🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

پیام پنهان رشد اقتصادی بهار

👤 دکتر حسین عباسی

✍️ آمار منتشرشده از رشد اقتصاد ایران در بهار۱۴۰۳ نشان می‌دهد که اقتصاد ایران برای پانزدهمین فصل متوالی رشد تولید را تجربه کرده است.

✍️ اما ممکن است این رشدها «سقف ظرفیت» رشد اقتصاد ایران در شرایط فعلی باشد.

✍️ بخش قابل‌توجهی از این رشد هنوز به رشد درآمدهای نفت و گاز مربوط است؛ ولی رشد اقتصادی در دیگر بخش‌های اقتصادی هم اتفاق افتاده است.

✍️ آیا این رشد باعث افزایش رفاه می‌شود؟ جواب این سوال با توجه به افزایش قدرت خرید مردم، یعنی افزایش واقعی هزینه‌ها مثبت است.

✍️ اگر رشد اقتصادی باعث شود که هزینه‌های خانوارها بیش از تورم افزایش یابد، به‌طور کلی می‌توان گفت رشد اقتصادی باعث افزایش رفاه شده است.

✍️ آیا باید به این رشد اقتصادی خوش‌بین باشیم؟ رشد اقتصادی، به هر میزانی که باشد، امری مثبت است، به‌خصوص وقتی که ادامه‌دار باشد. ولی نرخ رشدهای سال‌های اخیر به همراه شرایط عمومی اقتصاد ایران، نگرانی‌هایی را هم به دنبال دارد. اقتصاد ایران نتوانسته از نرخ‌های 3 تا 4‌درصد فراتر برود.

✍️ به نظر می‌رسد اقتصاد ایران در حال حاضر ظرفیت رشد بالا را ندارد؛ مگر اینکه بازنگری اساسی در بسیاری از رویکردها اتفاق بیفتد. با نرخ‌های رشد کنونی، اقتصاد ایران در مقایسه با بسیاری از اقتصادهای مشابه عقب خواهد افتاد.

✍️ از یک‌سو، اقتصاد ایران در چنبره حجم عظیمی از گروه‌های ذی‌نفوذ گرفتار شده است که به بهای منافع خود امکان حرکت و تولید و افزایش کارآمدی را از اقتصاد سلب کرده‌اند.

✍️ از سوی دیگر، حجم عظیمی از منابع کشور در قالب یارانه‌های قیمتی هدر می‌رود.

✍️ در حالی که مسابقه‌ای در میان کشورها برای بهره‌بردن از تکنولوژی‌های جدید، به‌خصوص تکنولوژی‌هایی با محوریت اینترنت ماهواره‌ای و هوش مصنوعی شکل گرفته، اقتصاد ایران در فراهم‌کردن برق و گاز و اینترنت برای مردم و صنایعش با چالش‌هایی جدی مواجه است.

✍️ همچنین در اقتصاد ایران از مبادله کالا به کالا با همسایگان صحبت می‌شود تا از استفاده از سیستم مالی بین‌المللی پرهیز شود. در چنین فضایی، صحبت از رشد 8درصدی، به‌خصوص برای مدتی طولانی واقع‌گرایانه نیست.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #رشد_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

در غیاب مرکز آمار و بانک‌مرکزی، تخمین جدیدی از رشد اقتصادی تابستان منتشر شد

🔹در شرایطی که دو نهاد مهم اعلام کننده آمارهای رشد، یعنی بانک مرکزی و مرکز آمار، هنوز آمارهای مربوط به رشد اقتصادی در فصل تابستان را منتشر نکرده‌اند، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، در یک گزارش، برآورد خود را از رشد اقتصادی تابستان را اعلام کرده است.

🔹براساس این آمار، نرخ رشد اقتصادی تابستان برابر با 3.1 درصد تخمین زده می‌شود. پیش از این مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در قالب پیش بینی‌های مبتنی بر کنون‌بینی (nowcasting) نرخ رشد تابستان را تخمین زده بود.

🔹بازوی پژوهشی مجلس، رشد اقتصادی تابستان را برابر با 2.4 درصد تخمین زده بود.

🔹این تعدد آمارهای تخمینی در شرایطی است که آمارهای واقعی هنوز محاسبه و اعلام نشده‌اند و در میان دو نهاد اصلی که مسئول اعلام آمار رشد اقتصادی هستند نیز، اختلافاتی در آمار اعلامی وجود دارد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #رشد_اقتصادی #آمار_رشد

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 چگونه سیاست ارزی می‌تواند باعث رشد تولید ملی شود؟

🔺دولت چین 20 سال است که به منظور سرکوب ارزش پول ملی خود، در بازار ارز مداخله می کند. این سیاست، به شرکت‌های چینی مزیت رقابتی نسبت به رقبای خارجی خود می‌دهد.

🔺نرخ ارز پایین‌‌‌تر چین کالاهای چینی را برای مصرف‌کنندگان در ایالات‌متحده و جاهای دیگر ارزان‌‌‌تر می‌کند و نیروی محرکه اصلی رشد شگفت‌‌‌انگیز صادرات چین بوده است.

