تیپ شناسی کاربران اینستاگرام
(به بهانه ی فراخوان های جنجال برانگیز تتلو)

اینستاگرام آن بخش خودشیفته ی شخصیت ما را دوست دارد!
اینستاگرام دومین شبکه ی اجتماعی محبوب جهان و شبکه­ ی پرطرفدار آمریکایی ها و ایرانی هاست. این شبکه پس از خریداری شدن از سوی فیس بوک به بازاری مکاره برای خرید و فروش لایک های بیهوده و رقابت برای اشتراک گذاری و جمع آوری لایک کاربران بویژه ستارگان عرصه­ ی تلویزیون و سینما، ورزش و شاخ های اینستاگرامی تبدیل شد. در اهمیت این شبکه همین بس که به استناد نتایج تحقیقی حدود 76درصد اعضای آن را که اغلب نوجوانان و جوانان هویت جو تشکیل داده و هر روز به این شبکه سری می زنند. شواهد و قرائن نشان می دهد که بر ذهن و کنش کاربران این شبکه­ ی عکس محور، وجود نگاه زیباشناختی(پاتری) و رویکرد پست مدرنیستی( مبتنی بر فردگرایی، استقلال طلبی و انزوا جویی) بیش از رویکرد اخلاقی و فرهنگی سایه انداخته است؛ و شاید از همین روست که کارمن فیشن بک معتقد است" اینستاگرام آن بخش خود شیفته ی شخصیت ما را بیشتر دوست دارد"! و بی تردید هر جا خودشیفتگان بیشتر حضور و بروزی داشته باشند و پیوسته به تبرج و خودنمایی بپردازند موجبات دوری و نفرت کاربرانی را فراهم خواهند کرد و همانطور که نیکلاس کار بدرستی خاطرنشان کرده است " در اینترنت و شبکه های اجتماعی هر چه بیشتر به هم نزدیک شویم از یکدیگر متنفرتر می شویم"!

بواسطه ­ی ویژگی عکس محوری این شبکه، امروزه تیپ های شخصیتی خودشیفته ای را از هر سنخ و صنفی را به خود جلب کرده است؛ از خودشیفتگان غیر اخلاقی و هنجار شکن چون تتلو گرفته تا خود شیفتگان عاشق پیشه و رومانتیک، خودشیفتگان جبرانی(که در نبود عرصه ای برای کنشگری اجتماعی به این شبکه پناه آورده اند) تا حتی خود شیفتگان نخبه گرا با تحصیلات عالی حوزوی و دانشگاهی. بر اساس نتایج یک تحقیق دانشگاهی(به راهنمایی اعظم راورد راد) تیپ های اینستاگرامی را می توان به سه گونه ی نمایشی، زیبا شناختی و بدنی- اجتماعی طبقه بندی کرد. لذا جای تعجب ندارد که امروزه 20 درصد از فعالیت های شبکه ای در این شبکه ی پر طرفدار در وهله ی نخست به مدلینگ و فشن اختصاص یابد که مبتنی بر بُعد نمایشی و زیباشناختی است و در وهله ­ی بعد به خدمتِ امور تبلیغات و بازاریابی، کسب و کار و البته عرضه­ ی محصولات و کالاهای لاکچری همچون خودروهای لوکس خارجی در آید تا زمینه ی شکل گیری فضای عمومی بورژوایی( به تعبیر هابرماسی) در جامعه­ ی در حال گذار بیش از پیش فراهم گردد.

نکته ی قابل تامل و نگران کننده این است که بر خلاف دو شبکه­ ی محبوب دیگر جهانی، ماهیت شبکه ی اینستاگرام به سبب ذات فناورانه و جبر تکنولوژیک این رسانه در فضای رقابتی و تعیین نیافته (به تعبیر ویگوتسکی) حتی از شخصیت نسبتا سالم و خودآگاه، کنشگری با شخصیتی نوروتیک و ناخودآگاه و اغلب سلطه پذیر ساخته و بیم آن می رود که در نبود کدنامه و یا نظام نامه های اخلاقی و قانونی و عدم اهتمام نهادهای آموزشی و پرورشی در نهادینه کردن فرهنگ سواد رسانه ای در سطوح مختلف، در آینده­ ی نزدیک شاهد کنشگری و رفتارهای هنجارشکنانه ­ی بیشتری از سوی کاربران خودشیفته­ ی بورژوا و اخلاق گریز چون تتلو باشیم؛ و حتی هنرمندان متوهم تازه از راه رسیده؛ خودشیفتگانی که جامعه شناسی از آنها با عنوان آشوبگران فرهنگی طبقه ­ی متوسط یاد کرده(دکتر آزاد ارمکی، 1398) و این قابلیت بالقوه را همچون تتلو دارند که در مواقع لازم به آشوب گران اجتماعی تهدید کننده­ ی امنیت جامعه تبدیل شوند.

برچسب‌ها: #تیپ_شناسی , #شبکه_های_اجتماعی , #فضای_مجازی , #سواد_رسانه_ای , #خودشیفتگان

دکتر محمد مهدی فتوره چی

نشر این یادداشت در مطبوعات و مجلات تخصصی، و شبکه های اجتماعی با ذکر منبع بلامانع است.

@media_managment

کرونای مرگبار، #ویروس_رسانه_ای و فرزند #بحران_مدیریتی

بعد از #وقایع_اخیر_کشور از #سقوط_هواپیمای_اوکراینی گرفته تا #سهمیه_بندی_بنزین و #افزایش_قیمت_سوخت و همچنین #ناکامی_برجام و #بی_توجهی_مسئولین به وضعیت #معیشت_مردم و خلاصه اینکه وقتی بواسطه #عملکرد_مدیران #رسانه گرفته تا #مدیران_اجرایی_کشور ، #سرمایه_اجتماعی و #اعتماد_عمومی در کمترین میزان خود در دهه های اخیر قرار دارد، نباید انتظار داشت مردم از انتشار #ویروس_کرونا نترسند و به صحبت های مسئولان و کارشناسان در #رسانه_های_رسمی اعتماد کنند.

#تشدید ، خاصیت و کارکرد مهم #رسانه_های_اجتماعی نوظهور است که اتفاقا در جامعه امروز بسیار فراگیر و پر استفاده هستند. از طرفی در غیاب #اطلاع_رسانی_شفاف ، تقویت #شایعه و قوت گرفتن #فیک_نیوز ها در این #فضای_رسانه_ای طبیعی و قابل پیش بینی است.

با اینکه همه می دانیم #کرونا_ویروس کمتر از خانواده آنفولانزا و ... کشنده است ولی #جامعه_آسیب_پذیر امروز ایران بیشتر از اینکه از فراگیر شدن این #ویروس آسیب ببینند، از #شایعات و #ترس ناشی از انتشار #اخبار_غیرواقعی درباره #کرونا آسیب های متعدد خواهند دید.

بعبارتی در کارزار #مدیریت_بحران ها و در فقدان #سواد_رسانه ، بیشترین تلفات مربوط به #جنگ_روانی مرتبط با #بحران هاست.

از این بابت به #کارشناسان_رسانه و #جامعه_شناسان_فرهنگی حق بدهید بابت #بحران_های_رسانه_ای آینده نزدیک نگران باشند.

گرچه بالاخره #بحران_کرونا هم بعد از یکی دو ماه با تمام تلخی ها و رنج های هموطنان مان، تمام خواهد شد اما یادمان نرود سرمایه گذاری روی #سواد_رسانه_ای در کنار افزایش #اعتماد_مردم به مسئولان از سطح #آسیب_پذیری_جامعه خواهد کاست و در یک کلام افزایش سطح #سرمایه_های_اجتماعی نیاز غیر قابل انکار و اصلی امروز کشور ماست.

چیزی که نه با نگاه مقطعی و نه صرفا با اختصاص بودجه بدون برنامه ریزی کارشناسانه، قابل حل و فصل نیست و نیاز است در عمل و نه در شعار و سخنرانی، به کارشناسان #علوم_اجتماعی اعتماد شود و فرصت #نظریه_پردازی در این موضوع بصورت ریشه ای و نظام مند فراهم و به #مشاوره_متخصصان این حوزه #اعتماد و نهایتا به توصیه های #مراجع_علمی واجد صلاحیت، #عمل شود.

محمد هادی بیات
روزنامه نگار, پژوهشگر رسانه و ارتباطات

@mhbayat

◀️جغ جغه های عصر اطلاعات و جامعه شبکه ای
🔰محمد مهدی فتوره چی؛ معاون پژوهشی انجمن سواد رسانه ای

صرف نظر از اینکه گوشی های هوشمندما بیش از ۷ تا ۴۰ برابر سنگ توالت منازل(نه سرویس های بهداشتی عمومی) آلوده تر است و بی تردید هیچ پدر و مادر متعهد و آگاهی مایل به در معرض خطر قرار دادن فرزندشان نیستند، با این حال اغلب در محافل و دورهمی های خانوادگی متاسفانه بسیار دیده می شود والدین ناآگاه و یا باری به هر جهت پرورش یافته ای که در پی بی قراری و گریه و زاری کودکانشان با در اختیار قرار دادن گوشی های آلوده و مملو از تصاویر و کلیپ های نامناسب و مخرب آنها را به آرامش و سکوت دردناک و خسارت آوری سوق می دهند و این در حالیست که در آموزه های سواد رسانه ای بسیار تاکید می شود که تا ۳ سالگی نباید کودکان را در معرض هیچ رسانه ای قرار داد تا بتوانند خودشان تدریجا با تعامل و تجربه، بعد شناختی شان را با پدر و مادر و اطرافیان تقویت کنند و حواس ۵گانه شان را در دنیای واقعی به آزمون و یا چالش بکشانند. اخیرا فایل صوتی مادر نگرانی را در پیج روانشناسی خبره شنیدم که مضطربانه از این کارشناس، چاره و نسخه ای طلب می کرد برای دختر معصوم و بی نوای ۸ ساله اش که در گوشی پدرش(که پزشکی آمریکایی است) در آمریکا در غفلت پدر چند کلیپ روابط جنسی را با دقت و تحیر به نظاره نشسته است! خطری که در کمین بسیاری از کودکان معصوم والدین بی تعهد و ... ما هم نشسته است. در چنین اوضاع و احوال تاسف بار و نگران کننده ای تنها توصیه این روانشناس، محبت بی دریغ به فرزند متحیر بود و مراجعه به روانشناس کودک! و با همه این توجهات پسینی مادر دلسوز ایرانی که باید در جامعه و فرهنگ آمریکایی دخترش را تربیت کند حتما دیدن صحنه های پورن و سکسی سیو شده در گوشی پدر بی مبالات با هر نسخه و آموزه متعالی روانشناختی هیچگاه از ذهن و خیال این کودک معصوم محو نخواهد شد! این تضاد در شیوه فرزند پروری بار دیگر بر اهمیت و درستی پارادایم دو تربیتی شدن کودکان در نتیجه دو سبک آموزشی و پرورشی و نیز ضرورت تحصیل مهارت های سواد رسانه ای در عصر اطلاعات و وفور گوشی های هوشمند مملو از اطلاعات مسموم کننده تاکید دارد.
#عصر_اطلاعات#جامعه_شبکه ای#گوشی_هوشمند #سنگ_توالت#تربیت#سواد_رسانه ای#پزشکی#فرهنگ#امریکایی #روانشناسی#فرزندپروری #تربیت#روابط_جنسی

@cultural_media_studies

فیلم را تا آخر ببینید و تعجب هم نکنید

https://www.instagram.com/p/CBQZ6dDggtW/

این یکی از کارکردهای #رسانه و خصوصیات #فضای_مجازی هستش که #قدرت_تشخیص انسان رو به چالش فرا میخونه. تکنیک های #تولید_محتوا باعث میشه جای #واقعیت با #حقیقت عوض بشه و عمدتا مخاطبان هم متوجه این #خطای_ادراکی نمیشن. آسیب های زندگی واقعی متاثر از #زندگی_دیجیتال بشر امروزی غیر قابل انکاره که ناشی از همین #خطای_شناختی است. لشگر #سلبریتی های #مجازی با ادعاهای #فیک و غیر واقعی در پی تاثیر گذاری بیشتر روی #ذهن_مخاطب هستند. #سواد_رسانه تضمینی برای سلامت زندگی دوم ما در عصر #سایبر است. با فراگیری #سواد_رسانه_ای مراقب باشیم تا قربانی نشویم...

@mhbayat