🔴 تجربه‌های جهانی اصلاحات اقتصادی؛ درس‌هایی برای ایران
🔹اصلاحات اقتصادی یکی از مهمترین و چالش‌برانگیزترین موضوعات در سیاستگذاری عمومی است که هدف آن بهبود کارایی اقتصادی و برقراری عدالت در توزیع منابع است.
🔹اما این فرآیند با مقاومت گروه‌های رانتی مواجه می‌شود؛ گروه‌هایی که منافع خود را در ساختارهای ناکارآمد اقتصادی می‌بینند و از ابزارهایی چون نفوذ سیاسی و دستکاری افکار عمومی برای مقابله با اصلاحات استفاده می‌کنند.
🔹اصلاحات معمولاً برنده‌ها و بازنده‌هایی دارد و تضاد منافع میان گروه‌ها ایجاد می‌کند. برای مثال، حذف ارز ترجیحی ممکن است با اعتراضاتی روبه‌رو شود که اغلب توسط گروه‌های رانتی هدایت می‌شوند.
🔹این گروه‌ها اصلاحات را ضد مردمی جلوه می‌دهند و با القای نگرانی درباره افزایش هزینه‌ها، بی‌اعتمادی عمومی را تشدید می‌کنند.
🔹تجربه کشورهایی نظیر آلمان، چین و آرژانتین نشان می‌دهد که مدیریت صحیح و شفافیت می‌تواند بر مقاومت‌ها غلبه کند.
🔹دولت‌ها باید با ارائه اطلاعات شفاف، حمایت عمومی را جلب کرده و نهادهای نظارتی قوی ایجاد کنند. اصلاحات اقتصادی گرچه دشوار است، اما برای دستیابی به رشد پایدار و توسعه، ضروری است و نیازمند همکاری میان دولت، نخبگان و مردم است.
#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹اصلاحات اقتصادی یکی از مهمترین و چالش‌برانگیزترین موضوعات در سیاستگذاری عمومی است که هدف آن بهبود کارایی اقتصادی و برقراری عدالت در توزیع منابع است.
🔹اما این فرآیند با مقاومت گروه‌های رانتی مواجه می‌شود؛ گروه‌هایی که منافع خود را در ساختارهای ناکارآمد اقتصادی می‌بینند و از ابزارهایی چون نفوذ سیاسی و دستکاری افکار عمومی برای مقابله با اصلاحات استفاده می‌کنند.
🔹اصلاحات معمولاً برنده‌ها و بازنده‌هایی دارد و تضاد منافع میان گروه‌ها ایجاد می‌کند. برای مثال، حذف ارز ترجیحی ممکن است با اعتراضاتی روبه‌رو شود که اغلب توسط گروه‌های رانتی هدایت می‌شوند.
🔹این گروه‌ها اصلاحات را ضد مردمی جلوه می‌دهند و با القای نگرانی درباره افزایش هزینه‌ها، بی‌اعتمادی عمومی را تشدید می‌کنند.
🔹تجربه کشورهایی نظیر آلمان، چین و آرژانتین نشان می‌دهد که مدیریت صحیح و شفافیت می‌تواند بر مقاومت‌ها غلبه کند.
🔹دولت‌ها باید با ارائه اطلاعات شفاف، حمایت عمومی را جلب کرده و نهادهای نظارتی قوی ایجاد کنند. اصلاحات اقتصادی گرچه دشوار است، اما برای دستیابی به رشد پایدار و توسعه، ضروری است و نیازمند همکاری میان دولت، نخبگان و مردم است.
#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 چرا اصلاحات اقتصادی در ایران بی‌اثر بوده است؟
🔹در سال‌های گذشته دولت‌ها اقدام به اصلاحاتی با محوریت تعدیل قیمتی اجباری انجام دادند. با این حال نگاهی به نتایج این اصلاحات نشان می‌دهد که عواملی مانند نابسامانی اقتصاد کلان و تورم‌های بالا موجب شده تا تورم اثرات مربوط به این تعدیل‌ها را در زمان کوتاهی خنثی کند.
🔹بررسی تجارب کشورهایی که در مسیر اصلاحات و در ادامه آن توسعه اقتصادی گام برداشتند نشان می‌دهد که معمولا دولت‌ها با عمل به یک بسته اصلاحات اقتصادی که شامل کاهش هزینه‌ها و تعدیلات قیمتی بوده توانسته‌اند در گام نخست در فضای اقتصاد کلان ثبات ایجاد کنند و سپس دست به اصلاحات ساختاری بزنند.
🔹انجام این اصلاحات به صورت مرحله به مرحله که نتایج آشکاری دارند می‌تواند موجب شود تا با وجود هزینه‌هایی که این اصلاحات برای جامعه دارد، مردم در این مسیر با دولت همراهی کنند. این در حالی است که انجام تعدیلات قیمتی بدون انجام اصلاحات ساختاری منجر به شکل‌گیری نارضایتی مردم شده و در مسیر حرکت به سوی اصلاحات ساختاری موانعی ایجاد می‌کند.
🔹در حال حاضر دولت چهاردهم با کسری بودجه بالا و کمبود منابع مالی مواجه بوده و ناگریز است که دست به اصلاحات بزند. هرچند که یکی از ساده‌ترین راه‌های ممکن در شرایط فعلی انجام تعدیلات قیمتی و کاهش مضیقه مالی مالی است، با این حال برای عدم تکرار تجربیات شکست در گذشته، دولت می تواند با عمل به یک بسته اصلاحات اقتصادی منسجم، در مسیر اصلاحات پایدار، ایجاد ثبات در فضای اقتصاد کلان کشور و در نهایت رشد اقتصادی گام بردارد.