🔺بنابراین، نرخ ارز «کمتر» چین تاثیرات مشابهی با ابزارهای سنتی حمایت‌‌‌گرایانه مانند تعرفه‌‌‌ها دارد.

🔺اما بسیاری از کشورها در مسیر توسعه خود به‌گونه‌ای وارونه از سیاست‌های ارزی استفاده کرده‌اند که به اقتصاد آنها آسیب‌های بسیاری زده است.

🔺برخی همچون آرژانتین با ارزش‌گذاری بیش از حد باعث افت صادرات و صدمه به بخش تولید صنعتی شده و برخی مانند ایران این سیاست را برای هدف تورمی مورد استفاده قرار داده‌اند؛ درحالی‌که رفع تورم به ابزارها و سیاست‌های پولی وابسته است.

🔺این در حالی است که، سیاست پولی، باید متمرکز بر تورم و سیاست ارزی، یاری‌دهنده رشد اقتصادی باشد.

🔺تلاش برای تقویت پول ملی یا عدم‌حمایت از سیاست ارزی برای تضعیف پول در کشورهای در حال توسعه معمولا حاکی از وجود گروه‌های ذی‌نفع قدرتمند در بخش‌های غیر‌تولیدی، سهم بیشتر بخش‌های با ارزش‌افزوده پایین و خام در صادرات و همچنین نوعی سیاست حامی‌پرورانه است.

#دنیای_اقتصاد #سیاست_ارزی #رشد_اقتصادی #تعرفه #سیاست_های_حمایتی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

ساز بدآواز برای کارآفرینی / کارآفرینان چگونه تبدیل به رانت جویان می شوند؟

👤 دکتر تیمور رحمانی

✍️ گرچه تصور رایج بر این است که با مهیا شدن شرایط، کارآفرینی گسترش می‌یابد و گاهی اوقات هم تصور می‌شود در دانشگاه می توان رشته کارآفرینی ایجاد کرد و کارآفرینی را آموزش داد و به تعداد کارآفرینان افزود، اما واقعیت آن است که تعداد قلیلی نابغه کارآفرینی وجود دارد و معمولا نظام آموزشی و تحصیلات آکادمیک نیست که توان کارآفرینی در آنها ایجاد می‌کند، بلکه نبوغ و استعداد ویژه آنهاست که شکل‌دهنده کارآفرینی آنهاست.

✍️ رشد اقتصادی یک کشور بسیار به این وابسته است که کارآفرینان چه مسیری را در پیش گیرند. این ذهن‌های خلاق و استعدادهای نادر دارای توان کارآفرینی، میان دو نوع فعالیت تولید و رانت‌جویی انتخاب انجام می‌دهند.

✍️ ساختار پاداش و اینکه نظام حقوقی و سیاستگذاری و شیوه تخصیص منابع یک اقتصاد چه میزان بازدهی برای تولید و رانت‌جویی ایجاد می‌کند، تعیین‌کننده این موضوع است که استعدادهای نادر دارای قدرت کارآفرینی آیا تصمیم بگیرند به تولید کالاها و خدمات بپردازند (به کیک اقتصاد بیفزایند) یا وارد فعالیت رانت‌جویی شوند (از کیک موجود اقتصاد سهم بیشتر ببرند).

✍️ اگر نظام تخصیص منابع سبب شود بازدهی رانت‌جویی بیش از بازدهی تولید کالاها و خدمات باشد، آن‌گاه استعدادهای نادر دارای قدرت کار آفرینی تصمیم می‌گیرند به فعالیت رانت‌جویی روی بیاورند و نتیجه چنین تصمیمی، آن است که افراد مستعد دارای قدرت کارآفرینی به کارآفرین تبدیل نمی‌شوند، بلکه به رانت‌جویان موفق تبدیل می‌شوند.

✍️ به طور طبیعی، هنگامی که کشوری زمینه بی‌ثباتی و تورم بالا و ماندگار را فراهم می‌کند، این به آن معنی است که اختلالاتی در نظام قیمت ایجاد می‌کند. نمونه‌های این اختلال قیمت، سرکوب نرخ ارز، سرکوب نرخ بهره، سرکوب قیمت حامل‌های انرژی و امثالهم است.

✍️ خود این سرکوب به معنی وجود منبع عظیمی از رانت است که افراد بسیار مستعد و دارای توان کارآفرینی نمی‌توانند از آن بگذرند و رفتار طبیعی و استعداد کسب بازدهی آنها، حکم می‌کند که دنبال بهره‌مند شدن از این منبع عظیم رانت باشند.

✍️ این افراد از آنجا که استعداد سرشاری دارند، نه‌تنها دنبال کسب بازدهی از رانت‌های موجود خواهند بود، بلکه به دنبال تعریف انواعی از پروژه برای ایجاد رانت خواهند رفت.

✍️ منشأ بخش بزرگی از بی‌ثباتی اقتصاد کلان آن است که بازدهی رانت‌جویی بر اثر شیوه تخصیص منابع دستگاه سیاستگذاری بسیار بالاتر از بازدهی فعالیت تولید کالاها و خدمات به شکل خالص آن است.

✍️ حتی اگر افراد مستعد دارای توان کارآفرینی به هر دلیلی سراغ جست‌وجوی رانت ناشی از مختل شدن قیمت‌ها از طریق برقراری ارتباط با بوروکراسی کشور نروند، بی‌ثباتی اقتصاد کلان آنها را به طرف نوعی دیگر از رانت‌جویی سوق می‌دهد و آن هم کسب عایدی از نوسانات قیمت‌ها و بی‌ثباتی اقتصاد کلان است.

#دنیای_اقتصاد #کارآفرینی #رانت #رشد_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

رشد اقتصادی ایران در مهرماه / از تأثیر قطعی برق تا کاهش وابستگی به نفت

🔹بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، رشد اقتصادی ایران در مهرماه ۱۴۰۳ به ۳.۱ درصد و رشد بدون نفت به ۳ درصد رسید. در این ماه، گروه صنعت و معدن با رشد ۳.۸ درصدی، پیشتاز رشد اقتصادی بود. پس از دو ماه نزولی، کاهش قطعی برق به رشد مثبت صنایع کمک کرد، اما احتمال بازگشت این چالش در ادامه پاییز وجود دارد.

🔹رشد بخش نفت و گاز طبیعی نیز به ۳.۷ درصد کاهش یافت که نشان‌دهنده کاهش وابستگی اقتصاد به نفت است، هرچند این بخش همچنان سهم قابل‌توجهی در تولید ناخالص داخلی دارد. در بخش کشاورزی، رشد ۱.۵ درصدی در تولید محصولات باغی، زراعی و دامی ثبت شد، اما کاهش بارش‌ها و تغییر فصل می‌تواند بر عملکرد این بخش تأثیر بگذارد.

🔹بخش خدمات نیز با رشد ۳.۱ درصدی در حمل‌ونقل، خرده‌فروشی و املاک، نقشی کلیدی در اقتصاد ایفا کرد. به طور کلی، روند رشد اقتصادی پس از کاهش‌های تابستان، در مهرماه تثبیت شد، اما چالش‌هایی نظیر نوسانات نفتی و مشکلات زیرساختی همچنان پابرجاست.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #رشد_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 بخش «ساختمان» آب رفت؛ رشد منفی 2.4 درصدی بعد از نیم دهه رشد مثبت 11 درصدی

🔹 روزنامه «دنیای‌اقتصاد» نوشت:

🔹ارزش افزوده بخش ساختمان در مسیر «رشد» نشست کرد.

🔹رشد بخش ساختمان طی نیمه اول دهه 90، هر فصل به طور متوسط 11 درصد و هر سال نیز به طور میانگین 10 درصد بود.

🔺این بخش اما از سال 96 تا کنون در هر فصل نه تنها «افزایش ارزش افزوده» را تجربه نکرد که به طور متوسط 2.4 درصد از آن کاسته شد.

⚠️ بخش ساختمان در سال‌های اخیر به دلیل «رکود خرید مسکن»، «تورم بالای تولید ساختمان» و همچنین «رکود ساخت و ساز و سرمایه‌گذاری»، سالانه به طور میانگین 1.2 درصد رشد منفی را تجربه کرد.

🔹کوچک‌شدن بخش ساختمان باعث افت سهم آن از تولید ناخالص داخلی شده است. این سهم ابتدای دهه 90 رقمی معادل 6.8 درصد بود اما در نیمه اول امسال به 3.6 درصد نزول کرد.

🔹در حال حاضر بخش مسکن و ساختمان در تحقق هدف برنامه هفتم، «مردود» شده است.

🔹قرار بود این بخش در سال‌های برنامه هفتم 9 درصد افزایش ارزش افزوده پیدا کند. در نیمه اول امسال به عنوان سال اول برنامه اما این بخش تنها 0.3 درصد رشد کرده است.

#دنیای_اقتصاد #تولید_ناخالص_داخلی #رشد #رشد_اقتصادی #بخش_مسکن_و_ساختمان

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

افت سهم بخش ساختمان از تولید ناخالص داخلی

🔺رشد بخش ساختمان طی نیمه اول دهه 90، هر فصل به طور متوسط 11 درصد و هر سال نیز به طور میانگین 10 درصد بود.

🔺اما از سال 96 تا کنون، این بخش، در هر فصل نه تنها «افزایش ارزش افزوده» را تجربه نکرد که به طور متوسط 2.4 درصد از آن کاسته شد.

👈 3 دلیل مهم برای رشد منفی بخش ساختمان در سال‌های اخیر قابل ذکر است: «رکود خرید مسکن»، «تورم بالای تولید ساختمان» و «رکود ساخت و ساز و سرمایه‌گذاری»، که موجب شده این بخش سالانه به طور میانگین 1.2 درصد رشد منفی را تجربه کند.

🔺کوچک‌شدن بخش ساختمان باعث افت سهم آن از تولید ناخالص داخلی شده است.

#دنیای_اقتصاد #تولید_ناخالص_داخلی #رشد #رشد_اقتصادی #بخش_مسکن_و_ساختمان

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir