Şah Təhmasibin xalq tərəfindən necə sevildiyinin şahidi olan bir səyyah deyir:

"Şaha İran xalqının çox hörməti və sevgisi var. Çünki o, ən böyük sevgi və hörmət mənbəyi olan Əlinin nəslindəndir"

Səyyahların gözündə Sultanlar və döyüşlər, Tərcümə: Tufan Gündüz, s, 231

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik

Sultan Süleyman dövründə Osmanlı şeyxülislamı Əbussuud Əfəndinin Osmanlının şərq cəbhəsinin ordu başçısı Fərhad paşaya yazdığı fətva; Bu fətvaya əsasən Şirvan və Gəncə əhalisi rafizi və kafirdir, bu səbəbdən onların qətli vacibdir.

Mənbə: Kitab-ı Gencine-i Feth-i Gence, Çamlıca Yayınları.

Bu miniatür isə Osmanlı saray rəssamları tərəfindən rəsm edilmişdir. Burada ll Mehmed Giray və Osmanlı sərkərdəsi Özdəmiroğlu Osman Paşanın Gəncə şəhərinə hücumu və nəticəsi təsvir edilmişdir.

Əsgərlər insanları qətlə yetirir, şəhərləri talan edir və dəyərli bildikləri şeyləri qənimət kimi mənimsəyirdilər. Qadınlar isə cinsi qul kimi qul bazarında satılmağa aparılırdı!

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#gəncə
#şirvan
#muhteşem_yüzyıl
#sultan_süleyman
#osmanlı

Kütləvi təbliğat vasitələrində Assasinlər barədə yaradılmış mənfi bir obraz var: qara geyimli, gözləri donuq, əllərində xəncər. Guya bunlar xaşxaş çəkib, ağılsızca adam öldürən gizli qətl maşınlarıydı. Amma... bir dayanın!

Əslində yaradılmış bu saxta obraz Həsən Səbbahın rəhbərliyi altındakı ismaili şiələrindən ibarət “Fədailər”ə qarşı qəsdən yayılmış bir mifdir.

Ələmutun daş divarları arxasında xəşiş yox idi, elmi mərkəz var idi;
Gənclər uşaq yaşlarından din, riyaziyyat, astronomiya, hətta xarici dillər öyrənirdi. Onlar həm savadlı, həm də dəmir iradəli əqidə döyüşçüləri kimi yetişdirilirdi.

Əsas hədəfləri nə idi?
Onlar heç vaxt günahsıza toxunmazdılar. Kütləvi qırğın törətməyiblər.
Onlar ancaq qatı Əhli-Beyt düşməni olanları aradan götürürdülər və bu planları illərlə səbrlə, sükutla hazırlayırdılar.
Düşmənin sarayına aşpaz kimi, katib kimi, hətta müşavir kimi daxil olub, zamanını gözləyən fədainin hədəfi düşməni təkcə məhv etmək, sonra qaçmaq idimi? Yox! Onlar qətldən sonra uca səslə əqidələrini elan edirdilər.
Bəs bu "xaşxaşi" söhbəti hardan çıxıb?
Abbasilər, Səlcuqlular və qərb səlibçiləri onlardan o qədər qorxurdular ki, xalqa onları “xəşiş çəkib qatil olan dəli fanatiklər” kimi tanıtdırmaq istəyirdilər. Buna görə də onlara belə ad verdilər: “Həşşaşin” — yəni həşiş çəkən.
Dünya isə bu sözü təhrif edib “Assasin” kimi tanıdı.
Amma tarixçilər bilir: xaşxaş yox idi, ağıl vardı. Kütləvi qətliam yox idi, ideya vardı.

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#hasan_sabbah
#şiə
#assasin
#xaşxaşilər
#assassins_creed

Osmanlı üləmasının fətvasına etiraz edən şah, şiəliyi müdafiə edərək təzkirəsində onlara belə cavab verir:

"(Üləma deyir ki, şiələrin) qan, mal və əhli-əyalı (namusu) bütün şərq əsgərlərinin müsəlman, erməni və cuhud olanına halalıdır. Onlarla vuruşmaq qəzadır (din yolunda vuruşmaqdır)". Dedim ki, "Biz ki, namaz oruc, həcc, zəkat və dini zərurətləri bilirik və yerinə yetiririk. Onlar isə bizi kafir sayırlar. Aləmlərin Rəbbi bizimlə onlar arasında hökm versin."

Şah Təhmasibin təzkirəsi, s, 67


#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#şah_təhmasib
#şiə
#səfəvi
#osmanlı
#türkiyə

Hətta Rusiyanın Azərbaycan üzərində güclü təsiri olan zamanlarda belə Azərbaycan fars dilini istifadə edirdi!

Swietochowski, T. (1985). Bir əsrlik rus hakimiyyəti. Müsəlman Birliyində Milli İdentifikasiyanın Formalaşması (Kembric, Sovet və Postsovet Araşdırmaları, səh 11)

Bu kitab Kembric Universitetinin akademik səviyyədə ensiklopedik kitabıdır.

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#fars_dili
#İran
#Azərbaycan
#Rusiya
#şiə

SƏFƏVİLƏR DÖNƏMİNDƏ MƏHƏRRƏMLİK MƏRASİMLƏRİ NECƏ KEÇİRİLİRDİ?

Venesiyalı səyyah M.Membre səfəvilərdə məhərrəmliyin necə keçirildiyi ilə bağlı yazır:

“May ayında onlar Yəzid adlandırdıqları birisilə döyüşdə başı kəsilmiş Əlinin (ə) oğlu Hüseynin (ə) qətlini yad edirlər.

Bu şəhidliyə görə onlar 10 gün matəm saxlayır və bunun üçün onların hamısı qara geyinir: qara çalma qoyur və qara geyim geyirlər. Bu 10 gün ərzində Şah saraydan bayıra çıxmır. Axşamdan gecə 1-dək kəfənə bürünmüş dəstələr şəhəri və məscidləri dolaşır. Onlar bunu Aşura adlandırırlar.

Bu, mayın 1-dən 10-a qədər davam edir… Aşura belə keçirilir. Axşamlar bütün qadınlar məscidə gedir, moizəçi Əlinin (ə) oğlundan moizə söylədikcə, xanımlar acı-acı ağlayırlar”.

Mənbə: Oqtay Əfəndiyev, “Venesiyalılar Şah I Təhmasibin Sarayında (Mikele Membre və Vinçenso Alessandri)”/Qızılbaş səhifəsi

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#məhərrəm
#aşura
#azərbaycan
#səfəvi
#şiə

Mir Cəfər Bağırov AzKP-nin 6 iyun 1937-ci ildə keçirilən 13-cü qurultayındakı çıxışı zamanı talış, tat və kürd dillərindən Azərbaycan dilinə keçid etməklə bağlı məsələ qaldırır. Nəticədə talış, tat və kürd dillərində fəaliyyət göstərən qəzetlər və məktəblər bağlanmağa başladı. Talışlar, tatlar və kürdlər isə azərbaycanlı (yəni türk) milli kimliyində birləşdirildi.

Mənbə: Исмаилов, Э. (2015). История «большого террора» в Азербайджане

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#türk
#kürd
#tat
#sovet
#SSRİ

Azəri kəlməsini ilk dəfə Stalin işlədib?!...

M.Ə. Rəsulzadənin nadir fotosu;

1927-ci il mayın 28-də İstanbulda Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasının 9-cu ildönümü ilə bağlı tədbirdə çəkilmiş bu unikal fotonun əski əlifba ilə təqdimatında bu sözlər yazılıb: "İstiqlal ələmdarı, möhtərəm rəisimiz Məhəmməd Əmin Bəy əfəndiyə təqdim".
Bu sözlərdən fotonun məhz bu nüsxəsinin Rəsulzadəyə təqdim edildiyi anlaşılır. Fotonun M.Ə.Rəsulzadənin arxivindən götürüldüyü ehtimal olunur.
Fotoda, həmçinin Xəlil bəy Xasməhəmmədov, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Mustafa Ağa Vəkilov, Məhəmmədsadıq Aran, Şəfiqə xanım Qaspiralı da yer alıb.

Diqqət çəkən bir başqa nüans isə möhürün içindəki yazılardır:

آذری تورك کنجلر برلکی استانبول ۱۹۲۶
Azəri Türk gənclər birliyi, İstanbul 1926

Beləliklə, azəri kəlməsinin Stalin tərəfindən ortaya atılması, xalqımıza ilk dəfə azəri deyənin Stalin olması iddiası yalan iddia olaraq tarixə qovuşur!

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#türk
#rəsulzadə
#SSRİ
#stalin
#azəri

Qondarma cuhud rejimi 2010-cu ildə bu gün olduğu kimi fələstinli müsəlmanları blokadada saxlayır, onlara qida, dərman və ibtidai insani yardımların ötürülməsinə icazə vermirdi. Türkiyədən olan bir qrup xeyriyyəçi öz müsəlman qardaşlarına yardım aparmaq üçün Mavi Marmara adlı gəmi ilə Fələstinə yollandılar. İşğal altında olan ərazilərə yaxınlaşanda cuhud silahlıları gəmiyə hücum etdilər və əliyalın insanlara qarşı qətliam törətdilər. Bu hücumda 10 Türkiyə vətəndaşı dünyasını dəyişdi. Allahdan bütün ümmət şəhidlərinə rəhmət diləyirik.

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#türk
#mavi_marmara
#şəhid
#cuhud
#türkiye

18 Avqust 1721-ci ildə Səfəvilərin əsas süqut səbəblərindən biri sayılan Şamaxı qırğını baş vermişdir. Osmanlı ilə ittifaq qurmuş 15 min ləzgi əhli-sünnə vəl-cəmaə şəhəri mühasirəyə almış, şəhər darvazalarından biri içəridəki əhli-sünnə vəl-cəmaənin əli ilə açılmış və minlərlə insanın qətl-qarəti ilə nəticələnən qırğın baş vermişdir. Qırğın zamanı şiələr qətlə yetirilmiş, tacir rusların malları isə yağmalanmışdır. Şəhər valisi
isə ətrafı ilə birlikdə tikə-parça edilərək itlərə yem edilmişdir. Qətl-qarəti reallaşdıran əhli-sünnə vəl-cəmaə lideri Osmanlı tərəfindən həmin şəhərə vali təyin olunmuşdur...

Bu məsələdə diqqət etməli olduğumuz əsas məsələ hadisələrin sonrakı məcrasıdır. Şamaxıda şiələrin kütləvi qətl-qarəti təkcə Səfəvilərin süqutunu tezləşdirmədi, eyni zamanda Rusiyanın həmin ərazilərə hücum etməsinə səbəb oldu. Çünki qarət zamanı şəhərə basqın edənlər rusiyalı tacirlərin malını yağmalamışdılar və Rusiya ilə Səfəvi imperiyası arasında rus tacirlərinin ticarət zamanı təhlükəsizliyinə zəmanət verilən müqavilə var idi. Osmanlıdan valilik alan əhli-sünnə vəl-cəmaə lideri Rusiya ilə də müttəfiqlik qurmaq üçün çalışsa da, tam əksinə, ruslar hücum edərək Bakıya qədər əraziləri işğal etdilər. Tacirlərin öldürülməsi Rusiya üçün işğala bəhanə olmuşdu. Diqqət etməli olduğumuz digər bir məsələ isə Səfəvilərin süqutuna və Rusiya-İran müharibələrinin başlanmasına səbəb olan bu qırğının şəhərdəki xain kütlənin darvazanı açması ilə başlaması məsələsidir.

Yəni 1 nəfər xain minlərlə insanın qətl olunmasına səbəb oldu.

#süni_intellekt
#azərbaycan_xalqının_kimliyi
#biz_kimik
#vahabi
#ləzgi
#şamaxı
#səfəvi
#türkiye