یادداشت روز «دنیای اقتصاد»
از اسرار معبد تا اقناع عمومی
👤مجید رجبی
🖊«اسرار معبد» عنوانی بود که در دهه۸۰ میلادی به اطلاعات و آمار بانک مرکزی آمریکا نسبت داده میشد؛ چراکه ویلیام کریدر، نویسنده کتابی با همین عنوان معتقد بود مدیران بانک مرکزی آمریکا مانند کاهنانی هستند که در معابد از کتیبهها مراقبت میکنند.
🖊انتشار اطلاعات بانکهای مرکزی تا قبل از بحران مالی سال ۲۰۰۸ محدود بود و تنها معدودی از شاخصهای اقتصاد کلان از سوی آنها منتشر میشد. اما بحران مالی ۲۰۰۸ و تغییرات پس از آن، بانکهای مرکزی را به گسترش گروههای هدف خود از مخاطبان سنتی به عموم مردم مجبور کرد.
🖊این روند باعث شد ابزارهای جدید و پیچیدهتر سیاست پولی، تعهدات جدید و اهداف جدید برای عملیاتی شدن، نیاز به توضیح و وضوح بیشتری داشته باشند تا از خطر نگاه منفی توسط عموم جلوگیری شود.
🖊اما با افزایش مداوم اختلالات موجود در فضای اطلاعاتی و ارتباطی، شفافیت و افشاگری، بهرغم ضرورت، دیگر کافی نیست. در این شرایط، پیامها باید متقاعدکننده باشند و آنچه حائز اهمیت است، کسب اعتماد عمومی برای اجرای سیاستهای اقتصادی است.
🖊خوشبختانه تغییرات در نگاه به ارتباطات بانک مرکزی در کشور ما نیز وجود داشته و نگاه مثبتی به ارتباطات بانک مرکزی و لزوم گسترش آن در سالهای اخیر بهوجود آمده است.
🖊در همین راستا، مدیریت انتظارات و آگاهسازی و اطلاعرسانی درخصوص موضوعات بانکی و پولی با هدف افزایش اعتماد مردم و فعالان اقتصادی به آینده اقتصاد ایران، باید در اولویت کاری بانک مرکزی باشد. اما با چه روشهایی؟...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #شبکه_بانکی
✔️کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد
@donyayeeghtesad_com
از اسرار معبد تا اقناع عمومی
👤مجید رجبی
🖊«اسرار معبد» عنوانی بود که در دهه۸۰ میلادی به اطلاعات و آمار بانک مرکزی آمریکا نسبت داده میشد؛ چراکه ویلیام کریدر، نویسنده کتابی با همین عنوان معتقد بود مدیران بانک مرکزی آمریکا مانند کاهنانی هستند که در معابد از کتیبهها مراقبت میکنند.
🖊انتشار اطلاعات بانکهای مرکزی تا قبل از بحران مالی سال ۲۰۰۸ محدود بود و تنها معدودی از شاخصهای اقتصاد کلان از سوی آنها منتشر میشد. اما بحران مالی ۲۰۰۸ و تغییرات پس از آن، بانکهای مرکزی را به گسترش گروههای هدف خود از مخاطبان سنتی به عموم مردم مجبور کرد.
🖊این روند باعث شد ابزارهای جدید و پیچیدهتر سیاست پولی، تعهدات جدید و اهداف جدید برای عملیاتی شدن، نیاز به توضیح و وضوح بیشتری داشته باشند تا از خطر نگاه منفی توسط عموم جلوگیری شود.
🖊اما با افزایش مداوم اختلالات موجود در فضای اطلاعاتی و ارتباطی، شفافیت و افشاگری، بهرغم ضرورت، دیگر کافی نیست. در این شرایط، پیامها باید متقاعدکننده باشند و آنچه حائز اهمیت است، کسب اعتماد عمومی برای اجرای سیاستهای اقتصادی است.
🖊خوشبختانه تغییرات در نگاه به ارتباطات بانک مرکزی در کشور ما نیز وجود داشته و نگاه مثبتی به ارتباطات بانک مرکزی و لزوم گسترش آن در سالهای اخیر بهوجود آمده است.
🖊در همین راستا، مدیریت انتظارات و آگاهسازی و اطلاعرسانی درخصوص موضوعات بانکی و پولی با هدف افزایش اعتماد مردم و فعالان اقتصادی به آینده اقتصاد ایران، باید در اولویت کاری بانک مرکزی باشد. اما با چه روشهایی؟...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #شبکه_بانکی
✔️کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد
@donyayeeghtesad_com
یادداشت روز «دنیای اقتصاد»
حال ما و حال آمار
👤ارغوان فرزین معتمد
🖊درحالیکه دولت از عملکرد مثبت در حوزه اشتغال و سایر حوزههای اقتصادی بسیار سخن به میان میآورد، سوال عموم این است که چگونه است که حال ما با حال آمارها و عملکرد اعلامی تطابق ندارد.
🖊نرخ رشد اقتصادی به بیشترین مقدار خود رسیده، نرخ بیکاری به کمترین مقدار و نرخ مشارکت به بیشترین میزان رسیده است. این دوگانگی از کجاست؟ چرا حال ما با حال آمار متفاوت است؟
🖊بهبود این شاخصها به معنای بهبود در وضعیت اشتغال افراد نیست، بلکه با ورود به جزئیات وضعیت اشتغالهای ایجادشده و کیفیت رشد اقتصادی ملاحظه میشود این اشتغالها غالبا ناپایدار و در اقتصاد تحت فعالیتهای غیر مولد بودهاند.
🖊اقتصادی که تولید در آن محدود است و رشد آن از محل تولید نیست، امکان بزرگ شدن ندارد و در نتیجه امکان ایجاد فرصتهای اشتغالزایی پایدار و دستیابی به رشد فراگیر و توسعه پایدار در آن محدود است.
🖊سیاستگذاریها و مداخلات دولت که بیشتر مبتنی بر تزریق منابع پولی در قالب یارانه، انواع تسهیلات و... است بیش از آنکه در جهت ایجاد رشد اقتصادی با کیفیت و ایجاد اشتغالهای پایدار باشد، همچون مسکنی برای اقتصاد است که انتظارات تورمی را افزایش میدهد.
🖊 در این شرایط احتمال ایجاد اشتغالهای پایدار کاهش مییابد و بروز رشد فراگیر اقتصادی را که در آن تمام گروههای درآمدی در ایجاد رشد و بهرهمندی از آن مشارکت دارند، نامحتمل میسازد.
🖊ضروری است سیاستگذاران در خلال ارائه گزارشهای آماری، تبیین درستی را از وضعیت جامعه دریافت کرده باشند؛ زیرا عدم توجه به ماهیت آمارها نوعی فریبندگی در تحلیل را به دنبال دارد...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت
✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد
@donyayeeghtesad_com
حال ما و حال آمار
👤ارغوان فرزین معتمد
🖊درحالیکه دولت از عملکرد مثبت در حوزه اشتغال و سایر حوزههای اقتصادی بسیار سخن به میان میآورد، سوال عموم این است که چگونه است که حال ما با حال آمارها و عملکرد اعلامی تطابق ندارد.
🖊نرخ رشد اقتصادی به بیشترین مقدار خود رسیده، نرخ بیکاری به کمترین مقدار و نرخ مشارکت به بیشترین میزان رسیده است. این دوگانگی از کجاست؟ چرا حال ما با حال آمار متفاوت است؟
🖊بهبود این شاخصها به معنای بهبود در وضعیت اشتغال افراد نیست، بلکه با ورود به جزئیات وضعیت اشتغالهای ایجادشده و کیفیت رشد اقتصادی ملاحظه میشود این اشتغالها غالبا ناپایدار و در اقتصاد تحت فعالیتهای غیر مولد بودهاند.
🖊اقتصادی که تولید در آن محدود است و رشد آن از محل تولید نیست، امکان بزرگ شدن ندارد و در نتیجه امکان ایجاد فرصتهای اشتغالزایی پایدار و دستیابی به رشد فراگیر و توسعه پایدار در آن محدود است.
🖊سیاستگذاریها و مداخلات دولت که بیشتر مبتنی بر تزریق منابع پولی در قالب یارانه، انواع تسهیلات و... است بیش از آنکه در جهت ایجاد رشد اقتصادی با کیفیت و ایجاد اشتغالهای پایدار باشد، همچون مسکنی برای اقتصاد است که انتظارات تورمی را افزایش میدهد.
🖊 در این شرایط احتمال ایجاد اشتغالهای پایدار کاهش مییابد و بروز رشد فراگیر اقتصادی را که در آن تمام گروههای درآمدی در ایجاد رشد و بهرهمندی از آن مشارکت دارند، نامحتمل میسازد.
🖊ضروری است سیاستگذاران در خلال ارائه گزارشهای آماری، تبیین درستی را از وضعیت جامعه دریافت کرده باشند؛ زیرا عدم توجه به ماهیت آمارها نوعی فریبندگی در تحلیل را به دنبال دارد...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت
✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد
@donyayeeghtesad_com
اسبی که از نفس افتاد
🔹مدتی است که به نظر میرسد داستان اوکراین و سخنرانیها و تلاشهای زلنسکی تاثیر خود را بر افکار عمومی جهان و سیاستمداران غربی از دست داده است. احتمالا مهمترین دلیل این اتفاق، از نفس افتادن روحیه تهاجمی ارتش اوکراین باشد؛ اتفاقی که در جنگهای طولانی همواره رخ میدهد.
🔹از منظر نظامی، در جنگهای طولانی، کشوری دست برتر را دارد که منابع آن (چه داخلی و چه خارجی) در برابر رقیب بیشتر باشد. این منابع در سه بخش انسانی، تسلیحات و اقتصادی (مواد اولیه برای ادامه جنگ) دستهبندی میشود. پر واضح است که روسیه در هر سه بخش یعنی جمعیت و ارتش، صنایع نظامی و ابعاد اقتصادی از اوکراین برتر است.
🔹غرب نیز مدتهاست که اشتیاق اولیه برای کمک به اوکراین را از دست داده است. مخالفتها در کنگره آمریکا با کمکهای بیشتر به اوکراین را شاید بتوان شاهدی بر این اتفاق دانست. اما چرا ارتش اوکراین بهرغم پیروزیهای اولیه، امروز قادر به شکلدهی یک حمله بزرگ نیست؟
🔹پاسخ به این پرسش به شکل کوتاه این است که «از ابتدا توقع از چنین ارتشی بیش از اندازه بود» به عبارت دیگر «ضعف ارتش روسیه» به پای «دفاع قوی ارتش اوکراین» نوشته شد.
🔗جزییات بیشتر
#دنیای_اقتصاد #اوکراین #روسیه #یادداشت
✔️کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹مدتی است که به نظر میرسد داستان اوکراین و سخنرانیها و تلاشهای زلنسکی تاثیر خود را بر افکار عمومی جهان و سیاستمداران غربی از دست داده است. احتمالا مهمترین دلیل این اتفاق، از نفس افتادن روحیه تهاجمی ارتش اوکراین باشد؛ اتفاقی که در جنگهای طولانی همواره رخ میدهد.
🔹از منظر نظامی، در جنگهای طولانی، کشوری دست برتر را دارد که منابع آن (چه داخلی و چه خارجی) در برابر رقیب بیشتر باشد. این منابع در سه بخش انسانی، تسلیحات و اقتصادی (مواد اولیه برای ادامه جنگ) دستهبندی میشود. پر واضح است که روسیه در هر سه بخش یعنی جمعیت و ارتش، صنایع نظامی و ابعاد اقتصادی از اوکراین برتر است.
🔹غرب نیز مدتهاست که اشتیاق اولیه برای کمک به اوکراین را از دست داده است. مخالفتها در کنگره آمریکا با کمکهای بیشتر به اوکراین را شاید بتوان شاهدی بر این اتفاق دانست. اما چرا ارتش اوکراین بهرغم پیروزیهای اولیه، امروز قادر به شکلدهی یک حمله بزرگ نیست؟
🔹پاسخ به این پرسش به شکل کوتاه این است که «از ابتدا توقع از چنین ارتشی بیش از اندازه بود» به عبارت دیگر «ضعف ارتش روسیه» به پای «دفاع قوی ارتش اوکراین» نوشته شد.
🔗جزییات بیشتر
#دنیای_اقتصاد #اوکراین #روسیه #یادداشت
✔️کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
یادداشت روز «دنیای اقتصاد»
راز مهاجرت پزشکان از ایران
👤دکتر شروین آثاری
🖊اخیرا به دنبال کاهش رفاه مادی و معنوی و امید به آینده، شاهد مهاجرت گسترده پزشکان هستیم. این امر بیش از سیستم بهداشت و درمان، نشانگر وضعیت نابسامان اجتماعی و اقتصادی در فضای عمومی ایران است.
🖊مشکلات سیستم سلامت بیش از آنکه عامل ایجادکننده مهاجرت پزشکان باشد، معلول این وضعیت به شمار میرود. از آنجا که معلول با تاخیر نسبت به علت رخ میدهد، میتوان پیشبینی کرد در آینده شاهد افت شدید سیستم بهداشت و درمان خواهیم بود.
🖊مهاجرت پزشکان به دلیل این نیست که پزشکان ناگهان به مهاجرت علاقهمند شدهاند. مهاجرت گسترده آنها تنها به دلیل نامطلوب بودن وضعیت عمومی و البته بیشتر بودن دسترسی آنها به مهاجرت است.
🖊با توجه به اینکه آموزش پزشکی در تمامی کشورهای جهان بسیار دشوار و پرهزینه است، بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان تلاش میکنند موانع مهاجرت پزشکان ایرانی را به حداقل برسانند.
🖊منفعت این کشورها در جذب حداکثری اقشار تحصیلکرده، نخبه و تاثیرگذار همچون پزشکان و سایر کادر سلامت است. بنابراین، تا زمانی که شرایط اجتماعی ایران درگیر ناامیدی و فقر باشد، پزشکان ما نیز به مهاجرت دسترسی خوبی دارند و این سیکل معیوب ادامه خواهد داشت.
🖊 در این شرایط، آنچه بر فقر و افت فرهنگی جامعه ما افزوده میشود، ضربهای شدید و غیرقابل جبران به سیستم بهداشت و درمان است...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #مهاجرت_پزشکان
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
راز مهاجرت پزشکان از ایران
👤دکتر شروین آثاری
🖊اخیرا به دنبال کاهش رفاه مادی و معنوی و امید به آینده، شاهد مهاجرت گسترده پزشکان هستیم. این امر بیش از سیستم بهداشت و درمان، نشانگر وضعیت نابسامان اجتماعی و اقتصادی در فضای عمومی ایران است.
🖊مشکلات سیستم سلامت بیش از آنکه عامل ایجادکننده مهاجرت پزشکان باشد، معلول این وضعیت به شمار میرود. از آنجا که معلول با تاخیر نسبت به علت رخ میدهد، میتوان پیشبینی کرد در آینده شاهد افت شدید سیستم بهداشت و درمان خواهیم بود.
🖊مهاجرت پزشکان به دلیل این نیست که پزشکان ناگهان به مهاجرت علاقهمند شدهاند. مهاجرت گسترده آنها تنها به دلیل نامطلوب بودن وضعیت عمومی و البته بیشتر بودن دسترسی آنها به مهاجرت است.
🖊با توجه به اینکه آموزش پزشکی در تمامی کشورهای جهان بسیار دشوار و پرهزینه است، بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان تلاش میکنند موانع مهاجرت پزشکان ایرانی را به حداقل برسانند.
🖊منفعت این کشورها در جذب حداکثری اقشار تحصیلکرده، نخبه و تاثیرگذار همچون پزشکان و سایر کادر سلامت است. بنابراین، تا زمانی که شرایط اجتماعی ایران درگیر ناامیدی و فقر باشد، پزشکان ما نیز به مهاجرت دسترسی خوبی دارند و این سیکل معیوب ادامه خواهد داشت.
🖊 در این شرایط، آنچه بر فقر و افت فرهنگی جامعه ما افزوده میشود، ضربهای شدید و غیرقابل جبران به سیستم بهداشت و درمان است...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #مهاجرت_پزشکان
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
یادداشت روز «دنیای اقتصاد»:
بودجه در بوته نقد
👤منصور بیطرف
🖊بودجهنویسی در ایران ویژگیهای خاص خودش را دارد. این ویژگی را نه علمی میتوان نام نهاد و نه عملی. یعنی نه در چارچوب علم بودجهنویسی میگنجد و نه آنکه میتوان آن را در عمل پیاده کرد.
🖊گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات در سالهای گذشته، گواهی بر این گزاره است. جدا از این، بودجه نویسی دولتها عمدتا تحت شرایط سیاسی کشور بوده است تا واقعیات اقتصادی.
🖊روند دولتهای پس از انقلاب نشان میدهد، بهجز زمان جنگ ایران و عراق که رویکرد بودجهنویسی دولت وقت تامین منابع جنگ و حفظ معیشت زندگی مردم بود که علیالقاعده باید این رویکرد لحاظ میشد، نگاه دولتهای دیگر پس از جنگ یک نگاه بعضا سینوسی است.
🖊حفظ توسعه اقتصادی کشور، اولویت بودجهنویسیهای دولتهای هاشمی و خاتمی بود. اما در زمان دولت احمدینژاد روند بودجهنویسی کشور کاملا فرق کرد. در دولت احمدینژاد نوع بودجهنویسی کشور به سمت «پولپاشی» رفت.
🖊بودجهنویسی در دو دولت روحانی را میتوان از زاویه دیگری نگاه کرد. به طور کلی میتوان گفت دولت روحانی آمده بود تا ماجرای تحریمها علیه ایران را رفع و دفع بکند تا پس از آن سیاستهای توسعهای دولتهای هاشمی و خاتمی را ادامه دهد.
🖊اما بودجهنویسی در دولت رئیسی از ویژگیهای دیگری برخوردار است. سه بودجه این دولت، فقط برای حفظ وضع موجود نوشته شده است و از آنجا که وضع موجود هم گروگان تحریمهاست، این شرایط بیرونی است که میتواند بودجه کشور را بالا یا پایین ببرد یا آنکه دست دولت را برای اداره کشور باز و بسته نگه دارد.
🖊برای نقد بودجه سه پارامتر را مدنظر قرار دادهایم: خلاقیت: بودجه ۱۴۰۳ چه مقدار در اقتصاد کشور خلاقیت به وجود میآورد؟ مولد بودن: آیا بودجه ۱۴۰۳ آنقدر مولد است که بتواند قدرت خلاقیت به وجود آورد؟ و مقرونبهصرفه بودن: آیا بودجه ۱۴۰۳ میتواند هزینههای اضافی و سربار را از روی دوش دولت بردارد؟ به عبارت دیگر ، دولت را چابکتر کند؟
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #بودجه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
بودجه در بوته نقد
👤منصور بیطرف
🖊بودجهنویسی در ایران ویژگیهای خاص خودش را دارد. این ویژگی را نه علمی میتوان نام نهاد و نه عملی. یعنی نه در چارچوب علم بودجهنویسی میگنجد و نه آنکه میتوان آن را در عمل پیاده کرد.
🖊گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات در سالهای گذشته، گواهی بر این گزاره است. جدا از این، بودجه نویسی دولتها عمدتا تحت شرایط سیاسی کشور بوده است تا واقعیات اقتصادی.
🖊روند دولتهای پس از انقلاب نشان میدهد، بهجز زمان جنگ ایران و عراق که رویکرد بودجهنویسی دولت وقت تامین منابع جنگ و حفظ معیشت زندگی مردم بود که علیالقاعده باید این رویکرد لحاظ میشد، نگاه دولتهای دیگر پس از جنگ یک نگاه بعضا سینوسی است.
🖊حفظ توسعه اقتصادی کشور، اولویت بودجهنویسیهای دولتهای هاشمی و خاتمی بود. اما در زمان دولت احمدینژاد روند بودجهنویسی کشور کاملا فرق کرد. در دولت احمدینژاد نوع بودجهنویسی کشور به سمت «پولپاشی» رفت.
