ДИНИМИЗДА "ДАРВЕШОНА" ДЕГАН МАРОСИМ БОРМИ?
#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Сурхондарёда ҳар йили баҳор фасли келиши билан одамлар бир кило гўштни пулига ҳисоблаб пул йигиб "дарвешона" деган маросим ўтказилади. Йиғилган пулга мол олиб сўяди. Асосан ариқ бўйларига, кўчага дастурхон тузатиб ўтиришади. Устозлар, динимизда "дарвешона" деган маросим борми? Буни ҳукми қандай бўлади? Маҳаллий аҳоли бу маросимни ота-бобамиз ўтказиб келишган, садақа ҳар хил бало-қазодан асрайди дейди.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда “дарвешона” деб аталган маросим йўқ, бу диний маросим эмас. Балки баҳор фаслида ҳашар йўли билан ариқ кавлаш, қабристонларни тозалаш пайтида ҳар ким топганини олиб чиқиб таом пишириб ейишлари халқимизда “дарвешона” деб номланиб қолган. Аслида кишилар ўзаро розилик билан пул ёки маҳсулот йиғиб ўртада таом пишириб ейишлари мумкин. Буни урфимизда “халпана” деб номланади. Аммо бу ишлар ҳам турли гуноҳ ва бошқаларнинг ҳаққи паймол бўлишига сабаб бўлмаслиги керак. Валлоҳу аълам.
#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Сурхондарёда ҳар йили баҳор фасли келиши билан одамлар бир кило гўштни пулига ҳисоблаб пул йигиб "дарвешона" деган маросим ўтказилади. Йиғилган пулга мол олиб сўяди. Асосан ариқ бўйларига, кўчага дастурхон тузатиб ўтиришади. Устозлар, динимизда "дарвешона" деган маросим борми? Буни ҳукми қандай бўлади? Маҳаллий аҳоли бу маросимни ота-бобамиз ўтказиб келишган, садақа ҳар хил бало-қазодан асрайди дейди.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда “дарвешона” деб аталган маросим йўқ, бу диний маросим эмас. Балки баҳор фаслида ҳашар йўли билан ариқ кавлаш, қабристонларни тозалаш пайтида ҳар ким топганини олиб чиқиб таом пишириб ейишлари халқимизда “дарвешона” деб номланиб қолган. Аслида кишилар ўзаро розилик билан пул ёки маҳсулот йиғиб ўртада таом пишириб ейишлари мумкин. Буни урфимизда “халпана” деб номланади. Аммо бу ишлар ҳам турли гуноҳ ва бошқаларнинг ҳаққи паймол бўлишига сабаб бўлмаслиги керак. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво маркази.
КЕШБЕК ОЛИШ ҲАЛОЛМИ?
#ҳалол_ҳаром #савдо
#ҳадя
❓1098-CАВОЛ: Ҳозирги кунда кўп учрайдиган кешбек фоиз, фоиз олиш дурустми? Шунга аниқлик киритиб берсангиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Кешбек фоиз, фоиз шариатимизда ҳаром деган гап нотўғри. Чунки фоиз сўзи молия соҳасига оид атама бўлиб, улуш, ҳисса, қисм деган маъноларни англатади. Фоиз атамасини жуда кўп ўринларда ишлатамиз. Масалан, “закотга қодир инсон қўлидаги молининг 2,5 фоизини фақирларга беради”, деймиз. Бу дегани қўлидаги молини қирқдан бир улушини ёки қисмини беради, дегани бўлади. Ёки икки киши савдо қиламиз, деб пул тикишди. Фойдани масалан, 50 фоиздан, яъни 50/50 оламиз, деб келишади. Бу келишув мумкин эмас, дейилмайди. Яна бир мисол: мерос тақсимлашда ҳам маййитдан қолган мол мулкни тақсимлашда кимдир 20 фоизини, яна кимдир 40 фоизини олади.
Демак, юқорида келтирилган мисолларга ўхшаган масалаларда фоиз сўзини ишлатишда ҳеч қандай муаммо ёки шаръий таъқиқ йўқ.
Чунки бу ишда ғарар(алдов) ҳам, рибо ҳам топилмайди. Масалан, Аҳмад исмли киши кийим сотиб олиш учун супермаркетга борди. Супермаркетга кирса, сотувчи “Ким биздан битта кийим сотиб олса, яна битта қўшиб берамиз ёки қилган тўловидан шунчасини қайтиб берамиз”, деб эълон қилди. Бу нарса ҳалол ҳисобланади.
Ҳозирги кундаги ислом молияси бўйича кўзга кўринган олим Муҳаммад Тақий Усмоний “Фиқҳул буюъ” китобида буни ҳадя деб атаган:
“Айрим савдогарлар маълум миқдорда маҳсулотларини сотиб олган харидорларга мукофот, бонус бериш одати жорий бўлган. Бу мукофотларни гоҳида қуръа ташлаш йўли орқали беради. Савдогар бу ишни қилишдан мақсади одамлар унинг маҳсулотни кўпроқ сотиб олишлари учун қизиқтириш мақсадида қилади. Бу савдогар томонидан ваъда қилинган инъом, ҳадя ҳисобланади”.
Демак, бирор нарсани онлайн сотиб олинганда кешбек берилса, бу пуллар рағбатлантирувчи мукофот бўлиб, олиш жоиз.
Хулоса қиладиган бўлсак, турли иловалар орқали бериладиган ғарар (алдов) ва рибо аралашмаган кешбекни мукофот ёки бонус, деб тушунса бўлади ва буни олиш жоиз. Валлоҳу аълам.
#ҳалол_ҳаром #савдо
#ҳадя
❓1098-CАВОЛ: Ҳозирги кунда кўп учрайдиган кешбек фоиз, фоиз олиш дурустми? Шунга аниқлик киритиб берсангиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Кешбек фоиз, фоиз шариатимизда ҳаром деган гап нотўғри. Чунки фоиз сўзи молия соҳасига оид атама бўлиб, улуш, ҳисса, қисм деган маъноларни англатади. Фоиз атамасини жуда кўп ўринларда ишлатамиз. Масалан, “закотга қодир инсон қўлидаги молининг 2,5 фоизини фақирларга беради”, деймиз. Бу дегани қўлидаги молини қирқдан бир улушини ёки қисмини беради, дегани бўлади. Ёки икки киши савдо қиламиз, деб пул тикишди. Фойдани масалан, 50 фоиздан, яъни 50/50 оламиз, деб келишади. Бу келишув мумкин эмас, дейилмайди. Яна бир мисол: мерос тақсимлашда ҳам маййитдан қолган мол мулкни тақсимлашда кимдир 20 фоизини, яна кимдир 40 фоизини олади.
Демак, юқорида келтирилган мисолларга ўхшаган масалаларда фоиз сўзини ишлатишда ҳеч қандай муаммо ёки шаръий таъқиқ йўқ.
Чунки бу ишда ғарар(алдов) ҳам, рибо ҳам топилмайди. Масалан, Аҳмад исмли киши кийим сотиб олиш учун супермаркетга борди. Супермаркетга кирса, сотувчи “Ким биздан битта кийим сотиб олса, яна битта қўшиб берамиз ёки қилган тўловидан шунчасини қайтиб берамиз”, деб эълон қилди. Бу нарса ҳалол ҳисобланади.
Ҳозирги кундаги ислом молияси бўйича кўзга кўринган олим Муҳаммад Тақий Усмоний “Фиқҳул буюъ” китобида буни ҳадя деб атаган:
“Айрим савдогарлар маълум миқдорда маҳсулотларини сотиб олган харидорларга мукофот, бонус бериш одати жорий бўлган. Бу мукофотларни гоҳида қуръа ташлаш йўли орқали беради. Савдогар бу ишни қилишдан мақсади одамлар унинг маҳсулотни кўпроқ сотиб олишлари учун қизиқтириш мақсадида қилади. Бу савдогар томонидан ваъда қилинган инъом, ҳадя ҳисобланади”.
Демак, бирор нарсани онлайн сотиб олинганда кешбек берилса, бу пуллар рағбатлантирувчи мукофот бўлиб, олиш жоиз.
Хулоса қиладиган бўлсак, турли иловалар орқали бериладиган ғарар (алдов) ва рибо аралашмаган кешбекни мукофот ёки бонус, деб тушунса бўлади ва буни олиш жоиз. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | Telegram#Ашуро_рўзаси
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
🗓 10 Муҳаррам - 28 июль - жума
⏱ Саҳарлик (оғиз ёпиш) вақти: 03:38
⏱ Ифторлик (оғиз очиш) вақти: 19:47
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
🗓 10 Муҳаррам - 28 июль - жума
⏱ Саҳарлик (оғиз ёпиш) вақти: 03:38
⏱ Ифторлик (оғиз очиш) вақти: 19:47
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво маркази
#Мухтасарул_виқоя_шарҳи
65-дарс. Олтин, кумуш ва бошқа буюмларнинг закоти
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Дарслар: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 -13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48 - 49 - 50 - 51 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57 - 58 - 59 - 60 - 61 - 62 - 63 - 64
📝 Савол ва фикр-мулоҳазалар учун:
@Muxtasarulviqoyasharhi_bot
🔗 Улашинг: @diniysavollar
65-дарс. Олтин, кумуш ва бошқа буюмларнинг закоти
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
👉 Youtube орқали кўришДарслар: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 -13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48 - 49 - 50 - 51 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57 - 58 - 59 - 60 - 61 - 62 - 63 - 64
📝 Савол ва фикр-мулоҳазалар учун:
@Muxtasarulviqoyasharhi_bot
🔗 Улашинг: @diniysavollar
YouTube
65-дарс. Олтин, кумуш ва бошқа буюмларнинг закоти
65-dars. Oltin, kumush va boshqa buyumlarning zakoti
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
🌐O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazining ijtimoiy…
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
🌐O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazining ijtimoiy…
65-дарс. Олтин, кумуш ва бошқа буюмларнинг закоти
#Аудио
#Мухтасарул_виқоя_шарҳи
65-дарс. Олтин, кумуш ва бошқа буюмларнинг закоти
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
🔗 Улашинг: @diniysavollar
#Мухтасарул_виқоя_шарҳи
65-дарс. Олтин, кумуш ва бошқа буюмларнинг закоти
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
👉 Youtube орқали кўриш🔗 Улашинг: @diniysavollar
#Эслатма
Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни оила аҳлига кенгчилик қилиш ҳақида шундай деганлар:
"مَنْ وَسَّعَ عَلَى عِيَالِهِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَسَّعَ اللهُ عَلَيْهِ فِي سَائِرِ سَنَتِهِ" (روَاهُ الْاِمَامُ الْبَيْهَقِيُّ عَنْ عَبْدِ اللهِ ابْنِ مَسْعُودٍ)
яъни: “Ким оила аҳлига Ашуро кунида (озиқ-овқат, кийим-кечак ва бошқа нарсаларда) кенгчилик қилса, йилнинг қолганида Аллоҳ унга кенгчилик қилади” (Имом Байҳақий ривоятлари).
Имом Суфён Саврий (р.а): “Биз ушбу ҳадисни амалда қўллаб, унинг айтилганидек эканлигига гувоҳ бўлдик” – деганлар.
Суфён ибн Уяйна (р.а): “Биз буни 50-60 йил тажриба қилиб кўрдик ва фақатгина яхшилик кўрдик”, – деганлар.
Демак, Ашуро куни рўзғорни бут қилиб олинса, йилнинг қолган ойлари ҳам баракали бўлиши умид қилинади.
Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни оила аҳлига кенгчилик қилиш ҳақида шундай деганлар:
"مَنْ وَسَّعَ عَلَى عِيَالِهِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَسَّعَ اللهُ عَلَيْهِ فِي سَائِرِ سَنَتِهِ" (روَاهُ الْاِمَامُ الْبَيْهَقِيُّ عَنْ عَبْدِ اللهِ ابْنِ مَسْعُودٍ)
яъни: “Ким оила аҳлига Ашуро кунида (озиқ-овқат, кийим-кечак ва бошқа нарсаларда) кенгчилик қилса, йилнинг қолганида Аллоҳ унга кенгчилик қилади” (Имом Байҳақий ривоятлари).
Имом Суфён Саврий (р.а): “Биз ушбу ҳадисни амалда қўллаб, унинг айтилганидек эканлигига гувоҳ бўлдик” – деганлар.
Суфён ибн Уяйна (р.а): “Биз буни 50-60 йил тажриба қилиб кўрдик ва фақатгина яхшилик кўрдик”, – деганлар.
Демак, Ашуро куни рўзғорни бут қилиб олинса, йилнинг қолган ойлари ҳам баракали бўлиши умид қилинади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво маркази
Forwarded from Muslim.uz
Қуйидаги ижтимоий тармоқларимиз орқали савол-жавоб дастурини тўғридан-тўғри кузатинг ва бевосита иштирокчисига айланинг!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Muslim.uz | https://taplink.cc/muslimuz@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
YouTube
JONLI: Diniy savol-javob (106-son, 28.07.23)
🔹Telegram: https://t.iss.one/muslimuzportal
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ИДДАДА ЎТИРГАН АЁЛ ЗИНО ҚИЛСА...
#Идда #Аёл
#ҳомила
❓1099-CАВОЛ: Ассалому алайкум! Устоз бир дугонам сўраганди. Иддада ўтирган аёл зино қилиб ҳомиладор бўлиб қолса уни иддаси қачон тугайди?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ва алайкум ассалом! Аввало зино Аллоҳ таоло ҳаром қилган жирканч иш ҳисобланади. Аллоҳ таоло зинокорга ҳам дунёда, ҳам охиратда аламли азоб борлигини огоҳлантирган. Бу ишни қилиб қўйган инсон тезда тавба қилиб, қайтиб бу ишни қилмаслиги лозим.
Иддада ўтирган аёл зино билан ҳомиладор бўлиб қолса, унинг иддаси ҳомиласини туққунича бўлади. Туғишдан олдин зино қилгувчига ҳам ва бошқасига ҳам турмушга чиқа олмайди. Вафот иддасида ўтирган аёл зино қилиб, ҳомиладор бўлиб қолса, унинг иддаси ўзгармайди, яъни бундай аёл фақат вафот иддасини ўтиради.
وَاعْلَمْ أَنَّ الْمُعْتَدَّةَ لَوْ حَمَلَتْ فِي عِدَّتِهَا ذَكَرَ الْكَرْخِيُّ أَنَّ عِدَّتَهَا وَضْعُ الْحَمْلِ وَلَمْ يُفَصِّلْ، وَاَلَّذِي ذَكَرَهُ مُحَمَّدٌ أَنَّ هَذَا فِي عِدَّةِ الطَّلَاقِ، أَمَّا فِي عِدَّةِ الْوَفَاةِ فَلَا تَتَغَيَّرُ بِالْحَمْلِ وَهُوَ الصَّحِيحُ.
“Иддада ўтирган аёл ҳомиладор бўлиб қолса, Кархий раҳматуллоҳи алайҳ унинг иддаси ҳомиласини қўйгуничалигини зикр қилиб, тафсилотини баён қилмаган. Имом Муҳаммад раҳматуллоҳи алайҳ, бу ҳолат талоқ иддасида бўлади, деганлар. Аммо, вафот иддасида ҳомиладор бўлиб қолиш билан идда ўзгармайди деганлар. Шу гап саҳиҳдир” (“Раддул муҳтор” китоби).
Иддада ўтирган аёл бир киши билан зино қилиб, ҳомиладор бўлмаса, бундай ҳолатда янгитдан идда ўтириш лозим эмас. Чунки зино гуноҳ бўлгани сабабли бирор ҳукмни юзага чиқара олмайди. Зино қилган куни ҳам иддасидан ҳисобланади. Валлоҳу аълам.
#Идда #Аёл
#ҳомила
❓1099-CАВОЛ: Ассалому алайкум! Устоз бир дугонам сўраганди. Иддада ўтирган аёл зино қилиб ҳомиладор бўлиб қолса уни иддаси қачон тугайди?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ва алайкум ассалом! Аввало зино Аллоҳ таоло ҳаром қилган жирканч иш ҳисобланади. Аллоҳ таоло зинокорга ҳам дунёда, ҳам охиратда аламли азоб борлигини огоҳлантирган. Бу ишни қилиб қўйган инсон тезда тавба қилиб, қайтиб бу ишни қилмаслиги лозим.
Иддада ўтирган аёл зино билан ҳомиладор бўлиб қолса, унинг иддаси ҳомиласини туққунича бўлади. Туғишдан олдин зино қилгувчига ҳам ва бошқасига ҳам турмушга чиқа олмайди. Вафот иддасида ўтирган аёл зино қилиб, ҳомиладор бўлиб қолса, унинг иддаси ўзгармайди, яъни бундай аёл фақат вафот иддасини ўтиради.
وَاعْلَمْ أَنَّ الْمُعْتَدَّةَ لَوْ حَمَلَتْ فِي عِدَّتِهَا ذَكَرَ الْكَرْخِيُّ أَنَّ عِدَّتَهَا وَضْعُ الْحَمْلِ وَلَمْ يُفَصِّلْ، وَاَلَّذِي ذَكَرَهُ مُحَمَّدٌ أَنَّ هَذَا فِي عِدَّةِ الطَّلَاقِ، أَمَّا فِي عِدَّةِ الْوَفَاةِ فَلَا تَتَغَيَّرُ بِالْحَمْلِ وَهُوَ الصَّحِيحُ.
“Иддада ўтирган аёл ҳомиладор бўлиб қолса, Кархий раҳматуллоҳи алайҳ унинг иддаси ҳомиласини қўйгуничалигини зикр қилиб, тафсилотини баён қилмаган. Имом Муҳаммад раҳматуллоҳи алайҳ, бу ҳолат талоқ иддасида бўлади, деганлар. Аммо, вафот иддасида ҳомиладор бўлиб қолиш билан идда ўзгармайди деганлар. Шу гап саҳиҳдир” (“Раддул муҳтор” китоби).
Иддада ўтирган аёл бир киши билан зино қилиб, ҳомиладор бўлмаса, бундай ҳолатда янгитдан идда ўтириш лозим эмас. Чунки зино гуноҳ бўлгани сабабли бирор ҳукмни юзага чиқара олмайди. Зино қилган куни ҳам иддасидан ҳисобланади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | Telegram#ХУШХАБАР: “ФАТВОЛАР ТЎПЛАМИ” НОМЛИ КИТОБ НАШР ЭТИЛДИ
📚 Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази уламоларининг “ФАТВОЛАР ТЎПЛАМИ” номли китобининг 1-жузи нашрдан чиқди.
🔹Китобни тайёрлаш жараёнида икки йил давомида юртдошларимиздан келган саволларга имкон қадар содда услубда, ҳанафий мазҳабимиздаги мўътабар фиқҳий манбаларга асосланган ҳолда жавоблар берилди.
🔸Китобхонлар ушбу китобдан таҳорат, намоз, рўза, закот, ҳаж-умра, савдо-сотиқ, ижара ҳамда ақидавий масалаларга оид кўплаб қизиқарли саволларга батафсил жавоблар топишлари мумкин.
🤲 Аллоҳ таоло ушбу китобни юртимиз мўмин-мусулмонларига манфаатли қилсин!
📖 Китобнинг ҳажми: 632 бет
📂Муқоваси: Қаттиқ, зарҳал
📇Нашриёт: Shamsiddinxon Boboxonov NMIU
👉 Нархи: 82 000 сўм
Мурожаат учун:
☎️ +998777773350
📨 Фатво маркази
📍 Манзилимиз
📚 Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази уламоларининг “ФАТВОЛАР ТЎПЛАМИ” номли китобининг 1-жузи нашрдан чиқди.
🔹Китобни тайёрлаш жараёнида икки йил давомида юртдошларимиздан келган саволларга имкон қадар содда услубда, ҳанафий мазҳабимиздаги мўътабар фиқҳий манбаларга асосланган ҳолда жавоблар берилди.
🔸Китобхонлар ушбу китобдан таҳорат, намоз, рўза, закот, ҳаж-умра, савдо-сотиқ, ижара ҳамда ақидавий масалаларга оид кўплаб қизиқарли саволларга батафсил жавоблар топишлари мумкин.
🤲 Аллоҳ таоло ушбу китобни юртимиз мўмин-мусулмонларига манфаатли қилсин!
📖 Китобнинг ҳажми: 632 бет
📂Муқоваси: Қаттиқ, зарҳал
📇Нашриёт: Shamsiddinxon Boboxonov NMIU
👉 Нархи: 82 000 сўм
Мурожаат учун:
☎️ +998777773350
📨 Фатво маркази
📍 Манзилимиз
НАМОЗИ ДУРУСТ БЎЛАДИМИ?
#Намоз #қаъда
#ракат
❓1100-CАВОЛ: Тўрт ракатли намознинг аввалги қаъдасига ўтирмай, учинчи ракатга туриб кетган киши қайтиб қаъдага ўтирса, намози дуруст бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Тўрт ракатли фарз намозларда аввалги қаъда вожибдир. Агар билмасдан учинчи ракатга туриб кетса, қайтиб ўтирмайди ва охирида саждаи саҳв билан намозини якунлайди. Агар қайтиб ўтирса, намозни бузилиши ёки бузилмаслиги борасида муҳаққиқ уламолар ўртасида ихтилоф бўлган. Жумладан, “Дуррул мухтор” китобида бу ҳақда шундай дейилади:
( فَلَوْ عَادَ إلَى الْقُعُودِ ) بَعْدَ ذَلِكَ ( تَفْسُدُ صَلَاتُهُ ) لِرَفْضِ الْفَرْضِ لِمَا لَيْسَ بِفَرْضٍ وَصَحَّحَهُ الزَّيْلَعِيُّ ( وَقِيلَ لَا ) تَفْسُدُ لَكِنَّهُ يَكُونُ مُسِيئًا وَيَسْجُدُ لِتَأْخِيرِ الْوَاجِبِ ( وَهُوَ الْأَشْبَهُ ) كَمَا حَقَّقَهُ الْكَمَالُ وَهُوَ الْحَقُّ بَحْرٌ در المحتار
“Агар учинчи ракатга туриб кетган киши қаъдага қайтса, фарз бўлмаган нарса учун фарзни тарк қилгани сабабли намози бузилади. Бу гапни Имом Зайлаъий раҳимаҳуллоҳ саҳиҳ, деганлар. Баъзи уламолар эса бу масалада намоз бузилмайди, лекин гуноҳкор бўлади ва вожибни кечиктиргани учун саҳв саждасини қилади, деганлар (Намоз бузилмайди, деган гап мазҳаб қоидаларига яқинроқдир). Аллома Камол ибн Ҳумом раҳимаҳуллоҳ бу масалани таҳқиқ қилиб: “Ҳақ нарса намозни бузилмаслигидир”, деганлар. “Баҳрур роиқ” китобида шундай келган”.
Нафл намозларда аввалги қаъдага ўтирмасдан туриб кетган бўлса, модомики кейинги ракатни саждасини қилмаган бўлса, қайта ўтиради ва ташаҳҳудни ўқийди. Кейинги ракатдан яна намозини тўлиқ давом эттиради ва намозини саждаи саҳв билан якунлайди. Валлоҳу аълам.
#Намоз #қаъда
#ракат
❓1100-CАВОЛ: Тўрт ракатли намознинг аввалги қаъдасига ўтирмай, учинчи ракатга туриб кетган киши қайтиб қаъдага ўтирса, намози дуруст бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Тўрт ракатли фарз намозларда аввалги қаъда вожибдир. Агар билмасдан учинчи ракатга туриб кетса, қайтиб ўтирмайди ва охирида саждаи саҳв билан намозини якунлайди. Агар қайтиб ўтирса, намозни бузилиши ёки бузилмаслиги борасида муҳаққиқ уламолар ўртасида ихтилоф бўлган. Жумладан, “Дуррул мухтор” китобида бу ҳақда шундай дейилади:
( فَلَوْ عَادَ إلَى الْقُعُودِ ) بَعْدَ ذَلِكَ ( تَفْسُدُ صَلَاتُهُ ) لِرَفْضِ الْفَرْضِ لِمَا لَيْسَ بِفَرْضٍ وَصَحَّحَهُ الزَّيْلَعِيُّ ( وَقِيلَ لَا ) تَفْسُدُ لَكِنَّهُ يَكُونُ مُسِيئًا وَيَسْجُدُ لِتَأْخِيرِ الْوَاجِبِ ( وَهُوَ الْأَشْبَهُ ) كَمَا حَقَّقَهُ الْكَمَالُ وَهُوَ الْحَقُّ بَحْرٌ در المحتار
“Агар учинчи ракатга туриб кетган киши қаъдага қайтса, фарз бўлмаган нарса учун фарзни тарк қилгани сабабли намози бузилади. Бу гапни Имом Зайлаъий раҳимаҳуллоҳ саҳиҳ, деганлар. Баъзи уламолар эса бу масалада намоз бузилмайди, лекин гуноҳкор бўлади ва вожибни кечиктиргани учун саҳв саждасини қилади, деганлар (Намоз бузилмайди, деган гап мазҳаб қоидаларига яқинроқдир). Аллома Камол ибн Ҳумом раҳимаҳуллоҳ бу масалани таҳқиқ қилиб: “Ҳақ нарса намозни бузилмаслигидир”, деганлар. “Баҳрур роиқ” китобида шундай келган”.
Нафл намозларда аввалги қаъдага ўтирмасдан туриб кетган бўлса, модомики кейинги ракатни саждасини қилмаган бўлса, қайта ўтиради ва ташаҳҳудни ўқийди. Кейинги ракатдан яна намозини тўлиқ давом эттиради ва намозини саждаи саҳв билан якунлайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramMedia is too big
VIEW IN TELEGRAM
ТИШ КАВЛАГАНДА ҚОН ЧИҚСА ТАҲОРАТ СИНАДИМИ?
#Таҳорат #қон
#тиш
❓1101-CАВОЛ: Тишим ковагини тиш тозалагич билан тозалаганимда унинг учи қон бўлиб чиқади. Лекин туфлаб кўрсам, туфугимда қон ғолиб келмайди. Шундай ҳолатда таҳорат синадими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Йўқ, бу ҳолатда таҳорат синмайди. Бу борада “Жавҳаратун-наййира” китобида шундай дейилади:
"وَلَوْ عَضَّ شَيْئًا فَوَجَدَ فِيهِ أَثَرَ الدَّمِ أَوْ اسْتَاكَ فَوَجَدَ فِي السِّوَاكِ أَثَرَ الدَّمِ لَا يُنْقَضُ مَا لَمْ يَتَحَقَّقْ السَّيَلَانُ وَلَوْ تَخَلَّلَ بِعُودٍ فَخَرَجَ الدَّمُ عَلَى الْعُودِ لَا يُنْقَضُ إلَّا أَنْ يَسِيلَ بَعْدَ ذَلِكَ بِحَيْثُ يَغْلِبُ عَلَى الرِّيقِ"
яъни: "Агар бирор нарсани тишласа ва ўша нарсада қон асарини кўрса ёки мисвок ишлатса ва мисвокда қон асарини кўрса, модомики, қон оқиши рўй бермаса, таҳорати синмайди. Шунингдек, тишини бирор нарса билан хилол қилса, яъни ораларини тозаласа ва ана шу кавлаган чўпига қон чиқса, таҳорати синмайди. Магар, кавлаганидан кейин қон оқиб, туфугидан ғолиб келса, шундагина таҳорати синади"” ("Жавҳаратун-наййира" китоби). Валлоҳу аълам.
