❓Оёққа совун суртса сирот кўпригидан сирпаниб кетадими?

Ҳикматуллоҳ домла ТОШТЕМИРОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ОЗОР БЕРУВЧИ МАЙДА ЖОНЗОТЛАРНИ ЁҚИШ ЖОИЗМИ?
#ҳалол_ҳаром

❓960-CАВОЛ: Бизда асалари боқилади. Асаларига зарар келтирадиган шундай майда жонзотлар борки, уларни дори ёки махсус воситалар билан йўқотиб бўлмаяпти. Шунинг учун биз асалари қутиларини оловда куйдирамиз, токи зараркунандалар мутлоқ даф бўлсин деб. Шу ишимиз жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Озор берувчи жонзотларни оловда ёқиш, куйдириш жоиз эмас, макруҳдир. Аммо бундан бошқа усуллар кор қилмаса куйдириш билан уларни бартараф қилиш жоиз бўлади. "Дуррул Муҳтор" да қуйидагича келтирилган:

لکن جواز التحریق والتفریق مقید کما في الشرح السِّیر بما إذا لم یتمکنوا من الظفر بہم بدون ذلک بلا مشقة عظیمة فإن تمکنوا فلا یجوز کما في الدر المختار

"... Лекин жонзотларни ёқиш ва куйдириш жоизлиги "Шарҳус сияр" да келганидек, жиддий бир машаққатсиз бошқа имкон топа олмаган ҳолатларга тегишлидир. Агар ундан бошқа усул билан бартараф қилиш имкони бўлса куйдириш жоиз эмас". Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

❓Қоғозга ёзилган сураларни нима қилса бўлади?

Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази етакчи мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ФАҲШ СЎЗЛАР ТАҲОРАТНИ БУЗАДИМИ?
#таҳорат

❓961-CАВОЛ: Инсонни тилидан фаҳш сўзлар чиқса таҳорат бузиладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Инсоннинг тилидан фаҳш сўзларнинг чиқиши унинг таҳоратини синдирмайди. Лекин янги таҳорат олиши мустаҳаб ҳисобланади.

وَمِنْهَا الْوُضُوءُ بَعْدَ الْغَيْبَةِ وَبَعْدَ إنْشَادِ الشِّعْرِ

"Ғийбат қилгандан, ҳамда маъносиз шерлар ўқигандан кейин таҳорат қилиш мустаҳаб бўлган ўринлардандир". (Фатовойи Ҳиндия). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#Мухтасарул_виқоя_шарҳи

2-дарс. Таҳоратнинг фарз, суннат ва мустаҳаблари

Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази етакчи мутахассиси

👉 Youtube орқали кўриш

Дарслар: 1

📝 Савол ва фикр-мулоҳазалар учун:
@Muxtasarulviqoyasharhi_bot

🔗 Улашинг: @diniysavollar

❓Кўзга укол қилса рўза бузиладими?

Саидаҳмад домла Сайдаралиев

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

❓Таҳажжуд намозини кимлар ўқийди?

Абдуғофур домла НИЁЗҚУЛОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

❓Эридан рухсатсиз садақа берса бўладими?

Саидаҳмад домла Сайдаралиев

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ФАРЗАНД ОТАНИНГ СОЧИНИ ОЛИШ МУМКИНМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Фарзанд отасининг сочини олиши мумкинми? Баъзилар буни мумкин эмас деб айтишади.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Фарзанд отасининг сочини олиши мумкин. Хусусан, ота-оналар кекса ёшга етганда ўғиллар отасининг, қиз-келинлар оналарини парвариш қилишлари зиммаларидаги бурчлари саналади. Фарзанд ёшлигида ота-онаси қандай пок ювиб, пок тараб катта қилишган бўлса, улар кексайганларида фарзандлари ана шундай меҳр билан ювиб-тарашлари, тирноқларини ўз вақтида қисқартириб, оталарининг соч-соқолларини тартибга келтириб, парвариш қилишлари лозим бўлади. Динимизда бундан қайтарилмаган, балки буюрилгандир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

❗️Болага асраб олинганини айтмаслик

Абдуғофур домла НИЁЗҚУЛОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

❓Ижарага берган уйимиздан закот берамизми?

Ҳикматуллоҳ домла ТОШТЕМИРОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

САФНИНГ УЗИЛИШИ ИМОМГА ИҚТИДОНИ МАН ҚИЛИБ ҚЎЙМАЙДИМИ?
#намоз

❓962-CАВОЛ: Менинг маҳалламдаги масжид нисбатан кичикроқ бўлгани сабаб жума ва ийд намозларида намозхонларнинг аксари намозларини кўчада адо қилишларига тўғри келади. Ҳозирги жазирама иссиқда ёки ёғингарчилик кунларида намозхонлар пана истаб саф уланмаган жойларга жойнамоз солиб намозларини адо этишади. Бу жойга имомнинг хутбаси, қироати, такбирлари эшитилсада лекин жамоат уланган саф билан панадаги одамларнинг сафини орасида анчагина очиқ жой қолади. Бу сафнинг ўртадан узилиб қолиши имомга иқтидони ман қилиб қўймайдими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Имомга иқтидо дуруст бўлиши учун имом билан унга эргашувчининг макони битта бўлиши, яъни бир жойда туриши шартдир. Бу ҳақда “Бадоеъус саноеъ” китобида қуйидаги матн келтирилган:

اتحاد المكان من شرائط صحة الاقتداء ليثبت اتحاد الصلاتين تقديرا بواسطة اتحاد المكان
( كتاب "بدائع الصنائع" للإمام أبو بكر الكاساني الحنفي).

яъни: (Имом билан иқтидо қилувчининг) битта жойда туриши иқтидони дуруст бўлиш шартларидандир. Чунки жой битта бўлиши воситасида гўё имом ва иқтидо қилувчининг намозлари ҳам бирлашади.

Ҳакимул умма Ашраф Али Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ “Ал-Мухтасар фил-фиқҳил ҳанафий” китобларида қуйидаги маълумотларни баён қилганлар:

للجماعة شروط لا تصح بدونها ومنها: اتحاد مكان الإمام والمأموم. سواء كان الإتحاد حقيقة بأن كانا في مسجد أو في بيت أو حكما بأن كان الإمام في جانب النهر وفوق النهر جسر وبعض المقتدين على الجسر وبعضهم على الجانب الآخر من النهر فالذين على الجانب الآخر من النهر: مكانهم ومكان الإمام غير متحد حقيقة لحيلولة النهر بينهم وبين الإمام ولكنه متحد حكما لأن الجسر فوقه صفوف فالصفوف متصلة بين الإمام وبينهم فبسبب اتصال الصفوف حكمنا بأن المكان متحد ( كتاب "المختصر في الفقه الحنفي" للإمام أشرف علي التهانوي الحنفي).

яъни: “Жамоат намозининг ўзига яраша шартлари бор. Улар топилмаса, жамоат дуруст бўлмайди. У шартларидан бири – имом ва иқтидо қилувчиларнинг бир жойда бўлишидир. Бир жойда бўлиш ҳақиқий бўлиши мумкин, масалан, имом ва иқтидо қилувчи бир масжид ёки хона ичида бўлиши каби. Яна бир жойда бўлиш ҳукман (гўё бир жойда тургандек ҳукмда) бўлиши мумкин, масалан, имом ариқнинг бир тарафида туради-да, ариқнинг устида кўприк бўлиб, баъзи иқтидо қилувчилар кўприкнинг устида саф тортган бўлади. Қолганлари ариқнинг бошқа тарафи (имом бўлмаган тарафи)дан туриб иқтидо қилади. Улар ҳақиқий маънода эмаслар, чунки улар билан имом ўртасини ариқ ажратиб турибди. Бироқ ҳукман улар имом билан бир жойда турган ҳисобланадилар. Чунки кўприкнинг устида саф тортганлар сафни улаб имом ва муқтадийларнинг сафини боғлаб турадилар. Шу боис ўртада ариқ бўлса ҳам уларнинг маконини бир деб ҳукм қиламиз.”

Бу мавзуда “Раддул муҳтор” китобида шундай дейилган:

وَإِنْ قَامَ عَلَى سَطْحِ دَارِهِ وَدَارُهُ مُتَّصِلَةٌ بِالْمَسْجِدِ لَا يَصِحُّ اقْتِدَاؤُهُ لِأَنَّ بَيْنَ الْمَسْجِدِ وَبَيْنَ سَطْحِ دَارِهِ كَثِيرَ التَّخَلُّلِ فَصَارَ الْمَكَانُ مُخْتَلِفًا ( كتاب "رد المحتار" للإمام محمد أمين ابن عابدين الحنفي).

яъни: “Агар киши масжидга ёнма-ён ёпишиб турган ҳовлисида туриб, масжиддаги имомга иқтидо қилса, иқтидоси дуруст бўлмайди. Чунки масжид билан ҳовлининг ўртасини ажратувчи нарсалар кўп. Натижада, имом билан иқтидо қилувчининг макони (битта бўлмасдан) турлича бўлиб қолади”.

Ибн Нужайм раҳматуллоҳи алайҳнинг “Ал-Ашбоҳ ван-назоир” китобларида шундай дейилган:

المانع من الاقتداء: طريق تمر فيه العجلة أو نهر تجري فيه السفن أو خلاء في الصحراء يسع صفين والخلاء في المسجد لا يمنع وإن وسع صفوفا لأن له حكم بقعة واحدة ( كتاب "الأشباه والنظائر" للإمام ابن نجيم الحنفي).

яъни: “Имом билан иқтидо қилувчининг ўртасида арава сиғадиган йўл бўлиши ёки қайиқ сузадиган катта анҳор бўлиши ёхуд намоз саҳро ёки очиқ майдонларда ўқилса имом билан муқтадий ўртасида икки саф сиғадиган бўшлиқ бўлиши имомга иқтидо қилишни манъ қилувчилар жумласидандир. Аммо масжид ичида икки сафдан ортиқ бўш жой қолишининг зарари йўқ, чунки масжиднинг ичи битта жой ҳисобланади” (“Ал-Ашбоҳ ван-назоир” китоби).

Хулоса қиладиган бўлсак, юқоридаги фиқҳий китоблар ва уламоларимизнинг сўзларига биноан, иқтидо дуруст бўлиши учун имом ва иқтидо қилувчи бир жойда бўлиши ва айни сиз айтган ҳолатда сафлар бири-бирига уланган бўлиши шартдир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

❓Вафот эткан инсоннинг номидан намоз ўқисам бўладими?

Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази етакчи мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#Мухтасарул_виқоя_шарҳи

3-дарс. Таҳоратни бузувчи нарсалар

Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази етакчи мутахассиси

👉 Youtube орқали кўриш

Дарслар: 1 - 2

🔗 Улашинг: @diniysavollar

Жума айёмингиз муборак бўлсин!

Улашинг: @diniysavollar

#Қуръон #қироат

Каҳф сураси (тўлиқ)
Шайх Алижон қори

Улашинг: @diniysavollar

❓Балиқ еса луқма тозаланадими?

Саидаҳмад домла Сайдаралиев

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

КЕЛИН ПАСТ ЎРИНДА ТУРАДИМИ?
#оила

❓963-CАВОЛ: Келин ҳаммадан паст ўринда, паст табақада турадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аллоҳ таоло инсонни барча махлуқотлар ичида энг мукаррами ва азизи қилиб яратди. Уларнинг бир-биридан мукаррамлигини эса уларни тақволарига боғлиқ қилиб қўйди. Аллоҳ таоло Қуърони каримда "Албатта, сизларнинг Аллоҳ наздидаги энг ҳурматлироғингиз тақводорроғингиздир" (Ҳужурот сураси, 13-оят) деб марҳамат қилди. Шундай экан, бирор инсон бошқа инсонни ҳатто ўз келини бўлса ҳам паст санаб, одам ўрнида кўрмасликлари айни гуноҳ ишдир. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Мусулмон – мусулмонлар унинг тилидан ва қўлидан саломат бўлган одамдир. Муҳожир – Аллоҳ қайтарган нарсадан узоқда (ҳижратда) бўлган одамдир", дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).

Шу ўринда бир мулоҳаза бор. Қайнота ва қайноналар барча фарзандларига: ўғил-қиз, келин-куёвларига мураббий ҳисобланадилар. Улар фарзандларининг фойдасини ўйлаб гапирган насиҳатларини муҳтарама келинларимиз ўзларининг фойдаси деб қабул қилсинлар. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#рўза

❓Оғиз очганда бир киши ҳамма учун дуо қилса бўладими?

Абдуғофур домла НИЁЗҚУЛОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar