🔴 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

زنده باد نابازار!

👤 دکتر پویا جبل عاملی

✍️ به نظر می‌رسد در دولت سیزدهم، هم در مقام نظر، مجریان اعتقادی به رهیافت سیگنال قیمتی بازار برای تعادل بخشی به اقتصاد ندارند و هم در مقام اجرا به شکل فزاینده‌ای بر آن هستند که با قوه قاهره کل سیستم تولید، مصرف و توزیع را زیر سیطره دولت و به شکل اداری به پیش برانند. این رخداد تازه‌ای است.

✍️ فرق است بین اینکه مجریان درک کنند که قاعده باید بر مبنای بازار باشد و استثنائا بخواهند مداخلاتی داشته باشند تا اینکه فکر کنند، اصولا بازار رهیافت درستی برای اقتصاد نیست. فرق است بین اینکه دریابی، سیستم قیمتی عامل تضمین‌کننده پایداری عرضه کالا و نشان‌دهنده خلأ‌ها در اقتصاد است که با انگیزه سودآوری موجبات رشد اقتصادی را در سطح کلان ایجاد می‌کند و استثنائا و به‌طور موقت باید به این ترکیب دست زد تا اینکه فکر کنی، بازار و بازیگران آن عامل تورم و مصیبت برای اقتصاد هستند و اگر دولت صادق و اجرایی جای آن بنشیند، مشکلات رفاهی مردم حل می‌شود!

✍️ تنها شانس اقتصاد ایران آن است که به موازات این نابازار و شبکه رسمی، خود به خود بازار غیررسمی به وجود می‌آید و در آن کشف قیمت می‌شود. از همین رو، صنعتگران با آن قیمت‌های کشف‌شده، به چانه‌زنی با نهادهای دولتی می‌پردازند تا اندکی الگوی خود را تعدیل کنند.

✍️ در بسیاری از این نابازارها، نهادهای رسمی یا بخشی از آنها یا عوامل و مجریانشان از رانت قیمت دستوری و کشف قیمت غیررسمی بهره می‌برند. داستان اما زمانی به‌طور هولناک، طنزآمیز می‌شود که نهادهای رسمی برای بهره بردن از رانت ایجادشده، با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. طوری که اساسا مشخص نمی‌شود متولی کنونی نابازار چه کسی است؟ آن‌چنان‌که در قضیه خودرو شاهدش هستیم که از صمت و سازمان حمایت و شورای رقابت و بورس متولی دارد و اینان هر یک برای به‌دست‌گیری نابازار با هم رقابت می‌کنند!

✍️ خطر برساختی که از دل این نابازار در حال نمایان شدن است، به یغما بردن سودآوری ناشی از خلاقیت برای بنگاه‌های تولیدی و نابودی انگیزه آنان برای فعالیت استاین ریسک از آنچه فکر می‌کنیم به اقتصاد ما نزدیک‌تر است و عامل آن بیش از هر مساله‌ای به نگاه و تفکر مجریان کنونی بازمی‌گردد.

🔗متن کامل سرمقاله

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #پویا_جبل_عاملی #بازار #نابازار #دخالت_دولت_در_بازار #کشف_قیمت #مشکلات_بنگاه_ها #رانت #قیمت_دستوری

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

نگرانی از «مداخله های بی سابقه دولت» در اتاق بازرگانی

🔺در روزهای گذشته برخی روایت‌ها از داخل اتاق بازرگانی از نارضایتی شدید اعضای اتاق بازرگانی از نحوه رفتار دولت با این نهاد، حکایت دارد.

🔺دخالت دولتی در امور اتاق باید مطابق با حدود تعیین‌شده قانونی باشد. این در حالی است که تاکنون به این اندازه دولت در امور اتاق دخالت نداشته است.

🔺در آخرین جلسه شورای‌عالی نظارت، دستور جلسه‌هایی وجود داشت که برای اعضا محل سوال بود.

🔺ابطال انتخابات آبادان و همدان و تغییرات در دبیرخانه شورای‌عالی نظارت از میان ۴ دستور جلسه توجه بیشتری را جلب کردند.

🔺از این میان انتخابات اتاق آبادان ابطال شد؛ اتفاقی که به گفته فعالان باب نامناسبی –یا نامناسب دیگری- در انتخابات اتاق گشوده است.

🔺در مورد تغییر ساختار دبیرخانه شورای‌عالی نظارت نیز اعضای اتاق بازرگانی عمدتا نظری موافق ندارند.

🔺یکی از این اعضا به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید؛ تاکنون این حجم از دخالت دولت در کار بخش‌خصوصی را شاهد نبوده‌است.

🔺دیگر عضو هیات‌نمایندگان خبر می‌دهد چنانچه این دخالت‌های دولتی در همه ارکان و وظایف اتاق ادامه یابد، واکنش هیات‌نمایندگان شدید خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #اتاق_بازرگانی #دخالت_دولت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 اگر شفافیت می خواهیم، باید قیمت‌گذاری دستوری حذف شود!

🔹مهم‌ترین عاملی که توسط دولت به بازار سرمایه تحمیل می‌شود، قیمت‌گذاری دستوری است.

🔹بازارها در دنیا کشف قیمت را به دست توانمند بازار و جدال میان عرضه و تقاضا می‌‌‌سپارند.

🔹اما در ایران دولت در رأس امور هرگونه قیمت‌گذاری قرار دارد و یک‌شبه و با یک بخشنامه یا اطلاعیه همان نرخ‌های دستوری و تعیین‌شده را هم تغییر می‌دهد.

🔹در حال حاضر بسیاری از مهم‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات کشور محصولاتشان را در بورس‌‌‌کالا و بورس انرژی می‌‌‌فروشند و تعدادی نیز مواد اولیه تولیدشان را از این دو بورس‌کالایی تهیه می‌کنند.

🔹شروع از صنایع موجود در بازارسرمایه و زنجیره تولید آنها می‌‌‌تواند گام اول باشد.

🔹بازنگری کارشناسانه در فرمول نرخ گاز و تعیین فرمولی قابل تعمیم به سال‌های بعد، در سال‌های بعد به نفع شرکت‌ها و سهامدارانشان خواهد بود.

🔹تا می‌‌‌توانیم محصولات شرکت‌ها را از مسیر شفاف بورس عرضه کنیم تا بساط رانت و فساد جمع شود.

🔗باشگاه اقتصاددانان در گفتگو با کارشناسان این موضوع را بررسی کرده است

#دنیای_اقتصاد #دخالت_دولت #بورس #بازار_سهام #قیمتگذاری_دستوری #شفافیت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

نسل سوخته در آموزش عالی

👤 دکتر حسین جوشقانی

✍️ در این نوشتار نشان می‌دهیم که چطور مداخلات نابجای دولت در «بازار کار» ایران ناترازی‌ها و ناهمخوانی‌های بزرگی را ایجاد کرده که نتیجه آنها به بحران بزرگی برای جوانان و به‌طور خاص جوانان تحصیل‌کرده تبدیل شده است.

✍️ به‌طور طبیعی انتظار این است که بیکاری افراد تحصیل‌کرده کمتر از نرخ بیکاری افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی باشد. اما داده ها این را تایید نمی کنند.

✍️ تا قبل از سال۹۱ مطابق انتظار نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کمتر از افراد فاقد تحصیلات بوده، حتی در سال۸۴ نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نصف بیکاری سایرین بوده است (۵.۸درصد در مقابل ۱۲درصد).

✍️ ولی از سال۹۱ به بعد مشاهده می‌شود که نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نسبت به افراد فاقد تحصیلات افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که در سال۹۸نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه ۵۰درصد بیشتر از نرخ بیکاری افراد فاقد تحصیلات تکمیلی شده است (۱۵درصد در مقابل ۱۰.۵درصد).

✍️ علاوه ‌بر این، حدود ۶۰درصد از همین کسانی که مشغول به‌کار شده‌اند، یا از کار خود رضایت ندارند یا در شغلی غیرمرتبط با رشته‌ تحصیلی مشغول به‌کار هستند.

✍️ طی دو دهه‌ گذشته با دخالت دولت برای افزایش ظرفیت‌ دانشگاه‌ها و بدون توجه به نیاز بازار کار، نه تنها عرضه‌ نیروی‌ کار تحصیل‌کرده افزایش یافته، بلکه این افزایش در رشته‌هایی نامرتبط با نیاز بازار کار اتفاق افتاده است.

✍️ از طرف دیگر بنگاه‌های کشور توسعه چندانی نداشته‌اند و نتیجه این دو، بیکاری گسترده‌ جوانان تحصیل‌کرده شده که نارضایتی و ناامیدی را در جوانان به‌ویژه بانوان تحصیل‌کرده ایجاد کرده است.

✍️ در این شرایط توسعه سکوهای جورسازی، اندکی از مشقت بازار کار کاسته است. در این شرایط بازیگران مهم در این بازار می‌توانند برای بهبود نتیجه این بازار اقدامات زیر را انجام دهند.

#دنیای_اقتصاد #بازار_کار #سرمقاله #بیکاری #دخالت_دولت #تحصیلات

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

مصائب تحدید تجارت آزاد

👤 دکتر موسی غنی‌نژاد

✍️ همه به خوبی به خاطر دارند که جناب دکتر پزشکیان در جریان مبارزات انتخاباتی و پس از آن تاکید داشتند مداخلات دولت در بازار منشأ بسیاری از مشکلات اقتصادی، از ناکارآمدی گرفته تا اتلاف منابع و فساد بوده است.

✍️ از این‌رو به کرات توصیه کردند که دولت به جز دو بخش آموزش و بهداشت از مداخله در اقتصاد باید اجتناب کند و تمشیت امور را به بازار بسپارد.

✍️ اکنون زمان عمل به وعده‌هاست. امروزه بحث‌های مربوط‌ به واردات اتومبیل داغ شده و بحث‌ها عمدتا ناظر بر این مساله است که چه‌کسانی مجاز به واردات هستند و ارز مورد نیاز برای آن از چه منابعی باید تامین شود.

✍️ گویی حضرات مسوولان ذی‌ربط سخنان جناب دکتر پزشکیان در مناظره‌های انتخاباتی را فراموش کرده‌اند که به درستی می‌فرمودند هر کس مایل به واردات اتومبیل خارجی است، باید برود ارز مورد نیازش را از بازار آزاد تهیه کند.

✍️ دعواهایی که این‌روزها بر سر واردات اتومبیل داغ شده در حقیقت دعوا بر سر لحاف ملانصرالدین [رانت] است. اگر دولت واردات را آزاد کند و تامین ارز آن را مطابق نظر رئیس‌جمهور محترم به عهده بازار آزاد بگذارد تمام دعواها مانند حباب روی آب به سرعت ناپدید می‌شود.

✍️ بخش عمده مصائب اقتصاد کشور ما ناشی از تحدید تجارت آزاد است. صادر‌کننده‌ها یک نوع گرفتار مصیبت قیمت‌گذاری دستوری ارز هستند و وارد کنندگان از نوعی دیگر.

✍️ در این میان اساسا رانت‌خواران حرفه‌ای هستند که به قیمت نابود کردن منافع عامه مردم سودهای بادآورده نجومی نصیب خود می‌کنند.

✍️ تنها راه‌حل این معضل تعطیل کردن دکان کاسبان وضع موجود است. به سخن دیگر، برطرف کردن فساد گسترده ضایع‌کننده منافع ملی ممکن نیست، مگر با یکسان‌سازی نرخ ارز و از بین بردن زمینه‌های رانت‌خواری در تجارت خارجی.

✍️ تعلل در این خصوص هیچ توجیهی ندارد و مغایر با وعده‌ها و نیات خیر رئیس‌جمهور محترم است.

✍️ مصائب تحدید تجارت آزاد منحصر به مورد ذکرشده نیست. قیمت‌گذاری دستوری در نظام بانکی عملا باعث شده نرخ‌های حقیقی بهره به علت وجود و تداوم نرخ‌های تورم بالای ۳۵درصد، منفی شود.

✍️ سیاستگذاران اقتصادی باید بپذیرند که هیچ راه دیگری به جز رفتن به سوی تجارت آزاد وجود ندارد و این اتفاقا منطبق با وعده‌ها و منویات رئیس‌جمهور محترم است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #رانت #ارز_چند_نرخی #یارانه_ها #تجارت_آزاد #دخالت_دولت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

معمای بانکداری در میان بحران‌ها

🔹دخالت دولت در بانکداری تجاری، عدم‌استقلال بانک‌مرکزی و سیاستگذاری مستمر بدون برنامه از قبل اعلام‌شده، نظام بانکداری را مختل می‌کند.

🔹عملکرد غیر‌اقتصادی در امر تسهیلات‌‌‌دهی بانک‌ها و عدم‌توجه به ارتباط میان ترازنامه بانک‌ها و مشکلات اقتصادی ناشی از مدیریت نامناسب تسهیلات و نقدینگی و ابزارهای پنهان‌‌‌سازی ورشکستگی، به همراه ضعف در نظارت، به ایجاد مشکلاتی مانند افزایش نقدینگی بدون کارآیی اقتصادی، تورم و بحران در بانک‌ها منجر می‌شود.

🔹تسهیلات‌‌‌دهی غیر‌اقتصادی، باعث افزایش ریسک ورشکستگی بانک‌های اصطلاحا تجاری و انباشت زیان در آنها می‌شود؛ زیانی که با توجه به وابستگی به دولت، این‌‌‌ بانک‌ها با مسوولیت آن مواجه نمی‌‌‌شوند و به چالش‌‌‌های نظام پولی کشور می‌‌‌افزایند.

✔️ «باشگاه اقتصاددانان» در این پرونده سعی کرده است به دنبال ارائه پاسخی برای معمای نقدینگی، نقش تسهیلات‌‌‌دهی بانک‌ها درافزایش نقدینگی و زیان‌‌‌های نزدیک شدن بانک‌های تجاری به مرز ورشکستگی اقتصادی برای نظام بانکداری کشور بگردد👇

🔗اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #بانکداری #تسهیلات‌‌‌دهی_غیر‌اقتصادی #دخالت_دولت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

لس‌آنجلس در آتش قیمت‌گذاری سوخت

❓قیمت‌گذاری دستوری چگونه دسترسی ساکنان کالیفرنیا به پوشش بیمه را محدود کرد؟

🔹آتش‌سوزی لس‌آنجلس گران‌ترین آتش‌سوزی تاریخ آمریکاست.

🔹بسیاری از خانه ها بیمه آتش سوزی نداشتند. چرا؟

🔹یک مطالعه نشان می‌دهد که مقررات صنعت بیمه با سرکوب قیمتی خدمات این صنعت و مداخله مستقیم در قراردادها، شرکت‌های بیمه را از بخش‌هایی مانند بیمه آتش‌سوزی و حوادث طبیعی خارج کرده است.

🔹بر این اساس، شهر فرشتگان با مقررات ناکارآمد بازار بیمه متحمل زیان‌های هنگفتی شده است.

🔹بازار بیمه کالیفرنیا با بحرانی بی‌سابقه در زمینه دسترسی به پوشش بیمه و استطاعت مالی در تهیه بیمه مواجه است.

🔹به این ترتیب یک طرح اصلاحی که با نیات خیر آغاز شده است، ناخواسته به ناکارآیی در بازار بیمه منجر شده و خسارات هنگفتی را به کالیفرنیا وارد ساخته است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #لس_آنجلس #بیمه #دخالت_دولت #قیمتگذاری_دستوری #آتش_سوزی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir