Аллоҳдан қўрққан психотроп сотмайди, оғир гуноҳни бўйнига олмайди!

Муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

Муфтий Нуриддин домла ҳазратларининг Нур-Султон шаҳрида жойлашган марказий масжиддаги суҳбатлари: "Имони мукаммал бўлганларга жаннат муборак бўлсин!"

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

#Муфтий #Видео_лавҳа
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

БУ КЕЛИШУВ РИБОГА КИРАДИМИ?
#савдо #насия_савдо

❓835-CАВОЛ: Бир танишим 3000$ га машина сотиб олди, кейин ўша машинани манга викупка яъни ўзимга қоладиган қилиб берди. Ўша машинани ман 24 ойда 6000$ қилиб бераман. Лекин бошланғич тўлов бермаганман, яъни шапка бермаганман. Бу келишув рибога кирадими ёки кирмайдими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу рибога кирмайди. Балки бу савдо насия савдо бўлиб, насия бўлгани учун табиийки нақд савдога қараганда баҳоси қимматроқ бўлади. Бу ҳақида замонамизнинг етук уламоларидан Фазилатли Шайх Муҳаммад Тақий Усмоний шундай дейдилар:

أما الائمة الأربعة وجمهور الفقهاء والمحدثين فقد اجازوا البيع المؤجل بأكثر من سعر النقد بشرط أن يبت العاقدان بأنهبيع مؤجل بأجل معلوم وبثمن متفق عليه عند العقد

Тўрттала мазҳаб имомлари ва фуқаҳо муҳаддислар жумҳури насияни нақднинг баҳосидан қимматроқ сотиш савдосига ижозат берганлар. Лекин, олувчи ва сотувчи муайян муддатга ва келишув вақтидаги муайян нархга узил-кесил келишиб олишлари шарт. (“Буҳусун фи қозоя фиқҳийя муъасиро” китоби).

Шундан кўриниб турибдики, нақдга кўра насияга қимматга сотиш жоиз, бўлиб тўлашга келишиш ҳам жоиз. Лекин келишилган муддат тайин бўлиши ва савдони нақд ёки насиядан қайси бирига эканлиги, келишув вақтида тайин топиши шарт. Агар икки томон “Нақдга олсанг фалонча, насияга олсанг фалонча” деб иккисидан бирига узил-кесил келишиб олинмаса, савдо фосид бўлади.

Насия савдо билан сотиб олинган нарса ҳам тўлиқ харидорнинг тасарруфига ўтади ва харидор сотувчидан (пулни нақд бермагани учун) маҳсулотнинг нархига қарздор бўлиб қолади. Бундан кейин сотувчи харидордан фақат пулни сўрайди, машинани эмас. Бунинг устига насиянинг муддати тўлгач, харидор пулни тўлай олмаса, яна қўшимча нарх қўйиш (баъзилар буни жарима дейди) жоиз эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

ҚАЗО-ҚАДАРНИ ДУО ҚАЙТАРАДИМИ?
#ақида

❓836-CАВОЛ: Қазойи қадарни дуо қайтарадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Термизий ривоятида: “Албатта, дуо нозил бўлган ва энди нозил бўладиган (касаллик, мусибат каби)ларда нафъ беради”.

Салмон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Қазони фақат дуо қайтаради, умрни фақат яхшиликлар зиёда қилади” (Термизий ривояти).

Ушбу ҳадисларнинг зоҳиридан қазо-қадар ўзгариши тушунилади. Аммо Аҳли сунна вал жамоъа ақидасига кўра қазо-қадар ўзгармайди. Зоҳиридан қараганда икки бир бирига қарама қарши тушунча пайдо бўлмоқда.

Муҳаммад Саъид Рамазон Бутий:
Баъзи одамлар қазо ва қадарга иймон келтириш сабабларга мурожаат қилишга ҳожат қолдирмайди деб ўйлайдилар. Масалан касал одам шифо топиш учун дори дармонга муҳтож эмас. Чунки унинг тақдирида шифо топиш ёзилган бўлса, шифо топаверади. Ризқ тақдирга ёзилган бўлса, Аллоҳ ризқ бераверади, касбга – ишлашга ҳожат йўқ деб ўйлайдилар. Бу нотўғри эътиқоддир.

Чунки тақдирда фақат натижалар ёзилган эмас. Балки натижаларга олиб борувчи сабаблар ҳам ёзилган. Ҳамма нарса тақдирда битилган. Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда пайғамбар алайҳиссалом айтадилар: “Ҳар нарса тақдир биландир. Ҳатто ожизлик ва топқирлик ҳам” (Табароний ривояти).

Шунга кўра бир инсонга касаллик етиши Аллоҳнинг тақдири билан бўлгани каби, унинг табибга ва дори дармонга мурожаат қилиб, шифо топиши ҳам тақдир биландир.

Масалан Аллоҳ таоло Собиқ азалий илмида фалон банданинг муаййан вақтда касаллик чангалига тушишини билган. Ҳудди шунингдек, ўша фалончи Аллоҳга тазарруъ қилиб, шифо сўрашини ёхуд садақотлар қилиб, унинг баракотидан шифо беришини сўрашини билган. Ҳамда унинг дуосини ижобат қилиши ёхуд ажали етгани сабаб дуосини ижобат қилмалигини ҳам билган. Хуллас мазкур воқеъалар силсиласининг ҳаммаси тақдирда мавжуддир.

Хулоса қилиб айтганда тақдирни ўзгартирувчи дуонинг ўзи ҳам тақдирда битилгандир.

“Мазкур иккала ҳадис бир-бирига зид эмас. Ҳа, Аллоҳ таоло халойиқнинг миқдорларини осмонлару ерни яратишидан эллик минг йил олдин битиб қўйган, Унинг битиб қўйганида асло ўзгариш бўлмайди. Лекин У зот рўй берадиган ушбу нарсаларга азалий сабабларни тайин қилган. Яъни солиҳ амаллар саодатга эришиш учун қўйилган азалий сабаблар бўлса, ёмон амаллар бадбахт бўлиш учун азалий сабаблардир. Шунингдек, яхшилик, гўзал хулқли бўлиш ва қариндошлик алоқаларини боғлаш каби амаллар ҳам азалий сабаблар қаторига киради” (Ҳофиз Абул Қосим Лалкоий. “Шарҳу эътиқоди аҳли сунна” 3-жуз. “Мактабатуш шомила”. – Б. 18.).
Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

#Савол_жавоб

Мусофир кишига тегишли баъзи масалалар баёни

Ғуломиддин домла Холбоев

Саволларингизни қуйидаги манзилга юборинг ⬇️
🌐 https://savollar.muslim.uz
📲 @SavollarMuslimUzBot

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ИНЖИЛ ВА ТАВРОТ КИТОБЛАРИНИ ЎРГАНИШ ЖОИЗМИ?
#ақида

❓837-CАВОЛ: Инжил, Таврот каби китобларни ва бошқа динларни ўрганиш жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ҳар бир мусулмон Таврот, Инжил, Забур китоблари ва Иброҳим алайҳиссаломга туширилган саҳифаларга имон келтириши зарур. Аммо бундан аввалги самовий китобларни ҳам Қуръон каби ўқилиши мумкин, деган хулоса чиқарилмайди. Чунки Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи васаллам Тавротнинг айрим саҳифаларини ўқиётган Умар розияллоҳу анҳуни кўриб ғазабландилар ва бундай деганлар:

أفي شك أنت يا ابن الخطاب ؟ لقد جئتُكم بها بيضاء نقيةً ، لو كان موسى حياً ما وسعه إلا اتباعي

яъни: "Менга шак қилаяпсанми, эй Хаттобнинг ўғли? Мен у (дин)ни сизларга оппоқ, покиза ҳолда келтирдим. Агар Мусо тирик бўлганда менга эргашишдан бошқа чораси бўлмас эди".

Шунинг учун аввал ўзимизни динимизни тўлиқ ва мукаммал ўрганинг. Ақида, ибодат ва муомала масалаларини устозлардан ва асл манбалардан атрофлича ўзлаштиринг. Ана шунда сизда ўз динингиз таълимотларини бошқасига қориштириб қўймаслик малакаси пайдо бўлади. Бу деганимиз бир-иккита китобдан айрим маълумотларни ўрганиб олиб мен Исломни ўзлаштирдим, энди бошқа дин китобларини ўқишга ҳаққим бор, дегувчиларга рухсат дегани эмас.

Шунингдек, Пайғамбар алайҳиссалом зинокорларга жазо бериш масаласида ҳукм сўраб юзланган яҳудийларга ўз китобларида ҳам бу жиноятга жазо бор эканлигини исботлаш учун Тавротга мурожаат қилганлари ривоят қилинган. Бундан келиб чиқадики, ўз динини пухта билиб амал қиладиган етук мутахассис бўлган одамни бошқа дин адабиётларини муайян, раддия беришга ўхшаш мақсадларда мутолаа қилишга ҳаққи бўлади. Акс ҳолда, яъни ҳар ким ҳам ўзга динлар адабиётларини билиб-билмасдан ўқиб, миссионерлар тузоғига илиниб қолиши ҳеч гап эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

Муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари:

Расул алайҳиссаломнинг уммат ҳаққига қилган беш маҳал дуолари

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ИМОМ "РОББАНАА ЛАКАЛ ҲАМД"НИ АЙТАДИМИ?
#намоз

❓838-CАВОЛ: Имомга ўтган одам “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”дан кейин ўзи ҳам “Роббанаа лакал ҳамд” дейдими ёки фақат эргашганлар айтадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Жамоат намозида имом “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни айтади. “Роббанаа лакал ҳамд”ни эргашганлар айтади. Буни имом айтмайди. Бу икки калима имом ва эргашганлар ўртасида тақсим қилинган. Биринчиси имомга, кейингиси эргашганларга тегишли бўлади. Ёлғиз намоз ўқийдиган киши иккисини ҳам айтади.

“Фатавои ҳиндия” китобида қуйидагилар келади:

إِنْ كَانَ إمَامًا يَقُولُ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ بِالْإِجْمَاعِ، وَإِنْ كَانَ مُقْتَدِيًا يَأْتِي بِالتَّحْمِيدِ وَلَايَأْتِي بِالتَّسْمِيعِ بِلَا خِلَافٍ، وَإِنْ كَانَ مُنْفَرِدًا الْأَصَحُّ أَنَّهُ يَأْتِي بِهِمَا، كَذَا فِي الْمُحِيطِ.

Имом бўлган инсон “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни айтади. Муқтадий-эргашувчи “Роббанаа лакал ҳамд”ни айтади, лекин “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни айтмайди ва бунда ихтилоф йўқ. Инсон ўзи намоз ўқиётган бўлса, иккисини ҳам айтади. "Муҳийт" да ҳам шундай келган. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

🔴ЖОНЛИ: Сийрати Набавия -Мадинада Пайғамбаримизнинг ижтимоий ва маданий соҳадаги таълим-тарбиялари 54-дарс, 30.11.21

Youtube орқали томоша қилиш

Facebook орқали томоша қилиш

Instagram орқали томоша қилиш

Telegram voice орқали эшитиш

🟢 ITV орқали томоша қилиш (tas-ix)

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

ЎТИРГАН ҲОЛАТДАГИ УЙҚУ ТАҲОРАТНИ БУЗАДИМИ?
#таҳорат

❓839-CАВОЛ: 1-2 дақиқалик ўтирган ҳолатдаги уйқу таҳоратни бузадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ўтириб ухлашнинг бир неча хил кўринишлари бор. Баъзиларида таҳорат синади, баъзиларида синмайди.

Чордона қуриб ўтириб, ёки аёлларнинг ўтириш (оёғини бир томондан чиқариб, кетини ерга қўйиб ўтириш)идек ўтириб ухлаганда таҳорат синмайди.

Бир киши ўтириб ухлаб, эгилиб-эгилиб кетса, гоҳида кети ердан узилса, Шамсул аимма Ҳалвоний айтадилар: "Мазҳабнинг зоҳирига кўра бу ҳолат таҳоратни синдирмайди". Бир киши ўтириб ухлаб, юзи билан ё ёнбоши билан йиқилди, йиқилишидан аввал, ё йиқилаётганда, ё йиқилганданоқ ўйғонса, таҳорати синмайди. Йиқилгандан кейин бироз ухлаган ҳолда қолиб, кейин ўйғонса, таҳорати синади.
Олдинга эгилиброқ, товонига кетини қўйиб ўтириб ухласа, унга таҳорат қилиш шарт эмас.

Бир нарсага суяниб ухлаётган одамни (фаразан) суянган нарсаси олиб ташланса, йиқилиб кети ердан узилса, ҳеч шубҳасиз таҳорати синади, кети ердан узилмаса, саҳиҳ сўзга кўра таҳорати синмайди. Бу ҳолатларда уйқу ғолиб келиши ёки ўзи қасддан ухлашининг фарқи йўқ ("Фатвои ҳиндия" китоби).

Демак, 1-2 дақиқалик ўтириб ухлаш, агар йиқилиб ухлаб қолмаса, таҳоратни бузмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

#Исломий_ақида_дарслари

20-дарс Гуноҳкорни кофир санаш қайси тоифанинг ақидаси?

📝 Савол ва фикр-мулоҳазалар учун:
@AqidaDarsiBot

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#Видео_лавҳа

Ҳалол меҳнат қилувчилар Аллоҳ йўлида юрувчилардир

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ҚУЁН ГЎШТИ ҲАЛОЛМИ?
#ҳалол_ҳаром

❓840-CАВОЛ: Қуён гўштини ейиш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қуён динимизда гўшти ҳалол қилинган ҳайвонлар сирасига киради. Чунки Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам уни танаввул қилганлари манбаларда келтирилган.
عن أنس بن مالك ـ رضى الله عنه ـ قَال: أَنْفَجْنَا ـ أي أَثَرْنا وَنَفَّرْنَا ـ أرنبًا بمرِّ الظهران فسعى القوم عليها فلغبوا ـ تعبوا وعجزوا ـ فأدركْتها فأخذْتها وأتيت بها أبا طلحة، فذبحها وبعث إلى النبي ـ صلى الله عليه وسلم ـ بِوَرِكِهَا وفخْذها فَقَبِلَهُ. (رواه الإمام البخاري).
Анас разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда шундай дейилади: “Биз бир қуённинг изига тушдик. Одамлар тута олмасдан, чарчашиб, кетиб қолишди. Мен пойлаб ўтириб, уни тутиб олиб, отам Абу Талҳанинг олдига олиб келдим. Отам уни сўйиб, бир сонини Пайғамбар алайҳиссаломга мендан бериб юбордилар. У зот уни қабул қилиб олдилар", — деганлар (Имом Бухорий ривоятлари).
Шунинг учун ҳам Имом Абу Ҳанифа, Молик, Шофеъий ва Аҳмад раҳимаҳумулоҳлар каби Аҳли сунна мазҳаббошиларининг барчалари қуён гўштини ейишни ҳалол, дейишган. Шунингдек, фиқҳий манбаларимиздан "Мухтасар ал-Виқоя” китобида:
وَ حَلَّ الْأَرْنَبُ مَعَ الذَّكَاةِ
“Қуён “бисмиллоҳ” айтиб сўйиш билан ҳалол бўлади”, дейилган.
Лекин шунга қарамай кейинги пайтларда Аҳли сунна уламолари деярли иттифоқ қилишган ушбу масала ҳақида кўплаб саволлар туғиляпти. Ҳақиқатан ҳам тўрт мазҳаббоши имомлардан бошқа айрим уламолар қуён гўштини макруҳ дейишган ва улар ўз сўзларига қуйидаги ҳадисни далил қилиб келтиришган:
عن خزيمة بن جزء ـ رضي الله عنه ـ قال: قلت: يا رسول الله ما تقول في الأرنب؟ قال ـ صلى الله عليه وسلم ـ لا آكله ولا أُحَرِّمه” قال: فقلت: ولم يا رسول الله؟ قال ” إني أحسب أنها تَدْمِى” أي تَحيض
Хузайма ибн Жаз разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: "Мен, ё Расулаллоҳ, қуён борасида нима дейсиз?" дедим. Шунда У Зот: "Мен емайман ҳам ҳаром қилмайман ҳам", дедилар. Шунда мен: "Нима учун, ё Расулаллоҳ?" дедим. У Зот: "Уни қон кўради, деб ҳисоблайман", дедилар. Яъни, ҳайз кўради".
Бу ҳадисга бир неча томондан жавоб бериш мумкин. Биринчидан, ушбу ҳадисда Пайғамбар алайҳиссалом фақат ўзлари истеъмол қила олмасликларини баён қилмоқдалар ва уни умматларига тақиқламаяптилар. Иккинчидан, бу ерда емайман, деган бўлсалар, бошқа ўринда уларни ҳадя қилиб берилган пиширилган қуён гўштини қабул қилганликлари келтирилади. Яна бир ҳадисда эса ейишга буюрганлари келган:
عن محمد بن صفوان أنه صاد أرنبين فذبحهما بمَرْوَتَيْن ـ حَجَرَيْن لهما حدٌّ ـ وأتي النبي ـ صلى الله عليه وسلم ـ فأمره بأكْلهما. (رواه أحمد والنسائي)
Муҳаммад ибн Сафвон разияллоҳу анҳу иккита қуённи овлаб, ўткир тиғли тош билан сўйдилар ва Пайғамбар алайҳиссаломга келтирдилар. Ва у Зот ейишга буюрдилар. (Имом Аҳмад ва Насоийлар ривоятлари).
Хулоса сифатида шуни айтиш мумкинки, қуён Аллоҳ таоло биз бандаларга ҳалол қилган кўплаб ҳайвонлар қаторига кирар экан. Бу борадаги маълумотларни тўлиқ ва атрофлича ўрганмасдан туриб, ҳукм бериш, Аллоҳ ва Расули номидан илмсиз гапиришга кириб қолади. Қолаверса, ҳалолни ҳаром дейиш ёки ҳаромни ҳалол дейиш нақадар оғир гуноҳ эканлиги ҳар биримизга аён. Шунинг учун ҳам шариат ҳукмларини баён қилишда доимо эҳтиёт бўлиш керак. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

🔴 ЖОНЛИ: Ҳадис илмини ўрганамиз (56-дарс, 02.12.21)

Youtube орқали томоша қилиш

Facebook орқали томоша қилиш

Instagram орқали томоша қилиш

Telegram voice орқали эштиш

🟢 ITV орқали тамоша қилиш (tas-ix)

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

Жума куни ушбу 8 амални бажаришни унутманг!

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

#Видео_лавҳа
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

Жума айёмингиз муборак бўлсин!

Улашинг: @diniysavollar

#Қуръон #қироат

Каҳф сураси (тўлиқ)
Шайх Алижон қори

Улашинг: @diniysavollar

#Видео_лавҳа

Намознинг бош мияга фойдали таъсири яна бир бор исботланди

Youtube | Tas-ix | Facebook | Instagram

🔗 Улашинг: @diniysavollar

🔴ЖОНЛИ: Жума маърузаси —Дунё оҳират экинзоридир
03.12.21

Youtube орқали томоша қилиш

Facebook орқали томоша қилиш

Telegram voice орқали эшитиш

🟢 ITV орқали томоша қилиш (tas-ix)

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

УКОЛ ОЛИШ РЎЗАНИ БУЗАДИМИ?
#рўза

❓841-CАВОЛ: Укол олиш билан рўза бузиладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Замонамиздаги кўпчилик уламолар томирдан укол олиш рўзани бузади, дейишган. Чунки томирдан юборилган дори қон томир орқали жавфга – одамнинг ички аъзоларига тарқалади. Бу эса шариатимиз бўйича рўзани бузуилишига олиб келади. Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳу:

"إنما الإفطار مما دخل وليس مما خرج" (رواه أبو يعلى الموصلى)

“Рўзанинг очилиши баданга кирган нарса сабабидандир, бадандан чиққан нарса сабабидан эмас”, - деганлар (Абу Яъло ривояти).

Мушак(мускул)га қилинган укол эса ундай эмас. Яъни, игна орқали юборилган дори жавф – одамнинг ички органига етиб бормайди, балки мушак орқали таъсир қилади. шунинг учун мушакдан қилинган укол рўзани бузмайди.

Шундай бўлсада, баъзи уламолар эҳтиёт юзасидан мушак орқали қувват бўлувчи уколлардан тийилиб туриш кераклигини таъкидлайдилар. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok

🔴ЖОНЛИ: ДИНИЙ САВОЛ-ЖАВОБ (56-сон, 03.12.21)

Youtube орқали томоша қилиш

Facebook орқали томоша қилиш

Instagram орқали томоша қилиш

Telegram voice орқали эштиш

🟢 ITV орқали тамоша қилиш (tas-ix)

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar