Forwarded from Muslim.uz
Forwarded from Muslim.uz
Қурбонлик ва ийд куни одоблари
https://muslim.uz/index.php/rus/maqolalar/item/22022
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar
https://muslim.uz/index.php/rus/maqolalar/item/22022
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar
#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Қурбонлик гўштидан ўзга дин вакилларига ҳам бериш мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қурбонлик гўштидан мусулмон бўлмаган кишига бериш жоиз. Фиқҳий манбаларимизда бу ҳақда шундай дейилган: “Қурбонлик гўштидан бойга, фақирга, мусулмонга ва ғайридинга беришлик мумкин”. (“Фатвои Ҳиндия” китоби, 5-жилд, 300-бет). Валлоҳу аълам.
❓CАВОЛ: Қурбонлик гўштидан ўзга дин вакилларига ҳам бериш мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қурбонлик гўштидан мусулмон бўлмаган кишига бериш жоиз. Фиқҳий манбаларимизда бу ҳақда шундай дейилган: “Қурбонлик гўштидан бойга, фақирга, мусулмонга ва ғайридинга беришлик мумкин”. (“Фатвои Ҳиндия” китоби, 5-жилд, 300-бет). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво ҳайъати.
#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Мен ҳайит кунлари қазо намозларимни ўқисам такбири ташриқ айтаманми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бир киши такбири ташриқ кунлари (яъни, арафа, ҳайит ва ундан кейинги уч кун) намозни қазо қилса ва ўша кунларда қазосини ўқиса такбири ташриқ айтади. Лекин такбири ташриқ кунларида қазо қилинган намозни кейинчалик, ташриқ кунларидан сўнг ўқиса ёки келаси йилги ташриқ кунлари ўқиса такбири ташриқ айтмайди. (“Фатвои Ҳиндия” китоби, 1-жилд, 152-бет). Валлоҳу аълам.
❓CАВОЛ: Мен ҳайит кунлари қазо намозларимни ўқисам такбири ташриқ айтаманми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бир киши такбири ташриқ кунлари (яъни, арафа, ҳайит ва ундан кейинги уч кун) намозни қазо қилса ва ўша кунларда қазосини ўқиса такбири ташриқ айтади. Лекин такбири ташриқ кунларида қазо қилинган намозни кейинчалик, ташриқ кунларидан сўнг ўқиса ёки келаси йилги ташриқ кунлари ўқиса такбири ташриқ айтмайди. (“Фатвои Ҳиндия” китоби, 1-жилд, 152-бет). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво ҳайъати.
УКАМ ОНАМДАН ҚОЛГАН МЕРОСНИ ТАЛАБ ҚИЛМОҚДА
#мерос
❓469-CАВОЛ: Биз икки ака-укамиз. Ота-онамиз ажралишган ва биз 5-6 ёш бўлганимизда онамиз вафот этганлар. Ҳозир мен 28 ёшда оилалиман. Укам 27 ёшда бир ўртоғиникида яшаб юрибди. Онамиздан қолган уй 14 минг долларга сотилган, уни пулидан машина олинган, 2 минг доллари эса тотализатор ўйнаб ютқазилган. Укам уйни сотилганига норози бўлди, машинани беришни сўраяпти. Унга машинани беришимиз керакми? Берсак эртага ҳеч нарсасиз қолади, деб ўйлаяпмиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Аввало, онадан қолган барча мол мулк меросхўрлар ўртасида тақсимланиши керак. Мабодо марҳумани ота-онаси тирик бўлса, улар ҳам меросдан улуш олади. Агар улар бўлишмаса, барча мол-мулк ака-ука ўртасида тенг бўлинади. Уканинг даъвосида жон бор, чунки меросда унинг ҳам ҳаққи бўла туриб уй сотилган. Қимор ўйнаб ютқазилган пул ҳам жойига қайтарилиши керак, чунки у ҳам мерос молидандир. Қайтара олмаса меросдаги пулидан ўшанча миқдор ажратиб, чиқариб юборилади. Агар ҳақиқатан ҳам ука қўлига тушган молни тезда исроф қилиб талофатга учратадиган бўлса, меросини уй шаклида беришга ёки талофат етмайдиган ҳолатда етказишга ҳаракат қилинглар. Лекин молни яхши тасарруф қиладиган йигит бўлса, меросни ўзи хоҳлаган кўринишда олишга ҳаққи бор. Унинг ҳаққини ака тўса олмайди.
Ака сифатида ўртадаги силаи-раҳмни боғлашга ташаббус кўрсатинг. Уйли-жойли, оилали бўлишига ёрдам қилинг. Гапи ўтадиган кишилар орқали насиҳат қилдиринглар.
Бу мавзуда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: “Аллоҳ (ҳаётингизни) турғизиш (воситаси) қилган молларингизни эси пастларга берманг. Уларни ўша моллардан ризқлантиринг, кийинтиринг ва уларга яхши сўзлар айтинг” (Нисо сураси, 5-оят).
“Эси пастлар” – мол мулкини яхши тасарруф қила олмайдиган етимлардир. Аммо, уламолар бу ҳукмни умумлаштириб, молу мулкни яхши тасарруф қила олмайдиган ҳар бир кишини эси пастларга қўшганлар.
Биз оятда “эси паст” деб таржима қилаётган ибора арабчада “сафиҳ” дейилади. Кўплиги “суфаҳаа” бўлади. Аслида бу ибора енгиллик маъносини англатади. Шундан келиб чиқиб, эси пастларни “мол-мулк тасарруфига енгилтакларча муносабатда бўлувчилар” дейишимиз мумкин.
Аллоҳ (ҳаётингизни) турғизиш (воситаси) қилган молларингизни эси пастларга берманг. Бу амрнинг баёнида “молларини” демасдан, “молларингизни” деб хитоб қилинишида ҳам катта ҳикмат бор. Қуръони карим эси пастларнинг шахсий-ҳуқуқий молларига ҳам жамоатнинг моли деб қарамоқда. Демак, мусулмонлар қўлидаги мол-мулк айни вақтда мусулмон жамоасининг ҳам мол-мулки ҳисобланади. Ўша мол бекордан-бекорга совурилмаслиги учун жамоат ҳам жавобгардир. (“Тафсири ҳилол” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#мерос
❓469-CАВОЛ: Биз икки ака-укамиз. Ота-онамиз ажралишган ва биз 5-6 ёш бўлганимизда онамиз вафот этганлар. Ҳозир мен 28 ёшда оилалиман. Укам 27 ёшда бир ўртоғиникида яшаб юрибди. Онамиздан қолган уй 14 минг долларга сотилган, уни пулидан машина олинган, 2 минг доллари эса тотализатор ўйнаб ютқазилган. Укам уйни сотилганига норози бўлди, машинани беришни сўраяпти. Унга машинани беришимиз керакми? Берсак эртага ҳеч нарсасиз қолади, деб ўйлаяпмиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Аввало, онадан қолган барча мол мулк меросхўрлар ўртасида тақсимланиши керак. Мабодо марҳумани ота-онаси тирик бўлса, улар ҳам меросдан улуш олади. Агар улар бўлишмаса, барча мол-мулк ака-ука ўртасида тенг бўлинади. Уканинг даъвосида жон бор, чунки меросда унинг ҳам ҳаққи бўла туриб уй сотилган. Қимор ўйнаб ютқазилган пул ҳам жойига қайтарилиши керак, чунки у ҳам мерос молидандир. Қайтара олмаса меросдаги пулидан ўшанча миқдор ажратиб, чиқариб юборилади. Агар ҳақиқатан ҳам ука қўлига тушган молни тезда исроф қилиб талофатга учратадиган бўлса, меросини уй шаклида беришга ёки талофат етмайдиган ҳолатда етказишга ҳаракат қилинглар. Лекин молни яхши тасарруф қиладиган йигит бўлса, меросни ўзи хоҳлаган кўринишда олишга ҳаққи бор. Унинг ҳаққини ака тўса олмайди.
Ака сифатида ўртадаги силаи-раҳмни боғлашга ташаббус кўрсатинг. Уйли-жойли, оилали бўлишига ёрдам қилинг. Гапи ўтадиган кишилар орқали насиҳат қилдиринглар.
Бу мавзуда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: “Аллоҳ (ҳаётингизни) турғизиш (воситаси) қилган молларингизни эси пастларга берманг. Уларни ўша моллардан ризқлантиринг, кийинтиринг ва уларга яхши сўзлар айтинг” (Нисо сураси, 5-оят).
“Эси пастлар” – мол мулкини яхши тасарруф қила олмайдиган етимлардир. Аммо, уламолар бу ҳукмни умумлаштириб, молу мулкни яхши тасарруф қила олмайдиган ҳар бир кишини эси пастларга қўшганлар.
Биз оятда “эси паст” деб таржима қилаётган ибора арабчада “сафиҳ” дейилади. Кўплиги “суфаҳаа” бўлади. Аслида бу ибора енгиллик маъносини англатади. Шундан келиб чиқиб, эси пастларни “мол-мулк тасарруфига енгилтакларча муносабатда бўлувчилар” дейишимиз мумкин.
Аллоҳ (ҳаётингизни) турғизиш (воситаси) қилган молларингизни эси пастларга берманг. Бу амрнинг баёнида “молларини” демасдан, “молларингизни” деб хитоб қилинишида ҳам катта ҳикмат бор. Қуръони карим эси пастларнинг шахсий-ҳуқуқий молларига ҳам жамоатнинг моли деб қарамоқда. Демак, мусулмонлар қўлидаги мол-мулк айни вақтда мусулмон жамоасининг ҳам мол-мулки ҳисобланади. Ўша мол бекордан-бекорга совурилмаслиги учун жамоат ҳам жавобгардир. (“Тафсири ҳилол” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Агар одам намоз ўқимаса қурбон ҳайитида қилган қурбонлиги қабул бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Намоз ва қурбонлик қилиш алоҳида алоҳида ибодатлардир. Уларнинг қабули бир-бирига боғлиқ эмас. Намоз ҳар бир балоғатга етган эркак ва аёлга фарз қилинган бўлса, қурбонлик бойлик даражасига етган кишиларга вожибдир. Лекин ўрни келганда шуни эслатиб ўтамизки, намознинг фарзлиги яна ҳам қувватли ва кунига беш марта такрорланади. Уни тарк қилиш билан бир кунда беш марта гуноҳкорлик содир бўлади. Ҳам намознинг, ҳам қурбонликнинг савобига эришиш қандай ҳам яхши! Аллоҳ таоло барчамизга ибодатларини қоим қилишда тавфиқ берсин. Валлоҳу аълам.
❓CАВОЛ: Агар одам намоз ўқимаса қурбон ҳайитида қилган қурбонлиги қабул бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Намоз ва қурбонлик қилиш алоҳида алоҳида ибодатлардир. Уларнинг қабули бир-бирига боғлиқ эмас. Намоз ҳар бир балоғатга етган эркак ва аёлга фарз қилинган бўлса, қурбонлик бойлик даражасига етган кишиларга вожибдир. Лекин ўрни келганда шуни эслатиб ўтамизки, намознинг фарзлиги яна ҳам қувватли ва кунига беш марта такрорланади. Уни тарк қилиш билан бир кунда беш марта гуноҳкорлик содир бўлади. Ҳам намознинг, ҳам қурбонликнинг савобига эришиш қандай ҳам яхши! Аллоҳ таоло барчамизга ибодатларини қоим қилишда тавфиқ берсин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво ҳайъати.
#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Тунда намоз ўқиётганимда баъзан чивин ҳашаротлар чақиб ташлаяпти. Иложи борича чидашга ҳаракат қиляпман. Лекин баъзида қўлим билан уриб ташлайман шу ишим тўғрими.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бундай вазиятларда зарарни дафъ қилиш учун зарурат миқдорича қўлини ҳаракатлантириши жоиз. Намоз асносида кетма-кет уч маротабадан кўп ҳаракат қилмаслик керак. Фиқҳий китобларимизда намозхоннинг сажда қиладиган жойида майда тошлар бўлса, уларни намозда турган ҳолида қўли билан бир сидра тозалаши жоизлиги айтилган. Валлоҳу аълам.
❓CАВОЛ: Тунда намоз ўқиётганимда баъзан чивин ҳашаротлар чақиб ташлаяпти. Иложи борича чидашга ҳаракат қиляпман. Лекин баъзида қўлим билан уриб ташлайман шу ишим тўғрими.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бундай вазиятларда зарарни дафъ қилиш учун зарурат миқдорича қўлини ҳаракатлантириши жоиз. Намоз асносида кетма-кет уч маротабадан кўп ҳаракат қилмаслик керак. Фиқҳий китобларимизда намозхоннинг сажда қиладиган жойида майда тошлар бўлса, уларни намозда турган ҳолида қўли билан бир сидра тозалаши жоизлиги айтилган. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво ҳайъати.
АЁЛ КИШИ ҒУСЛДА БОШИНИ ЮВИШИ ФАРЗ ЭКАНИ ҲАҚИДА
#ғусл
❓470-CАВОЛ: Эр-хотин яқинлик қилганда аёл сочларини ўриб, кейин бошига рўмол ўраб олса, сочларини ювмасдан масҳ тортиб қўйса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Жунуб бўлган аёл ғусл пайтида бошига фақат масҳ тортиш билан кифояланиши жоиз эмас. Аёл киши жинсий яқинликдан аввал сочларини маҳкам қилиб ўрган бўлса, жунуб бўлганидан кейин ғусл қилишда сочларининг ҳаммасига сув етказиш шарт бўлмайди. Балки, сочнинг остига яъни, бошга сув етказиш кифоя қилади. Осилиб турган ўрилган қисмини ювиш шарт эмас.
عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنِّي امْرَأَةٌ أَشُدُّ ضَفْرَ رَأْسِي فَأَنْقُضُهُ لِغُسْلِ الْجَنَابَةِ؟ قَالَ: لاَ إِنَّمَا يَكْفِيكِ أَنْ تَحْثِي عَلَى رَأْسِكِ ثَلاَثَ حَثَيَاتٍ ثُمَّ تُفِيضِينَ عَلَيْكِ الْمَاءَ فَتَطْهُرِينَ. (رواه الإمام مسلم و الإمام الترمذي)
Умму Салама разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
“Мен: “Эй Аллоҳнинг Расули, мен сочимни мустаҳкам қилиб ўрайдиган аёлман. Жунублик ғусли учун уни ёйишим керакми?” дедим. У зот: “Йўқ, сен учун бошинг устидан уч ҳовуч сув қуймоғинг кифоя қилур. Сўнгра устингдан сув қуясан. Бас, пок бўлурсан”, дедилар” (Имом Муслим ва Имом Термизий ривоят қилишган).
Ушбу ҳадисдан жинсий алоқа пайтида сочи ўрилган аёл жунубликдан ғусл қилганда ўрилган сочларини ёймаса ҳам жоизлиги тушунилмоқда. Фақат у сочининг остига яхшилаб сув етказиб, ғусл қилаверади. Ҳар сафар сочни ёйиб, яна ўриш машаққатидан аёлларга енгиллик бериш учун шариатимизда шундай қилишга рухсат берилган. Бошга яхшилаб сув етказиш билан ғуслдан кўзланган мурод ҳосил бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#ғусл
❓470-CАВОЛ: Эр-хотин яқинлик қилганда аёл сочларини ўриб, кейин бошига рўмол ўраб олса, сочларини ювмасдан масҳ тортиб қўйса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Жунуб бўлган аёл ғусл пайтида бошига фақат масҳ тортиш билан кифояланиши жоиз эмас. Аёл киши жинсий яқинликдан аввал сочларини маҳкам қилиб ўрган бўлса, жунуб бўлганидан кейин ғусл қилишда сочларининг ҳаммасига сув етказиш шарт бўлмайди. Балки, сочнинг остига яъни, бошга сув етказиш кифоя қилади. Осилиб турган ўрилган қисмини ювиш шарт эмас.
عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنِّي امْرَأَةٌ أَشُدُّ ضَفْرَ رَأْسِي فَأَنْقُضُهُ لِغُسْلِ الْجَنَابَةِ؟ قَالَ: لاَ إِنَّمَا يَكْفِيكِ أَنْ تَحْثِي عَلَى رَأْسِكِ ثَلاَثَ حَثَيَاتٍ ثُمَّ تُفِيضِينَ عَلَيْكِ الْمَاءَ فَتَطْهُرِينَ. (رواه الإمام مسلم و الإمام الترمذي)
Умму Салама разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
“Мен: “Эй Аллоҳнинг Расули, мен сочимни мустаҳкам қилиб ўрайдиган аёлман. Жунублик ғусли учун уни ёйишим керакми?” дедим. У зот: “Йўқ, сен учун бошинг устидан уч ҳовуч сув қуймоғинг кифоя қилур. Сўнгра устингдан сув қуясан. Бас, пок бўлурсан”, дедилар” (Имом Муслим ва Имом Термизий ривоят қилишган).
Ушбу ҳадисдан жинсий алоқа пайтида сочи ўрилган аёл жунубликдан ғусл қилганда ўрилган сочларини ёймаса ҳам жоизлиги тушунилмоқда. Фақат у сочининг остига яхшилаб сув етказиб, ғусл қилаверади. Ҳар сафар сочни ёйиб, яна ўриш машаққатидан аёлларга енгиллик бериш учун шариатимизда шундай қилишга рухсат берилган. Бошга яхшилаб сув етказиш билан ғуслдан кўзланган мурод ҳосил бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
АЖРАШМОҚЧИ БЎЛГАН ЭР ХОТИНИГА "УЧ ТАЛОҚ" ДЕЙИШИ КЕРАКМИ?
#талоқ
❓471-CАВОЛ: Хотинидан бутунлай ажрашмоқчи бўлган киши "уч талоқ" айтиши шартми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Уч талоқ айтиш шарт эмас, балки бу гуноҳ ишдир. Баъзилар хотинидан бутунлай ажралмоқчи бўлган киши “уч талоқ” қилиши керак экан деган мутлақо нотўғри фикрда юрадилар. Аслида ажрашмоқчи бўлган киши хотинига: “Сени бир талоқ қилдим” дейиши ҳам кифоя. Идда муддати ўтгандан кейин улар тўлиқ ажрашган ҳисобланадилар.
Бирданига “уч талоқ” айтиш гуноҳ ҳисобланади. Чунки бундай қилиш бир томондан Аллоҳ таоло бандага берган учта имкониятни бирданига йўқ қилиш бўлса, бошқа томондан қайта ярашиш имконини ҳам йўққа чиқаради. Бу мавзуда қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
قَالَ مَحْمُودُ بْنُ لَبِيدٍ أُخْبِرَ رَسُولُ اللهِ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم عَنْ رَجُلٍ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ ثَلاَثَ تَطْلِيقَاتٍ جَمِيعًا فَقَامَ غَضْبَانًا ثُمَّ قَالَ: أَيُلْعَبُ بِكِتَابِ اللهِ وَأَنَا بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ حَتَّى قَامَ رَجُلٌ وَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ أَلاَ أَقْتُلُهُ.(رَوَاهُ الامام النَّسَائِيُّ)
яъни: “Маҳмуд ибн Лабийд разияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга бир киши ўз хотинини жамлаб уч талоқ қўйгани хабар қилинди. Шунда У Зот ғазабланиб ўринларидан турдилар-да: “Мен ичингизда туриб, Аллоҳнинг китобини ўйин қилинадими?!” – дедилар. Ҳаттоки бир одам ўрнидан туриб: “Эй Расулуллоҳ! Уни қатл қилайми?” – деб юборди” (Имом Насаий ривояти).
Кўриб турганимиздек, бир йўла уч талоқ қилишдан Пайғамбаримиз ҳам, саҳобалар ҳам қаттиқ ғазабланишган. Демак, мусулмон киши Пайғамбари ёмон кўрган ишдан ўзини сақлаши керак. Ҳеч имкон қолмаса, рухсат бўлган бир талоқдан фойдаланиши мумкин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#талоқ
❓471-CАВОЛ: Хотинидан бутунлай ажрашмоқчи бўлган киши "уч талоқ" айтиши шартми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Уч талоқ айтиш шарт эмас, балки бу гуноҳ ишдир. Баъзилар хотинидан бутунлай ажралмоқчи бўлган киши “уч талоқ” қилиши керак экан деган мутлақо нотўғри фикрда юрадилар. Аслида ажрашмоқчи бўлган киши хотинига: “Сени бир талоқ қилдим” дейиши ҳам кифоя. Идда муддати ўтгандан кейин улар тўлиқ ажрашган ҳисобланадилар.
Бирданига “уч талоқ” айтиш гуноҳ ҳисобланади. Чунки бундай қилиш бир томондан Аллоҳ таоло бандага берган учта имкониятни бирданига йўқ қилиш бўлса, бошқа томондан қайта ярашиш имконини ҳам йўққа чиқаради. Бу мавзуда қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
قَالَ مَحْمُودُ بْنُ لَبِيدٍ أُخْبِرَ رَسُولُ اللهِ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم عَنْ رَجُلٍ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ ثَلاَثَ تَطْلِيقَاتٍ جَمِيعًا فَقَامَ غَضْبَانًا ثُمَّ قَالَ: أَيُلْعَبُ بِكِتَابِ اللهِ وَأَنَا بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ حَتَّى قَامَ رَجُلٌ وَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ أَلاَ أَقْتُلُهُ.(رَوَاهُ الامام النَّسَائِيُّ)
яъни: “Маҳмуд ибн Лабийд разияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга бир киши ўз хотинини жамлаб уч талоқ қўйгани хабар қилинди. Шунда У Зот ғазабланиб ўринларидан турдилар-да: “Мен ичингизда туриб, Аллоҳнинг китобини ўйин қилинадими?!” – дедилар. Ҳаттоки бир одам ўрнидан туриб: “Эй Расулуллоҳ! Уни қатл қилайми?” – деб юборди” (Имом Насаий ривояти).
Кўриб турганимиздек, бир йўла уч талоқ қилишдан Пайғамбаримиз ҳам, саҳобалар ҳам қаттиқ ғазабланишган. Демак, мусулмон киши Пайғамбари ёмон кўрган ишдан ўзини сақлаши керак. Ҳеч имкон қолмаса, рухсат бўлган бир талоқдан фойдаланиши мумкин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
ОНЛАЙН ТАРЗДА ШАРЪИЙ НИКОҲ ЎҚИШ ЖОИЗМИ?
#никоҳ
❓472-CАВОЛ: Ҳозирги кунда интернет алоқа воситалари орқали ёки телефон орқали никоҳланиш масаласи замонавий фиқҳий масалалардан ҳисобланади. Никоҳ ақдида келин бир жойда, куёв бошқа бир жойда бўлиши ва уларнинг мулоқотларини гувоҳлар бир пайтда эшитиши никоҳ ақди учун етарли ҳисобланадими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Замонамизнинг таниқли уламолари ва нуфузли фатво уюшмалари ушбу масалани атрофлича ўрганиб чиқиб, унга шаръий асосларга таяниб жавоб берганлар. Жумладан, Ироқ фатво ва даъват ишлари бўйича уламолар Кенгаши ҳамда Аллома Ваҳба Зуҳайлий, Мустафо Зарқо каби бир қатор уламолар онлайн тарзда ўқилган никоҳ ўқитиш алдов ва шариатни оёқ ости қилиш хавфи бўлмаган тақдирда шаръан жоиз ҳисобланади, деганлар (Манба: “Мажаллату ал-фиқҳил Исламий”2-жуз, 867-888 бетлар).
Шунингдек, Ислом Фиқҳи академияси Уламолар Кенгаши, Саудия арабистони Подшоҳлиги доимий Фатво қўмитаси, Покистоннинг “Дорул улум” Ислом университети Уламолар Кенгаши ҳамда Аллома Муҳаммад Юсуф Баннурий, Шайх Муҳаммад Тақий Усмоний каби кўплаб замонамиз уламолари онлайн тарзда ўқилган никоҳ маълум шаръий шартлар топилмаганлиги сабабли жоизмас, дея фатво эълон қилганлар (Манбалар: “Ислом фиқҳи академиясининг биринчи давра Қарорлари тўплами”нинг 10-бети, “Фатавойи дорул улум” 3-жуз, 558-559 бетлари, “Фатвойи Усмоний” 2-жуз, 204-бет).
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ҳанафий мазҳабимиз уламолари қадимдан ийжоб ва қабулнинг ҳам бир нечта шартлари мавжудлигини, шулардан бири у битта маконда содир бўлиши лозимлигини таъкидлашган. Аллома Алоуддин Косоний раҳимаҳуллоҳ ушбу шарт ҳақида жумладан шундай деганлар:
وأما الذي يرجع إلى مكان العقد فهو اتحاد المجلس إذا كان العاقدان حاضرين وهو أن يكون الإيجاب والقبول في مجلس واحد حتى لو اختلف المجلس لا ينعقد النكاح،
яъни: “Никоҳ ақдининг ўрнига тегишли бўлган шартига келсак, у икки никоҳланувчи (яъни, килин-куёв)нинг бир мажлисда ҳозир бўлишидир. Ийжоб (яъни, таклиф) ва қабул бир мажлисда бўлиши лозим. Агар мажлис бошқа-бошқа бўлса никоҳ боғланмайди” (“Бадоиъус-саноиъ” китоби).
Аллома Ҳаскафий раҳимаҳуллоҳ ҳам бу масалада шундай деган:
ومن شرائط الإيجاب والقبول: اتحاد المجلس لو حاضرين
яъни: “Ийжоб ва қабулнинг шартларидан яна бири икки никоҳланувчи бир мажлисда иштирок этиб, маконнинг бир бўлишидир” (“Дуррул мухтор” китоби).
Аллома Ибн Обидийн ушбу масалани Баҳр китобидан нақл қилиб, қуйидагича изоҳлайдилар:
فلو اختلف المجلس لم ينعقد، فلو أوجب أحدهما فقام الآخر أو اشتغل بعمل آخر بطل الإيجاب؛ ... ولو عقدا وهما يمشيان أو يسيران على الدابة لا يجوز، وإن كان على سفينة سائرة جاز. اهـ. أي؛ لأن السفينة في حكم مكان واحد
яъни “Никоҳда мажлис бошқа-бошқа бўлса никоҳ ақди боғланмайди. Агар никоҳланувчилардан бири ийжоб қилса иккинчиси ўрнидан туриб кетса ёки бошқа иш билан машғул бўлиб кетса ийжоб ботил бўлади... Агар юриб кетаётган ҳолларида ёки уловда кетаётган ҳолларида никоҳ ўқилса ҳам жоиз бўлмайди. Агар бир кемада кетишаётган бўлса бунда жоиз бўлади. Чунки кема бир макон ҳукмида бўлади” (“Раддул муҳтор” китоби).
Ушбу фиқҳий манбаларимиздан маълум бўлишича, шаръий никоҳ ақди пайтида никоҳланувчилар ва гувоҳлар бир мажлисда бўлиши зарур. Бу билан телефон, интернет ёхуд бошқа замонавий алоқа воситалари орқали никоҳ шаръан жоиз бўлмаслиги борасидаги уламоларнинг фатволари далил жиҳатдан устун эканини кўрсатади. Қолаверса, ҳозирги кунда никоҳдан турли алдов йўлларида фойдаланиш ҳолатлари кузатилмаслигига ҳеч ким кафолат бера олмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#никоҳ
❓472-CАВОЛ: Ҳозирги кунда интернет алоқа воситалари орқали ёки телефон орқали никоҳланиш масаласи замонавий фиқҳий масалалардан ҳисобланади. Никоҳ ақдида келин бир жойда, куёв бошқа бир жойда бўлиши ва уларнинг мулоқотларини гувоҳлар бир пайтда эшитиши никоҳ ақди учун етарли ҳисобланадими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Замонамизнинг таниқли уламолари ва нуфузли фатво уюшмалари ушбу масалани атрофлича ўрганиб чиқиб, унга шаръий асосларга таяниб жавоб берганлар. Жумладан, Ироқ фатво ва даъват ишлари бўйича уламолар Кенгаши ҳамда Аллома Ваҳба Зуҳайлий, Мустафо Зарқо каби бир қатор уламолар онлайн тарзда ўқилган никоҳ ўқитиш алдов ва шариатни оёқ ости қилиш хавфи бўлмаган тақдирда шаръан жоиз ҳисобланади, деганлар (Манба: “Мажаллату ал-фиқҳил Исламий”2-жуз, 867-888 бетлар).
Шунингдек, Ислом Фиқҳи академияси Уламолар Кенгаши, Саудия арабистони Подшоҳлиги доимий Фатво қўмитаси, Покистоннинг “Дорул улум” Ислом университети Уламолар Кенгаши ҳамда Аллома Муҳаммад Юсуф Баннурий, Шайх Муҳаммад Тақий Усмоний каби кўплаб замонамиз уламолари онлайн тарзда ўқилган никоҳ маълум шаръий шартлар топилмаганлиги сабабли жоизмас, дея фатво эълон қилганлар (Манбалар: “Ислом фиқҳи академиясининг биринчи давра Қарорлари тўплами”нинг 10-бети, “Фатавойи дорул улум” 3-жуз, 558-559 бетлари, “Фатвойи Усмоний” 2-жуз, 204-бет).
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ҳанафий мазҳабимиз уламолари қадимдан ийжоб ва қабулнинг ҳам бир нечта шартлари мавжудлигини, шулардан бири у битта маконда содир бўлиши лозимлигини таъкидлашган. Аллома Алоуддин Косоний раҳимаҳуллоҳ ушбу шарт ҳақида жумладан шундай деганлар:
وأما الذي يرجع إلى مكان العقد فهو اتحاد المجلس إذا كان العاقدان حاضرين وهو أن يكون الإيجاب والقبول في مجلس واحد حتى لو اختلف المجلس لا ينعقد النكاح،
яъни: “Никоҳ ақдининг ўрнига тегишли бўлган шартига келсак, у икки никоҳланувчи (яъни, килин-куёв)нинг бир мажлисда ҳозир бўлишидир. Ийжоб (яъни, таклиф) ва қабул бир мажлисда бўлиши лозим. Агар мажлис бошқа-бошқа бўлса никоҳ боғланмайди” (“Бадоиъус-саноиъ” китоби).
Аллома Ҳаскафий раҳимаҳуллоҳ ҳам бу масалада шундай деган:
ومن شرائط الإيجاب والقبول: اتحاد المجلس لو حاضرين
яъни: “Ийжоб ва қабулнинг шартларидан яна бири икки никоҳланувчи бир мажлисда иштирок этиб, маконнинг бир бўлишидир” (“Дуррул мухтор” китоби).
Аллома Ибн Обидийн ушбу масалани Баҳр китобидан нақл қилиб, қуйидагича изоҳлайдилар:
فلو اختلف المجلس لم ينعقد، فلو أوجب أحدهما فقام الآخر أو اشتغل بعمل آخر بطل الإيجاب؛ ... ولو عقدا وهما يمشيان أو يسيران على الدابة لا يجوز، وإن كان على سفينة سائرة جاز. اهـ. أي؛ لأن السفينة في حكم مكان واحد
яъни “Никоҳда мажлис бошқа-бошқа бўлса никоҳ ақди боғланмайди. Агар никоҳланувчилардан бири ийжоб қилса иккинчиси ўрнидан туриб кетса ёки бошқа иш билан машғул бўлиб кетса ийжоб ботил бўлади... Агар юриб кетаётган ҳолларида ёки уловда кетаётган ҳолларида никоҳ ўқилса ҳам жоиз бўлмайди. Агар бир кемада кетишаётган бўлса бунда жоиз бўлади. Чунки кема бир макон ҳукмида бўлади” (“Раддул муҳтор” китоби).
Ушбу фиқҳий манбаларимиздан маълум бўлишича, шаръий никоҳ ақди пайтида никоҳланувчилар ва гувоҳлар бир мажлисда бўлиши зарур. Бу билан телефон, интернет ёхуд бошқа замонавий алоқа воситалари орқали никоҳ шаръан жоиз бўлмаслиги борасидаги уламоларнинг фатволари далил жиҳатдан устун эканини кўрсатади. Қолаверса, ҳозирги кунда никоҳдан турли алдов йўлларида фойдаланиш ҳолатлари кузатилмаслигига ҳеч ким кафолат бера олмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
БИТТА ҚАБРГА ИККИТА МАЙЙИТНИ ҚЎЙИШ МУМКИНМИ?
#жаноза
❓473-CАВОЛ: Битта қабрга иккита маййитни қўйиш мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Одатдаги шароитда битта қабрга иккита маййит қўйилмайди. Лекин қабрдаги маййит чириб, тупроққа айланган бўлса, у қабрга яна бошқа маййитни дафн қилиш жоиз. Бир қабрга иккинчи маййитни қўйиш масаласида фиқҳий китобларимизда шундай дейилган:
وَلَوْ بُلِيَ الْمَيِّتُ وَصَارَ تُرَابًا جَازَ دَفْنُ غَيْرِهِ فِي قَبْرِهِ وَزَرْعُهُ وَالْبِنَاءُ عَلَيْهِ
яъни: “Қабрдаги маййит чириб, тупроққа айлангани маълум бўлса, шу қабрга бошқа маййитни қўйиш мумкин. Шунингдек, бу каби қабрлар ўрнида деҳқончилик қилиш ва иморат солиб, фойдаланиш ҳам жоиздир” (“Табйинул ҳақоиқ” китоби).
Маййитнинг тўлиқ чириб кетиши иқлим ва тупроқнинг нам ёки қуруқлигига қараб турлича бўлади. Намлик юқори бўлган ерларда чириш тез бўлса, қуруқ ерларда чириш секин кечади.
Уламоларимизнинг фатволарида бизнинг юртимизда бир қабрга иккинчи маййитни қўйиш учун орадаги муддат 40 йил атрофида бўлиши кераклиги айтилган. Шунингдек, зарурат билан қабристон бузиладиган бўлса, қабристонга охирги марта тахминан 40 йил аввал дафн қилингани маълум бўлганда, уни бузишга рухсат берилади. Акс ҳолда муддат келгунча кутилади.
Хулоса қиладиган бўлсак, шариатимиз рухсат берган маълум ўринлардан бошқа ҳолатларда дафндан кейин қабрни қайта очиш мумкин эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#жаноза
❓473-CАВОЛ: Битта қабрга иккита маййитни қўйиш мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Одатдаги шароитда битта қабрга иккита маййит қўйилмайди. Лекин қабрдаги маййит чириб, тупроққа айланган бўлса, у қабрга яна бошқа маййитни дафн қилиш жоиз. Бир қабрга иккинчи маййитни қўйиш масаласида фиқҳий китобларимизда шундай дейилган:
وَلَوْ بُلِيَ الْمَيِّتُ وَصَارَ تُرَابًا جَازَ دَفْنُ غَيْرِهِ فِي قَبْرِهِ وَزَرْعُهُ وَالْبِنَاءُ عَلَيْهِ
яъни: “Қабрдаги маййит чириб, тупроққа айлангани маълум бўлса, шу қабрга бошқа маййитни қўйиш мумкин. Шунингдек, бу каби қабрлар ўрнида деҳқончилик қилиш ва иморат солиб, фойдаланиш ҳам жоиздир” (“Табйинул ҳақоиқ” китоби).
Маййитнинг тўлиқ чириб кетиши иқлим ва тупроқнинг нам ёки қуруқлигига қараб турлича бўлади. Намлик юқори бўлган ерларда чириш тез бўлса, қуруқ ерларда чириш секин кечади.
Уламоларимизнинг фатволарида бизнинг юртимизда бир қабрга иккинчи маййитни қўйиш учун орадаги муддат 40 йил атрофида бўлиши кераклиги айтилган. Шунингдек, зарурат билан қабристон бузиладиган бўлса, қабристонга охирги марта тахминан 40 йил аввал дафн қилингани маълум бўлганда, уни бузишга рухсат берилади. Акс ҳолда муддат келгунча кутилади.
Хулоса қиладиган бўлсак, шариатимиз рухсат берган маълум ўринлардан бошқа ҳолатларда дафндан кейин қабрни қайта очиш мумкин эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
НАМОЗДА БЎҒИМЛАРДАН ҚИРСИЛЛАГАН ОВОЗ ЧИҚИШИ
#намоз
❓474-CАВОЛ: Намоз ўқиётганимда саждага бош қўйсам ёки руку қилсам, суякларим қирсиллайди. Бу ҳолатни куфр дейишади, буни ўзим хоҳлаб қилмайман. Шунга жавоб берсангиз?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бўғим ва бармоқлардан қирсиллаган овоз чиқиши ёки атайин қирсиллатиш куфр эмас. Куфр эътиқодий масала бўлиб “Дуррур мухтор” асарида бундай дейилади: “Куфр – шариатда Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи васалламни динга оид олиб келган нарсаларида ёлғончига чиқаришдир”.
Намозда бармоқларни қасддан қирсиллатиш макруҳ амал. Чунки бармоқларни қирсиллатиш намозга алоқаси бўлмаган беҳуда ҳаракат бўлиб, намозда бундай ҳаракатлар қилиш намозхоннинг хушуси кетишига сабаб бўлади. Намозда хушуни кетишига сабаб бўладиган ҳар қандай ҳаракат макруҳдир. Намоздан ташқарида эса одобсизликдир. Али разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алаҳи васаллам Али разияллоҳу анҳуга:
«لا تفقع أصابعك وأنت في الصلاة» أخرجه ابن ماجه
яъни: “Намозда экансан бармоқларингни қирсиллатма”, - дедилар (Имом Ибн Можа ривояти).
Ушбу ҳадисда бармоқ қирсиллатишдан кўзда тутилган нарса, қасддан бармоқларни тортиб қирсиллатишдир, беихтиёр намозхон ўтириб турганда қирсилласа, бунинг зарари йўқ. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#намоз
❓474-CАВОЛ: Намоз ўқиётганимда саждага бош қўйсам ёки руку қилсам, суякларим қирсиллайди. Бу ҳолатни куфр дейишади, буни ўзим хоҳлаб қилмайман. Шунга жавоб берсангиз?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бўғим ва бармоқлардан қирсиллаган овоз чиқиши ёки атайин қирсиллатиш куфр эмас. Куфр эътиқодий масала бўлиб “Дуррур мухтор” асарида бундай дейилади: “Куфр – шариатда Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи васалламни динга оид олиб келган нарсаларида ёлғончига чиқаришдир”.
Намозда бармоқларни қасддан қирсиллатиш макруҳ амал. Чунки бармоқларни қирсиллатиш намозга алоқаси бўлмаган беҳуда ҳаракат бўлиб, намозда бундай ҳаракатлар қилиш намозхоннинг хушуси кетишига сабаб бўлади. Намозда хушуни кетишига сабаб бўладиган ҳар қандай ҳаракат макруҳдир. Намоздан ташқарида эса одобсизликдир. Али разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алаҳи васаллам Али разияллоҳу анҳуга:
«لا تفقع أصابعك وأنت في الصلاة» أخرجه ابن ماجه
яъни: “Намозда экансан бармоқларингни қирсиллатма”, - дедилар (Имом Ибн Можа ривояти).
Ушбу ҳадисда бармоқ қирсиллатишдан кўзда тутилган нарса, қасддан бармоқларни тортиб қирсиллатишдир, беихтиёр намозхон ўтириб турганда қирсилласа, бунинг зарари йўқ. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
ОРАЛИҚ ВА ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШЛАРИНИ ЁЗИБ БЕРГАНИМГА ҲАҚ ОЛИШИМ ҲАЛОЛМИ?
#ҳалол_ҳаром
❓475-CАВОЛ: Мен университетда ўқийман. Курсдошларимнинг оралиқ ва якуний ишларини ёзиб, топшириб бераман. Уларнинг ўзлари дарсларни яхши ўзлаштира олмайди ва имтиҳонлардан ўта олмайди. Натижада курсдан курсга қолиб, ўқишдан ҳайдалишади. Мен ўша ёрдамимга пул оламан. Устозларга ҳам буни айтганмиз. Менинг шу ёрдамим учун олган пулим ҳалол бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бундай ишлар алдов, илмга, бутун бошли халққа хиёнат ва гуноҳ ҳисобланади. Алдов орқали топилган мол ҳалол эмас. Чунки ишнинг эгаси бошқа, бажарган бошқа. Бир соҳада ўқиб, ана шу соҳани битирган талабага шу соҳанинг мутахассиси деган диплом берилади ва унга ўз соҳаси бўйича бирор иш топширилади. Имтиҳонларни алдов йўли билан топшириб диплом олган талаба, соҳасининг мутахассиси бўлмагани учун унга топширилган соҳани орқага тортади, жамиятга, инсонларга фойдадан кўра зарар етказади.
Бу ҳолатда масъул устозлар ўзларини кўрмаганга олишлари ёки рухсат беришлари ҳам катта хиёнат. Ҳар бир киши Қиёматда ўзига топширилган вазифа юзасидан сўралади, у ерда эса алдов ва ёлғонлар ўтмайди. Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
من غشّنا فلَيسَ مِنَّا. (رواه مسلم) .
“Ким бизни алдаса, у биздан эмас”, деганлар (Имом Муслим ривоятлари).
Сиз ҳақиқатда курсдошларингизни курсдан курсга қолиб кетмаслигини ғамини қилаётган бўлсангиз, имтиҳонларгача уларга ёрдам беринг, тушунмаётган мавзуларини тушунтиринг, уларни ҳам етук мутахассис бўлиб чиқишида ўз ёрдамингизни аяманг.
Тўғри, ҳамма ҳам компьютерда ишлашни билмайди ёки компьютери бўлмайди. Сизга тайёр маълумотларни олиб келинса, у маълумотларни таҳрир қилиб, техник хатоларини тўғрилаб берганингиз учун ёки дафтарга ёзилган маълумотларни компьютерга киргизиб берганингиз учун меҳнат ҳаққи олишингиз мумкин.
Дарҳақиқат, билимингиз сизнинг маънавий бойлигингиз. Доимо уни тўғри сарфлаб, ҳалол пул топиш ҳаракатида бўлинг. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#ҳалол_ҳаром
❓475-CАВОЛ: Мен университетда ўқийман. Курсдошларимнинг оралиқ ва якуний ишларини ёзиб, топшириб бераман. Уларнинг ўзлари дарсларни яхши ўзлаштира олмайди ва имтиҳонлардан ўта олмайди. Натижада курсдан курсга қолиб, ўқишдан ҳайдалишади. Мен ўша ёрдамимга пул оламан. Устозларга ҳам буни айтганмиз. Менинг шу ёрдамим учун олган пулим ҳалол бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бундай ишлар алдов, илмга, бутун бошли халққа хиёнат ва гуноҳ ҳисобланади. Алдов орқали топилган мол ҳалол эмас. Чунки ишнинг эгаси бошқа, бажарган бошқа. Бир соҳада ўқиб, ана шу соҳани битирган талабага шу соҳанинг мутахассиси деган диплом берилади ва унга ўз соҳаси бўйича бирор иш топширилади. Имтиҳонларни алдов йўли билан топшириб диплом олган талаба, соҳасининг мутахассиси бўлмагани учун унга топширилган соҳани орқага тортади, жамиятга, инсонларга фойдадан кўра зарар етказади.
Бу ҳолатда масъул устозлар ўзларини кўрмаганга олишлари ёки рухсат беришлари ҳам катта хиёнат. Ҳар бир киши Қиёматда ўзига топширилган вазифа юзасидан сўралади, у ерда эса алдов ва ёлғонлар ўтмайди. Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
من غشّنا فلَيسَ مِنَّا. (رواه مسلم) .
“Ким бизни алдаса, у биздан эмас”, деганлар (Имом Муслим ривоятлари).
Сиз ҳақиқатда курсдошларингизни курсдан курсга қолиб кетмаслигини ғамини қилаётган бўлсангиз, имтиҳонларгача уларга ёрдам беринг, тушунмаётган мавзуларини тушунтиринг, уларни ҳам етук мутахассис бўлиб чиқишида ўз ёрдамингизни аяманг.
Тўғри, ҳамма ҳам компьютерда ишлашни билмайди ёки компьютери бўлмайди. Сизга тайёр маълумотларни олиб келинса, у маълумотларни таҳрир қилиб, техник хатоларини тўғрилаб берганингиз учун ёки дафтарга ёзилган маълумотларни компьютерга киргизиб берганингиз учун меҳнат ҳаққи олишингиз мумкин.
Дарҳақиқат, билимингиз сизнинг маънавий бойлигингиз. Доимо уни тўғри сарфлаб, ҳалол пул топиш ҳаракатида бўлинг. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
ШУКРИ ВУЗУЪ НАМОЗИ ҲАҚИДА
#намоз
❓476-CАВОЛ: Мен шукри вузуъ намозини ҳар таҳоратдан кейин ўқимоқчиман. Фарз намозларидан олдин ўқийман, шу тўғрими? Тартибини ўргатинг.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Шукри вузуъ (таҳорат шукри) намози нафл намозлардан ҳисобланади. Бу намознинг фазилати борасида бир қанча ҳадислар ворид бўлган. Жумладан Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилганлар:
ما من أحدٍ يتوضَّأُ فيُحسنُ الوضوءَ، ويُصلِّي رَكعتينِ، يُقبِلُ بقلبِه ووجهِه عليهما، إلَّا وجبتْ له الجَنَّةُ (رواه الإمام أبو داود عن عُقبةَ بنِ عامرٍ الجُهنيِّ رَضِيَ اللهُ عنه)
“Қайси бир киши яхшилаб таҳорат қилсаю, қалби ва юзи ила юзланиб икки ракат намоз ўқиса, албатта унга жаннат вожиб бўлади”, дедилар” (Имом Абу Довуд ривоятлари).
Ҳадиси шарифда айтилганидек таҳоратдан сўнг икки ракат намоз ўқиб олиш фазилатли амал саналади. Аммо бу намоз нафл бўлгани учун қуйидаги вақтларда ўқиб бўлмайди.
1.Тонг отгандан то қуёш бир найза кўтарилгунча
2. Қуёш тиккага келгандан то заволга оққунча.
3. Аср намозидан то шом намозини ўқиб бўлгунча.
4. Имом хутба ўқиш учун минбарга чиққан вақтда (имом қандай хутбага чиққан бўлса ҳам).
5. Муаззин фарз намозига такбир айтаётганда.
6. Масжидда ҳайит намозидан олдин ҳам, кейин ҳам нафл макруҳдир.
7. Фарз намозларидан бирининг вақти тор бўлиб қолса. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#намоз
❓476-CАВОЛ: Мен шукри вузуъ намозини ҳар таҳоратдан кейин ўқимоқчиман. Фарз намозларидан олдин ўқийман, шу тўғрими? Тартибини ўргатинг.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Шукри вузуъ (таҳорат шукри) намози нафл намозлардан ҳисобланади. Бу намознинг фазилати борасида бир қанча ҳадислар ворид бўлган. Жумладан Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилганлар:
ما من أحدٍ يتوضَّأُ فيُحسنُ الوضوءَ، ويُصلِّي رَكعتينِ، يُقبِلُ بقلبِه ووجهِه عليهما، إلَّا وجبتْ له الجَنَّةُ (رواه الإمام أبو داود عن عُقبةَ بنِ عامرٍ الجُهنيِّ رَضِيَ اللهُ عنه)
“Қайси бир киши яхшилаб таҳорат қилсаю, қалби ва юзи ила юзланиб икки ракат намоз ўқиса, албатта унга жаннат вожиб бўлади”, дедилар” (Имом Абу Довуд ривоятлари).
Ҳадиси шарифда айтилганидек таҳоратдан сўнг икки ракат намоз ўқиб олиш фазилатли амал саналади. Аммо бу намоз нафл бўлгани учун қуйидаги вақтларда ўқиб бўлмайди.
1.Тонг отгандан то қуёш бир найза кўтарилгунча
2. Қуёш тиккага келгандан то заволга оққунча.
3. Аср намозидан то шом намозини ўқиб бўлгунча.
4. Имом хутба ўқиш учун минбарга чиққан вақтда (имом қандай хутбага чиққан бўлса ҳам).
5. Муаззин фарз намозига такбир айтаётганда.
6. Масжидда ҳайит намозидан олдин ҳам, кейин ҳам нафл макруҳдир.
7. Фарз намозларидан бирининг вақти тор бўлиб қолса. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
ИСЛОМ ТАРИХИДА ЎТГАН ХАЛИФАЛАР ҲАҚИДА
#ислом_тарихи
❓477-CАВОЛ: Ислом динида ўтган халифалар ҳақида тўлиқ маълумот берсангиз?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ислом тарихида халифалик асосан тўрт улуғ халифа, рошид халифалар билан бошланган. Улар Абу Бакр Сиддиқ, Умар ибн Хаттоб, Усмон ибн Аффон, Али ибн Абу Толиб разияллоҳу анҳумлардир. Халифа сўзи ўринбосар маъносида бўлиб, саҳобалар халифатур расул – Расули акрам алайҳиссаломнинг халифалари, ўринбосарлари, кейинчалик эса халифа сўзининг ўзини қўллаганлар. Халифалик асосан мана шу тўрт буюк саҳобий даврида бўлган. Кейинги даврларда ҳам гарчи халифалик деб номлансада, подшоҳликка асосланган ҳолда иш юритилган. Зеро пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам қуйидагича марҳамат қилганлар:
الخلافة في أمتي ثلاثون سنة ثم ملك بعد ذلك (رواه الإمام الترمذي رضي الله عنه عن سفينة رضي الله عنه)
яъни: “Умматим ичида халифалик ўттиз йилдир. Ундан кейин подшоҳликдир” (Имом Термизий ривоятлари).
Кейинчалик Умавийлар халифаликка ўтириб, ҳижрий 41 йилдан бошлаб, ҳижрий 132 йилгача 91 йил ҳукмронлик қилдилар. Умавий номи машҳур саҳоба Муовия ибн Абу Суён разияллоҳу анҳумонинг исмларидан келиб чиққан. Бу давр мобайнида жами 14 та халифа ҳукмронлик қилган. Охирги умавий халифа Марвон II ҳисобланади.
Умавийлардан кейин Аббосийлар халифалиги даври бошланди. Ушбу ном Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг амакилари Аббос ибн Абдулмутталиб разияллоҳу анҳунинг исми билан боғлиқдир. Буларнинг ҳукмронлик йиллари кўпроқ давом этди. Тахминан 132 ҳижрий (524 мелодий) йилда бошланиб 656 ҳижрий йилда якунига етди. Жами 37 та халифалар ҳукмронлик қилиб, биринчиси Абул Аббос ас-Саффоҳ, охиргиси Муътасим-биллоҳ ҳисобланадилар.
Булардан кейин Усмонийлар халифалигига асос солинди. Усмоний номи унинг биринчи раҳбарлари Усмон ибн Эртуғрул билан боғлиқдир. Усмонийлар 600 йилдан ортиқ Ислом оламини бошқардилар. Улар ҳижрий 697-1343 йилларда, милодий 1290 йилдан 1924 йилгача ҳукмронлик қилдилар. Жами 37 халифа бўлиб, охирги халифа Абдулмажид II ҳисобланади. Булар ҳақида батафсил маълумотни Ислом тарихига оид китоблардан, хусусан, Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳматуллоҳи алайҳнинг “Ислом тарихи” китобларидан топиш мумкин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#ислом_тарихи
❓477-CАВОЛ: Ислом динида ўтган халифалар ҳақида тўлиқ маълумот берсангиз?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ислом тарихида халифалик асосан тўрт улуғ халифа, рошид халифалар билан бошланган. Улар Абу Бакр Сиддиқ, Умар ибн Хаттоб, Усмон ибн Аффон, Али ибн Абу Толиб разияллоҳу анҳумлардир. Халифа сўзи ўринбосар маъносида бўлиб, саҳобалар халифатур расул – Расули акрам алайҳиссаломнинг халифалари, ўринбосарлари, кейинчалик эса халифа сўзининг ўзини қўллаганлар. Халифалик асосан мана шу тўрт буюк саҳобий даврида бўлган. Кейинги даврларда ҳам гарчи халифалик деб номлансада, подшоҳликка асосланган ҳолда иш юритилган. Зеро пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам қуйидагича марҳамат қилганлар:
الخلافة في أمتي ثلاثون سنة ثم ملك بعد ذلك (رواه الإمام الترمذي رضي الله عنه عن سفينة رضي الله عنه)
яъни: “Умматим ичида халифалик ўттиз йилдир. Ундан кейин подшоҳликдир” (Имом Термизий ривоятлари).
Кейинчалик Умавийлар халифаликка ўтириб, ҳижрий 41 йилдан бошлаб, ҳижрий 132 йилгача 91 йил ҳукмронлик қилдилар. Умавий номи машҳур саҳоба Муовия ибн Абу Суён разияллоҳу анҳумонинг исмларидан келиб чиққан. Бу давр мобайнида жами 14 та халифа ҳукмронлик қилган. Охирги умавий халифа Марвон II ҳисобланади.
Умавийлардан кейин Аббосийлар халифалиги даври бошланди. Ушбу ном Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг амакилари Аббос ибн Абдулмутталиб разияллоҳу анҳунинг исми билан боғлиқдир. Буларнинг ҳукмронлик йиллари кўпроқ давом этди. Тахминан 132 ҳижрий (524 мелодий) йилда бошланиб 656 ҳижрий йилда якунига етди. Жами 37 та халифалар ҳукмронлик қилиб, биринчиси Абул Аббос ас-Саффоҳ, охиргиси Муътасим-биллоҳ ҳисобланадилар.
Булардан кейин Усмонийлар халифалигига асос солинди. Усмоний номи унинг биринчи раҳбарлари Усмон ибн Эртуғрул билан боғлиқдир. Усмонийлар 600 йилдан ортиқ Ислом оламини бошқардилар. Улар ҳижрий 697-1343 йилларда, милодий 1290 йилдан 1924 йилгача ҳукмронлик қилдилар. Жами 37 халифа бўлиб, охирги халифа Абдулмажид II ҳисобланади. Булар ҳақида батафсил маълумотни Ислом тарихига оид китоблардан, хусусан, Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳматуллоҳи алайҳнинг “Ислом тарихи” китобларидан топиш мумкин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
НИФОСДАГИ ОДАТНИ БЕЛГИЛАШ ҲАҚИДА
#аёлларга_оид_масала
❓478-CАВОЛ: Яқинда туғилган фарзандимиз 3-4 соатда нобуд бўлди. Орадан 40 кун ўтмаса ҳам, эр-хотин яқинлик қилиши мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Агар аёлнинг биринчи фарзанди бўлса, қон тўхтагандан кейин эр-хотин яқинлик қилиши мумкин. Аввал ҳам фарзанд кўрган хотин бўлса, одати, яъни аввалги сафар неча кун нифос қони кўрганига қарайди. Қон одатига етмай тўхтаса, жинсий алоқа қила олмайди. Одатидан ўтиб тўхтаса, яқинлик қилиши жоиз.
Бола туғилганидан сўнг ёки баъзи аъзолари шаклланиб муддатидан аввал тушиб қолган боланинг ортидан келадиган қон нифос қони бўлиб, унинг энг кўпи муддати 40 кун, озининг эса миқдори йўқ. Умми Салама разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
كانت النُّفَساءُ تجلِسُ على عهدِ رَسولِ الله صلَّى اللهُ عليه وسلَّم أربعينَ يومًا وأربعينَ ليلةً (رواه أبو داود)
яъни: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида нифос кўрган аёллар 40 кечаю 40 кундуз (нифос кўриб) ўтирар эдилар”. (Имом Абу Довуд ривояти).
Нифос кўраётган аёлни намоз ўқиши, рўза тутиши, Қуръон тиловат қилиши ва жинсий яқинлик қилиши ҳаром қилинган амаллардандир.
Бола туққан аёл бироз муддат қон кўриб, 40 кун бўлишидан аввал ёки аёлнинг нифосдаги одати тугашидан аввал ҳам пок бўлиши мумкин. Бундай аёллар ғусл қилиб намозини ўқишга, рўзасини тутишга киришадилар. Агар биринчи бор фарзанд кўриши бўлса, эри яқинлик қилиши ҳам жоиз. Агар аввал ҳам фарзанд кўриб, одати бир ойдан кўпроқ бўлиб, одатига етмай қони тўхтаган бўлса, ғусл қилиб намозини ўқийверади. Лекин одати тугагунча эри яқинлик қилмай туради.
لَوْ انْقَطَعَ دَمُهَا دُونَ عَادَتِهَا يُكْرَهُ قُرْبَانُهَا وَإِنْ اغْتَسَلَتْ حَتَّى تَمْضِيَ عَادَتُهَا وَعَلَيْهَا أَنْ تُصَلِّيَ وَتَصُومَ لِلِاحْتِيَاطِ
“Агар нифос қони одатидан аввалроқ тўхтаб қолса, ғусл қилган бўлса ҳам то одати тўлиқ бўлгунича яқинлик қилиш таҳримий макруҳ саналади. Эҳтиётан намозини ўқиши, рўзасини тутиши вожиб бўлади” (“Фатовои ҳиндия” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#аёлларга_оид_масала
❓478-CАВОЛ: Яқинда туғилган фарзандимиз 3-4 соатда нобуд бўлди. Орадан 40 кун ўтмаса ҳам, эр-хотин яқинлик қилиши мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Агар аёлнинг биринчи фарзанди бўлса, қон тўхтагандан кейин эр-хотин яқинлик қилиши мумкин. Аввал ҳам фарзанд кўрган хотин бўлса, одати, яъни аввалги сафар неча кун нифос қони кўрганига қарайди. Қон одатига етмай тўхтаса, жинсий алоқа қила олмайди. Одатидан ўтиб тўхтаса, яқинлик қилиши жоиз.
Бола туғилганидан сўнг ёки баъзи аъзолари шаклланиб муддатидан аввал тушиб қолган боланинг ортидан келадиган қон нифос қони бўлиб, унинг энг кўпи муддати 40 кун, озининг эса миқдори йўқ. Умми Салама разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
كانت النُّفَساءُ تجلِسُ على عهدِ رَسولِ الله صلَّى اللهُ عليه وسلَّم أربعينَ يومًا وأربعينَ ليلةً (رواه أبو داود)
яъни: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида нифос кўрган аёллар 40 кечаю 40 кундуз (нифос кўриб) ўтирар эдилар”. (Имом Абу Довуд ривояти).
Нифос кўраётган аёлни намоз ўқиши, рўза тутиши, Қуръон тиловат қилиши ва жинсий яқинлик қилиши ҳаром қилинган амаллардандир.
Бола туққан аёл бироз муддат қон кўриб, 40 кун бўлишидан аввал ёки аёлнинг нифосдаги одати тугашидан аввал ҳам пок бўлиши мумкин. Бундай аёллар ғусл қилиб намозини ўқишга, рўзасини тутишга киришадилар. Агар биринчи бор фарзанд кўриши бўлса, эри яқинлик қилиши ҳам жоиз. Агар аввал ҳам фарзанд кўриб, одати бир ойдан кўпроқ бўлиб, одатига етмай қони тўхтаган бўлса, ғусл қилиб намозини ўқийверади. Лекин одати тугагунча эри яқинлик қилмай туради.
لَوْ انْقَطَعَ دَمُهَا دُونَ عَادَتِهَا يُكْرَهُ قُرْبَانُهَا وَإِنْ اغْتَسَلَتْ حَتَّى تَمْضِيَ عَادَتُهَا وَعَلَيْهَا أَنْ تُصَلِّيَ وَتَصُومَ لِلِاحْتِيَاطِ
“Агар нифос қони одатидан аввалроқ тўхтаб қолса, ғусл қилган бўлса ҳам то одати тўлиқ бўлгунича яқинлик қилиш таҳримий макруҳ саналади. Эҳтиётан намозини ўқиши, рўзасини тутиши вожиб бўлади” (“Фатовои ҳиндия” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️
Forwarded from Muslim.uz
АЖОЙИБ ФИҚҲИЙ МАСАЛА
Ибн Нужайм раҳимаҳуллоҳ айтади: “Вожиб амал доимо мустаҳаб ёки суннат амалдан афзал ҳисобланади, бироқ баъзи бир ҳолатлар борки, унда аксинча бўлади.
Қарзини тўлашга қурби етмай қийин вазиятга тушиб қолган кишидан қарзни кечиб юбориш, унга яна муҳлат беришдан кўра яхшироқдир. Муҳлат беришнинг ҳукми вожиб, кечиб юборишники эса суннат ҳисобланади.
Биринчи бўлиб салом бериш саломга жавоб қайтаришдан кўра афзалдир. Ҳолбуки салом бериш суннат, жавоб қайтариш эса вожиб саналади.
Намоз вақти киришидан олдин таҳорат олиш вақти киргандан кейин таҳорат қилишдан яхшироқдир. Аввалгиси мандуб, кейингиси фарз ҳисобланади”.
Ибн Нужайм раҳимаҳуллоҳ айтади: “Вожиб амал доимо мустаҳаб ёки суннат амалдан афзал ҳисобланади, бироқ баъзи бир ҳолатлар борки, унда аксинча бўлади.
Қарзини тўлашга қурби етмай қийин вазиятга тушиб қолган кишидан қарзни кечиб юбориш, унга яна муҳлат беришдан кўра яхшироқдир. Муҳлат беришнинг ҳукми вожиб, кечиб юборишники эса суннат ҳисобланади.
Биринчи бўлиб салом бериш саломга жавоб қайтаришдан кўра афзалдир. Ҳолбуки салом бериш суннат, жавоб қайтариш эса вожиб саналади.
Намоз вақти киришидан олдин таҳорат олиш вақти киргандан кейин таҳорат қилишдан яхшироқдир. Аввалгиси мандуб, кейингиси фарз ҳисобланади”.
“Ал-ашбаҳ ван-назоир”
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar#қисқа_савол_жавоблар
❓CАВОЛ: Уйда карантинда икки ўғлим билан намоз ўқиганда мен уларга фарзда имомлик қиляпман. Имомлик қиладиган киши ниятни қандай килади? Масалан, бомдоднинг фарзига.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Фақат эркаклардан иборат жамоатга имом бўлаётган киши қалбида жамоатга имом бўлиб, намоз ўқиб беришни ният қилиши кифоя. Масалан: имом бўлган киши, бомдод намозининг фарзини ўқишни ният қилдим дейди. Валлоҳу аълам.
❓CАВОЛ: Уйда карантинда икки ўғлим билан намоз ўқиганда мен уларга фарзда имомлик қиляпман. Имомлик қиладиган киши ниятни қандай килади? Масалан, бомдоднинг фарзига.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Фақат эркаклардан иборат жамоатга имом бўлаётган киши қалбида жамоатга имом бўлиб, намоз ўқиб беришни ният қилиши кифоя. Масалан: имом бўлган киши, бомдод намозининг фарзини ўқишни ният қилдим дейди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси🔗 Улашинг: @diniysavollar
Фатво ҳайъати.
СПИРТ ИШЛАБ ЧИҚАРАДИГАН КИШИГА БУҒДОЙ СОТСАМ БЎЛАДИМИ?
#ҳалол_ҳаром
❓479-CАВОЛ: Мен Ўзбекистон товар хом ашё биржасида брокер бўлиб ишлайман, биржада дон маҳсулотлари заводлари буғдой сотади. Менга битта мижоз келиб, бугдой олиб беринг деяпти. Улар буғдойдан спирт чиқариб олиб четга экспорт қилар экан. Шариат бўйича бундай мижоз билан ишласам гуноҳкор бўлиб қолмайманми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Шаръан гуноҳкор бўлмайсиз. Чунки, буғдойдан олинган спиртдан фақатгина маст қилувчи ичимликлар эмас, балки тиббиёт соҳасида ҳам, турли хушбўйликлар ишлаб чиқишда ҳам кенг қўлланилади. Қолаверса, шариат ман қилган ичимлик бевосита буғдойдан эмас, балки унга бир қанча ишлов берилгач вужудга келади. Фиқҳий манбаларда бу ҳақда қуйидагича дейилган:
لا بأس ببيع العصير ممّن يعلم أنه يتّخذه خمراً لأنّ المعصية لا تقام بعينه بل بعد تغييره (فتح القدير 8 : 493)
яъни: “Сотувчи, сотиб олувчининг маст қилувчи ичимлик тайёрлашини билса-да, унга узум сувини сотишида зарар (гуноҳ) йўқдир. Чунки маъсият (май ичиш) узум сувининг бевосита ўзи билан содир бўлмайди, балки у май (вино)га айлангандан сўнг содир бўлади” (“Фатҳул қадир” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
▫️ Каналга уланиш▫️
#ҳалол_ҳаром
❓479-CАВОЛ: Мен Ўзбекистон товар хом ашё биржасида брокер бўлиб ишлайман, биржада дон маҳсулотлари заводлари буғдой сотади. Менга битта мижоз келиб, бугдой олиб беринг деяпти. Улар буғдойдан спирт чиқариб олиб четга экспорт қилар экан. Шариат бўйича бундай мижоз билан ишласам гуноҳкор бўлиб қолмайманми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Шаръан гуноҳкор бўлмайсиз. Чунки, буғдойдан олинган спиртдан фақатгина маст қилувчи ичимликлар эмас, балки тиббиёт соҳасида ҳам, турли хушбўйликлар ишлаб чиқишда ҳам кенг қўлланилади. Қолаверса, шариат ман қилган ичимлик бевосита буғдойдан эмас, балки унга бир қанча ишлов берилгач вужудга келади. Фиқҳий манбаларда бу ҳақда қуйидагича дейилган:
لا بأس ببيع العصير ممّن يعلم أنه يتّخذه خمراً لأنّ المعصية لا تقام بعينه بل بعد تغييره (فتح القدير 8 : 493)
яъни: “Сотувчи, сотиб олувчининг маст қилувчи ичимлик тайёрлашини билса-да, унга узум сувини сотишида зарар (гуноҳ) йўқдир. Чунки маъсият (май ичиш) узум сувининг бевосита ўзи билан содир бўлмайди, балки у май (вино)га айлангандан сўнг содир бўлади” (“Фатҳул қадир” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar
Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot▫️ Каналга уланиш▫️