🟢 برای کاهش خسارت سیل در بلوچستان چه باید کرد؟ 🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ سرزمین بلوچستان و جلگه‌های سیلابی متاثر از حوضه‌های آبخیزی چون رودخانه سرباز، باهوکلات و ... از دیرباز برپایه شگردهایی بومی و کارآمدی چون خوشاب، هوتک و پخش سیلاب مدیریت می‌شدند.

2️⃣ سیل، واقعیت سیستان و بلوچستان است و اگر ساخت و سازها در حریم بستر سیلابی رودخانه‌های فصلی انجام نشده باشد، به جای نقمت، نعمت خواهد بود؛ چرا که با آب‌شویی، به تغذیه و ارتقای حاصلخیزی خاک کمک کرده، بوم‌سازگان دریایی، تنوع آبزیان را هم غنا می‌بخشد.

3️⃣ دقت کنیم که هم‌اکنون به گفته مقامات مسوول وزارت نیرو در استان، بیش از پنج‌میلیارد متر مکعب از این سیلاب در مخازن سدهای موجود در بلوچستان، خوشاب‌ها و آبخوان‌ها ذخیره شده است. این مقدار، یعنی نیاز آب شرب ۵۰ میلیون انسان در یک سال. در حالیکه کل جمعیت استان کمتر از ۳ میلیون نفر است. بنابراین اجازه دهیم مازاد آب به وظیفه اصلی خود پرداخته و بدون مزاحمت تا دریا روان شده و زیستگاه دریایی را کیفیت بخشد.

https://twitter.com/darvish100/status/1764527358977929418?t=yTZuTd7FuI2CQpqENFSrog&s=19

#سیل_بلوچستان
#محمد_درویش

🟢 اینبار دیگر غافلگیر نشدیم! انکار کردیم!! 🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ در حوزه دانش مدیریت، معمولاً به رفتار کبک در مواجهه با خطر - اینکه سرش را در برف فرو می‌برد تا خطر را نبیند! - به عنوان بیشینه نابخردی و پاک‌کردن صورت‌مساله یاد می‌شود. اما این بار مصطفی کلیدری، رییس پدافند غیرعامل و مدیریت بحران در شهرداری مشهد، مرزهای جدیدی از کبک‌شدن را ارایه کرد! فقط کافی است به گفتگوی تلفنی خبرنگار روزنامه خراسان، بهار موفقی با ایشان در این کلیپ گوش کنید تا ژرفای فاجعه بهتر درک شود.

2️⃣ فقط امیدوارم به جای برخورد با مقاماتی که با بی‌مسوولیتی هرچه تمام‌تر چنین فاجعه‌ای را در مشهد آفریدند، دوباره سراغ آن خبرنگاری نروند که این خبر و گفتگو را نشر داده است!

3️⃣ در مورد سیل مشهد که تاکنون نظیر آن بارها در شیراز، قم، تهران، یزد، کاشان، زواره، دبی و اغلب شهرهای حاشیه بیابان رخداده و خواهد داد، این واقعیت را مجدداً یادآوری می‌کنم: برهم‌زدن نظام آبشناختی در اطراف سکونتگاه‌های انسانی، به‌ویژه در منطقه ما که شدت بارندگی در زمان کوتاه و با دوره برگشت‌های بیش از پنجاه‌سال فراوان محتمل است، مهم‌ترین دلیل افزایش خسارت است. در مشهد سالهاست که متخصصان نسبت به دست‌درازی‌های آزمندانه در کوهستان‌ها، برهم‌زدن ضریب هرزآب، تغییر مسیر آبراهه‌ها، ساخت و ساز در بستر رودخانه‌های فصلی و تجاوز به حریم سیلابی رودخانه‌ها به ویژه در محورهای جنوب و جنوب غربی هشدار داده‌اند. رودخانه‌فروشی را متوقف کنید. اجازه ندهید سرنوشت رودخانه قم و رودخانه خشک شیراز در چهل‌بازه مشهد هم تکرار شود تا دیرتر نشده!

4️⃣ لطفاً تا انتهای کلیپ را تماشا کنید، به‌ویژه وقتی از کارتن و مقوا صحبت می‌شود و البته کارشناس هواشناسی افشا می‌کند که از ده روز قبل هشدار این سیل را به مدیران مشهدی داده بودیم!

♦️ توضیح ضروری:
یکی از خوانندگان محترم این صفحه، آقای امیر گندمکار تذکر دادند عکسی که از آقای کلیدری در سایت تابناک منتشر شده و بنده آن را بازنشر کرده‌ام، اشتباه است و متعلق به مدیری دیگر در شهرداری مشهد است به نام حسن کلیدری. ایشان اما مصطفی کلیدری هستند. به هر حال امکان تصحیح عکس در اینستاگرام پس از انتشار وجود ندارد. از طرف تابناک عذرخواهی می‌کنم و امیدوارم سردبیر تابناک عکس را تصحیح کنند.

#سیل_مشهد
#محمد_درویش

🟢تحلیل درویش از نقش ساخت و ساز ارتفاعات جنوب مشهد در وقوع سیل!🟢

📚 @darvishnameh

گفتگوی بهار موفقی با محمد درویش که در شماره امروز - ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ - روزنامه خراسان منتشر شده است.

✍️ محمد درویش، کنشگر فعال محیط زیست و عضو هیئت علمی بازنشسته در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در گفت و گو با روزنامه خراسان در ارزیابی علل وقوع سیل اخیر در مشهد بیان می‌کند: وقتی به تاریخ چند دهه اخیر نگاه کنیم، نظیر چنین سیلی که در مشهد آمده است در کلان‌شهرهای دیگر ایران ازجمله تهران، شیراز و شهرهایی چون یزد، قم و... نیز اتفاق افتاده است. همه این‌ها بیشتر مربوط می‌شود به این که کوهستان‌های اطراف این شهرها را به عنوان مهم‌ترین سپرِ حفاظتی که می‌تواند شهرها را از گزند سیل های ویرانگر در امان نگه دارد، به رسمیت نشناختیم. وی می افزاید: ما کوهستان ها را تغییر کاربری دادیم و باعث شدیم سطح برهنه سرزمین و ضریب هرزآب افزایش یابد و مسیرهای طبیعی آبراهه های فصلی در کوهستان ها ماهیت خود را از دست بدهند. بعضا به چند سازه گابیونی و آبخیزداری دل خوش کردیم و فکر کردیم می‌توانیم سیل را مهار کنیم. درویش در توضیح جزئیات بیشتر تصریح می کند: این سازه ها معمولا می شکنند و اصلا امنیتی در پایین دست ایجاد نمی کنند که بخواهیم دیگر در بستر سیلابی رودخانه ها تجاوز نکنیم. بنابراین، این بسترهای سیلابی باید تحت هر شرایطی محفوظ بماند. از همه مهم تر اجازه ساخت و ساز در بستر سیلابی این رودخانه ها را ندهیم. در کوهستان های منطقه جنوب و جنوب غربی مشهد سال هاست که متخصصان آبخیزداری و فعالان محیط زیست هشدار می دهند که این دخل و تصرفی که در نظام آب شناختی  منطقه اتفاق می افتد، می تواند خطرناک باشد و یک سیل با دوربرگشت ۵۰ ساله به بالا می تواند فاجعه بیافریند. درویش خاطرنشان می کند: همین الان شما ببینید چه بلایی سر چهل بازه آورده اند و این رودخانه اصلی را تبدیل به یک پارک شهری کرده اند؟  درویش در ارائه پیشنهادهایی به حوزه مدیریت شهری می گوید: به نظرم خوب است که مدیران شهری مشهد از این  ماجرا درس بگیرند و مسیری را که سیل اتفاق افتاده و به خوبی مشخص است، به سمت به سازی اش بروند،  پوشش های طبیعی را  که در منطقه امکان  سازگاری بدون آبیاری دارند، آن جا مستقر کنند و دیگر اجازه ساخت و ساز ندهند، مسیل های هدایت سیلاب های شهری را مرمت کنند و از این چالش یک فرصت برای تغذیه آبخوان های به شدت خالی دشت مشهد بسازند که طبق آخرین گزارش های سازمان زمین شناسی، بحرانی ترین دشت ایران شده است. این کنشگر فعال محیط زیست ادامه می دهد: همان طور که می دانید تراز منفی تجمعی آبخوان های استان خراسان رضوی بالاترین تراز منفی کشور است و به ۳۳ میلیارد متر مکعب رسیده است. بنابراین مشهد درحال حاضر با بحران جدی روبه روست و کشفرود تبدیل به یک مسیر عبور فاضلاب شده است. در صورتی که همین سیلاب ها را اگر می‌توانستیم خردمندانه به سمت کشف رود مدیریت و هدایت کنیم، هم خسارت ها کاهش می یافت، هم مجالی می شد تا آبخوان های خالی دشت مشهد دوباره تغذیه شود. وی در ادامه راهکارها می افزاید: به نظرم دانشگاه فردوسی مشهد باید ورود جدی به این موضوع  داشته باشد. این مسئله یک عبرت بزرگ است و راحت از آن نگذرند. بنابراین مطالعات دقیق و جدی روی این سیل و مسیرش اتفاق بیفتد و مستندهای جذاب و عبرت‌آموزی درباره این موضوع ساخته شود.

#سیل_مشهد
#روزنامه_خراسان
#محمد_درویش

🟢 سیل مشهد، از سری آزمندانه‌ترین سیل‌های تلفیقی ایران! 🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ سه‌شنبه‌ای که گذشت - ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ - به همت بنیاد حرکت انسانی و حمایت انجمن ناجیان آب توانستم در یک بازدید میدانی از محل وقوع سیل حادثه‌خیز مشهد که در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ رخ داده بود، حضور یافته، ضمن بررسی شواهد و گفتگو با اهالی محله سیدی و کوچه سپاه ۶۹ از کم و کیف چرایی سیل اشراف بیشتری پیدا کنم.

2️⃣ حاصلش را در یک گزارش ۱۴ دقیقه‌ای می‌توانید در کانالم در یوتوب تماشا کنید. در اینستاگرام هم یک دقیقه از این گزارش را قرار دادم. متاسفانه به دلیل کندی شدید اینترنت، گمان نمی‌کنم اکثر مخاطبان صفحه بتوانند این گزارش‌ها را با کیفیت اصلی و کامل ببینند. واقعاً برای دولت و مسوولین وزارت ارتباطات کشور متاسفم که اینگونه ایرانیان را برای دریافت تفسیر و تحلیل‌های واقعی از رویدادهای کشور با دشواری‌های روزافزون مواجهه کرده‌اند. یادشان باشد تفکری که جریان آزاد اطلاع‌رسانی را تاب نیاورد، خود قربانی نخست این نابخردی است.

3️⃣ به هر حال، آنهایی که یادداشت‌های مرا تعقیب می‌کنند، لابد گزارشم را از سیل قم - ۱۱ فروردین ۱۳۸۸ - با عنوان احمقانه‌ترین سیل جهان به یاد دارند که با عنوان نابخردانه‌ترین سیل در پنج فروردین ۱۳۹۸ در شیراز تکرار شد و حالا شاهد تلفیقی از آزمندی، حماقت و کسوف خرد در سیل مشهد هستیم. اگر اندکی، فقط اندکی به اصول آبخیزداری شهری اشراف داشتند، اگر مسوولین شهرداری و آستان قدس رضوی و پادگان‌های نظامی در ارتفاعات منطقه مشرف به محله سیدی مشهد، دیوارکشی محوطه‌های خود را در تضاد با نظام آبشناختی حوضه انجام نمی‌دادند، هرگز چنین سیل خسارت‌بار و تاسف‌آوری که منجر به مرگ دلخراش چندین نفر از هموطنان ما شد، رخ نمی‌داد.

4️⃣ مردم مشهد باید از شخص استاندار و نمایندگان شورای شهر و نهادهای بازرسی دلایل واقعی وقوع سیل و مجازات عاملین آن را مطالبه کنند، وگرنه باید خود را آماده خسارتی سنگین‌تر در سیل بعدی کنند. همین و تمام!

#سیل_مشهد
#محمد_درویش

🟢 رد پای آزمندی‌ها و نابخردی‌های انسانی در تشدید فاجعه سیل والنسیا! 🟢

📚 @darvishnameh

✍️ به این دو تصویر که شرایط قبل و بعد از رخداد سیل فاجعه‌بار در والنسیا اسپانیا را نشان می‌دهد، خوب دقت کنید تا برایتان بگویم ... انگار متهم شماره یک فقط تغییر اقلیم نبوده!

🧿 منتظر باشید ...

#سیل_والنسیا
#محمد_درویش

🟢 تحلیل اسماعیل رهبر، رییس سابق بخش تحقیقات بیابان در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در مورد دلایل سیل والنسیا!🟢

📚 @darvishnameh

✍️ به نظر می‌رسد رخداد سیل والنسیا،  افزون بر مدت و شدت بارندگی، ناشی از عامل انسانی نیز بوده است؛  شواهد این ادعا به شرح زیر است:

1️⃣ سراسر نوار ساحلی کاملا بیرون از آب است،  که می‌تواند به دلیل دیوار موج‌شکن یا هر مجموعه بناهای پیوسته به هم باشد.  طول و عرض یکنواخت، صاف و غیرطبیعی این نوار حکایت از دست‌ساز بودن آن موانعی دارد که سبب مصونیت نوار ساحلی از سیل اراضی غرب منطقه شد.

2️⃣ دو رودخانه در شمال و جنوب عکس‌ها دیده می‌شود،  که بستر طبیعی آن‌ها و سطحی گسترده در امتداد و طرفین بستر رودخانه‌ها از آب انباشته شد؛  در حالی‌که خروجی رودخانه‌ها به دریا،  گذر ناچیز آب را نشان می‌دهد.  همین گذر ناچیز آب از دلتای رودخانه‌ها به دریا،  حکایت از دستکاری ساختمانی در محل خروجی،  و به احتمال زیاد در طول مسیر رودخانه‌ها دارد.

3️⃣ پیچ و تاب فراوان رودخانه‌ی جنوبی در آن جلگه‌ی ساحلی ِ فاقد عوارض ارتفاعی قابل مشاهده،  نشان از شیب کم آن جلگه و آبگیر بودن طبیعی آن دارد،  که با ساخت و سازها،  به‌ویژه در دلتای رودخانه‌ها تشدید شده است. 

♦️ شوربختانه،  همه‌ی این‌گونه دستکاری‌ها در بستر اکثر رودخانه‌های کشور، و به‌ویژه با ویلا‌سازی در سواحل پست و کم شیب جلگه‌های شمال کشور انجام شده است.  جاده‌ها و خطوط راه‌آهن فاقد آبگذرهای بهینه و کافی از عوامل رخدادهای سیل در جنوب شرقی دریای کاسپین در سال‌های اخیر بوده و می‌تواند تکرار شود.

🧿 موخره:
شگفت‌آور است که درجه آزمندی و نابخردی جوامع انسانی حتی در اتحادیه اروپا چنین ناگوار و ناامیدکننده باقیمانده باشد. انگار هیچ فهمی از قوانین حاکم بر حوضه‌های آبخیز و نظام آبشناختی شهری ندارند. آدم یاد شهرداران قبلی مشهد، قم و شیراز می‌افتد!

https://t.iss.one/darvishnameh/12957

#اسماعیل_رهبر
#سیل_والنسیا
#محمد_درویش