مجله تحلیلی دقیقه
1.99K subscribers
172 photos
4 videos
8 files
199 links
روایت با آمار و تحلیل داده

d-mag.ir
instagram.com/dmag.ir
twitter.com/dmag_ir
Download Telegram
تغییرات عمده در کیفیت هوای تهران؛
نگاهی به وضعیت شاخص‌های کیفیت‌ هوا در سال‌های اخیر

زمستان ۱۴۰۳ تا پایان دوماه نخست، یکی از آلوده‌ترین زمستان‌های تهران از ۱۳۹۱ تاکنون بوده است.

اگر سال ۱۴۰۱ را که سالی ویژه از نظر آلودگی هوا بوده و شاخص‌های آلودگی حتی در بهار و تابستان آن نیز مقدارهای بی‌سابقه‌ای تجربه‌ کردند، در نظر نگیریم، ۱۴۰۳ آلوده‌ترین در سال‌های اخیر بوده است.

به عنوان نمونه روزهای پاکِ سال، تنها به محدوده زمانی نوروز تقلیل یافته‌ است. از سال ۹۱ تاکنون علی رغم ظرفیت بالای تابستان برای جابجایی هوا و کاهش آلودگی، حتی یک روز پاک در فصل تابستان وجود ندارد. این وضعیت در فصل پاییز نیز از سال ۹۸ به همین صورت درآمده است.
فصل زمستان در سال‌های اخیر آلوده‌تر از گذشته است. در برخی از ماه‌های زمستان، اغلب روزها «ناسالم» یا «ناسالم برای گروه‌های حساس» است که زیست در شهر را دشوار و نفسگیر می‌کند. این درحالیست که در نیمه نخست دهه ۹۰ آلودگی هوا در تهران روندی کاهشی داشته و بعدا روند افزایشی پیدا کرده است.

اکثر شاخص‌های کیفیت هوا مثل دی‌اکسید گوگرد، دی‌اکسید نیتروژن، ازون، مونواکسید کربن و ذرات معلق رفتاری مشابه دارند و از نیمه دوم دهه ۹۰ رو به وخامت گذاشته‌اند.

کیفیت هوای تهران در سال‌های اخیر بدتر شده و با ادامه شیوه‌های فعلی وضعیت آن در آینده وخیم‌تر خواهد شد.

متن کامل را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p20280
سارا سبزی، علیرضا کدیور

@dmag_ir
🔍 بازخوردهای آثار ارسالی جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه ۱۴۰۳

با به پایان رسیدن دومین دوره جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه ۱۴۰۳، طبق رویه قبلی این رویداد، بازخورد کیفی اعضای کمیته انتخاب و هیئت داوران نسبت به آثار دریافتی، بدون کم‌و‌کاست در نشانی زیر منتشر می‌شود:

🖥 d-award.ir/1403-comments

@daward_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥 تحقیق درباره جنایات جنگی در غزه

فیلم مستند «تحقیق درباره جنایات جنگی در غزه» ساخته واحد تحقیقات الجزیره، با کارگردانی ریچارد ساندرز، از جنایات هولناک اسرائیل در غزه - از کشتار غیرنظامیان و تخریب بی‌رحمانه اموال و دارایی‌های مردم تا شکنجه بازداشت‌شدگان و استفاده از انسان‌ها به‌عنوان سپر انسانی - پرده برمی‌دارد.

این فیلم ۸۰ دقیقه‌ای، با تکیه بر هزاران ویدئو و عکس منتشرشده توسط سربازان اسرائیلی در شبکه‌های اجتماعی، روایتی تکان‌دهنده و مستند ارائه می‌کند و از آن به عنوان «نخستین نسل‌کشی پخش‌زنده تاریخ» یاد می‌کند. کارشناسان نظامی و حقوق بشر، شواهد بی‌سابقه این جنایات را تأیید کرده‌اند.

این فیلم مستند را با ترجمه فارسی و زیرنویس مجله دقیقه تماشا کنید:

📺 youtube.com | mp4.ir

✍️ اطلاعات بیشتر:

d-mag.ir/p20336

@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
مجله تحلیلی دقیقه
dmag1402(1).pdf
dmag1403.pdf
4.8 MB
📍 خلاصه فعالیت‌های مجله دقیقه در سال ۱۴۰۳

▫️انتشار ۱۵ عنوان جدید از ۸ نویسنده
▫️به‌روزرسانی و انتشار دوباره بیش از ۵ مقاله‌ با اطلاعات جدید
▫️برگزاری دومین دوره جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه با دریافتِ ۱۶۰ مقاله از ۱۱۳ نویسنده و اهدای ۹ جایزه به ۱۳ نویسنده
▫️برگزاری ۱ نشست حضوری و ۳ کارگاه آنلاین

برای دسترسی به متن کامل محتوای مورد نظر خود در فایل pdf، روی آن کلیک کنید.

@dmag_ir
✍️ به نظر شما کدام گزینه معادل بهتری برای data science است؟

علم داده
علم داده‌ها
علوم داده
علوم داده‌ها

سه دلیل می‌توان ذکر کرد که✔️ «علوم داده» در مقایسه با سایر گزینه‌ها در مجموع معادل بهتری برای ترجمه data science در زبان فارسی است:

📍 تفاوت علم و science در زبان فارسی و انگلیسی
📍 سابقه استفاده از «علوم» برای معادل‌سازی science
📍 شباهت به computer science از نظر ماهیت کاربردی و بین رشته‌ای


بررسی معادل‌های فارسی data science در گوگل ترند نشان می‌دهد همه ترکیب‌های ممکن در جستجوهای کاربران در گوگل آمده اما سهم «علم داده» و «علوم داده» از سایر گزینه‌ها بیشتر است.

اگر آنچه در دهه‌های گذشته در زبان فارسی متعارف بوده و به نوعی عرف زبانی تبدیل شده را معیار قرار دهیم، می‌توان به اختصار گفت علوم داده ترجمه بهتری از علم داده است همچنان که علوم کامپیوتر ترجمه بهتری از علم کامپیوتر بوده است.

متن کامل پاسخ علیرضا کدیور به این پرسش را در مجله پرانتز در وبسایت مدرسه دقیقه مطالعه کنید:

d-learn.ir/p/data-science-fa

#واژگان_علم_و_فناوری_در_زبان_فارسی

@dlearn_ir
🔴اشتغال نامرئی؛ نگاهی آماری به تقسیم کار خانگی در ایران و تاثیر آن بر مشارکت زنان در بازار کار

📍 چرا زنان ایرانی، با وجود تحصیلات بالا و تغییرات اجتماعی گسترده، همچنان حضوری کمرنگ در بازار کار دارند؟

📝 محمدجواد دشتی‌منش و محمدجواد شاکر آرانی با تعبیر اشتغالی نامرئی از کار خانگی، از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل بیرون نگه داشته شدن زنان از بازار کار در کشور پرده برمی‌دارند.

🏅 این مقاله در دومین دوره جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه؛ تحلیل داده و روایتگری در حوزه عمومی، برنده «جایزه بهترین تحلیل داده» و «جایزه ویژه هیئت داوران» شده است.

📍 بررسی داده‌های طرح گذران وقت مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، مردان ایرانی بخش قابل توجهی از روزشان را به کار برای دستمزد اختصاص می‌دهند، اما زنان ایرانی بیشتر روزشان را به کارهای خانگی اختصاص می‌دهند.

📍 زمان صرف شده برای کار خانگی در میان دختران و پسران نوجوان نیز الگویی متفاوت دارد.

📍 مطابق داده‌های طرح آمارگیری از نیروی کار در مرکز آمار ایران، ۷۲% از زنان در جمعیت غیرفعال، «مسئولیت‌های شخصی و خانوادگی» را علت عدم جستجوی شغل در بازار کار بیان کرده‌اند. سهم این علت برای عدم جستجوی شغل در میان مردان غیرفعال ناچیز و تقریبا نزدیک به صفر گزارش شده است.

متن کامل مقاله اشتغال نامرئی را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p19557

@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔸 داده‌های طرح نمونه‌گیری هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران (۱۴۰۲)

مرکز آمار ایران هر سال با پرسش‌و‌پاسخ از حدود ۴۰ هزار خانوار که با نمونه‌گیری آماری و به صورت تصادفی از کل کشور انتخاب می‌شوند، داده‌های ارزشمندی درباره درآمدها و هزینه‌های آنان فراهم می‌کند.

📝 طرح درآمد و هزینه خانوار یکی از مهم‌ترین منابع داده برای تحلیل‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاست‌گذاری عمومی و تحقیقات بازار است و اطلاعات متنوعی درباره خانوار مانند ویژگی‌های محل سکونت، سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال اعضای خانوار و جزیئات درآمدی و هزینه‌ای آنان را در بر می‌گیرد.

✍️ این داده با کوشش محمدامین اخوت علویان از جداول مختلف مرکز آمار، پردازش و تجمیع شده و در یک جدول یکپارچه در وبسایت مدرسه پردازش و تحلیل داده دقیقه برای دانلود در دسترس است:

🔗 d-learn.ir/iran-hbs-1402

دسترسی به داده‌های دیگر:
🧑‍💻 d-learn.ir/data

@dlearn_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔴 مهاجرستیزی آنلاین؛ نگاهی به جریان‌‌های حامی اخراج افغانستانی‌های ساکن ایران در فضای مجازی فارسی‌زبان

مهاجران افغانستان دهه‌هاست در ایران زندگی می‌کنند. با این حال، حضور آنان در ایران هیچ‌گاه مثل سال‌های اخیر به مسئله تبدیل نشده است.

حمیدرضا احمدی و میلاد محمدی با بررسی داده‌های توییتر و خبرگزاری‌های رسمی نشان می‌دهند کم و بیش پس از وقایع ۱۴۰۱، موجی تازه و بی‌سابقه از مهاجرستیزی آنلاین در ایران شکل گرفته است؛ جریانی شبانه‌روزی و هماهنگ که با هشتگ‌هایی مثل «اخراج افغانی»، فضای مجازی فارسی را به صحنۀ خشونتی کم‌سابقه علیه مهاجران افغانستانی بدل کرده‌اند.

انتشار ادبیات نفرت‌زا در فضای مجازی می‌تواند جرقۀ شعله‌هایی در دنیای واقعی باشد؛ شواهدی از ایران، آلمان و بریتانیا نشان می‌دهند که خشونت‌های آنلاین، در بسیاری موارد می توانند به مقدمه‌ای برای تهاجم و خشونت فیزیکی تبدیل شوند.

این مقاله در رویداد دومین جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه؛ تحلیل داده و روایتگری در حوزه عمومی، کاندیدای دریافت جایزه بهترین روزنامه‌نگاری تحقیقی و بهترین تحلیل داده بوده و از آن تقدیر شده است.

متن کامل را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p18994

@dmag_ir
افزایش مداوم آمار اعدام در ۵ سال اخیر

پس از کاهش آمار اعدام در دنیا در پنج سال متنهی به ۱۳۹۸ شمسی (۲۰۲۰ میلادی)، در پنج سال اخیر آمار اعدام روندی افزایشی پیدا کرده و از ۵۰۰ نفر در سال ۱۳۹۸ به ۱۵۰۰ نفر در سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴) رسیده و ظرف ۵ سال سه برابر شده است (آمار اعدام در چین لحاظ نشده است).

🟠 بر اساس داده‌های عفو بین‌الملل، آمار اعدام در ایران در پنج سال اخیر ۳.۸ برابر شده است.

🔺 مطابق گزارش سازمان عفو بین‌الملل در سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴ میلادی) ایران در کنار عربستان و عراق از کشورهایی کشورهایی است که بیشترین افزایش را در اجرای احکام اعدام تجربه می‌کند.

دسترسی کاملی به آمار اعدام در تمامی کشورها از جمله چین وجود ندارد. با این حال به نظر می‌رسد بخش عمده مجازات مرگ در دنیا با اختلاف زیاد در چین، ایران و عربستان اتفاق می‌افتد. پس از آن‌ها کشورهای عراق، یمن، سومالی و آمریکا قرار دارند.

🟢 از جمله کشورهایی که آمار صدور احکام اعدام در آن‌ها کاهش یافته می‌توان به الجزایر، بنگلادش، مصر، اندونزی، کنیا، لبنان، لیبی، مالزی، میانمار، نیجریه، سومالی و سریلانکا اشاره کرد.

تعداد زیادی از کشورهای دنیا (اکثریت عددی) صدور یا اجرای احکام اعدام را به ویژه در نیم‌قرن اخیر کنار گذاشته‌اند. از جمله استدلال‌های مخالف با مجازات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

📍 برگشت‌ناپذیری و امکان اشتباه
📍 تردید در بازدارندگی
📍 بی‌عدالتی با اقشار ضعیف و اقلیت‌ها
📍 سلب مسئولیت از حاکمیت و جامعه
📍 سوءاستفاده در حکومت‌ها
📍 مجازات‌های خودسرانه و دادگاه‌های سرپایی

توضیحات بیشتر درباره این موضوع را در مقاله "چرا «نه به اعدام!» رو به رشد است؟" در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

👆 d-mag.ir/p9321

@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔴 روایت مقاومت و آزادسازی خرمشهر با نگاهی به آمار شهدا

سوم خرداد سالگرد یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ معاصر ایران است. در ساعات میانی سوم خرداد ۱۳۶۱، خرمشهر پس از ۱۹ ماه اشغال از ارتش بعث عراق بازپس گرفته شد تا به نمادی ماندگار بدل شود.

خرمشهر تنها منطقه‌‌ای نبود که با شروع جنگ به تصرف ارتش صدام درآمد، با این حال آنچه به مهم‌ترین نماد پیروزی ایران در جنگ بدل شد، آزادسازی خرمشهر بود.

در این مقاله ماجرای دو برهه خونین خرمشهر یعنی دوره مقاومت و آزادسازی را با نگاهی به آمار شهدا روایت می‌کنیم و به این پرسش پاسخ می‌دهیم:

📍چرا خرمشهر نماد شد؟

متن کامل مقاله محمدجواد شاکر آرانی، علیرضا کدیور و صابر خانی را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p15576

@dmag_ir
🔴 جهش مصرف برق و کاهش شفافیت

در بهار ۱۴۰۴ مصرف برق کشور با جهش بی‌سابقه ۱۳% از مرز ۶۵ هزار مگاوات عبور کرده؛ اتفاقی که تنها یک‌بار مشابه آن در سال ۱۴۰۰ رخ داده است. با این حال، هنوز دلیل مشخص و شفافی برای این افزایش حیرت‌انگیز ارائه نشده و برخی از داده‌های کلیدی نیز از گزارش‌های رسمی حذف شده‌اند.

در حالی که تا همین چند هفته اخیر وعده‌هایی مبنی بر حل بحران برق داده شده، شواهد نشان می‌دهند فاصله بین مصرف و تولید – حتی با رشد چشمگیر انرژی‌های تجدیدپذیر – همچنان عمیق‌تر می‌شود. مهم‌تر آن‌که، کاهش شفافیت داده‌ها به جای حل مسئله، افکار عمومی را در هاله‌ای از ابهام فرو برده و سوالاتی مثل سهم تاثیر استخراج رمزارز روی خاموشی‌ها همچنان بی‌پاسخ مانده است.

این مقاله با بررسی داده‌های رسمی نشان می‌دهد تا زمانی که دلایل افزایش شدید مصرف روشن نشود و جزئیات بیشتری درباره وضعیت صنعت استخراج رمزارز در کشور منتشر شود، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و توصیه به صرفه‌جویی راه به جایی نخواهد برد.

متن کامل تحلیل علیرضا کدیور درباره جهش مصرف و کاهش شفافیت را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:


👆 d-mag.ir/p20699

@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔴 مرزهای خونین؛ مستندی درباره عطشِ سیری‌ناپذیرِ شهرک‌نشینانِ استعمارگر برای تصرفِ زمین‌های بیشتر

«شهرک‌نشینان» مستندی تازه و قدرتمند از لوئیز تارو به تهیه‌کنندگی BBC جهانی، روایتی بی‌پرده از گسترش بی‌وقفه شهرک‌های اسرائیلی در سرزمین‌های فلسطینی واقع در کرانه باختری رود اردن است؛ جایی که خشونت، تخریب و غصب زمین به سیاست رسمی دولت اسرائیل بدل شده است.

تارو با سفر دوباره به سرزمین‌های اشغالی، گفت‌وگوهایی صریح با شهرک‌نشینان اسرائیلی و مردم فلسطین ترتیب داده و تصویری زنده از پروژه‌ای ترسناک ارائه می‌دهد: استعمار شهرک‌نشینان، مفهومی که حالا نه‌فقط سرزمین فلسطین، بلکه منطقه‌ای وسیع‌تر را در بر گرفته و صدای شوم آن در جای‌جای ایران نیز به گوش می‌رسد.

📺 مستند شهرک‌نشینان را با زیرنویس فارسی مجله دقیقه تماشا کنید:

👆 d-mag.ir/p20764

🔍 خلاصه (pdf)

@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🟠 ریشه‌های عمیق «وطن» در زبان و فرهنگ ما

هیچ کدام از ما دیگر همان آدم سابق نخواهیم بود... در بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ با غافلگیری و انفجار از خواب پریدیم و به مدت ۱۲ روز در شهرهای مختلف مناظری دیدیم که به هیچ رو انتظارش را نداشتیم. کشتار و ویرانی پیش چشممان در جریان بود. با تمام وجود نگران بودیم؛ نگران خودمان و عزیزمانمان، خانه و کاشانه‌مان، تاریخ و فرهنگمان. اما «وطن» بیدار شد و در برابر اهرمن ایستاد؛ و ما را از فروغلتیدن در این ورطه خطرناک نجات داد.

آنچه با گذشته فرق کرده دقیقا همین است. وطنی که با بی‌مهری ما به خواب رفته بود، اکنون بیدار شده و ما را به خود فرا می‌خواند. او ما را از این مهلکه بیرون کشیده و حالا از ما انتظار دوستی متقابل دارد.

علیرضا کدیور و مریم رمضانخانی در این مقاله گستره شگفت‌انگیز واژه وطن را در جغرافیای منطقه و تاریخ ادبیات فارسی - در کنار واژگان دیگری مانند زادبوم‌، میهن و ایران - مورد بررسی قرار داده‌ و از این زاویه به موضوع نگریسته‌اند.

وطن، واژه‌ای مشترک در اکثر قریب به اتفاق زبان‌های منطقه و یکی از مفاهیم دیرپا و غنی در تاریخ ادبیات فارسی است.

متن کامل مقاله را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

👆 d-mag.ir/p20827


@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔴ضرورت احیای بازدارندگی مردمی
تحلیلی درباره عملکرد ایران در جنگ و پیشنهادهایی برای پیروزی

تجاوز اسرائیل به خاک ایران، یک بار دیگر احساسات میهن‌دوستانه ایرانیان را به جوش و خروش در آورد. ایران علی‌رغم غافلگیری و جراحات دردناکی که دریافت کرد، دلیرانه در برابر دشمن ایستاد و ضربات بی‌سابقه‌ای به وی وارد کرد. اکنون آتش‌بس شده، اما چهره تهدید از همیشه عریان‌تر است.

مردم با هم گفتگو می‌کنند و از دیدار دوباره یکدیگر نیرو می‌گیرند. ایرانیان این روزها بیشتر از گذشته به خودشان و به منطقه فکر می‌کنند. آن‌ها دوست دارند وطن دیرپایشان برقرار و سرافراز بماند و سهمی در این مقاومت تاریخی داشته باشند. می‌خواهند هر چه در توان دارند به کار بگیرند تا دیگر هیچ کس سودای تجاوز به خانه و کاشانه‌‌شان را در سر نپروراند. ‌

این مقاله تلاش می‌کند تا زمینه‌های آسیب‌پذیری ایران در جنگ اخیر را مورد بررسی قرار دهد و چهارچوبی کلی برای رفع آن‌ها و تقویت بنیان کشور برای مقابله با تهدیدهای آینده پیشنهاد دهد.

تضعیف سیاست داخلی ایران در دو دهه گذشته یکی از بیماری‌های مزمنی است که بنیان امنیت ملی در کشور را تحت تاثیر قرار داده و درمان آن نیاز به راهکاری صریح و مشخص دارد. بسیاری از مسائل و نیازمندی‌های موجود مانند از بین بردن نفوذ، احیای ساختار مسئولیت و ارتقای مفهوم امنیت ملی بدون احیای آن، در عمل قابل تحقق نیست.

ایده اصلی این مقاله، احیای ساختار مسئولیت و ارتقای مفهوم امنیت ملی در چارچوب افزایش مشارکت سیاسی است و در همین راستا در انتهای آن پیشنهاد شده تا به منظور احیای بازدارندگی مردمی، چهار سوال مختلف برای گرد هم آوردنِ گروه‌های مختلفِ مردم، به صورت مستقیم از ایشان پرسیده شود.

نسخه تفصیلی مقاله علیرضا کدیور را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

👆 d-mag.ir/p20986


📕 نسخه کوتاه (pdf)


@dmag_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM