🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
چرا مذاکرات صلح در ریاض؟
👤 دکتر کامران کرمی؛ پژوهشگر مسائل خلیج فارس
✍️ میزبانی ریاض از وزرای خارجه آمریکا و روسیه به‌عنوان پیش‌درآمد مذاکرات صلح اوکراین را، میتوان اینطور تعبیر کرد که، نقش مناطق بهویژه مناطقی چون خلیج فارس و شبهجزیره عربی، در روندها و فرآیندهای بین‌المللی در حال پررنگ‌تر شدن است.
✍️ در چنین زمینه‌ای بازیگرانی که دارای وزن و جایگاه سیاسی و اقتصادی توامان هستند و روابط عالی و در عین حال متوازن بین قطب‌های متعارض قدرت دارند، فرصت چانه‌زنی و ایفای نقش بیشتر را پیدا خواهند کرد.
✍️ عربستان به‌عنوان بازیگر خاورمیانه‌ای برخوردار از مولفه‌های قدرت، با میزبانی از هیات‌های آمریکایی و روسی در تلاش است اعتبار قابل‌توجهی را برای خود در یکی از بحران‌های مهم بین‌المللی حال حاضر فراهم و آن را زمینه‌ای برای سهم بیشتر از کیک اقتصاد سیاسی جهانی قرار دهد.
✍️ از زمانی که ولیعهد عربستان سعودی چشم‌انداز ۲۰۳۰ را برای گذار به اقتصاد پسانفت و متنوع‌سازی درآمدهای دولت تعریف و پیاده‌سازی کرد، ریاض به‌سرعت مورد توجه کانون‌های سرمایه و اقتصادهای آینده‌نگر قرار گرفت.
✍️ این نقش عربستان به‌سرعت مورد توجه آمریکا، چین، اتحادیه اروپا و روسیه قرار گرفت. چین معاهده جامع استراتژیک را با این کشور امضا کرد.
✍️ اتحادیه اروپا نیز با امضای مشارکت تجارت آزاد با مجموعه شورای همکاری خلیج فارس و در راس آنها عربستان، به جایگاه جدید سعودی توجه ویژه نشان داد.
✍️ چالش‌های روسیه در روابط با غرب نیز باعث تقویت شراکت و تجارت با عربستان و امارات شد.
✍️ ایجاد چنین روابطی جز از مجرای افزایش قدرت سیاسی و اقتصادی یک کشور ممکن نیست.
✍️ ریاض از زمانی که پروژه نفوذ سیاسی خود از مسیر حمایت از سلفی‌گری و ایفای نقش برادر بزرگ‌تر دولتهای عربی را به بازیگری تجاری و اقتصادی تغییر داد، توانست برای خود پرستیز و جایگاه چانه‌زنی فراخ‌تر و پایدارتری را فراهم کند.
✍️ قدرت نفتی عربستان هم از دید قدرت‌های بزرگ از جمله آمریکای ترامپ پنهان نیست. با‌این‌حال صرف بهره‌مندی از منابع سنتی قدرت و همچنین جایگاه اقتصادی یک کشور در روندها و مناسبات جهانی نمیتواند برای یک کشور، جایگاه تعریف کند.
✍️ این عرصه به متغیر سومی هم نیازمند است و آن سیاست خارجی متوازن و در عین بی‌طرفی، فعال در مناقشات و کشمکش‌های منطقه‌ای و جهانی است.
✍️ در چنین قالبی است که مسکو عربستان را کشوری مناسب برای میانجی‌گری قلمداد می‌کند.
✍️ موفقیت عربستان در دو بحران جهانی میتواند زمینه‌های میانجی‌گری احتمالی ریاض میان ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای را نیز در چشم‌انداز قرار دهد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #عربستان #میانجی‌گری #مذاکرات_صلح #سیاست_خارجی #اقتصاد_قوی #خاورمیانه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
چرا مذاکرات صلح در ریاض؟
👤 دکتر کامران کرمی؛ پژوهشگر مسائل خلیج فارس
✍️ میزبانی ریاض از وزرای خارجه آمریکا و روسیه به‌عنوان پیش‌درآمد مذاکرات صلح اوکراین را، میتوان اینطور تعبیر کرد که، نقش مناطق بهویژه مناطقی چون خلیج فارس و شبهجزیره عربی، در روندها و فرآیندهای بین‌المللی در حال پررنگ‌تر شدن است.
✍️ در چنین زمینه‌ای بازیگرانی که دارای وزن و جایگاه سیاسی و اقتصادی توامان هستند و روابط عالی و در عین حال متوازن بین قطب‌های متعارض قدرت دارند، فرصت چانه‌زنی و ایفای نقش بیشتر را پیدا خواهند کرد.
✍️ عربستان به‌عنوان بازیگر خاورمیانه‌ای برخوردار از مولفه‌های قدرت، با میزبانی از هیات‌های آمریکایی و روسی در تلاش است اعتبار قابل‌توجهی را برای خود در یکی از بحران‌های مهم بین‌المللی حال حاضر فراهم و آن را زمینه‌ای برای سهم بیشتر از کیک اقتصاد سیاسی جهانی قرار دهد.
✍️ از زمانی که ولیعهد عربستان سعودی چشم‌انداز ۲۰۳۰ را برای گذار به اقتصاد پسانفت و متنوع‌سازی درآمدهای دولت تعریف و پیاده‌سازی کرد، ریاض به‌سرعت مورد توجه کانون‌های سرمایه و اقتصادهای آینده‌نگر قرار گرفت.
✍️ این نقش عربستان به‌سرعت مورد توجه آمریکا، چین، اتحادیه اروپا و روسیه قرار گرفت. چین معاهده جامع استراتژیک را با این کشور امضا کرد.
✍️ اتحادیه اروپا نیز با امضای مشارکت تجارت آزاد با مجموعه شورای همکاری خلیج فارس و در راس آنها عربستان، به جایگاه جدید سعودی توجه ویژه نشان داد.
✍️ چالش‌های روسیه در روابط با غرب نیز باعث تقویت شراکت و تجارت با عربستان و امارات شد.
✍️ ایجاد چنین روابطی جز از مجرای افزایش قدرت سیاسی و اقتصادی یک کشور ممکن نیست.
✍️ ریاض از زمانی که پروژه نفوذ سیاسی خود از مسیر حمایت از سلفی‌گری و ایفای نقش برادر بزرگ‌تر دولتهای عربی را به بازیگری تجاری و اقتصادی تغییر داد، توانست برای خود پرستیز و جایگاه چانه‌زنی فراخ‌تر و پایدارتری را فراهم کند.
✍️ قدرت نفتی عربستان هم از دید قدرت‌های بزرگ از جمله آمریکای ترامپ پنهان نیست. با‌این‌حال صرف بهره‌مندی از منابع سنتی قدرت و همچنین جایگاه اقتصادی یک کشور در روندها و مناسبات جهانی نمیتواند برای یک کشور، جایگاه تعریف کند.
✍️ این عرصه به متغیر سومی هم نیازمند است و آن سیاست خارجی متوازن و در عین بی‌طرفی، فعال در مناقشات و کشمکش‌های منطقه‌ای و جهانی است.
✍️ در چنین قالبی است که مسکو عربستان را کشوری مناسب برای میانجی‌گری قلمداد می‌کند.
✍️ موفقیت عربستان در دو بحران جهانی میتواند زمینه‌های میانجی‌گری احتمالی ریاض میان ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای را نیز در چشم‌انداز قرار دهد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #عربستان #میانجی‌گری #مذاکرات_صلح #سیاست_خارجی #اقتصاد_قوی #خاورمیانه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
رویکرد ساده‌انگارانه به نظام مالی
👤 دکتر حمید قنبری؛ حقوقدان
✍️ گاهی اوقات، ساده‌سازی بیش از حد یک مساله، خود به مانعی برای حل آن تبدیل می‌شود. این دقیقا همان مشکلی است که سال‌هاست گریبان‌گیر نظام مالی ایران است.
✍️ این نگاه جای تحلیل‌های علمی، بررسی‌های تخصصی و برنامه‌ریزی‌های استراتژیک رو گرفته است. درواقع سیاستگذاران به‌جای آنکه تلاش کنند بر اساس دادههای واقعی و مدل‌های اقتصادی معتبر مشکلات را حل کنند، به پاسخ‌های ساده، کلیشه‌ای و ازپیش‌تعیین‌شده پناه می‌برند.
✍️ یکی از نمونه‌های بارز این ساده‌سازی افراطی را میتوان در مساله «ربا» مشاهده کرد. دیدگاه رایج در این زمینه حکم می‌کند که هر نوع دریافت اضافه بر مبلغ قرض، مصداق ربا و حرام است.
✍️ اما این رویکرد بهطور کامل نادیده می‌گیرد که در اقتصاد امروز، مسائل متعددی بر مفهوم بهره تاثیرگذار هستند.
✍️ برای مثال، در اقتصادی که با تورم مزمن مواجه است، نرخ بهره چگونه باید تعیین شود؟ آیا دریافت مبلغی اضافه در ازای وام در شرایط تورمی همچنان «زیاده‌خواهی» محسوب می‌شود یا اینکه صرفا پوششی برای کاهش ارزش پول است؟
✍️ این دیدگاه به این نکته نیز توجهی ندارد که نرخ بهره در اقتصاد به‌عنوان یک ابزار تنظیم‌کننده عرضه و تقاضای سرمایه عمل می‌کند و اگر از نظام بانکی حذف شود، منابع مالی به سمت بازارهای غیررسمی و وام‌های خارج از چارچوب بانکداری هدایت خواهند شد که هزینه‌های بیشتری برای وام‌گیرندگان ایجاد می‌کند.
✍️ یک مثال دیگر؛ یکی از ایده‌های رایج این است که بانک‌ها نباید صرفا به دنبال سود خود باشند و باید در خدمت جامعه باشند.
✍️ این گزاره در ظاهر جذاب به نظر می‌رسد؛ اما در عمل، نتیجه آن چیزی نیست جز وضع «تسهیلات تکلیفی». که نتیجه‌اش تضعیف نظام بانکی است. چون نگاه تصمیم‌گیرندگان مبتنی بر ایدئولوژی است و نه تحلیل‌های اقتصادی، این مسائل نادیده گرفته میشوند.
✍️ نمونه دیگر این ساده‌سازی بیش از حد را میتوان در مساله نقدینگی مشاهده کرد. این‌گونه استدلال می‌شود که «کسب‌وکارها منابع مالی ندارند، پس منابع را به آنها بدهیم!» در نگاه اول، این گزاره منطقی به نظر می‌رسد؛ اما اگر دقیق‌تر بررسی کنیم، درمی‌یابیم که این رویکرد تفاوت بنیادی بین نقدینگی و سرمایه را نادیده می‌گیرد.
✍️ افزایش نقدینگی لزوما منجر به رشد سرمایه‌گذاری و تولید نمی‌شود و حتی میتواند اثری معکوس داشته باشد. اما وقتی سیاستگذار با ذهنیت ایدئولوژیک به این مساله نگاه می‌کند، ساده‌ترین راه را انتخاب می‌کند.
✍️ این نگاه محدود به نظام مالی نیست و در سایر عرصه‌های اقتصادی و سیاسی نیز ریشه دوانده است. زمانی همه مشکلات را به امپریالیسم نسبت می‌دادند، زمانی دیگر همه‌چیز را به گردن استعمار می‌انداختند و اکنون مسائل اقتصادی و بانکی نیز قربانی یک خط فکری مشابه شده‌اند.
✍️ چنین رویکردی، توانایی تحلیل دقیق مسائل را از بین می‌برد و ذهن را به سمت پاسخ‌های تک‌خطی سوق می‌دهد: «مشکل فساد است!»، «مشکل نرخ ارز است!»، «مشکل استکبار جهانی است!» این ساده‌سازی‌ها نه‌تنها راه‌حلی ارائه نمی‌دهند، بلکه راه را بر هرگونه اصلاح ساختاری می‌بندند.
✍️ یکی از مثال‌های بارز این نگاه ایدئولوژیک، نحوه برخورد با مساله FATF است. به‌جای آنکه مانند سایر کشورها وارد مذاکره شویم، بندهای مختلف را بررسی کنیم، برای هر استاندارد برنامه مشخص داشته باشیم و برای هر کشوری که عضو این نهاد است، یک استراتژی مذاکراتی طراحی کنیم، به یک پاسخ ساده بسنده می‌کنیم: « FATFیک ترتیبات استعماری است و باید کنار گذاشته شود!»
✍️ این شیوه مدیریت، بیش از هر چیز، تفکر و تحلیل را قربانی کرده است. ما باید یاد بگیریم هیچ مساله‌ای در جهان اقتصاد، تک‌بعدی و تک‌جوابی نیست. تنها با عبور از دام ساده‌انگاری مسائل و ورود به عرصه تفکر علمی و تخصصی، میتوان امید داشت راهی برای حل مشکلات لاینحل امروز پیدا شود.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #ساده_سازی_بیش_از_حد #نگاه_ایدئولوژیک
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
رویکرد ساده‌انگارانه به نظام مالی
👤 دکتر حمید قنبری؛ حقوقدان
✍️ گاهی اوقات، ساده‌سازی بیش از حد یک مساله، خود به مانعی برای حل آن تبدیل می‌شود. این دقیقا همان مشکلی است که سال‌هاست گریبان‌گیر نظام مالی ایران است.
✍️ این نگاه جای تحلیل‌های علمی، بررسی‌های تخصصی و برنامه‌ریزی‌های استراتژیک رو گرفته است. درواقع سیاستگذاران به‌جای آنکه تلاش کنند بر اساس دادههای واقعی و مدل‌های اقتصادی معتبر مشکلات را حل کنند، به پاسخ‌های ساده، کلیشه‌ای و ازپیش‌تعیین‌شده پناه می‌برند.
✍️ یکی از نمونه‌های بارز این ساده‌سازی افراطی را میتوان در مساله «ربا» مشاهده کرد. دیدگاه رایج در این زمینه حکم می‌کند که هر نوع دریافت اضافه بر مبلغ قرض، مصداق ربا و حرام است.
✍️ اما این رویکرد بهطور کامل نادیده می‌گیرد که در اقتصاد امروز، مسائل متعددی بر مفهوم بهره تاثیرگذار هستند.
✍️ برای مثال، در اقتصادی که با تورم مزمن مواجه است، نرخ بهره چگونه باید تعیین شود؟ آیا دریافت مبلغی اضافه در ازای وام در شرایط تورمی همچنان «زیاده‌خواهی» محسوب می‌شود یا اینکه صرفا پوششی برای کاهش ارزش پول است؟
✍️ این دیدگاه به این نکته نیز توجهی ندارد که نرخ بهره در اقتصاد به‌عنوان یک ابزار تنظیم‌کننده عرضه و تقاضای سرمایه عمل می‌کند و اگر از نظام بانکی حذف شود، منابع مالی به سمت بازارهای غیررسمی و وام‌های خارج از چارچوب بانکداری هدایت خواهند شد که هزینه‌های بیشتری برای وام‌گیرندگان ایجاد می‌کند.
✍️ یک مثال دیگر؛ یکی از ایده‌های رایج این است که بانک‌ها نباید صرفا به دنبال سود خود باشند و باید در خدمت جامعه باشند.
✍️ این گزاره در ظاهر جذاب به نظر می‌رسد؛ اما در عمل، نتیجه آن چیزی نیست جز وضع «تسهیلات تکلیفی». که نتیجه‌اش تضعیف نظام بانکی است. چون نگاه تصمیم‌گیرندگان مبتنی بر ایدئولوژی است و نه تحلیل‌های اقتصادی، این مسائل نادیده گرفته میشوند.
✍️ نمونه دیگر این ساده‌سازی بیش از حد را میتوان در مساله نقدینگی مشاهده کرد. این‌گونه استدلال می‌شود که «کسب‌وکارها منابع مالی ندارند، پس منابع را به آنها بدهیم!» در نگاه اول، این گزاره منطقی به نظر می‌رسد؛ اما اگر دقیق‌تر بررسی کنیم، درمی‌یابیم که این رویکرد تفاوت بنیادی بین نقدینگی و سرمایه را نادیده می‌گیرد.
✍️ افزایش نقدینگی لزوما منجر به رشد سرمایه‌گذاری و تولید نمی‌شود و حتی میتواند اثری معکوس داشته باشد. اما وقتی سیاستگذار با ذهنیت ایدئولوژیک به این مساله نگاه می‌کند، ساده‌ترین راه را انتخاب می‌کند.
✍️ این نگاه محدود به نظام مالی نیست و در سایر عرصه‌های اقتصادی و سیاسی نیز ریشه دوانده است. زمانی همه مشکلات را به امپریالیسم نسبت می‌دادند، زمانی دیگر همه‌چیز را به گردن استعمار می‌انداختند و اکنون مسائل اقتصادی و بانکی نیز قربانی یک خط فکری مشابه شده‌اند.
✍️ چنین رویکردی، توانایی تحلیل دقیق مسائل را از بین می‌برد و ذهن را به سمت پاسخ‌های تک‌خطی سوق می‌دهد: «مشکل فساد است!»، «مشکل نرخ ارز است!»، «مشکل استکبار جهانی است!» این ساده‌سازی‌ها نه‌تنها راه‌حلی ارائه نمی‌دهند، بلکه راه را بر هرگونه اصلاح ساختاری می‌بندند.
✍️ یکی از مثال‌های بارز این نگاه ایدئولوژیک، نحوه برخورد با مساله FATF است. به‌جای آنکه مانند سایر کشورها وارد مذاکره شویم، بندهای مختلف را بررسی کنیم، برای هر استاندارد برنامه مشخص داشته باشیم و برای هر کشوری که عضو این نهاد است، یک استراتژی مذاکراتی طراحی کنیم، به یک پاسخ ساده بسنده می‌کنیم: « FATFیک ترتیبات استعماری است و باید کنار گذاشته شود!»
✍️ این شیوه مدیریت، بیش از هر چیز، تفکر و تحلیل را قربانی کرده است. ما باید یاد بگیریم هیچ مساله‌ای در جهان اقتصاد، تک‌بعدی و تک‌جوابی نیست. تنها با عبور از دام ساده‌انگاری مسائل و ورود به عرصه تفکر علمی و تخصصی، میتوان امید داشت راهی برای حل مشکلات لاینحل امروز پیدا شود.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #ساده_سازی_بیش_از_حد #نگاه_ایدئولوژیک
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
سایه تاریکی
👤 نوید رئیسی؛ معاون سردبیر دنیای اقتصاد
✍️ تصویری که فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی طی پرواز شبانه در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۴ از شبهجزیره کره ثبت کردند، احتمالا نمادین‌‌‌ترین عکس در تاریخ اقتصاد سیاسی است.
✍️ در این تصویر، کرهشمالی در مقایسه با کره‌جنوبی و چین به‌‌‌اندازه‌‌‌ای تاریک است که گویی پهنه‌‌‌ای از آب، دریای زرد را به دریای ژاپن پیوند داده است.
✍️ برق، سنگ‌بنای تمدن مدرن است و همین امر است که به اقتصاددانان امکان داده تا از «نورهای شب» برای اندازه‌‌‌گیری رشد اقتصادی و مطالعه فقر و نابرابری، بهویژه در مورد مکان‌‌‌هایی که دادههای کافی از آنها در دسترس نیست، استفاده کنند.
✍️ آنچه سایه سنگینش تاریکی را بر شب‌‌‌های کرهشمالی تحمیل کرده، دولت شکست‌‌‌خورده‌‌‌ای است که نمی‌‌‌خواهد و نمیتواند وظایف اساسی یک دولت مدرن را انجام دهد.
✍️ بهطور خاص، مبنای وجودی دولت‌‌‌ها در اندیشه اقتصادی-سیاسی مدرن را میتوان در تصمیم‌گیری جمعی برای عرضه سلسله‌مراتبی از کالاهای عمومی به افرادی که در جغرافیای مشخص زندگی می‌کنند، خلاصه کرد.
✍️ دولتهای شکست‌‌‌خورده (failed states)، در نقطه مقابل دولتهای قوی (strong states)، با فقدان توانایی در تامین سطوح موثر و باکیفیت برخی یا تمامی ابعاد کالاهای عمومی کلیدی مشخص میشوند.
✍️ در پایین‌‌‌ترین سطح، دولتهای شکست‌‌‌خورده با کمبود عرضه انرژی، شبکه‌‌‌های زیرساختی فرسوده و سیستم‌های آموزشی و بهداشتی ناکارآمد دست به گریبان هستند.
✍️ در سطوح بالاتر، شکست با فساد و غارتگری گره می‌‌‌خورد. در برخی دیگر از دولتهای شکست‌‌‌خورده، استبداد تمایل دارد تا به هر وسیله ممکن، قدرت را حفظ کند.
✍️ ضعف ایران، این غول جهانی انرژی، در تامین گاز و برق نشان می‌دهد که فهم نادرست مبانی حکمرانی اقتصادی میتواند بسیار فراتر از آنچه اغلب اندیشیده می‌شود، مخرب باشد.
✍️ جیره‌‌‌بندی انرژی موردنیاز کارخانه‌‌‌ها و صنایع، خاموشی خانه‌‌‌ها و معابر، تعطیلی گاه‌‌‌به‌‌‌گاه مدارس و ادارات دولتی، گسترش سطح آلودگی هوا و تنش‌‌‌های آبی به اوج‌‌‌های بیسابقه جملگی نشان می‌دهند که دولت در ایران در شرف تبدیل شدن به نهادی شکست‌‌‌خورده است.
✍️ در این میان، تراژدی قتل «امیرمحمد خالقی» هشداری است برای آنکه چگونه فقر فراگیر در ترکیب با انحراف در تخصیص منابع محدود انتظامی موجود، میتواند به فجایع غیرقابل جبران منجر شود.
✍️ مهم‌ترین پیامد شکست دولت‌‌‌ها در ایفای وظایف خود، رنگ باختن مشروعیت سیاسی در برابر چشمان شهروندان است.
✍️ دولتهای شکست‌‌‌خورده، سیاه‌‌‌چاله‌‌‌هایی هستند که نور امید و اعتماد اجتماعی را بلعیده و با ایجاد احساس فراگیر طرد و نادیده‌‌‌انگاری، «انرژی تاریک» را جایگزین قرارداد اجتماعی بین خود و ملت‌‌‌ها می‌کنند.
✍️ در این میان، ناتوانی دولت‌‌‌ها در تامین انرژی، بهویژه در کشور دارنده بیشترین ذخایر نفت و گاز، جایگاه نمادینی فراتر از سایر شکست‌‌‌ها دارد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دولت_شکست_خورده #نوید_رئیسی #مشروعیت_سیاسی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
سایه تاریکی
👤 نوید رئیسی؛ معاون سردبیر دنیای اقتصاد
✍️ تصویری که فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی طی پرواز شبانه در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۴ از شبهجزیره کره ثبت کردند، احتمالا نمادین‌‌‌ترین عکس در تاریخ اقتصاد سیاسی است.
✍️ در این تصویر، کرهشمالی در مقایسه با کره‌جنوبی و چین به‌‌‌اندازه‌‌‌ای تاریک است که گویی پهنه‌‌‌ای از آب، دریای زرد را به دریای ژاپن پیوند داده است.
✍️ برق، سنگ‌بنای تمدن مدرن است و همین امر است که به اقتصاددانان امکان داده تا از «نورهای شب» برای اندازه‌‌‌گیری رشد اقتصادی و مطالعه فقر و نابرابری، بهویژه در مورد مکان‌‌‌هایی که دادههای کافی از آنها در دسترس نیست، استفاده کنند.
✍️ آنچه سایه سنگینش تاریکی را بر شب‌‌‌های کرهشمالی تحمیل کرده، دولت شکست‌‌‌خورده‌‌‌ای است که نمی‌‌‌خواهد و نمیتواند وظایف اساسی یک دولت مدرن را انجام دهد.
✍️ بهطور خاص، مبنای وجودی دولت‌‌‌ها در اندیشه اقتصادی-سیاسی مدرن را میتوان در تصمیم‌گیری جمعی برای عرضه سلسله‌مراتبی از کالاهای عمومی به افرادی که در جغرافیای مشخص زندگی می‌کنند، خلاصه کرد.
✍️ دولتهای شکست‌‌‌خورده (failed states)، در نقطه مقابل دولتهای قوی (strong states)، با فقدان توانایی در تامین سطوح موثر و باکیفیت برخی یا تمامی ابعاد کالاهای عمومی کلیدی مشخص میشوند.
✍️ در پایین‌‌‌ترین سطح، دولتهای شکست‌‌‌خورده با کمبود عرضه انرژی، شبکه‌‌‌های زیرساختی فرسوده و سیستم‌های آموزشی و بهداشتی ناکارآمد دست به گریبان هستند.
✍️ در سطوح بالاتر، شکست با فساد و غارتگری گره می‌‌‌خورد. در برخی دیگر از دولتهای شکست‌‌‌خورده، استبداد تمایل دارد تا به هر وسیله ممکن، قدرت را حفظ کند.
✍️ ضعف ایران، این غول جهانی انرژی، در تامین گاز و برق نشان می‌دهد که فهم نادرست مبانی حکمرانی اقتصادی میتواند بسیار فراتر از آنچه اغلب اندیشیده می‌شود، مخرب باشد.
✍️ جیره‌‌‌بندی انرژی موردنیاز کارخانه‌‌‌ها و صنایع، خاموشی خانه‌‌‌ها و معابر، تعطیلی گاه‌‌‌به‌‌‌گاه مدارس و ادارات دولتی، گسترش سطح آلودگی هوا و تنش‌‌‌های آبی به اوج‌‌‌های بیسابقه جملگی نشان می‌دهند که دولت در ایران در شرف تبدیل شدن به نهادی شکست‌‌‌خورده است.
✍️ در این میان، تراژدی قتل «امیرمحمد خالقی» هشداری است برای آنکه چگونه فقر فراگیر در ترکیب با انحراف در تخصیص منابع محدود انتظامی موجود، میتواند به فجایع غیرقابل جبران منجر شود.
✍️ مهم‌ترین پیامد شکست دولت‌‌‌ها در ایفای وظایف خود، رنگ باختن مشروعیت سیاسی در برابر چشمان شهروندان است.
✍️ دولتهای شکست‌‌‌خورده، سیاه‌‌‌چاله‌‌‌هایی هستند که نور امید و اعتماد اجتماعی را بلعیده و با ایجاد احساس فراگیر طرد و نادیده‌‌‌انگاری، «انرژی تاریک» را جایگزین قرارداد اجتماعی بین خود و ملت‌‌‌ها می‌کنند.
✍️ در این میان، ناتوانی دولت‌‌‌ها در تامین انرژی، بهویژه در کشور دارنده بیشترین ذخایر نفت و گاز، جایگاه نمادینی فراتر از سایر شکست‌‌‌ها دارد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دولت_شکست_خورده #نوید_رئیسی #مشروعیت_سیاسی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
اشتغال در پیری
👤 دکتر سیاوش محدث؛ پژوهشگر دانشگاه LSE
✍️ طی ۱۰۰سال گذشته، شاخص امید به زندگی در هر دهه تقریبا ۲.۵سال افزایش داشته و در بعضی کشورها از ۹۰سال هم گذشته است.
✍️ تقریبا همه کشورها در تمام قاره‌ها موفق به افزایش چشم‌گیر امید به زندگی شده‌اند.
✍️ این افزایش هم موجب نگرانی و هم امیدواری کارشناسان علوم زیستی و اجتماعی شده است.
✍️ درواقع، کاهش رشد جمعیت و افزایش سهم جامعه مسن در هرم جمعیتی موجب نگرانی اکثر متفکران شده است. عمده‌ترین دلیل این نگرانی‌ها از جامعه پیر مربوط به نظام سلامت و تامین اجتماعی می‌شود.
✍️ سایر نگرانی‌های رایج نیز به تغییرات توزیع ثروت و فرصت‌های کاری در بازار کار مربوط میشوند.
✍️ اما پژوهش‌های اخیر سعی داشته‌اند بر نکات مثبت این تغییر تمرکز کنند؛ به جای توجه به تغییر هرم سنی جمعیت و جامعه پیر (ageing)، باید توجه سیاست و پژوهش به بهره‌برداری بهتر از سال‌های اضافه زندگی معطوف شوند.
✍️ این رویکرد، دیرپایی (longevity) نامیده می‌شود و تلاش می‌کند راهکارهای حداکثرسازی رفاه جامعه زیر نظام جدید جمعیتی را شناسایی کند.
✍️ اما سال‌های پیری و بالای ۸۰سال باید با «کیفیت بالا و سلامت نسبی» همراه باشند تا به جای جامعه پیر، جامعه دیرپا به وجود آید.
✍️ این مساله خود به سبک زندگی و حل سریع و قطعی بیماری‌های خطرناک در میان‌سالی بستگی دارد تا نرخ سلامت و آمادگی کاری بخش مسن جامعه بالا رود.
✍️ فاکتور مهم دیگر ایجاد نظام آموزش و درمان در راستای این هدف است. درنهایت، نظام بازار کار و تامین اجتماعی باید خود را برای عصر جدید آماده سازد.
✍️ نقش اقتصاددانان این روزها در این فاکتور آخر بیش از گذشته مهم شده است. تغییرات نظام کار نباید خود را فقط به افزایش سن بازنشستگی محدود کند، بلکه باید مشاغل مناسب برای گروه‌های مسن‌تر ایجاد کند.
✍️ این تغییر در بریتانیا و ایالات متحده در حال رخ دادن است؛ اما نه با سرعت مناسب.
✍️ بهطور خلاصه، این تغییر باید به سویی باشد که بار فیزیکی و روانی شغل به مرور و در طول زندگی پس از ۵۵سالگی کاهش یابد، بدون آنکه رفاه فرد بهطور جدی خدشه‌دار شود.
✍️ نظام تامین اجتماعی نیز باید خود را بهطور جدی متحول کند و برای پذیرش بازنشستگی‌های بسیار زود و بسیار دیر آماده کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #بازنشستگی #سن_امید_به_زندگی #اشتغال_در_پیری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
اشتغال در پیری
👤 دکتر سیاوش محدث؛ پژوهشگر دانشگاه LSE
✍️ طی ۱۰۰سال گذشته، شاخص امید به زندگی در هر دهه تقریبا ۲.۵سال افزایش داشته و در بعضی کشورها از ۹۰سال هم گذشته است.
✍️ تقریبا همه کشورها در تمام قاره‌ها موفق به افزایش چشم‌گیر امید به زندگی شده‌اند.
✍️ این افزایش هم موجب نگرانی و هم امیدواری کارشناسان علوم زیستی و اجتماعی شده است.
✍️ درواقع، کاهش رشد جمعیت و افزایش سهم جامعه مسن در هرم جمعیتی موجب نگرانی اکثر متفکران شده است. عمده‌ترین دلیل این نگرانی‌ها از جامعه پیر مربوط به نظام سلامت و تامین اجتماعی می‌شود.
✍️ سایر نگرانی‌های رایج نیز به تغییرات توزیع ثروت و فرصت‌های کاری در بازار کار مربوط میشوند.
✍️ اما پژوهش‌های اخیر سعی داشته‌اند بر نکات مثبت این تغییر تمرکز کنند؛ به جای توجه به تغییر هرم سنی جمعیت و جامعه پیر (ageing)، باید توجه سیاست و پژوهش به بهره‌برداری بهتر از سال‌های اضافه زندگی معطوف شوند.
✍️ این رویکرد، دیرپایی (longevity) نامیده می‌شود و تلاش می‌کند راهکارهای حداکثرسازی رفاه جامعه زیر نظام جدید جمعیتی را شناسایی کند.
✍️ اما سال‌های پیری و بالای ۸۰سال باید با «کیفیت بالا و سلامت نسبی» همراه باشند تا به جای جامعه پیر، جامعه دیرپا به وجود آید.
✍️ این مساله خود به سبک زندگی و حل سریع و قطعی بیماری‌های خطرناک در میان‌سالی بستگی دارد تا نرخ سلامت و آمادگی کاری بخش مسن جامعه بالا رود.
✍️ فاکتور مهم دیگر ایجاد نظام آموزش و درمان در راستای این هدف است. درنهایت، نظام بازار کار و تامین اجتماعی باید خود را برای عصر جدید آماده سازد.
✍️ نقش اقتصاددانان این روزها در این فاکتور آخر بیش از گذشته مهم شده است. تغییرات نظام کار نباید خود را فقط به افزایش سن بازنشستگی محدود کند، بلکه باید مشاغل مناسب برای گروه‌های مسن‌تر ایجاد کند.
✍️ این تغییر در بریتانیا و ایالات متحده در حال رخ دادن است؛ اما نه با سرعت مناسب.
✍️ بهطور خلاصه، این تغییر باید به سویی باشد که بار فیزیکی و روانی شغل به مرور و در طول زندگی پس از ۵۵سالگی کاهش یابد، بدون آنکه رفاه فرد بهطور جدی خدشه‌دار شود.
✍️ نظام تامین اجتماعی نیز باید خود را بهطور جدی متحول کند و برای پذیرش بازنشستگی‌های بسیار زود و بسیار دیر آماده کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #بازنشستگی #سن_امید_به_زندگی #اشتغال_در_پیری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
اشتغال در پیری
👤 دکتر سیاوش محدث؛ پژوهشگر دانشگاه LSE
✍️ طی ۱۰۰سال گذشته، شاخص امید به زندگی در هر دهه تقریبا ۲.۵سال افزایش داشته و در بعضی کشورها از ۹۰سال هم گذشته است.
✍️ تقریبا همه کشورها در تمام قاره‌ها موفق به افزایش چشم‌گیر امید به زندگی شده‌اند.
✍️ این افزایش هم موجب نگرانی و هم امیدواری کارشناسان علوم زیستی و اجتماعی شده است.
✍️ درواقع، کاهش رشد جمعیت و افزایش سهم جامعه مسن در هرم جمعیتی موجب نگرانی اکثر متفکران شده است. عمده‌ترین دلیل این نگرانی‌ها از جامعه پیر مربوط به نظام سلامت و تامین اجتماعی می‌شود.
✍️ سایر نگرانی‌های رایج نیز به تغییرات توزیع ثروت و فرصت‌های کاری در بازار کار مربوط میشوند.
✍️ اما پژوهش‌های اخیر سعی داشته‌اند بر نکات مثبت این تغییر تمرکز کنند؛ به جای توجه به تغییر هرم سنی جمعیت و جامعه پیر (ageing)، باید توجه سیاست و پژوهش به بهره‌برداری بهتر از سال‌های اضافه زندگی معطوف شوند.
✍️ این رویکرد، دیرپایی (longevity) نامیده می‌شود و تلاش می‌کند راهکارهای حداکثرسازی رفاه جامعه زیر نظام جدید جمعیتی را شناسایی کند.
✍️ اما سال‌های پیری و بالای ۸۰سال باید با «کیفیت بالا و سلامت نسبی» همراه باشند تا به جای جامعه پیر، جامعه دیرپا به وجود آید.
✍️ این مساله خود به سبک زندگی و حل سریع و قطعی بیماری‌های خطرناک در میان‌سالی بستگی دارد تا نرخ سلامت و آمادگی کاری بخش مسن جامعه بالا رود.
✍️ فاکتور مهم دیگر ایجاد نظام آموزش و درمان در راستای این هدف است. درنهایت، نظام بازار کار و تامین اجتماعی باید خود را برای عصر جدید آماده سازد.
✍️ نقش اقتصاددانان این روزها در این فاکتور آخر بیش از گذشته مهم شده است. تغییرات نظام کار نباید خود را فقط به افزایش سن بازنشستگی محدود کند، بلکه باید مشاغل مناسب برای گروه‌های مسن‌تر ایجاد کند.
✍️ این تغییر در بریتانیا و ایالات متحده در حال رخ دادن است؛ اما نه با سرعت مناسب.
✍️ بهطور خلاصه، این تغییر باید به سویی باشد که بار فیزیکی و روانی شغل به مرور و در طول زندگی پس از ۵۵سالگی کاهش یابد، بدون آنکه رفاه فرد بهطور جدی خدشه‌دار شود.
✍️ نظام تامین اجتماعی نیز باید خود را بهطور جدی متحول کند و برای پذیرش بازنشستگی‌های بسیار زود و بسیار دیر آماده کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #بازنشستگی #سن_امید_به_زندگی #اشتغال_در_پیری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
اشتغال در پیری
👤 دکتر سیاوش محدث؛ پژوهشگر دانشگاه LSE
✍️ طی ۱۰۰سال گذشته، شاخص امید به زندگی در هر دهه تقریبا ۲.۵سال افزایش داشته و در بعضی کشورها از ۹۰سال هم گذشته است.
✍️ تقریبا همه کشورها در تمام قاره‌ها موفق به افزایش چشم‌گیر امید به زندگی شده‌اند.
✍️ این افزایش هم موجب نگرانی و هم امیدواری کارشناسان علوم زیستی و اجتماعی شده است.
✍️ درواقع، کاهش رشد جمعیت و افزایش سهم جامعه مسن در هرم جمعیتی موجب نگرانی اکثر متفکران شده است. عمده‌ترین دلیل این نگرانی‌ها از جامعه پیر مربوط به نظام سلامت و تامین اجتماعی می‌شود.
✍️ سایر نگرانی‌های رایج نیز به تغییرات توزیع ثروت و فرصت‌های کاری در بازار کار مربوط میشوند.
✍️ اما پژوهش‌های اخیر سعی داشته‌اند بر نکات مثبت این تغییر تمرکز کنند؛ به جای توجه به تغییر هرم سنی جمعیت و جامعه پیر (ageing)، باید توجه سیاست و پژوهش به بهره‌برداری بهتر از سال‌های اضافه زندگی معطوف شوند.
✍️ این رویکرد، دیرپایی (longevity) نامیده می‌شود و تلاش می‌کند راهکارهای حداکثرسازی رفاه جامعه زیر نظام جدید جمعیتی را شناسایی کند.
✍️ اما سال‌های پیری و بالای ۸۰سال باید با «کیفیت بالا و سلامت نسبی» همراه باشند تا به جای جامعه پیر، جامعه دیرپا به وجود آید.
✍️ این مساله خود به سبک زندگی و حل سریع و قطعی بیماری‌های خطرناک در میان‌سالی بستگی دارد تا نرخ سلامت و آمادگی کاری بخش مسن جامعه بالا رود.
✍️ فاکتور مهم دیگر ایجاد نظام آموزش و درمان در راستای این هدف است. درنهایت، نظام بازار کار و تامین اجتماعی باید خود را برای عصر جدید آماده سازد.
✍️ نقش اقتصاددانان این روزها در این فاکتور آخر بیش از گذشته مهم شده است. تغییرات نظام کار نباید خود را فقط به افزایش سن بازنشستگی محدود کند، بلکه باید مشاغل مناسب برای گروه‌های مسن‌تر ایجاد کند.
✍️ این تغییر در بریتانیا و ایالات متحده در حال رخ دادن است؛ اما نه با سرعت مناسب.
✍️ بهطور خلاصه، این تغییر باید به سویی باشد که بار فیزیکی و روانی شغل به مرور و در طول زندگی پس از ۵۵سالگی کاهش یابد، بدون آنکه رفاه فرد بهطور جدی خدشه‌دار شود.
✍️ نظام تامین اجتماعی نیز باید خود را بهطور جدی متحول کند و برای پذیرش بازنشستگی‌های بسیار زود و بسیار دیر آماده کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #بازنشستگی #سن_امید_به_زندگی #اشتغال_در_پیری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
بازخوانی مسوولیت ما
👤 دکتر علیرضا بختیاری؛ مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ اقتصاد ایران این روزها شرایط خطیری را پشت سر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای‌که برخی، وضعیت موجود را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه می‌دانند. عبور کم‌خطر از این گردنه تاریخی نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود است.
✍️ اقتصاد ایران، نه آمادگی اجرای یک بسته اصلاحات اقتصادی جامع را دارد و نه استمرار روندهای فعلی برای دولت و مردم قابل‌تحمل است.
✍️ در این شرایط هم باید به مبانی اقتصاد رقابتی که گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره به آنها متعهد بوده، وفادار ماند و هم با عبرت از تجارب پیشین، رصد شرایط بیرونی و در نظر گرفتن وضعیت شکننده اجتماعی، یک استراتژی فعال را در دستور کار قرار داد.
✍️ یک سیاستگذار کارآمد در ایران، سیاستگذاری است که بتواند در برابر فشارها مقاومت کند و با انتخاب‌های مبتنی بر دانش و تجربه، منافع اقتصادی یک گروه کثیر، اما فاقد قدرت را بر یک گروه قلیل اما صاحب نفوذ مرجح بداند.
✍️ نقش رسانه‌ها خصوصا «دنیای‌اقتصاد» در زمینه سیاستگذاری اقتصادی از دو جهت اهمیت دارد. سیاستگذاران اقتصادی بالاخص آنجا که با بحران‌های فراگیر روبه‌رو هستیم از یک‌سو با سایر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و از سوی دیگر با مردم مواجه هستند.
✍️ درباره گروه اول، سیاستگذاران اقتصادی باید تصمیم‌گیران در سایر قوا را برای اجرای برنامه‌های خود متقاعد و دقیقا مشخص کنند که این سیاست‌ها بر مبنای چه هزینه و فایده‌ای انجام می‌گیرد.
✍️ متاسفانه سال‌هاست که سیاست‌های اقتصادی در ایران نه بر مبنای یک استراتژی جامع و کامل بلکه اغلب بر مبنای دیدگاه‌های فردی و شخصی دولتمردان انجام گرفته است.
✍️ در این میان، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت نیز خود یکی از مشکلات مزمن سیاستگذاری در ایران بوده است.
✍️ مخاطب دوم سیاستگذاران اقتصادی مردمی هستند که در عالم واقع با تبعات سیاست‌های اقتصادی دست به گریبان میشوند و سیاستگذار باید از طریق رسانه‌های عمومی برای آنان دلایل محکمی را ارائه کند که چرا این برنامه‌ها باید هر چه سریع‌تر در شرایط فعلی به انجام برسند.
✍️ باید برای مردم توضیح داده شود که سیاست‌های اقتصادی، البته به شرط انتخاب درست، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار هزینه‌ها را افزایش دهند، اما در بلندمدت با منفعت عمومی همراه خواهند بود.
✍️ «دنیای‌اقتصاد» در طول بیش از دو دهه فعالیت خود اثبات کرده است که میتواند حامی منصف و مناسبی برای اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تجربه و دانش باشد و سیاستگذاران اقتصادی را در جهت دستیابی به این هدف مهم یاری دهد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران #اصلاحات_اقتصادی #علیرضا_بختیاری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
بازخوانی مسوولیت ما
👤 دکتر علیرضا بختیاری؛ مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ اقتصاد ایران این روزها شرایط خطیری را پشت سر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای‌که برخی، وضعیت موجود را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه می‌دانند. عبور کم‌خطر از این گردنه تاریخی نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود است.
✍️ اقتصاد ایران، نه آمادگی اجرای یک بسته اصلاحات اقتصادی جامع را دارد و نه استمرار روندهای فعلی برای دولت و مردم قابل‌تحمل است.
✍️ در این شرایط هم باید به مبانی اقتصاد رقابتی که گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره به آنها متعهد بوده، وفادار ماند و هم با عبرت از تجارب پیشین، رصد شرایط بیرونی و در نظر گرفتن وضعیت شکننده اجتماعی، یک استراتژی فعال را در دستور کار قرار داد.
✍️ یک سیاستگذار کارآمد در ایران، سیاستگذاری است که بتواند در برابر فشارها مقاومت کند و با انتخاب‌های مبتنی بر دانش و تجربه، منافع اقتصادی یک گروه کثیر، اما فاقد قدرت را بر یک گروه قلیل اما صاحب نفوذ مرجح بداند.
✍️ نقش رسانه‌ها خصوصا «دنیای‌اقتصاد» در زمینه سیاستگذاری اقتصادی از دو جهت اهمیت دارد. سیاستگذاران اقتصادی بالاخص آنجا که با بحران‌های فراگیر روبه‌رو هستیم از یک‌سو با سایر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و از سوی دیگر با مردم مواجه هستند.
✍️ درباره گروه اول، سیاستگذاران اقتصادی باید تصمیم‌گیران در سایر قوا را برای اجرای برنامه‌های خود متقاعد و دقیقا مشخص کنند که این سیاست‌ها بر مبنای چه هزینه و فایده‌ای انجام می‌گیرد.
✍️ متاسفانه سال‌هاست که سیاست‌های اقتصادی در ایران نه بر مبنای یک استراتژی جامع و کامل بلکه اغلب بر مبنای دیدگاه‌های فردی و شخصی دولتمردان انجام گرفته است.
✍️ در این میان، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت نیز خود یکی از مشکلات مزمن سیاستگذاری در ایران بوده است.
✍️ مخاطب دوم سیاستگذاران اقتصادی مردمی هستند که در عالم واقع با تبعات سیاست‌های اقتصادی دست به گریبان میشوند و سیاستگذار باید از طریق رسانه‌های عمومی برای آنان دلایل محکمی را ارائه کند که چرا این برنامه‌ها باید هر چه سریع‌تر در شرایط فعلی به انجام برسند.
✍️ باید برای مردم توضیح داده شود که سیاست‌های اقتصادی، البته به شرط انتخاب درست، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار هزینه‌ها را افزایش دهند، اما در بلندمدت با منفعت عمومی همراه خواهند بود.
✍️ «دنیای‌اقتصاد» در طول بیش از دو دهه فعالیت خود اثبات کرده است که میتواند حامی منصف و مناسبی برای اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تجربه و دانش باشد و سیاستگذاران اقتصادی را در جهت دستیابی به این هدف مهم یاری دهد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران #اصلاحات_اقتصادی #علیرضا_بختیاری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
انقلاب رایانش کوانتومی
👤 مهدی قدسی؛ مدرس دانشگاه اقتصاد و کسب‌و‌کار وین
✍️ فناوری با گام‌های خارق‌العاده‌ای در حال پیشرفت است. در ۹دسامبر۲۰۲۴، گوگل با معرفی اولین مکانیزم تصحیح خطای خود، یک پیشرفت بزرگ در رایانش کوانتومی را اعلام کرد.
✍️ در ۱۹ فوریه ۲۰۲۵، مایکروسافت اولین تراشه کوانتومی خود را معرفی کرد؛ تراشه‌ای که به اندازه کف دست کوچک است؛ اما ظرفیت دستیابی به یک‌میلیون کیوبیت را دارد و از نظر توان پردازشی از مجموع ظرفیت تمام رایانه‌های کلاسیک جهان فراتر می‌رود.
✍️ برخلاف رایانه‌های کلاسیک که اطلاعات را در حالت‌های باینری (۰ یا ۱) پردازش می‌کنند، رایانه‌های کوانتومی می‌توانند بهطور همزمان در هر دو حالت ۰ و ۱ باشند که باعث می‌شود سیستم‌های کوانتومی مسائل پیچیده را با سرعت نمایی بالاتر از روش‌های محاسباتی سنتی حل کنند.
✍️ رایانه‌های کلاسیک، در انجام محاسبات پیچیده مانند شبیه‌سازی تعاملات مولکولی یا حل مسائل پیشرفته بهینه‌سازی با چالش مواجه هستند.
✍️ اما رایانه‌های کوانتومی می‌توانند همزمان تعداد زیادی احتمال را ارزیابی کنند و به طرز چشم‌گیری قابلیت‌های حل مساله را افزایش دهند.
✍️ رقابت برای توسعه یک پردازنده کوانتومی کاملا عملیاتی در جریان است و بازیگران اصلی مانند گوگل، مایکروسافت، آی‌بی‌ام و آمازون سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در این حوزه انجام داده‌اند.
✍️ با این حال، پیچیدگی سیستم‌های کوانتومی به مهندسی بسیار تخصصی، سرمایش فوق‌العاده تا دمایی نزدیک به صفر مطلق و یکپارچگی بی‌نقص اجزا نیاز دارد.
✍️ در صورت موفقیت، فناوری کوانتومی، صنایع مختلف، از داروسازی گرفته تا امنیت سایبری را متحول خواهد کرد و پیامدهای عمیقی برای امنیت ملی خواهد داشت.
✍️ کشورهایی که پیش از دیگران این فناوری را به تسلط درآورند، برتری قاطعانه‌ای در عرصه جهانی به‌دست خواهند آورد و آینده پردازش اطلاعات و فناوری‌های اطلاعاتی را رقم خواهند زد.
🔵 در ادامه این مقاله، به کاربردهای برتر رایانه‌های کوانتومی اشاره شده است.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #رایانه_های_کوانتومی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
انقلاب رایانش کوانتومی
👤 مهدی قدسی؛ مدرس دانشگاه اقتصاد و کسب‌و‌کار وین
✍️ فناوری با گام‌های خارق‌العاده‌ای در حال پیشرفت است. در ۹دسامبر۲۰۲۴، گوگل با معرفی اولین مکانیزم تصحیح خطای خود، یک پیشرفت بزرگ در رایانش کوانتومی را اعلام کرد.
✍️ در ۱۹ فوریه ۲۰۲۵، مایکروسافت اولین تراشه کوانتومی خود را معرفی کرد؛ تراشه‌ای که به اندازه کف دست کوچک است؛ اما ظرفیت دستیابی به یک‌میلیون کیوبیت را دارد و از نظر توان پردازشی از مجموع ظرفیت تمام رایانه‌های کلاسیک جهان فراتر می‌رود.
✍️ برخلاف رایانه‌های کلاسیک که اطلاعات را در حالت‌های باینری (۰ یا ۱) پردازش می‌کنند، رایانه‌های کوانتومی می‌توانند بهطور همزمان در هر دو حالت ۰ و ۱ باشند که باعث می‌شود سیستم‌های کوانتومی مسائل پیچیده را با سرعت نمایی بالاتر از روش‌های محاسباتی سنتی حل کنند.
✍️ رایانه‌های کلاسیک، در انجام محاسبات پیچیده مانند شبیه‌سازی تعاملات مولکولی یا حل مسائل پیشرفته بهینه‌سازی با چالش مواجه هستند.
✍️ اما رایانه‌های کوانتومی می‌توانند همزمان تعداد زیادی احتمال را ارزیابی کنند و به طرز چشم‌گیری قابلیت‌های حل مساله را افزایش دهند.
✍️ رقابت برای توسعه یک پردازنده کوانتومی کاملا عملیاتی در جریان است و بازیگران اصلی مانند گوگل، مایکروسافت، آی‌بی‌ام و آمازون سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در این حوزه انجام داده‌اند.
✍️ با این حال، پیچیدگی سیستم‌های کوانتومی به مهندسی بسیار تخصصی، سرمایش فوق‌العاده تا دمایی نزدیک به صفر مطلق و یکپارچگی بی‌نقص اجزا نیاز دارد.
✍️ در صورت موفقیت، فناوری کوانتومی، صنایع مختلف، از داروسازی گرفته تا امنیت سایبری را متحول خواهد کرد و پیامدهای عمیقی برای امنیت ملی خواهد داشت.
✍️ کشورهایی که پیش از دیگران این فناوری را به تسلط درآورند، برتری قاطعانه‌ای در عرصه جهانی به‌دست خواهند آورد و آینده پردازش اطلاعات و فناوری‌های اطلاعاتی را رقم خواهند زد.
🔵 در ادامه این مقاله، به کاربردهای برتر رایانه‌های کوانتومی اشاره شده است.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #رایانه_های_کوانتومی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
اقتصاد و سرمایه انسانی
👤 هاتف هاتفی‌پور؛ پژوهشگر توسعه اقتصاد
✍️ سرمایه انسانی، هرچند یک دارایی نامشهود است و در ترازنامه شرکت‌ها ذکر نمی‌شود، ولی باعث افزایش سطح بهره‌وری و سودآوری خواهد شد.
✍️ میان سرمایه انسانی و رشد اقتصادی رابطه‌ای قوی وجود دارد و تاثیر آن بر رونق اقتصادی بر کسی پوشیده نیست.
✍️ برخی متخصصان علم اقتصاد در این امر توافق دارند که نقش سرمایه انسانی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کمتر از سرمایه پولی و شبه‌پولی نیست.
✍️ اهمیت و نقش سرمایه انسانی آموزش‌دیده، با مهارت کافی و سخت‌کوش بر رشد اقتصادی در کشورهایی نظیر ژاپن، تایوان، هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی و... که اغلب منابع طبیعی محدودی دارند، موید این مهم است.
✍️ چنانچه دولتمردان با سرمایه‌های انسانی خود بدرفتاری کنند و به گفت‌وگو ننشینند و درک متقابلی از آنها نداشته باشند، موجب می‌شود که افراد سرخورده شوند و روی خود و مهارتشان سرمایه‌گذاری نکنند و از بخش عمده‌ای از توانایی‌های خود غافل شوند.
✍️ این امر موجب عدم توفیق آن کشور در بازارهای جهانی خواهد شد. توانایی ایجاد و بهره‌برداری از دانش و مهارت به‌صورت کارآمد و مفید، درجه موفقیت یک جامعه را مشخص می‌سازد و مدیریت دانش در دنیای پیشرفته اهرم قدرت و رمز موفقیت به شمار می‌آید.
✍️ حال یک سوال مهم به‌وجود می‌آید؛ کشورهای کمونیستی مثل کوبا یا کرهشمالی که در زمینه تمرکز روی تحصیل و رشد سواد در جمعیت کشورهایشان، عملکرد موفقی داشته‌اند؛ چرا اقتصاد ضعیف و شکننده‌ای دارند؟
✍️ جواب آن است که علاوه بر تحصیل و سواد جمعیت کشور، یک محیط اقتصادی سالم نیز مورد نیاز است. کشورهایی که حتی با وجود افراد تحصیل‌کرده، عملکرد ناموفقی داشته‌اند، سایر جنبه‌های موردنیاز برای عملکرد صحیح اقتصاد از جمله بازارهای آزاد، سیستم قیمت‌های انعطاف‌پذیر و غیردستوری، انتخابات آزاد و... را در دستور کار خود قرار نداده‌اند.
#دنیای_اقتصاد #نیروی_انسانی #سرمقاله #منابع_انسانی #تحصیلات
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
اقتصاد و سرمایه انسانی
👤 هاتف هاتفی‌پور؛ پژوهشگر توسعه اقتصاد
✍️ سرمایه انسانی، هرچند یک دارایی نامشهود است و در ترازنامه شرکت‌ها ذکر نمی‌شود، ولی باعث افزایش سطح بهره‌وری و سودآوری خواهد شد.
✍️ میان سرمایه انسانی و رشد اقتصادی رابطه‌ای قوی وجود دارد و تاثیر آن بر رونق اقتصادی بر کسی پوشیده نیست.
✍️ برخی متخصصان علم اقتصاد در این امر توافق دارند که نقش سرمایه انسانی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کمتر از سرمایه پولی و شبه‌پولی نیست.
✍️ اهمیت و نقش سرمایه انسانی آموزش‌دیده، با مهارت کافی و سخت‌کوش بر رشد اقتصادی در کشورهایی نظیر ژاپن، تایوان، هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی و... که اغلب منابع طبیعی محدودی دارند، موید این مهم است.
✍️ چنانچه دولتمردان با سرمایه‌های انسانی خود بدرفتاری کنند و به گفت‌وگو ننشینند و درک متقابلی از آنها نداشته باشند، موجب می‌شود که افراد سرخورده شوند و روی خود و مهارتشان سرمایه‌گذاری نکنند و از بخش عمده‌ای از توانایی‌های خود غافل شوند.
✍️ این امر موجب عدم توفیق آن کشور در بازارهای جهانی خواهد شد. توانایی ایجاد و بهره‌برداری از دانش و مهارت به‌صورت کارآمد و مفید، درجه موفقیت یک جامعه را مشخص می‌سازد و مدیریت دانش در دنیای پیشرفته اهرم قدرت و رمز موفقیت به شمار می‌آید.
✍️ حال یک سوال مهم به‌وجود می‌آید؛ کشورهای کمونیستی مثل کوبا یا کرهشمالی که در زمینه تمرکز روی تحصیل و رشد سواد در جمعیت کشورهایشان، عملکرد موفقی داشته‌اند؛ چرا اقتصاد ضعیف و شکننده‌ای دارند؟
✍️ جواب آن است که علاوه بر تحصیل و سواد جمعیت کشور، یک محیط اقتصادی سالم نیز مورد نیاز است. کشورهایی که حتی با وجود افراد تحصیل‌کرده، عملکرد ناموفقی داشته‌اند، سایر جنبه‌های موردنیاز برای عملکرد صحیح اقتصاد از جمله بازارهای آزاد، سیستم قیمت‌های انعطاف‌پذیر و غیردستوری، انتخابات آزاد و... را در دستور کار خود قرار نداده‌اند.
#دنیای_اقتصاد #نیروی_انسانی #سرمقاله #منابع_انسانی #تحصیلات
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد:
میانجی‌ها از راه می‌رسند
👤 دکتر کامران کرمی؛ کارشناس مسائل خلیج فارس
✍️ حتی اگر وزیر امور خارجه ایران، تصریح کند که امیر قطر و وزیر خارجه روسیه در سفر به تهران حامل پیامی از سوی آمریکا برای ایران نبوده‌اند، اما وضعیت مبهم و بلاتکلیف پرونده هسته‌ای و پتانسیل آن برای از کنترل خارج کردن وضعیت شکننده موجود، باعث خواهد شد در هفته‌ها و ماه‌های آینده و بهویژه بازه زمانی اکتبر ۲۰۲۵، فرا رسیدن موعد اسنپ‌بک، انگیزه‌های میانجی‌گران برای مدیریت روابط تهران و واشنگتن بیشتر شود.
✍️ اما شاید هیچ‌یک از میانجی‌گران، وزن روسیه در شرایط کنونی را با توجه به نوع و سطح روابطی که با ایران دارد، نداشته باشند. مضاف بر اینکه موسم روابط پوتین با ترامپ نیز در حال فرارسیدن است.
✍️ با توجه به اینکه، رویکردی که ترامپ برای مدیریت رقابت با چین و روسیه در سطح بین‌المللی در پیش گرفته مبتنی بر تقسیم حوزه‌های نفوذ است، حلوفصل بحران‌های منطقه‌ای، از جمله پرونده هسته‌ای ایران، جنگ اوکراین، غزه و تایوان، نقش مهمی در ترسیم خطوط این نظم جدید دارد.
از این منظر، این بحران‌ها باید از فرآیند اختلال در اشتغال قدرت‌های بزرگ کنار گذاشته شوند.
✍️ حتی اگر به سناریوی دوم، قائل باشیم و مفروض ما این باشد که اقدامات ترامپ، نه برای تقسیم جهان با مسکو و پکن، بلکه مدیریت الگوی رفتاری چین است، در این وضعیت هم چهار بحران اوکراین، غزه، تایوان و برنامه هسته‌ای ایران به‌عنوان اولویت‌های کوتاه‌مدت، باید حلوفصل و از لیست خارج شوند تا زمینه برای مهار چین، فراهم شود.
✍️ بر اساس خروجی قابل انتظار از این دو سناریو و با فرض عدم مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا بر سر یک توافق جدید، نقش میانجی‌ها پررنگ‌تر خواهد شد.
✍️ انگیزه بازیگران منطقه‌ای، بهویژه در محیط همسایگی ایران، برای میانجی‌گری و حلوفصل پرونده هسته‌ای، با توجه به تغییر اولویت‌های منطقه‌ای آنها به مولفه اقتصاد سیاسی با رونمایی از سندهای چشم‌انداز ۲۰۳۰، ۲۰۳۵ و ۲۰۴۰دوچندان است.
✍️ این مساله هم میتواند این شیخ‌نشین‌ها را به‌صورت بی‌واسطه راهی تهران و واشنگتن کند و هم زمینه‌های چانه‌زنی برای متقاعد کردن قدرت‌های بزرگ از جمله چین و روسیه را که از قضا هر دو روابط نزدیکی با ایران و شورای همکاری خلیج فارس دارند، نیز فراهم کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #میانجی_گران #مساله_هسته_ای #توافق #آمریکا #روسیه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
میانجی‌ها از راه می‌رسند
👤 دکتر کامران کرمی؛ کارشناس مسائل خلیج فارس
✍️ حتی اگر وزیر امور خارجه ایران، تصریح کند که امیر قطر و وزیر خارجه روسیه در سفر به تهران حامل پیامی از سوی آمریکا برای ایران نبوده‌اند، اما وضعیت مبهم و بلاتکلیف پرونده هسته‌ای و پتانسیل آن برای از کنترل خارج کردن وضعیت شکننده موجود، باعث خواهد شد در هفته‌ها و ماه‌های آینده و بهویژه بازه زمانی اکتبر ۲۰۲۵، فرا رسیدن موعد اسنپ‌بک، انگیزه‌های میانجی‌گران برای مدیریت روابط تهران و واشنگتن بیشتر شود.
✍️ اما شاید هیچ‌یک از میانجی‌گران، وزن روسیه در شرایط کنونی را با توجه به نوع و سطح روابطی که با ایران دارد، نداشته باشند. مضاف بر اینکه موسم روابط پوتین با ترامپ نیز در حال فرارسیدن است.
✍️ با توجه به اینکه، رویکردی که ترامپ برای مدیریت رقابت با چین و روسیه در سطح بین‌المللی در پیش گرفته مبتنی بر تقسیم حوزه‌های نفوذ است، حلوفصل بحران‌های منطقه‌ای، از جمله پرونده هسته‌ای ایران، جنگ اوکراین، غزه و تایوان، نقش مهمی در ترسیم خطوط این نظم جدید دارد.
از این منظر، این بحران‌ها باید از فرآیند اختلال در اشتغال قدرت‌های بزرگ کنار گذاشته شوند.
✍️ حتی اگر به سناریوی دوم، قائل باشیم و مفروض ما این باشد که اقدامات ترامپ، نه برای تقسیم جهان با مسکو و پکن، بلکه مدیریت الگوی رفتاری چین است، در این وضعیت هم چهار بحران اوکراین، غزه، تایوان و برنامه هسته‌ای ایران به‌عنوان اولویت‌های کوتاه‌مدت، باید حلوفصل و از لیست خارج شوند تا زمینه برای مهار چین، فراهم شود.
✍️ بر اساس خروجی قابل انتظار از این دو سناریو و با فرض عدم مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا بر سر یک توافق جدید، نقش میانجی‌ها پررنگ‌تر خواهد شد.
✍️ انگیزه بازیگران منطقه‌ای، بهویژه در محیط همسایگی ایران، برای میانجی‌گری و حلوفصل پرونده هسته‌ای، با توجه به تغییر اولویت‌های منطقه‌ای آنها به مولفه اقتصاد سیاسی با رونمایی از سندهای چشم‌انداز ۲۰۳۰، ۲۰۳۵ و ۲۰۴۰دوچندان است.
✍️ این مساله هم میتواند این شیخ‌نشین‌ها را به‌صورت بی‌واسطه راهی تهران و واشنگتن کند و هم زمینه‌های چانه‌زنی برای متقاعد کردن قدرت‌های بزرگ از جمله چین و روسیه را که از قضا هر دو روابط نزدیکی با ایران و شورای همکاری خلیج فارس دارند، نیز فراهم کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #میانجی_گران #مساله_هسته_ای #توافق #آمریکا #روسیه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
ترامپ؛ فرصت یا تهدید؟
👤 منصور بیطرف؛ روزنامه نگار
🔹درحالی‌که سیاست‌های ترامپ برای اروپا تهدیدی جدی محسوب می‌شود، برخی دیگر، بهویژه روسیه، این تحولات را فرصتی بیسابقه قلمداد می‌کنند.
🔹در این میان، پرسش کلیدی این است: ایران چگونه باید ترامپ را ببیند؟ تهدید یا فرصت؟
🔹واقعیت نظام بین‌الملل ایجاب می‌کند که بازیگران سیاسی به‌جای تفسیر شرایط بر مبنای ایده‌آل‌های خود، واقعیات را همان‌گونه که هستند بپذیرند.
🔹از این منظر، حضور مجدد ترامپ در کاخ سفید را نباید صرفا به عنوان تهدیدی غیرقابل‌اجتناب دید، بلکه میتوان آن را به فرصتی برای ایران تبدیل کرد.
🔹«شخصیت ویژه» ترامپ فرصتی است که میتوان از آن بهره برد:
🔹در این دوره به نظر می‌رسد تیم ترامپ کمتر بر تغییر رژیم ایران تمرکز دارد و حتی برخی از اعضای آن، بهویژه خود ترامپ، به مذاکره با تهران تمایل نشان داده‌اند.
🔹ترامپ در دور اول خود اعلام کرد که حاضر است با ایران توافقی جدید امضا کند که «به نام او ثبت شود». شاید تهران اگر در آن زمان راهبرد متفاوتی را اتخاذ می‌کرد، می‌توانست امتیازات بیشتری نسبت به دولت اوباما از دولت ترامپ دریافت کند.
🔹کی از ویژگی‌های بارز ترامپ خودشیفتگی است؛ خصیصه‌ای که میتواند در سیاست خارجی به‌عنوان یک ابزار مورد استفاده قرار گیرد. عربستان در دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ توانستند از آن بهره‌برداری کنند. ایران نیز میتواند از این خصیصه برای پیشبرد منافع خود استفاده کند.
🔹ترامپ امروز برای کل ساختار سیاسی این کشور چالشی جدی ایجاد کرده است. به همین دلیل اجماعی که در دولتهای گذشته آمریکا در سیاست خارجی وجود داشت، به احتمال خیلی زیاد در این دولت وجود ندارد و این شکاف‌های داخلی می‌توانند فرصت‌هایی برای تهران به وجود آورند تا با مانور دیپلماتیک، مسیر مذاکرات را به نفع خود شکل دهد.
🔹در سیاست، جزم‌گرایی و انعطاف‌ناپذیری خطرناک است. واقعیت‌های سیاسی بین‌المللی دائما در حال تغییرند و سیاستگذاران باید بتوانند خود را با این تحولات وفق دهند. چنانکه امام صادق (ع) نیز تاکید می‌کند که شناخت زمانه یا عارف به زمانه و درک تحولات آن از ویژگی‌های ضروری برای تصمیم‌گیری عقلانی است.
#دنیای_اقتصاد #شخصیت_ترامپ #سرمقاله #سیاست_خارجی #مذاکره
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
ترامپ؛ فرصت یا تهدید؟
👤 منصور بیطرف؛ روزنامه نگار
🔹درحالی‌که سیاست‌های ترامپ برای اروپا تهدیدی جدی محسوب می‌شود، برخی دیگر، بهویژه روسیه، این تحولات را فرصتی بیسابقه قلمداد می‌کنند.
🔹در این میان، پرسش کلیدی این است: ایران چگونه باید ترامپ را ببیند؟ تهدید یا فرصت؟
🔹واقعیت نظام بین‌الملل ایجاب می‌کند که بازیگران سیاسی به‌جای تفسیر شرایط بر مبنای ایده‌آل‌های خود، واقعیات را همان‌گونه که هستند بپذیرند.
🔹از این منظر، حضور مجدد ترامپ در کاخ سفید را نباید صرفا به عنوان تهدیدی غیرقابل‌اجتناب دید، بلکه میتوان آن را به فرصتی برای ایران تبدیل کرد.
🔹«شخصیت ویژه» ترامپ فرصتی است که میتوان از آن بهره برد:
🔹در این دوره به نظر می‌رسد تیم ترامپ کمتر بر تغییر رژیم ایران تمرکز دارد و حتی برخی از اعضای آن، بهویژه خود ترامپ، به مذاکره با تهران تمایل نشان داده‌اند.
🔹ترامپ در دور اول خود اعلام کرد که حاضر است با ایران توافقی جدید امضا کند که «به نام او ثبت شود». شاید تهران اگر در آن زمان راهبرد متفاوتی را اتخاذ می‌کرد، می‌توانست امتیازات بیشتری نسبت به دولت اوباما از دولت ترامپ دریافت کند.
🔹کی از ویژگی‌های بارز ترامپ خودشیفتگی است؛ خصیصه‌ای که میتواند در سیاست خارجی به‌عنوان یک ابزار مورد استفاده قرار گیرد. عربستان در دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ توانستند از آن بهره‌برداری کنند. ایران نیز میتواند از این خصیصه برای پیشبرد منافع خود استفاده کند.
🔹ترامپ امروز برای کل ساختار سیاسی این کشور چالشی جدی ایجاد کرده است. به همین دلیل اجماعی که در دولتهای گذشته آمریکا در سیاست خارجی وجود داشت، به احتمال خیلی زیاد در این دولت وجود ندارد و این شکاف‌های داخلی می‌توانند فرصت‌هایی برای تهران به وجود آورند تا با مانور دیپلماتیک، مسیر مذاکرات را به نفع خود شکل دهد.
🔹در سیاست، جزم‌گرایی و انعطاف‌ناپذیری خطرناک است. واقعیت‌های سیاسی بین‌المللی دائما در حال تغییرند و سیاستگذاران باید بتوانند خود را با این تحولات وفق دهند. چنانکه امام صادق (ع) نیز تاکید می‌کند که شناخت زمانه یا عارف به زمانه و درک تحولات آن از ویژگی‌های ضروری برای تصمیم‌گیری عقلانی است.
#دنیای_اقتصاد #شخصیت_ترامپ #سرمقاله #سیاست_خارجی #مذاکره
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com