🖊بودجهنویسی در دو دولت روحانی را میتوان از زاویه دیگری نگاه کرد. به طور کلی میتوان گفت دولت روحانی آمده بود تا ماجرای تحریمها علیه ایران را رفع و دفع بکند تا پس از آن سیاستهای توسعهای دولتهای هاشمی و خاتمی را ادامه دهد.
🖊اما بودجهنویسی در دولت رئیسی از ویژگیهای دیگری برخوردار است. سه بودجه این دولت، فقط برای حفظ وضع موجود نوشته شده است و از آنجا که وضع موجود هم گروگان تحریمهاست، این شرایط بیرونی است که میتواند بودجه کشور را بالا یا پایین ببرد یا آنکه دست دولت را برای اداره کشور باز و بسته نگه دارد.
🖊برای نقد بودجه سه پارامتر را مدنظر قرار دادهایم: خلاقیت: بودجه ۱۴۰۳ چه مقدار در اقتصاد کشور خلاقیت به وجود میآورد؟ مولد بودن: آیا بودجه ۱۴۰۳ آنقدر مولد است که بتواند قدرت خلاقیت به وجود آورد؟ و مقرونبهصرفه بودن: آیا بودجه ۱۴۰۳ میتواند هزینههای اضافی و سربار را از روی دوش دولت بردارد؟ به عبارت دیگر ، دولت را چابکتر کند؟
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #بودجه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
یادداشت روز «دنیای اقتصاد»:
موضوعات مغفول در بودجه ۱۴۰۳
👤منصور بیطرف
🖊نگاهی به کلیات بودجه پرسروصدای سال ۱۴۰۳ نشان میدهد این بودجه فاقد سه فاکتور «خلاقیت»، «مولدسازی» و «مقرونبهصرفه بودن» است.
🖊تمامی بحثهایی که در مجلس بر سر موضوع بودجه سال ۱۴۰۳ درگرفته بود، نه برای توسعه اقتصادی کشور بود و نه برای جامهای بود که باید بر قامت این اقتصاد کشور دوخته شود.
🖊نمونه کلی آن بودجه صداوسیما است. قرار است از منابع عمومی دولت مبلغ ۲۴هزار میلیارد تومان به صداوسیما پرداخت شود؛ یعنی تقریبا یک درصد از منابع عمومی دولت صرف هزینههای صداوسیمایی میشود که نه تنها نقشی در امر خلاقیت، مولدسازی و توسعه کشور ندارد بلکه در چارچوب بودجهریزی هم مقرونبهصرفه نیست.
🖊 دولت سال آینده با چالشهای بسیاری روبهروست. یک مورد آن تحقق درآمدهای بودجهای است. بنا بر گزارش لایحه، حدود ۴۰درصد از درآمدهای دولت قرار است از طریق مالیات تامین شود. این میزان در سال جاری معادل ۳۵درصد بوده است.
🖊احتمالا افزایش درآمدهای مالیاتی در سال آینده به تحقق ۹۸درصدی درآمدهای مالیاتی امسال - ۸ماهه - برمیگردد؛ اما بالا بردن درآمدهای مالیاتی بدون افزایش رشد اقتصادی و کاهش نرخ تورم میتواند منجر به اعتراضات اجتماعی و کاهش فعالیتهای اقتصادی شود.
🖊اینکه از همین حالا گفته میشود که دولت قصد دارد حتی از تراکنشهای غیرتجاری کارتها مالیات برداشت کند، آن هم در کشوری که نرخ رشد اقتصادی پایین و نرخ تورم بالایی دارد، به نوعی بازی کردن با روان مردم است.
🖊اما نکته دیگر که همواره در بودجهنویسی کشور، یک موضوع مهم مغفول بود و هست، آمایش سرزمین است. نکتهای که هر وقت از مسوولان پرسیده میشد با اینکه خودشان اذعان به اهمیت آن داشتند، اما به برنامههای توسعهای ارجاع میدادند...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #بودجه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
موضوعات مغفول در بودجه ۱۴۰۳
👤منصور بیطرف
🖊نگاهی به کلیات بودجه پرسروصدای سال ۱۴۰۳ نشان میدهد این بودجه فاقد سه فاکتور «خلاقیت»، «مولدسازی» و «مقرونبهصرفه بودن» است.
🖊تمامی بحثهایی که در مجلس بر سر موضوع بودجه سال ۱۴۰۳ درگرفته بود، نه برای توسعه اقتصادی کشور بود و نه برای جامهای بود که باید بر قامت این اقتصاد کشور دوخته شود.
🖊نمونه کلی آن بودجه صداوسیما است. قرار است از منابع عمومی دولت مبلغ ۲۴هزار میلیارد تومان به صداوسیما پرداخت شود؛ یعنی تقریبا یک درصد از منابع عمومی دولت صرف هزینههای صداوسیمایی میشود که نه تنها نقشی در امر خلاقیت، مولدسازی و توسعه کشور ندارد بلکه در چارچوب بودجهریزی هم مقرونبهصرفه نیست.
🖊 دولت سال آینده با چالشهای بسیاری روبهروست. یک مورد آن تحقق درآمدهای بودجهای است. بنا بر گزارش لایحه، حدود ۴۰درصد از درآمدهای دولت قرار است از طریق مالیات تامین شود. این میزان در سال جاری معادل ۳۵درصد بوده است.
🖊احتمالا افزایش درآمدهای مالیاتی در سال آینده به تحقق ۹۸درصدی درآمدهای مالیاتی امسال - ۸ماهه - برمیگردد؛ اما بالا بردن درآمدهای مالیاتی بدون افزایش رشد اقتصادی و کاهش نرخ تورم میتواند منجر به اعتراضات اجتماعی و کاهش فعالیتهای اقتصادی شود.
🖊اینکه از همین حالا گفته میشود که دولت قصد دارد حتی از تراکنشهای غیرتجاری کارتها مالیات برداشت کند، آن هم در کشوری که نرخ رشد اقتصادی پایین و نرخ تورم بالایی دارد، به نوعی بازی کردن با روان مردم است.
🖊اما نکته دیگر که همواره در بودجهنویسی کشور، یک موضوع مهم مغفول بود و هست، آمایش سرزمین است. نکتهای که هر وقت از مسوولان پرسیده میشد با اینکه خودشان اذعان به اهمیت آن داشتند، اما به برنامههای توسعهای ارجاع میدادند...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #بودجه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
یادداشت روز «دنیای اقتصاد»:
اصلاح فرهنگ خانوار در قبال مسکن
👤دکتر علی سرزعیم
🖊اخیرا فیلم مصاحبهای از دوست گرامی آقای دکتر فرهاد نیلی در فضای مجازی فراگیر (وایرال) شده است که از دید اینجانب در آن نکات درست و نادرستی با هم مطرح میشود و میتواند زمینه بدفهمی را در جامعه فراهم کند.
🖊یک نکته که هم در صحبت ایشان و هم در صحبت بسیاری از اقتصاددانان دیگر دیده میشود، مدت زمان تملک یک آپارتمان است و با توجه به رشد شدید قیمت آپارتمان دیده میشود این زمان به اعداد غیرعادی۳۰ یا ۴۰ یا ۵۰سال میرسد.
🖊نقد اول این است که لزومی ندارد این قضیه را یک فاجعه تلقی کنیم! اجارهنشین بودن با تحرک اقتصادی سازگارتر است و با توجه به لزوم جابهجایی جمعیت کشور در طول زمان از شهرهای داخلی به سمت سواحل خلیجفارس هیچ جای افسوس یا تاسف ندارد.
🖊نکته دوم این است که تورم شدید در اقتصاد، جامعه را به سمت داشتن سپری در برابر تورم کشانده و یکی از بهترین سپرهای تورمی، مسکن بوده است. اگر عامل تورم حذف شود، جذابیت داشتن خانه بهشدت کاهش مییابد.
🖊نقد سوم این است که این امر عجیب نیست که ۳۰سال یا ۵۰سال طول میکشد تا شخص بتواند پسانداز مربوط به خرید خانه را جمع کند. اصل طولانیبودن دوره پرداخت برای خرید خانه هیچ امر تاسفآور نیست، بلکه مساله چگونگی تامین مالی آن است.
🖊نقد چهارم نادیده گرفتن پدیده ارث و کمک والدین به فرزندان است. هماکنون تنها یکسوم جامعه ایران فاقد مسکن هستند و آنها در خانه کسانی ساکن هستند که دارای دو خانه یا بیشترند!
🖊نقد پنجم این است که الگوی سکونت ما ایرانیان نیز نیازمند اصلاح است. زندگی در خانه هشتاد متری یا بیشتر فرض اصلی ایرانیان است. اقتصادیتر آن است که متراژ خانهها کوچکتر باشد و اقامت میهمانان در هتلها انجام شود و پذیرایی در رستورانها صورت گیرد.
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #مسکن
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
اصلاح فرهنگ خانوار در قبال مسکن
👤دکتر علی سرزعیم
🖊اخیرا فیلم مصاحبهای از دوست گرامی آقای دکتر فرهاد نیلی در فضای مجازی فراگیر (وایرال) شده است که از دید اینجانب در آن نکات درست و نادرستی با هم مطرح میشود و میتواند زمینه بدفهمی را در جامعه فراهم کند.
🖊یک نکته که هم در صحبت ایشان و هم در صحبت بسیاری از اقتصاددانان دیگر دیده میشود، مدت زمان تملک یک آپارتمان است و با توجه به رشد شدید قیمت آپارتمان دیده میشود این زمان به اعداد غیرعادی۳۰ یا ۴۰ یا ۵۰سال میرسد.
🖊نقد اول این است که لزومی ندارد این قضیه را یک فاجعه تلقی کنیم! اجارهنشین بودن با تحرک اقتصادی سازگارتر است و با توجه به لزوم جابهجایی جمعیت کشور در طول زمان از شهرهای داخلی به سمت سواحل خلیجفارس هیچ جای افسوس یا تاسف ندارد.
🖊نکته دوم این است که تورم شدید در اقتصاد، جامعه را به سمت داشتن سپری در برابر تورم کشانده و یکی از بهترین سپرهای تورمی، مسکن بوده است. اگر عامل تورم حذف شود، جذابیت داشتن خانه بهشدت کاهش مییابد.
🖊نقد سوم این است که این امر عجیب نیست که ۳۰سال یا ۵۰سال طول میکشد تا شخص بتواند پسانداز مربوط به خرید خانه را جمع کند. اصل طولانیبودن دوره پرداخت برای خرید خانه هیچ امر تاسفآور نیست، بلکه مساله چگونگی تامین مالی آن است.
🖊نقد چهارم نادیده گرفتن پدیده ارث و کمک والدین به فرزندان است. هماکنون تنها یکسوم جامعه ایران فاقد مسکن هستند و آنها در خانه کسانی ساکن هستند که دارای دو خانه یا بیشترند!
🖊نقد پنجم این است که الگوی سکونت ما ایرانیان نیز نیازمند اصلاح است. زندگی در خانه هشتاد متری یا بیشتر فرض اصلی ایرانیان است. اقتصادیتر آن است که متراژ خانهها کوچکتر باشد و اقامت میهمانان در هتلها انجام شود و پذیرایی در رستورانها صورت گیرد.
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت #مسکن
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
مصرف کل، اعتبار و مسوولیت محدود
✍️علی کریمیراد
▪️بیش از ۸۰درصد تجارت بین بنگاههای اقتصادی به صورت اعتباری انجام میشود.
🔺اعتبار تجاری در مبادلات تجاری بین شرکتها بسیار مهم است، اما به دلیل وجود نکول در پرداخت، مستعد ایجاد چالش در بازار نیز است.
🔺نتایج پژوهش نگارنده موید لزوم توجه به مقوله مسوولیت محدود در بازارهای مالی و اعتباری و اثر این موضوع بر مصرف خصوصی، نرخ بهرهوری اقتصاد است. به دلیل وجود قوانین محدودیت برای بازپرداخت بدهیها، نکول بدهی در اقتصاد اتفاق میافتد.
🔺محدودیت در مسوولیت محدود موجب ایجاد انحرافات مداوم در اقتصاد به شکل سفارش بیش از حد نهادههای میانی و تقاضای اعتبار بیش از حد میشود. این مساله موجب تخصیص نادرست منابع و در نتیجه کاهش بهرهوری کل عوامل، مصرف و رفاه میشود.
🔺این پژوهش با استفاده از دادههای شرکتی ایالاتمتحده، تخمین میزند که انحراف اعتبار تجاری به کاهش رفاه حدود 2درصدی از مصرف کل در اقتصاد منجر میشود...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
✍️علی کریمیراد
▪️بیش از ۸۰درصد تجارت بین بنگاههای اقتصادی به صورت اعتباری انجام میشود.
🔺اعتبار تجاری در مبادلات تجاری بین شرکتها بسیار مهم است، اما به دلیل وجود نکول در پرداخت، مستعد ایجاد چالش در بازار نیز است.
🔺نتایج پژوهش نگارنده موید لزوم توجه به مقوله مسوولیت محدود در بازارهای مالی و اعتباری و اثر این موضوع بر مصرف خصوصی، نرخ بهرهوری اقتصاد است. به دلیل وجود قوانین محدودیت برای بازپرداخت بدهیها، نکول بدهی در اقتصاد اتفاق میافتد.
🔺محدودیت در مسوولیت محدود موجب ایجاد انحرافات مداوم در اقتصاد به شکل سفارش بیش از حد نهادههای میانی و تقاضای اعتبار بیش از حد میشود. این مساله موجب تخصیص نادرست منابع و در نتیجه کاهش بهرهوری کل عوامل، مصرف و رفاه میشود.
🔺این پژوهش با استفاده از دادههای شرکتی ایالاتمتحده، تخمین میزند که انحراف اعتبار تجاری به کاهش رفاه حدود 2درصدی از مصرف کل در اقتصاد منجر میشود...👇
🔗متن کامل یادداشت
#دنیای_اقتصاد #یادداشت
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
آسیب شناسی الگوی رفتاری ایران در سال 1402 / ایران برای برنده شدن در سیاست خارجی چه کند؟
✍🏻 هادی خسروشاهین، دبیر گروه خبر و دیپلماسی
🔺سال 1402 برای سیاست خارجی ایران هم خوش یمن بود و هم بدیمن.عمده ترین دستاوردها به عضویت ایران در بریکس و همینطور به ثمر نشستن مذاکرات محدودسازی تنش با واشنگتن در مرتبط بود.اما چرا غافلگیری؟
🔺شاید عمده ترین دلیل آن به تفسیر خاص ایران از تحولات خارجی بازگردد که البته سنخیت چندانی نیز با واقعیت های نظام بین الملل ندارد.در واقع ایران در چند سال اخیر و بویژه پس از جنگ اوکراین در فوریه 2022انتظار اتحادهای پایدار،بلوک های امنیتی و نظامی ،روابط استراتژیک و ایدئولوژیک داشت.به عبارت دیگر ایران در ردیف بازیگرانی قرار می گرفت که همچنان در فضای قطبی شده سیر می کنند،کماکان به برقراری اتحادهای ایدئولوژیک و راهبردی معتقد هستند و از تنوع سازی در سبد سیاست خارجی شان بر پایه استفاده از رقابت بازیگران رقیب غفلت می کنند.در حالیکه در جهان امروز شراکت های انحصاری،اتحادهای استراتژیک،بوک سازی های امنیتی و نظامی دچار فرسودگی و فرسایش شده است.
🔺روابط از سطح ساختاری(structural)به کارکردی(functional)تغییر جهت داده است.بر این اساس رابطه ها موضوعی و موردی شده اند و شراکت ها بر اساس مزیت نسبی و در زمینه خاص تعریف می شوند و همزمان می توان چند شراکت را با بازیگران رقیب به انجام رساند. همچنین شراکت ها از حالت ملموس و صرفا نظامی و امنیتی به ناملوس ،ژله ای و چند بعدی تغییر شکل یافته است.حتی می توان گفت که شراکت ها هم پوشان و غیرانحصاری شده اند.
🔺اگر ایران چنین تصویری از نظم موجود داشت؛احتمالا هیچ گاه از بیانیه مشترک اعراب خلیج فارس با چین و روسیه و موضع گیری این دو کشور در قبال جزایز سه گانه سورپرایز نمی شد.اگر ایران به جای تصور اینکه نظم جهانی در حال چند قطبی شدن است؛چند همسویی( مجموعه ای از روابط موازی است که مشارکت های چند سویه را تقویت می کند) را مدنظر قرار می داد؛حتما کف و سقفی برای همکاری های نظامی با روسیه قائل می شد.اما برای بهسازی سیاست خارجی در سال جدید فرصت کماکان وجود دارد.
🔺ایران اگر حداکثر سازی منافع ملی را جست و جو می کند ،بهتر است که سیاست اعلامی اش nonalignment (عدم تعهد یا بی طرفی)باشد و سیاست اعمالی اش multialigned یا چند همسویی.در چنین بستری دیگر نباید انتظار رفتارهایی مبتنی بر شراکت استراتژیک از هیچ یک از قدرت های بزرگ داشت و در مقابل هر چه زودتر به متنوع سازی در سبد سیاست خارجی دست زد. ایران امروز متناسب با تغییرات در نظام بین الملل نیاز به ارتباط با همه قدرت های بزرگ از غرب تا شرق دارد؛در این بستر نه عدم تعهد (موازنه منفی)بکار می آید و نه شرق گرایی و نه غرب گرایی.
#ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت #دنیای_اقتصاد
✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
✍🏻 هادی خسروشاهین، دبیر گروه خبر و دیپلماسی
🔺سال 1402 برای سیاست خارجی ایران هم خوش یمن بود و هم بدیمن.عمده ترین دستاوردها به عضویت ایران در بریکس و همینطور به ثمر نشستن مذاکرات محدودسازی تنش با واشنگتن در مرتبط بود.اما چرا غافلگیری؟
🔺شاید عمده ترین دلیل آن به تفسیر خاص ایران از تحولات خارجی بازگردد که البته سنخیت چندانی نیز با واقعیت های نظام بین الملل ندارد.در واقع ایران در چند سال اخیر و بویژه پس از جنگ اوکراین در فوریه 2022انتظار اتحادهای پایدار،بلوک های امنیتی و نظامی ،روابط استراتژیک و ایدئولوژیک داشت.به عبارت دیگر ایران در ردیف بازیگرانی قرار می گرفت که همچنان در فضای قطبی شده سیر می کنند،کماکان به برقراری اتحادهای ایدئولوژیک و راهبردی معتقد هستند و از تنوع سازی در سبد سیاست خارجی شان بر پایه استفاده از رقابت بازیگران رقیب غفلت می کنند.در حالیکه در جهان امروز شراکت های انحصاری،اتحادهای استراتژیک،بوک سازی های امنیتی و نظامی دچار فرسودگی و فرسایش شده است.
🔺روابط از سطح ساختاری(structural)به کارکردی(functional)تغییر جهت داده است.بر این اساس رابطه ها موضوعی و موردی شده اند و شراکت ها بر اساس مزیت نسبی و در زمینه خاص تعریف می شوند و همزمان می توان چند شراکت را با بازیگران رقیب به انجام رساند. همچنین شراکت ها از حالت ملموس و صرفا نظامی و امنیتی به ناملوس ،ژله ای و چند بعدی تغییر شکل یافته است.حتی می توان گفت که شراکت ها هم پوشان و غیرانحصاری شده اند.
🔺اگر ایران چنین تصویری از نظم موجود داشت؛احتمالا هیچ گاه از بیانیه مشترک اعراب خلیج فارس با چین و روسیه و موضع گیری این دو کشور در قبال جزایز سه گانه سورپرایز نمی شد.اگر ایران به جای تصور اینکه نظم جهانی در حال چند قطبی شدن است؛چند همسویی( مجموعه ای از روابط موازی است که مشارکت های چند سویه را تقویت می کند) را مدنظر قرار می داد؛حتما کف و سقفی برای همکاری های نظامی با روسیه قائل می شد.اما برای بهسازی سیاست خارجی در سال جدید فرصت کماکان وجود دارد.
🔺ایران اگر حداکثر سازی منافع ملی را جست و جو می کند ،بهتر است که سیاست اعلامی اش nonalignment (عدم تعهد یا بی طرفی)باشد و سیاست اعمالی اش multialigned یا چند همسویی.در چنین بستری دیگر نباید انتظار رفتارهایی مبتنی بر شراکت استراتژیک از هیچ یک از قدرت های بزرگ داشت و در مقابل هر چه زودتر به متنوع سازی در سبد سیاست خارجی دست زد. ایران امروز متناسب با تغییرات در نظام بین الملل نیاز به ارتباط با همه قدرت های بزرگ از غرب تا شرق دارد؛در این بستر نه عدم تعهد (موازنه منفی)بکار می آید و نه شرق گرایی و نه غرب گرایی.
#ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت #دنیای_اقتصاد
✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🏠 داور بازار مسکن خودش «تماشاچی» است
✍🏻فرید قدیری، دبیر گروه مسکن
⭕️ دو اتفاق غیر همجهت در بازار مسکن 1402 نشان داد، سیاستگذار این بخش به جای داوری یا به عبارتی، «تنظیم مقررات و قواعد بازی در بازار ملک»، تماشاچی شده و گاهی اوقات هم، خودش در «زمینی جداگانه» مشغول بازی بوده است.
🖌 در این نوشته کوتاه با «مرور سریع» نبض مسکن در سالی که گذشت، «درسهای امسال» خطاب به مسولان دولتی یادآوری میشود؛ چون فرض بر این است که «دولتیها به دنبال مهار ابرتورم مسکن و تغییر شیب تند مسیر خانهدار شدن زوجها هستند»، اما نمیدانند چه کنند.
🔺 سکان قیمت مسکن در 1402، دست «انتظارات تورمی» بود. این شاخص (انتظارات) که از سال 97 تا کنون، در نبض قیمت دلار منعکس شده، همواره عامل تحریک «تقاضای سرمایهای» برای خرید ملک (زمین و آپارتمان) بوده است.
🔻 انتظارات تورمی هر زمان فروکش کرده، هیجان خرید ملک هم آرام گرفته است. نمونه این هممسیری، از اواخر بهار 1402 تا پایان پاییز قابل رویت است بطوریکه طی آن 6 ماه، متوسط قیمت مسکن در شهر تهران 5.5 درصد کاهش پیدا کرد. در آن دو فصل، «قیمت دلار در ثبات نسبی قرار داشت» و تقریباً «ریسکهای سیاسی و اقتصادی» به نوعی فعال نبود.
❌ اما ناگهان در زمستان «انتظارات تورمی» با صعود دلار، بازار مسکن را با «زلزله قیمت» مواجه کرد و «اثر کاهش قیمت مسکن دو فصل قبل» را خنثی کرد. دی و بهمن 1402، میانگین قیمت آپارتمانهای تهران بیش از 10 درصد جهش کرد.
⚠️ این دو مسیر متفاوت از هم در بازار مسکن 1402، نشان میدهد، «گرانترین بازار مصرفی ایرانیها»، حیات خلوت خریداران غیرمصرفی شده است و هیچ تنظیمگری از سمت داور بازار صورت نمیگیرد.
🔐 رگولاتور بازار مسکن در کشورهای مختلف جهان طی 2022 و 2023 با ابزارهای مختلف موفق به مهار تورم مسکن شدند؛ در آمریکا تورم نزدیک به 20 درصد در دوره بعداز کرونا، با ابزار «نرخ بهره»، به حدود 2 درصد فرود آمد.
❌ در اینجا اما بخاطر غیبت داور و «بیسیاستی»، «انرژی تورم فزاینده اقتصاد ایران» در 6 سال گذشته، عمدتاً در «بازار مسکن» تخلیه شده است. تبعات این هجوم سرمایهها به این بازار، 20 برابر شدن قیمت خانه بوده است؛ از مترمربعی 4 میلیون تومان در سال 96 به 79 میلیون تومان در حال حاضر.
⭕️ امسال تقریباً همه طیف فعالان بازار مسکن توقع «کاهش قیمت» یا دستکم، «ثبات قیمت» را داشتند چون «بازیگر اصلی» که همان خانهاولیها هستند، عملاً در صحنه حضور ندارند. اما این آرزو محقق نشد به همان دلیلی که در ابتدا به آن اشاره شد؛ فرمان به جای آنکه دست کارگردان اصلی -سیاستگذار- باشد دست کارگردان خارجی -دلار و ...- افتاده است.
🚨 چه کار باید کرد؟
🔺اکنون در شروع سال جدید، «وقایع تند و تلخ بازار مسکن 1402 و البته سالهای اخیر» میتواند به یک صورت مساله مهم و کلیدی دولت تبدیل شود تا بلکه به جواب صحیح بیانجامد.
🔻 قیمت مسکن در 1403 بیشاز هر زمان دیگر، «استعداد پایین آمدن» دارد اما مسیر برای این کاهش باید باز شود. استعداد کاهش، خبر امیدوارکننده است و درست هم است چون دماسنجهای این بازار همگی «اضافهپرش» قیمت را تایید میکنند.
⭕️ مسیر کاهش قیمت مسکن تا سطح متعارف -سطحی که توان خرید خانهاول بعداز سالها به آن برسد- فقط و فقط با سیاستهای «کاهنده تورم عمومی» و «بازدارنده سفتهبازی ملکی» طراحی و ایجاد میشود و نه با «بازی داور در زمینی دیگر همچون خانهسازی در حومه».
❌ در شهر تهران، یک سرمایهگذار ساختمانی معادل 1.6 درصد سرمایهای که به بازار ساختوساز وارد میکند، «مالیات شهری» به شهرداری پرداخت میکند.
❌ اما یک سرمایهگذار ملکی با «هزینه صفر» اقدام به خرید میکند و از سال 97 تا الان، بطور میانگین، دو برابر نرخ تورم عمومی، از محل افزایش قیمت مسکن، عایدی به دست آورده است.
⚠️ اینجا همان جایی است که داور میتواند شرایط بازی را برای بازیگران ملکی طوری تعریف و اعمال کند که معادله از حالت برد حتمی یکطرفه سفتهبازهای ملکی مقابل بازیگران اصلی این بازار (سازندهها و خانهاولیها) خارج شود.
❌ قیمت مسکن در سالی که گذشت در کل کشور 64 درصد و در تهران 75.4 درصد جهش کرد.
❌ اجارهبهای مسکن نیز در 1402 به میزان 41 درصد جهش کرد.
❌ در مقابل، تیراژ تولید مسکن به اندازه نصف رقمی شد که در شرایط تعادلی بازار باید باشد.
⭕️ علائم حیاتی مسکن مثل «خرید مصرفی»، «دریافت وام خرید»، «توان اجارهنشینی» و «توان ساخت مسکن» همگی وضعیت «کمای بازار» را نشان میدهد.
◀️ در سال جدید هر نوع شوک و تنش در بیرون بازار -چه اقتصادی و چه غیراقتصادی- میتواند باز هم به زیان خانوارهای منتظر برای بهبود شرایط، تمام شود.
#دنیای_اقتصاد #مسکن #بازار_مسکن_1402 #تورم #تورم_مسکن #ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت
✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
✍🏻فرید قدیری، دبیر گروه مسکن
⭕️ دو اتفاق غیر همجهت در بازار مسکن 1402 نشان داد، سیاستگذار این بخش به جای داوری یا به عبارتی، «تنظیم مقررات و قواعد بازی در بازار ملک»، تماشاچی شده و گاهی اوقات هم، خودش در «زمینی جداگانه» مشغول بازی بوده است.
🖌 در این نوشته کوتاه با «مرور سریع» نبض مسکن در سالی که گذشت، «درسهای امسال» خطاب به مسولان دولتی یادآوری میشود؛ چون فرض بر این است که «دولتیها به دنبال مهار ابرتورم مسکن و تغییر شیب تند مسیر خانهدار شدن زوجها هستند»، اما نمیدانند چه کنند.
🔺 سکان قیمت مسکن در 1402، دست «انتظارات تورمی» بود. این شاخص (انتظارات) که از سال 97 تا کنون، در نبض قیمت دلار منعکس شده، همواره عامل تحریک «تقاضای سرمایهای» برای خرید ملک (زمین و آپارتمان) بوده است.
🔻 انتظارات تورمی هر زمان فروکش کرده، هیجان خرید ملک هم آرام گرفته است. نمونه این هممسیری، از اواخر بهار 1402 تا پایان پاییز قابل رویت است بطوریکه طی آن 6 ماه، متوسط قیمت مسکن در شهر تهران 5.5 درصد کاهش پیدا کرد. در آن دو فصل، «قیمت دلار در ثبات نسبی قرار داشت» و تقریباً «ریسکهای سیاسی و اقتصادی» به نوعی فعال نبود.
❌ اما ناگهان در زمستان «انتظارات تورمی» با صعود دلار، بازار مسکن را با «زلزله قیمت» مواجه کرد و «اثر کاهش قیمت مسکن دو فصل قبل» را خنثی کرد. دی و بهمن 1402، میانگین قیمت آپارتمانهای تهران بیش از 10 درصد جهش کرد.
⚠️ این دو مسیر متفاوت از هم در بازار مسکن 1402، نشان میدهد، «گرانترین بازار مصرفی ایرانیها»، حیات خلوت خریداران غیرمصرفی شده است و هیچ تنظیمگری از سمت داور بازار صورت نمیگیرد.
🔐 رگولاتور بازار مسکن در کشورهای مختلف جهان طی 2022 و 2023 با ابزارهای مختلف موفق به مهار تورم مسکن شدند؛ در آمریکا تورم نزدیک به 20 درصد در دوره بعداز کرونا، با ابزار «نرخ بهره»، به حدود 2 درصد فرود آمد.
❌ در اینجا اما بخاطر غیبت داور و «بیسیاستی»، «انرژی تورم فزاینده اقتصاد ایران» در 6 سال گذشته، عمدتاً در «بازار مسکن» تخلیه شده است. تبعات این هجوم سرمایهها به این بازار، 20 برابر شدن قیمت خانه بوده است؛ از مترمربعی 4 میلیون تومان در سال 96 به 79 میلیون تومان در حال حاضر.
⭕️ امسال تقریباً همه طیف فعالان بازار مسکن توقع «کاهش قیمت» یا دستکم، «ثبات قیمت» را داشتند چون «بازیگر اصلی» که همان خانهاولیها هستند، عملاً در صحنه حضور ندارند. اما این آرزو محقق نشد به همان دلیلی که در ابتدا به آن اشاره شد؛ فرمان به جای آنکه دست کارگردان اصلی -سیاستگذار- باشد دست کارگردان خارجی -دلار و ...- افتاده است.
🚨 چه کار باید کرد؟
🔺اکنون در شروع سال جدید، «وقایع تند و تلخ بازار مسکن 1402 و البته سالهای اخیر» میتواند به یک صورت مساله مهم و کلیدی دولت تبدیل شود تا بلکه به جواب صحیح بیانجامد.
🔻 قیمت مسکن در 1403 بیشاز هر زمان دیگر، «استعداد پایین آمدن» دارد اما مسیر برای این کاهش باید باز شود. استعداد کاهش، خبر امیدوارکننده است و درست هم است چون دماسنجهای این بازار همگی «اضافهپرش» قیمت را تایید میکنند.
⭕️ مسیر کاهش قیمت مسکن تا سطح متعارف -سطحی که توان خرید خانهاول بعداز سالها به آن برسد- فقط و فقط با سیاستهای «کاهنده تورم عمومی» و «بازدارنده سفتهبازی ملکی» طراحی و ایجاد میشود و نه با «بازی داور در زمینی دیگر همچون خانهسازی در حومه».
❌ در شهر تهران، یک سرمایهگذار ساختمانی معادل 1.6 درصد سرمایهای که به بازار ساختوساز وارد میکند، «مالیات شهری» به شهرداری پرداخت میکند.
❌ اما یک سرمایهگذار ملکی با «هزینه صفر» اقدام به خرید میکند و از سال 97 تا الان، بطور میانگین، دو برابر نرخ تورم عمومی، از محل افزایش قیمت مسکن، عایدی به دست آورده است.
⚠️ اینجا همان جایی است که داور میتواند شرایط بازی را برای بازیگران ملکی طوری تعریف و اعمال کند که معادله از حالت برد حتمی یکطرفه سفتهبازهای ملکی مقابل بازیگران اصلی این بازار (سازندهها و خانهاولیها) خارج شود.
❌ قیمت مسکن در سالی که گذشت در کل کشور 64 درصد و در تهران 75.4 درصد جهش کرد.
❌ اجارهبهای مسکن نیز در 1402 به میزان 41 درصد جهش کرد.
❌ در مقابل، تیراژ تولید مسکن به اندازه نصف رقمی شد که در شرایط تعادلی بازار باید باشد.
⭕️ علائم حیاتی مسکن مثل «خرید مصرفی»، «دریافت وام خرید»، «توان اجارهنشینی» و «توان ساخت مسکن» همگی وضعیت «کمای بازار» را نشان میدهد.
◀️ در سال جدید هر نوع شوک و تنش در بیرون بازار -چه اقتصادی و چه غیراقتصادی- میتواند باز هم به زیان خانوارهای منتظر برای بهبود شرایط، تمام شود.
#دنیای_اقتصاد #مسکن #بازار_مسکن_1402 #تورم #تورم_مسکن #ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت
✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com