با آن چیزی که در کشورهای توسعه‌یافته در قرن بیستم و بیست‌ویکم مشاهده شده کمرنگ‌تر می‌شود و امکان یافتن جایگاه مناسب در زنجیره تولید جهانی سخت‌تر می‌شود.

✍️ توسعه بخش خدمات می‌تواند بخشی از کاهش بهره‌وری ناشی از صنعتزدایی را جبران کند؛ اما همچنان اتفاق نظری درباره پایداری بلندمدت رشد اقتصادی از این طریق در بین اقتصاددانان وجود ندارد.

✍️ از این رو، یکی از اصلی‌ترین وظایف دولت در این کشورها، تدوین سیاست‌های پایدار برای حفظ و افزایش تولید در بخش‌های با ارزش افزوده بالا است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #صنعت_زدایی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

مراحل و عواقب صنعت‌‏‌زدایی

👤 محسن جلال‌‏‌پور

✍️ صنعت ایران طی ۶۰سال گذشته ۵دوره کاملا متفاوت را پشت سر گذاشته است.

✍️ دوره اول مربوط به آغاز فرآیند صنعتی شدن ایران است که سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۴۰ تا میانه‌‌‌های دهه ۱۳۵۰ را شامل می‌شود. فرآیندی که بیش از همه مدیون مرحوم علینقی عالیخانی بود و به پایه‌‌‌گذاری توسعه صنعتی ایران منجر شد.

✍️ دوره دوم که از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۷ ادامه پیدا کرد، آغاز فرآیند صنعت‌‌‌زدایی در اقتصاد ایران بود.

✍️ درآمد نفتی ایران از ۲.۵میلیارد دلار در سال ۱۳۵۱ به بیش از ۲۰میلیارد دلار در سال ۱۳۵۳ افزایش یافت. این جریان سریع درآمدها به «بیماری هلندی» منجر شد. هزینه‌‌‌های سنگین دولت و تورم سالانه ۱۵درصدی، وابستگی به واردات را تشدید و رشد صنایع غیرنفتی را متوقف کرد.

✍️ سومین دوره که از ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۶ بوده، شامل دوران جنگ و پس از جنگ است. در این دوره وابستگی به صادرات نفت و چالش‌‌‌های حکمرانی مانع تحقق مدرنیزاسیون پایدار صنعتی شد.

✍️ در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰، هر آنچه کاشته بودیم به خاطر سیاست خارجی تهاجمی و تحریم‌‌‌ها از بین رفت.

✍️ دوره پنجم که از اوایل دهه 1390 شروع شد، کماکان ادامه دارد و روند صعودی سهم صنعت از تولید ناخالص داخلی پس از چهاردهه از سال ۱۳۹۰ متوقف شد و به نوسان افتاد.

✍️ این دهه به صورت طبیعی باید دهه سرمایه‌گذاری و اشتغال با پیشرانی استارت‌آپ‌‌‌ها و بنگاه‌‌‌های نوظهور می‌‌‌بود، اما با تشدید تحریم‌‌‌ها و محدودیت اینترنت، این فرصت از نسل جوان گرفته شد.

✍️ بخش بزرگی از متولدان نسل زد اکنون وارد بازار کار شده‌‌‌اند یا به‌زودی وارد می‌‌‌شوند. این نسل علاقه‌‌‌ای به ورود به بازار سنتی کار ندارد؛ علاقه این نسل ورود به بازار کار مبتنی بر تکنولوژی و شبکه‌‌‌های اجتماعی است.

✍️ اقتصاد ایران جز در موارد محدود، نتوانسته است از موج‌‌‌های جهانی صنعت و توسعه بهره ببرد و اگر این بار هم مانع مشارکت اقتصاد ایران در انقلاب صنعتی چهارم شود، باید منتظر عواقب سیاسی و اجتماعی سنگین شود.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #صنعت_زدایی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

افول زود هنگام

👤 نوید رئیسی؛ معاون علمی سردبیر

✍️ اقتصاد ایران به عارضه «صنعت‌‌‌زدایی زودرس» مبتلا شده است و چشم‌‌‌انداز مثبتی هم برای تغییر این روند در افق آینده متصور نیست.

✍️ واژه «صنعت‌‌‌زدایی» به کاهش سهم صنعت از تولید ناخالص داخلی (و اشتغال) در کشورهای توسعه‌‌‌یافته و جایگزینی آن با خدمات اشاره دارد.

✍️ این تغییر ساختاری که می‌‌‌توان آن را «اشباع صنعتی» نیز نامید، در اوایل دهه۱۹۷۰ در اولین کشور صنعتی‌‌‌شده جهان، بریتانیا، مشاهده شد و کم کم نشانه‌‌‌های آن در سایر کشورهای صنعتی‌‌‌شده نیز بروز کرد.

✍️ اما طی دو دهه گذشته، صنعت‌‌‌زدایی همچنین خودش را در قالب یک نفرین بر اقتصاد کشورهای در حال توسعه با درآمد متوسط تحمیل کرده است.

✍️ با این حال، از آنجا که نقطه چرخش صنعتی در این کشورها در سطوح پایین‌تری از درآمد سرانه نسبت به تجربه تاریخی رخ داده است، اقتصاددانان استفاده از برچسب «صنعت‌‌‌زدایی زودرس» را براش مناسب‌‌‌تر می‌‌‌دانند.

✍️ این برچسب می‌‌‌تواند عنوانی درخور برای روایت صنعت در ایران طی دو دهه گذشته باشد: بخش صنعت در ایران، پس از گذر از دوره‌‌‌های سکون انقلاب و جنگ و رشد نسبتا شتابان در دهه ۱۳۷۰، از نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ با «مرگی زودهنگام» مواجه شده.

✍️ صنعت‌‌‌زدایی در ایران با پوپولیسم نفتی و بیماری هلندی در نیمه پایانی دهه۱۳۸۰ کلید خورد و در ادامه، با محدودیت دسترسی به منابع مالی و بازارهای جهانی در نتیجه تحریم‌‌‌های بین‌المللی و نیز سیاست‌‌‌هایی مانند ممنوعیت واردات تداوم یافت.

✍️ البته، نباید ار تبیین سیاسی صنعت‌‌‌زدایی در ایران غفلت کنیم.

✍️ برخی معتقدند بخش صنعت در ایران با موفقیت توانسته در برابر تحریم‌‌‌های اقتصادی «مقاومت» کند. اما واقعیت‌‌‌های آماری نشان می‌‌‌دهند که «اقتصاد مقاومتی» تکیه‌‌‌گاهی نیست که بشه در بلندمدت هم به آن آویخت.

✍️ واقعیت تلخ این است که تحریم‌‌‌های بین‌المللی، نقطه پایانی بر سرمایه‌‌‌گذاری و انتقال فناوری به کشور گذاشته است.

✍️ اقتصاد ایران تنها کالاهایی را تولید می‌‌‌کند که ناکارآمد، فاقد ویژگی‌‌‌های به‌روز و گران‌‌‌تر از آنچه باید باشد هستند؛ پدیده‌ای که اقتصاددانان آن را «جایگزینی واردات واپس‌‌‌رونده فناوری» می‌‌‌نامند. فقدان سرمایه‌گذاری به‌‌‌وضوح بزرگ‌ترین مشکل است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #صنعتی_زدایی #صنعت_زدایی_زودرس

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com