Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#Такаббурлик #Кибр
Кибр нима?
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
🔗 Улашинг: @diniysavollar
Кибр нима?
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
YouTube | Instagram | Facebook🔗 Улашинг: @diniysavollar
Audio
#Аудио
#Такаббурлик #Кибр
Кибр нима?
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
#Такаббурлик #Кибр
Кибр нима?
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
🔗 Улашинг: @diniysavollarҚИЗИЛ ДЕНГИЗГА БОРГАН ОДАМГА ЭҲРОМ ЛОЗИМ БЎЛАДИМИ?
#Ҳаж_умра
❓1053-CАВОЛ: Қизил денгизга Макка шаҳридан борган одамга Маккага қайтишда эҳром билан кириши лозимми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қизил денгизнинг ҳудуди катта бўлиб, Жидда шаҳри қирғоқларига туташган қисми икки мийқот — Жуҳфа (Робиғ шаҳри яқинидаги жой, Маккадан 183 км) ва Яламлам (Саъдия яқинидаги жой, Маккадан 85 км) мийқотлари орасида жойлашган. Қизил денгизнинг бир қисми мийқот ичида бўлса, қолган катта қисми эса, мийқот ташқарисида жойлашган. Шунга кўра, модомики, Маккалик ёки у ерга борган ҳожи қизил денгизга саёҳат қилган вақтида мазкур икки мийқот ҳудудидан ўтиб кетиб қолмаган бўлса, унга Макка шаҳрига қайтиб киришда эҳромли бўлиши шарт эмас. Чунки у мийқот ҳудудидан чиқиб кетган бўлмайди. Аммо, денгизда кемага миниб, мазкур икки мийқот ҳудудларидан ташқарига чиқиб кетиб қолган бўлса, у киши Макккага қайтиб киришида албатта эҳромли бўлиши вожиб бўлади.
Ушбу маслала борасида “Ғунятун-носик” китобида келтирилишича:
"وإن لم يعلم المحاذاة فعلى مرحلتين عرفيتين من مكة كجدة من طرف البحر؛ فإنها على مرحلتين عرفيتين من مكة، وثلاث مراحل شرعية".
"Агар мийқотга баробар жойни қаерлигини билмаса, масалан: (Жидда шаҳрига денгиздан келган киши каби), у ҳолда Маккадан икки “Урфий марҳала” ва уч “Шаръий марҳала” узоқликдаги жой мийқот ҳисобланади" (95 бет).
Демак, бир марҳала 43 км 352 м бўлиб, икки урфий марҳала (43 км 352*2=) 86 км 704 м атрофида бўлади. Маккадан Жидда шаҳрига борган киши 86 км атрофида масофани босиб ўтмагани учун мийқотдан чиқиб кетмайди.
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ҳозирги кунда Жидда шаҳри ичида жойлашган ва зиёратчи ҳамда сайёҳлар бориб, қайиқларга миниб, ёки чўмилиб келаётган жойлар қизил денгиз эмас балки унинг бир бўғози ҳисобланиб, у жойлар мийқот ичкарисида жойлашган. Шу сабабли ҳам у жойларга бориб Маккага қайтган кишилар учун эҳромда бўлишлари шарт қилинмайди. Валлоҳу аълам.
#Ҳаж_умра
❓1053-CАВОЛ: Қизил денгизга Макка шаҳридан борган одамга Маккага қайтишда эҳром билан кириши лозимми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қизил денгизнинг ҳудуди катта бўлиб, Жидда шаҳри қирғоқларига туташган қисми икки мийқот — Жуҳфа (Робиғ шаҳри яқинидаги жой, Маккадан 183 км) ва Яламлам (Саъдия яқинидаги жой, Маккадан 85 км) мийқотлари орасида жойлашган. Қизил денгизнинг бир қисми мийқот ичида бўлса, қолган катта қисми эса, мийқот ташқарисида жойлашган. Шунга кўра, модомики, Маккалик ёки у ерга борган ҳожи қизил денгизга саёҳат қилган вақтида мазкур икки мийқот ҳудудидан ўтиб кетиб қолмаган бўлса, унга Макка шаҳрига қайтиб киришда эҳромли бўлиши шарт эмас. Чунки у мийқот ҳудудидан чиқиб кетган бўлмайди. Аммо, денгизда кемага миниб, мазкур икки мийқот ҳудудларидан ташқарига чиқиб кетиб қолган бўлса, у киши Макккага қайтиб киришида албатта эҳромли бўлиши вожиб бўлади.
Ушбу маслала борасида “Ғунятун-носик” китобида келтирилишича:
"وإن لم يعلم المحاذاة فعلى مرحلتين عرفيتين من مكة كجدة من طرف البحر؛ فإنها على مرحلتين عرفيتين من مكة، وثلاث مراحل شرعية".
"Агар мийқотга баробар жойни қаерлигини билмаса, масалан: (Жидда шаҳрига денгиздан келган киши каби), у ҳолда Маккадан икки “Урфий марҳала” ва уч “Шаръий марҳала” узоқликдаги жой мийқот ҳисобланади" (95 бет).
Демак, бир марҳала 43 км 352 м бўлиб, икки урфий марҳала (43 км 352*2=) 86 км 704 м атрофида бўлади. Маккадан Жидда шаҳрига борган киши 86 км атрофида масофани босиб ўтмагани учун мийқотдан чиқиб кетмайди.
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ҳозирги кунда Жидда шаҳри ичида жойлашган ва зиёратчи ҳамда сайёҳлар бориб, қайиқларга миниб, ёки чўмилиб келаётган жойлар қизил денгиз эмас балки унинг бир бўғози ҳисобланиб, у жойлар мийқот ичкарисида жойлашган. Шу сабабли ҳам у жойларга бориб Маккага қайтган кишилар учун эҳромда бўлишлари шарт қилинмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramThis media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Умра зиёратида Равзага кирмаса нима бўлади
МИНО ВА АРАФОТДА НАМОЗ ТЎЛИҚ ЎҚИЛАДИМИ ЁКИ ҚАСР ҚИЛИНАДИМИ?
#Ҳаж_умра #намоз
❓1054-CАВОЛ: Ҳожилар ҳаж амалларини бажариш жараёнида Мино ва Арафотга ҳам чиқиб келадилар. Улар ушбу жойларда тўрт ракатли намозларни тўлиқ ўқийдиларми ёки қаср қиладиларми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бизнинг мазҳабимиз сўзига кўра, Мино ва Арафотга чиқишнинг намозни қаср қилишига таъсири йўқ. Яъни у ерга чиққан ҳожи муқим бўлса намозларни тўлиқ ўқийди. Агар мусофир бўлса қаср ўқийди.
Аллома Бадруддин Айний “Умдатул қорий” да қуйидагиларни айтадилар:
وقال أكثر أهل العلم، منهم عطاء والزهري والثوري والكوفيون وأبو حنيفة وأصحابه والشافعي وأحمد وأبو ثور: لا يقصر الصلاة أهل مكة بمنى وعرفات لانتفاء مسافة القصر. وقال الطحاوي: وليس الحج موجبا للقصر لأن أهل منى وعرفات إذا كانوا حجاجا أتموا، وليس هو متعلقا بالموضع، وإنما هو متعلق بالسفر، وأهل مكة مقيمون هناك لا يقصرون، ولما كان المقيم لا يقصر لو خرج إلى منى كذلك الحاج.
“Аҳли илмларнинг аксари, жумладан Ато, Зуҳрий, Саврий, Кўфа уламолари, Абу Ҳанифа ва шогирдлари, Шофеий, Аҳмад ва Абу Саврлар Макка аҳлининг Мино ва Арафотда қаср қилмасликларини айтганлар. Чунки Макка ва бу жойлар орасида қаср масофаси топилмайди. Таҳовий “Ҳаж қасрни вожиб қилмайди. Зеро, Мино ва Арафот аҳли ҳаж қилса намозни тўлиқ ўқийди. Чунки, қаср қилишнинг жойга алоқаси йўқ. Албатта, у сафарга алоқадор нарсадир. Макка аҳолиси у жойда муқим ҳисобланадилар. Муқим Минога чиққанда қаср қилмагани каби ҳожи ҳам агар муқим бўлса (Мино ва Арафотга чиққанда тўлиқ ўқийди)”.
"Муҳийти Бурҳоний" китобида мазкур масала батафсил баён қилинган. Бу хусусда "Фатавои Татархония" китобида ҳам мазҳабимизнинг катта имомларидан нақл ва жиддий танбеҳлар келтирилган. "Раддул муҳтор" китобида ҳам ушбу сўзлар айтиб ўтилган.
Юқоридаги иборалардан келиб чиқиб қуйидагиларни айтишимиз мумкин. Агар ҳожи Маккага борганда 15 кун тургандан кейин Мино ва Арафотга чиқса, Маккада ҳам, Мино ва Арафотда ҳам, у ердан қайтгандан кейин ҳам тўрт ракатли намозларни тўлиқ ўқийди. Чунки у Маккада муқим ҳисобланади.
Агар ҳожи Минога чиқишдан олдин Маккада 15 кундан камроқ турса, у Маккада ҳам, Мино ва Арафотга чиққанда ҳам қаср ўқийди. Чунки у мусофир ҳисобланади. Маккага қайтгандан кейин у ушбу шаҳарда 15 кун туришни қасд қилса тўлиқ ўқийди. Агар 15 кундан камроқ туришни қасд қилса қаср ўқийди.
Шу ўринда яна бир мулоҳазани айтиб ўтамиз: Мино ва Арафотда жамоатга имом бўлаётган кишилар Маккада 15 кун тургандан кейин чиққан бўлсалар тўлиқ ўқийдилар. Уларга иқтидо қилган ҳожилар, хоҳ муқим бўлсин, хоҳ мусофир бўлсин, тўрт ракат ўқийверадилар. Агар имом 15 кун турмасдан чиққан бўлса қаср ўқийди. Унга иқтидо қилган киши 15 кундан олдин чиққан бўлса яъни мусофир бўлса қаср қилади. 15 кун ва ундан кўпроқ муддат туриб чиққан бўлса имом икки ракат ўқигандан кейин туриб қолган икки ракатни ўзи ўқиб тугатади. Валлоҳу аълам.
#Ҳаж_умра #намоз
❓1054-CАВОЛ: Ҳожилар ҳаж амалларини бажариш жараёнида Мино ва Арафотга ҳам чиқиб келадилар. Улар ушбу жойларда тўрт ракатли намозларни тўлиқ ўқийдиларми ёки қаср қиладиларми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бизнинг мазҳабимиз сўзига кўра, Мино ва Арафотга чиқишнинг намозни қаср қилишига таъсири йўқ. Яъни у ерга чиққан ҳожи муқим бўлса намозларни тўлиқ ўқийди. Агар мусофир бўлса қаср ўқийди.
Аллома Бадруддин Айний “Умдатул қорий” да қуйидагиларни айтадилар:
وقال أكثر أهل العلم، منهم عطاء والزهري والثوري والكوفيون وأبو حنيفة وأصحابه والشافعي وأحمد وأبو ثور: لا يقصر الصلاة أهل مكة بمنى وعرفات لانتفاء مسافة القصر. وقال الطحاوي: وليس الحج موجبا للقصر لأن أهل منى وعرفات إذا كانوا حجاجا أتموا، وليس هو متعلقا بالموضع، وإنما هو متعلق بالسفر، وأهل مكة مقيمون هناك لا يقصرون، ولما كان المقيم لا يقصر لو خرج إلى منى كذلك الحاج.
“Аҳли илмларнинг аксари, жумладан Ато, Зуҳрий, Саврий, Кўфа уламолари, Абу Ҳанифа ва шогирдлари, Шофеий, Аҳмад ва Абу Саврлар Макка аҳлининг Мино ва Арафотда қаср қилмасликларини айтганлар. Чунки Макка ва бу жойлар орасида қаср масофаси топилмайди. Таҳовий “Ҳаж қасрни вожиб қилмайди. Зеро, Мино ва Арафот аҳли ҳаж қилса намозни тўлиқ ўқийди. Чунки, қаср қилишнинг жойга алоқаси йўқ. Албатта, у сафарга алоқадор нарсадир. Макка аҳолиси у жойда муқим ҳисобланадилар. Муқим Минога чиққанда қаср қилмагани каби ҳожи ҳам агар муқим бўлса (Мино ва Арафотга чиққанда тўлиқ ўқийди)”.
"Муҳийти Бурҳоний" китобида мазкур масала батафсил баён қилинган. Бу хусусда "Фатавои Татархония" китобида ҳам мазҳабимизнинг катта имомларидан нақл ва жиддий танбеҳлар келтирилган. "Раддул муҳтор" китобида ҳам ушбу сўзлар айтиб ўтилган.
Юқоридаги иборалардан келиб чиқиб қуйидагиларни айтишимиз мумкин. Агар ҳожи Маккага борганда 15 кун тургандан кейин Мино ва Арафотга чиқса, Маккада ҳам, Мино ва Арафотда ҳам, у ердан қайтгандан кейин ҳам тўрт ракатли намозларни тўлиқ ўқийди. Чунки у Маккада муқим ҳисобланади.
Агар ҳожи Минога чиқишдан олдин Маккада 15 кундан камроқ турса, у Маккада ҳам, Мино ва Арафотга чиққанда ҳам қаср ўқийди. Чунки у мусофир ҳисобланади. Маккага қайтгандан кейин у ушбу шаҳарда 15 кун туришни қасд қилса тўлиқ ўқийди. Агар 15 кундан камроқ туришни қасд қилса қаср ўқийди.
Шу ўринда яна бир мулоҳазани айтиб ўтамиз: Мино ва Арафотда жамоатга имом бўлаётган кишилар Маккада 15 кун тургандан кейин чиққан бўлсалар тўлиқ ўқийдилар. Уларга иқтидо қилган ҳожилар, хоҳ муқим бўлсин, хоҳ мусофир бўлсин, тўрт ракат ўқийверадилар. Агар имом 15 кун турмасдан чиққан бўлса қаср ўқийди. Унга иқтидо қилган киши 15 кундан олдин чиққан бўлса яъни мусофир бўлса қаср қилади. 15 кун ва ундан кўпроқ муддат туриб чиққан бўлса имом икки ракат ўқигандан кейин туриб қолган икки ракатни ўзи ўқиб тугатади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramИККИ ҲАРАМДА АСР НАМОЗИНИ ЭРТА ЎҚИШ МАСАЛАСИ
#Ҳаж_умра #намоз
❓1055-CАВОЛ: Икки ҳарамда аср намози эртароқ ўқилар экан. Биз ҳам шу вақтда ўқисак бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Саудия арабистонида, хусусан, масжидул ҳаром ва масжидун набавийда аср намози эртароқ, яъни соя бир баробар бўлган вақтда ўқилади. Чунки улар ҳанбалий мазҳаби бўйича амал қиладилар.
Ҳанафий мазҳаби бўйича аср намозининг вақти борасида икки хил қараш бор:
1. Аср вақти Қуёш заволдан оққандан кейин соя икки баробар бўлганда киради. Ушбу қарашга мазҳабимиздаги фатво берилган бўлиб, кўпчилик машойихлар ихтиёр қилишган.
2. Аср вақти Қуёш заволдан оққандан кейин соя бир баробар бўлганда киради. Буни Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммадлар айтишган. Имом Абу Ҳанифа ҳам ушбу гапни айтганлари ривоят қилинган. Имом Таҳовий "Мухтасар"да, Тароблусий "Бурҳон"да, Шурунбулолий "Дуррул мухтор"нинг ҳошиясида ушбу фатвони ихтиёр қилишган.
Бошқа мазҳаб уламолари ҳам соя бир баробар бўлганда аср вақти киради, дейдилар. Бу ҳақда Аллома Ҳаскафий шундай дейдилар: Шунинг учун икки ҳарамда мазкур сўзларга амал қилган ҳолда аср намозини жамоат билан ўқиш мумкин.
( وَوَقْتُ الظُّهْرِ مِنْ زَوَالِهِ إلَى بُلُوغِ الظِّلِّ مِثْلَيْهِ ) وَعَنْهُ مِثْلَهُ ، وَهُوَ قَوْلُهُمَا وَزُفَرَ وَالْأَئِمَّةِ الثَّلَاثَةِ .
"Пешиннинг вақти қуёш оққандан бошлаб, ҳар нарсанинг сояси аслий соясидан бошқа ўзининг икки баробари бўлгуничадир. Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ бир соя баробар бўлгунича деган ривоят ҳам бор. Имомайн, Имом Зуфар ва уч мазҳаб соҳиблари ҳам бир баробар бўлгунча деганлар" (Раддул муҳтор).
Ҳадиси шарифларда икки ҳарамда ўқилган намозларнинг фазилати кўплаб келгани ва ушбу муборак жойларда ихтилоф қилмаслик зарурати сабабли юртдошларимиз аср намозини жамоатга иқтидо қилган ҳолда ўқишлари мумкин. Бу билан Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммад раимаҳуллоҳларнинг фатво берган ҳамда айрим машойихларимиз ихтиёр қилган фатвога амал қилган ҳисобланадилар.
Шуни ёдда тутиш лозимки, ушбу фатвога амал қилиш учун у ердаги мусулмонларга хилоф қилмаслик зарурати бўлгани сабабли ҳамда мазҳабимиздаги айрим уламолар ихтиёр қилгани учун рухсат этилмоқда. Аммо бошқа юртларда, хусусан, бизнинг юртимизда аср намози икки соя вақтида ўқилади. Бу вақтгача пешин вақти турган ҳисобланади. Чунки икки соя деган гап ҳанафий мазҳабининг фатвоси ўлароқ қабул қилинган (“Анворул-маносик” китоби). Валлоҳу аълам.
#Ҳаж_умра #намоз
❓1055-CАВОЛ: Икки ҳарамда аср намози эртароқ ўқилар экан. Биз ҳам шу вақтда ўқисак бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Саудия арабистонида, хусусан, масжидул ҳаром ва масжидун набавийда аср намози эртароқ, яъни соя бир баробар бўлган вақтда ўқилади. Чунки улар ҳанбалий мазҳаби бўйича амал қиладилар.
Ҳанафий мазҳаби бўйича аср намозининг вақти борасида икки хил қараш бор:
1. Аср вақти Қуёш заволдан оққандан кейин соя икки баробар бўлганда киради. Ушбу қарашга мазҳабимиздаги фатво берилган бўлиб, кўпчилик машойихлар ихтиёр қилишган.
2. Аср вақти Қуёш заволдан оққандан кейин соя бир баробар бўлганда киради. Буни Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммадлар айтишган. Имом Абу Ҳанифа ҳам ушбу гапни айтганлари ривоят қилинган. Имом Таҳовий "Мухтасар"да, Тароблусий "Бурҳон"да, Шурунбулолий "Дуррул мухтор"нинг ҳошиясида ушбу фатвони ихтиёр қилишган.
Бошқа мазҳаб уламолари ҳам соя бир баробар бўлганда аср вақти киради, дейдилар. Бу ҳақда Аллома Ҳаскафий шундай дейдилар: Шунинг учун икки ҳарамда мазкур сўзларга амал қилган ҳолда аср намозини жамоат билан ўқиш мумкин.
( وَوَقْتُ الظُّهْرِ مِنْ زَوَالِهِ إلَى بُلُوغِ الظِّلِّ مِثْلَيْهِ ) وَعَنْهُ مِثْلَهُ ، وَهُوَ قَوْلُهُمَا وَزُفَرَ وَالْأَئِمَّةِ الثَّلَاثَةِ .
"Пешиннинг вақти қуёш оққандан бошлаб, ҳар нарсанинг сояси аслий соясидан бошқа ўзининг икки баробари бўлгуничадир. Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ бир соя баробар бўлгунича деган ривоят ҳам бор. Имомайн, Имом Зуфар ва уч мазҳаб соҳиблари ҳам бир баробар бўлгунча деганлар" (Раддул муҳтор).
Ҳадиси шарифларда икки ҳарамда ўқилган намозларнинг фазилати кўплаб келгани ва ушбу муборак жойларда ихтилоф қилмаслик зарурати сабабли юртдошларимиз аср намозини жамоатга иқтидо қилган ҳолда ўқишлари мумкин. Бу билан Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммад раимаҳуллоҳларнинг фатво берган ҳамда айрим машойихларимиз ихтиёр қилган фатвога амал қилган ҳисобланадилар.
Шуни ёдда тутиш лозимки, ушбу фатвога амал қилиш учун у ердаги мусулмонларга хилоф қилмаслик зарурати бўлгани сабабли ҳамда мазҳабимиздаги айрим уламолар ихтиёр қилгани учун рухсат этилмоқда. Аммо бошқа юртларда, хусусан, бизнинг юртимизда аср намози икки соя вақтида ўқилади. Бу вақтгача пешин вақти турган ҳисобланади. Чунки икки соя деган гап ҳанафий мазҳабининг фатвоси ўлароқ қабул қилинган (“Анворул-маносик” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | Telegram#Мухтасарул_виқоя_шарҳи
58-дарс. Рамазон ҳайити куни қилинадиган амаллар.
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Дарслар: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 -13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48 - 49 - 50 - 51 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57
📝 Савол ва фикр-мулоҳазалар учун:
@Muxtasarulviqoyasharhi_bot
🔗 Улашинг: @diniysavollar
58-дарс. Рамазон ҳайити куни қилинадиган амаллар.
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
👉 Youtube орқали кўришДарслар: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 -13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48 - 49 - 50 - 51 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57
📝 Савол ва фикр-мулоҳазалар учун:
@Muxtasarulviqoyasharhi_bot
🔗 Улашинг: @diniysavollar
YouTube
58-дарс. Рамазон ҳайити куни қилинадиган амаллар.
Ramazon hayiti kuni qilinadigan amallar.
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
🌐O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazining ijtimoiy-tarmoqlardagi…
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
🌐O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazining ijtimoiy-tarmoqlardagi…
Audio
#Аудио
#Мухтасарул_виқоя_шарҳи
58-дарс. Рамазон ҳайити куни қилинадиган амаллар.
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
🔗 Улашинг: @diniysavollar
#Мухтасарул_виқоя_шарҳи
58-дарс. Рамазон ҳайити куни қилинадиган амаллар.
Устоз Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси
👉 Youtube орқали кўриш🔗 Улашинг: @diniysavollar
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Намоз
❗️Жума намозида сафларни тўлдирмай соя жойлардан туриб иқтидо қилиш
Абдуғофур домла Ниёзқулов
🔗 Улашинг: @diniysavollar
❗️Жума намозида сафларни тўлдирмай соя жойлардан туриб иқтидо қилиш
Абдуғофур домла Ниёзқулов
Ўзбекистон мусулмонлари идорасиYouTube | Instagram | Facebook
Фатво маркази бош мутахассиси
🔗 Улашинг: @diniysavollar
МЕТАГО ОРҚАЛИ ПУЛ ТОПИШ ҲАЛОЛМИ?
#ҳалол_ҳаром
❓1056-CАВОЛ: Метаго (MetaGO) платформаси орқали даромад кўриш ҳалолми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
MetaGO дастури аслида тармоқли маркетингнинг бир кўринишидир. Унда дастурга криптовалюта орқали пул киритилади. Киритган пулни сунъий интеллект – роботга пул ишлаш учун рухсат берилади. Робот тикилган пулга бир биржадан ихтиёрий криптовалютани сотиб олиб, иккинчи биржага қимматроққа сотади. Кўрилган даромад олдиндан аниқ ваъда қилинган бўлади ва формула асосида тақсимланади. Мана шу жараён атиги 1-2 дақиқа атрофида бажарилади. Дастур рўйхатидан ўтиш пайтида криптовалюта билан биринчи 100$ ҳисобни тўлдирганингиз учун 6$ пул беради. Бу билан ушбу амалиётда судхўрликка оид амалиёт борлиги маълум бўлмоқда.
Ундан ташқари MetaGO дастурида VIP-1, VIP-2, VIP-3 каби қатор пакетлар бўлиб, иштирокчи ўз даромадини кўпайтириши учун муайян муддат ичида маълум сондаги одамларни дастурга жалб этиши талаб этилади. Акс ҳолда, иштирокчининг даромади бир хил миқдорда тураверади. Ўз-ўзидан кўриниб турибдики, бу қимордир. Чунки, одатда ўша жалб қилинган одамлар тиккан маблағларнинг маълум бир фоизи биринчи иштирокчига даромад сифатида берилади, қолган қисми эса дастур ихтирочиларига кетади.
MetaGO дастури орқали пул топиш шариатимизга кўра ҳаром саналади. Чунки унда ҳам рибавий амалиёт, ҳам қимор бор. Ҳар иккиси ҳам динимизда қатъийян ҳаром қилинган бўлиб, ботил йўл билан пул топиш саналади. Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида шундай марҳамат қилган:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا"
яъни: “Эй, мўминлaр! Мoл-мулклaрингизни ўртaдa нoҳaқ (йўллaр) билaн емaнгизлaр! Ўзaрo рoзилик aсoсидaги тижoрaт бундaн мустaснo. Шунингдeк, ўзлaрингизни (бир-бирингизни) ўлдирмaнгиз! Aлбaттa, Aллoҳ сизлaргa рaҳм шaфқaтлидир” (Нисо сураси, 29-оят).
Барча Ислом уламоларига кўра, мазкур ояти каримадаги мoл-мулклaрни ўртaдa нoҳaқ йўллaр билaн ейишдан мурод – қимор, рибо, товламачилик, ўғрилик ва ёлғон гапириб савдо қилиш каби барча ношаръий кўринишдаги битимлар киради. MetaGо шундай ботил битимлардан саналади.
Бундан ташқари дастур даромадининг бир қисми бўлмиш криптовалюталар савдоси ҳам шаръан жоиз эмас. Унинг жоиз эмаслигига Халқаро Ислом фиқҳи академияси, Миср Араб Республикасидаги “Дорул-ифто” каби фатво ташкилотлари томонидан ҳам фатво берилган. Бу фатвони Муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳ ҳам тасдиқлаганлар. Чунки криптовалюталар ҳақиқий “пул бирлиги” ҳисобланмайди. Зеро, биткоин манбаси номаълум, кафолати йўқ, алдов ва фириб амалиётларига нишондир.
Шулардан келиб чиқиб MetaGO дастурига пул тикиш ва ундан даромад олиш шаръан ҳаром саналади. Валлоҳу аълам.
#ҳалол_ҳаром
❓1056-CАВОЛ: Метаго (MetaGO) платформаси орқали даромад кўриш ҳалолми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
MetaGO дастури аслида тармоқли маркетингнинг бир кўринишидир. Унда дастурга криптовалюта орқали пул киритилади. Киритган пулни сунъий интеллект – роботга пул ишлаш учун рухсат берилади. Робот тикилган пулга бир биржадан ихтиёрий криптовалютани сотиб олиб, иккинчи биржага қимматроққа сотади. Кўрилган даромад олдиндан аниқ ваъда қилинган бўлади ва формула асосида тақсимланади. Мана шу жараён атиги 1-2 дақиқа атрофида бажарилади. Дастур рўйхатидан ўтиш пайтида криптовалюта билан биринчи 100$ ҳисобни тўлдирганингиз учун 6$ пул беради. Бу билан ушбу амалиётда судхўрликка оид амалиёт борлиги маълум бўлмоқда.
Ундан ташқари MetaGO дастурида VIP-1, VIP-2, VIP-3 каби қатор пакетлар бўлиб, иштирокчи ўз даромадини кўпайтириши учун муайян муддат ичида маълум сондаги одамларни дастурга жалб этиши талаб этилади. Акс ҳолда, иштирокчининг даромади бир хил миқдорда тураверади. Ўз-ўзидан кўриниб турибдики, бу қимордир. Чунки, одатда ўша жалб қилинган одамлар тиккан маблағларнинг маълум бир фоизи биринчи иштирокчига даромад сифатида берилади, қолган қисми эса дастур ихтирочиларига кетади.
MetaGO дастури орқали пул топиш шариатимизга кўра ҳаром саналади. Чунки унда ҳам рибавий амалиёт, ҳам қимор бор. Ҳар иккиси ҳам динимизда қатъийян ҳаром қилинган бўлиб, ботил йўл билан пул топиш саналади. Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида шундай марҳамат қилган:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا"
яъни: “Эй, мўминлaр! Мoл-мулклaрингизни ўртaдa нoҳaқ (йўллaр) билaн емaнгизлaр! Ўзaрo рoзилик aсoсидaги тижoрaт бундaн мустaснo. Шунингдeк, ўзлaрингизни (бир-бирингизни) ўлдирмaнгиз! Aлбaттa, Aллoҳ сизлaргa рaҳм шaфқaтлидир” (Нисо сураси, 29-оят).
Барча Ислом уламоларига кўра, мазкур ояти каримадаги мoл-мулклaрни ўртaдa нoҳaқ йўллaр билaн ейишдан мурод – қимор, рибо, товламачилик, ўғрилик ва ёлғон гапириб савдо қилиш каби барча ношаръий кўринишдаги битимлар киради. MetaGо шундай ботил битимлардан саналади.
Бундан ташқари дастур даромадининг бир қисми бўлмиш криптовалюталар савдоси ҳам шаръан жоиз эмас. Унинг жоиз эмаслигига Халқаро Ислом фиқҳи академияси, Миср Араб Республикасидаги “Дорул-ифто” каби фатво ташкилотлари томонидан ҳам фатво берилган. Бу фатвони Муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳ ҳам тасдиқлаганлар. Чунки криптовалюталар ҳақиқий “пул бирлиги” ҳисобланмайди. Зеро, биткоин манбаси номаълум, кафолати йўқ, алдов ва фириб амалиётларига нишондир.
Шулардан келиб чиқиб MetaGO дастурига пул тикиш ва ундан даромад олиш шаръан ҳаром саналади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramЭҲРОМДА ВАЗЕЛИН ИШЛАТИШ
#Ҳаж_умра
❓1057-CАВОЛ: Иссиқ ҳавода кўп юриш натижасида айрим одамларда икки оёғи ораси қизариб, ачишади. Эҳромда шундай ҳолатда малҳам, вазелин каби нарсалар суртса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Эҳромдаги киши сиз айтгандек ҳолатга тушиб қолганда ёки товони ёрилганда хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мумкин. Бунда ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди. Агар хушбўй малҳам ёки вазелиндан фойдаланса, бунда садақа қилиши лозим бўлади. Агар кўп марта суртса, жонлиқ сўйиш вожиб бўлади. Шунинг учун бундай касалликка дучор бўлган инсон имкон қадар хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мақсадга мувофиқ бўлади. Бу ҳақида фуқаҳоларимиз шундай дейдилар:
وَلَوْ دَاوَى بِهِ جُرْحَهُ أَوْ شُقُوقَ رِجْلَيْهِ فَلَا كَفَّارَةَ عَلَيْهِ ؛ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِطِيبٍ فِي نَفْسِهِ إنَّمَا هُوَ أَصْلُ الطِّيبِ أَوْ طِيبٌ مِنْ وَجْهِ فَيُشْتَرَطُ اسْتِعْمَالُهُ عَلَى وَجْهِ التَّطَيُّبِ.
“Эҳромдаги киши жароҳат, оёқ ёриқларини зайтун ёғи билан ёғласа, зиммасига ҳеч нарса вожиб бўлмайди. Чунки у хушбўйлик эмас, балки хушбўйлик олинадиган нарса ёки бир жиҳатдангина хушбўйлик холос. Каффорат вожиб бўлишлиги учун уни хушбўйланиш учун истеъмол қилган бўлиши шарт” ("Ҳидоя" китоби).
Аллома Камол Ибн Ҳумом раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
“Эҳромдаги инсон ёғ ёки сиркани еса, жароҳати ёки товонидаги ёриқларига суртса ё қулоғига томизса, унга ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди” ("Фатҳул Қодир" китоби).
Мулла Али ал-Қорий раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
ولو تداوى بالطيب او بدواء فيه طيب غالب ولم يكن مطبوخا فألزقه بجراحته يلزمه صدقة اذا كان موضع الجراحة لم يستوعب عضوا
“Агар хушбўй нарса билан ёки хушбўйлик ғолиб бўлган нарса билан даволанса ва улар оловда пиширилган бўлмаса, сўнг уни жароҳатига ёпиштирса ва жароҳат бир тўлиқ аъзони ташкил қилмаган бўлса, садақа лозим бўлади”. Валлоҳу аълам.
#Ҳаж_умра
❓1057-CАВОЛ: Иссиқ ҳавода кўп юриш натижасида айрим одамларда икки оёғи ораси қизариб, ачишади. Эҳромда шундай ҳолатда малҳам, вазелин каби нарсалар суртса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Эҳромдаги киши сиз айтгандек ҳолатга тушиб қолганда ёки товони ёрилганда хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мумкин. Бунда ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди. Агар хушбўй малҳам ёки вазелиндан фойдаланса, бунда садақа қилиши лозим бўлади. Агар кўп марта суртса, жонлиқ сўйиш вожиб бўлади. Шунинг учун бундай касалликка дучор бўлган инсон имкон қадар хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мақсадга мувофиқ бўлади. Бу ҳақида фуқаҳоларимиз шундай дейдилар:
وَلَوْ دَاوَى بِهِ جُرْحَهُ أَوْ شُقُوقَ رِجْلَيْهِ فَلَا كَفَّارَةَ عَلَيْهِ ؛ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِطِيبٍ فِي نَفْسِهِ إنَّمَا هُوَ أَصْلُ الطِّيبِ أَوْ طِيبٌ مِنْ وَجْهِ فَيُشْتَرَطُ اسْتِعْمَالُهُ عَلَى وَجْهِ التَّطَيُّبِ.
“Эҳромдаги киши жароҳат, оёқ ёриқларини зайтун ёғи билан ёғласа, зиммасига ҳеч нарса вожиб бўлмайди. Чунки у хушбўйлик эмас, балки хушбўйлик олинадиган нарса ёки бир жиҳатдангина хушбўйлик холос. Каффорат вожиб бўлишлиги учун уни хушбўйланиш учун истеъмол қилган бўлиши шарт” ("Ҳидоя" китоби).
Аллома Камол Ибн Ҳумом раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
“Эҳромдаги инсон ёғ ёки сиркани еса, жароҳати ёки товонидаги ёриқларига суртса ё қулоғига томизса, унга ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди” ("Фатҳул Қодир" китоби).
Мулла Али ал-Қорий раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
ولو تداوى بالطيب او بدواء فيه طيب غالب ولم يكن مطبوخا فألزقه بجراحته يلزمه صدقة اذا كان موضع الجراحة لم يستوعب عضوا
“Агар хушбўй нарса билан ёки хушбўйлик ғолиб бўлган нарса билан даволанса ва улар оловда пиширилган бўлмаса, сўнг уни жароҳатига ёпиштирса ва жароҳат бир тўлиқ аъзони ташкил қилмаган бўлса, садақа лозим бўлади”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramMedia is too big
VIEW IN TELEGRAM
Audio
#Аудио
#Салом #Мўмин
Салом бериш мўминлик белгиси
Ғуломиддин домла Холбоев
#Салом #Мўмин
Салом бериш мўминлик белгиси
Ғуломиддин домла Холбоев
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази директор ўринбосари
🔗 Улашинг: @diniysavollarМУСОФИРНИНГ РЎЗАСИ
#рўза
❓1058-CАВОЛ: 1) Мусофирда юрган киши рўза тутмаса бир кун тутмагани учун бир кун туриб берадими?
2) Агар мусофирликда юрсаю рўзани тутса ифторгача рўзасини бузиб қўйсачи?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
1. Аввало рўза тутмасликка руҳсат берилган мусофир кимлигини билиб олишимиз керак. Рўза тутмасликка руҳсат берилган мусофир деб сафар масофасина (тақрибан 90 км) 15 кундан кам муддатга борган одамга айтилади. Урфимизда чет давлатларга 15 кундан узоқ муддатга бирор иш юзасидан борган одамларни ҳам мусофир дейилади. Аммо бундай кишилар шарий эътибордан мусофир ҳисобланмайди. Улар намозни қаср қилиш ва рўзани кейинроқ тутиб бериш каби ҳукмлар жорий қилинадиган мусофир ҳисобланмайди.
Динимизда ҳақиқий маънодаги мусофир кишиларга сафарда юрган пайтларида уларга рўза тутмасликка рухсат берилган. Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:
أَيَّامًا مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ .... (184)
“Саноқли кунлар. Бас, сизлардан кимки бемор ёки сафарда бўлса, саноғи бошқа кунлардандир. Мадори етмайдиганлар зиммасида бир мискин кимсанинг (бир кунлик) таоми фидядир...” (Бақара сураси, 184-оят).
Сафардаги кишига рўзаси зарар қилмаса, рўза тутгани афзал. Лекин рўза тутмаса ҳам узрли ҳисобланади, гуноҳкор бўлмайди. Рамазондан кейин имкон бўлиши билан қолиб кетган кунларнинг рўзасини бир кунига бир кун қазосини тутиб беради.
2. Мусофир киши субҳ вақтида рўзани ният қилиб сўнг бирор сабаб билан ёки сабабсиз рўзасини очиб юборса, қазосини тутиши шарт бўлади аммо каффорат вожиб бўлмайди.
Бу ҳақда мазҳабимиздаги машҳур фатво китобларидан бири “Фатавои ҳиндия” китобида шундай дейилган.
فَالْأَصْلُ عِنْدَنَا أَنَّهُ إذَا صَارَ فِي آخِرِ النَّهَارِ عَلَى صِفَةٍ لَوْ كَانَ عَلَيْهَا فِي أَوَّلِ الْيَوْمِ يُبَاحُ لَهُ الْفِطْرُ تَسْقُطُ عَنْهُ الْكَفَّارَةُ كَذَا فِي فَتَاوَى قَاضِي خَانْ
"Бу борада бизнинг наздимиздаги асл қоида шуки, (рўзадор) киши куннинг охирга қисмида рўза тутмасликни мубоҳ қиладиган ҳолатда бўлса, ундан каффорат соқит бўлади". Яъни, рўзадор киши куннинг охирги қисмида рўза тутмасликни мубоҳ қиладиган мусофирлик ёки беморлик ҳолатида бўлса ва шу ҳолатда рўзасини очиб юборса, унга каффорат вожиб бўлмайди.
Шундай экан мусофир киши рўза тутиб сўнг бирор узр билан ёки узрсиз рўзасини очиб юборса, қазоси вожиб бўлади, каффорат вожиб бўлмайди. Валлоҳу аълам.
#рўза
❓1058-CАВОЛ: 1) Мусофирда юрган киши рўза тутмаса бир кун тутмагани учун бир кун туриб берадими?
2) Агар мусофирликда юрсаю рўзани тутса ифторгача рўзасини бузиб қўйсачи?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
1. Аввало рўза тутмасликка руҳсат берилган мусофир кимлигини билиб олишимиз керак. Рўза тутмасликка руҳсат берилган мусофир деб сафар масофасина (тақрибан 90 км) 15 кундан кам муддатга борган одамга айтилади. Урфимизда чет давлатларга 15 кундан узоқ муддатга бирор иш юзасидан борган одамларни ҳам мусофир дейилади. Аммо бундай кишилар шарий эътибордан мусофир ҳисобланмайди. Улар намозни қаср қилиш ва рўзани кейинроқ тутиб бериш каби ҳукмлар жорий қилинадиган мусофир ҳисобланмайди.
Динимизда ҳақиқий маънодаги мусофир кишиларга сафарда юрган пайтларида уларга рўза тутмасликка рухсат берилган. Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:
أَيَّامًا مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ .... (184)
“Саноқли кунлар. Бас, сизлардан кимки бемор ёки сафарда бўлса, саноғи бошқа кунлардандир. Мадори етмайдиганлар зиммасида бир мискин кимсанинг (бир кунлик) таоми фидядир...” (Бақара сураси, 184-оят).
Сафардаги кишига рўзаси зарар қилмаса, рўза тутгани афзал. Лекин рўза тутмаса ҳам узрли ҳисобланади, гуноҳкор бўлмайди. Рамазондан кейин имкон бўлиши билан қолиб кетган кунларнинг рўзасини бир кунига бир кун қазосини тутиб беради.
2. Мусофир киши субҳ вақтида рўзани ният қилиб сўнг бирор сабаб билан ёки сабабсиз рўзасини очиб юборса, қазосини тутиши шарт бўлади аммо каффорат вожиб бўлмайди.
Бу ҳақда мазҳабимиздаги машҳур фатво китобларидан бири “Фатавои ҳиндия” китобида шундай дейилган.
فَالْأَصْلُ عِنْدَنَا أَنَّهُ إذَا صَارَ فِي آخِرِ النَّهَارِ عَلَى صِفَةٍ لَوْ كَانَ عَلَيْهَا فِي أَوَّلِ الْيَوْمِ يُبَاحُ لَهُ الْفِطْرُ تَسْقُطُ عَنْهُ الْكَفَّارَةُ كَذَا فِي فَتَاوَى قَاضِي خَانْ
"Бу борада бизнинг наздимиздаги асл қоида шуки, (рўзадор) киши куннинг охирга қисмида рўза тутмасликни мубоҳ қиладиган ҳолатда бўлса, ундан каффорат соқит бўлади". Яъни, рўзадор киши куннинг охирги қисмида рўза тутмасликни мубоҳ қиладиган мусофирлик ёки беморлик ҳолатида бўлса ва шу ҳолатда рўзасини очиб юборса, унга каффорат вожиб бўлмайди.
Шундай экан мусофир киши рўза тутиб сўнг бирор узр билан ёки узрсиз рўзасини очиб юборса, қазоси вожиб бўлади, каффорат вожиб бўлмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramThis media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Ҳаж_умра
❓Умрага муддатли тўлов асосида борса бўладими?
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
🔗 Улашинг: @diniysavollar
❓Умрага муддатли тўлов асосида борса бўладими?
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
Ўзбекистон мусулмонлари идорасиYouTube | Instagram | Facebook
Фатво маркази етакчи мутахассиси
🔗 Улашинг: @diniysavollar
УМРАДА БЕТАҲОРАТ ЁКИ ЕТТИТАДАН КАМ ТАВОФ ҚИЛИШ
#Ҳаж_умра
❓1059-CАВОЛ: Умрада бетаҳорат тавоф қилиб қўйган бўлса ёки еттитадан кам тавоф қилган бўлса, жиноят қилган бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Умра тавофи умранинг рукни ҳисобланади. У бетаҳорат қилинса, жиноят бўлиб, жаримасига қўй сўйиш вожиб бўлади. Ҳали Маккада турган бўлса ва шу тавофини қайта қилса, қўй сўйиш соқит бўлади. Масалан, бир киши тавофда бир айланани бетаҳорат қилди ёки бир айланани қилмай, олти айланада тугатиб қўйди. Бунинг жоиз эмаслигини эҳромдан чиққандан кейин билди. Масжидул ҳарамга кириб ўша бир айланани қилиб қўйса, жарима соқит бўлади. Бу тавофни одатий тикилган кийимида қилаверади. Мийқот ёки Оиша розияллоҳу анҳо масжидига бориб эҳром боғлаб келмайди. Агар ватанига қайтиб кетган бўлса, қўй сўйиш вожиб бўлади. Қўй ҳарамда сўйилиши шарт бўлгани учун пулини юбориб, вакил орқали сўйдиради. Уйида сўйиши ҳисобга ўтмайди.
Бу ҳақида фиқҳий манбаларимизда келган маълумотларни тақдим этамиз:
وَلَوْ طَافَ لِلْعُمْرَةِ كُلَّهُ أَوْ أَكْثَرَهُ أَوْ أَقَلَّهُ وَلَوْ شَوْطًا جُنُبًا أَوْ حَائِضًا أَوْ نُفَسَاءَ أَوْ مُحْدِثًا فَعَلَيْهِ شَاةٌ لَا فَرْقَ فِيهِ بَيْنَ الْكَثِيرِ وَالْقَلِيلِ وَالْجُنُبِ وَالْمُحْدِثِ ... وَكَذَا لَوْ تَرَكَ مِنْهُ أَيْ مِنْ طَوَافِ الْعُمْرَةِ أَقَلَّهُ وَلَوْ شَوْطًا فَعَلَيْهِ دَمٌ وَإِنْ أَعَادَهُ سَقَطَ عَنْهُ الدَّمُ
“Агар умра тавофининг ҳаммасини ёки кўпроғини ёки озини, гарчи бир айлана бўлса ҳам жунуб, ҳайз, нифос, бетаҳорат ҳолатда қилган бўлса, зиммасига қўй сўйиш вожиб бўлади. Бунда оз ёки кўп, жунуб ёки бетаҳорат бўлишнинг фарқи йўқ... Шунингдек, умра тавофининг озини, гарчи бир айланасини бўлса ҳам тарк қилган бўлса, қўй сўйиш вожиб бўлади. Агар шу тавофни қайта қилса, қон соқит бўлади” ("Раддул муҳтор" китоби).
Аллома Ибн Моза раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
إذا طاف للعمرة محدثاً أو جنباً، فما دام بمكة يعيد الطواف لأن الطواف ركن في العمرة
“Агар умра тавофини бетаҳорат ёки жунуб ҳолда бажарса, модомики Маккада турган бўлса, қайта тавоф қилади. Тавоф умрада рукн ҳисобланади” ("Муҳити Бурҳоний" китоби).
Аллома Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ бу борада шундай дейдилар:
وكذا لو ترك منه أي من طواف العمرة أقله ولو شوطا فعليه دم وإن أعاده أي الأقل منه سقط عنه الدم ولَوْ تَرَكَ كله أَو أكثره فعليه أن يطوفه حتما ولا يجزئ عنه البدل أصلا
“Шунингдек умра тавофининг озини гарчи бир айланасини бўлса ҳам тарк қилса, қўй сўйиш вожиб бўлади. Агар ана шу тарк қилган тавофини, яъни ўша озининг ўзини қайта қилса, қўй сўйиш соқит бўлади. Агар тавофнинг ҳаммаси ёки кўпи(масалан, тўрттаси)ни тарк қилса, ўша тарк қилинган тавофларни адо қилиши вожиб бўлади. Унинг ўрнига бошқа амал ўтмайди” ("Иршодус сорий" китоби). Валлоҳу аълам.
#Ҳаж_умра
❓1059-CАВОЛ: Умрада бетаҳорат тавоф қилиб қўйган бўлса ёки еттитадан кам тавоф қилган бўлса, жиноят қилган бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Умра тавофи умранинг рукни ҳисобланади. У бетаҳорат қилинса, жиноят бўлиб, жаримасига қўй сўйиш вожиб бўлади. Ҳали Маккада турган бўлса ва шу тавофини қайта қилса, қўй сўйиш соқит бўлади. Масалан, бир киши тавофда бир айланани бетаҳорат қилди ёки бир айланани қилмай, олти айланада тугатиб қўйди. Бунинг жоиз эмаслигини эҳромдан чиққандан кейин билди. Масжидул ҳарамга кириб ўша бир айланани қилиб қўйса, жарима соқит бўлади. Бу тавофни одатий тикилган кийимида қилаверади. Мийқот ёки Оиша розияллоҳу анҳо масжидига бориб эҳром боғлаб келмайди. Агар ватанига қайтиб кетган бўлса, қўй сўйиш вожиб бўлади. Қўй ҳарамда сўйилиши шарт бўлгани учун пулини юбориб, вакил орқали сўйдиради. Уйида сўйиши ҳисобга ўтмайди.
Бу ҳақида фиқҳий манбаларимизда келган маълумотларни тақдим этамиз:
وَلَوْ طَافَ لِلْعُمْرَةِ كُلَّهُ أَوْ أَكْثَرَهُ أَوْ أَقَلَّهُ وَلَوْ شَوْطًا جُنُبًا أَوْ حَائِضًا أَوْ نُفَسَاءَ أَوْ مُحْدِثًا فَعَلَيْهِ شَاةٌ لَا فَرْقَ فِيهِ بَيْنَ الْكَثِيرِ وَالْقَلِيلِ وَالْجُنُبِ وَالْمُحْدِثِ ... وَكَذَا لَوْ تَرَكَ مِنْهُ أَيْ مِنْ طَوَافِ الْعُمْرَةِ أَقَلَّهُ وَلَوْ شَوْطًا فَعَلَيْهِ دَمٌ وَإِنْ أَعَادَهُ سَقَطَ عَنْهُ الدَّمُ
“Агар умра тавофининг ҳаммасини ёки кўпроғини ёки озини, гарчи бир айлана бўлса ҳам жунуб, ҳайз, нифос, бетаҳорат ҳолатда қилган бўлса, зиммасига қўй сўйиш вожиб бўлади. Бунда оз ёки кўп, жунуб ёки бетаҳорат бўлишнинг фарқи йўқ... Шунингдек, умра тавофининг озини, гарчи бир айланасини бўлса ҳам тарк қилган бўлса, қўй сўйиш вожиб бўлади. Агар шу тавофни қайта қилса, қон соқит бўлади” ("Раддул муҳтор" китоби).
Аллома Ибн Моза раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
إذا طاف للعمرة محدثاً أو جنباً، فما دام بمكة يعيد الطواف لأن الطواف ركن في العمرة
“Агар умра тавофини бетаҳорат ёки жунуб ҳолда бажарса, модомики Маккада турган бўлса, қайта тавоф қилади. Тавоф умрада рукн ҳисобланади” ("Муҳити Бурҳоний" китоби).
Аллома Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ бу борада шундай дейдилар:
وكذا لو ترك منه أي من طواف العمرة أقله ولو شوطا فعليه دم وإن أعاده أي الأقل منه سقط عنه الدم ولَوْ تَرَكَ كله أَو أكثره فعليه أن يطوفه حتما ولا يجزئ عنه البدل أصلا
“Шунингдек умра тавофининг озини гарчи бир айланасини бўлса ҳам тарк қилса, қўй сўйиш вожиб бўлади. Агар ана шу тарк қилган тавофини, яъни ўша озининг ўзини қайта қилса, қўй сўйиш соқит бўлади. Агар тавофнинг ҳаммаси ёки кўпи(масалан, тўрттаси)ни тарк қилса, ўша тарк қилинган тавофларни адо қилиши вожиб бўлади. Унинг ўрнига бошқа амал ўтмайди” ("Иршодус сорий" китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramThis media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Умра
❓Умрага борган аёл узрли ҳолатда масжидга киролмайдими?
Абдуғофур домла Ниёзқулов
🔗 Улашинг: @diniysavollar
❓Умрага борган аёл узрли ҳолатда масжидга киролмайдими?
Абдуғофур домла Ниёзқулов
Ўзбекистон мусулмонлари идорасиYouTube | Instagram | Facebook
Фатво маркази бош мутахассиси
🔗 Улашинг: @diniysavollar