#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #اقتصاد_کلان #تورم
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹در سال‌های گذشته دولت‌ها اقدام به اصلاحاتی با محوریت تعدیل قیمتی اجباری انجام دادند. با این حال نگاهی به نتایج این اصلاحات نشان می‌دهد که عواملی مانند نابسامانی اقتصاد کلان و تورم‌های بالا موجب شده تا تورم اثرات مربوط به این تعدیل‌ها را در زمان کوتاهی خنثی کند.
🔹بررسی تجارب کشورهایی که در مسیر اصلاحات و در ادامه آن توسعه اقتصادی گام برداشتند نشان می‌دهد که معمولا دولت‌ها با عمل به یک بسته اصلاحات اقتصادی که شامل کاهش هزینه‌ها و تعدیلات قیمتی بوده توانسته‌اند در گام نخست در فضای اقتصاد کلان ثبات ایجاد کنند و سپس دست به اصلاحات ساختاری بزنند.
🔹انجام این اصلاحات به صورت مرحله به مرحله که نتایج آشکاری دارند می‌تواند موجب شود تا با وجود هزینه‌هایی که این اصلاحات برای جامعه دارد، مردم در این مسیر با دولت همراهی کنند. این در حالی است که انجام تعدیلات قیمتی بدون انجام اصلاحات ساختاری منجر به شکل‌گیری نارضایتی مردم شده و در مسیر حرکت به سوی اصلاحات ساختاری موانعی ایجاد می‌کند.
🔹در حال حاضر دولت چهاردهم با کسری بودجه بالا و کمبود منابع مالی مواجه بوده و ناگریز است که دست به اصلاحات بزند. هرچند که یکی از ساده‌ترین راه‌های ممکن در شرایط فعلی انجام تعدیلات قیمتی و کاهش مضیقه مالی مالی است، با این حال برای عدم تکرار تجربیات شکست در گذشته، دولت می تواند با عمل به یک بسته اصلاحات اقتصادی منسجم، در مسیر اصلاحات پایدار، ایجاد ثبات در فضای اقتصاد کلان کشور و در نهایت رشد اقتصادی گام بردارد.
#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #اقتصاد_کلان #تورم
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
آزمون نجات اقتصاد آرژانتین / آیا اقتصاد آرژانتین در مسیر اصلاحات ساختاری است؟
🔹آرژانتین به دلیل عملکرد اقتصادی خود، سال‌هاست که مورد توجه محافل بین‌المللی قرار دارد. در حالی که این کشور در اواخر قرن نوزدهم از ثروتمندترین اقتصادهای جهان محسوب می‌شد، اما در دهه‌های اخیر با مشکلاتی نظیر تورم مزمن، کسری بودجه شدید و سیاست‌های محدودکننده اقتصادی مواجه بود.
🔹تورم آرژانتین که در سال‌های اخیر میانگین بالای 30 درصد را تجربه کرده، همراه با انزوای اقتصادی و کاهش نوآوری، اقتصاد این کشور را به یکی از آسیب‌پذیرترین اقتصادهای منطقه تبدیل کرده است.
🔹سیاست‌های حمایتی و عدم رقابت‌پذیری، بهره‌وری بخش‌های مختلف را کاهش داده و شاخص تجارت خارجی آرژانتین را به پایین‌ترین سطح در میان کشورهای آمریکای لاتین رسانده است.
🔹در چنین شرایطی، خاویر میلی با وعده اصلاحات اقتصادی گسترده و کاهش کسری بودجه به ریاست جمهوری رسید. او در اولین سال کاری خود، برنامه‌های جسورانه‌ای نظیر کاهش هزینه‌های اجتماعی، توقف سرمایه‌گذاری‌های عمومی و کنترل شدید تورم را اجرا کرد. این اصلاحات، هرچند در کاهش سرعت تورم موثر بودند، اما چالش‌هایی نظیر افزایش نرخ فقر و کاهش سرمایه‌گذاری عمومی را به همراه داشتند.
🔹همچنین، سیاست‌های ارزی دولت و تلاش برای کاهش شکاف نرخ ارز توانست تا حدی ثبات اقتصادی را بازگرداند، اما ذخایر ارزی منفی و نرخ بالای تورم همچنان از مشکلات عمده باقی مانده‌اند.
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #آرژانتین
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹آرژانتین به دلیل عملکرد اقتصادی خود، سال‌هاست که مورد توجه محافل بین‌المللی قرار دارد. در حالی که این کشور در اواخر قرن نوزدهم از ثروتمندترین اقتصادهای جهان محسوب می‌شد، اما در دهه‌های اخیر با مشکلاتی نظیر تورم مزمن، کسری بودجه شدید و سیاست‌های محدودکننده اقتصادی مواجه بود.
🔹تورم آرژانتین که در سال‌های اخیر میانگین بالای 30 درصد را تجربه کرده، همراه با انزوای اقتصادی و کاهش نوآوری، اقتصاد این کشور را به یکی از آسیب‌پذیرترین اقتصادهای منطقه تبدیل کرده است.
🔹سیاست‌های حمایتی و عدم رقابت‌پذیری، بهره‌وری بخش‌های مختلف را کاهش داده و شاخص تجارت خارجی آرژانتین را به پایین‌ترین سطح در میان کشورهای آمریکای لاتین رسانده است.
🔹در چنین شرایطی، خاویر میلی با وعده اصلاحات اقتصادی گسترده و کاهش کسری بودجه به ریاست جمهوری رسید. او در اولین سال کاری خود، برنامه‌های جسورانه‌ای نظیر کاهش هزینه‌های اجتماعی، توقف سرمایه‌گذاری‌های عمومی و کنترل شدید تورم را اجرا کرد. این اصلاحات، هرچند در کاهش سرعت تورم موثر بودند، اما چالش‌هایی نظیر افزایش نرخ فقر و کاهش سرمایه‌گذاری عمومی را به همراه داشتند.
🔹همچنین، سیاست‌های ارزی دولت و تلاش برای کاهش شکاف نرخ ارز توانست تا حدی ثبات اقتصادی را بازگرداند، اما ذخایر ارزی منفی و نرخ بالای تورم همچنان از مشکلات عمده باقی مانده‌اند.
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #آرژانتین
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 ۳۳۱ قانون در آرژانتین برچیده و ۳۴۱ قانون اصلاح شده / نتیجه: کاهش ۳۵ درصدی قیمت لوازم‌خانگی و افت ۵۰درصدی اجاره‌بها
🔺رئیس‌جمهور آرژانتین، یک سال بعد از وعده «مقرراتزدایی با ارهبرقی»، تحولی چشمگیر در ساختار اداری این کشور ایجاد کرده است.
🔺از زمان آغاز به کار وزارت جدید مقرراتزدایی در ژوئیه ۲۰۲۴، وزیر این وزارتخانه تقریبا هر روز اصلاحات جدیدی را در قوانین و مقررات کشور اعلام می‌کند.
🔺تا هفتم دسامبر ۲۰۲۴ این اصلاحات ۳۳۱ قانون را برچیده و ۳۴۱ قانون را اصلاح کرده است.
🔺قدمت برخی از این قوانین به اوایل قرن بیستم بازمیگردد و طیف گستردهای از بخش‌های اقتصادی را شامل می‌شود.
🔺اگرچه برای ارزیابی نتایج بلندمدت اصلاحات زود است، اما دستاوردهای چشمگیری چون کاهش ۳۵ درصدی قیمت لوازم‌خانگی و افت ۵۰درصدی اجاره‌بها، نتیجه کوتاه‌مدت گام نهادن آرژانتین در مسیر آزادی اقتصادی محسوب می‌شود.
🔺در یک مورد جالب، میلی قانون «سکوت اداری مثبت» را به اجرا گذاشته است که بر اساس آن، اگر دستگاه‌های اداری دولتی در بازه زمانی مشخصی به درخواست مجوزها پاسخ ندهند، آن درخواستها به‌طور خودکار تاییدشده تلقی می‌شوند.
#دنیای_اقصاد #اقتصاد_آزاد #خاویر_میلی #آرژانتین #اصلاحات_اقتصادی #اصلاح_قوانین
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔺رئیس‌جمهور آرژانتین، یک سال بعد از وعده «مقرراتزدایی با ارهبرقی»، تحولی چشمگیر در ساختار اداری این کشور ایجاد کرده است.
🔺از زمان آغاز به کار وزارت جدید مقرراتزدایی در ژوئیه ۲۰۲۴، وزیر این وزارتخانه تقریبا هر روز اصلاحات جدیدی را در قوانین و مقررات کشور اعلام می‌کند.
🔺تا هفتم دسامبر ۲۰۲۴ این اصلاحات ۳۳۱ قانون را برچیده و ۳۴۱ قانون را اصلاح کرده است.
🔺قدمت برخی از این قوانین به اوایل قرن بیستم بازمیگردد و طیف گستردهای از بخش‌های اقتصادی را شامل می‌شود.
🔺اگرچه برای ارزیابی نتایج بلندمدت اصلاحات زود است، اما دستاوردهای چشمگیری چون کاهش ۳۵ درصدی قیمت لوازم‌خانگی و افت ۵۰درصدی اجاره‌بها، نتیجه کوتاه‌مدت گام نهادن آرژانتین در مسیر آزادی اقتصادی محسوب می‌شود.
🔺در یک مورد جالب، میلی قانون «سکوت اداری مثبت» را به اجرا گذاشته است که بر اساس آن، اگر دستگاه‌های اداری دولتی در بازه زمانی مشخصی به درخواست مجوزها پاسخ ندهند، آن درخواستها به‌طور خودکار تاییدشده تلقی می‌شوند.
#دنیای_اقصاد #اقتصاد_آزاد #خاویر_میلی #آرژانتین #اصلاحات_اقتصادی #اصلاح_قوانین
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
خاویر میلی ایران کجاست؟
👤 پویا جبل‌عاملی؛ سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ وقتی خاویر میلی قدرت را در آرژانتین به دست گرفت، کمتر کسی باور داشت وی بتواند با راه‌حل «اره‌ای» خودش برای قلع‌وقمع دستگاه بوروکراتیک دولتی، بیش از چند صباحی در کاخ ریاست‌جمهوری بماند.
✍️ رسانه‌های لیبرال با وجود باور به منطق درست استراتژی وی، بیم آن را داشتند که خط‌مشی افراطی باعث شود تا او به‌زودی توسط گروه‌های ذی‌نفع، پرونیست‌ها و دیگر رقبای سیاسی به زیر کشیده شود.
✍️ اما وی توانست همچنان بر اریکه قدرت باشد و به مردم نشان دهد مشکل دقیقا کجاست. مشکل تورم سه‌رقمی خیره‌کننده آرژانتین و بی‌ثباتی‌های پولی و فقر گسترده، دولت عریض و طویل و ناکارآمد است. مشکل کسری بودجه است. مشکل اقتصاد حمایتی، تعرفه‌محور و دولتی است.
✍️ میلی در گام اول تعداد وزارتخانه‌ها را از ۱۹به ۹ کاهش داد. همراه با این کاهش، ۳۰هزار کارمند دولتی راهی خانه‌هایشان شدند.
✍️ در پی این تحول میلی توانست کسری بودجه شدید دولت را به مازاد تبدیل کند؛ امری کم‌سابقه در تاریخ آرژانتین.
✍️ آخرین آمار عملیاتی بودجه نشان می‌دهد با وجود تورم ۱۶۶درصدی نقطه به نقطه، هزینه دولت به شکل واقعی کاهش و درآمد دولت نیز ۲۵۶درصد رشد داشته است. این اقدامات باعث شد تورم ۲۹۲درصدی آوریل در آخرین آمار به ۱۶۶درصد برسد.
✍️ پس از ثبات بودجه‌ای دولت، میلی به سمت باز کردن فضای کسب‌وکار از طریق اره کردن مقررات و مجوزهای دولتی و همچنین برداشتن موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای تجارت رفته است.
✍️ نکته آنجاست که استراتژی مشخص از سوی میلی و توانایی وی در اعمال سیاست‌هایش باعث شده زمین بازی اقتصاد در آرژانتین به کل با پیش از حضور وی تغییر کند.
✍️ این سوی دنیا اما، مایی هستیم که شباهت‌های بسیاری با آرژانتینی‌ها داریم.
✍️ عزمی باید پیدا شود که واقعا اره به دست گیرد و وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها و ارگان‌هایی را که از دولت بودجه می‌گیرند، مانند آرژانتین قلع‌وقمع کند.
✍️ عزمی که بتواند حداقل ۳۰درصد هزینه دولت را کاهش دهد؛ که بتواند روزگاری رویایی را برای ما رقم زند و بودجه دولت مازاد بیاورد.
✍️ عزمی که بتواند دیوار تعرفه‌ها را از بین ببرد، واردات کالاها مانند خودرو را آزاد کند؛ که بتواند فرآیند بی‌ثمر و رانت‌خیز پیمان‌سپاری ارزی را بردارد و حق مالکیت و آزادی را به فعالان اقتصادی بازگرداند. عزمی باید پیدا شود که راه تنفس اقتصاد ایران را باز کند؛ که بتواند ایران را به جرگه اقتصاد جهانی بازگرداند؛ که بتواند حسرت عقب‌ماندگی شمال و جنوب خلیج‌فارس را رفع کند؛ راه‌حل را بدون ترس روی میز بگذارد و برای اجرایش دست به‌کار شود و از ریسک‌ها و خطراتش نهراسد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #آرژانتین #خاویر_میلی #اصلاحات_اقتصادی #اقتصاد_دولتی #تورم
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
خاویر میلی ایران کجاست؟
👤 پویا جبل‌عاملی؛ سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ وقتی خاویر میلی قدرت را در آرژانتین به دست گرفت، کمتر کسی باور داشت وی بتواند با راه‌حل «اره‌ای» خودش برای قلع‌وقمع دستگاه بوروکراتیک دولتی، بیش از چند صباحی در کاخ ریاست‌جمهوری بماند.
✍️ رسانه‌های لیبرال با وجود باور به منطق درست استراتژی وی، بیم آن را داشتند که خط‌مشی افراطی باعث شود تا او به‌زودی توسط گروه‌های ذی‌نفع، پرونیست‌ها و دیگر رقبای سیاسی به زیر کشیده شود.
✍️ اما وی توانست همچنان بر اریکه قدرت باشد و به مردم نشان دهد مشکل دقیقا کجاست. مشکل تورم سه‌رقمی خیره‌کننده آرژانتین و بی‌ثباتی‌های پولی و فقر گسترده، دولت عریض و طویل و ناکارآمد است. مشکل کسری بودجه است. مشکل اقتصاد حمایتی، تعرفه‌محور و دولتی است.
✍️ میلی در گام اول تعداد وزارتخانه‌ها را از ۱۹به ۹ کاهش داد. همراه با این کاهش، ۳۰هزار کارمند دولتی راهی خانه‌هایشان شدند.
✍️ در پی این تحول میلی توانست کسری بودجه شدید دولت را به مازاد تبدیل کند؛ امری کم‌سابقه در تاریخ آرژانتین.
✍️ آخرین آمار عملیاتی بودجه نشان می‌دهد با وجود تورم ۱۶۶درصدی نقطه به نقطه، هزینه دولت به شکل واقعی کاهش و درآمد دولت نیز ۲۵۶درصد رشد داشته است. این اقدامات باعث شد تورم ۲۹۲درصدی آوریل در آخرین آمار به ۱۶۶درصد برسد.
✍️ پس از ثبات بودجه‌ای دولت، میلی به سمت باز کردن فضای کسب‌وکار از طریق اره کردن مقررات و مجوزهای دولتی و همچنین برداشتن موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای تجارت رفته است.
✍️ نکته آنجاست که استراتژی مشخص از سوی میلی و توانایی وی در اعمال سیاست‌هایش باعث شده زمین بازی اقتصاد در آرژانتین به کل با پیش از حضور وی تغییر کند.
✍️ این سوی دنیا اما، مایی هستیم که شباهت‌های بسیاری با آرژانتینی‌ها داریم.
✍️ عزمی باید پیدا شود که واقعا اره به دست گیرد و وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها و ارگان‌هایی را که از دولت بودجه می‌گیرند، مانند آرژانتین قلع‌وقمع کند.
✍️ عزمی که بتواند حداقل ۳۰درصد هزینه دولت را کاهش دهد؛ که بتواند روزگاری رویایی را برای ما رقم زند و بودجه دولت مازاد بیاورد.
✍️ عزمی که بتواند دیوار تعرفه‌ها را از بین ببرد، واردات کالاها مانند خودرو را آزاد کند؛ که بتواند فرآیند بی‌ثمر و رانت‌خیز پیمان‌سپاری ارزی را بردارد و حق مالکیت و آزادی را به فعالان اقتصادی بازگرداند. عزمی باید پیدا شود که راه تنفس اقتصاد ایران را باز کند؛ که بتواند ایران را به جرگه اقتصاد جهانی بازگرداند؛ که بتواند حسرت عقب‌ماندگی شمال و جنوب خلیج‌فارس را رفع کند؛ راه‌حل را بدون ترس روی میز بگذارد و برای اجرایش دست به‌کار شود و از ریسک‌ها و خطراتش نهراسد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #آرژانتین #خاویر_میلی #اصلاحات_اقتصادی #اقتصاد_دولتی #تورم
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 شرط عبور از ناترازی: بازنگری کامل در سیاست‌های اقتصادی
🔺 ۲۱صاحب‌نظر و پژوهشگر اقتصادی که در نظرسنجی جامع «دنیای‌اقتصاد» شرکت کرده‌اند، عمیقا اعتقاد دارند:
🔹بدون بازنگری کامل در سیاست‌های اقتصادی، اقتصاد ایران امکان عبور از ناترازی را نخواهد داشت.
🔹عدم حل این مساله نیز موضوعی تک‌بعدی و محصور به بخش صنعت نخواهد ماند و دامن‌گیر طیف وسیعی از جامعه خواهد شد.
🔹به نظر اقتصاددانان عبور از ناترازی دور از دسترس نیست و منوط به این است که ساختار بازار و اقتصاد به رسمیت شناخته شود و دسترسی به انرژی بدون هزینه نباشد.
🔹حل و فصل چالش ناترازی نه تنها فواید اقتصادی و صنعتی روشنی دارد که از بروز تبعات اجتماعی و سیاسی جلوگیری خواهد کرد و کشور را به سطح بالاتری از بهره‌وری خواهد رساند.
🔹ناترازی برق و گاز و کمبود جدی این دو نهاد در اقتصاد کشور نه تنها می‌تواند به‌شدت گرفتن واسطه‌گری و رواج دلالی منجر شود که سرعت صنعت‌زدایی در کشور را بیشتر و جهت‌گیری سرمایه‌گذاران در بخش مولد را تغییر دهد.
🔹سیاستگذاران با تغییر ساختاری تصمیمات و تغییر نگاه خود به اقتصاد و صنعت، از تکرار سیاست‌های ایجادکننده ناترازی پرهیز کنند و فضا را برای اصلاحات جامع و پایدار فراهم سازند.
🔹اگر دولت فضای اقتصاد را به سمت به رسمیت شناختن بازار ببرد و از سیاست‌های دستوری امتناع کند، می‌تواند با تحریک انگیزه بخش خصوصی به جذب سرمایه عظیم موردنیاز برای احیای بخش انرژی کشور اقدام کند.
#دنیای_اقتصاد #ناترازی #اصلاحات_اقتصادی #نظرسنجی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔺 ۲۱صاحب‌نظر و پژوهشگر اقتصادی که در نظرسنجی جامع «دنیای‌اقتصاد» شرکت کرده‌اند، عمیقا اعتقاد دارند:
🔹بدون بازنگری کامل در سیاست‌های اقتصادی، اقتصاد ایران امکان عبور از ناترازی را نخواهد داشت.
🔹عدم حل این مساله نیز موضوعی تک‌بعدی و محصور به بخش صنعت نخواهد ماند و دامن‌گیر طیف وسیعی از جامعه خواهد شد.
🔹به نظر اقتصاددانان عبور از ناترازی دور از دسترس نیست و منوط به این است که ساختار بازار و اقتصاد به رسمیت شناخته شود و دسترسی به انرژی بدون هزینه نباشد.
🔹حل و فصل چالش ناترازی نه تنها فواید اقتصادی و صنعتی روشنی دارد که از بروز تبعات اجتماعی و سیاسی جلوگیری خواهد کرد و کشور را به سطح بالاتری از بهره‌وری خواهد رساند.
🔹ناترازی برق و گاز و کمبود جدی این دو نهاد در اقتصاد کشور نه تنها می‌تواند به‌شدت گرفتن واسطه‌گری و رواج دلالی منجر شود که سرعت صنعت‌زدایی در کشور را بیشتر و جهت‌گیری سرمایه‌گذاران در بخش مولد را تغییر دهد.
🔹سیاستگذاران با تغییر ساختاری تصمیمات و تغییر نگاه خود به اقتصاد و صنعت، از تکرار سیاست‌های ایجادکننده ناترازی پرهیز کنند و فضا را برای اصلاحات جامع و پایدار فراهم سازند.
🔹اگر دولت فضای اقتصاد را به سمت به رسمیت شناختن بازار ببرد و از سیاست‌های دستوری امتناع کند، می‌تواند با تحریک انگیزه بخش خصوصی به جذب سرمایه عظیم موردنیاز برای احیای بخش انرژی کشور اقدام کند.
#دنیای_اقتصاد #ناترازی #اصلاحات_اقتصادی #نظرسنجی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
میلی چگونه توانست تورم آرژانتین را ۲ رقمی کند
🔹تورم سالانه آرژانتین در اولین ماه سال 2025 با کاهش 33.3 واحد درصدی نسبت به ماه دسامبر به 84.5 رسید.
🔹این نخستین بار در 2 سال گذشته است که تورم سالانه آرژانتین به کمتر از 100 درصد رسیده است. تورم ماهانه ژانویه نیز به 2.2 درصد رسیده که کمترین میزان تورم از ژوئیه سال 2020 است. یکی از دلایل کاهش چشمگیر تورم آن بود که در ماه ژانویه دولت خاویر مایلی تصمیم گرفت یک مالیات مهم بر خرید دلار آمریکا را حذف کند.
🔹این مالیات قبلا موجب می‌شد که خرید دلار برای شهروندان و شرکت‌ها گران‌تر شود، که به‌طور غیرمستقیم بر هزینه واردات نیز تاثیر می‌گذاشت. از سوی دیگر، دولت تصمیم گرفت سرعت کاهش ارزش پزو را کم کند. پیش از این، پزو ماهانه حدود ۲ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست می‌داد، اما در ماه جاری، این نرخ کاهش به ۱ درصد رسید.
🔹با وجود این اقدامات می توان گفت که دلیل اصلی کاهش نرخ تورم آرژانیتن اصلاحات ساختاری است که در بیش از یک سال گذشته توسط خاویر میلی، رئیس جمهور لیبرتارین آرژانتین اتخاذ شده است.
🔹او موفق شد در طول یک سال گذشته یکی از مهمترین ریشه‌های تورم این کشور یعنی کسری بودجه را از بین ببرد. اصلاحات میلی مبنی بر مهار تورم و فراهم کردن زمینه‌های لازم برای رشد اقتصادی در حال حاضر نیز ادامه دارد. پیش بینی می‌شود که تورم سالانه آرژانتین تا پایان سال جاری به رقمی بین 18 تا 23 رصد برسد.
🔗متن کامل
#آرژانتین #میلی #تورم #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹تورم سالانه آرژانتین در اولین ماه سال 2025 با کاهش 33.3 واحد درصدی نسبت به ماه دسامبر به 84.5 رسید.
🔹این نخستین بار در 2 سال گذشته است که تورم سالانه آرژانتین به کمتر از 100 درصد رسیده است. تورم ماهانه ژانویه نیز به 2.2 درصد رسیده که کمترین میزان تورم از ژوئیه سال 2020 است. یکی از دلایل کاهش چشمگیر تورم آن بود که در ماه ژانویه دولت خاویر مایلی تصمیم گرفت یک مالیات مهم بر خرید دلار آمریکا را حذف کند.
🔹این مالیات قبلا موجب می‌شد که خرید دلار برای شهروندان و شرکت‌ها گران‌تر شود، که به‌طور غیرمستقیم بر هزینه واردات نیز تاثیر می‌گذاشت. از سوی دیگر، دولت تصمیم گرفت سرعت کاهش ارزش پزو را کم کند. پیش از این، پزو ماهانه حدود ۲ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست می‌داد، اما در ماه جاری، این نرخ کاهش به ۱ درصد رسید.
🔹با وجود این اقدامات می توان گفت که دلیل اصلی کاهش نرخ تورم آرژانیتن اصلاحات ساختاری است که در بیش از یک سال گذشته توسط خاویر میلی، رئیس جمهور لیبرتارین آرژانتین اتخاذ شده است.
🔹او موفق شد در طول یک سال گذشته یکی از مهمترین ریشه‌های تورم این کشور یعنی کسری بودجه را از بین ببرد. اصلاحات میلی مبنی بر مهار تورم و فراهم کردن زمینه‌های لازم برای رشد اقتصادی در حال حاضر نیز ادامه دارد. پیش بینی می‌شود که تورم سالانه آرژانتین تا پایان سال جاری به رقمی بین 18 تا 23 رصد برسد.
🔗متن کامل
#آرژانتین #میلی #تورم #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
بازخوانی مسوولیت ما
👤 دکتر علیرضا بختیاری؛ مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ اقتصاد ایران این روزها شرایط خطیری را پشت سر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای‌که برخی، وضعیت موجود را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه می‌دانند. عبور کم‌خطر از این گردنه تاریخی نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود است.
✍️ اقتصاد ایران، نه آمادگی اجرای یک بسته اصلاحات اقتصادی جامع را دارد و نه استمرار روندهای فعلی برای دولت و مردم قابل‌تحمل است.
✍️ در این شرایط هم باید به مبانی اقتصاد رقابتی که گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره به آنها متعهد بوده، وفادار ماند و هم با عبرت از تجارب پیشین، رصد شرایط بیرونی و در نظر گرفتن وضعیت شکننده اجتماعی، یک استراتژی فعال را در دستور کار قرار داد.
✍️ یک سیاستگذار کارآمد در ایران، سیاستگذاری است که بتواند در برابر فشارها مقاومت کند و با انتخاب‌های مبتنی بر دانش و تجربه، منافع اقتصادی یک گروه کثیر، اما فاقد قدرت را بر یک گروه قلیل اما صاحب نفوذ مرجح بداند.
✍️ نقش رسانه‌ها خصوصا «دنیای‌اقتصاد» در زمینه سیاستگذاری اقتصادی از دو جهت اهمیت دارد. سیاستگذاران اقتصادی بالاخص آنجا که با بحران‌های فراگیر روبه‌رو هستیم از یک‌سو با سایر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و از سوی دیگر با مردم مواجه هستند.
✍️ درباره گروه اول، سیاستگذاران اقتصادی باید تصمیم‌گیران در سایر قوا را برای اجرای برنامه‌های خود متقاعد و دقیقا مشخص کنند که این سیاست‌ها بر مبنای چه هزینه و فایده‌ای انجام می‌گیرد.
✍️ متاسفانه سال‌هاست که سیاست‌های اقتصادی در ایران نه بر مبنای یک استراتژی جامع و کامل بلکه اغلب بر مبنای دیدگاه‌های فردی و شخصی دولتمردان انجام گرفته است.
✍️ در این میان، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت نیز خود یکی از مشکلات مزمن سیاستگذاری در ایران بوده است.
✍️ مخاطب دوم سیاستگذاران اقتصادی مردمی هستند که در عالم واقع با تبعات سیاست‌های اقتصادی دست به گریبان می‌شوند و سیاستگذار باید از طریق رسانه‌های عمومی برای آنان دلایل محکمی را ارائه کند که چرا این برنامه‌ها باید هر چه سریع‌تر در شرایط فعلی به انجام برسند.
✍️ باید برای مردم توضیح داده شود که سیاست‌های اقتصادی، البته به شرط انتخاب درست، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار هزینه‌ها را افزایش دهند، اما در بلندمدت با منفعت عمومی همراه خواهند بود.
✍️ «دنیای‌اقتصاد» در طول بیش از دو دهه فعالیت خود اثبات کرده است که می‌تواند حامی منصف و مناسبی برای اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تجربه و دانش باشد و سیاستگذاران اقتصادی را در جهت دستیابی به این هدف مهم یاری دهد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران #اصلاحات_اقتصادی #علیرضا_بختیاری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
بازخوانی مسوولیت ما
👤 دکتر علیرضا بختیاری؛ مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ اقتصاد ایران این روزها شرایط خطیری را پشت سر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای‌که برخی، وضعیت موجود را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه می‌دانند. عبور کم‌خطر از این گردنه تاریخی نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود است.
✍️ اقتصاد ایران، نه آمادگی اجرای یک بسته اصلاحات اقتصادی جامع را دارد و نه استمرار روندهای فعلی برای دولت و مردم قابل‌تحمل است.
✍️ در این شرایط هم باید به مبانی اقتصاد رقابتی که گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره به آنها متعهد بوده، وفادار ماند و هم با عبرت از تجارب پیشین، رصد شرایط بیرونی و در نظر گرفتن وضعیت شکننده اجتماعی، یک استراتژی فعال را در دستور کار قرار داد.
✍️ یک سیاستگذار کارآمد در ایران، سیاستگذاری است که بتواند در برابر فشارها مقاومت کند و با انتخاب‌های مبتنی بر دانش و تجربه، منافع اقتصادی یک گروه کثیر، اما فاقد قدرت را بر یک گروه قلیل اما صاحب نفوذ مرجح بداند.
✍️ نقش رسانه‌ها خصوصا «دنیای‌اقتصاد» در زمینه سیاستگذاری اقتصادی از دو جهت اهمیت دارد. سیاستگذاران اقتصادی بالاخص آنجا که با بحران‌های فراگیر روبه‌رو هستیم از یک‌سو با سایر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و از سوی دیگر با مردم مواجه هستند.
✍️ درباره گروه اول، سیاستگذاران اقتصادی باید تصمیم‌گیران در سایر قوا را برای اجرای برنامه‌های خود متقاعد و دقیقا مشخص کنند که این سیاست‌ها بر مبنای چه هزینه و فایده‌ای انجام می‌گیرد.
✍️ متاسفانه سال‌هاست که سیاست‌های اقتصادی در ایران نه بر مبنای یک استراتژی جامع و کامل بلکه اغلب بر مبنای دیدگاه‌های فردی و شخصی دولتمردان انجام گرفته است.
✍️ در این میان، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت نیز خود یکی از مشکلات مزمن سیاستگذاری در ایران بوده است.
✍️ مخاطب دوم سیاستگذاران اقتصادی مردمی هستند که در عالم واقع با تبعات سیاست‌های اقتصادی دست به گریبان می‌شوند و سیاستگذار باید از طریق رسانه‌های عمومی برای آنان دلایل محکمی را ارائه کند که چرا این برنامه‌ها باید هر چه سریع‌تر در شرایط فعلی به انجام برسند.
✍️ باید برای مردم توضیح داده شود که سیاست‌های اقتصادی، البته به شرط انتخاب درست، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار هزینه‌ها را افزایش دهند، اما در بلندمدت با منفعت عمومی همراه خواهند بود.
✍️ «دنیای‌اقتصاد» در طول بیش از دو دهه فعالیت خود اثبات کرده است که می‌تواند حامی منصف و مناسبی برای اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تجربه و دانش باشد و سیاستگذاران اقتصادی را در جهت دستیابی به این هدف مهم یاری دهد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران #اصلاحات_اقتصادی #علیرضا_بختیاری
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
سیاست پولی مناسب برای ایران چیست؟
🔹محمدهاشم پسران، اقتصاددان ایرانی درباره اثر تحریم‌های ایران و اثر آن بر اقتصاد آمریکا گفت: «این تحریم‌ها می‌تواند در بلندمدت باعث تضعیف ارزش دلار شود؛ به‌خصوص در صورتی که این تحریم‌ها در رابطه با چین و روسیه نیز اعمال شوند.»
🔹او همچنین تحریم‌ها را یکی از عوامل اثرگذار بر نرخ ارز دانست و نرخ ارز را عاملی مهم در تبیین نوسانات نرخ تورم ایران مطرح کرد.
🔹پسران در رابطه با شیوه اثرگذاری نرخ ارز بر تورم و تفاوت این موضوع با اثر نقدینگی بر تورم گفت: «ما نمی‌گوییم نقدینگی بر تورم اثرگذار نیست؛ بلکه مساله اساسی این است که کنترل نقدینگی توسط دولت، به‌سادگی ممکن نیست.»
🔹او علت دشواری کنترل نقدینگی را این‌گونه توضیح داد: «تصور کنید درآمدهای نفتی دولت بالا برود و نرخ ارز هم ثابت باشد. وقتی درآمد ارزی دولت بالا می‌رود، دولت دو گزینه پیش روی خود دارد؛ او می‌تواند درآمد را تبدیل به ریال کند و در داخل کشور خرج کند، یا درآمد خود را در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کند.
🔹با توجه به وضعیت ساختار اقتصادی و نیازهای کشور، به نظر می‌رسد گزینه اول باید اولویت دولت‌ها باشد. در این شرایط، اگر دولت سرمایه‌گذاری درستی در داخل انجام ندهد و این سرمایه‌گذاری تبدیل به تولید نشود، ورود درآمد ارزی به کشور تورم‌زا خواهد بود. در این شرایط، کنترل نقدینگی با دشواری روبه‌رو خواهد شد.»
🔹این اقتصاددان در رابطه با عامل دیگر ناتوانی دولت در کنترل نرخ رشد نقدینگی توضیح داد: «دولت برای تامین مالی کسری بودجه خود نیازمند بازارهای عمیق برای خرید و فروش اوراق قرضه است؛ با‌این‌حال، در ایران این بازار به دلیل عدم دسترسی به منابع مالی خارجی شکل نگرفته است. در نتیجه بانک مرکزی و نظام بانکی، به تنها راه دولت برای تامین مالی کسری بودجه‌اش تبدیل می‌شود و همین موضوع باعث رشد نقدینگی می‌شود.»
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #هاشم_پسران #تحریم #نرخ_ارز #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹محمدهاشم پسران، اقتصاددان ایرانی درباره اثر تحریم‌های ایران و اثر آن بر اقتصاد آمریکا گفت: «این تحریم‌ها می‌تواند در بلندمدت باعث تضعیف ارزش دلار شود؛ به‌خصوص در صورتی که این تحریم‌ها در رابطه با چین و روسیه نیز اعمال شوند.»
🔹او همچنین تحریم‌ها را یکی از عوامل اثرگذار بر نرخ ارز دانست و نرخ ارز را عاملی مهم در تبیین نوسانات نرخ تورم ایران مطرح کرد.
🔹پسران در رابطه با شیوه اثرگذاری نرخ ارز بر تورم و تفاوت این موضوع با اثر نقدینگی بر تورم گفت: «ما نمی‌گوییم نقدینگی بر تورم اثرگذار نیست؛ بلکه مساله اساسی این است که کنترل نقدینگی توسط دولت، به‌سادگی ممکن نیست.»
🔹او علت دشواری کنترل نقدینگی را این‌گونه توضیح داد: «تصور کنید درآمدهای نفتی دولت بالا برود و نرخ ارز هم ثابت باشد. وقتی درآمد ارزی دولت بالا می‌رود، دولت دو گزینه پیش روی خود دارد؛ او می‌تواند درآمد را تبدیل به ریال کند و در داخل کشور خرج کند، یا درآمد خود را در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کند.
🔹با توجه به وضعیت ساختار اقتصادی و نیازهای کشور، به نظر می‌رسد گزینه اول باید اولویت دولت‌ها باشد. در این شرایط، اگر دولت سرمایه‌گذاری درستی در داخل انجام ندهد و این سرمایه‌گذاری تبدیل به تولید نشود، ورود درآمد ارزی به کشور تورم‌زا خواهد بود. در این شرایط، کنترل نقدینگی با دشواری روبه‌رو خواهد شد.»
🔹این اقتصاددان در رابطه با عامل دیگر ناتوانی دولت در کنترل نرخ رشد نقدینگی توضیح داد: «دولت برای تامین مالی کسری بودجه خود نیازمند بازارهای عمیق برای خرید و فروش اوراق قرضه است؛ با‌این‌حال، در ایران این بازار به دلیل عدم دسترسی به منابع مالی خارجی شکل نگرفته است. در نتیجه بانک مرکزی و نظام بانکی، به تنها راه دولت برای تامین مالی کسری بودجه‌اش تبدیل می‌شود و همین موضوع باعث رشد نقدینگی می‌شود.»
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #هاشم_پسران #تحریم #نرخ_ارز #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 «ریسک‌ها و مزاحمان» کسب‌وکار در سال جدید
🔹«دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با ۲۰ مدیر صنعتی «ریسک‌ها و مزاحمان» کسب‌وکار در سال جدید را بررسی کرد.
🔹۲۰ مدیر صنعتی، چشمانداز بخش تولید در سال آینده را پرابهام توصیف کردند. دلیل آن، اثرگذاری بالای متغیرهای اقتصادی و سیاسی بر محیط تولید است.
🔹از آنجا که اثر این متغیرها عمدتا از کانال ارز، دسترسی به مواد اولیه، قطعات، تجهیزات و فناوری به بخش تولید می‌رسد و حجم فروش صنایع را تحت تاثیر قرار می‌دهد، صنعتگران به سیاستگذار توصیه کردند به سمت حل و فصل مسائل کلان کشور نظیر تحریم و آزادسازی اقتصادی برود و برای باز کردن فضای کشور تلاش کند.
🔹پایش «دنیای اقتصاد» همچنین نشان می‌دهد گرچه گرانی ارز و کاهش دسترسی به محصولات خارجی در سال آینده، جایگاه محصولات داخلی را تقویت می‌کند، اما کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان و شدت گرفتن تحریم، فروش اغلب رشته فعالیتهای صنعتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
🔹نتیجه دیگر اینکه، ادامه داخلیسازی بدون دسترسی به فناوری روز جهان، اثر چندانی ندارد.
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #تولید #کسب_و_کار #موانع #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔹«دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با ۲۰ مدیر صنعتی «ریسک‌ها و مزاحمان» کسب‌وکار در سال جدید را بررسی کرد.
🔹۲۰ مدیر صنعتی، چشمانداز بخش تولید در سال آینده را پرابهام توصیف کردند. دلیل آن، اثرگذاری بالای متغیرهای اقتصادی و سیاسی بر محیط تولید است.
🔹از آنجا که اثر این متغیرها عمدتا از کانال ارز، دسترسی به مواد اولیه، قطعات، تجهیزات و فناوری به بخش تولید می‌رسد و حجم فروش صنایع را تحت تاثیر قرار می‌دهد، صنعتگران به سیاستگذار توصیه کردند به سمت حل و فصل مسائل کلان کشور نظیر تحریم و آزادسازی اقتصادی برود و برای باز کردن فضای کشور تلاش کند.
🔹پایش «دنیای اقتصاد» همچنین نشان می‌دهد گرچه گرانی ارز و کاهش دسترسی به محصولات خارجی در سال آینده، جایگاه محصولات داخلی را تقویت می‌کند، اما کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان و شدت گرفتن تحریم، فروش اغلب رشته فعالیتهای صنعتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
🔹نتیجه دیگر اینکه، ادامه داخلیسازی بدون دسترسی به فناوری روز جهان، اثر چندانی ندارد.
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #تولید #کسب_و_کار #موانع #اصلاحات_اقتصادی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com