#Таҳорат #қон
#тиш
❓1101-CАВОЛ: Тишим ковагини тиш тозалагич билан тозалаганимда унинг учи қон бўлиб чиқади. Лекин туфлаб кўрсам, туфугимда қон ғолиб келмайди. Шундай ҳолатда таҳорат синадими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Йўқ, бу ҳолатда таҳорат синмайди. Бу борада “Жавҳаратун-наййира” китобида шундай дейилади:
"وَلَوْ عَضَّ شَيْئًا فَوَجَدَ فِيهِ أَثَرَ الدَّمِ أَوْ اسْتَاكَ فَوَجَدَ فِي السِّوَاكِ أَثَرَ الدَّمِ لَا يُنْقَضُ مَا لَمْ يَتَحَقَّقْ السَّيَلَانُ وَلَوْ تَخَلَّلَ بِعُودٍ فَخَرَجَ الدَّمُ عَلَى الْعُودِ لَا يُنْقَضُ إلَّا أَنْ يَسِيلَ بَعْدَ ذَلِكَ بِحَيْثُ يَغْلِبُ عَلَى الرِّيقِ"
яъни: "Агар бирор нарсани тишласа ва ўша нарсада қон асарини кўрса ёки мисвок ишлатса ва мисвокда қон асарини кўрса, модомики, қон оқиши рўй бермаса, таҳорати синмайди. Шунингдек, тишини бирор нарса билан хилол қилса, яъни ораларини тозаласа ва ана шу кавлаган чўпига қон чиқса, таҳорати синмайди. Магар, кавлаганидан кейин қон оқиб, туфугидан ғолиб келса, шундагина таҳорати синади"” ("Жавҳаратун-наййира" китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramБЕЛИНИ БОҒЛАБ НАМОЗ ЎҚИШ ЖОИЗМИ?
#Намоз #белбоғ
❓1102-CАВОЛ: Бир одам белбоғ боғлаган ҳолда намоз ўқиб бўлмайди деб қолди. Шу гап қанчалик тўғри. Белга белбоғ боғлаб намоз ўқиш мумкин эмасми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Намозда белга белбоғ боғлаб намоз ўқиш жоиз. Унинг ҳеч қандай гуноҳи йўқ.
Ҳанафий уламолардан Абул Ихлос Ҳасан Ал-Вафоий Шурунбилолий бу ҳақда шундай дейди:
لا يكره له شد الوسط
“Намозхон белини боғлаб намоз ўқиши макруҳ бўлмайди” (“Нурул изоҳ ва нажотул арвоҳ” китоби, “Намоз ўқиётган кишига макруҳ бўлмаган нарсалар” фасли).
Яна “Фатовои Оламгирия” китобида шундай дейилади:
صَلَّى وَهُوَ مَشْدُودُ الْوَسَطِ لَا يُكْرَهُ ، كَذَا فِي الْمُحِيطِ
“Бели боғланган ҳолда намоз ўқиса, макруҳ бўлмайди. “Муҳийт”да ҳам шундай келган”. Валлоҳу аълам.
#Намоз #белбоғ
❓1102-CАВОЛ: Бир одам белбоғ боғлаган ҳолда намоз ўқиб бўлмайди деб қолди. Шу гап қанчалик тўғри. Белга белбоғ боғлаб намоз ўқиш мумкин эмасми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Намозда белга белбоғ боғлаб намоз ўқиш жоиз. Унинг ҳеч қандай гуноҳи йўқ.
Ҳанафий уламолардан Абул Ихлос Ҳасан Ал-Вафоий Шурунбилолий бу ҳақда шундай дейди:
لا يكره له شد الوسط
“Намозхон белини боғлаб намоз ўқиши макруҳ бўлмайди” (“Нурул изоҳ ва нажотул арвоҳ” китоби, “Намоз ўқиётган кишига макруҳ бўлмаган нарсалар” фасли).
Яна “Фатовои Оламгирия” китобида шундай дейилади:
صَلَّى وَهُوَ مَشْدُودُ الْوَسَطِ لَا يُكْرَهُ ، كَذَا فِي الْمُحِيطِ
“Бели боғланган ҳолда намоз ўқиса, макруҳ бўлмайди. “Муҳийт”да ҳам шундай келган”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramМАСЖИДЛАР АЛЛОҲНИНГ УЙИМИ?
#Масжид #Байтуллоҳ
❓1103-CАВОЛ: Масжидлар - Аллоҳнинг уйи дея айтилади. Лекин Аллоҳ бизнинг тассаввуримиздан ҳам кўра буюк зотдир. Шундай экан У зотга нисбатан бундай "уй, макон" каби ибораларини ишлатсак хатога йўл қўйган бўлмаймизми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда келган ибораларни ишлатиш хато бўлмайди. Масалан, Аллоҳ таоло Ҳаж сураси 26-оятида: “Менинг уйимни тавоф қилувчилар учун покла”, деб Каъбани "уйим" деган бўлса, бошқа оятда эса: “Аллоҳнинг масжидларида унинг исми зикр қилинишидан тўсган кишидан ҳам золимроқ кимса борми?!” (Бақара сураси, 114-оят), деб масжидларни ўзига нисбат берган.
Фақат уларнинг мазмун моҳиятини тўғри англасак кифоя.
Ҳақиқатан ҳам Аллоҳ таоло ҳамма нарсанинг яратувчиси, ҳамма нарса унга муҳтож, у ҳеч нарсага муҳтож эмас. Жумладан, Аллоҳ таоло уйга ҳам муҳтож эмас.
Энди Байтуллоҳ-Аллоҳнинг уйи, деган иборага келсак, ундан Каъбаи мушаррафани тушунилади. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:
جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَاماً لِلنَّاسِ
“Каъба, яъни Байтул Ҳаромни Аллоҳ одамлар учун (муҳим) мақом қилиб қўйди” (Моида сураси, 97-оят).
Каъбани Аллоҳнинг уйи, деб нисбат берилишига сабаб у жой Аллоҳ таолони улуғланадиган макондир. У ерга одамлар турли ерлардан Аллоҳ таоло фарз қилган ҳаж ибодатини қилишга шошиладилар. Яна бу нарса Каъбани шарафлаш, улуғлаш ва унинг қадрини одамларга билдириш учундир. Буни Аллоҳ таоло Иброҳим алайҳиссаломнинг тиллари билан билдирган:
(رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّم)،
“Эй, Раббимиз! Мен зурриётимдан (бир қисмини – ўғлим Исмоил ва унинг онаси Ҳожарни) Сенинг ҳурматли Байтинг ҳузуридаги экин ўсмайдиган бир водийга жойлаштирдим” (Иброҳим сураси, 37-оят).
Демак, Аллоҳ таоло яратганлари ичидан бирор нарсани ўзига нисбат берса, бу улуғлаш, ҳурматлаш ва шарафлаш учун бўлади. Жумладан, Каъба ва масжидларни ўзига тегишли эканини таъкидлаши ҳам шу қабилдандир.
Асло Каъба ёки масжидлар Аллоҳ таоло турадиган уй-жой, деб тушунмаймиз. Чунки макон ва замоннинг яратувчиси Аллоҳдир (субҳанаҳу таоло). Улар ўз яратувчисини қамраб ололмайди. Макон ва замон яратилган нарсаларни қамраб олади, холос. Тавфиқ Аллоҳдан.
#Масжид #Байтуллоҳ
❓1103-CАВОЛ: Масжидлар - Аллоҳнинг уйи дея айтилади. Лекин Аллоҳ бизнинг тассаввуримиздан ҳам кўра буюк зотдир. Шундай экан У зотга нисбатан бундай "уй, макон" каби ибораларини ишлатсак хатога йўл қўйган бўлмаймизми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда келган ибораларни ишлатиш хато бўлмайди. Масалан, Аллоҳ таоло Ҳаж сураси 26-оятида: “Менинг уйимни тавоф қилувчилар учун покла”, деб Каъбани "уйим" деган бўлса, бошқа оятда эса: “Аллоҳнинг масжидларида унинг исми зикр қилинишидан тўсган кишидан ҳам золимроқ кимса борми?!” (Бақара сураси, 114-оят), деб масжидларни ўзига нисбат берган.
Фақат уларнинг мазмун моҳиятини тўғри англасак кифоя.
Ҳақиқатан ҳам Аллоҳ таоло ҳамма нарсанинг яратувчиси, ҳамма нарса унга муҳтож, у ҳеч нарсага муҳтож эмас. Жумладан, Аллоҳ таоло уйга ҳам муҳтож эмас.
Энди Байтуллоҳ-Аллоҳнинг уйи, деган иборага келсак, ундан Каъбаи мушаррафани тушунилади. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:
جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَاماً لِلنَّاسِ
“Каъба, яъни Байтул Ҳаромни Аллоҳ одамлар учун (муҳим) мақом қилиб қўйди” (Моида сураси, 97-оят).
Каъбани Аллоҳнинг уйи, деб нисбат берилишига сабаб у жой Аллоҳ таолони улуғланадиган макондир. У ерга одамлар турли ерлардан Аллоҳ таоло фарз қилган ҳаж ибодатини қилишга шошиладилар. Яна бу нарса Каъбани шарафлаш, улуғлаш ва унинг қадрини одамларга билдириш учундир. Буни Аллоҳ таоло Иброҳим алайҳиссаломнинг тиллари билан билдирган:
(رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّم)،
“Эй, Раббимиз! Мен зурриётимдан (бир қисмини – ўғлим Исмоил ва унинг онаси Ҳожарни) Сенинг ҳурматли Байтинг ҳузуридаги экин ўсмайдиган бир водийга жойлаштирдим” (Иброҳим сураси, 37-оят).
Демак, Аллоҳ таоло яратганлари ичидан бирор нарсани ўзига нисбат берса, бу улуғлаш, ҳурматлаш ва шарафлаш учун бўлади. Жумладан, Каъба ва масжидларни ўзига тегишли эканини таъкидлаши ҳам шу қабилдандир.
Асло Каъба ёки масжидлар Аллоҳ таоло турадиган уй-жой, деб тушунмаймиз. Чунки макон ва замоннинг яратувчиси Аллоҳдир (субҳанаҳу таоло). Улар ўз яратувчисини қамраб ололмайди. Макон ва замон яратилган нарсаларни қамраб олади, холос. Тавфиқ Аллоҳдан.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | Telegram